ngµy so¹n tuçn 1 ch¦¥ng i ®iön häc ngµy so¹n ngµy d¹y tiõt 1 sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iön vµo hiöu ®iön thõ gi÷a hai ®çu d©y i môc tiªu nªu ®îc c¸ch tiõn hµnh thý nghiöm kh¶o s¸t sù phô thuéc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (320.73 KB, 72 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần 1

CHƯƠNG I: điện học
Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết 1:

S ph thuc ca cng dũng in

vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây

I/

Mơc tiªu:

- Nêu đợc cách tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của I vào U giữa

hai đầu

dây dẫn

vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ I và U từ số liệu về thực

nghiệm

- Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế

gia hai u dõy dn .

II/

Chuẩn bị :

Mỗi nhóm :mét ®iƯn trë mÉu .mét am pe kÕ gh® 1.5a và đcnn 0,5 a 1vôn kế

ghđ 6v

1 công tắc .1 nguồn điện 6 v , 7đoạn dây nối

III/

Tiến trình lên lớp

A/

Tỉ chøc líp

B/

KiĨm tra bµi cị

Nêu khái niệm cờng độ dòng điện ? Khái niệm hiệu điện thế?

đo Iu bằng dụng cụ nào ?

C/

Bµi míi

hoạt động của thầy

hoạt động của trị

Gv giới thiệu hình 1.1 hs quan sát sơ đồ trả

lời

? Nªu qui tắc dùng ampe kế ,vôn kế

? Nêu tên các bộ phận của mạch điện và

nhiệm vụ cđa tõng bé phËn ?

- u cầu hs tìm hiểu s h1.1

- Theo dõi ,kiểm tra hs mắc mạch ®iÖn thÝ

nghiÖm

Yêu cầu hs thảo luận câu 1và đại diện

nhóm trả lời

Yêu cầu hs đa vào bảng kết quả ,vẽ đồ thị

H1.2

?đồ thị có đặc điểm gì ?

Gọi hs trả lời C2

Vậy hãy vẽ mối quan hệ giữa I và U ?

Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn phụ

thuộc nh thế nào vào hiệu điện thế ?

Gọi 2 em đọc lại kết lun

Từng học sinh tự tìm hiểu và trả lời c©u hái

I/ ThÝ nghiƯm:

2/ Tiến hành thí nghiệm :

-Tìm hiểu sơ đồ

-TiÕn hµnh thÝ nghiƯm theo nhãm

Các nhóm tiến hành đo ghi kết quả

vào bảnh 1

-Trả lời câu C1

Khi U tăng bao nhiêu lần

Thì I tăng bấy nhiêu lần

Hay I~ U

II/ th biểu diễn sự phụ thuộc của

cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế :

1/ Dạng đồ thị :

Đồ thị là đờng thẳng

-Từng học sinh làm C2

2/ Kết luận :

I



U

2) Kết luận sgk/5

2 em học sinh đọc lại

III/Vận dụng

C3 : Trên trục hoành xác định

U

=2,5V

Kẻ đờng song song trục tung cắt đồ

thị tại K

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Giáo viên hớng dẫn cách xác định tọa độ

của M bt kỡ

Học sinh làm việc cá nhân và thu 3 em

dánh giá kết quả :

Tơng tự U

=3,5V ; I

=0,7A

C4: Các giá trị còn thiếu là 0,125A .

4V. 5V.0,3A

C5: I tØ lƯ thn víi U

D/ Cđng cè

Cờng độ dòng điện phụ thuộc nh thế nào vào hiệu điện thế ?

Khi có I qua dây dẫn là 0,5V thì U giữa 2 đầu dây là U=3V

Vậy muốn có I qua dây dẫn đó là 2A thì phải đặt vào 2 đầu dây đó 1 hiệu điện thế

là bao nhiêu ?

E/Dặn dò

Hc thuc phn ghi nh c phn em cha biết ? làm BT 1.1 đến 1.4 SBT

Rót kinh nghiƯm :

Tuần 1

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tit 2

: in tr ca dây dẫn định luật ôm

I/Mục tiêu :

Nhận biết đợc đơn vị điện trở và vận dụng đợc cơng thức tính điện trở để giảI

bài tập

Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật ôm

Vận dụng định luật ôm để giảI một số bài tập đơn giản

II/Chuẩn bị :

Gv kẻ sẵn bảng tính giá trị U:I

III/ Tiến trình lên lớp :

A/tổ chức lớp

B/kiểm tra bài cũ :

Nêu kết luận về mối quan hệ giữa I vµ U

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Yc häc sinh dùa vµo kÕt quả

t bài trớc tính U/I

gv theo dừi kim tra giúp đỡ các học sinh

yếu tính tốn cho chớnh xỏc

yêu cầu 2hs trả lời C2cho cả lớp thảo luận

với mỗi dây dẫn U/I nh thế nào ?

với dây dẫn khác thì U/Inh thế nào ?

gv thông báo kn R=U/I gọi là điện trở

tí

nh điện trở của một dây dẫn bằng công

thức nào

khi tăng U giữa 2 đầu dây dẫn lên hai lần

thì R

tăng bao nhiêu ?vì sao ?

yc học sinh tính điện trở của dây dẫn khi

U=1Vvà I=1A

nêu các béi sè cđa «m ?

tính điện trở của dây dẫn khi đặt vào hai

đầu dây dẫn mmmmột hiệu điện thế U=3V

thì I qua dây dẫn là 250mA

khi Ukhơng đổi nếu R càng lớn thì I qua

nó ntn?

Với một dây dẫn thì I phụ thuộc ntn vào

U?với U khơng đổi thay đổi dây dẫn khác

thì I phụ thuộc ntn vào R?

Viết hệ thức liên hệ giữa I;U;R?

Gọi hai em phát biểu định luật ?

Gọi học sinh đọc C3

Cả lớp tóm tắt bài

Vận dụng cơng thức nào tớnh U?

Y/c cả lớp tìm hiểu C4 và gọi một em lên

bảng giảI và cả lớp thảo luận

I/ Điện trở của dây dẫn

1/ xỏc nh thơng số U/I đối với mỗi

dây dẫn :

Tõng häc sinh dựa vào bảng 1,2 tính

U/Ivới mỗi dây dẫn

Tõng häc sinh tr¶ lêi C2th¶o ln víi

c¶ líp

Với mỗi dây dẫn thì U/Ikhơng đổi

Với dây dẫn khác thì U/I cũng khác

2/ Điện trở :

Một học sinh c kn sgk

R=U/I

R không tăng vì R không phụ thuộc vào

U

Ký hiệu :

n v in tr :

U=1V

I=1A th× R=1V/1A=1



-1k



= 1000



1M



=1000000



Hs tóm tắt bài và giải

R=U/I=3/0,25=12

í nghĩa của điện trở :hs nêu ý nghĩa sgk

II/ Định luật ôm :

1/ H thc của định luật :

I ~U; I ~ 1/R

I =U/R

2/ Phát biểu định luật :

Sgk/8

2hs đọc định luật

III/ Vận dụng :

Một em đọc và tóm tắt C3

R=12



Hiệu điện thế giữa hai đầu

tóc đèn là

I=0,5A I=U/R

=>

U=R xI=

0,5x12=6V

U=?

C4:

U

=U

theo định luật ơm ta có :

R

=3R

I

=U

/R

I

/I

=? I

=U

/R

=>

I

/i

= U

/ R

.R

/U

I

/I

= 3R

/R

= 3

=>

I

=3I

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Víi c«ng thøc R=U/I cã thĨ nãi khi R tăng bao nhiêu lần thì U tăng bấy nhiêu lần

không? Tại sao?

Nờu cụng thc nh lut ụm ?

E/Dặn dò

Hc thuộc phần ghi nhớ sgk . Làm bài tập từ bi 2.1 n 2.4 sbt

Rút kinh nghiệm :

Tuần 2

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tit 3

Thc hnh : xỏc nh in trở của một dây dẫn

bằng ampe kế và vôn kế

I/ Mơc tiªu :

-Nêu đợc cách xác định điện trở từ cơng thức tính điện trở

-Mơ tả đợc cách tiến hành và bố trí tiến hành thí nghiệm xác định điện trở

của một dây dẫn bằng am pe kế v vụn k

-Có ý thức chấp hành nghiêm túc qui tắc sử dụng các thiết bị điện trong thí

nghiệm

II/ Chuẩn bị :

-Mỗi nhóm :1dây dẫn cha biết giá trị điện trở

1nguồn điện , 1am pe kế ,1vôn kế

1khóa ,7đoạn dây dẫn

-Mỗi học sinh :1báo cáo thực hành .

III/ Tiến trình lên líp :

A/ Tỉ chøc líp

B/ kiĨm tra bµi cị :

KiĨm tra sù chn bÞ cđa hs

C/ bµi thùc hµnh :

KiĨm tra việc chuẩn bị của học sinh

Nêu công thức tính ®iÖn trë ?

vẽ sơ đồ mạch điện ?

giáo viên theo dõi và giúp đỡ các nhóm

làm thí nghiệm cách mc am pe k v vụn

k

yêu cầu cá nhân hoàn thành báo cáo thực

hành

Gv thu báo cáo thùc hµnh

-nhận xét buổi thực hành .đánh giá kết

1/ trả lời câu hỏi báo cáo :

R= U/I

Gọi một em lên bảng vẽ sơ đồ mạch

điện

2/ mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến

hành đo .

Các nhóm học sinh mắc mạch điện theo

sơ đồ

Häc sinh tiÕn hành đo và ghi kết quả

vào bảng

Chỳ ý : tất cả hs đều phảI tham gia thí

nghiệm ,kiểm tra kết quả của bạn tong

nhóm

B¸o c¸o kÕt quả thực hành

Kêt quả đo

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

quả

3/ ghi báo cáo thực hành :

D/dặn dò

V nh ụn li định luật ơm,tìm hiểu về mạch nối tiếp

Rót kinh nghiƯm :

………
………
………

………..

Tn 2

Ngày soạn:

Ngày dạy :

Tiết 4: Đoạn mạch nối tiếp

I/ Mục tiªu

Suy luận để xây dựng cơng thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm

hai điện trở mắc nối tiếpR

tđ

=R

+R

và hệ thức U

/U

=R

/R

từ các kiến thức đã

häc

Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thức suy ra

từ lý thuyết

Vận dụng đợc những kiến thức đã họcđể giảI thích một số hiện tợng v gii

bi tp

về đoạn mạch nối tiếp.

II/ Chuẩn bị :

Mỗi nhóm : 3điện trö mÉu 6



,10



,16



1am pe kÕ , 1 v«n kÕ TN

1 ngn ®iƯn 6V

1 công tắc, 7 dây dẫn 30cm

III/Tiến trình lên lớp :

A. Tỉ chøc líp :

B. KiĨm tra bµi cò :

CH : Nêu đặc điểm của đoạn mạch nối tiếp ?

CH: Phát biểu định luật ôm và ghi công thức định luật ?

C.Bài mới

CH: Vẽ sơ đồ mạch điện gồm 2 bóng

đèn mắc nối tiếp

Cờng độ dịng điện chạy qua mỗi đèn có

liên quan gì với cờng dũng in mch

chớnh ?

Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có

mối liên quan gì với hiệu điện thế mỗi

I/cng dũng in v hiu in th

trong đoạn mạch nối tiếp :

1/ nhè l¹i kiÕn thøc ë líp 7:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

đèn ?

Gv vẽ s H

.1lờn bng

Yêu cầu hs trả lời C

2 ®iƯn trë R

,R

cã mÊy ®iĨm chung

Gv thay hai đèn bằng hai điện trở khác

các hệ thức trên có đúng không ?

Hãy vận dụng định luật ôm và các kiến

thức đã học chứng minh :

U

/ U

= R

/R

Gọi học sinh đọc sgktrang 12

Thế nào là điện trở tơng đơng của một

đoạn

m¹ch ?

vận dụng định luật tínhgiá trị của I

v

I

?

Nêu cách tính U,U

, U

?

tớnh R tng ng ?

hs nêu kết luận sgk

gọi một em đọc đầu bài

cá nhân làm bài gọi một em trình bày

bài làm của mình

gi 1 hs c v túm tt C

gọi 1 em lên bảng làm bài cả lớp theo

dõi bài bạn làm để bổ xung

khi m¾c nèi tiếp một điện trở R

=20

thì R

ntn?

U= U

đ1

+ U

đ2

2/Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối

tiếp :

Hs làm việc cá nhân trả lời C

C

khi thay hai ốn bằng hai điện trở thì

các hệ thức tren vẫn ỳng .

Hs tự làm gọi 1em lên bảng trình bày bài

làm của mình .

Theo định luật ơm ta có :I

=U

/

R

;

I

= U

/

R

V× I

=I

U

/R

= U

/R

hay

U

/U

=R

/R

II/ Điện trở tơng đơng của mạch nối tiếp :

1/Điện trở tơng đơng :

Là điện trở có thể thay thế vào đoạn mạch

mà khi U khơng đổi thì I qua nó vẫn

khơng thay đổi

2/ Cơng thức tính điện trở tơng đơng của

đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối

tiếp .

I

=U

/R

; I

=U

/R

vµ I=U/R

Cã I=I

=I



U=IR cã U=U

+U

U

=IR



IR=IR

+IR

U

=IR

chia 2 vÕ cho I

Ta cã

R=R

+R

4/ KÕt luËn: sgk

III/ VËn dông :

C4: Học sinh đọc đầu bài cá nhân tự làm

và trình bày bài làm của mình trên bảng .

C5:Học sinhđọc và tóm tắt bài:

R

=R

=20



Ra®=?

Điệ tr tng ng ca mch

Ra=R

+R

=20+20=40

Nếu mắc thêm điện trơR=20

nối tiếp

vào mạch điện ta có R

=R

+R

R

= 20+20+20=60



D/ Cñng cè :

Trong mạch nối tiếp cần mấy công tắc đẻ điều khiển các vật dẫn ?

Nếu mạch mắc nối tiếp n điện tr thỡ R tớnh nh th no ?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ ,đọc phần em cha biết

Lm bi tp 4.1n 4.7SBT

Rút kinh nghiệm :

Tuần 3

Ngày soạn :

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tiết 5.

Đoạn mạch song song

I/ Mục tiªu:

-Suy luận để xây dựng đợc cơng thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch

song song gồm hai điện trở là 1/R = 1/R

+ 1/R

và hệ thức I

/I

= R

/R

-Mơ tả và tiến hành thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lý thuyết đối

với đoạn mạch song song

-vận dụng đợc những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng thực tế

và giải bài tập về đoạn mạch song song .

II/ Chuẩn bị :

Mỗi nhóm :

-3 điện trở mẫu ( có 1 điện trở tơng đơng )

-1am pe kế ghđ 1,5A, đcnn 0,1A

- 1vôn kế ghđ6V, đcnn 0,1V

-1 công tắc ,1bộ nguồn 6V, 9đoạn dây dẫn

III/ Tiến trình lên líp :

A/ Tỉ chøc líp :

B/kiĨm tra bµi cị :

ViÕt công thức tính I,U,R trong đoạn mạch mắc nối tiếp ?

Chøng minh r»ng trong m¹ch nèi tiÕp U

/U

= R

/R

?

C/ Bài mới :

Vẽ sơ đồ mạch điện gồm hai đèn mắc song

song ?

Cờng độ dòng điện trong mạch chính và

mạch rẽ quan hệ với nhau nh thế nào ?

Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và

hiệu điện thế các đèn quan hệ với nhau nh

th no ?

Giáo viên vẽ hình 5.1 lên bảng

Học sinh trả lời câu C1

Cho biếy R

và R

cã mÊy ®iĨm chung ?

I và U của đoạn mạch này có đặc điểm gì ?

Gọi 1 em đọc C2 yêu cầu cá nhân vận

dụng định luật ôm trả li C2

Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức dÃ

học tự chứng minh công thức .

Trong đoạn mạch trên ta có I và I

,I

tính

nh thế nào ?

Trong mạch song song I tính nh thế nào ?

Chia hai vế cho U còn gì ?

Yêu cầu học sing tù laqmf thÝ nghiƯm

kiĨm tra

Gäi 1 em nªu kÕt ln sgk/15

I/Cờng độ dịng điện và hiệu điện thế

trong đoạn mạch song song :

1/nhí l¹i kiÕn thøc líp 7:

I = I

+ I

U =U

=U

2/đoạn mạch gồm hai điện trở mắc

song song :

C1:

R

và R

có hai điểm chung

Häc sinh tr¶ lêi :

I= I

+ I

U = U

= U

.

I = U/R



U= I. R

T¬ng tù U

=I

.R

U

=I

.R

Mµ U

=U



I

.R

= I

.R

Hay I

/ I

= R

/ R

II/ Điện trở tơng đơng của mạch song

song

:

I =U/R ; I

= U/R

; I

= U

/R

Ta cã I= I

+ I

Hay U/R

t®

=U/R

+ U /R

Chia hai vÕ cho U ta cã

1/R

t®

= 1/R

+ 1/R



R

t®

=R

.R

/R

+R

2/ ThÝ nghiƯm kiĨm tra :

Häc sinh tù lµm

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Gọi 1 em đọc C4

Cho th¶o luËn nhóm C4

Gọi 1 nhóm trìn bày bài làm của nhóm

mình các nhóm khác bổ xung

Gi 1 em đọc đầu bài

Giáo viên vẽ sơ đồ mạch điện lên bảng .

Cá nhân tóm tắt bài và làm bài

III/ VËn dơng :

C4 : Các nhóm thảo luận và vẽ sơ đồ

C5 :

R

=R

=30



R

1,2

=?

R

1,2,3

=?

Theo công thức điện trở của đoạn mạch

song song ta có :

1/ R

1,2

= 1/ R

+ 1/R

= 1/30 +1/30



R

1,2

=15



T¬ng tù 1/R

1,2,3,

=1/R

1,2,

+1/R

= 1/15 + 1/30

R

1,2,3

=10



D/Cđng cè :

NÕu m¹ch gồm n điện trở R giống nhau mắc song song thì R

tđ

=R/n các em tự

chứng minh

Nêu công thức tính I,U,R.của đoạn mạch song song ?

E/ dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập 5.1 đến 5.6SBT

đọc phần em cha biết

Rót kinh nghiƯm :

Tuần 3

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tit 6: Bi tp vn dụng định luật ôm

I/ Mụctiêu:

-

Vận dụng các kiến thức đã học để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn

mạch gồm nhiều nhất 3 điện trở .

-rèn kỹ năng giải bài tập theo đúng các bớc giải

-rèn kỹ năng so sánh phân tích tổng hợp thơng tin

-rốn tớnh cn thn trung thc

II/ Chuẩn bị :

Giáo viên chuẩn bị phiếu học tập.

III/tiến trình lên lứp :

A/Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

Viết công thức tính I,U,R trong đoạn mạch điện mắc nối tiếp và đoạn mạch điện

mắc song song ?

Gọi 2em lên bảng

C/ Bài mới :

Gọi 2em lên bảng chữa bài

Giáo viên kiểm tra viƯc lµm bµi ë nhµ cđa

häc sinh

Gọi 1 em đọc đề bài

Gọi 1 em tóm tắt bài

I/chữa bài :

2em lên bảng chữa bài 5.5; 5.6

II/ Luyện tập :

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Yêu cầu cá nhân giải bài ra nháp

Gọi 2em lên bảng chữa bài mỗi em 1

phần

Học sinh cả lớp thảo luận kết quả và có

thể đa ra cách giải khác

Gi mt hc sinh c u bi

1em tóm tắt bài yêu cầu cả lớp làm bài ra

nháp

1em lờn bng trình bày bài làm của mình

Thu 5 bài chấm ỏnh giỏ kt qu

Các nhóm tìm hiểu bài và thảo luận cách

giải bài tập 3

Yêu cầu cá nhân hoàn thành bài làm của

mình

2 em i bi cho nhau chm bi

Gọi học sinh báo cáo điểm giáo viên

thống kê kết quả

R

=5

a/ vì mạch mắc nối tiếp nên

U

=6V I

=I

=1,2A

I

=0,5A R

= U / I=6/0,5=12



b/theo định luật ôm cho

mạch

a/ R

=? Nèi tiÕp ta cã :

b/R

=? R

=R

+ R



R

=R

- R

R

=12 – 5=7



Bµi 2:

Học sinh dọc đề bài 1 em lên bảng tóm

tắt bài

C¸ nhân giải bài ra nháp

R

=10

a/ theo định luật ơm ta có :

I

=1,2A I =U /R



U = I .R

I=1,8A U

=I

.R

=1,2 .10

a/U

=? U

=12V

b/ R

=?

vì mạch mắc song song nên

U =U

=U

=12V

b/ cờng độ dòng điện qua

điện trở hai là :

I= I

+ I



I

=I-I

=1,8-1,2

=0,6A

Bµi 3:

Cá nhân hồn thành bài

đổi bài cho nhau chấm bài

R

=15



có (R

// R

) nt R

R

=R

=30



điện trở tơng đơng của

U

=12V mạch song song là :

a/ R

=? R

2,3

=R

/ 2=30 /2 =15



b/ I

=? điện trở toàn mạch là :

I

=? R

=R

+R

2,3

=15+15 =30



I

=? b/áp dụng công thức định luật

«m :

I=U/R



I

=U

/R

=12/30=0,4(A)

Cã I

=I

=0,4(A)



U

=I

R

0,4.15=6(V)

U

=U

-U

=12-6=6(V)

I

=U

/R

=6/30=0,2(A)

I

=I

=0,2A

Ghi đáp số

D / Cng c

Giáo viên kết lại toàn bộ cách bài tập về nhà

E /Dặn dß

Xem lại các bài tập đã chữa làm bài tp 6 SBT

Rút kinh nghiệm :

Tuần 4

Ngày soạn :

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

TiÕt 7 : Sù

phơ thc cđa ®iƯn trë vào chiều dài dây

dẫn

I/ Mục tiêu

Nu c in tr của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài tiết diện và vật liệu làm

dây dẫn

Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào (l,S,

ị)

Suy luËn vµ tiÕn hành thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vàog

chiều dài dây dẫn

Nờu c in trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và c lm t cựng 1 vt

liu

II/Chuẩn bị :

Mỗi nhãm :

1ampe kÕ GHĐ1,5A; ĐCNN 0,1A

1vôn kế GH§ 6V

1 nguồn điện 3V 1 công tắc

3 dây điện trở có cùng điện trở

8 đoạn dây dẫn bng ng cú bc cỏch in

III/ Tiến trình lên líp :

A/Tỉ chøc líp :

B KiĨm tra bµi cị :

Gäi 1em chữa bài 6.2(a)

C/ Bài mới :

Yêu cầu học sinh quan s¸t h 7.1 cho biÕt

chóng kh¸c nhau ë yếu tố nào ?

Điện trở của các dây này có nh nhau

kh«ng?

Yừu tố nào ảnh hởng đến điện trở của dây

dẫn ?

Cho các nhóm thảo luận đề ra phơng án

kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dõy dn

vo chiu di

Yêu cầu học sinh nêu dự kiến cách làm

HÃy trả lời C1

Giáo viên thống nhất phơng án thí nghiệm

mắc mạch điện h7.2(a)

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm h7.2

Giáo viên thu kết quả thí nghiệm của các

nhóm

Nêu kết luận qua thí nghiệm ?

Giáo viên chỉ cho học sinh với cùng dây

dẫn cùng tiết diện và làm từ cùng một chất

thì R

/ R

=l

/ l

Gọi học sinh đọc C2

Yªu cầu cá nhân hoàn thành C2

C4 cho học sinh thảo luận nhóm

Cacá nhóm báo cáo kết quả

I/ Xỏc định sự phụ thuộc của điện trở

dây dẫn vào một trong những yếu tố

khác nhau

Học sinh quan sát h7.1 nêu đợc các

yêú tố khác nhau của dây dẫn .

-chiều dài dây dẫn

-tiÕt diƯn d©y dÉn .

-chất liệu làm dây dẫn

Tho lun nhúm đề ra phơng án

Đại diện nhóm trình bày phơng án

Học sinh nhóm khác nhận xét để đa

ra phơng án đúng.

