Phân tích hành trình cuộc đời nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.65 MB, 15 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

VĂN MẪU LỚP 11

ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH HÀNH TRÌNH CUỘC ĐỜI NHÂN VẬT CHÍ PHÈO TRONG

TRUYỆN NGẮN CÙNG TÊN CỦA NAM CAO

A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT 
1. Mở bài

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2

2. Thân bài

- Khái quát chung

• Xuất xứ: Nam cao đặt tên cho tác phẩm này là Cái lò gạch cũ, 1941 đổI lạI là Đôi lứa
xứng đôi, 1945 sửa lại là Chí Phèo, in trong tập Luống cày.

• Tóm tắt:

• Chủđề: Qua số phận của nhân vật Chí Phèo, nhà văn Nam Cao đã lên án sâu sắc xã
hội tàn bạo, chà đạp lên nhân phẩm con người đồng thời thể hiện tình thương yêu
sâu sắc và niềm tin vào bản chất lương thiện của con người.

- Phân tích

• Trước khi gặp Thị Nở
o Tuổi ấu thơ

✓ Khơng cha,khơng mẹ,khơng họhang thân thích
✓ Lớn lên nhờ sựcưu mang của dân làng

 Tuổi thơ bất hạnh tủi nhục

o Trưởng thành

✓ Làm anh canh điền cho nhà Lý Kiến(khỏe mạnh sống bằng thể chất ..)
✓ Bị mụ 3 của bá Kiến bắt làm trị mờám Chí Phèo vừa sợ vừa nhục
 Một con người giàu lịng tự trọng

 Cuộc đời Chí trước khi ởtù là một cuộc đời nghèo khổ,tủi nhục nhưng lương thiện

o Sau khi ra tù

✓ Cảnhân hình và nhân tính đều thay đổi

➢ (Nhân hình: Mọi người khơng nhận ra, trông hắn như thằng săng đá (Cái
đầu trọc lốc,răng cạo trắng hớn,mặt câng câng,hai mắt gườm gườm)
➢ Nhân tính: Uống rượu rồi say khướt, đến nhà Bá Kiến ăn vạ, rạch mặt,

đập đầu, chém, giết, giật cướp, doạ nạt, liều lĩnh, bỗng chốc trởthành tay
sai đắc lực cho Bá Kiến

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
Binh Chức. Liệu sau khi Chí Phèo chết điều đó có thể chấm dứt. Thật khó có thểnói trước
được với cái xã hội “quần ngư tranh thực”người ăn thịt người này…

• Sau khi gặp Thị Nở

o Sựchăm sóc quan tâm mộc mạc, chân tình của Thịđã đánh thức cái lương thiện
trong người Chí

✓ Lần đầu tiên Chí tỉnh trong suốt bao năm qua. Hắn còn cảm nhận được tiếng
người qua lại kháo nhau giá vải hơn kém. Tiếng anh gõ mái chèo đuổi cá.
Tiếng chim hót ríu rít.

✓ Đặc biệt hắn cảm nhận được ánh nắng bên ngoài rực rõ trong khi bên trong
túp lều mới chỉhơi tờ mờ

✓ Hắn nghĩ đến mình

➢ Quá khứ:Từng mơ ước: Chồng quốc muớn cầy thuê, vợ dệt vải, chúng lại
bỏ một con lợn nuôi làm vốn liếng. Khán giảmua giăm ba sào ruộng làm
➢ Hiện tại: Thấy mình già nua và cơ độc

➢ Tương Lai: Đói rét, ốm đau và cơ độc (cái này cịn sợhơn cảđói rét ốm
đau)

✓ Lúc Thị Nởmang cháo hành (tâm trạng Chí Phèo: mắt ươn ướt,vui buồn, ăn
năn)

➢ Chí bắt đầu suy nghĩ rằng Thị có thểlàm lành với hắn thì tại sao người
khác lại khơng? Hắn muốn mọi người chấp nhận hắn vào thể giới của loài
người. Thế giới của người lương thiện.

