Luận văn đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư dự án xây dựng khu nhà ở dịch vụ tổng hợp và nhà ở xã hội phường lê lợi, thành phố vinh

`B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O

TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
---------------

PH M NAM KHÁNH

ðÁNH GIÁ VI C TH C HI N CHÍNH SÁCH B I THƯ NG
GI I PHÓNG M T B NG, H
D NG KHU NHÀ

TR

TÁI ð NH CƯ D

D CH V T NG H P VÀ NHÀ

PHƯ NG LÊ L I, THÀNH PH

ÁN XÂY
XÃ H I

VINH, T NH NGH AN

LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P

Chuyên ngành
Mã s

: QU N LÝ ð T ðAI
: 60.62.16

Ngư i hư ng d n khoa h c : PGS.TS NGUY N VĂN DUNG

HÀ N I – 2011


L I CAM ðOAN
- Tơi xin cam đoan r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn
là trung th c và chưa ñư c s d ng ñ b o v m t h c v nào.
- Tơi xin cam đoan r ng, m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n
văn ñã ñư c c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn ñ u ñư c
ch rõ ngu n g c.
Tác gi lu n văn

Ph m Nam Khánh

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

i


L I C M ƠN
Trong q trình đi u tra, nghiên c u đ hồn thi n lu n văn, tơi đã nh n
đư c s hư ng d n, giúp đ nhi t tình, q báu c a các nhà khoa h c, c a các
cơ quan, t ch c, nhân dân và các đ a phương.
Tơi xin đư c bày t s c m ơn trân tr ng nh t t i giáo viên hư ng d n
khoa h c PGS.TS Nguy n Văn Dung ñã t n tình hư ng d n, giúp đ tơi trong
su t q trình hồn thành lu n văn.

Tơi xin trân tr ng c m ơn s góp ý chân thành c a các th y, cô giáo
trong khoa Tài nguyên và Mơi trư ng, Vi n sau đ i h c và nhà trư ng ð i
h c Nông Nghi p – Hà N i, T p th và Lãnh ñ o Trung tâm Phát tri n Qu
đ t, Phịng Tài nguyên – Môi trư ng, các Ban qu n lý d án, các phòng, ban,
cán b và nhân dân phư ng Lê L i, UBND thành ph Vinh… ñã nhi t tình
giúp đ tơi trong q trình hồn thành lu n văn này.
Tôi xin chân thành c m ơn t i gia đình, nh ng ngư i thân, cán b , ñ ng
nghi p và b n bè ñã t o ñi u ki n t t nh t v m i m t cho tơi trong su t q
trình th c hi n ñ tài.
M t l n n a tôi xin trân tr ng c m ơn!
Vinh, ngày….tháng….năm 2011
Tác gi lu n văn

Ph m Nam Khánh

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

M cl c

iii

Danh m c các ch vi t t t

v

Danh m c b ng

vi

1

M ð U

1

1.1

Tính c p thi t c a đ tài

1

1.2

M c đích

2

1.3

u c u

3

2

T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U

4

2.1

Khái quát v b i thư ng, h tr , tái ñ nh cư

4

2.2

T ng quan chính sách b i thư ng, gi i phóng m t b ng trên th
5

gi i và m t s t ch c ngân hàng.
2.3

Nghiên c u chính sách b i thư ng, h tr , tái ñ nh cư

Vi t

Nam

2.4

Nh ng nghiên c u trong c a các tác gi trong nư c v b i
thư ng, gi i phóng m t b ng và tái đ nh cư

2.5

12
28

Công tác qu n lý nhà nư c v ñ t ñai trên ñ a bàn thành ph
Vinh

31

2.6

Nh n xét chung v t ng quan các v n ñ nghiên c u

36

3

ð I TƯ NG, PH M VI, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN C U

37

3.1

ð i tư ng, ph m vi nghiên c u

37

3.2

N i dung nghiên c u

37

3.3

Phương pháp nghiên c u

38

4

K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

39

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

iii


4.1

ði u ki n t nhiên kinh t xã h i và tình hình qu n lý s d ng

đ t

phư ng Lê L i

39

4.1.1

ði u ki n t nhiên, tài nguyên và c nh quan môi trư ng

39

4.1.2

ði u ki n kinh t , xã h i

40

4.2

Công tác b i thư ng, GPMB d án xây d ng khu nhà
t ng h p và nhà

xã h i

d ch v

phư ng Lê L i

44

4.2.1

Khái quát d án

44

4.2.3

Th c tr ng cơng tác b i thư ng và tái đ nh cư c a d án

49

4.3

ði u tra v h tr , tái ñ nh cư t i ch c a D án

58

4.3.1

Chính sách tái đ nh cư

58

4.3.2

ði u ki n ñ b trí ñ t tái ñ nh cư (ñi u ki n c p)

59

4.3.3

Các hình th c b trí tái đ nh cư

59

4.3.4

Chính sách h tr v b i thư ng, tái ñ nh cư

61

4.4

ðánh giá vi c th c hi n chính sách b i thư ng gi i phóng m t
b ng khi nhà nư c thu h i ñ t D án xây d ng khu nhà
và nhà

4.4.1

d ch v

xã h i trên ñ a bàn phư ng Lê L i

63

Tình hình chung v vi c th c hi n chính sách b i thư ng, h tr ,
gi i phóng m t b ng, tái ñinh cư c a d án.

63

4.4.2

ð i s ng c a ngư i dân tái ñ nh cư.

63

4.5

ð xu t, ki n ngh gi i pháp cho công thu h i, b i thư ng

68

4.5.1

Gi i pháp b i thư ng

68

4.5.2

Gi i pháp v t ch c th c hi n

70

5

K T LU N VÀ KI N NGH

72

5.1

K t lu n

72

5.2

Ki n ngh

73

TÀI LI U THAM KH O

75

PH L C

79

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

iv


DANH M C CÁC CH
STT

VI T T T

Các ch vi t t t

Ký hi u

1

B i thư ng

BT

2

H tr

HT

3

Gi i phóng m t b ng

GPMB

4

Cơng nghi p hố - Hi n đ i hố

CNH-HðH

5

Tái đ nh cư

TðC

6

H sơ đ a chính

HSðC

8

Gi y ch ng nh n quy n s d ng ñ t

GCNQSDð

9

Ngân hàng th gi i

WB

10

Ngân hàng phát tri n Châu Á

ADB

11

B nh hư ng

BAH

12

U ban nhân dân

UBND

13

B Nông nghi p và phát tri n nông thôn

BNN PTNT

17

S n xu t nông nghi p

SXNN

19

Khu Công nghi p, công nghi p nh

KCN, CNN

22

Trung h c cơ s , Trung h c ph thông

THCS, THPT

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

v


DANH M C B NG

STT

Tên b ng

Trang

4.1

Hi n tr ng s d ng ñ t c a UBND phư ng Lê L i

43

4.2

Bi n ñ ng ñ t ñai c a UBND phư ng Lê L i

44

4.3

Danh m c các lo i cơng trình xây d ng

46

4.4

T ng h p xác ñ nh ñ i tư ng ñư c b i thư ng và khơng đư c b i
thư ng v ñ t

50

4.5

T ng h p v ñơn giá b i thư ng c a d án

51

4.6

Ý Ki n c a ngư i có đ t b thu h i trong vi c xác ñ nh ñ i tư ng
và ñi u ki n ñư c b i thư ng tái ñ nh cư

