Tóm tắt luận văn thạc sĩ ngân hàng tăng cường hoạt động giám sát của ủy ban chứng khoán nhà nước đối với các công ty chứng khoán tại việt nam

1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA CƠ QUAN QUẢN
LÝ ĐỐI VỚI CƠNG TY CHỨNG KHỐN

1.1. KHÁI NIỆM VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠNG TY CHỨNG KHỐN
-

Khái niệm cơng ty chứng khốn

-

Vai trị của cơng ty chứng khốn: CTCK là một định chế tài chính trung

gian trên thị trường chứng khốn nói riêng và thị trường tài chính nói chung. CTCK
đã trở thành tác nhân quan trọng khơng thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế
được thể hiện qua những khía cạnh chủ yếu sau như huy động vốn, góp phần điều
tiết và bình ổn giá trên thị trường, cung cấp các dịch vụ cho thị trường chứng khoán,
trợ giúp các doanh nghiệp trong việc tiếp cận với các chuẩn mực hoạt động
hiện đại.
-

Các hoạt động kinh doanh của cơng ty chứng khốn bao gồm:



Hoạt động mơi giới chứng khoán



Hoạt động tự doanh chứng khoán



Hoạt động bảo lãnh phát hành chứng khoán



Hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán



Các hoạt động khác

-

Sự cần thiết của việc giám sát hoạt động các CTCK
Số lượng CTCK ngày càng nhiều, phạm vi hoạt động của các CTCK ngày

càng gia tăng, tính chất hoạt động của các cơng ty được mở rộng, phát triển đa dạng
đa năng. Tính cạnh tranh ngày càng gay gắt và tất yếu sẽ dẫn đến những CTCK gặp
nhiều rủi ro, có thể dẫn đến phá sản. Vì vậy cần thiết phải có cơ quan nhà nước
chun thực hiện giám sát các CTCK trên thị trường chứng khốn. Đó là u cầu
bắt buộc mà Luật chứng khốn các nước đều quy định. Việc giám sát hoạt động
công ty chứng khốn góp phần đảm bảo tính an tồn cần thiết đối với thị trường
cũng như đảm bảo sự công bằng trong hoạt động giám sát và kinh doanh chứng
khoán giữa các chủ thể tham gia thị trường.


2

1.2. GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG CÁC CƠNG TY CHỨNG KHỐN TỪ PHÍA
NHÀ NƯỚC
-

Khái niệm về giám sát: bao gồm những hoạt động nhằm theo dõi và kiểm

tra việc tuân thủ các quy định của pháp luật của các thành viên tham gia TTCK,
phát hiện các hành vi vi phạm của các đối tượng này với mục đích bảo vệ nhà đầu
tư. Các hoạt động giám sát trên thị trường chứng khoán thường do cơ quan quản lý
chứng khoán, các tổ chức như SGDCK, Hiệp hội giao dịch chứng khoán thực hiện
nhằm đảm bảo thị trường hoạt động công bằng, công khai và minh bạch.
-

Vai trò của việc giám sát hoạt động cơng ty chứng khốn
Giám sát hoạt động các CTCK có vai trị quan trọng trong việc thực hiện vai

trị quản lý nhà nước đối với ngành chứng khốn, góp phần tạo ra một môi trường
kinh doanh công bằng, công khai và có hiệu quả.
-

Chức năng của UBCK
Lịch sử hoạt động và cơ cấu tổ chức của các Uỷ ban Chứng khoán (UBCK)

trên thế giới cho thấy: Cơ quan quản lý chứng khốn có hai chức năng chính: Chức
năng quản lý và chức năng giám sát.
-

Nội dung giám sát hoạt động CTCK
Phương pháp giám sát
Phương pháp giám sát có ảnh hưởng lớn tới hoạt động giám sát của UBCK

đối với CTCK. Hiện có hai phương pháp giám sát, gồm: (i) giám sát tuân thủ, và (ii)
giám sát dựa trên rủi ro.
Quy trình giám sát
Qui trình giám sát CTCK được thực hiện qua các giai đoạn sau:
- Giai đoạn 1: Giám sát, đánh giá hoạt động CTCK được thực hiện theo
hình thức giám sát từ xa;
- Giai đoạn 2: Điều tra sâu về dấu hiệu vi phạm của CTCK (nếu có), giai
đoạn này được thực hiện theo hình thức kiểm tra tại chỗ;
- Giai đoạn 3: Kết luận, xử lý và thông báo kết quả.


