SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................2
I. Lý do chọn đề tài..............................................................................................2
III. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:...............................................................3
IV. Phương pháp nghiên cứu:.............................................................................3
V. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:..................................................................3
B. NỘI DUNG......................................................................................................3
I. Thực trạng vấn đề nghiên cứu........................................................................3
I.1. Về mặt lý luận:..............................................................................................3
I.2. Về mặt thực tiễn:...........................................................................................4
I.2.1. Thuận lợi:...................................................................................................4
II.3. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện..................................................8
III. Kết quả đạt được........................................................................................12
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................13
I. Kết luận...........................................................................................................13
II. Đề xuất và kiến nghị.......................................................................................14
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 1
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Năm học 2018-2019, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm và giảng
dạy lớp 1A, đây là lớp đầu cấp. Như chúng ta đã biết, sáu tuổi vào lớp 1 là bước
ngoặc lớn của trẻ thơ. Môi trường học tập thay đổi một cách cơ bản: Trường lớp - cô giáo - Bạn bè và tất cả những nề nếp sinh hoạt thường ngày diễn ra. Ở
trường học trẻ phải tập trung chú ý trong thời gian liên tục từ 30 – 35 phút. Nhu
cầu nhận thức chuyển từ hiếu kỳ, tò mò sang tính ham hiểu biết, hứng thú khám
phá. Trẻ bắt đầu kiềm chế dần tính hiếu động, bột phát để chuyển thành tính kỷ
luật, nền nếp, chấp hành nội quy học tập. Tinh nhạy và sức bền vững, tinh khéo
léo của các thao tác của đôi bàn tay để tập viết được phát triển nhanh. Tất cả
những điều đó đều là thử thách đối với trẻ ở những năm tháng đầu tiên. Chính vì
thế ở bậc tiểu học, nề nếp học tập có vai trị rất quan trọng.
Tục ngữ Việt Nam có câu:
“Uốn cây từ thuở cịn non
Dạy con từ thuở con còn ngây thơ.”
Thật vậy, trong ngành giáo dục của chúng ta cũng vậy, học sinh lớp 1 đối
với bậc tiểu học các em cũng giống những đứa con mới lên 3, lên 4 ở nhà. Mọi
thứ đối với các em hoàn toàn mới mẽ, các em được xem như 1 cuốn vở và trong
cuốn vở đó có rất nhiều trang giấy trắng, nhiệm vụ của thầy cô là viết lên trang
giấy trắng đó cũng như việc dạy cho trẻ biết về mọi thứ xung quanh mình, trách
nhiệm của người dạy trở nên thận trọng, lớn lao hơn. Nếu ngay từ lớp 1 được
rèn nề nếp trong học tập một cách nghiêm túc và có hiệu quả thì ở các lớp sau
các em cũng sẽ là những học sinh có nề nếp học tập tốt, tạo bước đi vững chắc
cho các em trong việc học tập ở các lớp trên và tạo tiền đề cho việc rèn luyện,
phấn đấu thành người cơng dân có ích cho đất nước sau này – những con người
có trình độ văn hóa, nhanh nhẹn, nhạy bén đáp ứng với sự phát triển của xã hội,
của khoa học tiên tiến trong thế kỷ 21.
Làm thế nào để xây dựng và ổn định nề nếp học tập giúp giáo viên nhanh
chóng đi vào hoạt động dạy học đạt hiệu quả là điều trăn trở đối với mỗi giáo
viên phụ trách lớp một. Xuất phát từ thực tế đã nêu, là một giáo viên tiểu học
chính đang giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1, tôi muốn tìm hiểu, nghiên cứu sâu
hơn, trang bị cho mình những biện pháp làm thế nào để học sinh lớp 1 nhanh
chóng đi vào nề nếp, tạo tiền đề học tập và phát triển năng lực, phẩm chất bền
vững cho các em về sau. Chính vì vậy tơi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp:
“Rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A, Trường Tiểu học Nguyễn Bá
Ngọc”. Với hy vọng giúp đồng nghiệp có thêm tài liệu tham khảo, trang bị thêm
cho mình những cách thức, những kinh nghiệm trong quá trình giáo dục học
sinh.
II. Đối tượng nghiện cứu:
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 2
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
Biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1.
III. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
Học sinh lớp 1A trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp phỏng vấn.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực nghiệm giáo dục.
- Phương pháp thống kê.
V. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
V.1. Phạm vi nghiên cứu:
- Nghiên cứu tại học sinh lớp 1A trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
- Giáo viên thực nghiệm: cô Đỗ Thị Như Ý- GVCN lớp 1A.