4.7

So sánh m c ñ

52

chênh l ch gi a giá b i thư ng và giá b i

thư ng t i th i ñi m thu h i ñ t

53

4.8

Ý ki n c a ngư i b thu h i ñ t v giá b i thư ng

54

4.9

Ý ki n c a ngư i b thu h i ñ t và tài s n g n li n v i ñ t

56

4.10

T ng h p ti n ñ th c hi n d án

57

4.11

So sánh giá b i thư ng và giá tái đ nh cư

61

4.12

Tình hình lao ñ ng và vi c làm c a các h dân b thu h i ñ t D
án xây d ng khu nhà

d ch v t ng h p và nhà

xã h i

Phư ng Lê L i
4.13

65

Thu nh p bình qn c a ngư i dân (đơn v đ ng)

66

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

vi


1. M

ð U

1.1. Tính c p thi t c a ñ tài
Trong nh ng năm qua, trên kh p các vùng, mi n c a ñ t nư c, nhi u

khu cơng nghi p, khu đơ th m i đư c xây d ng, h th ng k t c u h t ng
kinh t - xã h i ñư c nâng c p, xây m i ngày càng ñ ng b và hi n đ i. Nh
đó, b m t c a ñ t nư c ñã thay ñ i nhanh chóng theo hư ng cơng nghi p
hóa, hi n ñ i và văn minh. Vi c thu h i ñ t bao g m c ñ t

và ñ t nông

nghi p cho xây d ng các khu công nghi p, khu đơ th , k t c u h t ng kinh t
- xã h i, các công trình cơng c ng, ph c v l i ích qu c gia d n ñ n ñ t cho
s n xu t - kinh doanh c a ngư i dân b thu h p, ph i thay ñ i ch

và ñi u

ki n s ng.
Nhà nư c ta ñã ban hành nhi u chính sách và đã đư c các ñ a phương
n l c v n d ng ñ gi i quy t v n ñ b i thư ng, tái ñ nh cư, b o ñ m vi c
làm, thu nh p và ñ i s ng c a ngư i dân có đ t b thu h i. Song tình tr ng
thi u vi c làm, th t nghi p, khơng chuy n đ i đư c ngh nghi p, khó khăn
trong cu c s ng sinh ho t nơi
h i ñ t ñã và ñang di n ra

m i, ñ c bi t ñ i v i ngư i nơng dân b thu

nhi u đ a phương. Nguyên nhân này m t ph n do

nhi u nơi th c hi n ñ n bù, tái ñ nh cư, ñào t o, gi i quy t vi c làm cho ngư i
dân b thu h i ñ t còn chưa h p lý, d n ñ n tình tr ng khi u ki n gây m t tr t
t , an ninh xã h i. Bên c nh đó, b n thân ngư i dân b thu h i đ t cịn th
đ ng trơng ch vào Nhà nư c, chưa tích c c t đào t o ñ ñáp ng v i s
nghi p CNH, HðH ñ t nư c.

Trong nh ng năm qua, thành ph Vinh ñã và ñang quy t tâm t p trung
ngu n l c ñ xây d ng cơ s v t ch t th c hi n vai trò là “ðơ th trung tâm
kinh t - văn hố c a vùng B c Trung B ” theo Quy t ñ nh s 10/1998/QðTTg v ñ nh hư ng Quy ho ch t ng th h th ng đơ th Vi t Nam ñ n năm

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

1


2020. ð ng th i t o ti n ñ cho vi c phát tri n thành ph Vinh thành trung
tâm kinh t - văn hoá vùng B c Trung B theo Quy t ñ nh s 239/2005/QðTTg ngày 30/9/2005 c a Th tư ng Chính ph . Ngày 05/09/2008, Th tư ng
Chính ph đã có Quy t đ nh s 1210/Qð-TTg cơng nh n thành ph Vinh là
đơ th lo i I tr c thu c t nh Ngh An. Chính vì v y t c đ phát tri n các khu
cơng nghi p, khu đơ th , vi c xây d ng k t c u cơ s h t ng kinh t xã h i,
các cơng trình cơng c ng,...di n ra r t nhanh, q trình ñó ñi li n v i vi c thu
h i ñ t, bao g m c ñ t nông nghi p c a m t b ph n dân cư, ch y u là vùng
ven đơ, vùng có đi u ki n giao thơng thu n l i, có đi u ki n phát tri n kinh t
xã h i. Gi i quy t vi c làm, n ñ nh và t ng bư c nâng cao ñ i s ng cho
ngư i b thu h i ñ t là nhi m v c a c p u ð ng, chính quy n và tồn xã h i
khơng ch riêng

thành ph Vinh mà m t s ñ a phương khác cũng đang g p

ph i khó khăn trong vi c th c hi n chính sách b i thư ng gi i phóng m t
b ng đ n đ i s ng và vi c làm c a ngư i dân khi Nhà nư c thu h i ñ t.
Xu t phát t th c t trên chúng tôi th c hi n ñ tài: "ðánh giá vi c
th c hi n chính sách b i thư ng gi i phóng m t b ng, h tr tái đ nh cư
d án xây d ng khu nhà

d ch v t ng h p và nhà

xã h i phư ng Lê

L i, thành ph Vinh, t nh Ngh An".
1.2. M c ñích
- ðánh giá vi c th c hi n chính sách b i thư ng GPMB, h tr , tái ñ nh
cư d án xây d ng khu nhà

d ch v t ng h p và nhà

xã h i phư ng Lê

L i, góp ph n th c hi n t t chính sách gi i phóng m t b ng.
- ðánh giá nh hư ng c a vi c thu h i ñ t ñ n ñ i s ng và vi c làm c a
ngư i dân.
- ð xu t các gi i pháp góp ph n th c hi n t t chính sách b i thư ng
gi i phóng m t b ng d án xây d ng khu nhà

d ch v t ng h p và nhà

xã

h i phư ng Lê L i, thành ph Vinh, t nh Ngh An.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