➢ Hắn cảm nhận được tình yêu và nhớ vềbà ba - người đàn bà cũng quan
tâm đến hắn nhưng chỉđể thoảmãn dục vọng chứu đương gì!(Trích:

“Chả nhẽ tao gọi mày vào chỉđểbóp chân thơi à”)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4
✓ Chí Phèo rơi vào nỗi đau đớn tuyệt vọng. Hắn bị cảcái xã hội kia ruồng bỏ.

Hắn uống rượu nhưngsao càng uống càng tỉnh ra. Hơi cháo hành ởđâu bỗng
nhiên trở về. Hắn càng thấm thía nỗi đau. Rồi ơm mặt khóc rưng rức

✓ Hắn hằn học địi giết bà cô Thị Nởnhưng lại vác dao tới nhà Bá Kiến

o Chí Phèo giết Bá Kiến rồi cũng dung dao kết liễu đời mình

o Câu hỏi cuối câu chuyện: “Ai cho tao lương thiện”là câu hỏi làm day dứt người
đọc. Qua hình tượng Chí Phèo Nam Cao đã gián tiếp đặt ra câu hỏi to lớn ấy. Đó
là vấn đềmang ý nghĩa xã hội, có tầm vóc lớn lao

3. Kết bài:

- Nêu cảm nhận, đánh giá, nhận xét chung vềnhân vật Chí Phèo
- Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và cảm nhận của mỗi cá nhân

C. BÀI VĂN MẪU 
Bài văn mẫu 1

Chí Phèo là tác phẩm hay nhất của nhà văn Nam Cao viết vềngười nông dân trước
cách mạng tháng Tám. Thơng qua hình tượng nhân vật Chí Phèo Nam Cao đã khắc hoạ
bức chân dung của người nông dân bịđẩy vào bước đường cùng khơng lối thốt. Kết cục
tha hoá lưu manh hoá là tất yếu như một sự giải thốt. Qua nhân vật Chí Phèo nhà văn đã
mang đến cho người đọc những giá trịnhân văn sâu sắc mà mỗi lần gấp trang sách lại ta
khơng thểnào qn.

Chí Phèo xuất hiện lần đầu tiên trước mắt người đọc không phải bằng xương bằng
thịt mà là bằng tiếng chửi "hắn vừa đi vừa chửi".Đó là một tiếng chửi vật vã, đau đớn của
một thân phận con người ít nhiều nhận thức được bi kịch của chính mình. Chí "chửi đời,

chửi trời, chửi cả làng Vũ Đại, chửi cha đứa nào không chửi nhau với hắn". Chửi cũng là

một cách để giao tiếp nhưng đớn đau thay đáp lại tiếng chửi của Chí Phèo là một sự im
lặng đến rợn người. Chí đã bịđánh bật ra khỏi cái xã hội loài người. Xã hội mà dù sống
trong nó Chí cũng khơng còn được xem là con người nữa.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
của anh sống trong bất hạnh, tủi cực "hết lang thang đi ởcho nhà người này lại đi ở cho

nhà người khác, năm 20 tuổi thì làm canh điền cho nhà Bá Kiến".Đây là quãng thời gian

đẹp nhất trong cuộc đời của Chí, bởi đó là qng đời lương thiện, quãng đời tuổi trẻ nhiều
mộng đẹp. Chí giàu lịng tự trọng, biết ghét những gì mà người ta cho là đáng khinh. Bị
con mụ chủ bắt làm điều khơng chính đáng, Chí vừa làm vừa run, thấy nhục hơn là thích.
Chí cũng như bao con người khác, anh cũng có ước mơ giản dị: "có một gia đình nho nhỏ.

Chồng cuốc muốn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi đểlàm vốn liếng. Khá

giảthì mua dăm ba sào ruộng làm". Đó chính là một ước mơ lương thiện. Nhưng đớn đau

thay, cái xã hội bất lương ấy đã bóp chết cái ước mơ đó của Chí khi cịn trứng nước. Một
cơn ghen vu vơ của lão cáo già Bá Kiến đã đẩy anh vào cảnh tội tù. Chính nhà tù thực dân
đã tiếp tay cho lão cáo già biến Chí Phèo từ một anh canh điền khỏe mạnh thành một kẻ
lưu manh hóa, một kẻ tội đồ.

