Ngu van 7 Tiet 117 118 Quan Am Thi KInh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (191.76 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Thø 6/9/4/2010
Ngữ văn - Bài 29:

Tiết 117-118 Văn bản: Quan Âm Thị Kính
A-Mục tiêu bài học: Giúp HS:

- Hiu đợc 1 số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo truyền thống.

- Tóm tắt đợc nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính, nội dung, ý nghĩa và 1 số đặc điểm
nghệ thuật (Xung đột: kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật,...) của trích đoạn Nỗi oan hại
chồng.

B-ChuÈn bị: - Đồ dùng: Bảng phụ

- Những điều cần lu ý: Nỗi oan hại chồng là 1 trong 2 nút chính của vở chèo.
Thân phận, địa vị ngời phụ nữ trong quan hệ gia đình và hơn nhân Phong kiến bộc lộ ở đây.
C-Tiến trình tổ chức dạy - học:

1- ổn định tổ chức:

2-Kiểm tra: Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản Ca Huế trên 
sông Hơng ?

3-Bµi míi:

Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền VN rất phong phú và độc đáo: chèo, tuồng,
rối... Trong đó vở chèo cổ Quan Âm Thị Kính lấy sự tích từ chuyện c.tích về đức Quan
Thế Âm Bồ tát, là một trong những vở tiêu biểu nhất, đợc phổ biến khắp cả nớc. Nhng
trong điều kiện khó khăn hiện nay, cta mới chỉ có thể bằng lịng với việc tìm hiểu tính (kịch
bản) chèo, mà cũng chỉ một đoạn ngắn mà thôi.

Hoạt động ca thy - Trũ Ni dung cn t

- Văn bản Quan Âm Thị Kính thuộc thể
loại nào ?

- Th no là chèo ? (Hs đọc chú thích*).

? Tích chèo thường được khai thác ở 
đâu?

? Néi dung cđa chÌo?

Nhân vật trong chèo thờng mang đặc 
tr-ng gì?

- Hs đọc phần tóm tắt nội dung vở chèo.
Văn bản này gồm có mấy phần ?

I- Giíi thiƯu chung:

1, T×m hiĨu chung vỊ chÌo
a, K/niƯm ChÌo.

Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích 
bằng hình thức sân khấu

b, Tích truyện:

Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nơm

c) Nội dung phản ánh trong chèo

Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người. 
Trau dồi tình yêu thương giữa con người với 
nhau

d) Nhân vật trong chèo

Cã tính ớc lệ và cách điệu cao. Kết hợp chặt 
chẽ giữa cái bi và cái hài.

2,Tìm hiểu văn bản Quan âm Thị Kính
 VB gåm: 3 phÇn

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Hớng dẫn đọc đoạn trích: Đọc phân vai
theo các nhân vật.

GV gi¶i thÝch tõ khã Sgk

? Trong trích đoạn được học có những 
nhân vật nào?

Thị Kính Thiện Sĩ 
Sùng Bà, Sùng Ông 
 Mãng Ơng

Khung cảnh gia đình Trước khi nỗi oan 
xảy ra?

Nàng đã có cử chỉ ntn?

?Trớc khi mắc oan Thị Kính là ngời phụ
nữ có những đức tính gì ?

- Sự việc cắt râu chồng của Thị Kính đã
bị bà mẹ chồng khép vào tội gì ? Chi tiết
nào chng t iu ú ?

- Kẻ gieo họa cho Thị Kính là ai ? (Sùng
bà-mẹ chồng Thị Kính). Theo dõi nhân

-Phần 2: án hoang thai

-Phn 3: Oan tỡnh c gii -Thị Kính lên tồ sen

II, Đọc tìm hiểu đoạn trích
1,

Đọc phân vai.

2) Gii thớch t khú:
3) Vị trí của đoạn trích:

- N»m ë nưa sau cđa phÇn 1 vë chÌo
4)

Nhân vật chính

+ Sùng bà (vai mụ ác) Đại diện cho tầng lớp địa
chủ phong kiến.

