Bài soạn ĐỀ THI TỐT NGHIỆP PPDH NGỮ VĂN K29

ĐỀ THI TỐT NGHIỆP PPDH NGỮ VĂN K29
ĐÁP ÁN

Đề 1
1. Phân tích các bước dạy của một giờ trả bài Tập làm văn ở trường
Trung học cơ sở.
* Trả lời được các cơ bản sau:
3. Phương pháp dạy tiết trả bài.
Không được trả bài một cách tuỳ tiện mà phải tiến hành trả bài trong một tiết học
theo năm bước sau với một giáo án trả bài nghiêm túc:
1) Nhận xét chung bài làm của HS.
- Chép đề lên bảng, cho HS đọc lại đề. Xác định nội dung, yêu cầu
của đề (thể loại, nội dung, đối tượng, phạm vi, hướng triển khai, bố
cục,…)
- Nêu nhận xét chung về bài làm:
Nhận xét chung về bài làm: đáng giá ưu nhược điểm chung về tình
hình làm bài của lớp so với yêu cầu của đề và so với bài trước.
nhận xét riêng từng mặt nội dung và hình thức (có minh hoạ). Lời
nhận xét không nên căng thẳng, tránh gay gắt, không xúc phạm
HS. Nên động viên khuyến khích HS qua lời nhận xét.
2) Công bố kết quả chung của cả lớp.
- Điểm số chung; tính tỉ lệ.
- Em đạt điểm cao nhất và em đạt điểm thấp nhất.
- Những em tiến bộ và những em thoái bộ.
- Đọc bài khá nhất.
3) Chữa lỗi điển hình của lớp.
- Chữa chung trên bảng lớp: HS có lỗi lên chữa, lớp nhận xét, bổ
sung.
- Mỗi tiết trả bài chữa 4 lỗi: 2 lỗi nội dung; 2 lỗi hình thức.
4) Trả bài, ghi điểm vào sổ.
1

GV trả bài cho HS đọc và xem lại những nhận xét của GV, giải quyết thắc mắc
của HS và lấy điểm vào sổ điểm của lớp.
5) HS tiếp tục sửa lỗi trong bài làm của mình dưới sự hướng dẫn của GV.
Bước 5 là bước bức thiết phải có trong tiết trả bài. Bước này được thức hiện sau
bước 3 là hợp lí, vì các em sẽ vận dụng cách chữa lỗi chung vào việc sửa lỗi
riêng trong bài làm của mình.
Trong bài làm, GV đã ghi rõ lỗi bên lề theo quy ước, các em cứ theo đó mà sửa
lỗi ra ngoài lề.
Trong khi các em tự sửa, GV đi từng bàn để giúp các em sửa.
Bước 5 là bước HS tự làm việc, tự động não suy nghĩ để tìm cách chữa. Vì vậy
GV phải hết sức quan tâm tới bước này trong tiết trả bài.
• Tóm lại:
Trong tiết trả bài cần phải đạt được 2 yêu cầu chính:
- HS phải nhận ra được ưu khuyết điểm của mình trong bài làm và
hướng khắc phục tiến lên.
- HS phải tự sửa chữa được những lỗi trong bài làm của mình.
Căn cứ vào 2 yêu cầu trên thì bước 1,3,5 là ba bước quan trọng nhất. Bước 2,4
là những bước cần thiết để động viên tâm lí HS. Trong giáo án cần thể hiện đầy
đủ 5 bước trên đây của một tiết trả bài TLV.
Việc trả bài không nên thực hiện vào đầu giờ bởi HS sẽ mải xem bài của mình
và của bạn mà không chú ý tới khâu chữa lỗi điển hình trên lớp, ảnh hưởng tới
việc tự chữa lỗi của các em trong bài làm của mình.
2. Theo anh (chị) có nhất thiết phải trả bài vào bước 4 không? Vì sao?
Có giáo viên trả bài làm văn cho học sinh trước ngày có giờ trả bài từ
hai đến ba ngày, ý kiến của anh (chị) như thế nào?
* Trả lời được các cơ bản sau:
- Nên. Không trả ài đầu giờ.HS không tập trung vào nhận xét của GV.
- Có thể trả bài trước từ 3 đến 4 ngày để HS tự chữa lỗi trong bài làm của mình,
viết lại một số đoạn văn,…

2
2
1. Anh (ch) hóy thit k hot ng khi ng cho bi Cõy tre Vit Nam ca Thộp
Mi trang 95 sỏch Ng vn 6 tp 2.
* Tr li c cỏc c bn sau:
1. Cho học sinh xem tranh minh họa SGK để giới thiệu cây tre.
- Em có ấn tợng gì về cây tre? Loài cây quen thuộc, gần gũi đã trở thành biểu t-
ợng của quê hơng, đất nớc.
2. Cho học sinh quan sát những đồ vật làm từ tre. Tìm và phát biểu thêm về những công
dụng, lợi ích trong cuộc sống sinh hoạt lao động và chiến đấu để giới thiệu cây tre.
3. Đọc một vài đoạn trong bài thơ "Cây tre" của Nguyễn Duy.
-Tre xanh, xanh tự bao giờ
Tự ngàn xa...đã có bờ tre xanh.
-Mai sau, mai sau, mai sau
Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh ...
Và một đoạn trong bài "Viếng lăng Bác" của Viễn Phơng.
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sơng hàng tre bát ngát
Ôi hàng tre , xanh xanh Việt Nam
Bão táp ma xa vẫn thẳng hàng" .
Cây tre đã trở thành biểu tợng cho tâm hồn, khí phách của dân tộc Việt Nam. Để
ca ngợi nhân dân Việt Nam anh hùng vừa kháng chiến chống Pháp thắng lợi, đạo diễn
ngời Ba Lan R.Các men cùng các nhà làm phim Việt Nam đã dựa vào bài tùy bút "Cây
tre bạn đờng" của Nguyễn Tuân để xây dựng bộ phim tài liệu "Cây tre Việt Nam"
(1956) .Nhà báo Thép Mới đã viết bài kí "Cây tre Việt Nam" để thuyết minh cho bộ
phim này.

