SKKN hình thành kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 5

HÌNH THÀNH KĨ NĂNG VIẾT ĐÚNG CHÍNH TẢ
CHO HỌC SINH LỚP 5
I – ĐẶT VẤN ĐỀ.
Phân mơn chính tả có nhiệm vụ chủ yếu rèn luyện cho học sinh nắm các qui
tắc và thói quen viết đúng với chuẩn chính tả Tiếng việt. Cùng với phân mơn
khác, chính tả giúp cho học sinh chiếm lĩnh kiến thức văn hóa. Là công cụ giao
tiếp bằng văn bản. Ngay từ lớp 1, học sinh đã được học mơn chính tả một cách
cẩn thận (Tuy là tập chép), nhưng Học sinh học môn này trong suốt thời kỳ học
tập ở nhà trường cũng như trong suốt quá trình học tập và rèn luyện. Việc cải tiến
cách dạy chính tả sao cho khoa học, cho hiệu quả ngưới Giáo viên cần coi trọng
phương pháp dạy học phân mơn chính tả, tạo cho học sinh ý thức rèn luyện để
việc viết đúng chính tả trở thành kỹ năng trình bày văn bản cho học sinh.
Học sinh viết sai chính tả cịn nhiều nhất là những âm dễ lẫn lộn như: r, d, s, x,
tr, ch, những chữ có âm cuối c - t, ng - n và dấu hỏi, ngã. Vấn đề ở đây có thể do
học sinh phát âm sai chính tả. Bên cạnh đó hệ thống bài tập chính tả trong sách
giáo khoa xây dựng phù hợp theo từng vùng miền. Học sinh chưa hiểu đúng
nghĩa từ nên viết sai….
Xuất phát từ những quan điểm trên, bản thân lại là một giáo viên được phân
công dạy 5.3 (Đối tượng là học sinh trung bình và yếu), tơi mạnh dạn tiến hành
nghiên cứu các giải pháp “Hình thành kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh
lớp 5” để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học nói chung, phân mơn Chính
tả lớp 5 nói riêng.
II. NỘI DUNG.
1


1. Thực trạng
Năm học: 2019 – 2020 tôi được phân công dạy lớp 5.3 của trường tiểu
học Phong Thạnh Đông. Sĩ số lớp có 28 em / 10 nữ.
a, Thuận lợi
- Nhà trường tạo mọi điều kiện để tôi lên lớp giảng dạy tốt nhất

- Cơ sở vật chất khang trang hơn.
- Đường xá đi lại thuận tiện hơn.
- Học sinh có đầy đủ Sách giáo khoa và dụng cụ học tập.
- Nhà trường xây dựng kế hoạch tổ chức cho học sinh lớp 5 học 2 buổi/ ngày.
- Phụ huynh quan tâm, chuẩn bị đầy đủ sách vở và dụng cụ học tập cho học
sinh.
b, Khó khăn
Từ đầu năm học tôi được phân công chủ nhiệm lớp 5.3 của trường tiểu học
Phong Thạnh Đơng. Qua tìm hiểu ngun nhân và giảng dạy phân mơn chính tả
tơi nhận thấy các em còn mất một số lỗi sau:,
- Các em thường viết sai những tiếng có âm đầu dễ lẫn lộn như: gi/ d; s/x;
tr/ch.
- Những chữ có âm cuối c – t; ng – n.
- Những tiếng có dấu hỏi, dấu ngã.
- Học sinh hiểu sai nghĩa của từ.
Tôi thống kê ở đầu năm các em mắc lỗi cơ bản như sau:
Lỗi phổ biến học sinh thường sai

2


SSố

Âm đầu

Âm cuối: c – t;

Thanh hỏi;

28/10

s/ x; tr/ch; d/gi; ng/ngh
10 em

ng - n
12 em

thanh ngã
9 em

nữ
Bên cạnh đó bài tập chính tả trong sách giáo khoa xây dựng chưa phù hợp
theo vùng miền, nên việc dạy và học chính tả cịn gặp nhiều khó khăn.
2. Các giải pháp
2.1. Đối với lỗi học sinh viết sai những tiếng có âm dễ lẫn lộn như: s/x;
tr/ch; d/gi; n/ng/ngh
* Luyện phát âm
- Tôi rèn phát âm chuẩn, không chỉ được thực hiện ở tiết chính tả mà cả trong
tiết tập đọc và được thực hiện thường xuyên, liên tục trong tất cả các mơn học, kể
cả trong sinh hoạt. Khơng nói ngọng, nói lắp.
- Gọi học sinh đọc lại, giáo viên theo dõi và các bạn trong lớp cũng theo dõi để
phát hiện
- Rèn luyện cho học sinh phát âm đúng để viết đúng âm đầu, vần, thanh dễ lẫn
lộn. giáo viên đặc biệt quan tâm kể cả luyện uốn lưỡi, độ mở của miệng… để
học sinh phát âm đúng và tiến đến viết đúng.
+ Ví dụ: Cách phát âm cho đúng như “s” khi phát âm uốn đầu lưỡi về phía
vịm, hơi thốt ra xát mạnh, khơng có tiếng thanh cịn “x” khi phát âm thì khe hẹp
giữa đầu lưỡi và răng – lợi hơi thốt ra xát nhẹ, khơng có tiếng thanh, tr – ch cũng
tương tự như vậy.
3

