Tiểu luận Đánh giá tác động môi trường: Khái quát tác động chính và chỉ ra các vấn đề môi trường quan trọng của dự án Trạm bơm lưu vực Nhiêu Lộc Thị Nghè (Nhóm 4)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG



KHOA MÔI TRƯỜNG& BẢO HỘ LAO ĐỘNG
Mơn học
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MƠI TRƯỜNG
BTKN
Chủ đề : KHÁI QUÁT TÁC ĐỘNG CHÍNH VÀ CHỈ RA CÁC VẤN ĐỀ MÔI
TRƯỜNG QUAN TRỌNG CỦA DỰ ÁN “TRẠM BƠM LƯU VỰC NHIÊU
LỘC- THỊ NGHÈ”
Nhóm: 4
Sinh viên

Mã số sinh viên

1

Võ Bình Thuận

91202221

2

Trần Thanh Lam

91202127

3

Nguyễn Huỳnh Thanh Sơn

91202187

4

Nguyễn Huỳnh Thảo Uyên

91202262

5

Nguyễn Tú Trinh

91202244

6

Bùi Tấn Phong

91202173

Nộp bài: 23g30 ngày 1/10/2014

Tp. Hồ Chí Minh, 2014


Mục lục

I. Giới thiệu các phương pháp sử dụng trong nghiên cứu ĐTM:
1. Phương pháp ma trận tương tác:

Phương pháp ma trận tương tác là một trong những phương pháp sớm nhất
sử dụng trong ĐTM. Ma trận đơn giản trình bày hoạt động dự án trên trục
hoành cà các thành phần môi trường trên trục kia. Khi một hoạt động có thể
tác động làm thay đổi thành phần mơi trường, ghi nhận này được ghi lại trên
ma trận và có thể mô tả bằng khái niệm đặc trung bởi độ lớn riêng biệt hoặc
liên kết và các cân nhắc quan trọng. Có nhiều phiên bản của ma trận đơn giản
được sử dụng trong ĐTM, trong đó kể cả ma trận bước.
2. Phương pháp sơ đồ lưới:
Phương pháp sơ đồ lưới là phương pháp nghiên cứu ĐTM. Phương pháp thể
hiện các mối quan hệ tương hỗ giữa nguồn tác động và các yếu tố môi trường
bị tác động kết hợp bằng sơ đồ. Phương pháp này thường được thể hiện qua
sơ đồ chuỗi nối tiếp.
Sơ đồ lưới hợp nhất các tác động và hệ quả trong một quan hệ tương tác nhất
định giữa hoạt động và thành phần môi trường chịu tác động kể cả các hiệu
ứng thứ cấp và tam cấp. Sơ đồ lưới còn được biết dưới tên gọi “biểu đồ hệ
quả” và “cây tác động”.
Sơ đồ lưới có ý nghĩa lớn đối với các tác động tiềm năng của dự án. Trình bày
sơ đồ lưới có tác dụng tốt trong truyền thống nghiên cứu môi trường cho các
đối tượng quan tâm. Sơ đồ này hiệu quả trong việc xác định mối quan hệ giữa
hệ thống môi trường tự nhiên và kinh tế xã hội

2

2


3. Phương pháp bản liệt kê
Là phương pháp nghiên cứu ĐTM bao gồm các bảng liệt kê từ thành phần
môi trường chịu tác động cho tới các tiếp cận hệ thống kể cả lượng hóa các tác
động cho các phương án và từng thành phần môi trường.