II/ sù phơ thc cđa ®iƯn trë vào chiều

dài dây dẫn :

1 /dự kiến cách làm :

Cỏ nhân học sinh nêu phơng án làm

thí nghiệm kiểm tra từ sơ đồ mạch

điện sử dụng các dụng cụ đo để đo

điện trở của dây dẫn

Biết chọn dụng cụ cần thiếtđể tiến

hành thí nghiệm

Ghi kéy quả vào bảng 1

Học sinh tham gia thảo luận kết quả ở

bảng 1

So sánh với dự đoán ban đầu

Học sinh nêu kêtluận và ghi vở R ~ l

III/ VËn dơng :

C2: học sinh giải thích đợc khi chiều

dài dây dẫn càng lớn thì điện trở của

đoạn mạch càng lớn .

Nếu giữ U khơng đổi thì I càng nhỏ và

đèn sáng yếu hơn .

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I ~ 1/R cã I

=0,25I



R

= 0,25R

hay R

=4R

Mµ R

/R

=l

/ l



l

= 4l

D/ Cđng cè :

®iƯn trë phơ thuộc nh thế nào vào chiều dài dây dẫn ?

E/ Dặn dò :

Hc thuc bi v lm bi tp 7.1 đến 7.7SBT

đọc phần có thể em cha biết

Rót kinh nghiƯm :

Tuần 4

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 8:Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn

I/ Mục tiêu:

-Suy lun c rằng các dây có cùng chiều dài và làm từ cùng một vật liệu thì

điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây .

-bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa R và S để rút ra đợc

kết luận là

R ~ 1/S

-Rèn tính trung thực và có tinh thần hp tỏc trong hot ng nhúm .

II/ Chuẩn bị

Mỗi nhãm :

-1am pe kÕ GH§ 1,5A §CNN 0,1A

-1vôn kế GHĐ6V,ĐCNN0,1V

-1 nguồn điện 3V,1công tắc

-7 đoạn d©y dÉn , 2 chèt kĐp d©y dÉn

- 2 đoạn dây dẫn bằng hợp kim cùnh loại ,cùng chiều dài ,tiết diện lần lợt là

S

,S

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tỉ chøc líp :

B/kiĨm tra bµi cị :

Trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì I,U,Rđợc tính bằng cơng

thức nào

vẽ sơ đồ mạch điện kiẻm tra sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn ?

C/ Bài mới :

Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức về

điện trở tơng đơng trong đoạn mạch mắc

song song để trả lời C1

Gäi 1em tr¶ lời ,1 em khác nhận xét

Từ cau trả lời C1

dự đoán sự phụ thuộc

của R vào S qua C2

Giáo viên yêu cầu học sinhkiểm tra dự

đoán trªn

Gọi 1 em lên bảng vẽ nhanh sơ đồ mạch

điện kiểm tra



từ đó nêu dụng cụ cần

thiết để làm thí nghiệm và các bớc tiến

I/Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào

tiết diện dây dẫn

Cá nhân trả lời C1

R

=R/2

R

=R/3

Học sinh nêu dự đoán

II/Thí nghiệm

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

hành thí nghiệm

Nêu các bớc tiến hành thí nghiệm ?

Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm

Ghi kết quả giống bảng 1

Giáo viên thu kết quả các nhóm

Hớng dẫn thảo luËn chung

So sánh với dự đoán rút ra kết luận

Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu phần 3

tớnh t s S

/S

=d

/d

v so sỏnh vi R

/R

nhắc lại kÕt luËn ?

yêu cầu học sinh đọc câu 3 cá nhõn t

lm ra nhỏp

gọi 1 em lên bảng làm câu 3

Yêu cầu học sinh làm 8.2 SBT

Dựa vào kết quả 8.2 yêu cầu học sinh làm

C5

Yêu cầu học sinh về nhà làm C4và C6

+Thay các R có cùng l,cùng bản chất và

có S khác nhau

+Đo các giá trị U,I tính R

+So sánh với dự đoán rút ra kết luận

_Các nhóm tiến hành thí nghiệm

_Đại diện các nhóm báo cáo kết quả

Kết luận : học sinh nêu kết luận và

ghi vào vở

Học sinh chứng minh công thức

R

/R

=S

/S

=d

/d

III/Vận dụng

Cá nhân hoàn thành C3

L

=l

s

=2mm

Cùng bằng đồng s

=6mm

So s¸nh R

víi R

Cã R

/R

=S

/S

=6/2=3



R

=3R

§/s :R

=3R

8.2:phơng án đúng là C

Cá nhân hoàn thành C5

L

=0,5l

l

=100m

S

=5S

l

=50m

Vì l

=2l

nên R

=2R

Vì S

=1/5S

nên R

=5R

R

>R

.10 lần

Hay R

=1/10R

=500/10=50(

)

Học sinh tự làm C4 và C6 vào vở

D /Củng cố

điện trở của dây dẫn phụ thuộc nh thế nào vào S, phụ thuộc nh thế nào vào l

R~1/l; R~l

E /Dặn dò

Với cách lí luận nh C5 trả lời BT8SBT

ôn lại cả T7+T8 làm BT 8.1 _8.5 SBT

Rút kinh nghiệm :

Tuần 5

Ngày dạy :

Ngày soạn :

Tiết 9 :Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây

dẫn

I/Mục tiªu

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

So sánh mức độ dẫn điện của các chất hay vật liệu căn cứ vào bảng giá trị

điện trở suất của chúng

Vận dụng cơng thức R=

ị

l/S để tính đợc 1 đại lợng khi biết các đại lợng cịn

lại

BiÕt sư dơng b¶ng điện trở suất của một số chất

II/ Chuẩn bị

Mỗi nhãm

1 cuén d©y inox cã S=0,1mm

: l=2m

1 cuộn dây niketin S=0,1mm

l=2m

1 cuộn dây nicrôm S=0,1mm

l=2m

1 ampe kÕ ,1 v«n kÕ ,1 nguån 6V 1 công tắc ,7 đoạn dây dẫn ,2 chốt kép

III/Tiến trình lên lớp

A Tổ chức lớp

B Kiểm tra bài cũ

Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào phụ thuộc nh thế nào ?

Điện trở còn phụ thuộc yếu tố nào nữa ?

C Bài mới

Gọi học sinh nêu cách tiến hành thí

nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của Rvào

vật liệu làm dây dẫn

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm theo

nhóm

Đại diện cá nhóm báo cáo kết quả nhận

xét thí nghiệm

Điện trở suất của một vật liệu là gì ?

Kí hiệu điện trở suất là gì ?

Đơn vị điện trở suất là gì ?

Giáo viên treo bảng điện trë suÊt cña

mét sè chÊt

Điện trở suất của đồng bằng bao nhiêu ?

Giải nghĩa con số ghi đó ?

Yêu cầu học sinh trả lời câu 2

Dựa vào mối quan hệ giữa R và S tính

điện trở cđa d©y dÉn trong c©u 2

Gọi 1 em đọc C3

Yêu cầu học sinh hoàn thành bảng 2/26

rút ra c«ng thøc tØnh

Nêu rõ tên các đại lợng và đơn vị đo của

chúng ?

Gọi 1 em đọc C4 tóm tắt bài cả lớp làm

C4 ra nháp

Muốn tỉnh phải tính gì ?

I/Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu

làm dây dẫn

_Hc sinh nờu đợc các dụng cụ cần

thiết ,các bớc tiến hành thí nghiệm

Học sinh làm thí nghiệm theo nhóm theo

đúng các bớc a,b,c,d sgk thảo luận nhóm

rút ra kt lun

* Kết luận : Điện trở của dây dẫn phụ

thuộc vào vật liệu làm dây dẫn

II/Điện trở suất _Công thức điện trở

1. Điện trở suất

_Học sinh đọc thông báo mục 1 –ghi vở

+Điện trở của 1 dây dẫn dài 1m tiết diện

1m

làm bằng 1 chất nào đó gọi là điện trở

suất của dây dẫn đó

_Kí hiệu

ị

: đọc rơ

_Đơn v :

m (ụm một)

=1,7.10

-6

m

ị

costantan

=0,5.10

-6

m

_Điện trở của d©y constantan cã

L=1m

S =1mm

=10

R=? R=1.0,5.10

-6

/10

=0,5(



)

2) Cơng thức tính điện trở

Học sinh đọc C3

Học sinh hoàn thành bảng 2

R=

ị

l/S

R :điện trở

ị

: điện trở suất



m

L :chiỊu dµi m

S : tiÕt diÖn m

III/VËn dông

C4 :1 em đọc đầu bài và tóm tắt

L=4m

D=1mm=0,001m

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

S=



d

/4

Giáo viên lu ý : điện trở của dây đồng

trong mạch rất nhỏ lên khi tính ngời ta

thờng bỏ qua điện trở của dây này

R=?

TiÕt diƯn cđa d©y dẫn là

S=

d

/4=3,14.(10

-3

)

/4

điện trở suất của dây dẫn là

R=

ị

l/S=3,14.10

-6

/4.4/1,7.10

-8

R=1,7.10

-8

.4.4/3,14.10

-6

=0,087(

)

D /Cđng cè

điện trở của dây dẫn phụ thuộc gì?ghi cơng thức diễn tả sự phụ thuộc đó ?

E / dn dũ

Học thuộc phần ghi nhớ trả lời câu hỏi C5,C6/27 ;làm bài tập 9.1 SBT

Tuần 5

Ngày dạy :

Ngày soạn :

Tiết 10 : Biến trở _Điện trở dùng trong kÜ tht

I/Mơc tiªu

Nêu đợc biến trở là gì ?ngun tắc hoạt động của biến trở

Mắc đợc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy trong

mạch.

Nhận ra đợc các biến trở dùng trong kỹ thuật .

vẽ vàmắc đợc mạch điện có biến trở .

II/ Chn bÞ :

Mỗi nhóm : 1 biến trở có con chạy ( 20



- 2A)

1 nguồn điện 3V,1bóng đèn 2,5V- 1W

1công tắc , 7 đoạn dõy ni , 3 in tr

Giáo viên :1 số loại biến trở có con chạy và biến trở có tay quay .

III/ Tiến trình lên lớp :

A / Tổ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

Điện trở của dây dẫn phụ thuộc những yếu tố nào? viết công thức diễn tả sự phụ

thuộc đó

Có những cách nào làm thay i in tr ca vt ?

C/ Bi mi:

Giáo viên treo tranh các loại biến trở và

h10.1sgk cho học sinh tr¶ lêi C1.

Giáo viên đa ra các loại biến trở phịng

thí nghiệm để học sinh nhận dạng .

Gọi 1 em đọc C2,hớng dẫn học sinh trả

lời theo tng ý .

Nêu cấu tạo chính của biến trở ?

chỉ ra 2 chốt của hai đầu cuộn dây của

biến trë

khi mắc 2điểm ABvào mạch diện dịch

chuyển con chạy C của biến trở có tác

dụng thay đổi điện trở của biến trở

không?

muốn biến trở thay đổi dợc iện trở trong

mạch điện phải mắc chốt nào vào mạch

I/ BiÕn trë :

1/ Tìm hiểu cấu tạo v hot ng ca

bin tr :

C1 các loại biến trë gåm :

-

biÕn trë cã con ch¹y

-

biÕn trë cã tay quay

-

biÕn trë than (chiÕt áp )

nhận dạng các loại biến trở .

các nhóm thảo luËn tr¶ lêi C2

nếu mắc AB vào mạch điện khi dịch con

chạy của biến trở khơng có tác dụng

thay đổi điện trở .

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

®iƯn ?3

gäi học sinh trả lời C4

yêu cầu học sinh quan sát biến trở của

nhóm mình cho biết số ghi và gi¶i thÝch ý

nghÜa cđa sè ghi

gọi học sinh trả lời C5

vẽ sơ đồ mạch điện ?

yêu cầu học sinh măc mạch điện theo sơ

đồ và làm thí nghim

trả lời câu C6

gọi 1 em trả lời C7

yêu cầu học sinh quan sát các biến trở

trong kỹ thuật

yêu cầu học sinh trả lời C9

yờu cầu học sinh làm bài 10.2

gọi 1 em đọc u bi

gọi 1 em tóm tắt bài .

cả lớp làm bài ra nháp .

gọi 1 em lên bảng chữa bài

cả lớp theo dõi thảo luận kết quả

cá nhân học sinh trả lời C4

2/ s dng bin trở để diều chỉnh dòng

điện :

-học sinh thảo luận nhúm tr li cõu

hi .

Cá nhân trả lời C5

1 em lên bảng vã sơ đồ mạch điện

Học sinh mắc mạch điện theo sơ đồ và

tiến hành làm thí nghiệm theo đúng các

bớc .

Theo dõi độ sáng của bóng đèn khi dịch

con chạy và giải thích đợc hiện tợng .

II/các điện trở dùng trong kỹ thuật :

Học sinh trả lời C7

điện trở dùng trong kỹ thuật đợc chế tạo

bằng một lớp than hay lớp kim loại

mỏng có tiết diện nhỏ vì vậy điện trở lớn

III/ Vận dụng :

Học sinh dựa vào điện trở dùng trong kỹ

thuật của nhóm mình hồn thành C9 rèn

cách đọc giá trị ghi ngay trên biến trở .

Bài 10.2 SBT

BiÕn trë ghi 20



-2A

Þ

= 1,1. 10

-6



m

L = 50m

a/ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ?

b/ U

max

=? ; S =?

a/ con số ghi này có ý nghĩa là điẹn trở

lớn nhất của biến trở là 50ôm và cờng độ

dòng điện lớn nhất cho phép qua biến trở

là 2,5A

b/ theo định luật ơm ta có :

I =U /R



U = I . R

U

max

=50. 2,5 = 125V

D/ Cñng cè :

Biến trở dùng để làm gì ?

Kể tên một s bin tr m em bit ?

E/ Dặn dò :

Học thc phÇn ghi nhí

Làm các bài tập 10.1 , 10.3 n 10.6 SBT

Tuần 6

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiột 11:

bài tập vận dụng định luật ụm

Và công thức tính điện trở của dây dẫn

I/ Mục tiªu :

-Vận dụng định luật ơm và cơng thức tính điện trở của dây dẫn để tính các

đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất 3 điện trở mắc nối tiếp

hoặc song song và hn hp .

rèn kỹ năng phân tích tổng hợp

k năng giải bài tập theo đúng các bớc giải

thái trung thc kiờn trỡ

II/ Chuẩn bị :

ôn tập bµi

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

A.Tỉ chøc líp

B. KiĨm tra bµi cị :

Phát biểu cơng thức định luật ơm?

Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào gì ? Ghi cơng thứ diễn tếnự phụ thuộc đó

C. Bài mới:

Gọi 1 em đọc bài tập 1.

Gọi 1 em tóm tắt đầu bi .

Yêu cầu học sinh thảo luận bài tìm ra cách

giải

Cá nhân giải bài tập ra giấy nháp

Gọi 1 em lên bảng chữa bài

Hng dn hc sinh phân tích đề bài

Cho học sinh tóm tắt bài

Làm bài ra nháp 1 em lên bảng chữa bài

Yêu cầu học sinh tìm cách giải khác

Cho hc sinh đọc đề bài và tìm hiểu đề bài

Giáo viên gi ý cỏch gii

Gọi 1 em lên bảng chữa bài

Cả lớp thảo luận kết quả

Cho học sinh tự làm phần bgọi 1 em lên

bảng chữa cả lớp theo dõi bổ xung

Gọi 1 em đọc đề bài .

Giáo viên hớng dẫn cách phân tích đề bài

cho cả lớp tự làm câu a câu b cho về nhà

Thu 5bài chấm đánh giá kết quả

Bµi 1:

Học sinh đọc đầu bài và tóm tắtbài

L = 30m

S =0,3mm

=0,3 10

-6

m

Þ = 1,1

.10

-6



m

U = 220V

I = ?

Điện trở của dây dẫn là :

R =

Þ

.l /S

R =1,1 .10

-6

.30/ 0,3 .10

-6

R =110



Cờng độ dòng điện chạy qua diện trở

là :

I =U / R =220 / 110=2A

Bµi tËp 2 :

R

=7,5



I =0,6A

U =12V

a/R

=?

b/R

=30



S =1mm

=10

-6

m

ị

= 0,4.10

-6

m

L = ?

Cá nhân học sinh giải câu a.

Vì R

nt R

nên I

=I

=I = 0,6A

điện trở của đoạn mạch là :

R = U / I=12 / 0,6 =20



Mµ R = R

+ R

R

=R R

=20-7,5=12,5

b/áp dụng công thức :

R=

Þ

.l / S



l =R.S /

Þ

L =30. 10

-6

/ 0,4 10

-6

=75m

Bµi 3:

Học sinh tóm tắt bài

R

=600

R

=900

U

=220V

L =200m

S =0,2mm=0,2.10

-6

m

ị

=1,7 .10

-8

R

=?

1 em lên bảng giải

a/ áp dụng công thức :

R =

ị

.l / S=1,7.10

-8

.200 / 0,2 .10

-6

=17

Vì R

// R

nên R

1,2

=R

.R

/R

+ R

R

1,2

=600 .900 /600 +

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

=360



Cã R

nt ( R

// R

) nªn ta cã

R

=R

+ R

1,2

=17+360=377

Đáp số : 377

D/

Củng cố :

Những điều cần chú ý khi giải bài tập phần này :

-thuộc công thức

-bit i n v o din tớch t mm

ra m

E/ Dặn dò :

Lm phn b bi 3 v lm bi 11.1 n bi 11.4SBT

Tuần 6

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiét 12: Công suất điện

I/ Mục tiêu :

-nêu đợc của số oắt ghi trên dụng cụ điện .

-Vận dụng cơng thức

P

= U.I dể tính đợc 1 đại lợng khi biét các đại lợng còn

lại .

-rèn kỹ năng ythu nhập thông tin .

-rèn tính trung thực yêu thích môn học .

II/ Chuẩn bị :

Mỗi nhãm :

1 bãng 12V -3W(6V- 3W)

1 bãng 6V-6W, 1 ngn ®iƯn 6V

1 công tắc , 1 biến trở 20

-2A

1 am pe kÕ , 1vôn kế

Giáo viên :

1 đèn 220V -100W,1đèn 220V -25W

1 máy sấy tóc ,1bảng công suất một số dụng cụ điện

III/ Tiến trình lên lớp :

A/Tỉ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

KiĨm tra 15 phót :

Cho mạch điện gồm 1bóng đèn mắc nối tiép với 1 bién trở vào nguồn điện có hiệu

điẹn thế không đổi 12V. biết đèn ghi 6V muốn đèn sáng bình thờng thì diện trở

cđa biÕn trë b»ng bao nhiêu ?

Tính điện trở lớn nhất của biến trở biết bién trở làm bằng ni kê nin dài 125m,có

tiét diẹn b»ng 0,3mm

.

C/Bµi míi:

Giáo viên cho học sinh quan sát một số

dụng cụ điện (bóng đèn ,máy sấy tóc)

Cho học sinh tìm hiểu phần a trả lời

C1;C2

Sè o¸t ghi trên dụng cụ dòng điện có ý

nghĩa gì?

Gọi 2 em giải thích con số ghi trên các

dụng cụ ở phần 1

Tìm hiểu câu 3 trả lời ?

I/Cụng suất định mức của các dụng cụ

điện

1) Sè vôn và số oát trên các dụng cụ điện

Học sinh tìm hiểu trả lời C1,C2

_S oỏt cng ln ốn cng sỏng

2) ý nghĩa của số oát ghi trên mỗi dơng

cơ ®iƯn

Học sinh đọc mục 2 và trả lời ghi vào vở

Đèn ghi 220V _100W có nghĩa l :

U

=220V P

100W

Cá nhân học sinh tr¶ lêi C3

_Cùng một bóng đèn khi sáng mạnh hn

cú cụng sut ln hn

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Yêu cầu học sinh tìm hiểu công suất của

một số dụng cơ thêng dïng

Nªu mơc tiªu thÝ nghiƯm

u cầu học sinh đọc sgk và nêu các bớc

tiến hành thớ nghim

Trả lời câu 4

Chứng tỏ P=I

.R=U

/R

Nờu rừ các đơn vị đo trong câu thức

Gọi học sinh đọc C6 và tóm tắt đầu bài

T¬ng tù cho häc sinh tự làm C7,C8

II/Công thức tính công suất điện

1.Thí nghiƯm

Học sinh nêu mục tiêu thí nghiệm

Xác định mối liên hệ giữa P với U và I

Các nhóm thảo luận và làm thí nghiệm

_Đại diện nhóm báo cáo kết quả

2) C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt

P=U.I

Học sinh tự chứng minh

P : công suất :W

U : hiệu điện thế :V

I :cờng độ dịng điện :A

III/Vận dụng

C6

U

®m

=220V

P

®m

=75W

I

®m

=?

P=U.I



I=P/U

I=75/220=0,34(A)

D/ Cñng cè

Công suất của dòng điện là gì ? Công thức tính công suất ?

E /Dặn dò

Học thuộc phần ghi nhớ ,làm hết bài tập trong SBT

Đọc phần có thể em cha biết

Tuần 7

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 13

:

Điện năng _Công suất của dòng điện

I/Mục tiêu

Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dịng điện có năng lợng .Nêu đợc dụng cụ đođiện

năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số đếm của công tơ là kiloóat giờ (kWh)

chỉ ra đợc sự chuyển hóa các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng

cụ điện nh các loại đèn điện ,bàn là ,nồi cơm điện vv...

Vận dụng công thức A=

P

.t =U.I.t để tính một đại lợng khi biết các đại

lợng còn lại

Rèn kĩ năng phân tích tổng hợp kiến thức

Rèn thái độ ham hỏi u thích mơn học

II/Chn bÞ

_VÏ tranh hình 13.1

_1 công tơ điện

_bảng phụ chuẩn bị bảng 1

III/Tiến trình lên lớp

A . Tổ chức lớp

B . Kiểm tra

Gọi học sinh lên chữa 12.1;12.2

C . Bµi míi

Gọi 1 em đọc C1 h[ngs dãn học sinh

trả lời từng phần .

Nªu thÝ dơ khác chứng tỏ dónđiện

mang năng lợng ?

I/Điện năng

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Giáo viên : năng lợng của dòng điện

gọi là điện năng

Yêu cầu học sinh trả lời C2 theo

nhãm

Gọi đại diện nhóm hồn thành kết

qu vo bng 1 trờn bng .

điện năng chuyển hóa thành

-nhiệt năng

-năng lợng ánh sáng

-cơ năng

-

Học sinh thảo luận C3

Hiệu suất là gì ?

Nêu kết luận ?

Giáo viên thông báo khái niệm công

của dòng điện .

HÃy trả lời C4 ?

Gọi 1 em lên bảng trình bày C5.cả

lớp làm ra nháp

Nờu cụng thc tớnh công suất đã

học ở lớp 8?.

Từ đó suy ra cơng thức tính cụng A

=?

Nêu công thức tính công suất của

dòng ®iƯn

chỉ rõ tên các đại lợng trong cơng

thức ?

trong thực tế đo công của dòng điện

bằng dụng cụ nào ?

yêu cầu học sinh hoàn thành C7,C8

vào vở

gọi 1 em lên bảng tóm ắt bài và làm

bài

_Vậy dòng điện có mang năng lợng

* KÕt luËn : häc sinh ghi vë

2) Sù chuyÓn hóa điện năng thàng các dạng

năng lợng khác :

Thảo luận nhóm điền kết quả vào bảng 1

_Đại diện nhóm trình bày kết quả

_Ghi vở kết quả bảng 1

dơng cơ ®iƯn

điện nâng đợc biến đổi thành dạng năng

l-ợng nào ?

