slide 1 gi¸o viªn nguyễn thị lâm tr­êng thcs lương phú trong ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n 6 vµ häc kú 1 ng÷ v¨n 7 em ® ®­îc häc nh÷ng biön ph¸p tu tõ nµo kióm tra bµi cò tr¶ lêi ë líp 6 biön ph¸p nh©n hãa

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b> Trong ch ơng trình Ngữ văn 6 và học kỳ 1- </b></i>

<i><b>Ngữ văn 7, em đã đ ợc học những biện pháp </b></i>

<i><b>tu từ nào?</b></i>

KiĨm tra bµi cị

<i><b> Tr¶ lêi:</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>I. Thế nào là phép liệt kê</b>

<b>Đọc đoặn văn sau:</b>

<b>Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến </b>
<b>hấp đường phèn, để trong khay </b>

<b>khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi </b>
<b>mồi chữ nhật để mở, trong ngăn </b>
<b>bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, </b>
<b>rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, </b>
<b>nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi </b>
<b>ngà, nào ống vơi chạm, ngốy tai, ví </b>
<b>thuốc, quản bút, tăm bơng trơng </b>

<b>mà thích</b> <b>mắt</b>.[...] Ngồi kia, tuy mưa
gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng

trong này xem chừng tĩnh mịch,

<b>? Quan sát những bộ phận </b>
<b>in đậm trong những câu trên </b>
<b>cho biết cấu tạo và ý nghĩa </b>

<b>của các bộ phận đó có gì </b>
<b>giống nhau</b> ?

<b>- Cấu tạo:</b>

<b>+ Đều là những từ và cụm từ </b>

<b> + Các từ và cụm từ ấy được sắp </b>
<b>xếp nối tiếp nhau</b>

<b> Đều nói về những đồ </b>
<b>vật được bày biện xung quanh </b>
<b>quan phụ mẫu. </b>

<b> </b>

<b> Miêu tả một cách Miêu tả một cách </b>
<b>đầy đủ, tồn diện thói hưởng </b>

<b>đầy đủ, tồn diện thói hưởng </b>

<b>lạc ăn chơi sa đọa, vô trách </b>

<b>lạc ăn chơi sa đọa, vô trách </b>

<b>nhiệm của tên quan phụ mẫu.</b>

<b>nhiệm của tên quan phụ mẫu.</b>
<b>(danh từ và cụm danh</b> <b>từ)</b>

<b> - Ý nghĩa :</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>“ Dân cư kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ hết sức </b>
<b>giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào </b>
<b>đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người </b>
<b>nào người nấy lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trông thật là </b>
<b>thảm.”</b>

<i><b>(Sống chết mặc bay - Phạm Duy Tốn) </b></i>

- <b>C</b>

ác từ và cụm từ nối tiếp nhau chỉ hoạt động của người

dân phu hộ đê (Động từ và cụm động từ)

<i>=> </i>

<i><b>Diễn tả sự vất vả cơ cực, khẩn trương của người </b></i>

<i><b>dân đang hộ đê.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>I. Thế nào là phép liệt kê</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

- ...Từ ngữ địa phương đựơc dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là
trong các câu hò đối đáp, tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba,
phong phú. Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh, buồn bã, hò giã gạo, ru em,
giã vơi, giã điệp, bài chịi, bài tiệm, nàng vung, náo nức nồng hậu tình
người. Hị lơ, hị ơ, xay lúa, hị nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.

-...Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha
của tâm hồn Huế. Ngồi ra cịn có các điệu lí như lí con sáo, lí hồi
xn, lí hồi nam.

=><b>Thể hiện sự phong phú của các điệu hị, điệu lí. </b>

-... Nhạc cơng dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ,
vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón dãi.

<b>=> Gợi nên sự tài hoa của các nhạc công trong đêm ca Huế.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Hoạt động nhóm</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

-

... Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại
sơi nổi nó kết thành một làn sóng vơ cùng mạnh mẽ to lớn, nó lướt qua
mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ

cướp nước.

<b>=> Sức mạnh của tinh thần yêu nước</b>

-...Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ thời đại Bà Trưng,
Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung...

<b>=> Lòng tự hào về truyền thống yêu nước</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>“... Dân cư kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ hết </b>
<b>sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, </b>
<b>nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, </b>
<b>người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trơng </b>
<b>thật là thảm.”</b>

<i><b>(Sống chết mặc bay - Phạm Duy Tốn) </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

*

<i>Lưu ý</i>

: - Trong phép liệt kê người ta thường dùng

thêm một số trợ từ (nào, thì) để nhấn mạnh.

<i>Ví dụ</i>

: Mẹ tôi đi chợ mua nào rau, nào đậu, nào

<i><b>cá, nào thịt...</b></i>

- Giữa các bộ phận liệt kê thường dùng dấu

phẩy hoặc dấu chấm phẩy, cũng có khi là kết thúc

bằng dấu chấm lửng (...).

