MOT MUA XUAN NHO NHO

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>“MỘT MÙA XUÂN NHO NHỎ” </b>

<b>(Về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, SGK Ngữ Văn9, tập hai) </b>

Nếu biết được rằng Mùa xuân nho nhỏ ra đời lúc nhà thơ Thanh Hải đang giành giật với
tử thần từng phút sống (….Em nâng cho anh nằm/ Giữa những cơn khóc thầm/ Em quạt
cho anh ngủ)(1)_{, ta sẽ càng xúc động, cảm phục trước tình u cuộc sống, khát vọng hồ}

nhập và dâng hiến hồn nhiên, trong sáng đến lạ lùng của tác giả. Được viết vào thàng 11-
1980, một tháng trước lúc nhà thơ trút hơi thở cuối cùng, bài thơ được nhạc sĩ Trần Hồn
phổ nhạc và từ đó đã đồng hành cùng bao nhiêu mùa xuân.Bài thơ mở đầu bằng bức tranh
thiên nhiên mùa xuân mang sắc màu và âm thanh quen thộc của đồng quê. Bình dị, tươi
trong, chứa đựng sự sống và niềm vui. Cảnh và tình hồ quyện. Đó là màu tím biếc của
bơng hoa dân dã soi bóng, hài hồ trên mặt nước song xanh thấm đẫm bóng trời xanh, là
tiếng hót cao vang của con chim chiền chiện vút lên từ bãi sông, ruộng lúa làm sao động
khoảng trời. Cịn thi nhân u đời thì lắng nghe, phát hiện và thụ cảm cùng với bao trìu
mến, nâng niu:Mọc giữa dịng sơng xanhMột bơng hoa biêng biếcƠi con chim chiền
chiệnHót chi mà vang trời.Trong khát vọng nắm bắt trọn vẹn hương vị cuộc đời của một
người ý thức được kiếp người hữu hạn, cảm nhận thính giác đã chuyển hố thành thị giác,
cái vơ hình trở thành cái hữu hình: Từng giọt long lanh rơi/ Tơi đưa tay tôi hứng. Tiếng
chim chiền chiện thả vào không gian trong suốt của mùa xuân được cảm nhận thành từng
giọt mang màu sắc long lanh. Câu thơ gợi nhớ đến lời thơ Tồ Hữu: Tôi lắng nghe tiếng
đời lăn náo nức/Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu. Cùng một niềm tha thiết yêu đời,
chỉ khác nhau cảnh ngộ.Sáu dịng thơ đầu khơng có một chữ xn nào mà ta vẫn thấy
chàn ngập khơng khí mùa xuân qua những hình ảnh và âm thanh đặc trưng, tiêu biểu.
Giữa các dịng thơ hầu như khơng có hiệp vần ( trừ hai tiếng rơi và trời) mà nhạc tình vẫn
trần đầy do hiệu quả hài thanh trong các tiếng- một trong những đặc điểm của thơ ca
đưng đại. Để ý thêm, ta sẽ thấy sự đăng đối ngầm giữa từng đôi câu thơ một trong sáu
dịng thơ: hài hồ giữa diện và điểm, phơng nền và nét nhấn của từng bức tranh xuân. Tất
cả tạo cho bài thơ lực hấp dẫn ngay từ những khúc dạo đầu.Cảm hứng trữ tình cơng dân
thấm sâu trong tâm hồn lớp nhà thơ xuất hiện sau cách mạng tháng tám, trưởng thành qua

hai cuộc kháng chiến đã dẫn dắt thi tứ mở hướng về phía mùa xuân cho đất nước. Hình
ảnh đất nước vào xuân với nhịp điệu rộn ràng, xơn xao, hối hả khơng tìm ở đâu xa mà tìm
ngay trong hình ảnh người lính hành quân bảo vệ bờ cõi và người nông dân lao động trên
đồng, tiêu biểu cho một dân tộc ngàn năm tay cày, tay súng. Sự đối xứng của hai hính
ảnh

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

con chim hótTa làm một cành hoaTa nhập vào hoa càMột nốt trầm xao xuyếnCái tơi đã
chuyển hố thành cái ta, điệp lại nhiều lần như liệt kê, nhấn mạnh thể hiện sự hoà điệu
với mọi người trong ước vọng chung là góp sức xuân của từng cá nhân cho mùa xuân đất
nước. Nhà thơ muốn hố thân vào tiếng chim hót báo hiệu và thức tỉnh, một cành hoa tô
điểm cho núi sông, một nốt trầm xao xuyến trong khúc ca phấn chấn tự hào động viên
khích lệ. Bài thơ có sự ứng chiếu trong kết cấu: Bơng hoa tím soi bóng dịng sơng, con
chim chiền chiện với tiếng hót long lanh ở đầu bài thơ, những hình ảnh dung dị của mùa
xuân, đến đây được láy lại trở thành ẩn dụ cho mùa xuân nho nhỏ. Ta bống thấm thía
nhan đề của bài thơ. Vì mỗi cuộc đời như một mùa xuân thể hiện niềm tự tin, tự hào của
con người trong tư thế tự do và làm chủ. Trước Thanh Hải đã có Mùa xn xanh, mùa
xn chín, một nhà xn(2)_{…cịn mùa xuân nho nhỏ thân thương đến lúc này ta mới gặp}

lần đầu.Từ cảm hứng trữ tình cơng dân dạt dào sôi nổi, nhà thơ trở về với chức phận nghệ
sĩ của mình qua đoạn thơ kết:Mùa xuân – ta xin hátCâu nam ai, Nam bìnhNước non ngàn
dặm mìnhNước non ngàn dặm tìnhNhịp phách tiền đất HuếCái chung lại trở về với cái
riêng trong tiếng hát ca của người nghệ sĩ nhiệt thành ca ngợi vẻ đẹp của nước non ngàn
dặm nối liền một dải bằng dọng ca lặng thầm da diết của điệu hị, điệu lí đất chôn rau. Bài
thơ khép lại bằng một triện đỏ in dấu hồn thơ của người con xứ Huế.Bài thơ lay động tâm
hồn chúng ta bởi chất nhạc xao xuyến và ước nguyện chân thành cảm động. Cái ước
nguyện lặng lẽ dâng cho đời một mùa xuân nho nhỏ đã tìm được những tiếng lịng đồng
vọng. Bài thơ chính là một “ Mùa xuân nho nhỏ” Thanh Hải để lại cho đời trước lúc đi
xa.

</div>

<!--links-->
Mùa xuân nho nhỏ

• 16
• 970
• 5