đèn LED

Nồi cơm điện

Quạt điện

Bóng ốn

Cá nhân hoàn thành C3 ,tham gia thảo luận

trên lớp

tỉ số giữa năng lợng có ích và năng lợng

toàn phần gọi là hiệu suất

* kết luận :học sinh tự làm vào vở

II/Công của dòng điện

1.Công của dòng điện

Công của dây điện sản ra trong đoạn mạch

là số đo phần điện năng chuyển hóa thành

các dạng năng lợng khác

2. Công thức tính công của dòng điện

P

=A/t

A=

P. t

Có

P

= U .I



A = U .I . t

Trong đó

:A: là cơng của dịng điện .đo bằng J

U là hiệu điện thế đo bằng V

I là cờng độ dòng điện đo bằng A

T là thời gian đo bằng giây

Dùng công tơ điện để đo cơng của dịng

điện

III/ VËn dơng :

C7: v× U

=U

®m

=220V



P

=

P

®m

=75W=0,075kW

Cơng của dịng điện qua đèn sinh ra là :

A =

P

.t

A = 0,075 .4 =0,3kWh

D/Cñng cè :

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

E/ Dặn dò :

Hc thuc phn ghi nh . làm bài tập 13 SBT

đọc phần có thể em cha bit

Tuần 7

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 14

: Bài tập về công và công suất điện và điện năng sử dụng

I/ Mục tiêu :

Gii c cỏc bi tp tính cơng suất điện và điện năng sử dụng đối với các

dụng cụ điện mắc nối tiếp và mắc song song

rèn kỹ năng phân tích tổng hợp kiến thức

rèn kỹ năng giải bài tập định lợng

gi¸p dơc tÝnh cÈn thËn ,trung thùc

II/ Chn bÞ :

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

Viêt và diễn giải công thức tính công và công suất của dòng điện ?

Chữa bài 13.4SBT?

C/Bi mới :

Gọi 1 em đọc đề bài .

Gäi 1 em lên bảng tóm tắt bài >

Yêu cầu cá nhân từng học sinh giải

bài tập .

Gọi 1 em nhận xét bài làm của bạn

Gi 2 em c bi

Gọi 1 em tóm tắt bài

Yeu cầu các nhóm thảo luận cách giải

đại diện 1 nhóm nêu cách giải

đại diện 1 nhóm đọc mạch điện H4.1

Sau khi đã nêu đợc cách giải cho cá

nhân tự làm bi vo v

Gọi 1 em lên bảng chữa bài

Bài tập 1:

Cá nhân hoàn thành bài tập vào vở

U = 220V

I = 341mA

T = 4h30ph

a/ R =?

P

=?

b/ A =?(J) =?(sè )

bài giải:

a/ in tr ca ốn là :

R = U / I =220 / 0,341 =645



Công suất của đèn là :

P

= U . I =220 . 0,341 =75W

b/ công của dòng điện là :

A =

P

. t = 75 . 4,5 .3600 =32408640J

=0,075 .4,5=9kWh =9(sè )

Bµi tËp 2

học sinh tóm tắt bài vào vở .

các nhóm thảo luận tìm ra cách giải

U

đmđ

=6V

P

đmđ

=4,5W

U =9V

T = 10ph

a/I

=?

b/R

=?

P

= ?

c/ A

= ? A =?

Học sinh phân tích sơ đồ mạch điện

Am pe kế nt R

nt đèn .

a/ vì đèn sáng bình thờng do đó

U

= U

đmđ

=6V

P

=

P

®m®

=4,5W



I

=

P

/ U =4,5 / 6 =0,75A

Cã I

= I

=0,75A

b/ hiệu điện thế giữa hai đầu biến trở là :

U = U

+ U



U

= U- U

=9-6 =3V

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Gọi học sinh nêu cách giải khác và so

sánh kết quả với cách đã giải

Yêu cầu học sinh đọc đầu bài

Cá nhân tự tóm tắt bài giáo viên theo

dõi giúp đỡ học sinh yếu

Giải thích ý nghĩa con số ghi trên đèn

và trên bn l ?

Với mạch điện này mắc nh thé nào ?

Câu b có nhiều cách giải khác nhau

Cụng sut ca biến trở lúc đó là :

P

=U

. I

=3 . 0,75 =2,25W

c/ công mà biến trở đã thực hiện là :

A

=U

. I

. t =3. 0,75 .600=1350J

Công mà dòng điện sinh ra trong cả mạch

là :

A = U . I . t=0,75 . 9 .600=4050J

Bµi tËp 3:

1 em đọc đầu bài

Cá nhân tự tóm tắt bài

U

đmđ

=220V

U

®mb

=220V

U =220V

P

= 100W

P

=1000W

a/ vẽ sơ đồ mạch điện ? R=?

b/ A =? J = ? kWh

1 em gi¶i thÝch ý nghÜa con sè .

a/ để đèn và bàn là hoạt động bình thờng

phải mắc chúng song song với nhau

Học sinh vẽ sơ đồ mạch điện .

điện trở đèn là :

R

= U

®m®2

/

P

®m®

=220

/100 =484



Điện trở của bàn là :

R

=U

đmb2

/

P

®mb

= 220

/ 1000=48,4



Điện trở toàn mạch là:

R = R

. R

/ R

+ R

R = 4484 .48,4 / 484 + 48,4

R = 44



b/ vì đèn và bàn là mắc song song với nhau

vào mạch điện 220V nên công suất tiêu

thụ điện của bàn là vàcủa đèn bằng công

suất nh mc ghi trờn chỳng

công suất tiêu thụ điện của cả mạch là :

P

=

P

+

P

=100 + 1000 =1100w

=1,1 kw

Công mà dòng điện sinh ra trong mạch là:

A =

P

.t =1100 .3600 =3960000J

A = 1,1 .1 =1,1kWh

D/Củng cố :

Giáo viên chỉ rõ các công thøc tÝnh c«ng ;

A = U

/R .t ; A =I

.R .t :

Công suất tiêu thụ của cả đoạn mạch bằng tổng công suất tiêu thụ của các dụng

cụ dùng điện có trong đoạn mạch.xem lại các bài tập đã làm và làm bt trong SBT

Tuần 8

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 15:Thực hành

Xỏc nh công suất của các dụng cụ điện

I / Mục tiêu :

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

rèn kỹ năng làm bài thực hành và viết báo cáo thực hành

giáo dục tính cẩn thận ,hợp tác trong hoạt động nhóm

II/ Chn bÞ :

Mỗi nhóm :

1 nguồn điện 6V , 1 công tắc ,9 đoạn dây nối

1 am pe kế GHĐ 500mA ; ĐCNN 10mA

1 vôn kế GHĐ5V ; ĐCNN 0,1V

1 đèn 2,5V – 1W;

1 quạt điện nhỏ

1 biến tr 20

-2A

III/ Tiến trình lên lớp :

A/Tổ chức lớp :

B/Kiểm tra bài cũ :

Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh

C/ Bµi thùc hµnh :

u cầu các nhóm thảo luận cách tiến

hành thí nghiệm xác định cơng suất

của bóng đèn

Gọi đại diện nhóm nêu cách tiến hành

thớ nghim

Giáo viên nêu yêu cầu chung của tiêt

thùc hµnh .

Giao dụng cụ cho các nhóm

u cầu các nhóm tiến hành thí

nghiệm xác định cơng suất của bóng

đèn theo nội dung mục II giáo viên

theo dõi giúp đỡ học sinh mắc mạch

điện ,kiểm tra các diểm tiếp xúc đặc

biệt là cách mắc vôn kế ,am pe kế

Vào mạch điện . điều chỉnh biến trở ở

giá trị lớn nhất trớc khi đóng cơng

tắc .lu ý cách đọc kết quả đo ,đọc

trung thực ở các lần đo khác nhau .

Yêu cầu học sinh ở các nhóm đều phải

tham gia thực hnh

-hoàn thành bảng 1

-Thảo luậnthống nhất phần a;b

1/ Xỏc định cơng suất của bóng đèn :

Thảo luận nhóm về cách tiến hành thí

nghiệm xác định cơng suất của bóng đèn

theo hớng dẫn phần 1 của mục II

Nhóm trởng cử đại diện nhóm lên nhận

dụng cụ thí nghiệm ,phân công bạn th ký

ghi chép kết quả và ý kiến thảo luận của

các bạn trong nhóm .

Các nhóm tiến hành thí nghiệm

Tt c hc sinh trong nhóm đều tham gia

mắc hoặc theo dõi ,kiểm tra cách mắc của

các bạn trong nhóm

đọc kết quả o ỳng qui tc

Cá nhân hoàn thành bảng 1 trong báo cáo

thực hành

2/ Xỏc nh cụng sut của quạt :

Các nhóm tiến hành thí nghiệm xác định

công suất của quạt theo hớng dẫn của

giáo viên v hng dn phn 2 ca mc

II

Cá nhân hoàn thành bảng 2 trong báo cáo

của mình

giá trị đo

Lần đo

Hiệu điện thế

CĐ D §

(I)

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

1

2

3 3/ Tæng kÕt bi thùc hµnh :

giáo viên tổng kết ,dánh giá buổi thực

hành

Thu báo cáo kết quả thực hành

D/ Củng cố :

Cho häc sinh thu dän dơng cơ thÝ nghiƯm .Thu báo cáo thực hành

Tuần 8

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 16 : Định luật Jun

Len

Xơ

I/ Mơc tiªu:

Nêu đợc tác dụng nhiẹt của dịng điện khi có dịng điện chạy qua vật dẫn

thơng thờng thì một phần hay toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng .

PHát biểu đợc định luật Jun –Len –Xơ và vận dụng đợc định luật giải bài

tập về tác dụng nhiệt của dòng điện .

Rèn kỹ năng phân tích tổng hợp kiến thức để xử lý kết quả .

đã cho .

rèn thái độ trung thực ,kiên trì

II/ Chuẩn bị :

vẽ to hinhf 13.1và 16.1

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cị :

Điện năng có thể biến đổi thành các dạng năng lợng nào ?cho ví dụ ?

Dịng điện có những tỏc dng no ?

C/ Bài mới :

Yêu cầu học sinh tìm hiểu phần 1.

Gi 1 em c phn ny .

Nờu các vật tiêu thụ điện mà dòng

điện đi qua biến đổi một phần điện

năng thành nhiệt năng?

Nêu các dụng cụ mà dịng điện đi qua

nó điện năng biến đổi hoàn toàn thành

nhiệt năng .?

Giáo viên chỉ cho học sinh biết các

dây dẫn làm cácdây đốt nóng của các

dụng cụ trên đều bằng hợp kim

So sánh điện trở suất của dây đồng vi

õy bng hp kim ?

Khi cho dòng điện qua các vật dẫn

xảy ra hiện tợng gì?

Yờu cu hc sinh thảo luận nhóm dể

xây dựng hệ thức của định luật

I/

Điện năng biến đổi thành nhiệt năng :

1/ Một phần điện năng biến đổi thành nhiệt

năng.

Häc sinh nªu vÝ dụ

Quạt , máy bơm

2/ Ton b in nng bin i thnh nhit

nng .

Bếp điện ,lò sởi ,bàn lµ

…

Dây dẫn bằng hợp kim có điện trở suất ln

hn dõy dn bng ng

điện năng chuyển hóa thành nhiệt năngvà

các dạng năng lợng khác

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

xét trờng hợp điện năng chuyển hóa

hồn tồn thành nhiệt năng thì theo

định luật bảo tồn năng lợng ta có

nhiệt lợng tỏa ra ở dây dẫn bằng gì ?

thay U = I . R thì ta có gì ?

diễn giải cơng thức của định luật ?

giáo viên treo h16.1 yêu cầu học sinh

đọc kỹ sgk nghiên cứu thí nghiệm và

mơ tả cách làm thớ nghim

yêu cầu các nhóm thảo luận C

,C

Da vào hệ thức phát biểu định luật

thành lời

Yêu cầu học sinh ghi vở định luật

Giáo viên thông báo : nhiệt lợng còn

đo bằng đơn vị cal

Nếu tính theo đơn vị cal thì Q có cơng

thức nh th no ?

Yêu cầu học sinh làm C

Nhit lng của đèn và của dây nối

khác nhau ở điểm nào ?so sánh điện

trở của đèn với điện trở của bàn là ?

I

với I

Rót ra kÕt ln

Yªu cầu học sinh tóm tắt bài

Và tự làm bài ,gọi 1 em lên bảng chữa

bài .

Cả lứp thảo luận kết quả ?

-Xét trờng hợp điện trở thuần :

Nhiệt lơnnngj tỏa ra ở vật dẫn bằng công

mà dòng ®iÖn qua nã sinh ra .

Q = A =U .I .t

Mµ U = I R



Q =I

.R .t Q : nhiƯt lỵng (J)

I : cờng độ dòng diiện (A)

R: điện trở (



)

T: thêi gian ( s )

2/xư lý kÕt qu¶ thÝ nghiƯm kiĨm tra

Học sinh đọc phần mơ tả thí nghiệm .

Học sinh các nhóm lần lợt trả lời C1,C2 C3

C1: A = I

. R . t=2,4 .2,4 .5 .300

= 8640J

C2 : Q

=c

.m

.( t

– t

)

= 4200. 0,2 .95=7980J

Q

=c

.m

.(t

–t

)

= 880. 0,078 .95 =652,08J

Nhiệt lợng mà nớc và bình nhận đợc là

Q = Q

+ Q

= 7980 +652,08

C

Q =A

3/ Phát biểu định luật :

Học sinh ghi vở dịnh luật .

1J =0,24cal

1cal =4,18J

tính theo đơn vị cal thì cơng thức của

địnhluật là :

Q = 0,24 .I

.R .t (cal)

III/ VËn dụng :

Cá nhân hoàn thành C4

Q

> Q

Vì R

> R

và I

=I

nên

P

>

P

Do ú dõy túc ốn núnh cịn dây dẫn

hầu nh khơng nóng

C5 :

1 em tóm tắt bài

Cá nhân tự làm bài

U

đm

=220V

P

®m

=1000W

U =220V

V =2l



m = 2kg

T

=20

c ; t

= 100

c

C = 4200 J/kgK

t=?

theo định luật bảo tồn ta có :

A = Q hay

P

.t =c.m.(t

– t

)



t = m.c.(t

– t

) /

P

T = 2 .4200.80/ 1000 =672s

D/ Cñng cè

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Học thuộc định luật và làm bài tập 111116-17.1 đến 16-17.4SBT

Tuần 9

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tit 17:

Bài tập vận dụng định luật Jun

–

Len - Xơ

I/ Mơc tiªu :

Vận dụng định luật để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện .

Rèn kỹ năng giải bài tập theo đúng các bớc

Rèn kỹ năng phân tích so sánh tổng hợp thơng tin

Rèn thái độ kiên trì trung thực ,cẩn thận

II/ Chuẩn bị:

ôn tập tốt

III/ Tiến trình lên lớp

A/ tỉ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

Phát biểu định luật Jun –Len Xơ? ghi công thức của định luật ?

Gọi 2 em lên bảng chữa bài tập 16-17.1v 16-17.3(a)

Gọi 1 em lên bảng chữa bài tập 16-17.3(b)

C/ Bµi míi :

Gọi 1 em đọc đề bài

Gọi 1 em tóm tắt bài

để tính nhiệt lơngj tỏa ra vận dụng công

thức nào ?

Nhiệt lợng cung cấp để làm sơi nớc tính

bằng cơng thức nào ?

Hiệu suất tính bằng cơng thức nào ?

dẻ tính tiền điện phải tính điện năng ra

đơn vị nào ?

cho häc sinh tự làm bài ra vở

gọi 1 em lên bảng chữa bài thảo luân kết

quả trên lớp .

Yêu cầu học sinh tự làm bài 2

Giáo viên gọi 1 học sinh lên bảng chữa

bài

Bài tập 1:

Hc sinh c đề bàivà tóm tắt bài

R = 80



I = 2,5A

a/ t

= 1s

Q =?

b/ V = 1,5l



m = 1,5kg

t

= 25

C; t

=100

C

t

=20ph= 1200s

c = 4200J/kgK

H =?

c/ t

=3h30ph

1kWh giá 700đồng

Số tiền =?

a/ Nhiệt lợng bếp tỏa ra là :

Q =I

.R . t =2,5

. 80 .1= 500J

b/ Nhiệt lợng mà nớc thu vào là :

Q

= m.c .(t

– t

)

= 1,5 .4200 .75=472500J

NhiƯt lỵng bÕp táa ra lµ :

Q

= I

. R .t =500 .1200

= 600000J

HiƯu st cđa bÕp lµ :

H = Q

/ Q

.100%

=472500 . 100 / 600000=78,75%

c/Công suất tỏa nhiệt của bếp là 500W

nên công của dòng điện sinh ra là :

A =

P

.t =0,5 .3,5 .30=52,5kWh

Số tiền điện phải trả là :

52,5 .700 =36750 đồng

Bài 2:

Häc sinh tãm t¾t :

Êm ghi (220V – 1000W)

U =220V

V=2l



m= 2kg t

=20

C

T

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Gäi häc sinh nhËn xÐt c¶ líp th¶o ln kÕt

qu¶

Gọi 1 em đọc dầu bài ,một em tóm tắt bài

Giải thích ý nghĩa con số ghi trên đèn và

bàn là hoạt động bình thờng cần mắc

chúng nh thế nào ?

C= 4200J /kgK

H =90%

a/ Q

=?

b/Q

=?

c/t =?

a/ nhiệt lợng cần cung cấp để đun sơi

nớc là :

Q

=c.m.



t=4200.2.80=672000(J)

b) v×

H=Q

/Q



Q

=Q

/H=672000.100/90

Q

~746666,7(J)

NhiƯt lỵng táa ra lµ 746666,7J

c)Vì bếp sử dụng ở U=220Vbằng với

HĐT định mức do đó cơng suất của

bếp là

P

=1000W

Q

=I

.R.t=

P

.t



t=Q

/

P

=746666,7/1000 ~746,7 (s)

Thời gian đun sôi nớc trên là 746,7s

Bài 3

Tóm tắt

l=40m

S=0,5mm

=0,5.10

-6

m

U=220V

P

=165W

ị

=1,7.10

-8

m

T=3.30h

a) R=?

b)I=?

c)Q=?(kW.h)

bài giải

a) in tr ton b ng dõy l :

R=

.l/S=1,7.10

-8

.40/0,5.10

-6

=1,36(

)

b) áp dụng công thức :

P

=U.I

I=

P

/U =165/220=0,75)A)

Cng độ dịng điện chạy trong dây dẫn

là 0,75A

c) NhiƯt lợnh tỏa ra trên dây dẫn là :

Q=I

.R.t=(0,75)

.1,36.3.30.3600

Q=247860(J) ~0,07kW.h

D /Củng cố

Giáo viên nhắc lại cách giải 1 bài tập về công và công suất

E /Dặn dò

Ôn tập toàn bộ chơng .Làm bài tập SBT 16.17.5_16.17.6

Tuần 9

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 18

: Thực hành

Kimn ghim mi quan h Q ~ I2 trong định luật Jun –Len –Xơ:

I/ Mơc tiªu :

-Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của thí nghiệm kiểm nghiệm định luật Jun –Len

–Xơ

-Lắp ráp và tiến hành đợc thí nghiệm kiểm nghiệm mối quan hệ Q ~ I

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

II/ Chuẩn bị :

Mỗi nhóm :

1ngun điện 12V- 2A 6đây đốt bằng ni crôm ,que khuấy

1am pe kế GHĐ 2A 1 nhiệt kế

1 biÕn trë lo¹i 20



-2A 170ml níc

1 nhiẹt lợng kế 250ml 1 ng h bm giõy

5 đoạn dây nối mỗi học sinh 1 báo cáo thực hành .

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chøc líp :

B/KiĨm tra :

KiĨm tra sù chn bÞ cđa các nhóm

C/ Bài thực hành:

Yờucu hc sinh nghiờn cu k phần II

Gọi đại diện các nhóm trình bày .

-mục đích thí nghiệm

-tác dụng của từng thiết bị c s

dng trong s .

Nêu những công việc cần phải làm trong

mỗi lần đo . và kết quả cÇn cã .

Giáo viên phân cơng nhóm thực hành .

Các nhóm tiến hành lắp ráp thí nghiệm

Giáo viên theo dõi giúp đỡ

Giáo viên kiểm tra tất cả các nhóm khi

nào lắp đúng mới cho tiến hành thí

nghim

Yêu cầu nhóm trởng phân công công

việc cụ thể cho từng các nhân

Giỏo viờn theo dừi vic phân cơng .

Giáo viên theo dõi các nhóm làm thí

nghim giỳp b xung

Giáo viên theo dõi các nhóm làm thực

hành

1/ Tìm hiểu yêu cầu và néi dung thùc

hµnh :

Cá nhân học sinh tìm hiểu phần II để trả

lời các câu hỏi .

2/ Lắp ráp các thiết bị thực hành :

Các nhóm nhận dụng cụ thí nghiệm

Nhóm trởng hớng dẫn và kiểm tra .

-Dây đốt nóng ngập hẳn trong nớc .

-bầu nhiệt kế ngập trong nớc và khơng

chạm vào dây đốt nóng và đáy cốc .

-mắc am pe kế đúng qui tắc ,mắc biến

trở đúng

Báo cáo giáo viên kiểm tra mới đóng

mạch điện .3/ Tiến hành thí nghiệm và

thực hiện các lần đo .-Lần đo thứ nhất :

Nhóm trởng phân cơng công việc .

1 bạn điều chỉnh biến trở .

1 ban khuấy nớc nhẹ nhàng và thờng

xuyên

1 bn theo dõi đồng hồ

1 bạn theo dõi đọc số chỉ của nhiệt kế

Các nhóm tiến hành thí nghiệm

-điều chỉnh biến trở để I

= 0,6A

Ghi t

bấm đồng h un nc 7ph ghi t

-Lần đo thứ hai :

Dùng nớc có t

và I

=1,2Ađun 7ph

đo t

0
2

-Lần đo thứ 3:

Nớc có t

và I

=1,8A

đun nớc trong 7ph và đo t

0
2

4/ hoàn thành báo cáo thực hành ;

Cá nhân hoàn thành bào cào của mình

Báo cáo thực hành :

Kết quả đo

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

2

3 D/Tổng kết buổi thực hành :

Giáo viên nhận xét buổi thực hành

Thu báo cáo thực hành

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 10

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 19

:Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

I/ Mục tiêu :

Nờu v thc hin c cỏc qui tắc an tồn khi sử dụng điện

Giải thích đợc các cơ sở vật lý của các qui tắc an toàn điện khi sử dụng

điện .

Nêu và sử dụng đợc các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện nng .

II/ Chuẩn bị:

Giáo viên chuẩn bị phiếu học tập .

1. Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế dới

2. Phải sử dụng các dây dÉn cã vá bäc

………

3. Cần mắc

………

.cho mỗi dụng c in ngt mch t ng khi

đoản mạch .

4. khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý

..vỡ

..

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

Nêu các biện pháp an toàn điện đã học ở lớp 7?

C/ Bài mi :

Giáo viên phát phiếu học tập cho học

sinh

Yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời

vào phiếu .

Gọi các nhóm khác nhận xét kết quả

của nhãm b¹n ?

Yeu cầu thảo luận nhóm câu C5và C6.

Giáo viên gới thiệu thêm cách nối đất

để đảm bảo an tồn

Gọi 1 em đọc mục 1 sgk

Neu c¸c lợi ích khác trong việc tiết

kiệm điện năng ?

Giáo viên gợi ý một số yêu cầu tiết

I/ An toàn khi sử dụng điện :

1 Nh li cỏc qui tắc an toàn điện đã học

ở lớp7

Häc sinh thảo luận nhóm ghi vào phiếu .

Dại diện nhóm nộp kết quả của nhóm

mình .

2. Một số qui tắc an toàn khi sử dụng điện

:

Học sinh tự làm câu C5,C6 vào vở

II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng .

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

kiƯm ®iƯn

Gọi học sinh đọc C8,C9

Häc sinh trả lời và tham gia thảo luận

trên lớp câu C8,C9 .

Gọi 2 em trả lời C11và C12

C12 gi 2 em len bảng mỗi em tính

điện năng sử dụng điện tồn bộ chi phí

cho 1loại bóng sau đó so sánh đẻ đa ra

lý do điện lực khuyến cáo sử dụng đèn

compact thay cho đèn sợi đốt

Ngắt điện khi ra khỏi nhà để tránh lãng

phí điện và tránh nguy cơ hỏa hoạn .