+ Thị Kính:(vai nữ chính)Đại diện cho những
ng-ời phụ nữ lao động, ngng-ời dõn thng

5, Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ đầuThấy sù bÊt thêng

Trước khi ni oan xy ra

- Phần 1: Tiếp.Đi, đi vào

Trong khi Thị Kính bị oan

- PhÇn3 :



Quyết chí đi tu

III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích

1) Cảnh 1: Trước khi nỗi oan xảy ra

- Chồng dùi mài kinh sử để nhập hội long vân
- Vợ ngồi khâu áo

 Một khung cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng,
hạnh phỳc

Cử chỉ của Thị Kính: - Dọn kỷ cho chồng nghỉ 
 - Quạt cho chồng ngủ

 Thị Kính thương chồng với một tình cảm dịu

dàng

Tâm trạng của Thị Kính: Băn khoăn lo lắng khi 
thấy chiếc râu mọc ngược dưới cằm chồng
Suy nghÜ:

- Trớc đẹp mặt chồng sau đẹp mặt ta.
- Dạ thơng chồng lòng thiếp sao an

Hành động:

Âu dao bén, thiếp xén tày một mực

=> Thị Kính là ngời PN Yêu thơng chồng chân 
thật và mong muốn có hạnh phúc lứa đơi tốt 
đẹp.

2) Cảnh 2: Trong khi Th Kớnh b oan

Sùng bà:
Ngôn ngữ nói về

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

vật Sùng bà.

- S việc cắt râu chồng của Thị Kính đã
bị bà mẹ chồng khép vào tội gì ? Chi tiết
nào chứng tỏ điều đó ?

- Trong bản luận tội Thị Kính, Sùng bà
đã căn cứ vào 3 điểm chính: Cho rằng
Thị Kính là loại đàn bà h đốn, tâm địa
xấu xa; cho rằng Thị Kính là con nhà
thấp hèn khơng xứng đáng với nhà mình;
cho rằng Thị Kính phải bị đuổi đi. Em
hãy tìm những lời buộc tội cụ thể của
Sùng bà ?

- Em cã nhËn xÐt g× vỊ cách luận tội của
Sùng bà ?

- Cựng vi li núi, Sùng bà cịn có những
cử chỉ nào đối với Thị Kính ?

- Tất cả những lời nói và cử chỉ đó đã
làm hiện ngun hình một ngời đàn bà
có tính cách nh thế nào ?

- Sùng bà thuộc loại nhân vật đặc biệt 
nào trong chèo cổ ? Nhân vật này gây 
cảm xúc gì cho ngời xem ?

- Theo dõi nhân vật Thị Kính.

- Khi bị khép vào tội giết chồng, Thị
Kính đã có những lời nói, cử chỉ nào ?
- Em có nhận xét gì về tính chất của
những lời nói, cử chỉ đó ?

- Những lời nói và cử chỉ của Thị Kính
đã đợc nhà chồng đáp lại nh thế nào ?

-Giống nhà bà
đây giống phợng
giống công.
-Nhà bà đây cao
môn lệnh tộc.
- Trứng rồng lại
nở ra rồn

=>Khoekhoang, 
hÃnh diện vênh 
váo

-Liu điu lại nở
ra dòng liu ®iu
Mµy lµ con nhµ
cua èc

-Cả gan say hoa
đắm nguyệt…
- Dụng tình bất
trắc..

- G¸i say trai lËp
chÝ giÕt chồng
mặt gái trơ
nh mặt thớt.

-Ngựa bất kham,
con gái nỏ mồm
phó về cho rảnh.

=> Coi thơng, 
dè bỉu, khinh 
bỉ, vu hÃm, 
mắng nhiếc, xỉ 
vả, lăng nhục, 
thắt buộc

Dúi đầu

ThịKính xuống.
Bắt Thị kính
ngửa mặt lên.
Không cho Thị
kính phân bua.
-Dúi tay đẩy Thị
Kính ngÃ khuỵu
xuống

=>Thô bạo, tàn 
nhẫn, bất nhân.

- Cỏi con mt sa gan lim này ! Mày định giết con
bà à ?

-> Thị Kính bị khép vào tội giết chồng.
- Tuồng bay mèo mả gà đồng lẳng lơ.

- Trứng rồng lại nở ra rng

Liu điu lại nở ra dòng liu điu.
- Mày là con nhà cua ốc.