3

Việc áp dụng các quy trình giám sát của mỗi mơ hình thị trường đều có ảnh
hưởng đến hiệu quả hoạt động giám sát.
Nhân sự giám sát
Nhân tố con người chiếm vị trí đặc biệt quan trọng đối với việc phát triển thị
trường chứng khốn nói chung cũng như việc giám sát có hiệu quả hoạt động
CTCK nói riêng. Do đó, vấn đề nhân sự giám sát ln ln được đề cao trong hoạt
động giám sát CTCK.
Nội dung giám sát
a. Giám sát duy trì điều kiện cấp phép
b. Giám sát hoạt động của cơng ty chứng khốn
Theo chức năng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt
động CTCK, đối với CTCK, Ủy ban Chứng khốn có trách nhiệm giám sát vấn đề:
- Giám sát việc tăng vốn phát hành của cơng ty chứng khốn.
- Giám sát tài chính và đầu tư tài chính.
- Giám sát việc chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp CTCK.
- Giám sát việc thực hiện chế độ báo cáo, công bố thông tin định kỳ, công

bố thông tin tức thời và công bố thông tin theo yêu cầu của công ty chứng khoán.
- Giám sát bộ máy điều hành, bộ máy hoạt động cơng ty chứng khốn; giám
sát việc quản trị điều hành, tn thủ điều lệ cơng ty chứng khốn.
- Giám sát việc giao dịch cổ phiếu quỹ.
- Giám sát quá trình việc tn thủ pháp luật chứng khốn và thị trường
chứng khốn trong hoạt động kinh doanh của cơng ty chứng khoán.
1.3.NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT

Những nhân tố bên trong
-

Quyền hạn của UBCK

-

Trình độ quản lý của nhà nước


4

-

Phương pháp giám sát

-

Hệ thống chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động CTCK

-

Cơ sở vật chất kỹ thuật thực hiện giám sát

Những nhân tố bên ngoài
Cũng như các hoạt động khác, hoạt động giám sát của UBCK đối với các
CTCK chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường kinh tế xã hội. Có thể xem xét ảnh hưởng
của mơi trường kinh tế xã hội đến hoạt động giám sát của UBCK từ các yếu tố sau:
-

Quan điểm của Nhà nước về xây dựng và phát triển thị trường chứng khốn

-

Mơi trường pháp lý

-

Năng lực, kinh nghiệm quản lý kinh doanh và đạo đức hành nghề kinh doanh

chứng khoán của nhân viên cơng ty chứng khốn
-

Các tổ chức trung gian phụ trợ

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA ỦY BAN
CHỨNG KHỐN NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC CƠNG TY CHỨNG KHOÁN
Ở VIỆT NAM
2.1. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua một chặng đường phát triển với
những thành công đáng kể. Điều này thể hiện trước hết ở quy mô của thị trường
tăng mạnh. Giá trị vốn hóa thị trường của thị trường chứng khoán Việt Nam đến

cuối năm 2010 đạt 702 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 39% GDP năm 2010.
Giá trị vốn hóa của thị trường chứng khốn tăng trưởng liên tục qua các năm.
Quy mô hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam đến thời điểm
31/12/2010 bao gồm: 02 Sở giao dịch chứng khoán tập trung (Sở giao dịch chứng
khốn Hồ chí Minh (HoSE), Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)); 644 cổ
phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết giao dịch, 105 cơng ty chứng khốn; 47 Công ty
quản lý quỹ; hơn 1 triệu tài khoản của các nhà đầu tư … Cụ thể:
Diễn biến thị trường chứng khốn Việt Nam năm 2010 cũng khơng thực sự
ấn tượng trong bối cảnh kinh tế thế giới và Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Kết thúc


