ngµy so¹n tr­êng thpt dtnt quú ch©u gi¸o ¸n sinh häc 12 ngµy so¹n 02 11 2009 ngµy d¹y 03 11 2009 tiõt ppct 13 bài 13 ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng ®õn sù bióu hiön cña gen i môc tiªu bµi d¹y 1 kiõn thøc ph

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Ngày soạn : 02-11- 2009</i>
<i>Ngày dạy :03- 11- 2009</i>

TiÕt PPCT : 13

<b>BÀI 13 : ảnh hởng của môi trờng đến sự biểu hiện của gen</b>
I. Mục tiêu bài dạy

<b>1. KiÕn thøc:</b>

- Phân tích đợc mối quan hệ giữa KG, MT, KH.

- Nêu đợc khái niệm và những tính chất của thờng biến.

- Nêu đợc khái niệm mức phản ứng, vai trò của KG và MT đối với năng suất của vt nuụi v cõy
trng.

<b>2. Kỹ năng</b>

- Phỏt trin k năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Phát triển kĩ năng làm việc độc lập SGK.

<b>3. Thái độ</b>

- HS có ý thức vận dụng kiến thức để lý giải một số hiện tợng.
II. Chuẩn bị

- Hình 13 SGK

III. hot ng dy hc
<b>1. Bi c:</b>

Đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân ?
<b> 2. Trọng tâm: </b>

- Mèi quan hƯ KG, MT vµ KH.

<b> 3. Bài mới:- NST giới tính khác NST thờng ở những đặc điểm cơ bản nào? Gen trên NST giới </b>
tính X di truyền có điểm gì khác gen trên NST Y?

<b>Hoạt động 1. Mối quan hệ giữa gen, tính trạngvà mơi trờng.</b>
Mục tiêu:

- Phân tích đợc mối quan hệ giữa KG, MT, KH.
- GV nêu vấn đề:

? Tính trạng trên cơ thể sinh vật là do gen
qui định có hồn tồn đúng hay không?
- HS đọc mục I trong SGK và tho lun
nhúm a ra kt lun.

- GV nêu câu hỏi:

+ Tại sao ở thỏ tại vị trí đầu mút cơ thể nh
tai, bàn chân, đuôi, mõm... có lông màu
đen, ở những vị trí khác lông trắng muốt?
- HS giải thích -> GV chính xác hóa kiến
thức.

+ Do các tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt
độ thấp hơn nên có khả năng tổng hợp sắc

tố mêlanin làm cho lông màu đen.

+ Các vùng khác nhiệt độ cao hơn không
tổng hợp mêlanin lông màu trắng.

-> Làm giảm nhiệt độ của vùng lông trắng,
mọc thnh lụng en.

<b>I. Mối quan hệ giữa gen và tính tr¹ng.</b>

Gen(ADN)->mARN->Polipeptit->pr->TT
<b>II. Sự tơng tác giữa kiểu gen và mơi trờng.</b>
* Hiện tợng: ở thỏ tại vị trí đầu mút cơ thể
nh tai, bàn chân, đi, mõm… có lơng màu
đen, ở những vị trí khác lơng trắng muốt.
<i>* Giải thích: Tại các tế bào đầu mút cơ thể có</i>
nhiệt độ thấp hơn nên có khả năng tổng hợp
đợc sắc tố mêlanin làm cho lông màu đen.
Các vùng khác nhiệt độ cao hơn không tổng
hợp đợc mêlanin nên lông trắng.

Làm giảm nhiệt độ vùng lông trắng, mọc
thành lơng đen.

* Kết luận: Mơi trờng có thể ảnh hởng đến sự
biểu hiện của KG.

<b>Hoạt động 2. Mức phản ứng của kiểu gen:</b>
Mục tiêu:

- Nêu đợc khái niệm và những tính chất của thờng biến.

- Nêu đợc khái niệm mức phản ứng, vai trò của KG và MT đối với năng suất của vật nuôi
và cây trồng.

- HS đọc mục III SGK và thảo luận về sơ đồ
hình vẽ mối quan hệ giữa một KG với các mơi
trờng khác nhau trong sự hình thnh cỏc KH
khỏc nhau.

? Mức phản ứng là gì? Tìm một hiện tợng thực

<b>III. Mức phản ứng của kiÓu gen:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tế trong tự nhiên để minh họa.

- GV hái:

? Mức phản ứng đợc chia thành mấy loại? Đặc
điểm của từng loại?

? Tính trạng chất lợng và tính trạng số lợng,
th-ờng thì loại nào có mức phản ứng rộng hơn?
Hãy chững minh điều đó?

? Có thể xác định rễ dàng mức phản ứng của
một KG hay không?

- Liên hệ: Trong sản xuất, chăn nuôi muốn
nâng cao năng suất thực cần phải làm gì?

(mối quan hệ giữa yếu tố giống, kĩ thuật canh
tác và năng suất thu đợc).

? ThÕ nµo lµ sự mềm dẻo về KH?

? Hình vẽ 13 thể hiện điều gì? (Mức phản ứng
<i>của 2 KG khác nhau trong cùng một điều kiện </i>
<i>môi trờng)</i>

? Nhn xột v chiều cao cây của 2 KG trong
mỗi độ cao nớc biển?

? Vậy mức độ mềm dẻo của KH phụ thuộc vào
yếu tố nào? (kiểu gen)

? Sự mềm dẻo về KH của mỗi KG có ý nghĩa
gì đối với chính bản thân sinh vật?

? Con ngêi cã thĨ lợi dụng khả năng mềm dẻo
về KH của vật nuôi, cây trồng trong sản xuất
chăn nuôi nh thế nµo?

? Từ những phân tích trên hãy nêu những tính
chất và đặc điểm của sự mềm dẻo KH của sinh
vt?

- Trên lá cây: Da có hoa văn màu xanh cđa
l¸.

- Trên đá: Da có màu hoa của rêu đá.

- Trên thân cây: Da có màu hoa nâu.

Tập hợp các kiểu hình trên của một con tắc
kè (một KG) tơng ứng với các chế độ môi
tr-ờng đợc gọi là mức phản ứng.

* Mức phản ứng đợc chia thành 2 loại: Mức
phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp.

* Để xác định mức phản ứng của một KG
cần phải tạo ra các cá thể sinh vật có cùng
một KG. Với cây sinh sản sinh dỡng có thể
xác định mức phản ứng bằng cách cắt cành
đồng loạt của cùng một cây đem trồng và
theo dõi đặc điểm của chúng.

<b>2. Sù mỊm dỴo vỊ KH (thêng biÕn):</b>

* KN: Hiện tợng một KG có thể thay đổi KH
trớc những điều kiện môi trờng khác nhau
đ-ợc gọi là sự mềm dẻo về KH.

* ý nghĩa: Giúp sinh vật thích nghi với những
thay đổi của mụi trng.

* Đặc điểm:

- Mc mm do ca KH phụ thuộc vào
KG.

- Mỗi KG chỉ có thể điều chỉnh KH của mình
trong một phạm vi nhất định.

<b>IV. Củng cè:</b>

- HS đọc kết luận trong SGK.

- ý nghĩa của sự mềm dẻo KH đối với thực tiễn sản xuất?
<b>V. Dặn dò :</b>

</div>

<!--links-->