Dành phần điẹn năng tiết kiệm để xuất

khẩu .

Gi¶ bít viƯc xây dựng nhà máy điện góp

phần giảm ô nhiễm môi trờng .

2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện :

Cá nhân hoàn thành câu C8,C9 tham gia

thảo luận trên lớp về các biện pháp sử

dụng và tiết kiệm điẹn năng

C8: A =

P

.t

C9 : Cần phải sử dụng các dụng cụ hay

thiết bị điện có công suất hợp lý ,dủ mực

cần thiết .

Không sử dụng các dụng cụ hay thiét bị

điện trong những lúc không cần thiết vì sử

dụng nh thế là lÃng phí điện .

III/ Vận dụng :

C10: viết dòng chỡ : tắt hết điện trớc khi

ra khỏi nhà dán vào cửa ra vào .

-treo biển nhớ tắt điện .

-lp chuụng bỏo khi úng cửa tắt điện

C12

điện năng sử dụng cho mỗi loại đèn trong

8000giờ :

- đèn dây tóc :

A

=

P

. t =0,075 .8000= 600kWh

= 2160.10

J

bóng đèn compact:

A

=

P

. t = 0,015 .8000=120kWh

=432 .10

J

Tồn bộ chi phí cho việc sử dụng hệ thống

đèn trên trong 8000giờ là :

T = 8.3500 + 600.700=448000đồng

T

= 60000+ 120 .700=144000đồng

Dùng bóng đèn compact có lợi hơn

Giảm bớt 403000đồng chi phí cho

8000giê sư dơng góp phần giảm bớt sự cố

quá tải về điện nhất là vào giờ cao điểm

D/Củng cố :

Vỡ sao phi tiết kiệm điện năng?

Gọi 1 em đọc phàn có thể em cha bit .

E/ Dặn dò :

Làm bài tập 19SBTvà trả lời câu hỏi phần tự kiểm tra tr.54(sgk)vào cở

Rút kinh nghiệm :

.

..

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 20:

Tổng kết chơng I - Điện học

I/ Mục tiêu:

T ụn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kỹ năng của toàn

bộ chơng .

Vận dụng đợc những kiến thức và kỹ năng để giải cỏc bi tp trong chng

II/ Chuẩn bị :

Giáo viên chuẩn bị phần trắc nghiệm .

III :Tiến trình len lớp :

A/Tỉ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

KiĨm tra phần tự kiểm tra của học sinh.

C/ Bài mới:

Giáo viên kiĨm tra viƯc lµm bµi ë nhµ

cđa häc sinh .

Gọi 1 số em đọc phần chuẩn bị ở nhà

ca nỡnh .

Cho cả lớp thảo luận bổ xung phần trả

lời của bạn

Giáo viên nêu 1 số điểm cÇn chó ý sau:

1/ I =U/R

2/ R = U / I với 1 dây dẫn R không đổi .

3/ R

nt R



R

tđ

=R

+R

R

//R



1/R = 1/R

+ 1/R

Hay R = (R

. R

) /R

+ R

4/ R =

Þ

.l / S

5/ Q = I

.R .t

6/ A= U .I .t

P

= U.I=U

/R = I

.R

7/ sử dụng an toàn tiết kiệm điện .

Gọi học sinh đọc câu C12- C16

Yêu cầu học sinh tự làm vào vở và có

giải thích cách chọn .

I/ Tự kiểm tra:

Lớp phó báo cáo kết quả kiểm tra viẹc

chuẩn bị bài ë nhµ cđa häc sinh .

Học sinh trả lời các câu tự kiểm tra đã

làm của mình .

C¶ líp theo dõi bổ xung sửa chữa vào

vở .

II/ Vận dơng :

Häc sinh tù lµm C12- C16

C12: chän C

V× R =U/I =3/0,2 =15



Khi U=15V th× I =U/R =15/15 =1A

C13: chọn B.

C14 chọn D.

Vì trong mạch nối tiÕp : I = I

=I

=1A

Mµ R = R

+ R

=30+10 =40



Cã U = I .R=1 . 40 =40V

C15 :chän A

C16 :chän D

C17: học sinh đọc đầu bài ,nêu hớng

gii

Hcj sinh tóm tắt bài

Cá nhân tự hoàn thành bài làm của

mình

1 em lên bảng chữa bµi líp theo dâi bỉ

xung

u cầu học sinh tìm hiểu đề bài

Các nhóm thảo luận hớng giải

Cá nhân tự làm bài

U =12V

I

=0,3A

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Gọi 1 em lên bảng chữa bài

Gọi 1 em nhận xét bài làm của bạn .

Cau C18,C19 học sinh tự lµm vµo vë.

R

=?

R

=?

a/ khi R

nt R

ta cã :R

+R

=U/I

=12 /

0,3=4



b/khi R

//R

ta cã ( R

.R

) /R

+R

=U /I

=12 /

1,6=7,5





R

.R

=300

R

+R

=4

Gi¶i hƯ phơng trình trên ta có :

R

=30

; R

=10



Hc R

=10



; R

=30



C18: häc sinh tù lµm

a/ Bộ phận chính của những dụng cụ đốt

nóng bằng điện đều làm bằng dây dẫn có

điện trở suất lớn để đoạn dây này có điện

trở lớn . Khi có dịng điện chạy qua thì

nhiệt lợng tỏa ra ở dây dẫn đợc tính bằng

Q =I

.R .tmà dòng điện qua dây dẫn và

dây nối từ ổ cắm đến dụng cụ dùng điện

bằng nhau do đó hầu nh nhiệt lợng tỏa ra

ở đoạn dây dẫn này mà không tỏa ra ở

dây nối bằng đồng .

b/ khi ấm hoạt động bình thờng thì

HĐTlà 220Vvà công suất điện là 1000W

điện trở của ấm khi đó là :

R =U

/

P

=220

/1000=48,4

c/ tiết diện của dây điện trở là :

R=

Þ

.l / S



S =

Þ

.l /R

S =1,1.10

-6

.2 /

48,4=0,045.10

-6

m

Cã S =



.d

/4



d=4.S/



=0,24mm

D/cđng cè :

T¹i sao khi sư dơng điện phải thực hiện an toàn điện ?

Tiết kiệm điện có lợi ích gì?

E/ Dặn dò :

ôn tập theo bài ôn tập .Làm bài tập SBT

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 12

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Chơng II

:Điện từ học

Tiết 23

: Nam châm vĩnh cửu

I/Mục tiêu:

-Mụ t c t tớnh ca nam châm

-Biết cách xác định các từ cực bắc và nam của nam châm vĩnh cửu .

-Biết các từ cực loại nào thì hút nhau loại nào thì đẩy nhau .

-Mơ tả đợc cấu tạo và giải thích đợc hoạt động của la bàn .

-Rèn cách xác định cực của nam chõm .

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Mỗi nhóm:

2nam châm thẳng ( 1 thanh bọc kín các cực )

1 ít vụn sắt trộn vụn gỗ ,nhôm ,đồng ,xốp

1 nam châm chữ U

1 kim nam châm đặt trên mũi nhọn

1 la bµn , 1 giá thí nghiệm treo thanh nam châm

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ T chc lp:

B/ Kim tra bài cũ :

Nam châm có đặc điểm gì?

C/ Bµi míi :

Nêu tính chất của nam châm ?

Nờu phng ỏn loi st ra khi hn hp

st ,ng nhụm

Yêu cầu các nhóm tiến hành thí

nghiệm trả lời C1

Báo cáo kết quả thí nghiệm ?

Nam chõm cú th hỳt đợc những kim

loại nào

Gọi học sinh đọc C2 .

Nêu yêu cầu thí nghiệm .

Giao dụng cụ cho các nhóm làm thí

nghiệm để trả lời C2 .

Khi đứng cân bằng kim nam châm đặt

theo hớng nào ?

Xoay lệch khỏi vị trí cân bằng kim nh

thế nào

Rút ra kết luận qua thí nghiệm

Yêu cầu học sinh ghi vở kết luận .

Gọi học sinh đọc phần

tỡm hiu

phn ny

Yêu cầu học sinh theo nhóm làm thí

nghiệm hình 21.3

Yêu cầu ghi kết quả vào C3 ,C4

.

Học sinh nêu kết luận .

Và ghi vë

Yêu cầu học sinh nêu đắc điểm của

nam châm ?

Gọi học sinh đọc C6 yêu cầu học sinh

nêu cấu tạo và tác dụng của la bàn .

C7,C8 häc sinh th¶o ln

I/ Tõ tÝnh cđa nam châm :

1/ Thí nghiệm :

-Nam châm là vật hút sắt hay bị sắt

hút .

-Học sinh nêu phơng án loại .

Hc sinh c C2 .

Nêu yêu cầu thí nghiệm

i diện nhóm lên nhận dụng cụ

Các nhóm tiến hành thí nghiệm .

Kim nam châm định hớng bắc nam .

Kim vẫn trở về vị trí ban đầu .

2/ KÕt luËn:

Sgk học sinh đọc và ghi vở .

II/ Tơng tác giữa hai nam châm

1/ Thí nghiệm :

Häc sinh lµm thÝ nghiệm theo nhóm

trả lời C3và C4.

C3: Đa cực nam của nam châm gần

cực bắc của kim nam châm thì cực bắc

của kim nam châm bị hút về cực nam

cđa thanh nam ch©m

C4: đổi đầu hai cực của nam châm đa

lại gần

Nhau c¸c cùc cïng tên đẩy nhau , các

cực khác tên hút nhau .

2/ KÕt luËn :

Häc sinh ghi vë kÕt luËn .

Khi đặt hai nam châm gần nhau các từ

cực cùng tên đẩy nhau các từ cực khác

tên hút nhau .

III/VËn dông:

C6: bộ phận chỉ hớng của la bàn là

kim nam châm bởi vì tại mọi vị trí trên

trái đất kim nam châm luôn chỉ hớng

bắc nam địa lý

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Với kim nam châm học sinh phải dựa

vào màu sắc hoặc kiểm tra :

_dựng nam chõm khỏc đã biết cực từ

đa lại gần ,dựa vào tơng tác 2 nam

châm để xác định tên cực

-đặt kim nam châm tự do dựa vào định

hớng của kim nam châm để biết đợc

tên cực của kim nam chõm

Học sinh thảo luận đa ra câu trả lời

D/ Cñng cè :

Cho hai thanh thép giống hệt nhau một thanh có từ tính . làm thế nào để phân biệt

hai thanh ?

E/ Dặn dò :

c phn cú th em cha biết và làm bài tập SBT học thuộc phần ghi nh

Tuần 12

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 24

: Tác dụng từ của dòng điện -Từ trờng

I/ Mục tiêu :

Mụ tả đợc thí nghiệm vè tác dụng từ của dịng điện .

Trả lời đợc câu hỏi từ trờng tồn tại ở đâu ?

Biết cách nhận biết từ trờng .

Rèn kỹ năng nắp đặt thí nghiệm .

Nhận biết từ trờng

Ham thích tìm hiểu bộ môn vật lý .

II/ Chuẩn bị:

Mi nhóm :

-2 giá thí nghiệm

1 đơi pin 1,5V

1 kim nam châm đặt trên giá thí nghiệm có trục thẳng đứng .

1 công tắc ,1 đoạn dây dẫn dài 40cm.

5 dây nối ,1 biến trở

1 am pe kế GHĐ1,5A

III/ Tiến trình lên lớp

A/ T chc lp :

B/ Kim tra bài cũ :

Chữa bài tập 21.2 ; 21.3

Nêu c im ca nam chõm ?

C/Bài mới :

Yêu cầu học sinh nêu cách bố trí thí

nghiệm

Hình 22.1

Nờu mc đích thí nghiệm ?

Cho học sinh tiến hành thí nghiệm

tr li C1

Giáo viên lu ý học sinh bố trí thí

nghiệm sợi dây song song trục của kim

Kết quả thí nghiệm chứng tỏ điều gì ?

Giáo viên thông báo dòng điện chạy

qua các dây dẫn thẳng hay hình dạng

I/ Lực từ :

1/ Thí nghiệm :

Học sinh tìm hiểu thí nghiệm 22.1

Mục đích thí nghiệm .

Kiểm tra xem dòng điện chạy qua dây

dẫn thẳng có tác dụng từ hay khơng ?

Học sinh làm thí nghiệm để trả lời C1

C1 ;

Khi có dịng điện qua dây dẫn kim nam

châm quay lệch khỏi vị trí cân bằng .Ngắt

dịng điện kim quay trở về vị trí ban đầu .

Kết luận : dịng điệngây ra tác dụng lực

lên kim nam châm đặt gần nó ,chứng tỏ

dịng điện có tác dụng từ .

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

bất kỳ đều có tác dụng từ

Giáo viên :

Tác dụng đó gọi là tác dụng từ của

dịng điện .

Yêu cầu mỗi nhóm làm 2 thí nghiệm

1 nửa làm với dây dẫn có dòng điện.

1 nửa làm với nam châm thống nhất trả

lời C3,C4

a nam chõm n các vị trí khác nhau

quanh dây dẫn hoặc quanh nam chõm

cú hin tng gỡ?

Yêu cầu học sinh tìm hiểu C4 và trả

lời .

thớ nghim chng t xung quanh nam

châm và xung quanh dịng điện có gì

đặc biệt?

Giáo viên nêu : khơng gian đó gọi là t

trng

Từ trờng tồn tại ở đâu?

Nêu cách phát hiện từ trờng ?

2/ Kết luận :

Dòng điện có tác dơng tõ

II/Tõ trêng :

1/ ThÝ nghiƯm :

Học sinh tiến hnh thớ nghim tr li

C3v C4

Tại các vị trí khác nhau kim nam châm

lệch khỏi vị trÝ b¾c nam

C4. ở mỗi vị trí sau khi nam châm đã

đứng yên xoay cho nó lệch khỏi vị trí vừa

xác định bng tay ra kim nam châm

ln chỉ hớng xác định .

Kh«ng gian xung quanh nam châm và

xung quanh

Dũng in cú kh nng tác dụng lực từ

lên kim nam châm đặt trong nú .

2/ Kết luận :

Không gian xung quanh nam châm và

xung quanh dòng điện tồn tại một từ

tr-ờng .

3/ C¸ch nhËn biÕt tõ trêng :

Dùng kim nam châm thử đa vào môi

tr-ờng không gian cần kiểm tra .Nếu thấy có

lực từ tác dụng lên kim nam châm thử thì

mơi trờng đó có từ trờng .

III/vËn dơng :

Học sinh nêu đợc cách bố trí thí nghiệm

chứng tỏ xung quanh dịng điện có từ

tr-ờng .

C4 cá nhân học sinh hàn thành để phát

hiện ra trong dây dẫn AB có dịng điện

hay khơng ta đặt kim nam châm lại gần

dây dẫn AB.nếu kim nam châm lệch khỏi

vị trí bắc nam thì AB có dịng điện

C5,C6 häc sinh tù lµm .

D/Cđng cè :

Tõ trờng là gì ? nêu cách phát hiện từ trờng ?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập SBT.

Tuần 13

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 25

: Từ phổ - Đờng sức từ

I/ Mục tiêu:

Bit cỏch dựng mt st để tạo ra từ phổ của thanh nam châm .

Biết vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh

nam châm .

Nhận biết cực của nam châm , vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng và

nam châm chữ U.

rÌn tÝnh cẩn thận khi làm thí nghiệm .

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Mỗi nhóm :

1 thanh nam châm thẳng

1 tấm nhựa trong cứng

1 ít mạt sắt

1 bút dạ

1 s kim nam châm có trục quay thẳng đứng .

III/ TiÕn trình lên lớp :

A/ T chc lp :

B/ kim tra bài cũ :

Nêu đặc điểm của nam châm ?

Tõ trêng là gì ? nêu cách nhận biết từ trờng ?

C/ Bài mới:

Giáo viên

Học sinh

Yêu cầu học sinh nghiên cứu thí

nghiệm

Nêu dụng cụ thí nghiệm và cách tiến

hành thí nghiệm .

Giáo viên phát dụng cụ theo nhóm

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm theo

nhóm .

Chỳ ý mạt sắt phải dàn đều và tấm nhựa

đặt song song với bề mặt của thanh nam

châm .

So s¸nh sù sắp xếp các mạt sắt tại các

vị trí khác nhau quanh nam châm?

Rút ra kết luận qua thí nghiệm?

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm theo

nhóm

Nghiên cøu phÇn (a) sgk

vẽ các đờng sức từ dựa vào hỡnh nh cỏc

ng mt st ?

yêu cầu vẽ theo nhóm

giáo viên thu bài vẽ của các nhóm

thảo luận trờn lp cú ng v ỳng .

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm nh

phần bsgk trả lời C2.

Giỏo viên thông báo qui ớc chiều đờng

sức từ .

Dùng mũi tên đánh dấu chiều đờng sức

từ vào hình v ?

Dựavào hình vừa vẽ trả lời C3.

Giỏo viờn thụng báo độ mau tha của

đ-ờng sức từ biểu thị độ mạnh yếu của từ

trờng .

I/ Tõ phæ :

1/ ThÝ nghiÖm :

Học sinh đọc sgk nêu dụng cụ và cách

tiến hành thí nghiệm

Häc sinh lµm thÝ nghiƯm theo nhóm

quan sát kết quả trả lời C1.

Cỏc mt sắt quanh nam châm xếp thành

những đờng cong nối từ cực này sang

cực kia của nam châm .

Càng ra xa nam châm các đờng này

càng tha .

2/ KÕt luËn :

Học sinh đọc kết luận sgk

Học sinh ghi vở kl

II/ §êng søc tõ:

1/Vẽ và xác định chiều đờng sức từ.

Học sinh làm việc theo nhóm .

Học sinh vẽ các đờng sức từ của nam

châm thẳng.

Học sinh thảo luận và vẽ đờng sức từ

đúng vào vở

Häc sinh làm thí nghiệm theo nhóm trả

lời C2

C2: trờn mỗi đờng sức từ kim nam

châm định hớng theo một chiều nhất

định .

C3: Bên ngoài thanh nam châm thẳng

đờng sức từ có chiều đi ra từ cực bắc đi

vào cực nam .

2/ KÕt luËn :

Häc sinh nêu và ghi vở kết luận .

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

C4 : yêu cầu học sinh làm thí nghiệm

và vẽ ng sc t ca nú .

Yêu cầu cá nhân hoàn thµnh C5,C6vµo

vë .

định . Bên ngồi nam châm , các đờng

sức từ có chiều đi ra từ cực bắc , đi vào

cực nam của nam châm .

c/ nơi nào từ trờng mạnh thì đờng sức từ

dày nơi nào từ trờng yếu thì đờng sức tứ

tha .

III/ VËn dụng :

Học sinh làm thí nghiệm quan sát từ

phổ của nam châm chữ U. trả lời câu

hỏi C4.

Thảo ln trªn líp C4.

-ở khoảng giữa của nam châm chữ Ucác

đờng sức từ gần nh song song với nhau .

-Bên ngoài là những đờng cong nối hai

cực của nam châm với nhau .

vẽ và xác định chiều đờng sức từ của

nam châm chữ U vào cở .

C5: cá nhân hồn thành vào vở .

đờng sức từ có chiều đi ra từ cực bắc

của nam châm vì vậy dầu B của thanh

nam châm là cực nam.

C6: học sinh vẽ đợc đờng sức từ thể

hiện có chiều đi ra từ cực bắc của nam

châm bên trái sang cực nam của nam

châm bên phải .

D/ Cñng cè :

đờng sức từ của nam châm có hình dạng nh thế nào?

Nêu qui ớc chiều đờng sức từ của nam chõm thng ?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ . làm bài tập SBT.

Tuần 13

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 26

: Từ trờng của ống dây có dòng điện chạy qua

I/ Mơc tiªu:

So sánh đợc từ phổ của ống dây có dịng điện chạy qua với từ phổ của nam

châm thẳng .

vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây .

vận dụng qui tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của từ trờng ống

dây có dịng điện chạy quakhi biết chiều dòng điện .

Rèn kỹ năng vẽ đờng sức từ của t trng ng dõy .

II/ Chuẩn bị:

Mỗi nhóm:

1ống nhựa có cuộn dây luồn sẵn .

1 nguồn điện 6V

1 ít mạt sắy

1 công tắc , 3 đoạn dây

1 bút dạ

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

Nêu cách tạo ra từ phổcủa nam châm thẳng ?

V ng sc t ca t trng nam châm thẳng ?chỉ rõ chiều của đờng sức từ?

C/ Bài mới :

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Nêu cách tạ

o ra

từ phổ của từ trờng

ống dây có dòng điện chạy qua .

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm theo

nhóm

Yêu cầu học sinh quan sát kết quả thí

nghiệm trả lời C1.

So sánh từ phổ của ống dây có dòng

điện chạy qua với từ phổ nam châm

thẳng ?

Gi 1 em c C2

Yêu cầu cá nhân hoàn thành C2

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm trả

lêi C3theo nhãm .

Chiều đờng sức từ có đặc điểm gì?

Giáo viên nêu rõ : 2 đầu ống dây có

dòng điện chạy qua cũng là 2 cực từ

của ống dây .

Hãy xác định cực từ của ống dây có

dịng điện chạy qua trong thí nghiệm ?

Rút ra kết luận qua thí nghiệm ?

Từ trờng do dịng điện sinh ra vậy

chiều đờng sức từ có phụ thuộc chiu

dũng in hay khụng?

Nêu cách kiểm tra dự đoán trên ?

Cho học sinh kiểm tra và rút ra kết

luận

Yêu cầy học sinh tìm hiểu qui tắc và

phát biĨu qui t¾c ?

Cho học sinh thực hành giơ nắm tay

phải của mình giáo viên hớng dẫn

cách đặt bàn tay

Yêu càu học sinh tự làm C4, C5 ,C6

C4: muốn xác định tên từ cực của ống

dây cần biết gì ?xác định bằng cách

nào ?

C5: muốn xác định chiều dòng điện

chạy qua các vòng dây cần biết gì ?

vận dụng qui tắc nắm tay phi trong

trng hp ny nh th no?

Giáo viên nhấn mạnh :

Dựa vào qui tắc nắm tay phải ,muốn

dây có dòng điện chạy qua :

1/ Thí nghiệm :

Học sinh nêu cách tạo ra từ phổ

Học sinh làm thí nghiƯm theo nhãm

quan s¸t tõ phỉ cđa tõ trêng ống dây có

dòng điện chạy qua

Học sinh trả lêi C1 theo nhãm .

Tõ phỉ cđa èng d©y ë bên ngoài và của

nam châm thẳng giống nhau.

Khỏc nhau : trong lịng ống dây cũng có

các đờng mạt st c sp xp gn nh

song song nhau

Cá nhân häc sinh tr¶ lêi C2

đờng sức từ trong và ngồi ống dây tạo

thành những đờng cong khép kín .

Học sinh làm thí đặt các kim nam châm

trả lời C3

đờng sức từ cùng đi ra từ một đầu ống

dây và cùng đi vào ở cùng một đầu ống

dây .

2/ KÕt luËn :

Häc sinh nªu kết luận và ghi vở kết luận

II/ Qui tắc nắm tay phải :

1/ S ph thuc ca chiu ng sc t

ng dõy .

Học sinh dự đoán.

Hc sinh nờu cách kiểm tra .

Dùngkim nam châm để thử .

- kết luận :

chiều đờng sức từ của từ trờng ống dây

có dịng điện chạy qua phụ thuộc vào

chiều dịng điện chạy qua các vòng dây

2/ Qui tắc nắm tay phi

Học sinh nêu qui tắc :

Nm bn tay phải rồi đặt sao cho bốn

ngón tay hớng theo chiều dịng điện

chạy qua các vịng dây ,thì ngón tay cái

choãi ra chỉ chiều của đờng sức từ trong

lịng ống dây .

III/ VËn dơng :

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

chiều đờng sức từ trong lòng ống dây

ta cần biết chiều dòng điện .Muốn biết

chiều dòng điện trong ống dây cần

biết chiều đờng sức từ .

