SEMINAR (SINH lý BỆNH MIỄN DỊCH) CASE rối LOẠN cân BẰNG ACID BASE

BÀI THẢO LUẬN
MIỄN DỊCH – SINH LÝ BỆNH


CÂU HỎI TÌNH HUỐNG
Bệnh nhân 60 t̉i, vào viện với biểu hiện: Khó thở, thở nhanh nơng.
Các kết quả xét nghiệm: pH máu 7,3; pCO2 huyết tương 52mmHg. Đo các thông số: AB = 24,3mEq/l; BB
= 51,8mEq/l. Bệnh nhân được chẩn đoán là suy tim phải trên bệnh nhân xơ phổi. Vân dụng những hiểu
biết đã học về điều hòa cân bằng acid – base. Hãy phân tích sự thay đổi trên bệnh nhân này.


PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
Qua các xét nghiệm ta thấy:
- Bình thường, pH máu của người khỏe mạnh nằm trong khoảng 7,38 - 7,42. Bệnh nhân này có pH
máu là 7,3 thấp hơn bình thường.
- Bình thường trong huyết tương pCO 2 là 40 mmHg. Bệnh nhân này có pCO2 huyết tương 52
mmHg cao hơn bình thường.
- Bình thường thơng sớ SB (Standard Bicacbornat - NaHCO 3 chuẩn) là 29,3 ± 1,2 mEq/l. Bệnh nhân
này có thơng sớ AB (Actual Bicacbornat - NaHCO 3) là 34,3 mEq/l cao hơn bình thường.
- Bình thường thơng sớ BB (Buffer Base - Tởng lượng kiềm) là 46,7 ± 3,11 mEq/l. Bệnh nhân này có
thơng sớ BB là 51,8 mEq/l cao hơn bình thường.


- Theo chẩn đoán, bệnh nhân này bị
suy tim phải trên xơ phởi.
+ Xơ phởi là tình trạng bệnh trong đó
mơ ở sâu bên trong phổi bị tổn thương,
dày lên, cứng hơn do mất tính đàn hồi
(tính co giãn), và tạo sẹo. Các sẹo này
được gọi là xơ phổi. Do phổi bị xơ sẹo
và cứng hơn, sẽ làm hạn chế khả năng

hít thở của người bệnh. Điều này dẫn
đến tình trạng ứ CO2 trong máu.

Phổi bị xơ


+ Suy tim phải là tình trạng suy giảm khả năng đẩy
máu lên phổi của tim, đồng thời bệnh nhân này bị xơ
phổi làm tăng lực cản ở phổi khiến cho việc đẩy máu
lên phởi càng khó khăn, do đó làm ứ máu ở hệ thống
tĩnh mạch dẫn đến ứ CO2 ở máu ngoại vi.


Do vậy xơ phổi và suy tim phải đều là nguyên nhân làm tăng pCO2 huyết tương. pCO2 kích thích trung tâm
hô hấp gây phản xạ tăng thông khí, thông khí tăng làm tăng đào thải CO2 khỏi cơ thể. Nhưng do phổi xơ làm
thông khí giảm, CO2 không được đào thải. CO2 ứ đọng càng nhiều, càng kích thích trung tâm hơ hấp dẫn đến
triệu chứng khó thở, thở nhanh nông.
Nồng độ CO2 tăng −> nồng độ H2CO3 tăng −> tỷ lệ H2CO3/NaHCO3 tăng >1/20 −> pH máu giảm.
Tình trạng ứ đọng CO2 trong máu này gọi là tình trạng nhiễm acid hơi bệnh lý.


pH giảm, trung tâm hô hấp và thận sẽ điều hòa để đưa pH về pH sinh lý. Nhưng do phổi bị xơ nên chức năng
này của trung tâm hô hấp khơng thực hiện được. Vì vậy thận sẽ đóng vai trò chủ yếu trong điều hòa thăng bằng
acid base cho cơ thể.


- Trong sự bù của nhiễm toan hô hấp, thận điều hòa thăng bằng acid base cách đào thải acid cố định và phục
hồi dự trữ kiềm cho cơ thể.

BIẾN CHỨNG CỦA XƠ PHỔI
- Mức độ ôxy máu thấp. Vì phổi xơ làm giảm lượng ơxy đi vào máu, khiến ơxy máu thấp hơn bình thường. Thiếu
ơxy có thể phá vỡ hoạt động cơ bản của cơ thể, và ở mức độ thấp nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
- Tăng áp lực động mạch phổi. Nó bắt đầu khi các động mạch và mao mạch nhỏ nhất bị ép bởi mô sẹo, gây ra áp
lực máu trong phổi tăng. Điều này sẽ làm tăng áp lực động mạch phổi. Tăng áp lực động mạch phổi là một bệnh
nghiêm trọng, trở nên tồi tệ dần dần và cuối cùng có thể gây tử vong.
- Suy tim phải. Tình trạng nghiêm trọng này xảy ra khi tâm thất phải đã phải bơm mạnh hơn bình thường để di
chuyển máu qua động mạch phổi bị chặn.
- Suy hô hấp. Đây thường là giai đoạn cuối của bệnh phổi mãn tính. Nó xảy ra khi mức độ ơxy máu giảm thấp
nguy hiểm. Ơxy máu thấp cấp tính có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim và bất tỉnh.