Bảng liệt kê mô tả là phương pháp liệt kê thành phần môi trường cần
nghiên cứu cùng các thông tin về đo đạc, dự đoán, đánh giá.
Bảng liệt kê đơn giản (gọi tắt là bảng liệt kê) liệt kê các thành phần môi
trường cần nghiên cứu (có khả năng nhận/bị tác động). Ban đầu các bảng liệt
kê chỉ sử dụng cho thành phần môi trường, sau mở rộng cho tất cả các yếu tố
khác.
II. Xây dựng bảng liệt kê các hoạt động của TB và những thành phần mơi trường
có khả năng bị ảnh hưởng:
1. Xây dựng bảng liệt kê:

Hoạt động dự án

Khử mùi

Hoạt động của bơm
chuyển tải
Xả nước thải sau xử lý sơ
bộ
Lược rác

Sinh hoạt công nhân
Hoạt động xây dựng, sửa
chữa
Chỉnh pH

Mức độ tác động

Thành phần mơi trường chịu tác
động

××

Khơng khí

×

Nước

××

Đất

×

Nước

×

Khơng khí

××

Nước

×

Khơng khí

××

Khơng khí

×

Đất

××

Nước

×

Khơng khí

××

Khơng khí

×

Đất

×

Khơng khí

××

Nước

3

3


Pha lỗng

×

Khơng khí

××

Nước

2. Trình bày các tác động chính:
a. Tác động đến mơi trường khơng khí:
Trong q trình xây dựng hệ thống cơng trình và vận hành cho dự án, chất lượng
khơng khí bị tác động do những ngun nhân:
- Bụi, khí thải sinh ra do việc đào đất, san lấp, vận chuyển gây ơ nhiễm khơng
khí trong khu vực.
- Bụi, khí thải phát sinh do máy móc thi cơng, xe cơ giới.
- Bức xạ nhiệt từ các quá trình thi cơng có phát sinh nhiệt.
- Tiếng ồn, rung do vận chuyển và các cơng đoạn sử dụng máy móc thiết bị
nặng.
- Hệ thống song chắn, lược rác tích tụ gây ảnh hưởng khơng tốt đến mơi
trường khơng khí
- Mùi hôi phát sinh từ rác thải công nhân.
b. Tác động đến mơi trường nước:
Trong q trình xây dựng hệ thống cơng trình và vận hành cho dự án, chất lượng

nước bị tác động do những nguyên nhân:
- Nước sau xử lý và khử mùi sẽ ít ơ nhiễm hơn.
- Nước thải của công nhân gây ô nhiễm nước.
c. Tác động đến mơi trường đất:
Trong q trình xây dựng hệ thống cơng trình và vận hành cho dự án, chất lượng đất
bị tác động do những nguyên nhân:
- Rác thải dư thừa trong q trình xây dựng, sửa chữa.
- Rác tích tụ từ hệ thống song chắn và lược rác.
- Rác thải trực tiếp của người lao động.
III. Xây dựng Sơ đồ lưới tác động của TB :
1. Xây dựng Sơ đồ lưới :Hoạt động của trạm bơm