V.2. Kế hoạch nghiên cứu:
- Thời gian: từ ngày 15/6/2018 đến ngày 6/8/2019, cụ thể:
+ Từ ngày 15/6/2018 đến ngày 23/8/2018: Xây dựng đề cương các biện
pháp rèn nề nếp cho học sinh lớp 1.
+ Từ ngày 24/8/2018 đến ngày 31/8/2018: Quan sát, phỏng vấn để nắm
bắt đặc điểm, hồn cảnh, sở thích, sở trường của từng học sinh.
+ Từ ngày 01/9/2018 đến ngày 3/3/2019: Tiến hành thực nghiệm giáo dục
tại lớp 1A.
+ Từ ngày 4 đến ngày 6/3/2019: Thống kê, thu thập minh chứng, so sánh
kết quả sau khi thực nghiệm với trước khi thực nghiệm.
B. NỘI DUNG
I. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
I.1. Về mặt lý luận:
Nề nếp học tập là tồn bộ những quy định và thói quen để duy trì sự
ổn định, trật tự, có tổ chức trong học tập của học sinh. Như chúng ta
đã biết quá trình sư phạm tổng thể là một quá diễn ra cùng lúc hai q
trình cơ bản khác: đó là q trình giáo dục và quá trình dạy học. Hai
quá trình này ln ln tác động lẫn nhau, chúng có mối quan hệ biện
chứng lâu dài và phức tạp. Theo Chỉ thị số 2919/CT-BGDĐT ngày 10
tháng 8 năm 2018 của Bộ giáo dục và Đào tạo về việc triển khai các
nhiệm vụ chủ yếu năm học 2018-2019 cũng đã nêu rõ nhiệm vụ đầu
tiên là Nâng cao chất lượng giáo dục và các điều kiện đảm bảo chất
lượng giáo dục; thực hiện nghiêm kỷ cương, nền nếp, dân chủ trong
trường học, xây dựng mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân
thiện, phòng chống bạo lực học đường và thực hiện tốt vệ sinh trường
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 3
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
học; tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng
sống, ứng xử văn hóa cho học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục.
Mỗi cơ sở giáo dục điều xây dựng riêng cho mình nội quy, quy chế trường
học dành cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
Yêu cầu chung của Bộ Giáo Dục và đào tạo đối với lớp 1 những tuần học
đầu tiên một số mơn có những tiết làm quen với học sinh, ổn định nề nếp … Đó
chính là thời gian giáo viên rèn nề nếp cho học sinh để các em có ý thức tiếp thu
kiến thức mới tốt hơn trong tất cả các môn học và cả trong quá trình học ở bậc
tiểu học. Để thực hiện tốt u cầu trên thì địi hỏi người giáo viên phải đưa ra
phương pháp hướng dẫn điều khiển về mọi mặt từ cách nói, thưa, hỏi … Vì vậy
tơi mạnh dạn đưa ra một vài sáng kiến để rèn nề nếp học tập cho lớp học mà tôi
đang giảng dạy.
I.2. Về mặt thực tiễn:
I.2.1. Thuận lợi:
Nhà trường được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, kịp thời của các cấp, các
ngành, chính quyền địa phương.
Nhà trường ln tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất để các em học 2
buổi/ngày.
Sĩ số lớp vừa phải (21 học sinh) tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên nắm
bắt kịp thời tâm tư, tình cảm và năng lực của các em.
100% các em đã được qua Mẫu giáo.
Đa số các em có ý thức rèn luyện và sẵn sàng vượt khó.
I.2.2. Khó khăn
Nhận lớp ở đầu năm học, qua tìm hiểu tơi được giáo viên chủ nhiệm cũ
cho biết có một số em rất “quậy”. Thật vậy, mặc dù các em rất đáng yêu, lanh
lợi… nhưng lại tùy tiện trong các hoạt động ở lớp. Từ tư thế ngồi, cách giơ tay
phát biểu, chưa có ý thức phối hợp trong học nhóm, cụ thể:
- Một số em rất nghịch, hay chọc phá bạn trong giờ học. Khi có mặt thầy cơ
thì các em tương đối trật tự nhưng khi giáo viên vừa quay lưng thì các em lại
“nhộn”. Qua đó, cho thấy các em chỉ “sợ” cô chứ chưa nhận thức được việc
mình làm.
- Cịn một số em khả năng tập trung trong các công việc trong một thời
gian nhất định cũng như trong học tập chưa được tốt dẫn đến chất lượng chưa
được cao. Đây là những đối tượng học sinh cần được lưu tâm nhiều trong cả quá
trình dạy học.