2


1.3. Yêu c u

- Nghiên c u n m v ng chính sách v b i thư ng, gi i phóng m t b ng
và các văn b n có liên quan.
- Ngu n s li u, tài li u ñi u tra ph n ánh ñúng quá trình th c hi n các
chính sách b i thư ng gi i phóng m t b ng qua m t s d án ñã ñư c th c
hi n trên ñ a bàn nghiên c u có đ tin c y và chính xác. Các s li u đi u tra
thu th p ph i đư c phân tích, đánh giá m t cách khách quan khoa h c.
- ð xu t các gi i pháp nh m ñ y nhanh ti n ñ và th c hi n t t chính
sách b i thư ng thi t h i Khi nhà nư c thu h i ñ t, áp d ng v i ñ a bàn
nghiên c u.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

3


2. T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U

2.1. Khái quát v b i thư ng, h tr , tái ñ nh cư
2.1.1. B i thư ng
- "B i thư ng" hay “đ n bù” có nghĩa là tr l i tương x ng giá tr ho c
công lao cho m t ch th nào đó b thi t h i vì m t hành vi c a ch th khác.
ði u này có nghĩa là:
+ Khơng ph i m i kho n b i thư ng ñ u chi tr ñư c b ng ti n.
+ S m t mát c a ngư i b thu h i đ t khơng ch là v m t v t ch t mà
nhi u trư ng h p còn m t mát c v tinh th n nh t.
+ V m t hành chính thì đây là m t q trình khơng t nguy n, có tính
cư ng ch và v n là địi h i s "hy sinh", không th là m t s b i thư ng
ngang giá tuy t ñ i.
Như v y, b i thư ng là tr l i tương x ng v i giá tr ho c công lao cho
m t ch th nào đó b thi t h i vì hình vi c a ch th khác mang l i.

B i thư ng khi Nhà nư c thu h i ñ t là vi c Nhà nư c tr l i giá tr
quy n s d ng ñ t ñ i v i di n tích đ t b thu h i cho ngư i b thu h i đ t.
Trong đó, giá tr quy n s d ng ñ t là giá tr b ng ti n c a quy n s d ng ñ t
ñ i v i m t di n tích đ t xác đ nh trong th i h n s d ng ñ t xác ñ nh.
Vi c b i thư ng có th vơ hình ho c h u hình, có th do các quy ñ nh
c a pháp lu t ñi u ti t, ho c do th a thu n gi a các ch th .
2.1.2 H tr
H tr là giúp ñ nhau, giúp thêm vào. H tr khi Nhà nư c thu h i ñ t
là vi c Nhà nư c giúp ñ ngư i b thu h i ñ t thông qua đào t o ngh m i, b
trí vi c làm m i, c p kinh phí đ di d i ñ n ñ a ñi m m i [22].
2.1.3 Tái ñ nh cư
Tái ñ nh cư là vi c di chuy n ñ n m t nơi khác v i nơi

trư c ñây ñ

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

4


sinh s ng và làm ăn. Tái ñ nh cư b t bu c đó là s di chuy n không th tránh
kh i khi Nhà nư c thu h i ho c trưng thu ñ t ñai ñ th c hi n các d án phát
tri n.
Tái ñ nh cư (TðC) ñư c hi u là m t quá trình t b i thư ng thi t h i v
ñ t, tài s n; di chuy n ñ n nơi

m i và các ho t ñ ng h tr ñ xây d ng l i

cu c s ng, thu nh p, cơ s v t ch t tinh th n t i đó.
Như v y, TðC là ho t ñ ng nh m gi m nh các tác ñ ng x u v kinh t

- xã h i ñ i v i m t b ph n dân cư ñã gánh ch u vì s phát tri n chung.
Hi n nay

nư c ta, khi Nhà nư c thu h i đ t mà ph i di chuy n ch

thì ngư i s d ng ñ t ñư c b trí TðC b ng m t trong các hình th c sau;
- B i thư ng b ng nhà ;
- B i thư ng b ng giao ñ t

m i;

- B i thư ng b ng ti n ñ ngư i dân t lo ch

[13]

Tái ñ nh cư là m t b ph n không th tách r i và gi v trí r t quan
tr ng trong chính sách gi i phóng m t b ng.
2.2. T ng quan chính sách b i thư ng, gi i phóng m t b ng trên th gi i
và m t s t ch c ngân hàng.
ð i v i b t c m t qu c gia nào trên th gi i, ñ t ñai là ngu n l c quan
tr ng nh t, cơ b n c a m i ho t ñ ng ñ i s ng kinh t - xã h i. Khi Nhà nư c
thu h i ñ t ph c v cho các m c ñích c a qu c gia ñã làm thay ñ i tồn b
đ i s ng kinh t c a hàng tri u h dân và ngư i dân, ngư i b

nh hư ng

không nh ng không h n ch v s lư ng mà cịn có xu hư ng ngày càng tăng.
ð c bi t,

nh ng nư c ñang phát tri n, ngư i dân ch y u s ng b ng ngh

nơng nghi p đó là v n đ s ng cịn c a h . Dư i đây là m t s kinh nghi m
qu n lý ñ t ñai c a các nư c trên th gi i s ph n nào giúp ích cho Vi t Nam
chúng ta, đ c bi t trong chính sách b i thư ng GPMB.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

5


2.2.1 Trung Qu c
Trung Qu c, ñ t ñai thu c ch đ cơng h u, g m s h u toàn dân và
s h u t p th . ð t ñai
nư c. ð t

khu v c thành th và ñ t xây d ng thu c s h u nhà

khu v c nơng thơn và đ t nơng nghi p thu c s h u t p th , nơng

dân lao đ ng. Theo quy đ nh c a Lu t ñ t ñai Trung Qu c năm 1998, ñ t ñai
thu c s h u nhà nư c ñư c giao cho các t ch c, cá nhân s d ng theo các
hình th c giao đ t khơng thu ti n s d ng đ t (c p đ t), giao đ t có thu ti n s
d ng ñ t và cho thuê ñ t.
ð t thu c di n ñư c c p bao g m ñ t s d ng cho cơ quan nhà nư c,
ph c v m c đích cơng c ng, xây d ng cơ s h t ng và ph c v cho m c
đích qu c phịng, an ninh. ð t s d ng vào m c đích s n xu t kinh doanh thì
đư c Nhà nư c giao đ t theo hình th c giao đ t có thu ti n s d ng đ t ho c
là cho thuê ñ t.
Trong trư ng h p Nhà nư c thu h i ñ t c a ngư i ñang s d ng ñ s
d ng vào m c đích cơng c ng, l i ích qu c gia...thì Nhà nư c có chính sách

