Bài giảng tiet 40 bang HTTH cac nguyen to hh (hoi giang vong truong lan 1)

Trường THCS Tây Sơn Giáo án : Hoá học 9 GV: Phạm Thế Huy
PHÒNG GD&ĐT ĐỊNH QUÁN Ngày soạn: 8/1/2011
TRƯỜNG THCS TÂY SƠN Ngày dạy:
Giáo án: Hội giảng vòng trường lần 1 Hóa học 9 Tuần 20
Giáo viên: Phạm Thế Huy Tiết : 40
SƠ LƯỢC VỀ BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC (t2)
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Quy luật biến đổi tính kim loại, phi kim trong chu kỳ và nhóm. Lấy ví dụ minh họa.
- Ý nghĩa của bảng HTTH các nguyên tố hoá học: Sơ lược về mối liên hệ giữa cấu tạo nguyên tử, vị trí
nguyên tố trong bảng tuần hoàn và tính chất hóa học cơ bản của nguyên tố đó.
2 . Kỹ năng:
- Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) suy ra vị trí và tính
chất hóa học cơ bản của chúng.
- So sánh tính kim lọai hoặc tính phi kim của một số nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận (trong
số 20 nguyên tố đầu tiên)
3. Thái độ: Hứng thú và yêu thích môn học.
II . Chuẩn bị
- GV:
* Bảng nhóm.
* Bảng tuần hoàn (phóng to)
* Bảng vẽ ô nguyên tố.
* Sơ đồ cấu tạo nguyên tử ( phóng to) của một số nguyên tố.
* Bảng nhóm I, nhóm VII phóng to.
* Chu kỳ 2,3 phóng to.
* Máy tính.
- HS: Xem trước bài ở nhà, chuẩn bị bảng HTTH các nguyên tố hóa học
III . Tiến hành hoạt động
1. Ồn định lớp.
2. Kiểm tra

- Hãy cho biết các nguyên tố trong một nhóm thì cấu tạo nguyên tử có đặc điểm gì chung?
- Hãy cho biết các nguyên tố trong một chu kỳ thì cấu tạo nguyên tử có đặc điểm gì chung?
Trả lời:
- Các nguyên tố thuộc cùng một nhóm có cùng số e lớp ngoài cùng. Số e lớp ngoài cùng là số thứ tự của
nhóm
- Các nguyên tố thuộc cùng một chu kì có cùng số lớp e. Số lớp e là số thứ tự của chu kì
3. Bài mới.
a. Giới thiệu bài: Ở tiết học trước chúng ta đã nghiên cứu và đã biết được ô nguyên tố, các nguyên tố
trong cùng 1 chu kỳ có cùng số lớp e, trong cùng một nhóm thì có số e lớp ngoài cùng bằng nhau. Vậy
các nguyên tố trong cùng 1 chu kỳ, trong cùng một nhóm thì số lớp e, số e, tính kim loại, tính phi kim
thay đổi như thế nào? Cũng như bảng HTTH có ý nghĩa như thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta
giải quyết những vấn đề trên.
b. Các hoạt động chính:

Hoạt động 1:

Tìm hiểu sự thay đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- 1 -
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
Trường THCS Tây Sơn Giáo án : Hoá học 9 GV: Phạm Thế Huy
- 2 -
* Hoạt động 1.1: Trong một chu kỳ
- GV treo sơ đồ chu kì 2, 3 yêu cầu các nhóm quan sát và thảo luận
các nội dung sau:
Hãy quan sát các nguyên tố trong chu kì 2,3 liên hệ với dãy hoạt
động hoá học của kim loại, phi kim và nhận xét theo các nội dung
sau:
+ Đi từ đầu đến cuối chu kì (theo chiều tăng của chiều điện tích hạt
nhân) thì sự thay đổi về số e lớp ngoài cùng như thế nào?
+ Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố thay đổi như thế

nào?
- HS quan sát và theo dõi thông tin trong SGK; thảo luận nhóm; cần
nêu được:
+ Trong một chu kì số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần từ 1
đến 8 e.
+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần, đồng thời tính phi kim
của các nguyên tố tăng dần.
- GV yêu cầu nhóm cử đại diện trả lời, nhóm khác nhận xét bổ sung.
- GV nhận xét, kết luận và trình bày
+ Trong một chu kì, khi đi từ đầu tới cuối chu kì theo chiều tăng của
điện tích hạt nhân thì số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần từ
1 đến 8 e.
+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần, đồng thời tính phi kim
của các nguyên tố tăng dần.
Đầu mỗi chu kì là một kim loại mạnh, cuối mỗi chu kì là một phi
kim mạnh, kết thúc chu kì là một khí hiếm.
- GV bổ sung: Số e của các nguyên tố tăng dần từ 1e đến 8e và lặp
lại một cách tuần hoàn ở các chu kì sau.
- GV phát phiếu học tập số 1 với nội dung sau:
Sắp xếp lại các nguyên tố sau theo thứ tự:
a. Tính kim loại giảm dần: Cu,K,Fe
b. Tính phi kim tăng dần: O, C, F.
- GV yêu cầu HS nhóm hoàn thành phiếu học tập và cử đại diện lên
bảng hoàn thành.
- HS thảo luận nhóm và trả lời :
a. Tính kim loại giảm dần: K,Fe,Cu
b. Tính phi kim tăng dần: C,O,F
- GV kết luận và ghi bảng
* Hoạt động 1.2: Trong một nhóm
- GV treo nhóm I và nhóm VII yêu cầu HS quan sát sau đó thảo luận

