CHẤN THƯƠNG THẬN (CHẨN đoán HÌNH ẢNH SLIDE)

CHẤN THƯƠNG THẬN


Đại cương
Nguyên nhân
* Tai nạn giao thông
* Tai nạn lao động
* Thể thao, sinh hoạt
* Do thầy thuốc
Lâm sàng
Đa chấn thương
Thận bệnh lý
Thận duy nhất
Đái máu hoặc không


chẩn đốn hình ảnh
Hai hồn cảnh lâm sàng:
Mất cân bằng huyết động
Chấn thương nhưng huyết động ổn định
Các tổn thương có thể gặp:
Đụng dập nhu mơ
Máu tụ trong thận
Thiếu máu tiểu thuỳ-thuỳ
Đường vỡ nhu mô
Rách vỡ đường bài xuất
Tổn thương mạch máu:
Đụng dập mạch máu: trực tiếp hay kéo giãn đột ngột
Vết thương mạch máu: hồn tồn hoặc khơng (80ph)
Tổn thương tụ dịch-máu: máu cạnh thận, quanh thận, đường bài xuất
Tổn thương các cơ quan khác

Chụp hệ tiết niệu không chuẩn bị
Gãy xương
Cột sống cong về bên chấn thương
Bóng thận to ra
Lách, cơ hồnh bị đẩy lên cao
Dạ dầy nhiều hơi ,lệch phải ( bên trái)
Bụng bên tổn thương mờ
Mất đường mỡ cạnh rãnh đại tràng...
Trong ruột nhiều hơi, giữa các quai ruột có dịch
Phần thấp ổ bụng mờ do máu đọng...


Chụp niệu đồ tĩnh mạch
- Bóng thận to ra.
Thận mất hồn tồn chức năng (tổn thương mạch cuống thận).
Hình khuyết của phần nhu mơ thận tổn thương ở thì nhu mô.
- Khối mờ do máu tụ, đè đẩy các đài bể thận, tách các đài thận ra xa
nhau.
- Thoát thuốc ra ngoài đường bài xuất, ra quanh thận, cạnh thận, sau
phúc mạc, trong ổ bụng...




Siêu âm
Các dấu hiệu trực tiếp
- Hình ảnh ổ đụng dập: ổ tăng giảm âm không đều, đơn độc
hay nhiều ổ, giới hạn thường khơng rõ với mơ thận lành.

Hình máu tụ trong nhu mô thận: khối tăng hay giảm âm tuỳ
giai đoạn.
Hình đường vỡ: mất liên tục đường bờ thận và nhu mơ thận,
thường giảm âm. Khi có máu tụ đi kèm làm tách nhu mơ thận
ra hai phía sẽ có hình ảnh như như một cái nêm. Đường vỡ có
thể thẳng, ngoằn ngo hay hình chữ Y, hay gây thận vỡ nhiều
mảnh. Hay có tràn máu quanh thận đi kèm.
Thiếu máu thùy thận
Tổn thương cuống mạch thận



Siêu âm
Các dấu hiệu gián tiếp
- Hình ảnh các ổ tụ dịch bất thường:
+ Máu tụ dưới bao thận với kích thước đa dạng, đè đẩy nhu
mơ thận, có hình ảnh thấu kính điển hình, thời kỳ đầu rất
đậm âm dần dần giảm âm rồi rỗng âm.
+ Các máu tụ sau phúc mạc.
+ Vỡ, rách đường bài xuất nhất là bể thận gây nên túi nước
tiểu cạnh bể thận.
- Máu cục trong bàng quang.
- Các tràn dịch trong khoang phúc mạc, dịch thường có
dạng máu cục kèm theo hay dịch trong.



Chụp cắt lớp vi tính
Tổn thương máu tụ quanh thận, cạnh thận, sau phúc mạc
Đụng giập nhu mô

Máu tụ trong thận
Đường vỡ thận
Tổn thương mạch máu cuống thận
Tổn thương rách bể thận, niệu quản
Chức năng thận
Các tổn thương cơ quan khác kèm theo






Phân loại chấn thương thận
Theo Chatelain:
Độ I: Đụng dập nhu mô thận (ổ đụng dập), tụ máu dưới bao thận,
đường rách nhu mô ngắn, chưa thông với đường bài xuất. Không cần
điều trị phẫu thuật và phục hồi gần nguyên vẹn.
Độ II: Đụng dập đường vỡ sâu thông với đường bài xuất, rách bao
thận, đái máu, thốt thuốc ra ngồi hệ thống đường bài xuất. Có máu tụ
quanh thận, mức độ ít khơng làm biến đổi nhiều kích thước thận. Theo
dõi nếu nặng lên nên phẫu thuật.



Độ III: Vỡ thận nhiều mảnh, máu tụ nhiều giữa các mảnh vỡ xa
nhau, máu tụ quanh thận, máu tụ trong bể thận, nước tiểu tràn ra
vào ổ vỡ và quanh thận, hình dáng kích thước thận biến đổi to
lên, mất đường bờ viền...Loại này nên mổ sớm.
Độ IV: Tổn thương cuống thận: động, tĩnh mạch thận, niệu quản
(thường tổn thương động mạch thận 60-80%) hoặc đụng dập

hoàn toàn thận làm mất cấu trúc hình dáng thận. Máu tụ nhiều
quanh thận, sau phúc mạc...
Tổn thương mạch thận thường gây dập nát, gây tắc mạch giống
như kẹp nát mạch, mạch chỉ cịn vỏ xơ áo ngồi.



Theo hiệp hội OISCAAST Mỹ (organ Injury Scaling Committee of
American Association for Surgery of Trauma):
Độ I: Tổn thương không nguy hiểm, bao thận cịn ngun vẹn, có ổ
đụng dập thận, có thể có máu tụ dưới bao hoặc khơng, khơng có đái
máu hoặc có thể chỉ có đái máu vi thể.
Độ II: Rách, đứt bao thận, máu tụ sau phúc mạc, có các ổ hay vùng
đụng dập nơng khơng ăn sâu vào vùng tuỷ thận.
Độ III: Đường, ổ vỡ làm rách, đứt bao thận, qua tuỷ thận thông với
đường bài xuất đ bể thận), đái máu.
Độ IV: Vỡ thận kèm tổn thương các nhánh động hay tĩnh mạch trong
thận.
Độ V: Vỡ thận thành nhiều mảnh, rách các cấu trúc rốn thận.


Di chứng của chấn thương thận
- Tụ dịch nước tiểu hay gặp ở vùng thấp của rốn thận.
- Các áp xe hố sau chấn thương.
- Giả phình động mạch sau chấn thương...