- 3 em nhà ở cách xa trường khoảng 3km, gây khó khăn khi đi lại và việc
đảm bảo thời gian ra vào lớp.
- Một số gia đình bươn chải với cuộc sống khó khăn đầy biến động đã
khơng thường xuyên quan tâm đến con em. Sự phối hợp, trách nhiệm của các cơ
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 4
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
quan có trách nhiệm đơi lúc chưa được chặt chẽ…là một trong những nguyên
nhân ảnh hưởng không nhỏ tác động xấu đến các em.
II. Các biện pháp.
II.1. Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những phương pháp giáo dục
phù hợp :
Nắm được đặc điểm, sở thích, sở trường của học sinh là việc làm cần thiết
và là tiền đề để giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch phân loại, giáo dục học sinh
tránh tình trạng đánh giá sai lệch và rèn luyện, giao nhiệm vụ sai đối tượng. Ta
có thể nắm bắt đặc điểm đối tượng học sinh lớp mình qua nhiều hình thức:
- Từ hồ sơ học bạ: Nhằm nắm thơng tin học sinh một cách chính xác về
tên tuổi, ngày tháng năm sinh, quê quán, ….
- Qua giáo viên chủ nhiệm cũ: nhằm nắm được đối tượng học sinh và ban
đầu hỗ trợ cho việc tiếp cận, giúp đỡ học sinh theo từng đặc điểm riêng biệt của
từng em.
- Qua học sinh trong lớp: nhằm phát hiện những ưu điểm hạn chế của các
em nhằm tạo điều kiện và làm cơ sở xây dựng cho các em cùng giúp đỡ nhau
trong học tập cũng như trong sinh hoạt.
- Qua phụ huynh: Nhằm nắm được hoàn cảnh, cá tính và khả năng đặc
biệt hay những hạn chế của học sinh để có biện pháp bồi dưỡng, giúp đỡ thiết
thực.
* Kết quả:
Qua việc nắm được đối tượng, đặc điểm học sinh tôi tiến hành phân loại
những lỗi học sinh mắc phải, phân loại đối tượng học sinh thường mắc lỗi từ đó
lên kế hoạch khắc phục để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể:
Kết quả phân loại đối tượng học sinh lớp 1A năm học 2018-2019 và các
lỗi chính các em thường mắc phải trong học tập như sau
- 17/21 học sinh chưa có thói quen học tập ở nhà.
- 7/21 học sinh mất tập trung trong học tập.
- 15/21 học sinh còn rụt rè trong giao tiếp.
- 21/21 học sinh lúng túng với đồ dùng học tập như mở sách, lấy vở, bảng
con, phấn, bút….
- 7/21 em rất nghịch, nói chuyện riêng, ngọ ngoạy, hay chọc phá bạn. Khi
có thầy cơ thì các em tương đối trật tự nhưng khi giáo viên vừa quay lưng thì các
em lại “nhộn”. Qua đó, cho thấy các em chỉ “sợ” cơ chứ chưa nhận thức được
việc mình làm.
- 17/21 em bạo dạn trong giao tiếp nhưng nói trống không. Các em chưa
biết cách trả lời đầy đủ câu hỏi khi được mời trả lời hoặc khi trò chuyện.
Ví dụ: Cơ giáo hỏi: Năm nay em bao nhiêu tuổi? Học sinh trả lời ngay là
“6 tuổi” chứ không nói đầy đủ: Thưa cơ, em 6 tuổi ạ. …v…v
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 5
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
Vậy nguyên nhân của những lỗi chính mà các em dễ mắc phải đó là
gì?
- Do các em vừa mới tạm biệt mái trường Mầm non thân yêu, mà ở đó hoạt
động vui chơi là hoạt động chủ đạo để bước lên một bậc học hoàn toàn mới, mọi
thứ đều lạ lẫm đối với các em. Các em phải làm quen với việc ngồi im trong giờ
học, làm quen với cách thức của cô giáo mới, làm quen với môi trường học tập
mới…
- Một số em được gia đình nng chiều quá mức nên vẫn giữ thói quen như
ở nhà khi đến lớp.
- Một số học sinh nằm trong hoàn cảnh gia đình khó khăn: 3 em thuộc hộ
nghèo, 4 em thuộc hộ cận nghèo, 1 em gia đình cha mẹ ly hôn, 1 em bố bỏ nhà
đi, 1 em cha không nhận từ khi mang thai …đã ảnh hưởng rất lớn đến đặc điểm
tâm sinh lý của học sinh.
- Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm chú ý đến việc học, việc rèn
luyện của con em, khả năng, mức độ tiếp thu, tự quản của các em cũng khác
nhau nên cũng tạo nên những trở ngại nhất định trong quá trình học tập của các
em cũng như trong cơng tác chủ nhiệm.