b i thư ng và t ch c TðC cho ngư i b thu h i ñ t.
V n ñ b i thư ng cho ngư i có đ t b thu h i ñư c pháp lu t ñ t ñai
Trung Qu c quy ñ nh như sau:
V th m quy n thu h i đ t: Ch có Chính ph (Qu c v vi n) và chính
quy n t nh, thành ph tr c thu c Trung ương m i có quy n thu h i ñ t. Qu c
v vi n có th m quy n thu h i đ t nông nghi p t 35 ha tr lên và 70 ha tr
lên ñ i v i các la i ñ t khác. Dư i h n m c này thì do chính quy n t nh,
thành ph tr c thu c Trung ương ra quy t ñ nh thu h i đ t. ð t nơng nghi p
sau khi thu h i s chuy n t ñ t thu c s h u t p th thành ñ t thu c s h u
nhà nư c.
V trách nhi m b i thư ng: Pháp lu t ñ t ñai Trung Qu c quy ñ nh,
ngư i nào s d ng đ t thì ngư i đó có trách nhi m b i thư ng. Ph n l n ti n

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

6


b i thư ng do ngư i s d ng ñ t tr . Ti n b i thư ng bao g m các kho n như
l phí s d ng ñ t ph i n p cho Nhà nư c và các kho n ti n tr cho ngư i có
đ t b thu h i. Ngồi ra, pháp lu t đ t đai Trung Qu c cịn quy ñ nh m c n p
l phí tr c p ñ i s ng cho ngư i b thu h i đ t là nơng dân cao tu i khơng
th chuy n ñ i sang ngành ngh m i khi b m t đ t nơng nghi p, kho ng t
442.000-2.175.000 nhân dân t /ha.
Các kho n ph i tr cho ngư i b thu h i ñ t g m ti n b i thư ng ñ t
ñai, ti n tr c p TðC, ti n b i thư ng hoa màu và tài s n trên ñ t. Cách tính
ti n b i thư ng đ t đai và ti n tr c p TðC căn c theo giá tr t ng s n lư ng
c a ñ t ñai nh ng năm trư c ñây r i nhân v i m t h s do Nhà nư c quy
đ nh. Cịn đ i v i ti n b i thư ng hoa màu và tài s n trên đ t thì xác đ nh theo
giá th trư ng t i th i ñi m thu h i ñ t.

V nguyên t c b i thư ng: các kho n ti n b i thư ng ph i ñ m b o cho
ngư i dân b thu h i đ t có ch

b ng ho c cao hơn so v i nơi

cũ.

B c

kinh, ph n l n các gia đình dùng s ti n b i thư ng ñó c ng v i kho n ti n
ti t ki m c a h có th mua đư c căn h m i. Cịn đ i v i ngư i dân
v c nơng thơn có th dùng kho n ti n b i thư ng mua ñư c hai căn h

khu
cùng

m t nơi.
Ví d : t i thành ph Thư ng H i, tiêu chu n s p x p b i thư ng di d i
nhà hi n nay ñư c th c hi n theo 3 lo i:
- Lo i 1: L y theo giá th trư ng c a nhà ñ t ñ i v i nhà b tháo d i
c ng thêm v i “Giá tăng thêm nhân v i di n tích xây d ng c a ngôi nhà b
tháo d ”.
- Lo i 2: ð i nhà theo tiêu chu n giá tr , b trí nhà l y theo giá th
trư ng, giá tương ñương v i giá nhà b tháo d , di d i.
- Lo i 3: B trí nhà theo tiêu chu n di n tích, đây là tiêu chu n chính
quy n qu n, huy n nơi có nhà di d i l p ra ñ i v i nh ng ngư i có khó khăn

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

7

v nhà . Ngư i b di d i có th ch n hình th c b trí nhà
vào khu v c b trí nhà

cho phù h p. D a

đ tăng thêm di n tích, d a theo phân c p t ng vùng

trong thành ph . Càng ra ngo i vi h s tăng thêm càng cao, m c tăng thêm
có th là 70%, 80% hay 100%.
Tuy nhiên,

thành th , cá bi t cũng có m t s gia đình sau khi đư c b i

thư ng cũng khơng mua n i m t căn h ñ

. Nh ng ñ i tư ng trong di n

gi i to m t b ng thư ng đư c hư ng chính sách mua nhà ưu ñãi c a Nhà
nư c, song trên th c t h thư ng mua nhà bên ngoài th trư ng.
V t ch c th c hi n và qu n lý gi i to m t b ng: C c qu n lý tài
nguyên ñ t ñai

các ñ a phương th c hi n vi c qu n lý gi i to m t b ng.

Ngư i nh n khu ñ t thu h i s thuê m t ñơn v xây d ng gi i to m t b ng
khu đ t đó, thư ng là các ñơn v ch u trách nhi m thi cơng cơng trình trên khu
đ t gi i to .
Nhìn chung h th ng pháp lu t v b i thư ng và TðC c a Trung Qu c

ñ u nh m b o v nh ng ngư i mà m c s ng có th b gi m do vi c thu h i
ñ t ñ th c hi n các d án. Theo m t nghiên c u g n đây c a WB thì các lu t
v TðC c a Trung Qu c ñ i v i các d án phát tri n đơ th , cơng nghi p và
giao thơng "đã đáp ng đ y đ các yêu c u c a WB trong tài li u hư ng d n
th c hi n TðC".
2.2.2 Thái Lan
Thái Lan, cũng gi ng như

nhi u nư c khác trong khu v c châu Á,

q trình đơ th hố di n ra nhanh chóng, m i giao d ch v ñ t ñai ñ u do cơ
ch th trư ng ñi u ti t. Tuy nhiên, v i nh ng d án do Chính ph qu n lý,
vi c ñ n bù ñư c ti n hành theo trình t : t ch c nghe ý ki n ngư i dân; ñ nh
giá ñ n bù.
Giá ñ n bù ph thu c vào t ng khu v c, t ng d án. N u m t d án
mang tính chi n lư c qu c gia thì nhà nư c ñ n bù v i giá r t cao so v i giá