Nhà tù thực dân đã vằm nát bộ mặt người của Chí, phá hủy cảnhân tính đẹp đẽ. Sau
bảy tám năm ra tù Chí khơng cịn là anh canh điền hiền lành như đất nữa. Trước mắt
người đọc là một tên lưu manh với một nhân hình gớm ghiếc "cái đầu thì trọc lóc, cái mặt

thì đen mà lại rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết... cái ngực phanh, đầy

những nét chạm trổ rồng phượng với một ông tướng cầm chuỳ, cảhai cánh tay cũng thế".
Cảcái nhân tính cũng bịxã hội tàn hại. Giờđây là Chí Phèo say, Chí Phèo với những tội ác
trời không dung thứ khi hắn bỗng dưng trởthành tay sai đắc lực cho lão cáo già Bá Kiến,
quay ngược lại lợi ích của dân làng Vũ Đại, đối lập với nhân dân lao động cần lao. Từ một
người nơng dân hiền lành lương thiện Chí trởthành thằng lưu manh "con quỷ dữ của làng 
Vũ Đại". Đáng buồn thay, mới ngày nào chính dân làng Vũ Đại ni Chí lớn lên trong vịng
tay u thương vậy mà nay Chí đã quay lưng lại với chính cái nơi mà hắn được yêu thương
và chở che. Từđây Chí sống bằng rượu và máu và nước mắt của biết bao nhiêu người dân
lương thiện: "Hắn đã đập nát biết bao nhiêu cảnh yên vui, làm chảy máu và nước mắt của 
biết bao nhiêu người dân lương thiện". Hắn làm những việc ấy trong lúc say "ăn trong lúc

say, ngủtrong lúc say, thức dậy vẫn còn say... đập đầu, rạch mặt, giết người trong lúc say

để rồi say nữa say vô tận". Chưa bao giờ hắn tỉnh để thấy mình tồn tại trên đời bởi vì

"những cơn say của hắn tràn từcơn này sang cơn khác thành những cơn dài mênh mang".

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
nơng dân bần cùng hóa dẫn đến lưu manh hóa. Một cuộc sống tối tăm khơng ánh sáng.
Nhà văn xót thương cho nhân vật, cay đắng và đau đớn cùng nhân vật. Đây chính là vẻ
đẹp của tấm lòng nhân đạo và yêu thương của nhà văn dành cho những kiếp người như
Chí Phèo.

Nam Cao khơng trách giận Chí Phèo, ngịi bút của ơng dành cho nhân vật vẫn nồng

nàn yêu thương. Ông phát hiện trong chiều sâu của nhân vật là bản tính tốt đẹp, chỉ cần
chút tình thương chạm khẽ vào là có thể sống dậy mãnh liệt, tha thiết. Sự xuất hiện của
nhân vật Thị Nởtrong tác phẩm có một ý nghĩa thật đặc sắc. Con người xấu đến "ma chê

quỉ hờn", kỳ diệu thay, lại là nguồn ánh sáng duy nhất đã rọi vào chốn tối tăm của tâm
hồn Chí Phèo thức tỉnh, gợi dậy bản tính người nơi Chí Phèo, thắp sáng một trái tim đã
ngủmê qua bao ngày tháng bị dập vùi, hắt hủi. Chính cuộc tình ngắn ngủi với Thị Nở trong
một đêm trăng đã vơ tình thắp lên ngọn lửa cuộc sống trong Chí. Lần đầu tiên trong cuộc
đời Chí tỉnh dậy. Chợt nhận ra nơi căn lều ẩm thấp là ánh nắng ngoài kia rực rỡ biết bao,
nghe được tiếng chim hót ngồi kia vui vẻq, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá
trên sông, tiếng lao xao của người đi chợbán vải... Những âm thanh ấy ngày nào chảcó.
Nhưng hơm nay Chí mới nghe thấy. Chao ơi là buồn! Chính cuộc sống đã lay động trong
tiềm thức xa xơi của Chí làm sống dậy ước mơ một thời trai trẻ: "có một gia đình nho nhỏ.