Vậy để khắc phục những lỗi đó và xây dựng cho các em một nề nếp học tập
ổn định, hiệu quả chúng ta tiếp tục sử dụng các biện pháp sau:
II.2. Bầu Hội đồng tự quản, xây dựng đội ngũ cán bộ lớp quản lý giỏi.
Hội đồng tự quản lớp là nòng cốt, là cánh tay phải giúp cô giáo chủ nhiệm
quản lý lớp. Thông thường, giáo viên chủ nhiệm thường chọn những em ngoan
ngoãn, học giỏi, có năng khiếu để làm hội đồng tự quản nhưng bản thân tơi thì
có thêm một chút khác biệt. Thành phần Hội đồng tự quản lớp ln có mặt đầy
đủ những học sinh thường mắc các lỗi trên để tạo điều kiện cho các em được
tham gia vào các hoạt động, được quản lý các bạn và từ đó tự biết được trách
nhiệm của mình trong giờ học.
Chủ tịch Hội đồng tự quản là em học sinh gương mẫu, học giỏi nhất lớp,
lanh lợi, biết điều khiển các bạn.
Phó chủ tịch Hội đồng tự quản là 3 học sinh lanh lợi, ngoan ngỗn, chăm
học.
Vì đây là lực lượng nịng cốt, có khả năng giúp đỡ giáo viên trong các
tiết học cũng như điều hành các bạn duy trì nề nếp học tập.
Nhóm trưởng là 3 bạn hay ngọ ngoạy, nói chuyện riêng phụ trách 3 nhóm:
Thường xuyên giao nhiệm vụ cho các nhóm trưởng theo dõi bạn nào hay nói
chuyện, hay ngọ ngoạy trong giờ học cuối buổi học báo cáo cho cô giáo.
Ban đồ dùng là những em hay lúng túng khi lấy đồ dùng học tập: để các
em thường xuyên đến góc học tập lấy đồ dùng, giáo viên hỗ trợ, hướng dẫn các
em cách lấy, dần dần các em sẽ có kĩ năng thao tác cũng như lấy và sử dụng đồ
dùng học tập của mình và của lớp.
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 6
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
Ban văn nghệ là những em thích hát và hay chạy ra ngoài chỗ ngồi: Bởi
những em này là những em hiếu động, việc ngồi im một chỗ và tập trung là hết
sức khó khăn, giáo viên tạo điều kiện cho các em được thể hiện năng khiếu và
sở thích của mình sau đó khen thưởng trước lớp và thường xun nhắc nhở kèm
theo đó là hơm nay bạn A, bạn B ngồi học nghiêm túc, khơng cịn chạy ra khỏi
chỗ ngồi hay ngọ ngoạy nữa….
Hội đồng tự quản lớp học được thay đổi luân phiên hàng tháng. Tháng đầu
tiên là do cô giáo bầu chọn nhưng đến những tháng tiếp theo Hội đồng tự
quản sẽ do các bạn trong lớp bầu chọn.
Hàng ngày, hàng tuần, Hội đồng tự quản sẽ tiến hành cơng việc của mình.
* Đầu giờ (giờ truy bài): Nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà
của các bạn: soạn sách vở đầy đủ theo thời khố biểu, hồn thành nhiệm vụ về
nhà, mang đủ đồ dùng học tập.
* Các nhóm trưởng tập hợp kết quả tổ của mình báo cáo với Chủ tịch hội
đồng tự quản vào đầu mỗi giờ học, Chủ tịch hội đồng tự quản sẽ báo cáo cô giáo
chủ nhiệm. Thời gian ổn định tổ chức giáo viên trực tiếp nhắc nhở từng học sinh
vi phạm hay khen ngợi nếu lớp đầy đủ.
Trường hợp vi phạm hai lần trở lên giáo viên sẽ thông báo về cho phụ
huynh học sinh biết để kịp thời đôn đốc con em thực hiện tốt nề nếp học tập. Có
như thế các em mới nhớ và tạo thói quen có nề nếp tốt trong học tập.
Qua một thời gian thực hiện bản thân tơi thấy có sự thay đổi rõ rệt:
Những học sinh hay nói chuyện riêng, ngọ ngoạy, mất tập trung trong lớp
dần tích cực hoạt động học, hăng hái xây dựng bài và trở nên gương mẫu trước
các bạn. Mạnh dạn khi đi lấy đồ dùng học tập, sách vở để ngăn nắp.
98% các em luôn chuần bị đủ đồ dùng học tập và nhiệm vụ học tập về nhà
trước khi đến lớp.