5

năm, chỉ số VN-Index đứng ở 484,66 điểm, giảm 2,04% và HNX-Index đứng ở
114,24 điểm, giảm 32,07% so với cuối năm 2009.
2.2. THỰC TRẠNG GIÁM SÁT CƠNG TY CHỨNG KHỐN CỦA UỶ BAN
CHỨNG KHỐN NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
Tình hình hoạt động của các Cơng ty chứng khốn ở Việt Nam
Tính đến thời điểm 31/12/2010, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có 105
CTCK được cấp phép và đi vào hoạt động chính thức. Các CTCK với cơ cấu sở hữu
đa dạng, bao gồm các cổ đơng, thành viên góp vốn là các tổ chức cá nhân thuộc mọi
thành phần kinh tế, kể cả các tổ chức nước ngoài, được cấp phép và hoạt động. Với
mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch trải khắp các tỉnh thành phố lớn, các khu vực
đông dân cư trong cả nước, hệ thống các CTCK đã cung cấp dịch vụ chứng khoán
cho trên 900,000 nhà đầu tư, giúp công chúng đầu tư dễ dàng tiếp cận với TTCK.
Thông qua các tổ chức trung gian tài chính này, một lượng tiền lớn của các nhà đầu
tư được đưa vào thị trường, tăng thêm cầu cho thị trường chứng khoán. Hoạt động
CTCK ngày càng tuân thủ quy định pháp luật hiện hành. Nhiều CTCK hoạt động
kinh doanh bài bản, minh bạch, có chiến lược rõ ràng và đã không ngừng nâng cao
chất lượng dịch vụ để phục vụ tốt hơn cho nhà đầu tư. Ngoài ra, các CTCK đã hỗ

trợ q trình cổ phần hố các doanh nghiệp nhà nước, góp phần vào thúc đẩy tiến
trình cổ phần hoá và thực hiện mục tiêu cải cách nền kinh tế của Chính phủ. Tuy
nhiên, với kinh nghiệm non trẻ và áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng, khơng ít
các CTCK đã cố tình vi phạm pháp luật nhằm lôi kéo khách hàng như cho khách
hàng bán chứng khoán khi chứng khoán chưa về tài khoản, cho khách hàng vay tiền
mua chứng khoán.... Đã phát sinh tranh chấp giữa các CTCK và khách hàng trong
quá trình triển khai cung ứng dịch vụ, chưa kể tới các rủi ro phát sinh mà các CTCK
đã không lường hết được khi thực hiện các nghiệp vụ mà chưa có quy trình quản trị
rủi ro, bảo đảm an tồn tài chính.
Thực trạng giám sát CTCK của UBCKNN Việt Nam
-

Hình thức giám sát


6

Hiện nay, UBCKNN đang thực hiện giám sát theo hai hình thức gồm: giám
sát từ xa và kiểm tra tại chỗ. Hai hình thức giám sát này có liên quan mật thiết với
nhau, cùng bổ sung và hỗ trợ nhau.
-

Phương pháp giám sát
Hiện nay, UBCKNN thực hiện giám sát theo phương pháp giám sát tuân thủ.

Phương pháp giám sát này cho thấy rất phù hợp khi thị trường chứng khoán nói
chung cũng như chứng khốn nói riêng mới đi vào hoạt động. Thông qua phương
pháp giám sát tuân thủ, UBCKNN hướng các CTCK hoạt động tuân thủ pháp luật,
kịp thời cảnh báo các CTCK hoạt động chưa tuân thủ và dần dần tạo thói quen cho
các CTCK hoạt động.

