Sốt nhi khoa

SỐT Ở TRẺ EM
Giảng viên: Đào Thúy Quỳnh – Bộ môn Nhi


MỤC TIÊU
1. Trình bày được định nghĩa và phân loại sốt,
vai trị của sốt
2. Trình bày các ngun nhân gây sốt thường
gặp ở trẻ em
3. Trình bày các phương pháp đo thân nhiệt
4. Trình bày cách tiếp cận chẩn đốn sốt
5. Xử trí tình trạng sốt thường gặp ở trẻ em


ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Thân nhiệt người bình thường
Vị trí đo

Nhiệt độ bình thường

Trực tràng

36.6°C to 38°C (97.9°F to 100.4°F)

Tai

35.8°C to 38°C (96.4°F to 100.4°F)

Miệng

35.5°C to 37.5°C (95.9°F to 99.5°F)

Nách

34.7°C to 37.3°C (94.5°F to 99.1°F)

/>

ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
• Dao động nhiệt độ trong ngày

/>

ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Định nghĩa:
•Sốt: tình trạng tăng thân nhiệt cơ thể do rối loạn trung tâm điều
nhiệt, tạo ra ngưỡng thân nhiệt bất thường
•Sốt ở trẻ em:
-Đo ở trực tràng ≥ 38ᵒC
-Đo ở miệng ≥ 37,6ᵒC
-Đo ở nách ≥ 37,4ᵒC

Clinical Manual of Fever in Children (2009)
El-Radhi, A. Sahib, Carroll, James, Klein, Nigel (Eds.)


SINH LÝ ĐIỀU NHIỆT


SINH LÝ ĐIỀU NHIỆT
• Đặc điểm điều hồ thân nhiệt ở trẻ em

- TT điều nhiệt:
- Diện tích da:
- Qua bốc hơi (thở, mồ hôi):
- Các hoạt động vật lý
- Nội tiết, thần kinh.
- Một số bệnh BS: Thiểu sản tuyến mồ hơi, ngoại bì...


SINH LÝ BỆNH CỦA SỐT


SINH LÝ BỆNH CỦA SỐT
Da đỏ
Cảm thấy nóng
Tiểu ít

Da nhợt
Ớn lạnh
Rùng mình

Sốt đứng

Sốt tăng

Sốt lui

Các giai đoạn của sốt

Vã mồ hôi
Nước tiểu tăng

ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Phân biệt Sốt – Tăng thân nhiệt – Giảm thân nhiệt


ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Phân loại sốt
Theo mức độ
(đo tại trực tràng)

>41,1

Fever, fever patterns and diseases called ‘fever’(2011)
Dimie Ogonia - Journal of Infection and Public Health


ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Phân loại sốt
Theo thời gian:
-Sốt ngắn ngày: thường từ 2-3 ngày đến 7 ngày
-Sốt kéo dài: thời gian sốt dài quá mức thời gian
thông thường của bệnh được chẩn đoán, thường
trên 2 tuần
-Sốt dai dẳng


ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT
Phân loại sốt: theo tính chất
Kiểu sốt

Nguyên nhân

Sốt cao liên tục: nhiệ độ lúc nào cũng trên 39ᵒC, dao động sáng

Virus dengue ( < 7 ngày)

chiêu không quá 1ᵒC

Thương hàn (> 7 ngày)

Sốt cao dao động: thân nhiệt lúc nào cũng cao, dao động

Các ô nung mủ sâu

mạnh,sáng chiêu chênh lệch từ 1,5ᵒC trở lên

Nhiễm trùng nặng

Sốt từng cơn: thân nhiệt lúc bình thường, lúc tăng cao

Sốt rét

Sốt hồi qui: sau mỗi đợt sốt 3 -7 ngày lại có một đợt khơng sốt,

Borrrelia recurrentis

tiêp theo là một đợt sốt trở lại
Sốt làn sóng: thân nhiệt từ từ lên cao, sau đo ít lâu lại từ từ giảm
xuống đêń mức bình thường, sau một thời gian dài ngắn tùy

trường hợp, sốt lại tái phát

Bệnh Brrucella


ĐẠI CƯƠNG VỀ SỐT


VAI TRỊ CỦA SỐT
Lợi ích:
•Tăng phản ứng miễn dịch
•Tăng huy động TB tuỷ xương…

 tiêu diệt mầm bệnh
•Tăng tốc độ chuyển hóa cho việc sửa chữa mơ bị tổn thương
•Gia tăng hoạt tính kháng khuẩn của interferons
•Ức chế sự phát triển của vi khuẩn


VAI TRỊ CỦA SỐT
Tác hại
•Mất nước, RL điện giải
•Co giật
•Tăng P/ư q mẫn, shock
•P/ư thối biên, tiêu huỷ, giảm kẽm và sắt máu..
•Các rối loạn TK khác: Mê sảng, kích thích, ảo giác...
•Chán ăn, suy kiệt
•Suy tim, suy HH…

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO THÂN NHIỆT
• 1. PP xâm nhập
• 2. PP khơng xâm nhập
• Nhiêt kê điện tử
• Nhiệt kê thuỷ ngân
- N K đo qua da
- N K đo ống tai
- NK đo qua đường hậu môn (đo tại trực tràng)
…


CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO THÂN NHIỆT
Phân loại theo kỹ thuật
• Dùng dịch lỏng giãn nở
• Điện tử
• Kỹ thuật số
• Hồng ngoại


CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO THÂN NHIỆT
Phân theo vị trí đo
• Miệng
• Nách
• Hậu mơn
• Ống tai ngồi
• Trán


CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO THÂN NHIỆT
Khuyên cáo các phương pháp đo thân nhiệt theo lứa tuổi

Trực tràng
Sơ sinh – 3

Miệng

Nách

Tai

Trán

X

tháng
3 tháng- 3

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

tuổi
4-5 tuổi
> 5 tuổi

X

/>The most accurature thermometer for babies and kids (2018 Edition)


CÁC CĂN NGUYÊN GÂY SỐT THƯỜNG GẶP


CÁC CĂN NGUN GÂY SỐT THƯỜNG GẶP

Sốt cấp tính
•NK hơ hấp: viêm họng, viêm phổi…
•NK tiết niệu: viêm bàng quang, viêm thận bể thận
•NK tiêu hóa: tiêu chảy cấp, viêm dạ dày, viêm ruột..
•NK thần kinh: viêm não, viêm màng não
•Một số bệnh do virus: sốt xuất huyết, cúm, sởi, thủy đậu…

CÁC CĂN NGUYÊN GÂY SỐT THƯỜNG GẶP
Sốt kéo dài
Bệnh nhiễm
trùng

Bệnh tự
miễn

Bệnh ác tính Bệnh bẩm
sinh, di
truyền

Bệnh khác

- VK: Osler,
thương hàn,
lao,
leptospirosis
- Rickettsia
- Virus: CMV,
EBV…
- KST
- Nấm

- Lupus
ban đỏ
HT
- Viêm

khớp
dạng
thấp

- Bạch cầu
cấp
- U lympho
- …

Viêm tắc
động tĩnh
mạch
Dị ứng..

- Thiểu sản
tuyên mồ hôi



TIẾP CẬN CHẨN ĐỐN SỐT
Tiếp cận theo trình tự ABCD:
1.Đường thở (Airway)
2.Hơ hấp (Breathing)
3.Tuần hồn (Circulation)
4.Thần kinh (Disability)