Phân tích những đặc sắc nghệ thuật của nhà văn Nam Cao trong truyện ngắn Đôi mắt

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề tài: Phân tích những đặc sắc nghệ thuật của nhà văn Nam Cao trong</b>
<b>truyện ngắn Đôi mắt</b>

<b>Bài làm</b>

Nam Cao là một nhà văn tên tuổi của nền văn học Việt Nam trong những năm
trước và sau giai đoạn cách mạng tháng 8/1945. Trong mỗi tác phẩm của mình
ơng đều xoay quanh những số phận người nơng dân nghèo khổ, hoặc những
người trí thức tiểu tư sản.

Nam Cao là một nhà văn có tâm và có tầm. Ơng ln băn khoăn với mỗi câu
chữ mà mình viết ra, điều mà tác giả muốn đó chính là những tác phẩm có giá
trị nhân văn cao đẹp, hướng tới cái Chân Thiện Mỹ trong cuộc sống, chứ không
phải viết ra những tác phẩm bừa bãi, mua vui cho thiên hạ.

Trong tác phẩm “Đơi mắt” của mình thể hiện tun ngơn trong nghệ thuật của
tác giả. Nó thể thái độ sống, cái nhìn nhân sinh quan của người cầm bút trước
thời cuộc, trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc.

Truyện ngắn được tác giả Nam Cao sáng tác năm 1948 khi đất nước ta vừa trải
qua một giai đoạn lịch sử quan trọng đánh dấu sự thắng lợi của cách mạng
tháng 8/1945 đánh đuổi phát xít Nhật thành cơng, khai sinh ra nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa. Giai đoạn này cả nước bước vào cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp, ác liệt cam go. Tác phẩm “Đôi mắt thể hiện thái độ cách mạng
của người cầm bút, có hịa mình vào cuộc chiến đấu của cả dân tộc hay khơng,
hay thờ ơ đứng ngồi cuộc.

Trong tác phẩm Đơi mắt Nam Cao đã vô cùng thành công khi xây dựng hình
ảnh nhân vật có quan điểm sống, thái độ chính trị hồn tồn khác nhau giữa
một bên là Độ và một bên là Hồng.

Độ là người có tư tưởng tiến bộ, sẵn sàng hịa mình vào cuộc chiến của cả dân
tộc, anh đau với niềm đau chung của đồng bào đồng chí. Anh tin tưởng vào sự
thành cơng, sự toàn thắng của con đường cách mạng mà Đảng và nhà nước
đang kêu gọi. Chính vì vậy, Độ khơng nề hà tham gia những phong trào tuyên
truyền, xung kích.

Trong khi Độ thay đổi mình chuyển hướng với sự phát triển của cả dân tộc thì
Hồng cũng là một nhà văn, nhưng anh ta đồng thời là tay chợ đen tài tình.
Chính lối sống của một tay chợ búa, đã nhiễm vào Hoàng ăn sâu bám rễ làm
cho Hoàng trở nên xấu tính.

Anh thường ghen ghét đố kỵ với những anh giỏi hơn mình, thường xuyên đá
đểu người khác trên mặt báo hoặc trong những bài viết của mình vì thói ích kỷ
khơng muốn ai hơn mình, dù rằng người ta chẳng động gì tới anh.

Sau khi cách mạng tháng 8 xảy ra, Hoàng đưa vợ con tản cư từ Hà Nội về vùng
kinh tế mới, thoát ly khỏi cuộc sống thành phố để về nơng thơn, nhưng Hồng
sống tách biệt hồn tồn với thế giới bên ngồi.

Hồng khơng tham gia lao động sản xuất, lúc nào trong nhà cũng đóng cửa im
ỉm, có ni con chó béc giê, để trơng nhà. Anh coi thường những người nơng
dân lao động nhìn họ bằng ánh mắt khinh miệt, coi thường cho họ là tầng lớp
dưới khơng có học thức.

Trong khi cả nước đang nghèo đói khốn khổ vì nạn đói năm 1945 đã cướp đi
mạng sống của 2 triệu đồng bào ta. Người người nhà nhà nghèo khổ, sống cảnh
bần hàn khó khăn nhưng vẫn hay say lao động sản xuất, tạo ra của cải vật chất

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

để nuôi các chiến sĩ trong chiến trường, thì Hồng lại sống an nhàn sung sướng.
Một lối sống hưởng thụ ăn trắng mặc trơn, thể hiện chủ nghĩa cá nhân cái tơi

của Hồng vơ cùng lớn.

Hồng có vẻ ngồi béo tốt, hai bàn tay múp míp, to tướng khơng giống bàn tay
của người cầm bút chút nào. Hoàng đi lại bệ vệ, khệnh khạng của một người
thừa chất đạm, mỡ trong máu…

Dù sống ở nơng thơn nhưng Hồng khơng hề thay đổi mình để phù hợp với
hoàn cảnh mà vẫn sống lối sống hưởng thụ ngủ màn tuyn trắng, uống trà hoa
nhài hoa cúc, ăn mía lùi nướng, cơm nước tinh tươm có thịt cá đầy đủ, ni chó
béc giê giữ nhà. Hồng có một cuộc sống khá xa hoa trong khi người dân
nghèo đang phải lo chạy ăn từng bữa.

Về nông thôn cái gì Hồng cũng chê bai, cho rằng người dân nghèo dốt nát,
khơng có chí, cổ hủ, rồi thì những ông bà ngọng l và n nhưng làm lãnh đạo, rồi
bắt vợ Hồng tên phải có thị này thị nọ. Hồng khơng nhìn ra sự chân thành
chất phác của người nơng dân hiền lành, ngay thẳng. Khơng nhìn thấy những
lúc họ giết giặc đánh tây anh dũng như thế nào. Con mắt của Hoàng là con mắt
của sự hằn học, khơng có tư tưởng tiến bộ, khơng tích cực mọi thứ qua lăng
kính của Hồng là một màu tiêu cực u ám.

Hồng thể hiện mình là người ích kỷ chỉ biết sống hưởng thụ cho riêng mình
mà vơ trách nhiệm với cuộc sống của những người khác, khơng có tinh thần
dân tộc,. Hắn đứng ngoài cuộc sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc của
nước nhà.

Trong khi Hồng càng u mê tăm tối bao nhiêu thì nhân vật Độ thái thơng minh
sáng suốt bấy nhiêu. Anh biến đổi mình theo thời cuộc, hịa mình vào cơng
chúng, thể hiện quan điểm sống đúng đắn của người có trách nhiệm với dân tộc
đất nước, khi đất nước lâm nguy thì mỗi người nghệ sĩ cũng là chiến sĩ

Truyện ngắn thể hiện sự thành công của nhà văn Nam Cao trong việc sáng tạo
ra những nguồn cảm hứng chưa ai khơi, một đề tài vơ cùng mới mẻ giàu tính
nhân văn cao cả. Thể hiện thái độ sống đúng đắn của tác giả trước thời cuộc.
Đôi mắt đúng là tuyên ngôn nghệ thuật của Nam Cao trong thời kỳ bấy giờ.

</div>

<!--links-->