Tuy nhiên, sau một thời gian áp dụng, đặc biệt khi các CTCK đã phát triển,
cho đến nay, phương pháp giám sát tn thủ đã khơng cịn phù hợp. Ngồi giám sát
tn thủ, cơ quan giám sát cần phân loại được mức độ hoạt động hiệu quả cũng như
chất lượng hoạt động của từng CTCK từ đó có những phương thức giám sát đối với
từng CTCK một cách có hiệu quả, dành nhiều thời gian giám sát, theo dõi các
CTCK hoạt động kém hiệu quả cũng như hoạt động kém chất lượng từ đó có hướng
xử lý kịp thời, giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra đối với khách hàng CTCK đó.
- Quy trình giám sát: bao gồm quy trình giám sát trực tiếp và quy trình giám sát
gián tiếp.
- Nhân sự thực hiện giám sát: Bộ phận trực tiếp thực hiện nhiệm vụ giám sát
hoạt động cơng ty chứng khốn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hiện nay là Vụ
Quản lý kinh doanh chứng khốn. Tính đến 31/12/2010, Vụ QLKD chứng khốn
có 21 người, trong đó 02 lãnh đạo Vụ, 19 chuyên viên trực tiếp thực hiện các nhiệm
vụ của Vụ Quản lý kinh doanh chứng khoán. Với số lượng 105 CTCK, chỉ tính
riêng nhiệm vụ giám sát CTCK, trung bình mỗi chuyên viên thực hiện giám sát hơn
5 CTCK.
- Nội dung giám sát
a.Giám sát việc duy trì điều kiện cấp phép
b. Giám sát tài chính và đầu tư tài chính


7

Chủ yếu UBCKNN thực hiện giám sát theo phương thức giám sát từ xa.
Dựa trên các báo cáo hoạt động tháng, năm, báo cáo tài chính q, năm của cơng ty
gửi cho UBCKNN. Ngồi ra, UBCKNN cịn thực hiện giám sát qua các đợt kiểm
tra định kỳ hoặc bất thường. UBCKNN thực hiện giám sát thông qua báo cáo hoạt
động hàng tháng.
c.Giám sát việc tăng vốn phát hành của công ty chứng khoán
UBCKNN thực hiện giám sát theo phương thức giám sát từ xa và dựa trên

báo cáo bất thường, báo cáo tài chính quý, năm. Trước khi phát hành, CTCK phải
gửi phương án phát hành tới UBCKNN. UBCKNN xem xét phương án phát hành,
đối tượng phát hành, hình thức phát hành, điều kiện phát hành của CTCK. Sau khi
phát hành, giám sát việc thực hiện phương án phát hành, đối tượng phát hành và
hình thức phát hành có đúng với quy định pháp luật hiện hành và phương án đã
được thông qua, lượng tiền thực thu được sau đợt phát hành.
d.Giám sát việc chuyển nhượng vốn của CTCK
UBCKNN thực hiện giám sát theo phương thức giám sát từ xa, kiểm tra tại
chỗ và dựa trên báo cáo bất thường, báo cáo tài chính quý, năm.
e.Giám sát bộ máy điều hành, bộ máy hoạt động cơng ty chứng khốn; giám sát
việc quản trị điều hành, tuân thủ điều lệ công ty chứng khoán
UBCKNN thực hiện giám sát dựa trên báo cáo bất thường, báo cáo tài
chính năm. Giám sát tiêu chuẩn về (Tổng) Giám đốc, về thành viên Hội đồng quản
trị theo quy định pháp luật và điều lệ công ty, số lượng thành viên hội đồng quản trị
công ty đã đáp ứng quy định hay không, giám sát về thay đổi thành viên Ban giám
đốc cơng ty chứng khốn, thành viên hội đồng quản trị, thành viên hội đồng thành
viên, Chủ sở hữu công ty. Giám sát việc tổ chức Đại hội đồng cổ đơng thường niên
có đúng theo thời gian quy định, thẩm quyền quyết định các vấn đề liên quan đến
phát hành cổ phần, phát hành trái phiếu, sửa đổi điều lệ và các vấn đề khác thuộc
thẩm quyền Đại hội đồng cổ đông, hội đồng thành viên, chủ sở hữu công ty, thuộc
thẩm quyền hội đồng quản trị.