Gọi 1 em đọc phần có thể em cha biết

.

D/ Cđng cè:

Phát biểu qui tắc nắm tay phải ? vận dụng xác định chiều dịng điện trong ống dây

của hình vẽ ?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ và làm hết bài tập SBT.

Tuần 14

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 27

: Sự nhiễm từ của sắt ,thép

nam châm điện

.

I/ Mục tiªu:

Mơ tả đợc thí nghiệm về sự nhiễm từ cuae sắt , thép .

Giải thích đợc vì sao ngời ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện .

Nêu đợc hai cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật .

rèn kỹ năng mắc mạch điện theo sơ đồ , sử dụng biến trở trong mạch và sử dụng

các dụng cụ đo điện .

thái độ thực hiện an toàn điện yêu thớch mụn hc .

II/ Chun b :

Mỗi nhóm:

1 ng dõy có khoảng 500 vịng hoặc 700 vịng

1 kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng .

1 giá thí nghiệm ,1 biến trở .

1 ngn ®iƯn tõ 3V-6V.

1 am pe kế GHĐ 1,5Avà ĐCNN 0,1A

1 công tắc điện , 5 đoạn dây dẫn .

1 lừi st non v 1 lừi thép đặt vừa trong lịng ống dây .

1 ít đinh ghim bng st .

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức líp:

B/ KiĨm tra bµi cị :

Tác dụng từ của dịng điện đợc biểu hiện nh thế nào?

C/ Bài mới:

Gọi học sinh đọc sgk mục 1

Yêu cầu quan sát h25.1.

Nêu mục đích thí nghiệm ?

Nêu cách tiến hành thí nghiệm ?

Cho các nhóm nhận dụng cụ thí

nghiệm để tiến hành thí nghiệm .

đóng khóa k quan sát kim nam

châm .

Đặt lõi sắt non vào trong lòng ống

dây quan sát góc lệch của kim nam

châm so với lúc tríc ?

Gọi đại diện nhóm báo cáo kết quả

của nhóm mình

I/Sù nhiƠm tõ cđa s¾t ,thÐp :

1/ ThÝ nghiƯm :

Học sinh nêu mục đích thí nghiệm .

Nêu các bớc tiến hành thí nghiệm .

Tiến hành thí nghiệm nh hình 25.1 theo

nhóm.

-Khi k đóng kim nam châm quay

lệch khỏi vị trí ban đầu .

-Khi đặt thêm lõi sắt vào trong lịng

cuộn dây đóng khóa K góc lệch của kim

nam châm lớn hơn so với trớc .

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

Nêu sự khác nhau của ống dây có lõi

sắt non và ống dây có lĩo thép ?

Giáo viên giới thiệu về sự nhiễm từ

của sắt và thép và của một số kim lọi

kim khác .

Gi 2 em c sgk.

Tr li C2 .

Yêu cầu thảo luận nhóm .

Con số 1A- 22

nghĩa là nh thế nào?

Muốn tăng lực từ của nam châm làm

cách nào ?

C3: yờu cu tho lun nhúm tr

li .

Yêu cầu cá nhân hoàn thành C4, C5,

C6 vào vở .

Gọi các học sinh trung bình ,yếu trả

lời các câu hỏi này

dụng từ của ống dây có dòng điện .

2/ KÕt luËn:

Lâi sắt hoặc thép làm tăng tác

dụng từ của ống dây có dòng điện .

-Khi ngắt điện lõi sắt non mất hết

từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ

đ-ợc từ tính.

II/ Nam châm điện :

Hc sinh c sgk v trả lời C2

-CÊu t¹o : gåm 1 ống dây trong có lõi

sắt non .

-Con số 1000-1500 ghi trên ống dây

cho biết ống dây có thể chọn số vịng dây

khác nhau tùy theo cách chọn để nối hai

đầu ống dây với nguồn điện .

ống dây đợc dùng với I=1A

R của ống dây l 22

Muốn tăng lực từ của nam châm thì tăng I

chạy qua các vòng dây và tăng số vòng

của cuộn dây .

C3 thảo luận nhóm :

Nam châm b mạnh hơn a ,nam châm d

mạnh hơn c và dvà e.

III/ Vận dụng :

Cá nhân tự làm bài vào vở .

Học sinh trả lời thảo luận trên lớp .

D/ Củng cố :

Nêu cách làm tăng lực từ của nam châm điện ?

Nam châm điện khác nam châm vĩnh cửu ở điểm nào?

E/ Dặn dò:

Hc thuc phn ghi nh ,c phn cú th em cha bit .

Lm bi tp SBT

Tuần 14

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 28

:ứng dụng của nam châm

I/ Mục tiêu:

Nờu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện , tác dụng của nam châm trong rơ le

điện từ

Chuông báo động.

Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật

Rèn kỹ năng phân tích tổng hợp kiến thức

Giải thích đợc hoạt động của nam châm điện .

Thấy đợc vai trò lớn của vật lý từ đó có thái độ học tập yêu thích mơn học

II/ Chuẩn bị :

1 ống dây khoảng 100 vịng , đờng kính của cuộn dây 3cm

1 giá thí nghiệm ,1 biến trở .

1 ngn ®iƯn 6V, 1 công tắc .

1 am pe kế GHĐ 1,5Avà ĐCNN 0,1A

1 nam châm chữ U

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

1 loa điện có thể tháo gỡ để thấy cấu tạo bên trong .

III/ Tiến trình lên lớp

A/ Tỉ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị:

Mơ tả thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt và thép ?

Tại sao dùng lõi sắt non ch to nam chõm in ?

C/ Bài mới:

Giáo viên thông báo: ứng dụng của

nam chõml loa in . Loa điện hoạt

động dựa vào tác dụng từ của nam

châm lên ống dây có dịng điện chạy

qua .

Giáo viên nêu mục đích thí nghiệm :

Yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa

phần a, tìm hiểu dụng c v cỏch tin

hnh thớ nghim .

Giáo viên hớng dẫn học sinh khi treo

ống dây phải lồng vào một cực của

nam châm chữ U .

Giỏo viờn giỳp các nhóm làm thí

nghiệm .

Có hiiện tợng gì xảy ra với ống dây

tronghai trờng hợp thí nghiệm ?

Hớng dẫn học sinh thảo luận chung

để rút ra kết luận

Giáo viên thơng báo : Đó chính là

ngun tắc hoạt động của loa điện .

Yêu cầu học sinh tự tìm hiểu cấu tạo

loa điện trong sách giáo khoa , sử

dụng loa điện trong bộ thia nghiệm

để học sinh quan sát cấu tạo bên

trong .

Gi¸o viên treo hình 26.2 trong sgk

gọi học sinh chỉ các bộ phận chính

trên các hình vẽ .

Vật phát ra âm khi nào ?

Quỏ trỡnh bin i dao ng điện

thành âm thanh trong loa điện diễn ra

nh thế nào?

Yêu cầu học sinh nghiên cứu phần

thông báo của mục 2 trong sgk .

Gọi hai học sinh trả lời tóm tắt q

trình biến đổi dao động điện thành

dao động âm .

Yêu cầu học sinh đọc sgk phần 1.tìm

hiểu cấu tạo và hoạt động của rơ le

in t .

Rơ le điện từ là gì?

chỉ ra các bộ phận chủ yếu của rơ

I/ Loa điện :

1/ Nguyờn tc hot ng của loa điện :

Học sinh nghe giáo viên thông báo mục

đích thí nghiệm .

Cá nhân đọc sgk phần (a) tìm hiểu dụng

cụ thí nghiệm cần thiết và cách tiến hành

thí nghiệm .

Các nhóm lấy dụng cụ thí nghiệm theo

nhóm dới sự hớng dẫn của giáo viên .

Học sinh các nhóm quan sát kỹ để nêu

nhận xét trong hai trờng hợp .

-khi có dịng điện khụng i chy qua

ng dõy .

-khi dòng điện trong ông dây biến thiên (

khi con chạy biến trở dÞch chun)

Qua thí ngiệm học sinh thấy đợc :

-khi có dòng điện chạy qua ống dây

chuyển động .

-khi cờng độ dòng điện thay đổi ,ống dây

dịch chuyển dọc theo khe hở giữa hai

cựcủa nam châm

2/ CÊu tạo của loa điện :

Cá nhân học sinh tìm hiểu cấu tạo của loa

điện

Yờu cu ch ỳng cỏc b phận chính trên

loa điện trong hình vẽ 26.2

Học sinh đọc sách giáo khoa , tìm hiểu

nhận biết cách làm cho những biển đổi về

cờng độ dòng điện thành dao động của

màn loa phát ra âm thanh .

Hai học sinh nêu tóm tắt q trình dao

động điện thnh dao ng õm

II/ Rơ le điện từ :

1/ Cu tạo và hoạt động của rơ le điện từ :

Cá nhân học sinh tìm hiểu sgk cấu tạo và

hoạt động của rơ le điện từ .

-Rơ le điện từ là một thiết bị tự động đóng

ngắt mạch điện,bảo vệ và điều khiển sự

làm việc của mạch điện.

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

le điện từ ?

nêu tác dụng của mỗi bộ phận ?

giáo viên treo hìng 26.3gọi 2 em trả

lời 2 câu hỏi trên .

yờu cu cỏ nhõn hon thnh C1để

hiểu rõ hơn nguyên tắc hoạt động của

rơ le điện từ .

giáo viên : rơ le điện từ đợc ứng dụng

nhiều trong thực tế và kỹ thuật .một

trong những ứng dụng của rơ le điện

từ là chuông bỏo ng .

yêu cầu học sinh tìm hiểu hình 26.4

và trả lời C2.

Hớng dẫn học sinh trả lời C2

Yêu cầu cá nhân hoàn thành C3,C4

.nêu tác dụng của mỗi bộ phận .

Cá nhân học sinhtrả lời C1

Khi úng khóa Kcó dịng điện chạy qua

mạch 1, nam châm điện hút sắt và đóng

mạch điện 2.

2/ Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ

:chuông báo động

Học sinh tìm hiểu sgk phần 2để tìm hiểu

hoạt động của chng báo động hình 26.4

và trả lời C2.

-khi đóng cửa chng khơng kêu vì

mạch điện hở .

-khi cửa bị hé mở . chng kêu vì cửa

mở đã làm hở mạch điện 1,nam châm

điện mất hết từ tính , miếng sắt rơi xuống

và tự động đóng mạch điện 2.

III/ VËn dơng:

Cá nhân học sinh hồn thành C3,C4

C3: trong bệnh viện bác sĩ có thể lấy một

ít mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt bệnh nhân

bằng cách đa nam châm lại gần vị trí có

mạt sắt , nam châm tự động hút mạt sắt ra

khỏi mắt .

C4: rơ le đợc mắc nối tiếp với thiết bị cần

bảo vệ khi dòng điện qua động cơ vợt quá

mức cho phép , tác dụng từ của nam châm

điện mạnh lên thắng lực đàn hồi của lò xo

và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch

điện tự động ngắt do đó động cơ ngừng

hoạt động

D/ Củng cố,dặn dò :

Kể những ứng dụng thực tế của nam châm ?

Học thuộc phần ghi nhớ và làm hết bài tập SBT.

Tuần 15

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 29

:Lực điện từ

I / Mơc tiªu:

-Mơ tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn

thẳng có dịng điện chạy qua đặt trong từ trờng .

- Vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái biểu diễn lực từ tác dụng lên dòng điện

thẳng đặt vng góc với đờng sức từ ,khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng

điện .

-rèn kỹ năng mắc mạch điện theo sơ đồ , sử dụng các biến trở và các dụng

cụ điện .

- vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam châm .

-giáo dục tính cẩn thận , trung thực .

II/ ChuÈn bÞ:

Mỗi nhóm:

1 nam châm chữ U

1 nguồng ®iÖn 6V

1 đoạn dây dẫn bằng đồng đờng kính 2,5mm,dài 10cm

1 biến trở loại 20



-2A

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

1 am pe kÕ GHĐ 1,5Avà ĐCNN 0,1A.

Giáo viên : vẽ phóng to H 27.1 ,27.2sgk.

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

Nêu thí nghiệm ơ xơ tét chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ ?

C/ Bài mới:

Yêu cầu học sinh nghiên cứu thí

nghiệm hình 27.1 sgk.

Giáo viên treo hình 27.1

Nêu tên dụng cụ thí nghiệm cần

thiết ?

Giáo viên giao dụng cụ thí nghiệm

cho các nhóm .

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm

theo nhãm :

Giáo viên lu ý : đoạn dây dẫn AB

phải đặt sâu vào trong lòng nam

châm chữ U không để dây dẫn

chạm vào nam châm .

Gäi học sinh trả lời C1, so sánh với

dự đoán ban ®Çu rót ra kÕt ln .

Qua thÝ nghiƯm cho biÕt chiều của

lực điện từ phụ thuộc vào những

yếu tố nào ?

Học sinh nêu dự đoán .

Yêu cầu học sinh nêu cách làm thí

nghiệm kiểm tra

Rút ra nhận xét qua thí nghiệm ?

Giáo viên treo hình 27.2

Học sinh tìm hiểu hình vẽ để hiểu

rõ quy tắc

Giáo viên hớng dẫn cụ thể cách sử

dụng quy tắc để Học sinh vận dụng

làm ngay trên lớp

Vận dụng quy tắc để kiểm tra

chiều của lực điện từ trong thí

nghiệm

Cho học sinh tiến hành thí nghiệm

đổi chiều dịng điện và đổi chiều từ

trờng .Đồng thời đổi cả hai chiều

trên

Häc sinh tù hoàn thành C3,C4 của

phần vận dụng

Xỏc nh chiu dịng điện thì làm

cách nào ?

I/ T¸c dơng cđa từ trờng lên dây dẫn có

dòng điện :

1/ Thí nghiệm :

-học sinh tìm hiểu thí nghiệm .

-học sinh nêu nhữnh dụng cụ cần thiết

cho thí nghiệm .

-cỏc nhúm vhận dụng cụ thí nghiệm .

-các nhóm tiến hành thí nghim .

Khi úng khúa K:

AB bị hút vào trong lònh nam châm hoặc

đẩy ra

T trng ó tỏc dng lực lên dây dẫn

Abkhi có dịng điện , lực này gọi là lực

điện từ .

2/ KÕt luËn :

Sgk/73.

Học sinh đọc kết luận .

II/ ChiỊu cđa lùc ®iƯn tõ qui tắc bàn

tay trái .

1/ Chiều của lực điện từ phụ thuộc những

yếu tố nào

-Chiu dịng điện .

Chiều đờng sức từ .

_ Thí nghiệm 1:

Lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra sù phơ thc

cđa chiều lực điện từ vào chiều dòng

điện .

-i chiu dịng điện qua AB thì chiều

dịng điện cũng thay i .

_ Thí nghiệm 2:

Đổi cực của nam châm .

Thì chiều của lực điện từ cũng thay đổi .

-Kết lun :

2/ Qui tắc bàn tay trái :

(sgk/74)

Hc sinh c qui tc :

Học sinh theo dõi giáo viên hớng dẫn vận

dụng qui tắc ngay trên lớp .

III/Vận dụng

Một học sinh trả lời câu hỏi .

Tiến hành thí nghiệm kiểm tra theo

nhóm .

Cá nhân hoàn thành C2,C3,C4 .

C2: trong đoạn dây dẫn AB dòng điện từ

B đến A .

Muốn biết chiều dòng điện chạy qua dây

dẫn cần biết chiều của lực điện từ và

chiều của đờng sức từ .

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Muốn xác định chiều đờng sức từ

cần biết những gì?

.

C3: đờng sức từ của nam châm có chiều

đi từ dới lên trên .

Muốn xác định đợc chiều đờng sức từ cần

biết chiều lực điện từ và chiều dòng điện

qua dây dẫn ,rồi vận dụng quy tắc bàn tay

trái

D/Cñng cè

Dùng quy tắc bàn tay trái để làm gì ?

Phỏt biu quy tc bn tay trỏi ?

E/Dặn dò

Hc thuộc phần ghi nhớ .

Làm bài tập 27.1 đến 27.5SBT

TuÇn 15

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 30:

Động cơ điện một chiỊu

I/ Mơc tiªu:

-Mơ tả đợc các bộ phận chính , giải thích đợc hoạt động của động cơ điện

một chiều .

-Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ.

-Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt

động .

-Vận dụng qui tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ , biểu diễn lực điện

từ .

-giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều .

-giáo dục tinh thần ham hiểu biết , yêu thớch mụn hc.

II/ Chuẩn bị :

Mỗi nhóm :

1 mơ hình động cơ điện một chiều có thể hoạt động đợc với nguồn điện 6V.

1 nguồn diện 6V

Giáo viên : vẽ phóng to hình 28.2

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ:

1 / phát biểu qui tắc bàn tay trái ?

2/ Chữa bài 27.3?

C/ Bài mới:

Giáo viên phát mô hÝnh cho c¸c

nhãm .

Yêu cầu học sinh đọc sgk phần 1.

Hãy chỉ ra các bộ phận chính của

động cơ ?

Gọi học sinh đọc phần thông báo

sgk

Giáo viên thông báo : trong kỹ thuật

bôn phận đứng yên gi l stato v b

phn quay gi l rụto.

Yêu cầu tr¶ lêi C1

I/ Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của

động cơ điện một chiều .

1/ Các bộ phận chính của động cơ điện

một chiều .

Cá nhân học sinh nghiên cứu sgk và hình

28.1 nêu đợc các bộ phận chính của động

cơ điện một chiều :

-Khung d©y dÉn .

-Nam ch©m .

-Cỉ gãp ®iƯn

2/ hoạt động của động cơ điện một chiều .

1 em đọc phần thông báo sgk để nêu đợc

nguyên tắc hoạt động của động cơ điện

một chiều là dựa trên tác dụng của từ

tr-ờng lên khung dây dẫn có dịng điện chạy

qua đặt trong từ trờng .

C¸ nhân học sinh thực hiện C1 :

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

Tìm hiểu C2 nêu dự đoán hiện tợng

xảy ra với khung dây ?

Cặp lực từ có tác dụng gì với khung

dây ?

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm

kiểm tra .

Rút ra kết luận qua thí nghiệm .

Giáo viên theo h×nh 28.2

Nêu bộ phận chính của động cơ

trong kĩ thuật ?

Nêu sự khác nhau giữa động cơ mô

hình và động cơ thực tế ?

Gọi học sinh đọc kết luận sgk.

Ngồi ra cịn động cơ điện xoay

chiều .

Còn chế tạo điện kế khung quay .

Khi hot ng động cơ điện chuyển

hóa nh thế nào?

Tỉ chøc häc sinh làm C5,C6,C7.

Gọi học sinh nhận xét kết quả .

cặp lực từ tác dụng lên hai cạnh AB và

CD của khung dây .

Học sinh thực hiện câu C2: Nêu dự đoán

hiẹn tợng xảy ra với khung dây .

Khung d©y quay .

Học sinh tiến hành thí nghiệm kiểm tra

dự đốn C3 theo nhóm . đại diện các

nhóm báo cáo kết quả so sánh với dự

đoán.

3/ KÕt luận :

Học sinh nêu kết luận và ghi vở .

ng cơ diện một chiều có hai bộ phận

chính là :

-Nam châm tạo ra từ trờng (bộ phận

ng yờn )

Gọi là stato

-khung dây dẫn cho dòng điện chạy qua

(bộ phận quay) gọi là r«to.

II/Động cơ điện 1 chiều trong kĩ thuật

1/ Cấu tạo của động cơ điện một chiều

trong kỹ thuật.

Häc sinh nêu cấu tạo

Stato là nam châm điện

Rô to : là cuộn dây

2) Kết luận :

a)Trong ng cơ điện kĩ thuật ,bộ phận

tạo ra từ trờng là nam châm điện .

b) Bộ phận quay của động cơ điện kĩ

thuật không đơn giản là một khung dây

mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và

song song với trục của một khối trụ làm

bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại .



Ngoài động cơ điện một chiều cịn có

động cơ điện xoay chiều .

III/Sự biến đổi năng lợng trong động cơ

điện .

Điện năng

cơ năng

IV/Vận dụng

Học sinh tự làm C5,C6,C7 vµo vë

D/Cđng cè

Nêu ngun tắc hoạt động của động cơ điện ?

E/Dặn dị

Häc thc phÇn ghi nhớ làm bài tập 28 SBT.

Tuần 16

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 31

: Thực hành : Chế tạo nam châm vĩnh cửu ,nghiệm lại

từ tính của ống dây có dòng điện

I/Mục tiêu :

-Ch to c mt on dõy thép thành nam châm .Biết cách nhận biết một

vật có phải là nam châm hay khơng

-Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dịng điện

chạy qua và chiều dịng điện chy

trong ống dây.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

mẫu .Có tính thần hợp tác với các bạn trong nhóm .

II/Chuẩn bị

Mỗi nhóm : - Nguồn điện 9Vvà 3V

-2 đoạn dây dẫn ,1 bằng đồng dài 3,5cm :



=0,4mm

-Cuộn dây khoảng 200 vòng :



=0,2mm

-Cuộn dây khoảng 300 vòng :



=0,2mm dùng để kiểm tra từ

đã nạp

- 1 công tắc : 1 sợi chỉ nhỏ .

III/Tiến trình lên lớp

A.Tổ chức lớp

B.Kiểm tra

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

phần 1.chế tạo nam châm vĩnh cửu

sgk/80.

Gọi 2 em nêu tóm tắt các bớc thực hành

.

Giáo viên yêu cầu học sinh thực hành

theo nhóm .

Giỏo viờn theo dõi nhắc nhở uốn nắn

hoạt động của các nhóm .

Giµnh thêi gian cho häc sinh ghi chÐp

kÕt quả vào báo cáo thực hành .

Yêu cầu học sinh thu dọn dụng cụ

,hoàn chỉnh báo cáo thực hành

Thu báo cáo thực hành của học sinh ,

Nêu nhận xÐt tiÕt thùc hµnh .

1)Chế tạo nam châm vĩnh cửu

* Nối 2 đầu ống dây với nguồn 9V

+ Đặt các đoạn dây thép ,đồng trong

lòng ống dây từ 1ph -2ph

-nối hai đầu ống dây Avới nguồng điện

3V

-t đồng thời 1 đoạn dây thép và 1

đoạn dây đồng dọc trong lịng ống dây ,

đóng cơng tắc điện khoảng 2 phút .

- mở công tắc lấy các đoạn kim loại ra

khỏi ống dây -Thử từ tính xem đoạn

kim loại nào trở thành nam châm .

-xác địmh tên cực của nam châm dùng

bút dạ đánh dấu tên cực của nam châm .

-các nhóm tiến hành thực hành theo

nhóm theo đúng các bớc đã nêu ở trên .

Ghi chép kết quả thực hành vào báo cáo

2/ Nghiệm lại từ tính của ống dây có

dịng in :

Cá nhân học sinh nghiên cứu phần 2

sgk . nêu tóm tắt các bớc thực hành cho

phần 2:

-

Đặt ống dây B nằm ngang ,

lun qua ĩơ trịn để treo nam

châm vừa chế tạo ở phần 1.

xoay ống dây sao cho nam

châm nằm song song với

mặt phẳng của các vịng

dây .

-

§ãng mạch điện .

-

Quan sát hiện tợng ,nêu

nhận xét .

-

Kiểm tra kết quả thu đợc >

Các nhóm thực hành .Cá nhân tự ghi kết

quả vào bào cào thực hành .

3/ Tỉng kÕt tiÕt thùc hµnh :

Häc sinh thu dän dơng cơ lµm thùc

hµnh . lµm vƯ sinh lớp học .

Nộp báo cáo thực hành .

D/ Củng cố :

Làm thế nào để một nam châm nhiễm từ ?

Có những cách nào để biết một thanh thép đã nhiễm từ hay cha ?

Nêu cách xác định tên từ cực của một ống dây có dịng điện chạy qua ?

Nêu cách xác định chiều dòng điện qua các vòng dây bng mt kim nam chõm ?

E/ Dặn dò :

Ôn lại qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái .

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 32

: Bài tập vận dụng

qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái

I/ Mơc tiªu:

-Vận dụng đợc qui tắc nắm tay phải xác địng đờng sức từ của ống dây khi

biết chiều dọng điện và ngợc lại

-Vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái xác định chiều lực từ tác dụng lên dây

dẫn thẳng có dịng điện chạy qua đặt vng góc với đờng sức từ hoặc chiều đờng

sức từ ( hoặc chiều dòng điện ) khi biết hai trong ba yếu tố trên .

-Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ , cách suy

luận lơ gíc và biết vận dụng kin thc vo thc t .

Rèn kỹ năng làm bài thực hành và viết báo cáo thực hành.

II/ Chuẩn bị:

Mi nhóm : một ống dây 500 đến 700 vịng ,



= 0,2mm .

Một thanh nam châm ,một sợi dây vải dài 20cm

Mét thÝ gi¸ nghiƯm ,1 ngn 6v ,một công tắc .

Giáo viên:

Mô hình khung dây trong từ trờng của nam châm .

Vẽ sẵn hình 30.1

III/ Tiến trình lªn líp :

A / Tỉ chøc líp .

B / KiĨm tra bài cũ .

HÃy phát biểu qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái ? nêu ứng dụng của qui

tắc ?

C/ Bài mới:

Giáo viên phát phiếu học tËp cho

häc sinh .

Yêu cầu học sinh đọc đề bài .dồng

thời giáo viên treo đề bài lên bảng

cho hc sinh tin theo dừi.

Nêu các bớc giải bài tập này?

Yêu cầu cá nhân hoàn thành bài .

Gọi học sinh nhận xét kết quả

Yêu cầu các nhóm làm thÝ nghiƯm

kiĨm tra.

Gọi học sinh nêu các kiến thức đề

cập đến để giải bài tập 1

Yêu cầu học sinh c bi bi

tp 2.

Giáo viên nhắc lại qui íc dÊu chÊm

Bµi tËp 1:

Cá nhân học sinh đọc đề bài và nêu các

b-ớc giải.

a/ dùng qui tắc nắm tay phải xác định

chiều đờng sức từ trong lòng ống dây .

-xác định đợc tên từ cực của ống dây .

-Xét tơng tác giữa ống dây và nam châm

để rút ra hiện tợng .

b/ -Khi đ[ir chiều dòng điện , dùng qui

tắc nắm tay phải xác định lại chiều đờng

sức từ ở hai đầu ống dây.

-Xác định đợc tên từ cực của ống dây .

-mô tả tơng tác giữa ống dây và nam

châm .

+ Cá nhân học sinh làm phần a,b theo các

bớc hớng dẫn trên nêu đợc hiện tợng xảy

ra giữa ống dây và nam châm .

c/ Häc sinh bè trÝ thÝ nghiệm kiểm tra lại

theo nhóm ,quan sát hiện tợng x¶y ra ,rót

ra kÕt ln

-học sinh ghi nhớ các kiến thức đợc đề

cập

-qui t¾c n¾m tay ph¶i

-Xác định từ cực của ống dây khi biết

chiu ng sc t .

- Tơng tác giữa ống dây có dòng điện

chạy qua với nam châm .

Bài tập 2

Cá nhân học sinh nghiên cứu đề bài 2,vẽ

lại hình vào vở bài tập .

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

, dÊu céng cho biÕt g×

Luyện cách đặt bàn tay trái theo

qui tắc phù hợp với mỗi hình vẽ để

tìm lời giải cho bài 2.

Gọi 3 học sinh lên bảng biểu diễn

kết quả trên hình vẽ đồng thi gii

thớch cỏc bc thc hin .

Yêu cầu học sinh khác theo dõi

nêu nhận xét .

Giáo viên nhận xét chung , nhắc

nhở những sai xót học sinh thờng

mắc phải

Yờu cu cỏ nhõn gii bi tp 3.

Gọi 1 em lên bảng chữa bài .

Giáo viên hớng dẫn học sinh thảo

luận bài 3chung cả lớp để đi đến

kết quả đúng .

Giáo viên đa ra mô hình khung dây

đặt trong từ trờng của nam châm

giúp học sinh hình dung mặt phẳng

khung dây trong hình 30.3ở vị trí

nào tơng ứng với khung dây trong

mơ hình .

Lu ý häc sinh khi biĨu diƠn lùc

trong hình không gian ,khi biểu

diễn nên ghi rõ phơnh chiỊu cđa

lùc ®iƯn tõ

3 học sinh lên bảng giải 3 phần a,b,c

Cá nhân khác thảo luận để đi đến kết quả

đúng .

Yêu cầu học sinh chữa bài nếu sai.

Qua bài 2 học sinh ghi nhận đợc : vận

dụng qui tắc bàn tay trái có thể xác định

đợc chiều lực điện từ tác dụng lên dây

dẫn thẳng có dịng điện chạy qua đặt

vng góc với đờng sức từ hoặc chiều

đ-ờng sức từ hoặc chiều dòng điện khi biết

hai trong 3 yếu tố trờn.

Bài tập 3:

Cá nhân nghiên cứu giải bài tập 3.

Thảo luận chung cả lớp bài tập 3

Sửa chữa chỗ sai vào vở .

D/ Củng cố :

Nêu rõ các bớc giải bài tập vận dụng qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái?

-Quitắc nắm tay phải

Xỏc nh chiều dòng điện

Vẽ đờng sức từ trong lòng ống dây

Đặt bàn tay phải theo đúng qui tắc

-Qui tắc bàn tay trái

Vẽ đờng sức từ

Xác định chiều đờng sức từ

Xác định chiều dọng điện

Đặt bàn tay trái theo đúng qui tắc

E/ Dặn dò :

Xem lại các bài tập đã chữa .làm bài tập 30.1 -30.5SBT

TuÇn 17

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 33:

Hiện tợng cảm ứng điện tõ

I/ Mơc tiªu:

-Làm thí nghiệm dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng .

-Mổ tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín

bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam

ch©m ®iÖn .

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

2/ Kĩ năng : Quan sát và mổ tả chính xác hiện tợng xảy ra .

3/ Thái độ : Nghiêm túc , trung thực trong hc tp .

II/ Chuẩn bị :

+ Giáo viên :

-1 đinamơ xe đạp có lắp bóng đèn .

-1 đinamơ xe đạp đã bóc một phần vỏ ngồi đủ nhìn thấy nam châm và cuộn

dây ở trong .

+ §èi với mỗi nhóm học sinh :

-1 cun dõy cú gắn bóng đèn LED hoặc có thể thay bằng một điện kế chứng

minh ( điện kế nhạy ).

-1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh .

-1 nam châm điện và 2 pin 1,5V .

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức lớp

B/ Kiểm tra bµi cị :

Các em cho biết trờng hợp nào không dùng pin hoặc ác qui vẫn tạo ra dao ng

khụng ?

C/ Bài mới:

Giáo viên treo tranh 31.1

HÃy nêu các bộ phận chính của

đinamô ?

Hóy d oỏn xem bộ phận nào gây

ra dao động ?

Yêu cầu học sinh nghiên cứu C1

Hãy nêu dụng cụ cần thiết lm

thớ nghim ?

Giáo viên giao dụng cụ cho học

sinh yêu cầu học sinh làm thí

nghiệm trả lêi c©u hái C1

Giáo viên lu ý học sinh mạch cuộn

dây phải đợc nối kín.

Gọi từng nhóm nêu kết quả thí

nghiệm của nhóm mình , nhóm nào

cha đúng yêu cầu làm lại .

Gọi 1 học sinh đọc C2 ,nờu d

oỏn kt qu thớ nghim .

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm.

Dòng điện xuất hiện khi nào ?

Yêu cầu học sinh tiến hành thảo

luận theo nhóm làm thí nghiệm 2

Giáo viên : chú ý học sinh lõi sắt

của nam châm điện đa sâu vào

trong lòng cuộn dây .

HÃy trả lời câu hỏi 3 ?

Khi đóng hoặc mở khóa K thì I có

thay đổi khơng ?

Từ trờng của nam châm có thay đổi

khơng ?

Khi nào trong cuộn dây kín xuất

hiện dao động ?

Gọi học sinh thông báo sgk

Khi nào xuất hiện dao động cảm

ứng ?

I/ Cấu tạo và hoạt ng ca inamụ xe

p

-học sinh nêu cấu tạo

-nam châm quay gây ra dao động .

II/ Dùng nam châm để tạo ra dòng điện .

1/ Dùng nam châm vnh cu .

-cá nhân học sinh nghiên cứu C1 nêu

dụng cụ thí nghiệm .

-Các nhóm nhận dụng cụ làm thÝ nghiƯm

tr¶ lêi C1

-khi đa nam châm ra xa hoặc lại gần cuộn

dây thì dao động xuất hiện .

dây kín và ngợc lại .

2/ Dùng nam châm điện .

-các nhóm thảo luận chọn dụng cụ ,các

b-ớc tiến hành thí nghiệm và làm thÝ

nghiƯm tr¶ lêi C3

-khi đóng hoặc mở khóa K thì đèn LED

sáng

+ I thay đổi .

+ từ trờng của nam châm điện thay đổi .

-khi đống hoặc cắt mạch điện thì từ trờng

cvủa nam châm điện thay đổi trong cuộn

dây kín xuất hiện dao động .

III/ Hiện tợng cảm ứng điện từ

Học sinh đọc thơng báo sgk.

-khi nam châm chuyển động trong lịng

ống dây kín và ngợc lại .

-khi từ trờng nam châm điện biến đổi

xuyên qua cuộn dây kín .

IV/ Vận dụng

-học sinh theo dõi giáo viên làm thí

nghiƯm kiĨm tra

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

u cầu học sinh trả lời C4, C5

Giáo viên làm thí nghiệm kiểm tra

để cả lớp theo dõi rút ra kết luận

chú ý quay nhanh đèn mới sáng .

1 em nªu kÕt luận qua thí nghiệm

Cá nhân hoàn thành C5

Trong di na mơ xe đạp có một nam châm

vĩnh cửu có trục quay gắn cố định trên

nút

Nam châm vĩnh cửu đợc đặt trong lòng

cuộn dây quấn quanh lõi sắt non .

D/ Cñng cè :

Khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng ?

Gọi học sinh đọc phn ghi nh .

E/ Dặn dò :

Học thuộc bài và làm bài tập 30SBT.

Đọc phần có thể em cha biết .

Tuần 17

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 34

:

Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

.

I/ Mục tiêu:

-Xỏc định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua

tiết diện S của cuộn dây dẫn

kín khi làm thí nghiệm với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện .

-Dựa trên quan sát thí nghiệm , xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện

dòng điện cảm ứng và sự biến

đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện Scủa cuộn dây dẫn kín .

-Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng .

-Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự

đốn những trờng hợp cụ thể .

trong đó xuất hiện hay khơng xt hiện dịng điện cm ng.

-Rèn kỹ năng quan sát thí nghiệm ,mô tả chính xác tỉ mỉ thí nghiệm .

-biết phân tích tổng hỵp kiÕn thøc cị .

-giáo dục thái độ ham học hỏi ,u thích bộ mơn .

II/ Chn bÞ :

-Mơ hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm .

-Kẻ sẵn bảng 1sgk ra phiếu học tập .

-1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED

trục kim nam châm .

III/ Tiến trình lên líp:

A/ Tỉ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

1/ Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín ?

2/Có trờng hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cun

dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng?

C/ Bài mới:

Xung quanh nam châm có từ trờng

không?

Các nhà bác học cho rằng chính từ

trờng gây ra dòng điện cảm ứng

trong cuộn dây kín .

Vy s ng sc từ xuyên qua

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

cuộn dây có có biến đổi không ?

Giáo viên hớng dẫn học sinh sử

dụng mơ hình và đếm số đờng sức

từ xun qua tiết diện S của cuộn

dây khi nam châm ở xa và khi nam

châm ở gần cuộn dây để trả lời câu

hỏi C1

Hớnh dẫn học sinh thảo luận C1 để

rút ra nhận xét về sự biến đổi số

đ-ờng sức từ xuyên qua tiết diện S

của cuộn dõy

Yêu cầu cá nhân học sinh trả lời

C2 bằng việc hoàn thành bảng 1.

Dựa vào kết quả bảng 1 yêu cầu

học sinh tìm điều kiện xuất hiện

dòng điện cảm ứng.

Yêu cầu cá nhân học sinh trả lêi

C4.

Giáo viên hớng dẫn học sinh thảo

luận C4 để rút ra nhận xét 2.

Từ các nhận xét rút ra kết luận về

điều kiện xuất hiện dòng điện cm

ng.

Gọi 2 em nhắc lại điều kiện xuất

hiện dòng điện cảm ứng?

Cho học sinh tự làm C5, C6

Học sinh sử dụng mô hình theo nhóm kết

hợp với hình vẽ 32.1 trả lời câu C1.

Tho lun C1 để rút ra nhận xét :

Khi đa một cực của nam châm lại gần hay

ra xa đầu một cuộn dây dẫn thì số đờng

sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây

tăng hoặc giảm .

II/ §iỊu kiƯn xuất hiện dòng điện cảm

ứng .

-cá nhân học sinh suy nghĩ trả lời hoàn

thành bảng1

Làm thí nghiệm

Có dòng điện cảm ứng không

Sng sc t xuyờn qua S có biếnđổi

đa nam châm gần cuộn dây

để nam chõm nm yờn

đa nam châm ra xa cuộn dây

Hc sinh thảo luận để tìm điều kiện xuất

hiện dịng điện cảm ứng .

Häc sinh nªu nhËn xÐt :

Dịng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn

dây dẫn kín đặt trong từ trờng của một

nam châm khi số đờng sức từ xuyên qua

tiết diện S của cuộn dây S biến thiên.

Cá nhân học sinh hoàn thành C4 .

-khi ngắt mạch điện cờng độ dòng điện

trong nam châm điện giảm về 0,từ trờng

của nam châm yếu đi ,số đờng sức từ

giảm , số đờng sức từ qua tiết diện S của

cuộn dây giảm , do đó xuất hiện dịng

điện cảm ứng .

-Khi đóng mạch điện ,cờng độ dòng điện

trong nam châm điện tăng từ rtờng của

nam châm mạnh lên , số đờng sức từ qua

tiết diện S của cuộn dây tăng do đó xuất

hiện dịng điện cảm ứng

Học sinh nêu đợc kết luận :

Kết luận:

Trong mọi trờng hợp khi số đờng sức từ

xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn

kín biến thiên thì trong cuộn dây xuất

hiện dịng điện cảm ứng .

III/ VËn dơng:

Häc sinh tù gi¶i C5, C6 :

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

thì nam châm quay theo khi một cực của

nam châm lại gần cuộn đây số đờng sức

từ xuyên qua cuộn dây biến thiên lúc đó

xuất hiện dịng điện cảm ng .

D/ Củng cố:

Nêu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng ?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập 32 SBT

Tuần 18

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 35

:Ôn tập

I/ Mục tiêu:

H thống hóa những kiến thức đã học của nam châm , lực từ ,động cơ điện ,

dòng điện cảm ứng .

Luyện tập kỹ năng vận dụng qui tắc nắm tay phải , qui tắc bàn tay trái .

Rèn cách tự đánh giá khả năng tự tiếp thu kiến thức .

II/ Chuẩn bị :

Học sinh tự trả lời câu hỏi .

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

Kiểm tra việc chuẩn bị bài của trò ở nhà .

C/ Bài ôn tập:

Giáo viên nêu hệ thống câu hỏi cho

học sinh trả lời .

Yêu cầu học sinh báo cáo phần trả

lời của mình.

1. Lm thế nào để biết xung quanh

một vật có từ trờng ?

2. Làm thế nào để biến một thanh

thép thành một nam châm ?

3. Viết đầy đủ câu sau đây :

Đặt bàn tay

…

sao cho các

…

đi

xuyên vào lòng bàn tay , chiều từ cổ

tay đến

…

chỉ chiều dịng điện thì

chØ chiỊu cđa lực điện từ.

4. Điều kiện xuất hiện dòng điện

cảm ứng là gì ?

a/ Đặt một nam châm mạnh ở gần

cuộn dây.

b/ Đặt một nam châm điện ở trong

lòng cuộn dây.

c/ Khi s ng sc t xuyờn qua

cuộn day lớn.

d/ Khi số đờng sức từ xuyên qua

tiết diện S của cuộn dây biến thiên.

5. Phát biểu qui tắc xác định chiều

đờng sức từ của từ trờng ống dây có

dịng điện chạy qua ?

I/ Tự kiểm tra:

Học sinh tự trả lời câu hỏi của giáo viên

vào vở.

Tho lun trờn lp sa cho đúng và ghi

vở

II/ VËn dơng:

1. Xác định chiều dịng in trong cỏc

hỡnh v .

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

Giáo viên yêu cầu học sinh tự vẽ

hình vào vở và làm bài .

Cho học sinh thảo luận trên lớp và

rút ra kết quả

ỳng ghi v.

D/ củng cố ,dặn dß :

Nhắc lại cách trình bày bài tập định

tính .

Ôn tập toàn chơng giờ sau kiểm tra

1 tiết

h×nh vÏ :

Học sinh tự vẽ hình vào vở và làm bài .

3. xác định chiều của lực từ ?

4.Xác định chiều của dòng điện và cực

của nam châm?

Häc sinh tự làm bài vào vở.

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 18

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 36

:Kiểm tra

I/ Mục tiêu:

Đánh giá quá trìng học của học sinh khi học hai chơng ®iƯn häc vµ ®iƯn tõ

häc.

Rèn kỹ năng làm bài tậpđịnh lợng và định tính .

Phát triển năng lực t duy lơ díc .

RÌn tÝnh trung thùc tù giác trong học tập.

II/ Chuẩn bị:

III/ Đề bài :

1. Hai bóng đèn giống nhau có ghi 220V- 100W

a/ Tính điện trở và cờng độ định mức của đèn ?

b/ Tính điện năng tiêu thụ trong 30 ngày khi dùng hai đèn sáng bình thờng

mỗi ngày 4 giờ ?

c/ nếu mắc hai bóng nối tiếp vào mạch điện có hiệu điện thế 220Vthì cơng

suất thực tế của mỗi đèn là bao nhiêu ? tính cơng suất tiêu thụ điện của đoạn

mạch khi đó ?

2. Hãy xác định các cực của nam châm trong hình vẽ ?

3. xác định chiều dòng điện và chiều lực điện từ ?

IV/Đáp án :

1. đúng phần a cho 1 điểm

Đúng phần b cho 1 điểm

tính đợc cơng suất thực tế của mỗi đèn cho 1 điểm

tính đợc cơng suất thực tế của mạch điện cho 1 điểm

2. vẽ đúng hình a cho 1,5 điểm

Vẽ đúng hình b cho 1,5 điểm

3. Làm đúng mỗi hình cho 1,5 điểm

Nếu học sinh vẽ sai hình câu nào khơng cho điểm câu đó

Giáo viên cho học sinh ghi đề bài và làm bài giáo viên thu bài chấm đánh

giá kết quả lấy điểm học kỳ I

Rút kinh nghiệm :

.

..

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

Tuần 19

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 37

: Dòng điện xoay chiều

.

I/ Mục tiêu:

-Nờu c s phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số

đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây .

-Phát biểu đợc đặc điểm của dịng điện xoay chiều là dịng điện cảm ứng có

chiều luân phiên thay đổi .

-Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dịng xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2

cách cho nam châm quay hoặc cuộn dây quay .

-rút ra điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều .

-Rèn kỹ năng quan sát và mô tả chính xác hiện tợng xảy ra .

-Rèn tính cẩn thận yêu thích môn học .

II/ Chuẩn bị:

Mỗi nhóm :

1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LEDmắc song song và ngợc chiều vào

mạch điện .

1 nam châm vĩnh vửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng .

Giỏo viờn :

1 bộ thí nghiệm phát hiện dòng điện xoay chiều

vẽ sẵn bảng 1

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ:

Nêu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng ?

C/ bài mới:

Giỏo viên u cầu học sinh làm thí

nghiệm hình 33.1 theo nhóm quan

sát bóng đèn và trả lời C1.

Khi đa nam châm vào trong lòng

cuộn dây số đờng sức từ xuyên qua

cuộn dây nh thế nào ?

Khi kéo nam châm ra thì số đờng

sức từ nh thế nào?

Khi đa nam châm vào thì đèn nào

sáng ?

Khi kéo nam châm ra thì đèn nào

sáng ?

Cã nhËn xét gì về chiều dòng điện

trong hai trờng hợp trªn?

Rót ra kÕt ln qua thÝ nghiƯm ?

Gọi 1 em c mc 3 sgk

Thế nào là dòng điện xoay chiều?

Giáo viên chỉ cho học sinh biết

dòng điện sinh hoạt đang sử dụng

là dòng xoay chiều ?

Nêu cách tạo ra dòng điện xoay

chiều

Gi hc sinh c C2 , nêu dự đốn

về chiều dịng điện cảm ứng xut

I/ Chiều của dòng điện cảm ứng:

1. Thí nghiệm:

Hc sinh tiến hành thí nghiệm 33.1

Khi đa nam châm vào trong lòng cuộn

dây số đờng sức từ xuyên qua cuộn dây

tăng lên .

Khi kéo nam châm ra số đờng sức từ giảm

đi

Khi đa nam châm vào thì đèn đỏ sáng và

khi kéo nam châm ra thì đèn vàng sáng .

Chiều dòng điện trong 2 trờng hợp trên

ngợc nhau.

2. KÕt luËn:

Khi số đờng sức từ trong cuộn dây tăng

thì chiều dịng điện ngợc với chiều dòng

điện khi số đờng sức từ trong cuộn dây

gim .

3. Dòng điện xoay chiều .

Dũng in luõn phiờn đổi chiều gọi là

dịng xoay chiều .

Cho cuộn dây kín quay trớc nam châm .

II/ Cách tạo ra dòng điện xoay chiỊu :

kÝn.

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

hiện trong cuộn dây kín

Học sinh làm thí nghiệm theo

nhóm để kiểm tra dự đốn

Gọi học sinh nêu dự đoán về chiều

dòng điện cảm ứng có giải thích .

Giáo viên làm thí nghiệm kiểm tra

yêu cầu học sinh quan sát trả lời

câu C3

Yêu cầu học sinh nêu kết luận

chung cho hai trờng hợp .

Yêu cầu học sinh nhắc lại điều

kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

xoay chiều trong cuộn dây dẫn

kín .

Hớng dẫn học sinh trả lêi C4

Tham gia lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra theo

nhãm .

Th¶o luËn kÕt qu¶ tr¶ lêi C2 .

C2. khi cực N của nam châm lại gần cuộn

dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện

S của xuộn dây tăng .Khi cực N ra xa

cuộn dây thì số đờng sức từ qua cuộn dây

giảm . Khi nam châm quay liên tục thì số

đờng sức từ xuyên qua S luân phiên tăng

giảm . Vởy dòng điện cảm ứng xuất hiện

trong cuộn dây là dòng xoay chiều .

2. Cho cuộn dây quay trong từ trờng .

Học sinh nghiên cứu C3 , nêu dự đoán .

Học sinh quan sát giáo viên làm thí

nghiệm học theo dõi so sánh với dự đoán

rút ra kết luận câu C3 .

Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2

thì số đờng sức từ xun qua tiết diện

Scủa cuộn dây tăng .Khi cuộn dây từ vị trí

2 quay tiếp thì số đờng sức từ giảm .

Cuộn dây quay liên tục thì số đờng sức từ

luân phiên tăng giảm . Vậy dòng điện

cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là dòng

xoay chiều.

3. KÕt luËn :

quay tríc cuộn dây dẫn thì trong cuộn

dây có thể xuất hiện dòng điện cảm ứng

xoay chiều .

III/ Vận dụng:

2 em học sinh nhắc lại điều kiện xuất

hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều .

Cá nhân hoàn thành C4

C4. khi khung dây quay nửa vịng trịn thì

số đờng sức từ qua khung dây tăng . Trên

nửa vòng tròn sau ,số đờng sức từ giảm

nên dòng điện đổi chiều , đèn thứ 2 sáng .

