slide 1 tiõt 48 i bài tập tìm hiểu bài 1 nước non lận đận một mình thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay ca dao quản chi lên thác xuống ghềnh một rằng cờ đỏ đinh ninh lời thề tố hữu từ ấy lên thá

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

TiÕt 48:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>I Bài tập tìm hiểu</b>

<b>I Bài tập tìm hiểu</b>

<b>Bài 1</b>

<b>Bài 1</b>

<b> - Nước non lận đận một mình,</b>

<b>Thân cị lên thác xuống ghềnh bấy nay.</b>

<i><b> (Ca dao)</b></i>

<b>-Quản chi lên thác xuống ghềnh,</b>

<b>Một rằng cờ đỏ đinh ninh lời thề.</b>

<i><b> (Tố Hữu - Từ ấy)</b></i>

<b>lên thác xuống ghềnh</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Cụm từ </b>

<i><b>Lên </b></i>

<i><b>thác xuống </b></i>

<i><b>ghềnh</b></i>

<b> Có cấu tạo cố định.</b>

<b>Biểu thị một ý </b>

<b>nghĩa hoàn chỉnh.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>II Bài học</b>

<b>II Bài học</b>

<b>1 Thế nào là thành ngữ?</b>

<b>1 Thế nào là thành ngữ?</b>

<b>- Là loại cụm từ có cấu </b>

<b>tạo cố định.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b> Dượng Hương Thư như một pho </b>

<b>tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn </b>

<b>cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai </b>

<b>hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì </b>

<b>trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ </b>

<b>của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Lên thác
xuống
ghềnh

<i><b> Trải qua nhiều</b></i>
<i><b> gian nan, vất vả </b></i>
<i><b> nguy hiểm.</b></i>

<b> Rất nhanh, thoắt </b>
<b>một cái (đã làm gọn</b>
<b> một việc gì). </b>

Nhanh

như chớp

<b>Thành ngữ mang ý nghĩa hàm ẩn.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b> </b>

<b> </b>

<b>6. Mẹ gố con cơi</b>

<b>6. Mẹ gố con cơi</b>

<b>7. Nuôi ong tay áo</b>

<i><b>7. Nuôi ong tay áo </b></i>

<b>8. Đi guốc trong bụng</b>

<b>8. Đi guốc trong bụng</b>

<b>9. Bùn lầy nước đọng</b>

<b>9. Bùn lầy nước đọng</b>

<b>10. Nhà tranh vách đất</b>

<i><b>10. Nhà tranh vách đất </b></i>

<b> </b>

<b> 1. Tham sống sợ chết1. Tham sống sợ chết</b>
<b>2. Rán sành ra mỡ</b>

<b>2. Rán sành ra mỡ</b>

<b>3. Ruột để ngoài da</b>

<b>3. Ruột để ngồi da</b>

<b>4. Mưa to gió lớn</b>

<b>4. Mưa to gió lớn</b>

<b>5. Lịng lang dạ thú</b>

<b>5. Lịng lang dạ thú</b>

<b>Thảo luận nhóm</b>

<b>Sắp xếp các thành ngữ sau vào hai nhóm:</b>

<i><b> -Nhóm 1: Nghĩa được bắt nguồn trực tiếp từ </b></i>
<i><b>nghĩa đen của các từ tạo nên nó.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Nhóm 1</b>

<b>Nhóm 2</b>

<b>-Tham sống sợ chết</b>
<b>-Mưa to gió lớn</b>

<b>-Mẹ gố con cơi</b>

<b>-Bùn lầy nước đọng</b>
<b>-</b><i><b> Nhà tranh vách đất </b></i>

<b>-Rán sành ra mỡ</b>
<b>-Ruột để ngồi da</b>
<b>-Lịng lang dạ thú</b>

<b>-Đi guốc trong bụng.</b>
<i><b>-Ni ong tay áo </b></i>

<i><b>(Nghĩa được bắt nguồn </b></i>
<i><b>trực tiếp từ nghĩa đen </b></i>
<i><b>của các từ tạo nên nó.) </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>2 . </b>

<b>2 . </b>

<b>Nghĩa của thành ngữ</b>

<b>_{Nghĩa của thành ngữ}</b>

•

<b>_{Bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa}</b>

<b>đen của các từ tạo nên nó.</b>

•

<b>_{Thơng qua một số phép chuyển}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i><b>- Đứng núi trông núi</b></i>