8

f.Giám sát việc thực hiện chế độ báo cáo, công bố thông tin định kỳ, công bố
thông tin tức thời và công bố thông tin theo yêu cầu của CTCK
UBCKNN thực hiện giám sát dựa trên thời hạn nộp các báo cáo của
CTCK gửi UBCKNN. Dựa trên thời điểm UBCKNN nhận được báo cáo của các
CTCK gửi, UBCKNN xem xét việc thực hiện chế độ báo cáo, công bố thông tin

định kỳ, công bố thông tin tức thời và công bố thông tin theo yêu cầu của CTCK đã
đáp ứng thời hạn quy định. Nội dung và hình thức báo cáo đã phù hợp hay chưa, các
tài liệu kèm theo báo cáo có đầy đủ hay khơng.
g. Giám sát việc giao dịch cổ phiếu quỹ
UBCKNN thực hiện giám sát dựa trên báo cáo bất thường, báo cáo tài
chính quý, năm. CTCK được tổ chức dưới hình thức cơng ty cổ phần được mua lại
không quá 10% số cổ phần phổ thông đã bán làm cổ phiếu quỹ với điều kiện
khoảng cách giữa lần mua và lần bán phải tối thiểu 06 tháng, CTCK phải có đủ
nguồn từ lợi nhuận để lại, thặng dư vốn và các nguồn khác theo quy định của pháp
luật để mua cổ phiếu quỹ và phải thuộc các trường hợp không bị cấm mua cổ phiếu
quỹ.
h. Giám sát quá trình việc tuân thủ pháp luật chứng khoán và thị trường chứng
khoán trong hoạt động kinh doanh của cơng ty chứng khốn
Thực hiện giám sát dựa trên báo cáo bất thường, báo cáo hoạt động hàng
tháng, báo cáo hoạt động năm, báo cáo tài chính quý, năm.
ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CTCK CỦA UBCKNN

Kết quả
Sau 10 năm thị trường chính thức đi vào hoạt động và sau 10 năm giám sát
hoạt động các CTCK, hoạt động giám sát của Ủy ban Chứng khốn Nhà nước đã
góp phần đảm bảo cho hoạt động của thị trường chứng khốn nói chung cũng như
hoạt động của các CTCK nói riêng được an tồn, hiệu quả, bảo vệ lợi ích của nhà
nước, quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư. các kết quả đạt được bao gồm:
- Đối với Ủy ban Chứng khốn Nhà nước: Nhìn chung, đơn vị chức
năng đã tổ chức giám sát chặt chẽ tình hình hoạt động, việc duy trì các điều kiện cấp


9

phép thành lập hoạt động CTCK, tình hình cơng bố thơng tin của các CTCK. Mặc

dù thời gian đầu tình hình diễn biến thị trường phức tạp và phát sinh nhiều vấn đề
mới pháp luật điều chỉnh, việc công bố thông tin của các CTCK chưa đi vào nề
nếp... Tuy mục tiêu giám sát hoạt động các CTCK chỉ tập trung nhằm đảm bảo các
CTCK hoạt động tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành đối với các CTCK,
nhưng kết quả giám sát hoạt động CTCK đã đạt được kết quả bước đầu, đáng được
khách lệ và phát huy trong thời gian tiếp theo.
- Đối với các CTCK:Các CTCK đều khẩn trương triển khai hoạt động theo
đúng quy định, thiết lập được các mối quan hệ cần thiết với các CTCK và ngân
hàng thương mại để thuận lợi cho việc quản lý tài chính ngân quỹ của cơng ty ln
đảm bảo an tồn, đáp ứng mọi khả năng chi trả, kịp thời, đồng thời tạo khả năng
vay vốn để đáp ứng yêu cầu khi công ty mở rộng hoạt động.
Hạn chế và nguyên nhân
Hạn chế
- TTCK Việt Nam chỉ mới bắt đầu hình thành, tuy nhiên đã phát triển quá
nhanh, vượt qua mọi dự đoán cũng như các mục tiêu đặt ra trước đó, điều này đặt
các cơ quan quản lý nhà nước ở vào thế bị động, nhất là khi chưa có nhiều kinh
nghiệm quản lý TTCK – một thực thể thị trường bậc cao.
- Về cơ bản, quy trình giám sát của UBCKNN chưa chặt chẽ và phù hợp với
hoạt động giám sát của UBCKNN. Ngoài ra, việc giám sát của UBCKNN cịn mang
tính thủ cơng, dựa trên báo cáo hoạt động, báo cáo tài chính do CTCK gửi, các
chuyên viên thực hiện vào số liệu theo mẫu báo cáo giám sát, việc này dễ dẫn đến
sai sót do vào nhầm số liệu.
- Việc giám sát tuân thủ của các cơng ty chứng khốn được UBCKNN (Vụ
Quản lý Kinh doanh Chứng khốn) thực hiện thơng qua cơ chế giám sát từ xa và
kiểm tra tại chỗ. Tuy nhiên, do tình trạng q tải cơng việc liên quan đến thẩm định
một khối lượng hồ sơ quá lớn về thành lập và hoạt động của hàng trăm công ty
chứng khốn trong giai đoạn năm 2006-2007, cơng tác giám sát các định chế trung
gian thị trường chưa được chú trọng đúng mức.