3

2. Anh (chị) hãy thiết kế những câu hỏi và bài tập: chuyển thể tác phẩm, phát biểu
cảm nghĩ và liên tưởng, tưởng tượng cho bài Lượm của Tố Hữu trang 72 sách
Ngữ văn 6 tập 2.
* Trả lời được các cơ bản sau:
- - Câu hỏi và bài tập chuyển thể tác phẩm:
Sự phân chia loại thể trong sáng tạo văn chương chỉ là tương đối. Trong quá
trình sáng tạo của nhà văn, nhà thơ, các phương tiện, các yếu tố của loại thể
thường xâm nhập lẫn nhau trong một tác phẩm. nhà văn còn sử dụng cả các
phương tiện của các môn nghệ thuật khác như hội hoạ, âm nhạc, điện ảnh, điêu
khác,… để khắ hoạ hình tượng và biểu hiện cảm xúc tình cảm. Câu hỏi và bài
tập chuyển thể là biện pháp nhằm khai thác hiệu quả nghệ thuật của các phương
tiện, các yếu tố của các loại thể văn chương và của các môn nghệ thuật khác
được nhà văn sử dụng trong tác phẩm.
- Các biện pháp: Diễn ý thơ thành văn xuôi một cách có hình ảnh; hình dung
tưởng tượng hình ảnh, cảnh vật, tâm trạng được gợi ra trong tác phẩm và diễn tả
lại bằng nói, viết; chuyển các đoạn có đối thoại, kịch thành văn xuôi hoặc
ngược lại; vẽ tranh minh hoạ cho cảnh vật, nhân vật; phân tích hình vẽ minh
hoạ;…
Ví dụ:
• Hãy tưởng tượng cảnh gặp gỡ giữa hai chú trong 6 khổ thơ đầu bài “Lượm”
(Tố Hữu) và tả lại bằng lời của mình?
• Được tin Lượm hi sinh, tâm trạng nhân vật trữ tình ra sao? Em hãy hình
dung và diễn tả lại tâm trạng ấy.
• Hãy hình dung tâm trạng, hình ảnh của Lượm trong chuyến đi công tác cuối
cùng. Hãy tả lại hình ảnh, tâm trạng ấy của Lượm.
• Hãy chuyển thể cho tác phẩm “Lượm” (Tố Hữu) thành truyện hoặc tiểu
phẩm.
• Vẽ tranh minh hoạ cho một nội dung của bài.( nhân vật, hình ảnh, …)
• Phổ nhạc cho bài thơ vừa học.
- Câu hỏi và bài tập phát biểu cảm nghĩ.

Phát biểu cảm nghĩ là bộc lộ ra, diễn tả lại bằng lời nói hoặc viết lại những cảm
xúc, ấn tượng, suy nghĩ thiên về cảm tính về một bộ phận, một phương diện,
một phần hoạc toàn bộ tác phẩm. Ví dụ:
Nêu cảm nghĩ về một hình ảnh, một chi tiết, một nhân vật…
- Câu hỏi và bài tập liên tưởng, tưởng tượng.
Đặt tên lại cho truyện:
4
• Bài thơ “Lượm” (Tố Hữu) có thể đặt tên khác như thế nào? (Hai chú cháu,
Đồng đội, Người chiến sĩ nhỏ, Hai người chiến sĩ …)
• Có thể lấy nhan đề “Bất tử” để đặt cho bài thơ “Lượm” được không?

Đề 3
1. Anh (chị) hiểu thế nào là phương pháp gợi tìm trong dạy học Văn?
* Trả lời được các cơ bản sau:
1. Phương pháp gợi tìm là gì?
Gợi tìm là một biện pháp một cách thức giáo viên thường sử dụng để giúp học
sinh có phương hướng tự tìm tòi, học tập, nghiên cứu.
PPGT trong DH Văn là PP dẫn dắt HS từng bước tham gia, phát hiện phân tích
và đánh giá từng bộ phận của tác phẩm.
Đây là PP bổ trợ cho PP đọc sáng tạo giúp HS đào sâu, mở rộng hoạt động nhận
thức để phân tích, bình giá các hiện tượng văn học.\
4ê/;.
Phương pháp gợi tìm bao gồm một hệ thống các biện pháp , hình thức hướng
dẫn của giáo viên và những hình thức, những kiểu học tập của học sinh được thực
hiện chủ yếu bằng đàm thoại, định hướng nhằm:
- Nâng cảm thụ của học sinh về tác phẩm từ cảm tính đến lí tính.
- Kích thích nỗ lực trí tuệ của học sinh trong quá trình thưởng thức, tiếp nhận
tác phẩm.
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, khám phá và nhận xét từng bộ phận của tác
phẩm.

- Bước đầu giúp học sinh nắm được phương hướng, cách thức để tự tìm tòi,
phát hiện thưởng thức những kiến thức vế tác phẩm.
2. Các biện pháp, hình thức chủ yếu.
2.1. Xây dựng hệ thống câu hỏi định hướng gợi tìm.
Tiêu chuẩn của hệ thống câu hỏi:
* Câu hỏi ngoài tính chất chính xác, rõ ràng phải có màu sắc văn học, có khả
năng khêu gợi tình cảm, xúc động thẩm mĩ cho học sinh.
* Câu hỏi phải là một hệ thống hợp logic.
5