Hoạt động của trạm bơm

Tác động sơ cấp
4

Sinh hoạt
của công

Tác động thứ cấp
4

Chống
ngập lụt


Hoạt động của bơm chuyển
tải

Khơng khí, tiếng ồn, mùi
khó chịu

Khử mùi nước thải

Nước, hóa chất dư, cặn

Xả thải khí

Khơng khí, tiếng ồn, mùi
khó chịu

Đời sống người dân
Mơi trường xung quanh

Lưu vực sơng Sài Gịn
Mơi trường xung quanh

Đời sống người dân

Mơi trường xung quanh
Xả nước thải đã xử lý

Nước, hóa chất dư, cặn

Thu gom khử mùi

Khơng khí, tiếng ồn, mùi
khó chịu

Lưu vực sơng Sài Gịn
Mơi trường xung quanh

Đời sống người dân
Mơi trường xung quanh

Hệ thống đường thủy
Hệ thống lược rác

Cơ sở hạ tầng, kỹ thuật

Chống ngập lụt

Đất, rác thải sinh hoạt

Đời sống người dân
Mơi trường xung quanh

Pha lỗng nước thải ra sông

Sinh hoạt của công nhân

Giảm ô nhiễm

Lưu vực sông Sài Gịn

Nước, hóa chất dư, cặn

Mơi trường xung quanh

Cơ sở hạ tầng, kỹ thuật

Hệ thống đường thủy

Đất, rác thải sinh hoạt

Chống ngập lụt

Khơng khí, tiếng ồn, mùi
khó chịu

Đời sống người dân

5

Mơi trường xung quanh
5


2. Trình bày các tác động chính :
a. Tác động đến mơi trường khơng khí :
- Trong khi vận hành bơm chuyển tải sẽ phát sinh ra nhiều tiếng ồn xung
quanh.
- Trong q trình xả thải khí ảnh hưởng trực tiếp đến mơi trường khơng khí,
gây ra mùi khó chịu.
- Hệ thống thu gom khử mùi tích tụ ảnh hưởng đến khơng khí.
- Mùi hơi phát sinh từ rác thải cơng nhân.
- Bụi phát sinh khi vận hành máy móc, thi công, vận chuyển.
b. Tác động đến môi trường nước :
- Q trình khử mùi có sử dụng hóa chất để xử lý ảnh hưởng đến môi trường

nước.
- Nước thải sau khi đã được xử lý sẽ được thải pha lỗng ra sơng, tuy đã pha
lỗng nhưng vẫn có ảnh hưởng đến môi trường nước xung quanh.
- Nước thải của công nhân gây ô nhiễm nước.
c. Tác động đến môi trường đất :
- Hệ thống thu gom và lược rác sẽ phát sinh nhiều rác dư thừa.
- Rác thải trong hoạt động và sinh hoạt của công nhân tại nơi làm việc
IV. Xây dựng Ma trận tác động của TB :
1. Xây dựng ma trận
Hoạt động

Khơng khí

Thải nước ra sơng

Nước

Đất

-

-

Xử lý mùi

+

-

Lược rác

-

+

Khử mùi nước thải

+

-

Song chắn rác

-

Sinh hoạt công nhân

+

KT -XH

Sinh vật
-

+

+

+

+
-

6

+
6


2. Trình bày các tác động chính :
a. Tác động đến mơi trường khơng khí :
- Hoạt động xử lý mùi và khử mùi nước thải sẽ tác động tích cực đến khơng
khí xung quanh khu vực làm việc.
- Hoạt động lược rác và song chắn rác sẽ giữ lại phần lớn rác thải, anh hưởng
đến khơng khí.
- Ngồi ra cịn có các hoạt động vận chuyển, thu gom rác có phát sinh ra bụi.
b. Tác động đến mơi trường nước :
- Trong quá trình xử lý và khử mùi nước thải bằng hóa chất, có ảnh hưởng
tiêu cực đến môi trường nước xung quanh.
- Sử dụng song chắn rác và lược rác trong mơi trường nước có tác động làm
giảm ô nhiễm môi trường nước.
- Nước thải sinh hoạt của công nhân.
c. Tác động đến môi trường đất, sinh vật xung quanh :
- Thải nước đã xử lý ra pha lỗng sơng Sài Gịn làm ảnh hưởng đến nhiều sinh
vật sống xung quanh, tuy đã giảm bớt ô nhiễm.
- Hệ thống lược rác sẽ làm bớt ô nhiễm cho mơi trường xung quanh.
V. SO SÁNH CÁC TĨM LƯỢC VÀ NHẬN XÉT THU ĐƯỢC TỪ PHƯƠNG
PHÁP
1. Phương pháp bảng liệt kê các hoạt động của TB và các thành phần mơi trường có
khả năng bị ảnh hưởng.