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

8


th trư ng. Nhìn chung, khi ti n hành l y ñ t c a dân, nhà nư c ho c cá nhân
ñ u tư ñ u ñ n bù v i m c cao hơn giá th trư ng.
Hi n pháp Thái Lan năm 1982 quy ñ nh vi c trưng d ng đ t cho các
m c đích xây d ng cơ s h t ng, qu c phịng, phát tri n ngu n tài ngun
cho đ t nư c, phát tri n đơ th , c i t o đ t đai và các m c đích công c ng khác
ph i theo giá th trư ng cho nh ng ngư i có đ đi u ki n theo quy ñ nh c a
pháp lu t v t t c các thi t h i do vi c trưng d ng gây ra và quy ñ nh vi c b i
thư ng ph i khách quan cho ngư i ch m nh ñ t và ngư i có quy n th a k

tài s n đó. D a trên các quy đ nh này, các ngành có quy ñ nh chi ti t cho vi c
th c hi n trưng d ng ñ t c a ngành mình.
Năm 1987 Thái Lan ban hành Lu t trưng d ng BðS áp d ng cho vi c
trưng d ng ñ t s d ng vào các m c ñích xây d ng ti n ích cơng c ng, Qu c
phòng, phát tri n ngu n tài nguyên ho c các l i ích khác cho đ t nư c, phát
tri n đơ th , cơng nghi p, nơng nghi p, c i t o ñ t ñai vào các m c đích cơng
c ng. Lu t này quy đ nh các nguyên tác v trưng d ng ñ t, nguyên t c tính
giá tr b i thư ng các l o tài s n b thi t h i. Căn c vào đó, t ng ngành đưa
ra các quy ñ nh c th và trình t ti n hành b i thư ng TðC, nguyên t c c
th xác ñ nh giá tr b i thư ng, các bư c l p và phê duy t d án b i thư ng,
th t c thành l p các cơ quan, U ban tính tốn b i thư ng TðC, trình t đàm
phán, tình t nh n ti n b i thư ng, quy n khi u n i, quy n khi u n i ra tồ.
Ví d : trng ngành đi n năng thì cơ quan ði n l c Thái Lan là nơi có nhi u d
án b i thư ng TðC l n nh t c nư c, h đã xây d ng chính sách riêng v i
m c tiêu: “ð m b o cho nh ng ngư i nh hư ng m t m c s ng t t hơn”
thông qua vi c cung c p cơ s h t ng có ch t lư ng và ñ t m c t i ña nhu
c u, ñ m b o cho nh ng ngư i b

nh hư ng có thu nh p cao hơn và đư c

tham gia nhi u hơn vào quá trình phát tri n xã h i, vì th c t đã t ra hi u qu
khi nhu c u thu h i ñ t trong nhi u d án.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

9


2.2.3 Australia
Lu t ñ t ñai c a Australia quy ñ nh ñ t ñai c a qu c gia thu c s h u Nhà

nư c và s h u tư nhân. Lu t ñ t ñai b o h tuy t ñ i quy n l i và nghĩa v c a
ch s h u ñ t ñai. Ch s h u có quy n cho thuê, chuy n như ng, th ch p,
th a k theo di chúc mà khơng có s c n tr nào, k c vi c tích lu đ t đai.
Theo lu t c a Australia 1989 có hai lo i thu đ t, đó là thu đ t b t bu c
và thu ñ t t nguy n.
Thu h i ñ t t nguy n ñư c ti n hành khi ch ñ t c n ñư c thu h i ñ t.
Trong thu đ t t ngun khơng có quy đ nh ñ c bi t nào ñư c áp d ng mà
vi c tho thu n đó là ngun t c cơ b n nh t. Ch có đ t c n ñư c thu h i và
ngư i thu h i ñ t s tho thu n giá b i thư ng ñ t trên tinh th n ñ ng thu n
và căn c vào th trư ng. Không có bên nào có quy n hơn bên nào trong tho
thu n và cũng khơng bên nào đư c áp ñ t ñ i v i bên kia.
Thu h i ñ t b t bu c ñư c Nhà nư c Australia ti n hành khi Nhà nư c
có nhu c u s d ng ñ t cho các m c đích cơng c ng và các m c đích khác.
Thơng thư ng, nhà nư c có đư c đ t đai thơng qua đàm phán.
Trình t thu đ t b t bu c ñư c th c hi n như sau: Nhà nư c g i cho
các ch ñ t m t văn b n trong đó nêu rõ m c tiêu thu h i đ t vì các m c đích
cơng c ng. Văn b n này g m các n i dung chính như cơ quan mu n thu h i
ñ t, miêu t chi ti t m nh đ t, m c đích s d ng ñ t sau khi thu h i và các
gi i thích vì sao m nh đ t đó phù h p v i m c tiêu cơng c ng đó. Ch s h u
m nh đ t có th u c u B trư ng B Tài Chính và qu n lý xem xét l i v n
ñ thu h i ñ t. N u ch s h u v n chưa hài lịng thì có th ti p t c yêu c u
tr ng tài phúc th m hành chính phán x . Tr ng tài phúc th m hành chính
khơng th xem xét tính đúng đ n v quy t ñ nh c a Ch nh ph nhưng có th
xem xét các v n đ liên quan khác. Nhà nư c thông báo r ng rãi quy t ñ nh
thu h i ñ t và ch s h u đ t ph i thơng báo cho b t kỳ ai mu n mua m nh

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

10

ñ t ñó v quy t ñ nh thu h i đ t c a Chính ph . Sau đó, Nhà nư c s ban
hành quy t ñ nh thu h i đ t và thơng báo trên báo chí. Ch s h u đ t nh n
đư c thơng báo khuyên ti n hành các th t c yêu c u b i thư ng. Ch s h u
ñ t thơng thư ng có quy n ti p t c

trên đ t ít nh t là 6 tháng sau khi đã có

quy t đ nh thu h i đ t. Ngay sau khi có quy t đ nh thu h i đ t, ch đ t có th
u c u nhà nư c b i thư ng. Nguyên t c c a b i thư ng là công b ng và
theo giá th trư ng. Thông thư ng, các y u t s đư c tính tốn trong q
trình b i thư ng đó là giá th trư ng, giá ñ c bi t ñ i v i ch s h u, các chi
phí liên quan như chi phí di chuy n, chi phí TðC.
2.2.4. Ngân hàng Th gi i (WB) và Ngân hàng phát tri n Châu Á (ADB)
Theo kinh nghi m c a các t ch c Ngân hàng qu c t thì “...chìa khố
d n t i vi c b i thư ng TðC h p lý là ch p nh n và th c hi n chính sách phát
tri n mà con ngư i là trung tâm ch khơng ph i là chính sách đ n bù v t
ch t...” [11]. Vì v y, m c tiêu chính sách b i thư ng TðC c a Ngân hàng th
gi i (WB) và Ngân hàng phát tri n Châu Á (ADB) là vi c b i thư ng TðC s
ñư c gi m thi u càng nhi u càng t t và ñưa ra nh ng bi n pháp khơi ph c đ
giúp ngư i b nh hư ng c i thi n ho c ít ra v n gi ñư c m c s ng, kh năng
thu nh p và m c ñ s n xu t như trư c khi có d án. Các bi n pháp ph c h i
ñư c cung c p là b i thư ng theo giá tr thay th nhà c a và các k t c u khác,
b i thư ng đ t nơng nghi p là l y đ t đai có cùng hi u su t và ph i th t g n
v i ñ t ñã b thu h i, b i thư ng đ t th cư có cùng di n tích đư c ngư i b
nh hư ng ch p nh n, giao ñ t TðC v i th i h n ng n nh t. ð i v i ñ t ñai
và tài s n ñư c ñ n bù chính sách c a WB và ADB là ph i b i thư ng theo
giá xây d ng m i ñ i v i t t c các cơng trình xây d ng và quy ñ nh th i h n
b i thư ng TðC hoàn thành trư c m t tháng khi d án tri n khai th c hi n.
V quy n ñư c tư v n và tham gia c a các h b thu h i ñ t, WB và ADB quy