- Ngoài ra phân biệt cho học sinh nắm và ghi vào sổ tay một số mẹo phân
biệt “ch” với “tr”, “s” với “x”. Chẳng hạn “tr” không đứng trước những chữ bắt
đầu bằng âm đệm, nhưng “ch” thì có.
VD: ơm chồng, bị chống……“tr” khơng bao giờ láy với “ch” và ngược
lại. Do đó chỉ có những từ láy cùng láy âm “tr” hoặc “ch” như: chăm chỉ, trân
tráo, trân trân… hoặc phân biệt s/x như: các từ chỉ tên thức ăn hoặc đồ dùng liên
quan đến thức ăn thì viết là “x”.
VD: xương heo, hộp xôi …
Những từ chỉ thiên nhiên hoặc chỉ tên cây cối các loại quả thì viết là “s”.
VD: Ngơi sao, giọt sương, sen, súng…
- Để phân biệt âm đầu s/x: Giáo viên tố cho học sinh chơi (Trò chơi) Thi kể
tên các từ chỉ tên cây và tên con vật đều bắt đầu bằng s: si, sứ, sung, sim, sao, sầu
đâu, sầu riêng, sắn, su su, so đũa,… sâu, sư tử, sói, sị, sên, sẻ, sáo, sứa, sóc…
“x” thường xuất hiện trong các tiếng có âm đệm (xuề xồ, xoay xở, xồnh
xoạch, xuềnh xồng, “s” chỉ xuất hiện trong một số ít các tiếng có âm đệm như:
sốt, soạt, soạn, suất. Ngồi ra từ láy có phụ âm đầu “s” Sạch sẽ, sụt sịt, sửng sốt,
sù sì, sì sụp, sù sụ, so sánh, sinh sôi, sáng sủa, san sát, sặc sỡ.
“x” và “s” không cùng xuất hiện trong một từ láy. Ngoài ra từ láy có phụ âm
đầu “x” Xót xa, xù xì, xấu xa, xì xào, xao xác, xinh xắn, xao xuyến, xào xạc, xa
xôi, xấp xỉ,
Các con chữ phụ âm kết hợp với nhau để tạo nên phụ âm.

4


VD: “ngh”, “ng”, “gh”, “tr”. Trong Tiếng Việt dùng các phụ âm: ph, th, ch,
kh, nh, ng, gh, ngh, tr, với hình thức kết hợp như vậy khơng bao giờ được phép
kết hợp đảo ngược lại.

Nhìn chung, cách phân biệt “s/x” khơng có quy luật riêng. Cách sửa chữa
lỗi duy nhất là nắm nghĩa của từ, rèn luyện trí nhớ bằng cách đọc nhiều và viết
nhiều.
2.2. Đối với lỗi những tiếng có âm cuối c - t, n- ng
Để phân biệt từ ngữ viết dễ lẫn lộn (Tiếng có âm cuối n/ng, t/c):
- Giáo viên hướng dẫn học sinh cần nắm vững hầu hết các từ tượng thanh
tiếng có âm cuối là ng: Ví dụ: lẻng kẻng, sang sảng, thùng thùng, leng keng, reng
reng, sằng sặc, eng éc, quang quác, chập cheng,
- Trong từ láy thường theo khuôn vần: an – at. Ví dụ: man mát, san sát, chan
chát, ran rát, … Tiếng có vần: ang – ac. Ví dụ: khang khác, nhang nhác. Tiếng có
chứa vần un – ut. Ví dụ: vùn vụt, ngùn ngụt, vun vút. Tiếng có chứa vần ung – uc.
Ví dụ: sùng sục, trùng trục
2.3. Đối với lỗi những chữ có thanh hỏi/ ngã
Đối với những tiếng có vần khó, tiếng dễ lẫn lộn giáo viên cần giúp học sinh
phân tích cấu tạo tiếng, nhấn mạnh những điểm khác nhau giữa cách viết đúng và
viết sai để học sinh thấy được những điểm khác nhau để ghi nhớ.
Ví dụ: khuỷu = kh + uyu + thanh hỏi
khuỷ = kh + uy + thanh hỏi

5


Giáo viên cần nhấn mạnh một số mẹo luật chính tả khi viết tiếng có thanh hỏi
và thanh ngã:
- Đa số các láy âm đầu, nếu yếu tố đứng trước mang thanh huyền, ngã,
nặng thì yếu tố sau sẽ mang thanh ngã (luật trầm), nếu yếu tố trước mang
thanh ngang, sắc hỏi thì yếu tố đứng sau mang thanh hỏi hoặc ngược lại
(luật bổng).
Ví dụ: + Luật bổng
Ngang + hỏi: vui vẻ, trẻ trung, nho nhỏ, trong trẻo,