- Phép liệt kê có thể

đứng sau từ “ như” và

dấu hai chấm(:)

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Ví dụ</b>: a) Tồn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực
lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.

(Hồ Chí Minh)

b) Tồn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực
lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.

(Hồ Chí Minh)

<i><b>Nhận xét:</b></i>

-<b>_{Câu a: Giữa các bộ phận liệt kê khơng có quan hệ từ “và” mà}</b>

<b>nó sắp xếp theo một trình tự sự việc.</b>

<b> - Câu b: Giữa các bộ phận liệt kê có quan hệ từ “và”,c¸c bé </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Ví dụ:

a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng
một mầm non măng mọc thẳng.

(Thép Mới)

b) Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành
của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ và gia
đình, họ hàng, làng xóm, và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia.

( Phạm Văn Đồng)

<b>- Câu a: Có thể thay đổi được các bộ phận liệt kê mà ý nghĩa </b>
<b>các phép liệt kê ấy không hề thay đổi. </b>

-<b> Câu b: không thể thay đổi trật tự các bộ phận liệt kê vì các </b>
<b>bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về mặt ý nghĩa.</b>

<b> => </b>

<i><b>Như vậy xét về mặt ý nghĩa có hai kiểu liệt kê: </b></i>

<i><b> liệt kê tăng tiến và liệt kê khơng tăng tiến.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Ví dụ:</b>

Cưới nàng anh toan dẫn voi

Anh sợ quốc cấm nên voi không bàn

Dẫn trâu sợ họ máu hàn

Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân

Miễn là có thú bốn chân

Dẫn con chuột béo mời dân mời làng.

*

<i>Ghi nhớ</i>

<i>: </i>

•

Xét theo cấu tạo, có thể phân biệt kiểu

liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê

không theo từng cặp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Bài tập nhanh:</b>

<i><b> ? ChØ ra phép liệt kê trong câu văn sau?</b></i>

<b> </b> <b>Sách của Quang để khắp mọi nơi trong nhà: trên giường, trên </b>
<b>bàn, trên giá sách, trên bàn ăn cơm, trên ghế dựa...</b>

<b>=> Liệt kê khơng theo từng cặp (nói lên tính chất bề bộn của </b>

<b>sự vật hiện tượng)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Các kiểu liệt kê</b>

<b>Xét ý nghÜa</b>

<b>Xét cấu tạo</b>

Liệt

kê

theo

cặp

Liệt

kê

khơng

theo

cặp

Liệt

kê

tăng

tiến

Liệt

kê

khơng

tăng

tiến

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>III. Luyện tập</b>

<i><b>Tìm phép liệt kê trong đoạn trích sau đây?</b></i>

<b>a) Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt </b>
<b>của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành </b>
<b>phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. </b>
<b>Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đơi bàn chân trần giẫm </b>
<b>lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ </b>
<b>phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên </b>
<b>các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên </b>

<b>quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc </b>
<b>Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!</b>

<i> ( Nguyễn Ái Quốc)</i>

<b> => Liệt kê không theo từng cặp</b>

<b>Bài tập 2</b>

<i><b>_{Tìm phép liệt kê trong đoạn trích sau đây?}</b></i>

<b>a) Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt </b>
<b>của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành </b>
<b>phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. </b>
<b>Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm </b>
<b>lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ </b>
<b>phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên </b>
<b>các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên </b>
<b>quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc </b>
<b>Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b> b) </b> <b>Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng</b>

<b> </b> <b>Em đã sống lại rồi, em đã sống!</b>

<b> </b> <b>Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung</b>

<b> </b> <b>Không giết được em, người con gái anh hùng!</b>

(Tố Hữu)

<b>Bi tp 2</b>

<i><b>Tìm phép liệt kê trong đoạn thơ sau:</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Bài tập 3:</b>

<b>Kể các hoạt động trên sân trường</b> <b>Kể tên các loại quả</b>

<b> Tả nội tâm cô gái Huế</b> <b> Kể tên các nhạc cụ dân ca Huế</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>ĐÁP</b>

<b>ÁN</b>

<b>1. Các bạn học sinh chơi rất nhiều trị chơi nào cầu </b>

<b>lơng, nhảy dây, đá bóng...</b>

<b> 2. Trên bàn, mẹ em bày rất nhiều loại quả nào chuối, </b>

<b>nào nho, xoài, cam, đu đủ...</b>

<b> 3. Cô gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, </b>

<b>kín đáo, sâu thẳm.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ</b>

-Học thuộc phần ghi nhớ SGK/ 105-106

-Làm bài tập 3 ý b,c SGK/ 106

-Viết một đoạn văn ngắn tả một số hoạt động trong sân

trường trong giờ ra chơi có sử dụng phép liệt kê

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>

<!--links-->