vaên hoïc vieät nam töø theá kyû x ñeán heát theá kyû xix giaùo aùn ngöõ vaên 10 gv traàn thò thanh giaùo aùn ngöõ vaên 10 giaûng vaên uylitxô trôû veà trích oâñixeâ söû thi hi laïp ngaø

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Giảng văn:</b>

<b>UYLITXƠ TRỞ VỀ</b>

<i>(Trích Ơđixê  Sử thi Hi Lạp)</i>

Ngày soạn: ...

Ngày giảng: ... Tiết: 14 15

<b>A. Mục đích yêu cầu:</b>
<b>1. Kiến thức: </b>

 Vẻ đẹp trí tuệ và khao khát hạnh phúc của
người Hi Lạp cổ đại qua cảnh đoàn tụ vợ chồng sau
20 năm xa cách.

 Phân tích lý giải, diễn biến tâm lý của các
nhân vật qua các đối thoại trong cảnh gặp mặt từ đó
hiểu được một số đặc điểm của nghệ thuật sử thi.

<b>2. Kỹ năng: Phân tích nhân vật.</b>
<b>B. Phương pháp: Trao đổi, thảo luận.</b>
<b>C. Tiến trình lên lớp:</b>

<b>1. Kiểm tra bài cũ: </b>

Vì sao khơng thể xếp truyện An Dương Vương,
Mỵ Châu  Trọng Thuỷ vào thể loại sử thi? Qua bài
học quan trọng nhất từ truyền thuyết này là gì?

<b>2. Lời vào bài mới: Các em đã được tiếp xúc</b>

với nhiều anh hùng của các bộ tộc, bộ lạc khác nhau.
Trong phần văn học dân gian, các em đã biết đến
nhân vật Đăm San trong trường ca Đăm San của dân
tộc Êđê. Hôm nay chúng ta lại làm quen với nhân
vật anh hùng của Hi Lạp cổ đại.

Hoạt động GV-HS Nội dung

<i>Em biết gì về địa</i>
<i>hình của nước Hi Lạp?</i>

Nằm ở phía đông của
bán đảo Bancăn của
Châu Âu lần ra Địa
Trung Hải, ba mặt giáp
biển khơi. Đất đai ít màu
mỡ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Văn học Hi Lạp có</i>
<i>những bộ phận nào?</i>

GV tóm tắt:

Iliát chiến tranh
thành Tơroa. Nhân vật
chính là Uylitxơ kể về
cuộc chiến đấu của quân
Hi Lạp kéo dài đến 10

năm.

<i>Em hãy nêu chủ đề</i>
<i>chính của trường ca</i>
<i>Ôđixơ?</i>

<i>Em nào có thể tóm</i>
<i>tắt cuộc gặp gỡ này? </i>

Gồm 02 phần: Từ
đầu  kén gan dạ. Gồm
4 nhân vật.

Phần còn lại: 4 đối

<b>1. Văn học cổ đại Hi Lạp:</b>

<i>a. Thần thoại: Ra đời rất sớm, trong quá trình</i>

lao động với sự tưởng tượng thơ mộng của người
nguyên thuỷ. Họ đã sáng tạo trang thần thoại mang
vẻ trong sáng không bị tôn giáo che mờ.

<i>b. Sử thi: Người Hi Lạp đã đúc rút thành những</i>

trường ca cổ có giá trị bất hủ trong nền văn học thế
giới, có dư âm vang dội với hai bộ sử thi.

<i>c. Kịch: Với các nhà soạn kịch tiêu biển Esin,</i>

Xôphêốc, …

<b>2. Tác giả Hômerơ: </b>

Hơmerơ là người được suy tơn “Cha đẻ của thi
ca Hi Lạp”. Ơng sáng tác hai bản trường ca: Iliát và
Ôđixơ. Ông sống bên bờ sơng Mestes, lúc cịn nhỏ
có tên là Melessigene làm nghề dạy học. Lớn lên đi
nhiều nơi, sau đó bị mù phải trở về quê mẹ là Lime
làm nghề ca hát để sinh sống

<b>3. Sử thi Ôđixơ:</b>

 Thể loại: Sử thi anh hùng ca.

 Bài ca lao động hồ bình, thể hiện cuộc sống và
mơ ước của người Hi Lạp cổ đại trong công cuộc
chinh phục thiên nhiên, mở đất, khám phá biển cả,
xây dựng hạnh phúc gia đình.

<b>4. Văn bản:</b>

<i>a. Vị trí: Nằm ở chương 23 của sử thi Ơđixơ.</i>
<i>b. Đại ý đoạn trích: Miêu tả những tác động của</i>

nhũ mẫu và Têlêmac với Pênêlốp. Cuộc đấu tranh
để gia đình đồn tụ, hạnh phúc.

<b>III. Phân tích:</b>

<b>1. Nhân vật Pê  nê  lốp: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

thoại, chia 2 nhân vật.

<i>Khi giới thiệu nhân</i>
<i><b>vật Pênêlốp tác giả đã</b></i>
<i>kèm theo từ nào?</i>

<i>Chờ đợi 20 năm cho</i>
<i>thấy Pênêlốp là một</i>
<i>người phụ nữ như thế</i>
<i>nào?</i>

<i>Khi được báo tin</i>
<i>Uylitxơ trở về, tâm lí như</i>
<i>thế nào?</i>

Tuy nhiên nàng vẫn
quyết định xuống gác.