Học sinh đọc phần có thể em cha biết

D/ Củng cố:

ThÕ nµo là dòng điện xoay chiều?

Nêu cách tạo ra dòng điện xoay chiều?

E/ Dặn dò:

Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập 33SBT

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 19

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 38:

M¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu

.

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

-Nhận biết hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều ,chỉ ra đợc

rơto và stato của mỗi loại máy .

-Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều .

-Nêu đợc cách làm cho máy phát điện liên tc .

-Rèn kỹ năng quan sát , mô tả trên hình vẽ , htu nhận thông tin từ SGK.

-thấy rõ vai trò của vật lí học yêu thích môn học .

II/ Chuẩn bị:

Giáo viên vẽ to hình 34.1 và 34.2

Mô hình máy phát điện xoay chiều .

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

1. Nêu cách tạo ra dòng điện xoay chiều ?

2. nêu hoạt động của đinamơ xe đạp từ đó cho biết máy đó thắp sáng đợc loại

đèn nào?

C/ Bµi mới:

Giáo viên

Học sinh

Giáo viên thông báo : dựa trên cách tạo

ra dòng điện xoay chiều ngời ta chế tạo

ra 2 loại máy phát điễnoay chiều có cấu

tạo nh hình vẽ 34.1 và 34.2

Giáo viên treo hình vẽ 34.1và 34.2 len

bảng.

Giỏo viờn mụ hỡnh mỏy phỏt điện

xoay chiều học sinh quan sát trả lời câu

C1 ,C2

Hớng dẫn học sinh thảo luận 2 câu hỏi

trên

+Loại máy phát điện nào cần có bộ góp

điện ? Bộ góp điện có tác dụng gì ? Vì

sao không coi bộ góp điện là bộ phanạ

chÝnh ?

+Vì sao các cuộn dây của máy phát

điện lại đợc cuốn quanh lõi sắt ?

+Hai loại máy phát điện xoay chiều có

cấu tạo khác nhau nhng nguyên tắc hoạt

động có khác nhau khơng ?

Nh v¹y 2 lo¹i máy phát điện ta vừa xét

ở trên có các bé phËn chÝnh nµo ?

I/ Cấu tạo và hoạt động của máy phát

điện xoay chiều.

1. Quan s¸t

Học sinh quan sát hình vẽ và mơ hình

để trả lời câu hỏi C1, C2

C1:

-Hai bé phËn chÝnh lµ cuén dây và nam

châm .

-Khác nhau:

Máy ở hình 34.1

Stato là nam châm .

Có thêm bộ phận góp điện gồm :Vành

khuyên và thanh quét.

Máy ở hình 34.2:

Rôto là nam châm .

C2. Khi nam châm hoặc cuộn dây quay

thì số đờng sức từ qua tiết diện S của

cuộn dây luân phiên tăng giảm làm xuất

hiện dòng điện cảm xoay chiều trong

các máy .khi nối hai cực của máy với

các dụng cụ tiêu thụ điện .

-Cá nhân học sinh suy nghĩ trả lời các

câu hỏi thêm của giáo viên để hiểu rõ

hơn về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động

của máy phát điện :

+ Loại máy có cuộn dây dẫn quay cần

có thêm bộ góp điện .Bộ góp điện chỉ

giúp lấy dòng điện ra ngoài dễ dàng

hơn

+ Các cuộn dây của máy phát điện .Bộ

góp điện chỉ giúp lấy dòng điện ra

ngoài dễ dàng hơn .

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

Yêu cầu học sinh tự nghiên cứu phần II

sau đó gọi học sinh nêu những đặc

điểm kĩ thuật của máy điện xoay chiều

trong kĩ thuật nh :

+Cờng độ dòng điện

+Hiệu điện thế

+Tần số

+Kích thớc

+Cách làm quay rô to của máy phát

điện

_Nếu có điều kiện giáo viên có thể cho

học sinh quan sát một số hình ảnh chụp

về các máy phát điện trong kĩ thuật ở

các nhà máy điện ,thông số kĩ thuật

,công suất của một số nhà máy phát

điện trong nớc

Yêu cầu học sinh trả lời câu 3

+ Hai loi mỏy phỏt điện trên tuy cấu

tạo có khác nhau nhng nguyên tắc hoạt

động đều dựa vào hiện tợng cảm ứng

điện từ .

-Häc sinh ghi vë :

2.KÕt luËn :

Các máy phát điện xoay chiều đều có 2

bộ phận chính l nam chõm v cun day

dn .

II.Máy phát điện xoay chiÒu trong kÜ

thuËt .

-cá nhân học sinh tự nghiên cứu phần II

để nêu đợc một số đắc điểm kĩ thuật :

+Cờng độ dòng điện đến 2000A

+Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V

+Tần số 50 Hz

+Cách làm quay máy phát điện :dùng

động cơ nổ ,dùng tuabin nớc , dùng

cách quạt gió

…

III. VËn dơng :

Häc sinh tù trả lời câu 3

-Cu to v nguyờn tc hot ng ging

nhau .

-Khác :đinamô nhỏ hơn

P bé hơn

D / Cđng cè :

Nêu bộ phận chính của máy phát xoay chiều

Hoạt động của máy phát xoay chiều ?

E / Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ .làm hết bài tập 34 SBT

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 20

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tit 39

:

Các tác dụng của dòng điện xoay chiều

đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiều.

I/ Môc tiªu:

-Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang từ của dịng điện xoay chiều .

-bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều .

-nhận biết đợc ký hiệu của am pe kế và vôn kế xoay chiều , sử dụng đợc

chúng để đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều .

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

-trung thực cẩn thận , ghi nhớ sử dụng điện an tồn .

-hợp tác trong nhóm hot ng .

II/ Chuẩn bị :

+ Mỗi nhóm :

-1 nam châm điện , 1 nam châm vĩnh cửu (200g-300g)

-1 nguồn ®iƯn 1 chiỊu 3V- 6V; 1 ngn ®iƯn xoay chiều 3V- 6V

+giáo viên:

-1 am pe kế xoay chiều ; 1 vôn kế xoay chiều .

-1 bút thử điện .

-1 bóng đèn 3V có đui ; 1 cơng tắc

-8 sợi dây nối .

-1 ngn ®iƯn xoay chiỊu 3V- 6V ; 1 nguồn điện 1 chiều 3V- 6Vhoặc 1 máy

chỉnh lu hạ thế .

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chøc líp :

B/ KiĨm tra bµi cị :

1. Dịng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dịng điện 1 chiều ?

2. dịng điện 1 chiều có nhỡng tỏc dng gỡ ?

C/ Bài mới :

Giáo viên làm 3 thí nghiệm nh hình

35.1 Yêu cầu học sinh theo dõi thí

nghiệm và nêu rõ ở mỗi thí

nghiệm dòng điện xoay chiều có

tác dụng gì?

Ngoài 3 tác dụng trên dòng điện

xoay chiều còn có tác dụng gì ?

Yêu cầu học sinh nêu dự đoán về tác

dụng từ của dòng điện xoay chiều

giống hệt tác dụng từ của dòng điện

một chiều không ?em hÃy thử dự

đoán .

Nêu cách bố trí thí nghiệm kiểm tra

dự đoán ?

Yêu cầu học sinh bố trí thí nghiệm

nh hình vẽ 35.2 và 35.3 cho các

nhóm tiến hành thí nghiệm trả lời

câu C2

I/ Tác dụng của dòng điện xoay chiều :

Học sinh quan sát giáo viên làm 3 thí

nghiệm

Học sinh mô tả thí nghiệm

Nêu rõ tác dụng của dòng điện ở mỗi thÝ

nghiƯm :

+ Thí nghiệm 1:cho dịng điện xoay

chiều đi qua bịng đèn dây tóc làm bóng

đèn nóng lên vậy dịng điện có tác dụng

nhiệt.

+ Thí nghiệm 2: dịng điện xoay chiều

làm bóng đèn của bút thử điện sáng lên

vậy dòng điện xoay chiu cú tỏc dng

quang .

+Thí nghiệm 3: dòng điện xoay chiều

qua nam châm điện ,nam châm điện hút

đinh sắt vậy dòng điện có tác dụng từ .

Học sinh so sánh với tác dụng của dòng

điện 1 chiều

Dòng điện xoay chiều còn có tác dụng

sinh lý vì dòng điện xoay chiều có thể

gây điện giật chết ngời

Học sinh nêu dự đoán :

Khi dịng điện đổi chiều thì cực từ của

nam châm cũng thay đổi do đó chiều của

lực từ thay đổi .

Học sinh nêu cách bố trí thí nghiệm

kiểm tra

II/ Tác dụng từ của dòng điện xoay

chiều.

1. Thí nghiƯm .

Học sinh tiến hành thí nghiệm theo

nhóm quan sát kỹ để mô tả hiện tợng

xảy ra , trả lời C2 .

C2. Trờng hợp sử dụng dòng điện không

đổi ,nếu lúc đầu cực N của thanh nam

châm bị hút thì đổi chiều dịng điện nó

sẽ bị đẩy và ngợc lại .

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

Vậy tác dụng từ của dịng điện xoay

chiều có gì khác dịng điện 1 chiều ?

Dùng am pe kế và vơn kế một chiều

để đo I và U xoay chiều đợc

khơng ,khi đó kim của am pe kế và

vụn k s nh th no ?

Giáo viên giải thích cho häc sinh

hiÓu râ :

Kim của dụng cụ đo đứng yên vì lực

từ tác dụng vào kim luân phiên đổi

chiều theo sự đổi chiều của dòng

điện . vì kim có qn tính cho nên

khơng kịp đổi chiều quay và đứng

yên.

Giáo viên gới thiệu : để đo I và U

của dòng điện xoay chiều dùng am

pe kế và vơn kế xoay chiều kí hiệu

là AC

Yêu cầu cá nhân học sinh tự làm C3

C4 cho học sinh thảo luận nhóm .

Từ trờng của ống dây có dịng điện

xoay chiều chạy qua có đặc điểm

gì ?

lợt bị hút ,đẩy .nguyên nhân là do dòng

điện luân phiên đổi chiều .

2. KÕt luËn .

Häc sinh nªu kÕt ln :

Khi dịng điện chạy qua ống dây đổi

chiều thì lực từ của ống dây có dịng

điện tác dụng lên nam châm cũng đổi

chiều

III/ Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện

thế của mạch điện xoay chiều .

Häc sinh nªu dự đoán cho câu hỏi của

giáo viên .

Khi dũng điện đổi chiều thì kim của

dụng cụ đo cũng đổi chiều .

Học sinh quan sát thấy kim của dụng c

o ng yờn .

Học sinh theo dõi thông báo , ghi nhớ

cách nhận biết am pe kế và vôn kế xoay

chiều , cách mắc vào mạch điện .

KÕt luËn :

+Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế

xoay chiều bằngam pe kế và vôn kế xoay

chiều có kí hiệu là AC (~ )

+Kết quả đo khơng thay đổi khi ta đổi

chỗ của hai chốt cắm cu phớch vo ly

in .

IV/ Vận dụng:

C3.

Cá nhân trả lời C3

C4. học sinh thảo luận nhóm .

-Dòng điện chạy qua nam châm điện Alà

dòng xoay chiều .

D/ Cđng cè:

Dịng điện xoay chiều có những tác dụng gì ? trong các tác dụng đó tác dụng nào

phụ thuc vo chiu dũng in?

Vôn kế và am pe kế xoay chiều có kí hiệu nh thế nào ,mắc vào mạch điện nh thế

nào?

E/ Dặn dò:học thuộc phần ghi nhớ làm bài tập 35SBT

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 20

Ngày soạn :

Ngày dạy:

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

I/ Mục tiêu:

-Lp c cụng thc tính năng lợng hao phí do tỏa nhiẹt trên đờng dây tải điện

.

-Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lý do

vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây .

-Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức đã học để đi đển kiến thức mới .

II/ ChuÈn bÞ:

Häc sinh ôn lại kiến thức về công ,công suất tỏa nhiệt của dòng điện .

III/ Tiến trình lên lớp:

A/ Tổ chức lớp :

B/ Kiểm tra bài cũ :

1. viết các công thức tính công và công suất của dòng điện ?

2. ở các khu dân c có trạm biến trế . Trạm biến thế dùng để làm gì ?

C/ Bài mới:

Giáo viên thông báo : truyền tải điện

năng từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ

bằng đờng dây truyền tải . dùng dây

dẫn có nhiều thuận lợi so với các

dạng năng lợng khác .

Vậy tải điện bằng đờng dây tải có

hao hụt gì dọc đờng khơng ?

Gọi học sinh đọc mục 1 sgk,trao đổi

nhóm tìm cơng thức liên hệ giữa

cơng suất hao phí

P

,U,R

Gọi đại diện nhóm trình bày cách lập

luận của nhóm mình .Giáo viên hớng

dẫn thảo luận chung để đi đến cụng

thc tớnh :

P

= R

P

/ U2

Yêu cầu các nhóm th¶o ln tr¶ lêi

C1,C2,C3.

Gọi đại diện các nhóm trả lời giáo

viên hớng dẫn trả lời chung cả lớp .

Nếu chọn đây dẫn bằng bạc có điện

trở suất là

1,6 . 10

-8

«m mÐt kh«ng cã nỊn kinh

tế nào chịu nổi .

Trong 2 cỏch gim hao phí trên đờng

dây cách nào thực hiện đợc ?

Giáo viên thông báo thêm : để thay

đổi hiệu điện thế ta dùng máy biến

thế .

I/ Sự hao phí điện năng trên đờng dây

tải điện .

Häc sinh nghe thông báo của giáo

viên .

1.Tớnh in nng hao phớ trên đờng dây

tải điện .

Học sinh đọc mục 1 ,thảo luận nhóm

tìm cơng thức tính hao phí theo cỏc bc

:

+ Công suất của dòng điện :

P

= U.I



I=

P

/ U

(1)

+ C«ng st táa nhiƯt ( hao phÝ ):

P

=I

.R

(2)

+ Tõ (1) vµ (2) ta cã công suất hao phí

do tỏa nhiệt là :

P

= R .

P

/ U

2. C¸ch làm giảm hao phí :

Học sinh thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

C1,C2,C3

Đại diện các nhóm trình bày kết quả

cđa nhãm m×nh

C1:

Có hai cáh làm giảm hao phớ trờn ng

dõy truyn ti in l:

_ Làm giảm R

_ Tăng U .

C2. Bit R =

.l /S chất làm dây dẫn đã

chọn trớc ,chiều dài đờng dây khơng

đổi ,vậy phải tăng S thì khối lợng dây

lớn đắt tiền ,nặng dẽ gãy hao phí cịn

lớn hơn hao phí điện năng trên đờng

dây .

C3 Tăng U công suất hao phí sẽ giảm

rất nhiều vì Q tỉ lệ nghịch với U

.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

Yêu càu cá nhân tự hoàn thành C4

C5 và cho thảo luận trên lớp thống

nhất kết quả .

truyền tải đến nơi tiêu thụ và lại dùng

máy hạ thế

KÕt luËn:

Học sinh nêu kết luận và ghi vở

Muốn giảm hao phí trên đờng dây tải

điện cách đơn giản nhất là tăng hiệu

điện thế nơi sản xuất và giảm hiệu điện

thế nơi tiêu thụ .

II/ Vận dụng :

Cá nhân học sinh hoàn thành câu C4,

C5

Thảo luận trên lớp cho đúng và ghi vở .

C4. vì cơng suất hao phí tỉ lệ nghịch với

bình phơng hiệu điện thế nên hiệu điện

thế tăng 5 lần thì cơng suất hao phí

giảm 25lần .

C5 bắt buộc phải dùng máy biến thế để

giảm công suất hao phí ,tiết kiệm bớt

khó khăn vì nếu khơng dây dẫn sẽ quá

to và nặng .

D/ Cñng cè :

1. vì sao phải giảm hao phí trên đờng dây tải điện ?

2. Giảm hao phí bằng cách nào tại sao?

E/ Dặn dò :

Học thuộc phần ghi nhớ làm bài tập 36SBT

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 21

Ngày soạn :

Ngày dạy:

Tiết 41

:

M¸y biÕn thÕ

.

I/ Mơc tiªu:

-Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số

vịng dây khác nhau đợc cuốn quanh 1 lõi sắt chung .

-Nêu đợc công dụng chung của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện

thế theo công thức U

/U

= n

/n

.

-Giải thích đợc máy biến thế hoạt động đợc dới dịng điện xoay chiều mà

khơng hoạt động đợc với dịng điện một chiều khơng đổi .

-vẽ đợc sơ đồ máy biến thế ở hai đầu dây tải điện .

-Biết vận dụng kiến thức về hiện tợng cảm ứng điện từ để giải thích các ứng

dụng trong kỹ thuật .

-Rèn luyện phơng pháp t duy , suy diễn một cách logíc trong phong cách

học vật lý và áp dơng kiÕn thøc vËt lý trong kü tht vµ cc sống .

II/ Chuẩn bị:

Mỗi nhóm :1 máy biến thế nhỏ , cuộn sơ cấp có 750 vòng và cuộn thứ cấp

có 1500 vòng .

1 nguồn điện xoay chiều 0-12V.

1 vôn kế xoay chiều o- 15V.

III/ Tiến trình lên lớp :

A/ Tỉ chøc líp:

B/ KiĨm tra bµi cị :

Khi truyền tải điện năng đi xa thì có biện pháp nào làm giảm hao phí điện năng

trên đờng dây tải điện

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

C/ Bài mới:

Yêu cầu học sinh đọc tài liu v xem

máy biến thế nhỏ nêu lên cấu tạo của

máy biến thế .

Gọi 2 em nêu nhận xét

Số vòng dây ở hai cuộn dây giống

nhau hay kh¸c nhau ?

Lõi sắt có cấu tạo nh thế nào ?

Dịng điện từ cuộn dây này có sang

cuộn dây kia đợc khơng ?vì sao?

Giáo viên chỉ cho học sinh biết lõi sắt

không phải là một thỏi sắt đặc mà

gồm nhiều lá sắt silic ép cách điện

với nhau .

Yêu cầu học sinh ghi vở

Yêu cầu học sinh dự đoán .

Yêu cầu học sinh làm thí nghiệm rút

ra nhận xét

Yêu cầu học sinh trả lời C2 cã gi¶i

thÝch .

Nừu đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một

U xoay chiều thì từ trờng của cuộn s

cp cú c im gỡ?

Lõi sắt có nhiễm từ không ?

Từ trờng đó có xun qua cuộn thứ

cấp khơng ?

Nừu có thì hiện tợng gì sẽ xảy ra với

cuộn thứ cấp ?

Học sinh nêu kết luận

Giáo viên làm thí nghiệm học sinh

theo dõi ghi kết quả vào bảng 1

Rút ra kết luận gì qua kết quả thí

nghiệm ?

Nếu n

> n

thì U

nh thÕ nµo víi U

?

Máy đó là máy tăng thế hay hạ thế ?

Muốn thay đổi hiệu điện thế ở cun

th cp ta lm nh th no ?

Giáo viên thông báo cách sử dụng

máy biến thế

I / Cấu tạo và hoạt động của máy biến

thế :

1/ CÊu t¹o

Cã hai cuộn dây

Cuộn sơ cấp có số vòng dây n

Cuộn thứ cấp có số vòng dây n

Số vòng dây ở hai cuộn khác nhau

Một lõi sắt pha silic chung .

Dây và lõi sắt đều bọc chất cách điện

nên dòng diện của cuộn sơ cấp không

truyền trực tiếp sang cuộn thứ cấp .

2/ Nguyên tắc hoạt động của máy biến

thế .

C1

Khi có hiệu điện thế xoay chiều đặt vào

hai đầu cuộn sơ cấp



bóng đèn sáng



cã xuÊt hiện dòng điện ở cuộn thứ cấp .

C2.

Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn

thứ cấp cũng là hiệu điện thế xoay chiều

vì dòng điện này là dòng điện cảm ứng

do từ trờng xuyên qua cuộn dây thứ cấp

là từ trờng biến thiên.

3/ Kết luận :

Häc sinh nªu kÕt luËn nh sgk

II/ Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế

của máy biến thế .

Học sinh theo dõi giáo viên làm thí

nghiệm ghi kết quả vào bảng 1.

C3 .

U

/ U

n

/ n

U

/ U

n

/ n

U

/U

n

/ n

U

/U

= n

/ n

U

/U

= n

/ n

> 1

U

> U

máy hạ thÕ .

U

/U

=n

/n

< 1



U

<

U

máy tăng thế

Mun thay i hiu in th ta chỉ

việc thay đổi số vòng dây của cuộn

thứ cấp

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

Máy ổn áp là loại may có thể tự di

chuyển con chạy ở cuộn thứ cấp sao

cho U thứ cấp luôn luôn đợc ổn

định .

để có U cao hàng ngàn vơn trên đờng

dây tải điện thì làm nh thế nào ?

Khi sử dụng dùng hiệu điện thế thấp

thì phải làm nh thế nào ?

Dùng máy tăng thế lắp ở đầu đờng dây

tải điện từ nơi sản xuất điện .

Dùng máy hạ thế ở đầu đờng dây tiêu

thụ điện

IV/ VËn dông:

C4:

U

= 220V

U

= 6V

U

= 3V

n

=4000 vßng

n

=?

n

= ?

U

/U

= n

/ n



n

=U

. n

/ U

= 6 . 4000 /

220=109

T¬ng tù cã n

= U

. n

/ U

=3.

4000/220=54

Vì n

khơng đổi nên khi n

thay đổi thì

U

cũng thay đổi

D/ Cđng cè :

Qua kết quả có nhận xét gì?Máy biến thế dùng để làm gì?

Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tp sbt

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 21

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 42

Thùc hµnh : VËn hành máy phát điện và máy biến thế

I/ Mục tiêu

1. Kiến thức

*luyện tập vận hành máy phát điện xoay chiều

* nhận biết loại máy (máy nam châm quay hay cuộn dây quay ).Các bộ phận

chính của máy

* cho máy hoạt động ,nhận biết hiệu quả tác dụng của dịng điện do máy

phát ra khơng phụ thuộc vào chiều quay ( đèn sáng ,chiều quay của kim vụn k

xoay chiu )

* càng quay nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy càng cao

* luyện tập vận hành máy biến thế

* nghiệm lại công thức của máy biến thế U

/U

=n

/n

* tìm hiểu hiệu điện thế ở hai đầu của cuộn thứ cấp khi mạch hở

* tìm hiểu tác dụng của lõi sắt

2. Kĩ năng

- Rốn k năng vận dụng máy điện và máy biến thế .Biết tìm tịi thực tế để bổ

sung vào kiến thức hc lớ thuyt

3. Thỏi

Nghiêm túc ,sáng tạo ,khéo léo, hợp tác với bạn

II/ Chuẩn bị

Đối với mỗi nhóm học sinh

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

*1 bóng đèn 3V có đế

*1 m¸y biÕn thÕ nhá, các cuộn dây có ghi số vòng , lõi sắt có thể tháo lắp

đ-ợc

* 1 nguồn điện xoay chiều 3Vvà 6V

* 6 sợi dây dẫn dài 30 cm

* 1 vôn kế xoay chiều 0-15V

III/Tiến trình lên líp

A Tỉ chøc líp

B kiĨm tra bµi cị

Hãy nêu bộ phận chính và nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều

Hãy nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy biến thế

C Bài mới

Phân phối máy phát điện, các phụ

kiện .

Yêu cầu HS mắc mạch điện

Yêu cầu HS vẽ sơ đồ thí nghiệm

GV : kiểm tra mạch điện của các

nhóm ,nhắc HS khơng đợc lấy điện

220Vyêu cầu 1 nhóm lên vẽ sơ đồ

mạch điện trên bảng

Häc sinh tr¶ lêi C1, C2

Giáo viên nhận xét hoạt động của các

nhóm rồi cho tiến hành tip .

Giáo viên phát dụng cụ thí nghiệm

gới thiệu qua c¸c phơ kiƯn

Gới thiệu sơ đồ hoạt động ca mỏy

bin th

Yêu cầu các nhóm lập tỉ sè n

/ n

vµ

U

/U

I/ TiÕn hµnh vËn hành máy phát điện

xoay chiều.

