SUBJECT :INTERNATIONAL BUSINES

SUBJECT :INTERNATIONAL BUSINES
NORTH AMERICAN FREE TRADE AGREEMENT
HIỆP ƯỚC THƯƠNG MẠI TỰ DO BẮC MỸ
Các cuộc đàm phán về Hiệp ước mậu dòch tự do Bắc Mỹ (NAFTA) bắt đầu vào
1991 nhằm tạo ra thò trường tự do lớn nhất của thế giới ,vơí 364 triệu nhà tiêu thụ và
tổng sản phẩm là 6 ngàn tỷ USD .Hiệp ước đã đánh dấu sự khởi đầu táo bạo đó là
:trước đây chưa bao giờ có những quốc gia công nghiệp tạo thò trường mậu dòch khổng
lồ như thế với nước lánh giềng đang phát triển.
Bởi vì Canada tăng lời từ NAFTA (tức là mậu dòch của Canada với Mexico là
1% mậu dòch vơí Mỹ),nên nhiều cuộc tranh luận tập trung vào những khoảng lời và lỗ
của Mỹ và Mexico.Những nhà đề nghò đã tranh cãi rằng hiệp ước sẽ tạo cho những
công ty Mỹ sự tiến gần đến việc chung vốn khổng lồ với chi phí tương đối thấp của lao
động Mexico tại thời điểm đó khi khuynh hướng dân số học cho thấy sự thiếu hụt lao
động ở nhiều nơi của Mỹ.Vào thời điểm đó ,nhiều công việc mới xuất hiện ở
Mexico.Hiệp ước sẽ giúp cho các công ty ở cả 2 quốc gia tiến gần đến hàng triệu khách
hàng và những dòng mậu dòch được mở rộng sẽ dẫn đến kết quả trong sự tăng trưởng
kinh tế nhanh hơn ở cả 2 quốc gia.Nhìn chung,quan diểm của tổ chức đối với NAFTA
tích cực một cách rõ ràng ,có thể xem hình 6.2 .Tuy nhiên ,NAFTA chòu đựng một
chướng ngại nghiêm trọng do sự giảm giá trò đáng kể tiền peso của Mexico vào đầu
năm 1995 và tác động theo sau lên mậu dòch .Nhũng nhà phê bình NAFTA đã tranh cãi
rằng quá nhiều điều đươcï mong đợithay đổi quá nhanhđối với một quốc gia mà hệ
thống chính trò và kinh tế của nó không sẵn sàng cho thò trường mở rộng .Đáp lại
rằng ,những nhà biện hộ của NAFTA đã tranh cãi rằng không có diều gì sai với nền
kinh tế thực sự của Mexico và cuộc khủng hoảng tiền peso là một cuộc khủng hoảng
chính tròø sẽ vượt qua theo thời gian.
Mặc dù những diều này xảy ra,nhưng những cải thiện đã biến nước Mexico
thành thò trường hấp dẫn bằng quyền lợi của chính nước đó.Tổng sản phẩm quốc nội
của Mexico đang mở rộng hơn 3% mỗi năm từ năm 1989 và xuất khẩu sang Hoa Kỳ
tăng72% từ năm 1986.Lạm phát giảm từ 131% năm 1987 đến lạm phát một con số vào
năm 1994.Bằng chiều hướng đặt quốc gia vào một cơ quan để mở rộng thò trường ,hiệp
ước mậu dòch đã thu hút đầu tư nước ngoài mới đáng kể.Hoa Kỳ đã làm lợi từ thành