II.3. Xây dựng mơi trường lớp học thân thiện
II.3.1. Trang trí lớp học
Khi vào lớp 1 tất cả các hoạt động với các em đều mới mẻ. Với tính cách
nhút nhát của 1 số em thì việc trang trí một mơi trường học tập thân thiện là rất
cần thiết. Về không gian lớp học cần trang trí tạo được một mơi trường học tập
thân thiện gần gũi với các em. Các em cùng với cơ giáo trang trí lớp học, cơ giáo
tạo điều kiện để nói chuyện, gần gũi các em hơn. Qua đó giáo viên nắm bắt được
từng đối tượng học sinh trong lớp từ đó đề ra biện pháp giáo dục phù hợp với
các em. Tạo khơng khí lớp học nhẹ nhàng, thân thiện, gần gũi giữa cơ - trị, giữa
trị – trị.
Trang trí lớp học khơng phải chỉ để cho đẹp mà cịn phải phục vụ cho
chính việc học của các em.
Ví dụ: Để tạo thói quen ngăn nắp, dễ dàng lấy bút, thước khi viết bài cô
giáo và các em cùng nhau tận dụng những chai nhựa phế thải làm nên những
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 7
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
hộp bút đáng yêu, dễ thương trên mỗi bàn học, giúp các em thấy u chỗ ngồi
của mình từ đó thích ngồi vào bàn học hơn.
* Kết quả:
- 100% phụ huynh, học sinh hứng thú khi cùng cô giáo tạo nên những
chiếc hộp bút ngộ nghĩnh, dễ thương đặt ở bàn học của các em.
- Qua làm việc giáo viên trò chuyện với phụ huynh và học sinh tạo được
mối quan hệ thân thiết. Phụ huynh cởi mở hơn, học sinh thân thiện, gần gủi với
cơ giáo.
- Các em thích thú với chiếc hộp bút và luôn để đồ dùng đúng nơi quy
định. Bút thước không bị rơi xuống sàn nhà. Việc lấy bút, thước khi viết bài
nhanh, gọn, không tốn thời gian. Tiết kiệm thời gian dạy và học của cơ và trị.
II.3.2. Đánh dấu trang sách, trang vở đang học.
Sách giáo khoa của học sinh thường làm bằng giấy mỏng, dễ quăn góc,
rách bìa. Việc học sinh tìm bài đang học gặp nhiều khó khăn, các em phải lật
nhiều trang tốn thời gian, gây ra tiếng ồn, dễ rách sách, vở. Để khắc phục tình
trạng đó giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn các em cũng như hướng dẫn trực tiếp
cho phụ huynh trong cuộc họp phụ huynh đầu năm sử dụng bìa cứng hoặc giấy
đề can cắt hình chữ nhật có chiều dài dài gấp 4 lần chiều rộng của tấm bìa cuốn
hoặc vở sau đó gấp làm 4 kẹp vào cuốn sách hoặc vở (như ảnh) để các em vừa
đánh dấu được trang sách, vở đang học vừa giữ cho sách vở khơng bị quăn góc
mà lại cịn tiết kiệm được thời gian mở sách vở và không gây ồn trong giờ học.
Kết quả: 100% học sinh giữ được sách vở khơng quăn góc và có kĩ năng
mở sách nhanh không gây tiếng ồn trong tiết học.
II.3.3. Thống nhất các kí hiệu học tập, cách ngồi học, cách trả lời câu hỏi
giữa thầy và trò.
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 8
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
Việc thống nhất các kí kí hiệu giữa thầy và trị đã được quý thầy cô sử
dụng rất nhiều và phổ biến nhưng trong thực tế việc thống nhất ấy chưa được sử
dụng triệt để trong các tiết học vì một số thầy cơ quen với việc phải nói, phải
giảng thì học sinh mới hiểu và tập trung vào cô giáo hơn. Nhưng thiết nghĩ, việc
sử dụng các kí hiệu là hết sức cần thiết và vô cùng quan trọng để tạo nên một
lớp học có nề nếp, giáo viên khơng phải nói nhiều mà học sinh vẫn hiểu cơ
muốn các em thực hiện điều gì và việc thực hiện nhiệm vụ học tập trở nên đồng
bộ và học sinh cần phải tập trung rất nhiều để nắm bắt các kí hiệu cô giáo đưa
ra. Nên ngay từ đầu năm học giáo viên cần thống nhất với học sinh các kí hiệu
cụ thể và các kí hiệu đó cần được sử dụng xuyên xuốt và thống nhất, bền vững
trong cả năm học.