<b>Tiết 2</b>

<i>Thử đóng vai</i>
<i>Pênêlốp, nảy sinh những</i>
<i>câu hỏi nào?</i>

<i>Đây là người hành</i>
<i>khuất? Đây là chồng</i>
<i>mình? Đây là vị thần</i>
<i>đang giúp đỡ hay đang</i>

<i>mưu tính lừa gạt mình?</i>

<i>Giữa lúc ấy thái độ</i>
<i>của con trai nàng như thế</i>
<i>nào?</i>

<i>Em có suy nghó gì về</i>

sự quấy nhiễu của 108 tên cầu hơn.

 Diễn biến tâm trạng:

+ Khi nghe nhũ mẫu báo tin chồng trở về:
 Không tin.

 Nảy sinh hai điều nghi hoặc:

 Chiến công quá sức tưởng tượng  thần
linh căm thù mới giết.

 Thời gian 20 năm quá dài  Nghĩ Uylitxơ
đã chết.

+ Nhũ mẫu đưa ra lời thuyết phục, bằng
chứng và lời thề thốt bằng cả tính mạng

 Vẫn khơng tin cho đó là phép thuật
huyền bí của các vị thần linh bất tử.

+ Pênêlốp đối diện với Uylitxơ: Để quan sát,

xem xét con người và sự nghiệp.

 Tâm trạng phân vân, khơng biết đứng xa
hay tiến gần.

 Ngồi lặng thinh trên ghế. Khi thì âu yếm
nhìn chồng, khi thì không nhận ra chồng.

 Kịch tính.

+ Con trai tác động: Pênêlốp nói “Cha mẹ …
dễ dàng”. Nàng nói với con nhưng thực ra đang nói
với người đối diện để xem xét thái độ, phản ứng của
Uylitxơ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>tâm trạng của Pênêlốp?</i>
<i>Ý nghĩa của lời nói</i>
<i>với con?</i>

<i>Nàng đã tìm cách</i>
<i>thử chồng như thế nào?</i>

<i>Nghe những lời nói</i>
<i>của Uylitxơ thái độ của</i>
<i>Pênêlốp thay đổi như thế</i>
<i>nào? Có thể nói nàng có</i>
<i>trái tim sắt đá hay</i>
<i>không?</i>

<i>Pênêlốp là người</i>

<i>phụ nữ như thế nào?</i>

<i>Chi tiết nào thể hiện</i>
<i>điều đó?</i>

Sau khi tiêu diệt kẻ
thù Uylitxơ muốn tận
hưởng cái hạnh phúc,
được vợ và con gái đón
chào trong niềm vui. Thế
nhưng, chàng lại bắt gặp
sự lạnh nhạt, nghi ngờ
của nàng.

<i>Taâm trạng của</i>

minh, tỉnh táo, biết kìm nén tình cảm của mình để
tìm rõ sự thật.

 Nghệ thuật của Hơmerơ khơng mổ xẻ tâm lí
nhân vật, mà chỉ đưa ra dáng điệu, cử chỉ, lời đối
thoại cho người đọc thấy được tính cách và tâm trạng
của nhân vật.

+ Pênêlốp nhìn Uylitxơ từ phịng tắm ra đẹp
như một vị thần, nàng đã ngạc nhiên. Nhưng vẫn thử
thách bằng những kỷ niệm riêng ẩn chứa điều bị mật
của hai vợ chồng.

+ Nhận ra chồng: Bủn rủn tay chân, nước mắt

chan hồ, ơm hơn chồng, giải thích tại sao mình phải
hồ nghi.

 Pênêlốp đại diện cho người phụ nữ Hi Lạp cổ
đại: thận trọng, thuỷ chung và khôn ngoan, biết gìn
giữ, bảo vệ phẩm giá của mình và hạnh phúc gia
đình.

<b>2. Hình tượng Uylitxơ: </b>

 Nổi tiếng là một anh hùng trí xảo, trí tuệ sánh
tựa thần linh.

+ Góp phần kết thúc cuộc chiến tranh thành
Tơroa.

+ Dùng mưu, sức vượt qua bao khó khăn về
đến nhà.

+ Dùng trí, sức để đánh bại 108 tên cầu hôn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>chàng như thế nào?</i>

Hơn 20 năm chàng
chưa bao giờ quên vợ,
mặt dù trên đường vợ đã
bị nữ thần Calitxơ cầm tù
trên đảo 7 năm. Mục
đích bắt ở lại làm chồng.

<i>Để khắc hoạ chân</i>
<i>dung và tính cách của</i>
<i>nhân vật, tác giả đã dùng</i>
<i>cùm từ nào?</i>

 Thuỷ chung son sắt.

 Khi nàng nhận ra chàng vui sướng tột cùng, thèm
muốn khóc, ơm lấy người vợ thân yêu, nước mắt
đầm đìa  Dạt dào tình cảm.

 Cao quý và nhẫn nại.

<b>IV. Kết luận:</b>

<b>1. Nghệ thuật: Cách kể chậm rãi, tỉ mỉ, chủ</b>

yếu dựa vào đối thoại của các nhân vật để khắc
hoạ nội tâm miêu tả cụ thể chi tiết.

<b>2. Ý nghóa:</b>

 Đề cao, khẳng định sức mạnh của tâm hồn và
trí tuệ con người Hi Lạp, đồng thời làm rõ giá trị
hạnh phúc gia đình.

 Ca ngợi tình u q hương, lịng chung thuỷ.

</div>

<!--links-->