<i><b>- Đứng núi trông núi</b></i>

<i><b>- Đứng núi trông núi</b></i>

<b>Nghĩa</b>

<b>: Không yên tâm, không </b>

<b>thoả mãn, luôn muốn thay đổi.</b>

<i><b>nọ</b></i>

<i><b>khác</b></i>

<i><b>nọ</b></i>

<i><b>kia</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Chú ý </b>

<b>Chú ý </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

- <b>_{Một mặt người bằng mười mặt của.}</b>

<b> </b><i><b> Khẳng định tư tưởng coi trọng con người,</b></i>
<i><b> giá trị con người của nhân dân ta.</b></i>

- <b>_{Thương người như thể thương}</b>

<b>thân.</b>

<i><b> </b><b>Khuyên nhủ con người yêu thương người</b></i>
<i><b> khác như chính bản thân mình.</b></i>

- <b>_{Rõ như ban ngày.}</b>

<i><b> </b><b> Rất rõ, rất sáng tỏ, không có gì đáng bàn</b></i>
<i><b> cãi.</b></i>

- <b>_{Run như cầy sấy.}</b>

<i><b> Run lẩy bẩy vì quá rét hay vì quá sợ hãi.</b></i>

<b>Tục </b>
<b>ngữ</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Phân biệt thành ngữ và tục ngữ</b>

<b>Phân biệt thành ngữ và tục ngữ</b>

<b>Thành ngữ</b>

<b>Tục ngữ</b>

<b>- Là một cụm từ cố </b>
<b>định, được dùng để </b>
<b>tạo câu. </b>

<b>- Có chức năng định </b>
<b>danh - gọi tên sự vật, </b>
<b>gọi tên tính chất, trạng </b>
<b>thái hay hành động </b>

<b>của sự vật, hiện </b>
<b>tượng.</b>

<b> - Là một câu hoàn </b>
<b>chỉnh.</b>

<b> - Thể hiện những kinh </b>
<b>nghiệm của nhân dân về </b>
<b>mọi mặt (tự nhiên, lao </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Xác định vai trò ngữ pháp của </b>

<b>Xác định vai trò ngữ pháp của </b>

<b>thành ngữ trong các câu sau:</b>

<b>thành ngữ trong các câu sau:</b>

• <b>_{Thân em vừa trắng lại vừa trịn}</b>

<b> Bảy nổi ba chìm với nước non.</b>
<b> ( Hồ Xuân Hương )</b>

• <b>_{Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay}</b>

<b>là anh đào giúp cho em một cái ngách </b>
<b>sang nhà anh, phịng khi tắt lửa tối đèn</b>
<b> có đứa nào đến bắt nạt</b>

<b> thì em chạy sang....</b>

<b> ( Tơ Hồi )</b>

Bảy nổi ba chìm

<b>tắt lửa tối </b>
<b>đèn</b>

<b>VN</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Sơn hào hải vị là những món ăn

các lang mang tới trong ngày lễ

Tiên Vương.

Sơn hào hải vị

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>3.</b>

<b>3.</b>

<b> Sử dụng thành ngữ. </b>

<b>_{Sử dụng thành ngữ.}</b>

•

<b>_{Thành ngữ có thể làm chủ}</b>

<b>ngữ, vị ngữ hay phụ ngữ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

• <b>_{Thân em vừa trắng lại vừa trịn}</b>

<b> Bảy nổi ba chìm với nước non.</b>

<b> ( Hồ Xuân Hương )</b>
<b> Anh đã nghĩ thương em như thế thì </b>

<b>hay là anh đào giúp cho em một cái </b>
<b>ngách sang nhà anh, phịng khi</b>

<b> tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt</b>
<b> thì em chạy sang....</b>

<b> ( Tô Hồi )</b>

<b>Bảy nổi ba chìm</b>

<b>tắt lửa tối đèn</b>

<i><b>Long đong, phiêu dạt,</b></i>

<i><b>chịu nhiều vất vả, khổ sở .</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>3.</b>

<b>3.</b>

<b> Sử dụng thành ngữ. </b>

<b>_{Sử dụng thành ngữ.}</b>

<b>- Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong </b>
<b>câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, </b>