- Con gái nỏ måm th× vỊ víi cha,
- Gäi M·ng téc, phã vỊ cho r¶nh.

->Sùng bà tự nghĩ ra tội để gán cho Thị Kính.
- Dúi đầu Thị Kính ngã xuống

- Khi ThÞ Kính chạy theo van xin, Sùng bà dúi tay
ngÃ khụyu xuèng,...

=>Sùng bà là ngời đàn bà độc địa, tàn nhẫn, bất
nhân.

->Nhân vật mụ ác, bản chất tàn nhẫn, độc
địa-Ghê sợ về sự tàn nhn.

*Thị Kính:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

(Chồng im lặng, mẹ chồng cự tuyệt: Thôi
im đi ! ... lại còn oan à, bố chồng thì a
dua với mẹ chồng: Thì ra con Thị Kính
này nó là gái giết chồng thật à).

- Trong cảnh ngộ này, Thị Kính là ngời
nh thế nào ?

- Qua đó tính cách nào của Thị Kính đợc
bộc lộ ?

- Thị Kính thuộc loại nhân vật đặc sắc
nào trong chèo cổ ? Cảm xúc của ngời
xem đợc gợi từ nhân vật này là gì ?

- Những cử chỉ và lời nói đó phản ánh
nỗi đau nào của Thị Kính ?

- ý định khơng về với cha, phải sống ở
đời mới mong tỏ rõ ngời đoan chính, đã
chứng tỏ thêm điều gì ở ngời phụ nữ
này ? (Không đành cam chịu oan trái,
muốn tự mình tìm cách giải oan).

- Cái cách giải oan mà Thị Kính nghĩ
đến là gì ?

- Con đờng Thị Kính chọn để giải oan có
ý nghĩa gì ?

- VËt v· khãc, ngửa mặt rũ rợi, chạy theo van xin.
->Lời nói hiền dịu, cử chỉ yếu đuối, nhẫn nhục.

->Th Kớnh n c giữa mọi sự vơ tình, cực kì
đau khổ và bất lực.

=> Thị Kính phải chịu nhẫn nhục, oan ức nhng
vẫn thể hiện là ngời chân thực, hiền lành, biết giữ

phép tác gia đình.

->Nhân vật nữ chính, bản chất đức hạnh,nết na,
gặp nhiều oan trái- Xót thơng, cảm phục.

3) Cảnh 3: Quyết chí đi tu :
Cuộc sống gia đình bị oan:
+ Thị Kính rơi vào bế tắc

+ Sát hại chồng không thể ở nhà được
+ Xấu hổ không về được nhà cha mẹ
+ Không thể lấy người khác ->gái hư
+ Bỏ đi xa là người khơng đoan chính
+ Minh oan không ai tin

-> con đường duy nhất là đi tu để tự giải thốt 
cho mình

- Tích cực: Thị Kính muốn sống để tỏ rõ con
người đoan chính.

- Tiêu cực: Thị Kính không nhận ra
nguyên nhân nỗi khổ của mình, không đấu
tranh mà nhẫn nhục cam chịu

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Thảo luận: Nêu chủ đề của trích đoạn
Nỗi oan hại chồng ?

- Em hiĨu thÕ nµo vỊ thành ngữ "Oan Thị
Kính" ?

=>Phn ỏnh s phn b tắc của ngời phụ nữ
trong XH cũ và lên án thực trạng XH vô nhân
đạo đối với những ngời lơng thiện.

IV. Tổng kết: 
1, Nghệ thuật:

Xung đột kịch gay gắt.
2. Nội dung:

- Những phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi
thảm, bế tắc của người phụ nữ trong xã hội cũ.
- Những đối lập giai cấp (gia đình, hơn nhân).

* Lun tËp:

- Chủ đề đoạn trích: Thể hiện sự đối lập
giàu-nghèo trong XH cũ thơng qua xung đột gia đình,
hơn nhân và thể hiện những phẩm chất tốt đẹp của
ngời PN nông thôn: hiền lành, chân thật, biết giữ
lễ nghi và cam chịu oan nghiệt.

- Thành ngữ "Oan Thị Kính" dùng để nói về
những nỗi oan ức quá mức chịu đựng, khơng thể
giãi bày đợc.

D-Híng dÉn häc bµi:

</div>