đ nh các thơng tin v d án cũng như chính sách b i thư ng TðC c a d án

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

11


ph i thơng đ y đ , cơng khai đ tham kh o ý ki n, h p tác và tìm m i cách
tho mãn nhu c u chính đáng c a h trong su t quá trình l p k ho ch b i
thư ng TðC cho t i khi th c hi n công tác l p k ho ch. K ho ch gi i to
ñ t ñư c th c hi n sau khi ñã h i ý v i ngư i b thu h i ñ t. Vi c l p k
ho ch cho công tác b i thư ng TðC ñư c WB và ADB coi là đi u b t bu c
trong q trình th m ñ nh d án. M c ñ chi ti t c a k ho ch ph thu c vào
s lư ng ngư i b

nh hư ng và m c ñ c ng tác c a d án. K ho ch b i

thư ng TðC ph i ñư c coi là m t ph n c a chương trình phát tri n c th ,
cung c p ñ y ñ nguông v n và cơ h i cho các h b nh hư ng, Ngồi ra cịn
ph i áp d ng các bi n pháp sao cho ngư i b di chuy n hồ nh p đư c v i
c ng ñ ng m i. ð th c hi n các bi n pháp này, ngu n tài chính và v t ch t
cho vi cdi dân ln đư c chu n b s n.
2.3. Nghiên c u chính sách b i thư ng, h tr , tái ñ nh cư

Vi t Nam

2.3.1. Trư c khi có Lu t ð t đai năm 1993
Q trình hình thành các tri u ñ i phong ki n, trong m i ki n Nhà
nư c, tuỳ theo hình th c kinh t , chính tr xã h i và nh ng đ c ñi m truy n
th ng, huy t th ng, t p t c... mà các hình th c s h u đ t đai ln đư c giai

c p th ng tr chú tr ng. Ngay t th i kỳ phát tri n Nhà nư c Trung ương t p
quỳên đ n th i Nguy n, chính sách b i thư ng cho ngư i thi t h i khi Nhà
nư c thu h i ñ t ñã ñư c xác l p và ch y u t p trung vào b i thư ng cho
ru ng ñ t canh tác, đ t

khơng đư c quan tâm nhi u so v i các lo i đ t khác.

Hình th c b i thư ng ch y u b ng ti n, m c b i thư ng ñư c quy ñ nh ch t
ch , tương x ng v i nh ng thi t h i c a ngư i b thu h i đ t.
Ngay sau khi hồ bình đư c l p l i

Mi n B c (1954), ð ng và Nhà

nư c ñã kh ng ñ nh con ñư ng t t y u c a cách m ng Vi t Nam là xây d ng
ch nghĩa xã h i

mi n B c và ñ u tranh gi i phóng mi n Nam. ð đáp ng

nhi m v xây d ng ñ t nư c trong giai ño n cách m ng m i, ngày 14 tháng 4

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

12


năm 1959, H i đ ng chính ph (nay là Chính ph ) đã ban hành Ngh đ nh
151/TTg quy ñ nh th l t m th i v trưng d ng ru ng đ t. ðây có th coi là
văn b n pháp quy ñ u tiên liên quan t i b i thư ng TðC b t bu c

Vi t

Nam. Ti p sau đó, Liên b u ban K ho ch Nhà nư c và B N i v ban hành
Thông tư Liên b s 1424/TTLB ngày 06 tháng 7 năm 1959 hư ng d n vi c
thi hành Ngh ñ nh 151/TTg v i các nguyên t c cơ b n như ph i ñ m b o k p
th i và đ di n tích c n thi t cho xây d ng, ñ ng th i chi u c ñúng m c
quy n l i và đ i s ng c a ngư i có ru ng đ t; nh ng ngư i có ru ng ñ t b
trưng d ng ñư c b i thư ng và trong trư ng h p c n thi t ph i đư c gi i
quy t cơng ăn vi c làm; ch ñư c trưng d ng s ru ng đ t c n thi t, khơng
đư c trưng d ng th a, h t s c ti t ki m ru ng ñ t cày c y tr ng tr t; h t s c
tránh nh ng nơi dân cư đơng đúc, nghĩa trang li t sĩ, nhà th , chùa, ñ n,
nh ng ngư i có ru ng đ t trưng d ng c n ñư c báo cáo trư c m t th i gian là
hai tháng ñ k p di chuy n.
Khi trưng d ng ru ng ñ t, Nhà nư c xác ñ nh, cách b i thư ng t t nh t
là v n ñ ng nhân dân ñi u ch nh ho c như ng ru ng ñ t cho ngư i ñư c
trưng d ng ñ h ti p t c s n xu t. Trư ng h p khơng làm đư c như v y, v
đ t đư c b i thư ng b ng s ti n t 1 – 4 năm s n lư ng thư ng niên c a
ru ng ñ t v trưng d ng. M c b i thư ng căn c vào th c t

m i nơi, ñ i

s ng c a nhân dân cao hay th p, ru ng ñ t ít hay nhi u, t t hay x u mà ñ nh.
Có th nói, Ngh ñ nh s 151/TTg ra ñ i ph n nào ñáp ng nhu c u trưng d ng
ru ng ñ t trong nh ng năm 1960. Tuy nhiên, Ngh đ nh này chưa có quy ñ nh
c th v m c b i thư ng mà ch y u d a vào s tho thu n gi a các bên.
Ngày 11 tháng 01 năm 1970, th thư ng Chính ph ban hành Thơng tư
1792/TTg quy ñ nh m t s ñi m t m th i v b i thư ng nhà c a, ñ t ñai, cây
c i lưu niên, các hoa màu cho nhân dân