10

- Công tác giám sát về hoạt động và tuân thủ của các cơng ty chứng khốn
chủ yếu dựa trên các báo cáo định kỳ. Trong khi đó, việc báo cáo của cơng ty chứng
khốn thường xun rơi vào tình trạng chậm trễ, không đầy đủ. Do vậy, công tác
giám sát tuân thủ và đưa ra những yêu cầu tuân thủ kịp thời đối với cơng ty chứng
khốn chưa đạt được kết quả mong muốn.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chủ quan
-

UBCKNN chưa xây dựng được hệ thống chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt
động cơng ty chứng khốn

-

Quy trình giám sát chưa đảm bảo chất lượng giám sát. Quy trình giám sát chưa

chú trọng đến cách thức giám sát và phương pháp đánh giá chất lượng hoạt động
kinh doanh của các công ty chứng khoán ảnh hưởng lớn tới chất lượng giám sát
hoạt động cơng ty chứng khốn.
-

Nhân sự trực tiếp giám sát cịn thiếu và chưa có nhiều kinh nghiệm về giám sát

CTCK nói riêng cũng như thị trường chứng khốn nói chung. Chuyên viên giám sát
chưa có nhiều kinh nghiệm giám sát cũng như am hiểu về chứng khoán và thị
trường chứng khoán chiếm tỷ trọng cao, ảnh hưởng khá nhiều tới hoạt động giám
sát. Bên cạnh đó, các cơng việc khác như cấp phép thành lập, các thay đổi liên quan
đến hoạt động CTCK, xây dựng, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật... chiếm

khá nhiều thời gian của chuyên viên giám sát do đó hạn chế thời gian dành cho hoạt
động giám sát các CTCK.
Nguyên nhân khách quan
-

Cơ sở vật chất kỹ thuật được trang bị còn yếu kém

-

Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến chứng khốn và thị trường chứng
khốn chưa hồn chỉnh và chưa đồng bộ.

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA ỦY
BAN CHỨNG KHOÁN NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC CƠNG TY CHỨNG KHỐN Ở
VIỆT NAM


11

3.1 QUAN ĐIỂM TĂNG CƯỜNG GIÁM SÁT CÔNG TY CHỨNG KHOÁN CỦA
UỶ BAN CHỨNG KHOÁN NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

-

Phù hợp với định hướng, chiến lược của thị trường chứng khoán

-

Phù hợp với u cầu quản lý

-

Tăng cường tính cơng khai, minh bạch của thị trường, tăng cường hiệu quả

hoạt động của thành viên thị trường
-

Đảm bảo giám sát thường xuyên, liên tục và kịp thời đối với các CTCK

3.2.GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CƠNG TY CHỨNG
KHỐN

- Xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hoạt động CTCK
Yêu cầu cấp thiết của việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hoạt động
CTCK được dựa trên cơ sở phân tích nội dung hoạt động giám sát CTCK. Một
trong những nguyên nhân ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động giám sát CTCK đó là
UBCKNN chưa xây dựng được hệ thống chỉ tiêu đánh giá hoạt động CTCK, kết
quả là UBCKNN chưa đánh giá được kịp thời và tổng quát tình hình hoạt động của
CTCK. Việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hoạt động CTCK cần phù hợp với
hoạt động đặc thù của CTCK và định hướng chung về phát triển TTCK.
- Hồn thiện quy trình giám sát hoạt động CTCK
Mục đích của việc hồn thiện quy trình giám sát hoạt động CTCK là tiếp tục
xây dựng hồ sơ giám sát, theo dõi, thống kê thường xuyên, liên tục, thống nhất các
hoạt động của CTCK làm cơ sở cho việc đánh giá chất lượng hay hiệu quả hoạt động
CTCK. Quy trình giám sát cần bao gồm việc hướng dẫn cách thức giám sát, cách
thức phân tích số liệu báo cáo và phương pháp đánh giá hiệu quả hoạt động CTCK,
việc hồn thiện quy trình.
- Bổ sung nhân sự giám sát và nâng cao trình độ kinh nghiệm nghiệp vụ giám
sát cho nhân sự trực tiếp giám sát
Giải pháp đưa ra được dựa trên cơ sở là phân tích về nhân sự giám sát hiện