Phương pháp này dựa trên việc lập bảng thể hiện mối quan hệ giữa các hoạt động
của dự án với các thông số môi trường có khả năng chịu tác động bởi dự án nhằm
mục tiêu nhận dạng tác động môi trường. Một bảng kiểm tra được xây dựng tốt sẽ
bao quát được tất cả các vấn đề môi trường của dự án, cho phép đánh giá sơ bộ mức
độ tác động và định hướng các tác động cơ bản nhất cần được đánh giá chi tiết.
Đối với phương pháp này, có 2 loại bảng liệt kê phổ biến nhất gồm bảng liệt kê đơn
giản và bảng liệt đánh giá sơ bộ mức độ tác động.
- Bảng liệt kê đơn giản: được trình bày dưới dạng các câu hỏi với việc liệt kê đầy đủ
các vấn đề môi trường liên quan đến dự án. Trên cơ sở các câu hỏi này, các chuyên
gia nghiên cứu ĐTM với khả năng, kiến thức của mình cần trả lời các câu hỏi này ở
mức độ nhận định, nêu vấn đề. Bảng liệt kê này là một công cụ tốt để sàng lọc các
loại tác động môi trường của dự án từ đó định hướng cho việc tập trung nghiên cứu
các tác động chính.
7

7


Bảng liệt kê đánh giá sơ bộ mức độ tác động: nguyên tắc lập bảng cũng tương tự
như bảng liệt kê đơn giản, song việc đánh giá tác động được xác định theo các mức
độ khác nhau, thông thường là tác động không rõ rệt, tác động rõ rệt và tác động
mạnh. Việc xác định này tuy vậy vẫn chỉ có tính chất phán đốn dựa vào kiến thức
và kinh nghiệm của chuyên gia, chưa sử dụng các phương pháp tính tốn định
lượng.
Như vậy, lập bảng liệt kê là một phương pháp đơn giản, nhưng hiệu quả không chỉ
cho việc nhận dạng các tác động mà còn là một bảng tổng hợp tài liệu đã có, đồng
thời giúp cho việc định hướng bổ sung tài liệu cần thiết cho nghiên cứu ĐTM. Như
vậy, phải thấy rằng, hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc rất nhiều vào việc lựa
chọn chuyên gia và trình độ, kinh nghiệm của các chuyên gia đó.
Ưu điểm: đợn giản dễ làm dễ hiểu (Nếu người đánh gía nắm vững nội dung họa

động phát triển). Do vậy việc đầu tư cho cơng tác này là ít tốn kém
Nhược điểm: kết quả đánh giá hoàn toàn dựa vào yếu tố cảm tính, chủ quan.
2. Phương pháp sơ đồ lưới các hoạt động của TB và các thành phần mơi trường
có khả năng bị ảnh hưởng..
Phương pháp này dựa trên việc xác định mối quan hệ tương hỗ giữa nguồn tác động
và các yếu tố môi trường bị tác động được diễn giải theo nguyên lý nguyên nhân và
hậu quả. Bằng phương pháp này có thể xác định được các tác động trực tiếp (sơ
cấp) và chuỗi các tác động gián tiếp (thứ cấp). Phương pháp này được thể hiện qua
sơ đồ mạng lưới dưới nhiều dạng khác nhau.
Ưu điểm: dễ nhận thấy nguyên nhân của sự tác động.
Nhược điểm: khó tìm thấy được điểm dừng có chút cảm tính.
3. Phương pháp ma trận các hoạt động của TB và các thành phần mơi trường có
khả năng bị ảnh hưởng..
Phương pháp ma trận là sự phát triển ứng dụng của bảng liệt kê. Bảng ma trận cũng
dựa trên nguyên tắc cơ bản tương tự đó là sự đối chiếu từng hoạt đọng của dự án
với từng thông số hoặc thành phần môi trường để đánh giá mối quan hệ nguyên
nhận – hậu quả ở mức độ định lượng cao hơn với việc cho điểm mức độ tác động
theo thang điểm từ 1 đến 5 hoặc từ 1 đến 10. Tổng số điểm phản ánh thành phần
môi trường hoặc thông số môi trường nào bị tác động mạnh nhất. Mặc dù vậy,
phương pháp này cũng vẫn chưa lượng hóa được quy mô, cường độ tác động.
Ưu điểm: cùng lúc có thể đánh giá tác động của nhiều hoạt động phát triển, đánh giá
việc tổng hợp dễ dàng.
Nhược điểm: các hoạt động phát triển đều ở trạng thái tĩnh.

8

8