công của Mexico.Cán cân mậu dòch Hoa Kỳ với Mexico đã thay đổi từ khoảng thâm
hụt là $4.9 tỉ vào năm 1986 thành số thặng dư là $1.3 tỉ năm 1994 do tăng gấp đôi việc
xuất khẩu suốt khoảng thời gian đó.Điều này dẫn đến kết quả là tạo được 264,000 công
việc.Trong số những ngành công nghiệp của Hoa Kỳ thu lợi là máy tính ,ngành tự
động ,chất hóa dầu,dòch vụ tài chánh.Năm 1990 Mexico đã mở rộng thò trường máy tính
bằng cách loại bỏ những yêu cầu giấy phép rắc rối và cắt giảm thuế quan từ 50%
xuồng 20% .Kết quả là ,xuất khẩu tăng lên 23% trong suốt năm đó.IBM,nơi màtạo ra
nhũng máy tính cá nhân và máy tính có kích cỡ vừa phải ở Mexico,đoán trước sự tăng
trưởng doanh thu số bán lên khoảng $1 tỉ từ quốc gia này giữa thập niên 90.Sự tăng
trưởng của Mexico hướng tới một xã hội nhiều thăng tiến,nhiều nhà sản xuất hàng hóa
tiêu dùng cũng sẽ có lợi .NAFTA cũng tác động chủ yếu trước sự nổi lên của những
chuỗi cửa hàng bán lẻ mới,nhiều cửa hàng đã thiết lập để điều khiển những sản phẩm
từ nước ngoài.
Mậu dòch tự do sản sinh ra cho cả những người thành công và những người thất
bại.Mặc dù các đối thủ thừa nhận rằng sự thỏa thuận có thể thúc đẩy việc tăng trưởng
kinh tế ,nhưng chúng chỉ ra những phân đoạn của nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ bò gây hại bởi
sự thỏa thuận này.Toàn bộ lương và việc làm cho những công nhân không có tay nghề
ở Hoa Kỳ sẽ giảm bởi chi phí chung vốn lao động của Mexico giảm.Các công ty Hoa
Kỳ đang chuyển các hoạt động sang Mexico từ thập niên 1960. Cánh cửa được mở rộng
khi Mexico đã mở rộng tự do những giới hạn xuất khẩu cho phép xuất khẩu nhiều hơn
được gọi là “maquiladoras”,nhũng phân xưởng mà sản xuất ra hàng hóa và những
phần sản phẩmhay chế biến thực phẩm để xuất khẩu trở lại Hoa Kỳ .Nguồn cung cấp
lao động thì nhiều,chi trả và lợi ích thấp ,những luật lệõ công việc lỏng lẻo bởi những
tiêu chuẩn Hoa Kỳ .Mức lương “maquilador”trung bình là $1.73 trên một giờ,được so
sánh với $2.17 trên một giờ đối với nhà sản xuất Mexico.Những nhà lãnh đạo lao động
HK cũng tính rằng việc bảo vệ công nhân và bảo vệ môi trường không đầy đủ của
Mexico sẽ khuyến khích những công ty HK chuyển đi để tránh khỏi những tiêu chuẩn
cứng cỏi hơn tại nước nhà.Thật vậy,những luật Mexico cũng nghiêm ngặt như luật
HKnhưng mãi gần đây không có người nào buộc phải thi hành chúng.Sự đánh giá của
Ủy ban mậu dòch quốc tế năm 1993 ước tính rằng trong khi NAFTA tăng 35,000 đến

93,500 công việc cho HK1995,thì nó cũng sẽ tạo cho những công ty HK tăng 170,000
công việc .Tin tức tốt là mậu dòch tự do đã tạo ra những công việc có kó năng cao và trả
lương tốt hơn ở HK dẫn đến kết quả tăng trưởng xuất khẩu.Những người thất bại là
những nhà sản xuất của HK về bộ phận tự động ,đồ gia dụng ,kính gia đình, đường, đậu,
những người trồng trái cây vàhải sản và nhà sản xuất rau cải.Trong hầu hết các trøng
hợp, chi phí hàng tồn kho và vận chuyển cao của Mexico sẽ tiếp tục tạo tính hiệu năng
hơn đối với nhiều ngành công nghiệp HK để phục vụ thò trường nội đòa từ những phân
xưởng HK.
Những quốc gia dựa vào mậu dòch với những quốc gia thuộc NAFTA quan tâm
rằng hiệp ước sẽ chệch hướng mậu dòch và áp đặt những khoảng lỗ đáng kể về kinh
tế.Sự thành công liên tục về kinh tế của Asia dựa vào sự tiến gần dễ dàng đến thò
trường Bắc Mỹ 1 cách rộng rãi ,nơi mà tính hơn khoảng 25% doanh thu xuất khẩu hàng
năm của nhiều quốc gia châu Á.Những nhà sản xuất chi phí thấp ở châu Á có thể làm
mất đi 1 số ngành Xuất khẩu đến Hk nếu họ lệ thuộc vào thuế hải quan trong khi những
công ty Mexico thì không .Tương tự ,nhiều công ty ở Caibbean và Trung Mó sợ rằng
những ngành công nghiệp cũ của những vùng thuộc quốc gia họ sẽ bò đe dọa ,khi mà
nhiều cuộc đầu tư được yêu cầu.
NAFTA có thể là bước đầu đối với khối bán cầu ,nhưng không ai mong đợi nó
xảy ra bất kì thời gian nào .Mất hơn 3 năm cho việc mặc cả gay go để tiến đến thỏa
thuận giữa US &Canada,2 quốc gia có hệ thống kinh tế ,công nghiệp ,xã hội song
song .Những thách thức đối với việc mở rộng tự do xuyên châu Mỹ La Tinh sẽ đáng
kể.Tuy nhiên,nhiều nhóm thuộc Châu Mỹ La tinh đang thực hiện những điều khoản
đính kèm để tham gia vào NAFTA vào thập niên 1990 .Các cuộc đàm phán bắt đầu vào
năm 1995 để Chile tham gia vào NAFTA vào đầu năm1997.