<b>cụm động từ.</b>

<b>- Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình </b>
<b>tượng, tính biểu cảm cao.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>Bài 1: </b>

<b>III. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

•

_{Sơn hào hải vị}

•

_{Tứ cố vô thân}

<b>núi thức ăn </b>
<b>động vật</b>

<b>biển</b>

<b>bốn</b> <b>ngoảnh,</b>

<b> nhìn</b>

<b>khơng</b> <b>thân thích</b>

<b>món </b>
<b>ăn</b>

Nghĩa<i><b>:Đơn độc, trơ trọi một mình, khơng có người </b></i>
<i><b>quen biết.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b> Muốn hiểu nghĩa của </b>

<b>thành ngữ Hán Việt cần </b>

<b>phải tìm hiểu nghĩa của </b>

<b>các yếu tố Hán Việt và </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

Bài 2

Bài 2

<b>Một số thành </b>

<b>ngữ được hình </b>

<b>thành từ những </b>

<b>câu chuyện dân </b>

<b>gian, câu chuyện </b>

<b>lịch sử (điển </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25></div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

<i><b>An cư </b></i>

<i><b>lạc </b></i>

<i><b>nghiệp</b></i>

<i><b>Ăn </b></i>

<i><b>khơng </b></i>

<i><b>nói có</b></i>

<i><b>Ba mặt </b></i>

<i><b>một lời</b></i>

<b> </b>

<b> </b>

<b> Giải nghĩa các </b>

<b>thành ngữ sau</b>

<i><b>Bán </b></i>

<i><b>tín </b></i>

<i><b>bán </b></i>

<i><b>nghi</b></i>

10

<i><b>Bát </b></i>

<i><b>cơm </b></i>

<i><b>sẻ </b></i>

<i><b>nửa</b></i>

<i><b>Câu </b></i>

<i><b>được </b></i>

<i><b>câu </b></i>

<i><b>chăng </b></i>

<i><b>Chân </b></i>

<i><b>lấm tay </b></i>

<i><b>bùn</b></i>

<i><b>Điêù </b></i>

<i><b>hay lẽ </b></i>

<i><b>phải </b></i>

<i><b>Kén </b></i>

<i><b>cá </b></i>

<i><b>chọn </b></i>

<i><b>canh</b></i>

<i><b>Lôi bè </b></i>

<i><b>kéo </b></i>

<i><b>cánh</b></i>

1

2

3

4

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<b>1</b>
<b>2</b>
<b>3</b>
<b>4</b>
<b>5</b>
<b>6</b>
<b>7</b>
<b>8</b>

<b>C</b> <b>ô</b> <b>n</b> <b>g</b> <b>d</b> <b>Ã</b> <b>t</b> <b>r</b> <b>à</b> <b>n</b> <b>G</b>

<b>A</b> <b>N</b> <b>H</b> <b>H</b> <b>ù</b> <b>N</b> <b>G</b> <b>R</b> <b>Ơ</b> <b>M</b>

<b>ă</b> <b>n</b> <b>t</b> <b>h</b> <b>ậ</b> <b>t</b> <b>l</b> <b>à</b> <b>m</b> <b>g</b> <b>i</b> <b>ả</b>

<b>ă</b> <b>n</b> <b>è</b> <b>c</b> <b>n</b> <b>ã</b> <b>i</b> <b>m</b> <b>ß</b>

<b>c</b> <b>ø</b> <b>n</b> <b>g</b> <b>n</b> <b>h</b> <b>ư</b> <b>đ</b> <b>á</b>

<b>c</b> <b>h</b> <b>ữ</b> <b>n</b> <b>h</b> <b>­</b> <b>g</b> <b>µ</b> <b>b</b> <b>í</b> <b>i</b>

<b>Ð</b> <b>O</b> <b>n</b> <b>h</b> <b>­</b> <b>c</b> <b>o</b> <b>n</b> <b>c</b>

<b>B</b> <b>U</b> <b>n</b> <b>c</b> <b>ó</b> <b>t</b>

<b>g</b> <b>·</b> <b>i</b> <b>đ</b> <b>ú</b> <b>n</b> <b>g</b> <b>c</b> <b>h</b> <b>ỗ</b> <b>n</b> <b>g</b> <b>ø</b> <b>a</b>

</div>

<!--links-->