với nội dung sau:
+ Khi đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng dần của điện tích hạt
nhân, số lớp electron thay đổi như thế nào?
+ Tính kim loại và tính phi kim cùa các nguyên tố trong cùng một
nhóm thay đổi như thế nào ?
- GV yêu cầu nhóm cử đại diện trả lời, nhóm khác nhận xét bổ sung.
- GV nhận xét và kết luận.
+ Trong một nhóm, khi đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng của
điện tích hạt nhân thì số lớp electron tăng dần từ 1 đến 7.
+ Tính kim loại của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính phi kim
của các nguyên tố giảm dần.
- GV hỏi: Trong một nhóm thì số electron lớp ngoài cùng của các
nguyên tử có đặc điểm gì?
- HS: Số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử bằng nhau.
- GV thuyết trình:
* Nhóm I: Có số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử bằng 1.
* Nhóm VII: Có số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử bằng
7.
* Nhóm I: Tính kim loại của các nguyên tố tăng dần. Đầu nhóm, Li
kim loại hoạt động hoá học mạnh, đến cuối nhóm Fr hoạt động hóa
học rất mạnh.
* Nhóm II: Tính phi kim của các giảm dần. Đầu nhóm F là phi kim
III. Sự biến đổi tính chất của
các nguyên tố trong bảng tuần
hoàn.
1. Trong một chu kì.
* Trong một chu kì, khi đi từ đầu
tới cuối chu kì theo chiều tăng
của điện tích hạt nhân thì
- Số e lớp ngoài cùng của nguyên

tử tăng dần từ 1 đến 8 e.
- Tính kim loại của các nguyên tố
giảm dần, đồng thời tính phi kim
của các nguyên tố tăng dần
2. Trong một nhóm.
* Trong một nhóm, khi đi từ trên
xuống dưới theo chiều tăng của
điện tích hạt nhân:
- Số lớp electron tăng dần từ 1
đến 7.
- Tính kim loại của các nguyên tố
tăng dần đồng thời tính phi kim
của các nguyên tố giảm dần.
Trường THCS Tây Sơn Giáo án : Hoá học 9 GV: Phạm Thế Huy

Hoạt động 2:

Tìm hiểu về ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
- GV treo bảng phụ với nội sau:
Biết nguyên tố A có số hiệu nguyên tử là 17, chu kì 3, nhóm VII
.Hãy cho biết cấu tạo nguyên tử và tính chất của nguyên tố A?
- GV yêu cầu HS hoàn thành.
- HS:
* Cấu tạo nguyên tử của nguyên tố A như sau
+ Số hiệu nguyên tử là 17 Số điện tích hạt nhân là 17+17p, 17e
+ Chu kì 3  Số lớp e là 3
+ Nhóm VII  Số e ở lớp ngoài cùng là 7.
* Tính chất: Vì ở cuối chu kì III nên A là phi kim mạnh.
- GV hỏi: Khi biết vị trí của một nguyên tố trên bảng hệ thống tuần
hoàn, ta có thể suy đoán được những điểm gì vế nguyên tử đó?

- HS trả lời: Biết vị trí của nguyên tố, ta có thể suy đoán được cấu
tạo nguyên tử và tính chất của nguyên tố.
- GV kết luận:
1) Biết vị trí của nguyên tố, ta có thể suy đoán được cấu tạo nguyên
tử và tính chất của nguyên tố.
- GV đặt vấn đề: Ngược lại nếu biết cấu tạo nguyên tử của nguyên
tố, ta có thể biết vị trí của chúng trong bảng hệ thống tuần hoàn và
dự đoán được tính chất của nguyên tố đó.
- GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:
Nguyên tử của nguyên tố X có điện tích hạt nhân là +12 , 3 lớp
electron, lớp ngoài cùng có 2 electron. Hãy cho biết vị trí của X
trong bảng hệ thống tuần hoàn và tính chất cơ bảng của nó ?
- HS: Vị trí của X trong bảng hệ thống tuần hoàn:
Số thứ tự 12, chu kì 3, nhóm II. Tính chất X là kim loại mạnh.
- GV kết luận:
Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố ta có thể suy đoán vị trí và tính
chất của nguyên tố đó
III. Ý nghĩa của bảng hệ thống
tuần hoàn các nguyên tố hoá
học.
1) Biết vị trí của nguyên tố, ta có
thể suy đoán được cấu tạo
nguyên tử và tính chất của
nguyên tố.
2) Biết cấu tạo nguyên tử của
nguyên tố ta có thể suy đoán vị trí
và tính chất của nguyên tố đó
4. Củng cố
Hãy hoàn thành nội dung còn thiếu ở bảng dưới đây:
Vị trí nguyên tố A Cấu tạo nguyên tử Tính chất của

nguyên tố
Số điện tích
hạt nhân
Số e Số lớp e Số e lớp ngoài
cùng
Số hiệu nguyên tử
12+ 3 2

STT chu kì
STT nhóm
5. Hướng dẫn về nhà.
- Hoc bài và chuẩn bị bài mới: bài luyện tập.
- Làm bài tập: 3,4,5,6,7 SGK trang 101.
* Rút kinh nghiệm:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
- 3 -