BIẾN CHỨNG CỦA SUY TIM PHẢI
- Thận bị tổn thương hay thất bại. Suy tim có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, mà ći cùng có
thể gây suy thận nếu không chữa trị.
- Van tim vấn đề. Các van tim, giữ cho máu chảy theo hướng phù hợp thơng qua trái tim, có thể trở
nên hư hỏng từ máu và sự tích tụ chất lỏng từ suy tim.
- Tởn thương gan. Suy tim có thể dẫn đến một sự tích tụ của chất lỏng, sẽ tạo áp lực quá nhiều vào
gan. Điều này sao lưu chất lỏng có thể dẫn đến sẹo, làm khó khăn hơn cho gan hoạt động tớt.
- Đau tim và đột quỵ. Vì máu chảy qua tim chậm hơn trong suy tim hơn so với một trái tim bình
thường, nhiều khả năng sẽ phát triển các cục máu đơng, có thể làm tăng nguy cơ bị đau tim hoặc đột
quỵ.
- Suy tim có thể đe dọa tính mạng. Nó có thể dẫn đến đột tử.


KẾT LUẬN
Từ những phân tích trên có thể thấy bệnh nhân bị nhiễm acid hơ hấp mất bù vì việc điều hòa thăng bằng acid
base của thận khơng có hiệu quả trong việc đưa pH về pH sinh lý, pH thực sự giảm xuống chỉ còn 7,3 trong khi
lượng kiềm dữ trự lớn. Trường hợp này có thể nghĩ đến bệnh nhân mắc xơ phổi mạn lâu ngày dẫn đến biến
chứng là suy tim phải.

SƠ ĐỒ CƠ CHẾ SUY TIM PHỔI MẠN


CHẾ ĐỘ CHĂM SĨC
Xơ phởi và suy tim phải có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng, nặng nhất có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy bệnh
nhân cần phải tuân thủ chế độ sinh hoạt điều độ:
- Ngừng hút thuốc: Nếu bệnh nhân hút thuốc cần cai thuốc ngay vì khói th́c gây hại lớn cho phởi.
- Vận động nhẹ nhàng: Giúp duy trì
chức năng phởi và phòng biến chứng
tắc mạch.
- Nghỉ ngơi nhiều: Ít nhất 8 tiếng/ngày
nếu khó thở về đêm thì nên nằm ở tư
thế nửa nằm nửa ngồi.
- Chế độ dinh dưỡng phù hợp: giảm
calo <1500 Kcal/ngày, lượng muối tối
đa 0,2-0,5 g/ngày, ăn nhạt hoàn toàn
nếu suy tim nặng.


ĐIỀU TRỊ SUY TIM
Sử dụng thuốc và kết hợp chế độ sinh hoạt điều độ. Một sớ nhóm th́c dùng trong điều trị suy tim:
- Men chuyển angiotensin (ACE) ức chế. Chất ức chế ACE là một loại thuốc giãn mạch, một loại thuốc mở rộng
mạch máu làm giảm huyết áp, cải thiện lưu thông máu và giảm khối lượng công việc trên tim. Ví dụ như
enalapril (Vasotec), lisinopril (Prinivil, Zestril) và capxopril (Capoten ).


- Digoxin (Lanoxin). Thuốc này,
cũng được gọi là digitalis, tăng

sức mạnh của các cơn co thắt
cơ tim. Nó cũng có xu hướng
làm chậm nhịp tim. Digoxin làm
giảm các triệu chứng suy tim và
cải thiện khả năng để sớng với
tình trạng này.
- Thuốc lợi tiểu. Thuốc lợi tiểu làm cho
đi tiểu thường xuyên hơn và chặn chất
lỏng thu thập trong cơ thể. Thuốc lợi
tiểu thường quy định cho suy tim bao
gồm bumetanid (Bumex) và furosemide
(Lasix). Các thuốc cũng làm giảm chất
lỏng trong phởi, để có thể thở dễ dàng hơn


ĐIỀU TRỊ XƠ PHỔI
Các phương pháp điều trị chứng xơ phổi tập trung vào nâng cao chất lượng cuộc sống
- Oxy liệu pháp.
- Phục hồi chức năng phổi
- Thuốc
Nhiều người chẩn đoán mắc chứng xơ phổi được điều trị ban đầu với corticosteroid (prednisone), đôi khi kết
hợp với các thuốc ức chế hệ miễn dịch khác, như methotrexate hay cyclosporin. Thêm N-acetylcystein, dẫn xuất
của một acid amin tự nhiên, để prednisone có thể làm giảm bệnh ở một sớ người. Và trong các thử nghiệm lâm
sàng, pirfenidone đã cải thiện chức năng phổi và ngăn chặn phá hủy mô phổi.
- Cấy ghép phởi có thể là một lựa chọn ći cùng cho những người trẻ tuổi bị xơ phổi nghiêm trọng đã không
được hưởng lợi từ các lựa chọn điều trị khác.


TRÊN ĐÂY LÀ BÀI THẢO LUẬN CỦA NHÓM 2 VỀ TÌNH HUỐNG 2. CẢM
ƠN CÁC BẠN ĐÃ CHÚ Ý THEO DÕI

1. Lương Thùy Giang
2. Nguyễn Hải Nam
3. Nguyễn Thị Kim Tri
4. Đào Thị Hồng Nhung
5.Nguyễn Thị Xuân Mai
6. Nguyễn Công Hiếu
7. Đoàn Huy Hoàng
8. Ngô Nguyễn Thanh Hải


GOOD BYE