Ví dụ : Những kí hiếu thường dùng :
* Kí hiệu được viết trên bảng lớp:
- S : Sử dụng sách.
B1: Sử dụng bảng 1 (5 ôli)
- V : Sử dụng vở.
B2 : Sử dụng bảng 2 (4 ôli)
- 0 : Ngồi đẹp.
N2 : Hoạt động nhóm. N4 : Hoạt động nhóm 4.
Những kí hiệu này được vẽ trên bảng lớp, khi muốn học sinh thực hiện
hình thức nào giáo viên chỉ việc di chuyển nam châm đến hình vẽ tương ứng.
* Kí hiệu bằng cách gõ thước :
- 1 gõ: giơ bảng con lên.
- 1 gõ tiếp : hạ bảng.
- 2 gõ: cất đồ dùng đang sử dụng và ngồi đẹp lắng nghe cơ giảng bài.
* Kí hiệu bằng bàn tay cơ :
- Xịe bàn tay trước lớp: Học sinh đọc theo 4 mức độ : To- nhỏ- nhẩmthầm.
- Hai tay đưa từ trong ra ngoài: Học sinh đọc đồng thanh cả lớp.
- Bàn tay hành động kiểu đang xóa bảng: Học sinh xóa bảng con.
Trong tiết học vần, phần thay phụ âm đầu để được tiếng mới. Thay vì giáo
viên nói : “Các em hãy thay phụ âm đầu để tạo thành tiếng mới’’ giáo viên chỉ
cần đặt nam châm vào phần đầu của mơ hình tiếng ngun học sinh biết ngay là
thay âm đầu.
Tương tự muốn học sinh thêm thanh hay thay phần nào thì giáo viên chỉ
việc đưa nam châm đến vị trí cần thay học sinh sẽ tự khắc thay mà giáo viên
không cần phải dùng lời nói. Những học sinh nào khơng thực hiện chứng tỏ em
không để ý giáo viên cần tới nhắc nhở ngay để lần sau em tập trung hơn.
Giáo viên chủ nhiệm cần trao đổi các kí hiệu đó với giáo viên phân môn
để giáo viên phân môn dùng luôn các kí hiệu đó trên chính đối tượng học sinh
của mình chủ nhiệm. Vì ngay từ khi học sinh bước vào lớp một, ngồi cơ giáo
chủ nhiệm lớp, các em cịn được học các thầy, cơ giáo bộ mơn như: Âm nhạc,
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 9
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
Mỹ thuật, nên việc rèn nếp cho học sinh lớp một là rất cần thiết. Giáo viên chủ
nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn chuyên biệt để cùng rèn nếp cho học sinh từ
tư thế ngồi, cách cầm bút, cách phát biểu…Nếp này phải được rèn thường xuyên
trong học sinh để các em tạo thói quen và trở thành điều kiện thuận lợi cho việc
học tập ở những lớp trên.
Thời gian đầu, giáo viên bộ mơn cịn rất ngại và sợ mất thời gian, tơi đã
phân tích với các đồng chí giáo viên bộ mơn và được sự ủng hộ nhiệt tình của
các đồng chí cho nên nề nếp học tập của các em được xuyên suốt và trở thành
thói quen hàng ngày.
Trong một tiết dạy giáo viên cần bố trí tiến trình dạy học hợp lý, thuận
tiện cho việc học sinh lấy, sử dụng đồ dùng học tập. Không nên một đồ dùng mà
yêu cầu học sinh sử dụng nhiều lần xen kẻ trong tiết học mà cần sử dụng theo
hình thức cuốn chiếu để tránh tình trạng học sinh lúng túng.
Trong tiết học khi cần phát biểu tôi hướng dẫn học sinh nếp giơ tay phát
biểu như: chống khuỷu tay phải xuống bàn, giơ thẳng, bàn tay khép lại. Khơng
nói leo, gây ồn ào trong giờ học.
Hoặc trong giờ tập viết: Ngoài việc hướng dẫn các em viết đúng, đúng kỹ
thuật và đẹp thì trước khi viết bài các em đồng thanh nhắc lại tư thế ngồi và cách
cầm bút.
Thường xuyên nhắc nhở học sinh cách giơ tay, cách trả lời, cách ngồi,
cách cầm sách, bút qua từng tiết học. Nêu gương những học sinh thực hiện tốt
để các bạn khác noi theo.
Ví dụ:
Cơ giáo hỏi: Vần /an/ âm gì đã học và âm gì chưa học?
Học sinh A trả lời: âm /a/ đã học, âm /n/ chưa học.