-Cỏc nhúm hot ng

+ mắc mạch điện

+ vẽ sơ đồ mạch điện

- học sinh vận hành có đèn sáng thì báo

cáo cho giỏo viờn kim tra

-trả lời câu hỏi C1,C2 vào báo cáo thực

hành

Máy quay càng nhanh thì hiệu điện thế

tăng

i chiu quay ca cun dõy thì đèn vẫn

sáng vơn kế vẫn hoạt động.

II/ VËn hành máy biến thế .

Tiến hành 1:

n

=500 vòng

n

=1000 vòng

U

=6V

U

= ?

Tiến hành hai .

N

= 1000 vßng

N

=500 vßng U

= 6V

U

= ?

Tiến hành ba

N

=1500vòng

N

=500vòng

U

=6V

U

=?

Các nhóm thảo luận C3

Cá nhân trả lời C3 vào vở

III/ Mẫu báo cáo .

Họ tên

.lớp

..

1. Vn hnh máy phát điện đơn giản

vẽ sơ đồ thí nghiệm

C1 khi máy quay càng nhanh thì

.

C2 khi i chiu quay ca mỏy

..

2.Vận hành máy biến thế

Bảng 1

Kết quả đo.

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

1

2

3 D/ Củng cố

qua kết quả thực hành với lý thuyết có giống nhau không ?

E/ Dặn dò

ôn tập toàn chơng làm phần tự kiểm tra

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 22

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết 43 :

Tổng kết chơng II : Điện tõ häc

I / Mơc tiªu

- Ơn tập và hệ thống hóa những kiến thức về nam châm từ , lực từ , động cơ

điện , dòng điện cảm ứng , dòng điện xoay chiều , máy phát điện xoay chiều và

máy biến thế .

- LuyÖn tËp thêm và vận dụng các kiến thức vào một số trờng hợp cụ thể .

II / Chuẩn bị

- HS trả lời câu tự kiểm tra .

III / Tiến trình lên lớp

A/ Tổ chức lớp

B / Kiểm tra bài cũ

Kiểm tra phần câu hỏi tự kiểm tra .

C / Bài mới

Giáo viên

Hoạc sinh

- Yêu cầu HS báo cáo kết quả phần tự

kiểm tra của mình từ câu 1

7 .

- Tại sao nhận biết F tác dụng lên kim

nam châm?

- Gọi 2 em HS trả lời câu C3 không

nhìn vào vở chuẩn bị trớc .

- Gọi HS : Trả lời câu 5 ( HS trung b×nh

yÕu )

- Gọi HS trả lời câu 6 : Để HS nêu

ph-ơng pháp . HS trong lớp trao đổi bài .

Gọi HS : Trả lời câu 6 .

a) Yêu cầu HS phát biểu.

b) GV kim tra HS bằng cách vẽ đơn

giản

I / Tù kiÓm tra

- Câu 1,2 HS tự trả lời

- HS vừa phát biểu vừa vẽ hình .



N

F

S

Câu 4 : HS trọn giải thÝch A , B , C

kh«ng chän .

Gäi 3 em trả lời .

Câu 5

Câu 6

a) Phỏt biu qui tắc nắm bàn tay phải

b) Giống nhau : Số từ thông biến thiên

qua tiết diện của cuộn dây để xuất hiện

I của dòng điện xoay chiều .

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

- Gọi HS : Trả lời câu 8

+ Yêu cầu Hs nêu 1 loại

Máy phát điện 1 : Rô to : nam châm .

HS : Trả lời , vẽ cấu tạo nguyên tắc của

máy và giải thích nguyên tắc hoạt động

- Gọi 3 HS lên cùng trìh bày trên bảng

- GV theo dõi HS ở lớp tiến hành bài

làm .

- GV yêu cầu HS nhận xét bài làm của

bạn để sửa lại .

- GV chuÈn bÞ kiÕn thøc rồi yêu cầu HS

chữa bài của mình .

HS : Vẽ hình và giải thích hoạt động .

II / VËn dơng

D / C

đng cè

- GV nhắc lại các bớc giải bài tập định tính

E / Dặn dị

- Ôn tập toàn chơng giờ sau kiểm tra 15 phút.

Rút kinh nghiệm :

.

..

Tuần 22

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Chơng III

: Quang học

Tiết 44 :

Hiện tợng khúc xạ ¸nh s¸ng

I / Mơc tiªu

- Nhận biết đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng .

- Mơ tả đợc thí nghiệm quan sát đờng truyền của ánh sáng đi từ khơng khí

sang nớc và ngợc lại .

- Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng với hiện tợng phản xạ ánh sáng.

- Vận dụng kiến thức đã học để giải thích.

- BiÕt t×m ra qui lt qua một hiện tợng .

II / Chuẩn bị

+ Mỗi nhóm : 1 bình thủy tinh hoặc bình nhựa , 1 bình chứa nớc sạch

1 ca móc níc ; 1 miÕng xèp ph¼ng ; 3 ®inh ghim .

+ Với giáo viên: 1 bình thủy tinh hoặc nhựa trong suốt , 1 miếng cao su , 1

đèn la de có khe hẹp

III / Tiến trình lên lớp

A / Tổ chức lớp

B / KiĨm tra bµi cị

C / Bài mới

u cầu HS đọc và nghiên cứu mục

(1) rút ra nhận xét về đờng truyền

của tia sáng :

Hái : HS giải thích tại sao trong môi

trờng nớc không khí ánh sáng truyền

thẳng ?

- Tại sao ánh sáng bị gÃy tại mặt

I / Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ

không khí vào nớc.

1 / Quan sát

HS trả lời .

-

ỏ

nh sỏng i t S



I truyền thẳng

-

á

nh sáng đi từ I



K truyền thẳng

-

á

nh sáng đi từ S đến mặt phân cách rồi

đến K bị gãy tại K

2 / Kết luận .

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

phân cách ?

- HS nªu kÕt luËn .

- Yêu cầu HS đọc tài liệu , sau đó chỉ

trên hình vẽ, nêu các khái niệm .

- GV dẫn lại ý của HS có thể HS nêu

ra phản ánh thí nghiệm là : Chiếu tia

sáng SI , đánh dấu điểm K trên nền ,

đánh dấu điểm I , K



nối S, I , K là

đờng truyền ánh sáng từ S



K .

- Tại sao biết tia khúc xạ IK nằm

trong mặt phẳng tới ? Có phơng án

nào kiểm tra nhận định trên ?

- GV có thể làm thí nghiệm bằng mặt

gỗ ( hoặc miếng xốp ) không đổi đợc

tia khúc xạ .

- Đánh dấu kim tại S, I , K



đọc góc

i và góc r .

- 3 HS phát biểu kết luận

GV

chuẩn lại kiến thức .

- Yêu cầu HS vẽ lại kết luận b»ng

h×nh vÏ .

- u cầu HS đọc dự đốn và nêu ra

dự đốn của mình .

- GV ghi lại dự đoán của HS lên

bảng.

- Yêu cầu HS nêu lại thí nghiệm

kiểm tra .

- GV chuẩn lại kiến thức của HS về

các bớc làm thí nghiệm .

- Yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu và

trình bày các bớc làm thí nghiệm .

- Yêu cầu HS trình bày C5 .

Nu HS khụng trỡnh by c thỡ GV

gợi ý : ánh sáng đi thẳng từ A



B ,

mắt nhìn vào B khơng thấy A



ánh

sáng từ A có tới mắt khơng ? Vì sao ?

- Nhìn C khơng thấy A , B



ánh

sáng từ B có tới mắt khơng ? Vì sao ?

- Yêu cầu HS chỉ điểm tới , tia tới ,

tia khúc xạ , góc tới , góc khúc xạ .

- Yêu cầu HS rút ra kết lun : GV gi

3 em HS .

- ánh sáng đi tõ kh«ng khÝ sang m«i

trờng. Hiên tợng đó gọi là hiệ tợng khúc

xạ ánh sáng .

3 / Mét vài khái niệm .

SI là tia tới .

-IK là tia khóc x¹

NN

’/

là đờng pháp tuyến tại điểm ti

vuông góc mặt phân cách giữa 2 môi

tr-ờng .

- SIN lµ gãc tíi i .

- KIN

lµ gãc khóc x¹ r .

- Mặt phẳng chứa SI đờng pháp tuyến

NN

là mặt phẳng tới .

4 / Thí nghiệm

HS nêu ra phản ánh nh thế nào ?

-Trả lời C1 : HS nêu kết luận , GV ghi

lại một số thông tin của HS trên bảng .

Trả lời C2 : HS đề ra các phơng án .

- Lấy thớc đo độ đo góc i và r



r < i .

5. Kết luận .

HS ghi l¹i vào vở :

á

nh sáng từ không

khí sang nớc

+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới .

+ Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới .

II / Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi

truyền từ nớc sang không khí

1 Dự đoán

Dự đoán

- Phơng ¸n thÝ nghiƯm kiĨm tra

2 / ThÝ nghiƯm kiĨm tra .

HS bố trí thí nghiệm :

+ Nhìn đinh ghim B không nhìn thấy

đinh ghim A

+ Nhìn đinh ghim C không nhìn thấy

đinh ghim A, B .

- Nhc miếng gỗ ra : Nối đỉnh A



B



C



đờng truyền của tia từ A



B



C

mắt

C. Trả lời C6.

+ Đo góc tới và góc khúc xạ

+ So sánh góc tới và góc khúc xạ

3. HS trả lời :

+ Giống nhau : Tia khúc xạ nằm trong

mặt phẳng tới .

+ Kh¸c nhau :

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

trờng nớc và ánh sáng đi từ mơi trờng

nớc sang mơi trờng khơng khí có đặc

điểm gì giống nhau , khác nhau ?

- Yêu cầu HS ghi kết luận vào vở .

- Yªu cầu HS vẽ lại hiện tợng phản

xạ và hiện tợng khúc xạ .

- GV nêu ra trong thực tế cùng một

lúc xảy ra cả 2 hiện tợng trên . Ví dụ

nh ánh sáng truyền từ không khí vào

mặt nớc .

- HS nờu ra s ging và khác nhau

giữa tia phản xạ và tia khúc xạ ?

- GV : Cần gợi ý để HS thấy hiện

t-ợng khúc xạ : Góc tới tăng



góc

khúc xạ tăng nhng tia tới và tia khúc

xạ khơng bao giờ nằm trong cùng

một phía với đờng phỏp tuyn .

- Tia phản xạ nằm cùng môi trờng với

tia khúc xạ nằm ở môi trờng thứ 2

- Yêu cầu HS vẽ lại hiện tợng phản

xạ và hiện tợng khúc xạ . Yêu cầu HS

vẽ lại hình .

3 / KÕt ln : ¸nh s¸ng tõ níc sang

không khí :

- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới .

- Góc khúc xạ lớn hơn góc tới .

III VËn dông

- Giống nhau : Tia phản xạ và tia khúc

xạ đều nằm trong mặt phẳng tới .

- Khác nhau :

+ Hiện tợng phản xạ : i

= i

+ Hiện tợng khúc xạ : r

i

- ánh sáng từ A đến mặt phẳng phân cách

bị gãy truyền vào mắt.

- Vậy mắt nhìn ( M ) đợc cả A , B vì A ,

B , M khơng thẳng hàng .

D / Cđng cè

- HiƯn tỵng khúc xạ xảy ra nh thế nào ?

E / Dặn dò

- Học thuộc phần ghi nhớ làm bài tập SBT

PHAN RUT KINH NGHIEM

...

Tuần 23

Ngày soạn : /02/2009

Ngày dạy : /02/2009

Tiết 45 :

Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ

I / Mục tiêu

- Mơ tả đợc sự thay đổi của góc khúc xạ khi góc khúc xạ tăng hoặc giảm .

- Mơ tả đợc thí nghiệm thể hiện mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ .

- Thực hiện đợc thí nghiệm về khúc xạ ánh sáng . Biết đo đạc góc tới và góc

khúc xạ để rút ra qui lut

II / Chuẩn bị

- Mỗi nhóm : 1 miÕng nhùa trong suèt , 2 ®inh ghim , 1 miếng xốp không

thấm nớc , 3 chiếc đinh , thớc đo góc .

III / Tiến trình lên lớp

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

Nêu kết luận về sự khúc xạ ánh sáng ?

C / Bài mới

- HS nghiờn cu mc ớch thớ nghim

.

- Nêu phơng pháp nghiên cứu .

- Nêu bố trí thí nghiệm .

- Phơng pháp che khuất là gì ?

- Tại sao mắt chỉ nhìn thấy A

?

- Yêu cầu HS nhấc tấm thủy tinh ra ,

rồi dùng bút nối đinh A

I

A

là

ng truyn ca tia sỏng

- Yêu cầu HS làm thí nghiệm tiếp ghi

vào bảng .

- HS so sánh kết quả của nhóm bạn

với mình .

- GV xử lí kết quả của các nhóm .

- Góc A

IN

< AIN

- Yêu cầu HS rút ra kết luận

- GV chuẩn lại kiến thức rồi yêu cầu

HS ghi kÕt luËn .

- Yêu cầu HS đọc tài liệu , trả lời câu

hỏi :

á

nh sáng đi từ môi trờng khơng

khí sang mơi trờng khác nớc có tn

theo qui luật này hay không ?

I / Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới

1 / Thí nghiệm

Cắm đinh A :

- AIN = 60

- Cắm đinh tại I

- Cắm đinh tại A

sao cho mắt chỉ thấy

đinh A

Giải thích : ánh sáng từ A

truyền tới I

bị I chắn rồi truyền tới A

bị đinh A che

khuất .

- Đo góc : AIN và A

IN

- Ghi kết quả vào bảng

- Gúc ti gim thỡ gúc khỳc x thay đổi

nh thế nào ?

- Gãc tíi b»ng 0

góc khúc xạ = ?

Nhận xét gì trong trờng hợp này ?

- HS phát biểu kết luận vào vở .

2 / Kết luận

á

nh sáng đi từ không khí sang thủy

tinh .

- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới .

- Góc tới tăng giảm thì góc khúc xạ tăng

hoặc giảm .

3 / Mở rộng

ỏ

nh sỏng đi từ mơi trờng khơng khí vào

mơi trờng nớc đều tn theo qui luật này

:

- Gãc tíi gi¶m



góc khúc xạ giảm .

- Góc khúc xạ < góc tíi .

- Gãc tíi = 0



gãc khóc x¹ = 0 .

Giáo viên làm thí nghiệm sao cho B

cách đáy 1/3 cột nớc

Mắt nhìn thấy ảnh của viên sỏi là do

ánh sáng truyền từ viên sỏi đến mắt

Hãy vẽ đờng truyền của tia sáng đó .

- Kết quả : GV nhận xét cách vẽ của

HS và chỉnh lại cho đúng .

- GV híng dÉn HS : ¸nh s¸ng trun

tõ A



M cã truyền thẳng không ? Vì

sao ?

- Mt nhỡn thy A hay B ? Vì sao ?

Xác định điểm tới bằng phơng pháp

nào ?

III / VËn dông

C3 :

- HS vẽ hình vào vở nháp , 1 hình vẽ trên

bảng .

HS trả lời :

+

á

nh sáng không truyền th¼ng tõ A



B



mắt đón tia khúc xạ vì vậy chỉ nhìn

thấy ảnh của A đó là B.

+ Xác định điểm tới nối B với M cắt mặt

phân cách tại I



IM là tiakhúc xạ .

+ Nối A với I ta đợc tia tới



đờng

truyền ánh sáng là AIM.

D/ Cñng cè :

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

tinh ?

E / Dặn dò

- Học thuộc phần ghi nhớ làm bài tập SBT .

PHAN RUT KINH NGHIEM

...

Tuần 23

Ngày soạn : /02/2009

Ngày dạy : /02/2009

Tiết 46 :

ThÊu kÝnh héi tơ

I / Mơc tiªu

- Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ .

- Mơ tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt ( tia tới đi ngang qua tâm ,

tia đi qua tiêu điểm , tia song song với trục chính ) qua thấu kính hội tụ .

- Vận dụng kiến thức đã học để giải bài toán đơn giản về thấu kính hội tụ và

giải thích hiện tợng thờng gặp trong thức tế .

- BiÕt lµm thÝ nghiƯm dựa trên các yêu cầu của các kiến thức trong SGK



tìm ra đặc điểm của TK hội tụ .

II / Chuẩn bị

- Mỗi nhóm : 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 10 20 cm .

1 giá quang học , 1 màn hứng để quan sát đờng truyền của tia

sáng .

1 nguån s¸ng ph¸t ra gåm 3 tia s¸ng song song .

III / Tiến trình lên lớp

A / Tổ chức lớp

B / KiĨm tra bµi cị

Nêu quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ ?

Khi chiếu ánh sáng từ nớc ra không khí và ngợc lại góc khúc xạ nh thế

nào với góc tới ?

C / Bài mới

- Nghiên cứu tài liệu và bố trí tiÕn

hµnh thÝ nghiƯm

- GV chỉnh sửa lại nhận thức của HS

- Yêu cầu đại diện một nhóm nờu kt

qu .

- GV hỗ trợ giúp HS vẽ lại kết quả thí

nghiệm .

- HS c thụng bỏo và GV mô tả

thông báo của HS vừa nêu bằng các kí

hiệu .

- GV thơng báo cho HS thấy thấu kính

vừa làm thí nghiệm gọi là thấu kính

hội tụ , vậy yêu cầu HS quan sát thấu

kính hi t cú c im gỡ ?

I / Đặc điểm cđa thÊu kÝnh héi tơ

1/ ThÝ nghiƯm :

- HS c ti liu .

- Trình bày các bớc tiến hành thÝ

nghiƯm .

- HS tiÕn hµnh thÝ nghiƯm .

- KÕt quả :

- Trả lời câu hỏi C1 .

C1 : Chïm tia khóc x¹ qua thÊu kÝnh

héi tơ 1 ®iÓm .

C 2 : SI lµ tia tíi

IK lµ tia lã .

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

- GV tổng hợp tất cả các ý kiến lại và

chuẩn lại đặc điểm của thấu kính hội

tụ bằng cách qui ớc đâu là rìa đâu là

giữa .

- GV híng dÉn c¸ch biĨu diƠn thÊu

kÝnh héi tơ .

- HS đọc tài liệu , và làm lại thí

nghiệm H.2 – 2 và tìm trục chính .

- Phát biểu và ghi lại khái niệm trục

chính của thấu kính hội tụ .

- §äc tài liệu cho biết quang tâm là

điểm nào ?

- Quay đèn ( sao cho có 1 tia khơng

vng gúc

Và đi qua quang tâm

nhận xét tia ló

).

- GV thông báo cho HS

- Tia ti quay sang mặt bên kia của

thấu kính thì hiện tợng xảy ra tơng tự .

- Yêu cầu HS đọc tài liệu và phát

biểu , sau đó ghi vào vở .

- GV thơng báo ln đặc điểm của tia

ló đi qua tiêu điểm bằng hính vẽ .

- Yêu cầu HS tự làm ra vở câu C5 , C6

, C7 .

- ThÊu kÝnh lµm b»ng vËt liƯu trong

st .

- Phần rìa mỏng hơn phần giữa .

- Qui ớc vẽ và kí hiệu .

II / Các khái niệm trục chính quang tâm

, tiêu điểm , tiêu cự của thấu kính héi tô

1 / Trôc chÝnh :

Tia sáng tới vuông góc với mặt thấu

kính hội tụ có một tia truyền thẳng

không đổi hớng trùng với 1 đờng thẳng

gọi là trục chính

2 / Quang t©m

- Trơc chính cắt thấu kính hội tụ tại

điểm 0 , điểm 0 là quang tâm .

- Tia sỏng i qua quang tâm đi thẳng

khơng đổi hớng .

3 / Tiªu ®iĨm F .

- Tia lã song song c¾t trơc

tại F

- F là tiêu điểm

- Mi thu kính hội tụ có hai tiêu điểm

đối xứng nhau qua thấu kính .

4 / Tiªu cù

- Là khoảng cách từ tiêu điểm đến

quang tâm

O F = O F



= f

III / VËn dơng

- HS tù lµm bµi tËp vµo vë

D / Cđng cè

- Thấu kính hội tụ có đặc điểm gì ?

- Nêu tên các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ ?

E / Dặn dị

- Häc thc ghi nhí . Lµm bài tập SBT.

PHAN RUT KINH NGHIEM

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

Nghĩa Hải ngày ...tháng 02 năm 2008

</div>

ngµy so¹n tuçn 1 ch¦¥ng i ®iön häc ngµy so¹n ngµy d¹y tiõt 1 sù phô thuéc cña c­êng ®é dßng ®iön vµo hiöu ®iön thõ gi÷a hai ®çu d©y i môc tiªu nªu ®­îc c¸ch tiõn hµnh thý nghiöm kh¶o s¸t sù phô thuéc

<b>Tuần 1</b>

<b>S ph thuc ca cng dũng in </b>

<b>vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây</b>

I/

<b>Mơc tiªu:</b>

- Nêu đợc cách tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của I vào U giữa

hai đầu

dây dẫn

vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ I và U từ số liệu về thực

nghiệm

- Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế

gia hai u dõy dn .

II/

<b>Chuẩn bị :</b>

Mỗi nhóm :mét ®iƯn trë mÉu .mét am pe kÕ gh® 1.5a và đcnn 0,5 a 1vôn kế

ghđ 6v

1 công tắc .1 nguồn điện 6 v , 7đoạn dây nối

III/

<b>Tiến trình lên lớp </b>

A/

<b>Tỉ chøc líp</b>

B/

<b>KiĨm tra bµi cị</b>

Nêu khái niệm cờng độ dòng điện ? Khái niệm hiệu điện thế?

đo Iu bằng dụng cụ nào ?

C/

<b>Bµi míi</b>

hoạt động của thầy

hoạt động của trị

Gv giới thiệu hình 1.1 hs quan sát sơ đồ trả

lời

? Nªu qui tắc dùng ampe kế ,vôn kế

? Nêu tên các bộ phận của mạch điện và

nhiệm vụ cđa tõng bé phËn ?

- u cầu hs tìm hiểu s h1.1

- Theo dõi ,kiểm tra hs mắc mạch ®iÖn thÝ

nghiÖm

Yêu cầu hs thảo luận câu 1và đại diện

nhóm trả lời

Yêu cầu hs đa vào bảng kết quả ,vẽ đồ thị

H1.2

?đồ thị có đặc điểm gì ?

Gọi hs trả lời C2

Vậy hãy vẽ mối quan hệ giữa I và U ?

Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn phụ

thuộc nh thế nào vào hiệu điện thế ?

Gọi 2 em đọc lại kết lun

Từng học sinh tự tìm hiểu và trả lời c©u hái

I/ ThÝ nghiƯm:

2/ Tiến hành thí nghiệm :

-Tìm hiểu sơ đồ

-TiÕn hµnh thÝ nghiƯm theo nhãm

Các nhóm tiến hành đo ghi kết quả

vào bảnh 1

-Trả lời câu C1

Khi U tăng bao nhiêu lần

Thì I tăng bấy nhiêu lần

Hay I~ U

II/ th biểu diễn sự phụ thuộc của

cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế :

1/ Dạng đồ thị :

Đồ thị là đờng thẳng

-Từng học sinh làm C2

2/ Kết luận :

I



U

2) Kết luận sgk/5

2 em học sinh đọc lại

III/Vận dụng

C3 : Trên trục hoành xác định

U

=2,5V

Kẻ đờng song song trục tung cắt đồ

thị tại K

Giáo viên hớng dẫn cách xác định tọa độ

của M bt kỡ

Học sinh làm việc cá nhân và thu 3 em

dánh giá kết quả :

ngµy so¹n tuçn 1 ch¦¥ng i ®iön häc ngµy so¹n ngµy d¹y tiõt 1 sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iön vµo hiöu ®iön thõ gi÷a hai ®çu d©y i môc tiªu nªu ®îc c¸ch tiõn hµnh thý nghiöm kh¶o s¸t sù phô thuéc