tại của UBCKNN trong giai đoạn từ năm 2008 đến nay. Một trong những nguyên
nhân ảnh hưởng tới hoạt động giám sát CTCK là chuyên viên giám sát thực hiện


12

q nhiều cơng việc, chưa có nhân viên chun trách thực hiện giám sát và thiếu
kinh nghiệm giám sát cũng như kinh nghiệm về chứng khoán và thị trường chứng
khoán.
- Xây dựng phần mềm giám sát và phân tích số liệu
Với tốc độ phát triển như vũ bão của lĩnh vực công nghệ thông tin, và với
yêu cầu đáp ứng kịp thời, chính xác các số liệu thơng tin cho thị trường, đòi hỏi
phải xây dựng được phần mềm giám sát. Việc xây dựng các phần mềm giám sát
CTCK, giảm thiểu việc giám sát thủ cơng, bằng cách chuẩn hóa các mẫu báo cáo
tháng, quý, năm và các báo cáo bất thường khác đối với các CTCK, từ đó cho phép
tự động kiểm tra tính hợp lý và chính xác của các thông tin mà các CTCK công bố,
mặt khác hệ thống này phải đáp ứng được việc tích hợp các tiêu chí giám sát qua đó
sớm phát hiện các vi phạm của các CTCK.
- Hoàn thiện hệ thống luật pháp về chứng khoán và thị trường chứng khoán
Rà soát và điều chỉnh các văn bản pháp quy thực sự cần thiết cho việc hồn
thiện cơng tác giám sát hoạt động CTCK. Để có thể nâng cao hiệu quả hoạt động
của các CTCK nói riêng và thị trường chứng khốn nói chung thì điều kiện tiên
quyết là chúng ta phải xây dựng được một khuôn khổ pháp lý tương đối hồn chỉnh.
Chính vì vậy, rà sốt, điều chỉnh và bổ sung sửa đổi các văn bản pháp quy về chứng
khoán và TTCK là nhiệm vụ cần phải được ưu tiên hành đầu. Tuy nhiên, việc thực
hiện cũng cần phải được tiến hành một cách khoa học nhằm tránh thiếu sót và
chồng chéo.
Kiến nghị
Kiến nghị với Bộ Tài Chính: Theo cơ cấu tổ chức hiện hành, UBCKNN trực thuộc
Bộ Tài chính, do đó tồn bộ các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến

chứng khốn và thị trường chứng khốn do Bộ Tài chính ban hành trên cơ sở soạn
thảo của UBCKNN. Chính vì sự tách biệt giữa việc giám sát và ban hành các văn
bản pháp quy nên các chính sách áp dụng cho phù hợp với tình hình thị trường và
định hướng pháp triển thị trường thường khơng đạt được tính kịp thời, do đó Bộ Tài
chính cần chú trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác hoàn thiện văn bản quy phạm


13

pháp luật, và trao quyền chủ động cho UBCK trong việc xây dựng văn bản về
chứng khoán và thị trường chứng khoán nhằm phát triển bền vững thị trường chứng
khoán nói chung cũng như hoạt động giám sát CTCK nói riêng.
Kiến nghị với các tổ chức liên quan
-

Với các Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán và Hiệp hội
kinh doanh chứng khoán

-

Với Ngân hàng Nhà nước

-

Với Vụ chế độ kế toán kiểm toán

-

Với các tổ chức trung gian

-

Với Hiệp hội kinh doanh chứng khoán Việt Nam