Lúc này giáo viên cần sửa ngay cách trả lời cho học sinh bằng cách gọi
học sinh trong lớp nhận xét cách trả lời của bạn để các em phát hiện ra bạn chưa
trả lời đầy đủ mà phải trả lời trọn vẹn câu là: “Thưa cơ, vần /an/ có âm /a/ đã
học, âm /n/ chưa học ạ”. Sau đó mời bạn A nhắc lại câu trả lời. Cứ như thế,
trong mỗi tiết học giáo viên uốn nắn dần cho học sinh.
* Kết quả:
- Các kí hiệu đã được cơ và trò lớp 1A sử dụng xuyên xuốt, thống nhất từ
đầu năm học đến nay. Mọi hoạt động dạy- học được diễn ra rất nhịp nhàng, nhẹ
nhàng và hiệu quả.
- 100% học sinh biết giơ tay và trả lời đủ câu khi phát biểu ý kiến.
- 100% học sinh ngồi viết đúng tư thế khi học tập và viết bài.
II.4. Phối hợp với phụ huynh.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu tiên, giáo viên chủ nhiệm nên mạnh dạn
nêu tầm quan trọng và biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh để phụ huynh
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 10
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
nắm bắt và cùng hợp tác với giáo viên giáo dục học sinh. Mỗi phụ huynh cung
cấp đủ thông tin theo phiếu sau để giáo viên nắm bắt.
Họ và tên học sinh:………………………………………….…………………
Con thứ mấy:……….Tổng số con trong gia đình:……………………………
Họ và tên cha:………………………………Số điện thoại……………………
Họ và tên mẹ:………………………………Số điện thoại……………………
Nơi ở hiện nay:…………………………………………………………………
Điểm mạnh của học sinh:………………………………………………………
Điểm yếu:……………………………………………………………………….
Năng khiếu:……………………………………………………………………...
Triển khai đến phụ huynh những nội quy, quy chế của nhà trường và lớp
học để phụ huynh nắm được những yêu cầu cơ bản để hỗ trợ giáo viên thực hiện
tốt hơn công tác chủ nhiệm và đặc biệt là nề nếp học tập của học sinh.
Ví dụ: nề nếp học tập của lớp là:
- Đến lớp phải chú ý học, tập trung nghe giảng, tích cực xây dựng bài,
tuân thủ theo mọi u cầu của cơ.
- Biết giữ gìn và sử dụng tốt các đồ dùng học tập như: sách giáo khoa,
viết, thước, com-pa…theo đặc trưng của bộ mơn.
- Có đầy đủ đồ dùng học tập khi đến lớp.
- Tập vở phải có bao bìa, dán nhãn, biết trình bày vở sạch, đẹp.
- Học bài và làm bài theo yêu cầu của giáo viên.
- Trả lời câu hỏi phải trọn vẹn câu.
- Ngồi học và giơ tay phát biểu đúng tư thế.
Động viên, khuyến khích và có thể là phải bắt buộc mỗi em học sinh phải
có 1 góc học tập riêng cho mình ở nhà để tạo thói quen học tập cho các em. Vì
có góc học tập các em sẽ có thói quen đến giờ là phải ngồi vào bàn học, các em
được trang trí dọn dẹp bàn học theo ý thích của mình, nơi đó trở thành khơng
gian riêng và được quyền tự sử dụng của các em làm cho các em trở nên thích
thú khi ngồi vào bàn học.
Vì các em cịn nhỏ nên phụ huynh giúp học sinh ôn lại bài học ở nhà và
chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, rất cần thiết cho ngày hơm sau. Việc
này cần trở thành một thói quen, một phần không thể thiếu của ngày đi học. Có
như vậy mới phát huy tác dụng trong việc rèn các em vào nề nếp trong học tập ở
nhà cũng như ở trường.
III. Kết quả đạt được.
Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy và vận dụng một số
biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh tại lớp 1A đã có nhiều kết quả, cụ thể:
- 21/21 học sinh có góc học tập và có thói quen học tập ở nhà.
- 18/21 học sinh tập trung trong học tập.
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 11
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
- 19/21 học sinh mạnh dạn trong giao tiếp.
- 100% học sinh tả lời trọn vẹn câu khi được hỏi.
- 21/21 học sinh nhanh nhẹn, gọn gàng với đồ dùng học tập như mở sách,
lấy vở, bảng con, phấn, bút….