nh ng vùng xây d ng kinh t , m

r ng thành ph . Nguyên t c b i thư ng theo quy đ nh c a Thơng tư 1972/TTg

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

13


là ph i b o ñ m tho ñáng quy n l i kinh t c a các h p tác xã và c a nhân
dân, nhưng cũng khơng vì thên l ch v phía nhân dân mà Nhà nư c ph i b i
thư ng quá.
V th th c b i thư ng, Trư c h t là các ngành, các cơ quan xây d ng
ph i ñ n liên h v i chính quy n các c p ñ ti n hành thương lư ng v i nhân
dân, căn c vào tài s n hi n có ho c hoa m u, công s c b ra khai phá và
phân lo i ñ t ñai c a ñ a phương mà ñ nh giá b i thư ng cho phù h p.
M c dù chính sách b i thư ng v ñ t chưa ñư c quy ñ nh trong lu t và
th ch thành m t chính sách ñ y ñ , song quy ñ nh v b i thư ngkhi mà m c
trưng d ng ñ t t i thơng tư 1792/TTg đã có s thay ñ i so v i Ngh ñ nh
151/TTg, t “chi u c ñúng m c quy n l i và ñ i s ng c a nh ng ngư i có
ru ng đ t b trưng d ng” trư c ñây sang “ñ m b o quy n l i kinh t c a HTX
và c a nhân dân”, ñ ng th i nh ng quy ñ nh t i Ngh đ nh s 151/TTg trư c
đây ch có tính ngun t c thì đ n Thơng tư 1792-TTg đã ñư c quy ñ nh c
th m c b i thư ng nhà , ñ t ñai, cây lâu năm, hoa màu trên đ t.
Sau khi gi i phóng mi n Nam, ñ ñáp ng yêu c u c a giai ño n cách
m ng m i, Hi n pháp năm 1980 ra ñ i, bư c ñ u t o ra s ñ i m i v nh n
th c cũng như phương th c qu n lý kinh t . ði u 19 c a Hi n pháp kh ng
ñ nh ñ t ñai thu c s h u toàn dân, nhưng s phát tri n kinh t v n d a trên
cơ s ch ñ bao c p. V đ t đai, pháp lu t khơng quy đ nh có giá và khơng
cho phép đ t đai tham gia chuy n d ch dân s (ñi u này th hi n trong Quy t
ñ nh s 201/CP ngày 01 tháng 7 năm 1980 c a H i đ ng Chính ph ). Khi có
nhu c u s d ng ñ t, Nhà nư c s c p ñ t và không thu ti n s d ng ñ t, c n

bao nhiêu, Nhà nư c c p b y nhiêu, quan h ñ t ñai gi a Nhà nư c v i ngư i
s d ng ñ t ñơn thu n ch là quan h “giao - thu”.
Lu t ð t ñai 1987 ra ñ i d a trên quy ñ nh ñ t ñai thu c s h u toàn
dân do Nhà nư c th ng nh t qu n lý, khi Nhà nư c thu h i ñ t ñ ph c v

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

14


cho các m c đích cơng c ng, ngư i s d ng đ t khơng đư c Nhà nư c b i
thư ng b ng ñ t, ch ñư c b i thư ng b ng ti n, tài s n hoa màu có trên di n
tích b thu h i.
Ngày 31 tháng 5 năm 1990, H i ñ ng B trư ng ban hành Ngh ñ nh s
186/HðBT v b i thư ng thi t h i ñ t nơng nghi p, đ t có r ng khi chuy n
sang s d ng vào m c đích khác. Theo quy ñ nh c a Ngh ñ nh s 186/HðBT
thì các t ch c, cá nhân đư c giao đ t nơng nghi p, đ t có r ng ñ s d ng
vào m c ñích khác ph i b i thư ng thi t h i v ñ t nơng nghi p, đ t có r ng
mà ngư i ñư c Nhà nư c giao ñ t ph i n p ñư c ñi u ti t v ngân sách Trung
ương 30%, còn l i 70% thu c ngân sách ñ a phương ñ s d ng vào vi c khai
hoang, ph c hoá, c i t o ñ t nông nghi p và ñ nh canh, ñ nh cư cho nhân dân
vùng b l y ñ t. Ngư i có đ t b thu h i ch ñư c b i thư ng thi t h i tài s n
trên đ t, trong lịng đ t. N u Nhà nư c thu h i vào ñ t làm nhà , vi c b i
thư ng thi t h i v đ t khơng đư c đ t ra ngồi ngư i b thu h i đ t làm nhà
s ph i t lo li u.
Tóm l i, do th i kỳ này ñ t ñai chưa ñư c th a nh n là có giá tr nên
các chính sách b i thư ng, GPMB cịn nhi u h n ch , th hi n trong cách tính
giá tr b i thư ng, phương th c th c hi n. Tuy nhiên, nhìn nh n m t cách
cơng b ng thì nh ng chính sách này cũng đã đóng vai trị tích c c trong vi c
GPMB đ dành ñ t cho vi c xây d ng các cơng trình quan tr ng trong h

th ng cơ s h t ng ban ñ u c a ñ t nư c.
2.3.2. Th i kỳ 1993 – 2003
Hi n pháp 1992 đ t n n móng cho vi c xây d ng chính sách b i thư ng
GPMB qua nh ng ñi u 17, 18, 23 [16].
Trên cơ s Hi n pháp 1992, Lu t ð t ñai năm 1993 đư c Qu c h i
thơng qua và có hi u l c t ngày 15 tháng 10 năm 1993. V i quy đ nh “đ t có
giá” và ngư i s d ng đ t có các quy n và nghĩa v , ñây là s ñ i m i có ý

Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

15


nghĩa r t quan tr ng ñ i v i công tác b i thư ng, GPMB c a Lu t ð t ñai
năm 1993 [16].
Nh ng quy ñ nh v b i thư ng, GPMB c a Lu t ð t ñai năm 1993 ñã
thu ñư c nh ng thành t u quan tr ng trong giai ño n ñ u th c hi n, nh ng
càng v sau, do s chuy n bi n mau l c a tình hình kinh t xã h i, nó đã d n
m t đi vai trị làm đ ng l c thúc ñ y phát tri n. ð t o ñi u ki n ñ y nhanh
t c ñ GPMB, ñ y nhanh ti n đ thi cơng cơng trình, đ ng th i ñ m b o
quy n l i h p pháp c a ngư i s d ng ñ t, Lu t s a ñ i, b sung m t s ñi u
c a Lu t ñ t ñai năm 2001, nhi u văn b n quy ñ nh v chính sách b i thư ng,
GPMB đã đư c ban hành, bao g m:
- Ngh ñ nh s 22/1998/Nð-CP ngày 24 tháng 4 năm 2004 c a Chính
Ph v vi c b i thư ng thi t h i khi Nhà nư c thu h i ñ t ñ s d ng vào m c
ñích an ninh, qu c phịng, l i ích qu c gia, l i ích cơng c ng; thay th Ngh
đ nh s 90/CP nói trên.
- Thơng tư 145/1998/TT-BTC ngày 4 tháng 11 năm 1998 c a B Tài
chính hư ng d n thi hành Ngh ñ nh s 22/1998/Nð-CP ngày 24 tháng 4 năm
2004 c a Chính ph .