+ Luật trầm:
Huyền + ngã: vồn vã, sững sờ, lững lờ, vùng vẫy, mỡ màng.
2.4. Đối với lỗi hiểu sai nghĩa của từ
Việc hiểu đúng nghĩa của từ ngữ Tiếng Việt là hết sức cần thiết, do đó giáo
viên cần hướng dẫn học sinh hiểu đúng nghĩa của từ ngữ Tiếng Việt, đồng thời
khi muốn viết một từ, học sinh phải biết đặt từ đó trong mối quan hệ với cụm từ
và các câu trong văn bản. Nếu ta tách từ ngữ đó ra khỏi cụm từ hay câu trong văn
bản có thể học sinh sẽ khơng hiểu được nghĩa và từ đó dẫn đến viết sai chính tả.
VD: Khi đọc tiếng “Cuốc” nếu khơng đặt nó trong mối quan hệ, cụm từ, câu
thì rất khó xác định nghĩa để viết đúng. Nhưng nếu đặt nó trong câu: “Ba em vác
cuốc ra đồng” thì học sinh dễ dàng viết đúng hay từ “quan” nếu đặt trong cụm từ
“cơ quan” thì viết khơng có”g” nếu là “quang cảnh” thì viết có âm “g”…
III. KẾT LUẬN

6


1. Kết quả
Qua áp dụng các giải pháp trên từ đầu năm đến thời điểm giữa Học kỳ II việc
khắc phục viết sai lỗi chính tả ở lớp tơi đạt được kết như sau:
Lỗi phổ biến học sinh thường sai
T Số

Âm đầu

Âm cuối: c - t,

Thanh hỏi, thanh ngã

28/10 nữ

s/x, tr/ch, d/gi; ng/ngh
02 em

ng - n
01 em

03 em

Kết quả đạt rất khả quan, học sinh tiến bộ nhiều. Chỉ còn một vài em hay viết
nhầm lẫn.
2. Bài học kinh nghiệm
Qua áp dụng các giải pháp nêu trên tôi rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Giáo viên phải phát âm chuẩn trong giảng dạy các môn học, đặc biệt chú ý
trong giảng dạy phân mơn Chính tả
- Giáo viên đọc bài cho học sinh viết phải đọc thật rõ ràng, chuẩn, chính xác.
Khi đọc khơng được lặp lững, ngắt nghỉ đúng chỗ nếu không sẽ dẫn đến học sinh
viết sai.
- Kiểm tra và nhận xét kết quả cần thực hiện ngay tại lớp để giúp các em thấy
được chữ sai, từ đó tự sửa lỗi cho mình và dễ dàng khắc sâu kiến thức.
- Làm các bài tập chính tả, giáo viên chọn bài tập cho phù hợp với vùng miền.
Sau mỗi bài, rút ra được quy tắc chính tả để các em ghi nhớ.
- Cần tổ chức hình thức “Trị chơi” vừa làm cho lớp sinh động khơng nhàm
chán vừa giúp các em dễ dàng khắc sâu kiến thức .

7


- Giáo viên phải đổi mới phương pháp giải dạy, theo dõi nắm chính xác năng lực
từng học sinh đồng thời tự trao dồi kinh nghiệm giảng dạy.

3. Đề xuất
- Đối với nhà trường: Tạo điều kiện cho giáo viên có đầy đủ phương tiện
và dụng cụ dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục.
- Đối với Cha, Mẹ học sinh: Cần phải trang bị đầy đủ sách vỡ và dụng cụ
học tập cho học sinh trước khi đến lớp, nhắc nhở các em thực hiện tốt nhiệm vụ
học tập, tích cực học tập và rèn luyện.
Trên đây là một số giải pháp “ Hình thành kĩ năng viết đúng Chính tả cho
học sinh lớp 5”, nhằm giúp các học sinh học tốt phân mơn Chính tả và học tốt
hơn các môn học khác. Nhưng với những giải pháptrên chắc chắn cịn nhiều hạn
chế, thiếu sót, Kính mong được sự góp ý của các cấp Lãnh đạo và chia sẻ cùng
quý đồng nghiệp./.
Phong Thạnh Đông, ngày 25 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT

NGƯỜI VIẾT.

DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP
TRƯỜNG

Phạm Việt Hoa
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT

XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT

DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP

DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP

PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO

THỊ XÃ
8


9


10


11


HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
ĐƠN VỊ: TH PHONG THẠNH ĐÔNG

Tên sáng kiến
HÌNH THÀNH KĨ NĂNG VIẾT ĐÚNG CHÍNH TẢ CHO HỌC SINH LỚP
5

12


Họ và tên người thực hiện: Phạm Việt Hoa
Môn, lĩnh vực: Tiếng Việt

Phong Thạnh Đông, ngày 25 tháng 5 năm 2020

13