Kết quả cho thấy có sự khác biệt rõ rệt trong kết quả theo dõi trước và sau
tác động. Đa số các em có nề nếp học tập tốt, biết hợp tác trao đổi cùng bạn :đơi
bạn học tập, nhóm học tập tích cực. Biết giờ tay khi muốn phát biểu. Tập trung
trong giờ học. Thực hiện đúng luật chơi các trò chơi học tập, không gây ảnh
huởng đến lớp bạn. Tiết học luôn được diễn ra nhịp nhàng, thoải mái nhờ các kí
hiệu giữa thầy và trị. Ln chuẩn bị đủ đồ dùng trước khi đến lớp và hoàn thành
tốt các nhiệm vụ học tập ở nhà. Chất lượng học sinh tăng rõ rệt so vơi đầu năm
học.
Các em giơ tay phát biểu ý kiến
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.
I. Kết luận.
Nội dung sáng kiến ngắn gọn nhưng đủ sức cho ta thấy được tầm quan
trọng của các biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1. Giúp các em có
thể tự tin trong học tập hay đồng thời qua đó tăng sự hứng thú trong học tập.
Tọa điều kiện để giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo duch của mình.
Qua một quá trình thực hiện theo những định hướng để hình thành nề nếp
học tập cho học sinh và áp dụng các biện pháp nêu trên, tơi thấy học sinh trong
lớp có chuyển biến rõ rệt về nề nếp học tập cũng như nếp sinh hoạt tập thể đã trở
thành thói quen của mỗi học sinh. Từ đó, chất lượng học tập của học sinh cũng
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 12
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
được nâng lên, các em luôn chủ động trong việc học tập. Bản thân giáo viên,
chính thói quen về nề nếp học tập của học sinh làm cho cô giáo cảm thấy say
sưa, hứng thú trong giảng dạy, chú ý chuẩn bị đồ dùng dạy học kỹ lưỡng và sinh
động trong các tiết dạy của các mơn học trong chương trình. Học sinh có điều
kiện để học tập tốt và thấy được niềm vui khi đến trường học, được bộc lộ
những suy nghĩ và việc làm của mình trước cơ giáo và các bạn. Tình bạn, tính
cộng đồng trong tập thể lớp tôi được xây dựng và củng cố bền vững để các em
có điều kiện ni dưỡng những ước mơ tốt đẹp về mái trường, về thầy cơ và bạn
bè.
Tóm lại: Những biện pháp nêu trên, chúng ta nhận thấy nó khơng q
nặng nề đối với các em. Giáo viên chúng cần thường xuyên theo dõi, nhắc nhở,
làm gương nhằm giúp các em hình thành những thói quen hành vi văn minh
trong cuộc sống. Nếu bản thân giáo viên xem nhẹ những việc làm trên thì nề nếp
kỉ cương khó hình thành trong đầu óc các em (gắn liền từ gia đình – nhà trường
– xã hội). Bước đầu giúp các em trở thành những người chủ tương lai của đất
nước theo lời Bác Hồ : “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang, sánh vai với
các cường quốc năm châu được hay khơng, chính là nhờ ở cơng học tập của các
cháu”.
II. Đề xuất và kiến nghị.
II.1. Phòng Giáo dục.
Tổ chức nhiều hơn nữa các chuyên đề về công tác chủ nhiệm lớp.
Đối với những sáng kiến kinh nghiệm của các đồng chí giáo viên trong
ngành có giá trị áp dụng trong cơng tác chủ nhiệm, Phịng giáo dục cần in thành
tập san để các trường học tập những kinh nghiệm.
II.2. Nhà trường.
Bổ sung thêm nhiều đầu sách về cơng tác chủ nhiệm để giáo viên có
nguồn tài liệu học tập.
Trên đây là là kinh nghiệm mà tôi đã trực tiếp nghiên cứu và đã được áp
dụng có hiệu quả. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu và áp dụng cịn có nhiều
hạn chế do có những khó khăn nhất định. Song tôi mạnh dạn đưa ra để các thầy
cơ cùng tham khảo và có ý kiến bổ sung. Rất mong nhận được sự trao đổi chân
thành của đồng nghiệp và Hội đồng khoa học các cấp.
Xin cảm ơn!
Sa Bình, ngày 6 tháng 3 năm 2019
TÁC GIẢ
Đỗ Thị Như Ý
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 13
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Theo Chỉ thị số 2919/CT-BGDĐT ngày 10 tháng 8 năm 2018 của Bộ giáo dục
và Đào tạo về việc triển khai các nhiệm vụ chủ yếu năm học 2018-2019.
2. Sách Cách biệt toàn cầu về thành quả giáo dục – Tony Wagner.
3. Sách Những đứa trẻ thông minh nhất thế giới (Alphabooks, 2015).
4. Sách Người thầy (công ty sách Nhã Nam, 2008).
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 14
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 15
SKKN: Một số biện pháp rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1A,
Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
GV: Đỗ Thị Như Ý- Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
Page 16