* Chính sách b i thư ng gi i phóng m t b ng theo quy ñ nh c a Ngh
ñ nh s 22/1998/Nð-CP và Thơng tư s 145/1998/TT-BTC:
Ngh đ nh s 22/1998/Nð-CP và Thơng tư s 145/1998/TT-BTC ñã quy
ñ nh rõ ph m vi áp d ng b i thư ng thi t h i khi Nhà nư c thu h i ñ t, ñ i
tư ng ph i b i thư ng thi t h u, ñ i tư ng ñư c b i thư ng thi t h i, ph m vi
b i thư ng thi t h i và các chính sách c th v b i thư ng thi t h i v ñ t, tài
s n g n li n v i ñ t, vi c l p khu TðC cũng như vi c t ch c th c hi n.
V vi c áp d ng: Chính sách b i thư ng, GPMB theo quy ñ nh c a
Ngh ñ nh s 22/1998/Nð-CP và Thông tư s 145/1998/TT-BTC áp d ng
chung cho m i trư ng h p b Nhà nư c thu h i ñ t. ðây là m ñi m khác so

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

16


v i Ngh ñ nh s 90/CP.
ð i tư ng ph i b i thư ng thi t h i: Ngư i s d ng ñ t ñư c Nhà
nư c giao ñ t ho c cho thuê ñ t có trách nhi m b i thư ng thi t h i v ñ t và
tài s n cho ngư i có đ t b thu h i đ giao ho c cho mình th.
ð i tư ng đư c b i thư ng thi t h i: Ph i là ngư i có quy n s d ng
đát, ngư i s h u tài s n h p pháp theo quy ñ nh c a Pháp lu t.
Ph m vi b i thư ng thi t h i g m:
- B i thư ng thi t h i v đ t cho tồn b di n tích đ t thu h i.
- B i thư ng thi t h i v tài s n hi n có.
- Tr c p ñ i s ng và s n xu t cho nh ng ngư i ph i di chuy n ch

,

di chuy n ñ a ñi m s n xu t kinh doanh.

- Tr chi phí chuy n đ i ngh nghi p cho ngư i có đ t b thu h i.
- Tr các chi phí ph c v tr c ti p cho vi c t ch c th c hi n b i
thư ng, di chuy n, GPMB.
V nguyên t c b i thư ng thi t h i v ñ t: Khi Nhà nư c thu h i đ t thì
tuỳ t ng trư ng h p c th mà ngư i có đ t b thu h i ñư c b i thư ng b ng
ti n, nhà

ho c b ng ñ t. Khi b i thư ng b ng ñ t ho c nhà

mà có s

chênh l ch v giá tr thì ngư i ñư c b i thư ng ñư c nh n ho c ph i tr

l i

ph chênh l ch giá tr ño b ng ti n.
V ñi u ki n ñư c b i thư ng: Do chính sách ñ t ñai c a Nhà nư c Vi t
Nam qua các th i kỳ l ch s có nhi u thay đ i và do cịn nhi u b t c p trong
công tác qu n lý, s d ng ñ t, Ngh ñ nh s 22/1998/Nð-CP ñã quy ñ nh r t c
th , chi ti t các trư ng h p ñư c b i thư ng thi t h i v ñ t, v tài s n.
V giá đ t đ tính b i thư ng thi t h i: Giá đ t đ tính b i thư ng thi t
h i ñư c xác ñ nh trên cơ s giá ñ t c a ñ a phương ban hành theo quy đ nh
c a Chính ph nhân v i h s K ñ ñ m b o giá đ t tính b i thư ng phù h p
v i kh năng sinh l i và giá chuy n như ng quy n s d ng ñ t

đ a phương.

Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

17

V chính sách h tr : Th c t , khi Nhà nư c thu h i ñ t c a ngư i ñang
s d ng ñ t n ñ nh, lâu dài, h u qu là ngư i dân b m t ñ t , m t tư li u s n
xu t, nhi u trư ng h p ph i di chuy n ch

, ñ i s ng c a ngư i b thu h i ñ t

g p nhi u khó khăn, nên vi c th c hi n các chính sách h tr đ khơi ph c thu
nh p, c i thi n m c s ng c a nh ng ngư i b nh hư ng là r t c n thi t. Chính
sách h tr quy ñ nh trong Ngh ñ nh s 22/1998/Nð-CP bao g m:
- H tr ñ

n ñ nh s n xu t và đ i s ng, chi phí đào t o chuy n ngh .

- Tr c p ng ng vi c cho cán b công nhân viên c a doanh nghi p
trong th i gian ng ng s n xu t kinh doanh ñ n lúc s n xu t kinh doanh tr l i
ho t ñ ng bình thư ng.
- Tr c p chi phí di chuy n, h tr t o l p ch
d ng nhà

ñ i v i ngư i ñang s

thu c s h u c a Nhà nư c, thư ng ti n ñ .

- H tr cho các ñ i tư ng chính sách.
V TðC: Chính sách TðC đư c đ c p ñ y ñ hơn so v i các Ngh
ñ nh trư c đó, vi c Nhà nư c chu n b ñ ñi u ki n ñ l p khu TðC (bao g m
qu ñ t, qu nhà

và qu ti n m t) là m t ph n ñ m b o công công tác

GPMB th c hi n nhanh chóng. L p khu TðC đư c c th hố m t chương
riêng trong Ngh đ nh s 22/1998/Nð-CP, bao g m quy ñ nh th m quy n
phê duy t l p khu TðC, ñi u ki n b t bu c ph i có khu TðC, nguyên t c
b trí đ t

cho các h gia đình t i khu TðC và ngu n v n xây d ng khu

TðC, ngồi ra cịn có m t s quy ñ nh v chính sách h tr l p khu TðC,
góp ph n khơi ph c cu c s ng c a ngư i dân trong vùng gi i to . L p khu
TðC, th hi n chính sách đ i m i c a nhà nư c v quan ñi m và m c tiêu
l y con ngư i làm tr ng tâm trong quá trình b i thư ng thi t h i ñ i v i
ngư i b thu h i ñ t.
V t ch c th c hi n: N u như các văn b n trư c ñây m i ch quan tâm
ñ n n i dung b i thư ng cho ñ t b thu h i và các tài s n g n li n v i ñ t b

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p ……………………….

18