Chồng cuốc muốn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi đểlàm vốn liếng. Khá

giảthì mua dăm ba sào ruộng làm". Rồi cũng trong cái phút giây tỉnh táo ấy, Chí Phèo như
đã thấy "tuổi già của hắn, đói rét, ốm đau và cơ độc - cái này cịn sợhơn đói rét và ốm đau".
Phải chăng Chí đang hối hận và ăn năn những việc mà mình đã làm? Chẳng biết có phải
hay khơng mà Chí thấy lịng buồn man mác. Và nếu như Thị Nởkhơng qua, chắc là hắn đã
khóc được mất.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 7
nũng với thị như làm nũng với mẹ... Ôi sao mà hắn hiền!". Cảm giác được yêu thương và
chởche đã làm Chí trỗi dậy một tình u cuộc sống. Đó là giây phút Chí "thèm lương thiện

và khát khao làm hòa với mọi người". Rồi đến khát vọng hạnh phúc với Thị Nở"hay là cậu

sang đây ở với tớ một nhà cho nó vui". Từ một con quỉ dữ, nhờ Thị Nở, đúng hơn nhờtình
thương của Thị Nở, Chí thực sựđược trở lại làm người, với tất cả những năng lực vốn có.

Một chút tình thương, dù là tình thương của một con người dởhơi, bệnh hoạn, thơ kệch,
xấu xí,... cũng đủđể làm sống dậy cả một bản tính người nơi Chí Phèo. Thế mới biết sức
cảm hóa của tình thương kỳ diệu biết nhường nào!

Nhưng, bi kịch và đau đớn thay, rốt cuộc thì ngay Thị Nởcũng khơng thể gắn bó với
Chí Phèo. Chút hạnh phúc nhỏ nhoi cuối cùng vẫn khơng đến được với Chí Phèo. Và thật
là khắc nghiệt, khi bản tính người nơi Chí Phèo trỗi dậy, cũng là lúc Chí Phèo hiểu rằng
mình khơng còn trở về với lương thiện được nữa. Cánh cửa trở về với xã hội lương thiện,
xã hội loài người vừa mởra thì cũng là lúc đóng sầm lại ngay trước mắt Chí Phèo. Thị Nở
như tia chớp rạch ngang bầu trời đêm đen của Chí Phèo vừa đủđểsoi lên một niềm cảm
thơng cũng là lúc nó tắt ngấm giữa đêm đen cuộc đời Chí. Nói xa hơn, cái xã hội thực dân
nửa phong kiến đó đã cướp đi của Chí quyền làm người và vĩnh viễn khơng trả lại. Nó đã
tiêu hủy và đã bẻgãy chiếc cầu nối Chí với cuộc đời.

Chí Phèo tìm đến rượu nhưng rượu khơng phải bao giờcũng làm cho người ta say.
Càng uống Chí càng tỉnh, càng tỉnh càng nhận ra bi kịch của cuộc đời mình. Chí đau đớn
khi nghe thoang thoảng mùi cháo hành rồi Chí ơm mặt khóc rưng rức. Phẫn uất, Chí xách
dao đi, định đến nhà Thị Nở. Trong ý định, Chí định đến nhà đâm chết con "khọm già",
con "đĩ Nở" nhưng sự thức tỉnh ý thức vềthân phận và bi kịch đã đẩy chệch hướng đi của
Chí dẫn Chí đến thẳng nhà Bá Kiến. Hơn ai hết lúc này Chí hiểu ra rằng: kẻ đã làm cho
mình phải mang lốt quỷ, kẻđã làm mình ra nỗng nỗi khốn cùng này chính là Bá Kiến. Lịng
căm thù đã âm ỉ bấy lâu trong con người của Chí, anh càng thấm thía tội ác kẻđã cướp đi
quyền làm người, cướp đi cả bộ mặt và linh hồn của mình. Chí Phèo đến nhà Bá Kiến với
tư cách là một nơ lệ thức tỉnh, địi quyền làm người:

- Tao muốn làm người lương thiện

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 8
Đó là những câu hỏi vút lên đầy cay đắng và không lời giải đáp. Câu hỏi chất chứa
nỗi đau của một con người thấm thía được nỗi đau khơn cùng của bi kịch cá nhân. Câu

hỏi đánh thẳng vào bộ mặt của xã hội bất lương. Câu hỏi như cứa vào tâm can người đọc
về một thân phận con người đầy đắng cay trong xã hội cũ. Và Chí Phèo cũng đã tự kết liễu
cuộc đời mình sau khi kết liễu tên cáo già Bá Kiến. Cái chết bi thảm của Chí Phèo là lời kết
tội đanh thép cái xã hội vô nhân đạo, là tiếng kêu cứu về quyền làm người, cũng là tiếng
gọi thảm thiết cấp bách của nhà văn: Hãy cứu lấy con người! Hãy yêu thương con người!
Chí Phèo là một kiệt tác bất hủ bởi nó chứa đựng trong đó là tư tưởng, tình cảm lớn
mang giá trịnhân đạo và hiện thực sâu sắc mà người đọc rút ra được từ những trang sách
giàu tính nghệ thuật của Nam Cao. Sự kết hợp giữa giá trị hiện thực sắc bén và giá trịnhân
đạo cao cảđã làm cho tác phẩm Chí Phèo bất tử, mãi mãi có khảnăng đánh thức trí tuệ
và khơi dậy những tình cảm đẹp đẽtrong tâm hồn người đọc mọi thời đại.

Bài văn mẫu 2

“Chí Phèo” (1941) là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Nam Cao viết về đề tài
nông dân trước Cách mạng. Nó là một truyện ngắn có thể“làm mờ hết các tác phẩm khác

cùng ra một thời”, đã đưa Nam Cao lên vịtrí hàng đầu trong lớp các nhà văn hiện thực

phê phán 1930-1945. Tác giảđã xây dựng thành cơng một nhân vật điển hình, nhân vật
Chí Phèo, phản ánh một tấn bi kịch có ý nghĩa sâu sắc vào loại tiêu biểu nhất của nền văn
học Việt Nam.

Bi kịch Chí Phèo là bi kịch của một nông dân cùng khổ bịxô đẩy vào con đường lưu
manh tội lỗi, bị cự tuyệt quyền làm người, hay nói một cách khác là số phận bi thảm của
một con người muốn được làm người mà không thểđược Nam Cao đã viết về tấn bi kịch
của Chí Phèo bằng một bút pháp vơ cùng sắc sảo: biến hóa lúc kể, lúc tả, triết lí thì thấm
thía, trữtình thì đau đớn xót xa đầy ám ảnh nghệ thuật, làm xúc động lòng người hơn nửa
thế kỉ nay.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 9
trong việc thể hiện nỗi đau khổtrăm chiều của người nơng dân nghèo bịáp bức bóc lột
tàn tệtrong xã hội thực dân phong kiến.

Chí Phèo bất hạnh ngay từ khi sơ sinh “trần truồng và xám ngắt trong một cái váy

đụp đểbên cạnh lị gạch bỏkhơng”. Anh thảống lương“rước lấy và đem cho một người

đàn bà góa mù”, sau đó hắn bị đem bán cho bác phó cối. Chí lớn lên trong cảnh bơ vơ,

khơng cha mẹ, khơng họhàng thân thích, khơng một mái lều che thân, không một tấc đất
cằm dùi “hết đi ởcho nhà này lại đi ởcho nhà nọ”, đến năm 20 tuổi thì Chí Phèo làm canh 
điền cho lí Kiến.

Có thểnói cái trang đời thơ ấu và thanh niên của Chí Phèo là 20 năm trời đắng cay
không chốn nương thân. Bi kịch của anh canh điền này bắt đầu từ chuyện bà Ba ơng lí cịn
trẻ lắm mà “lại cứ hav ốm lửng, bắt hắn bóp chân, hay xoa bụng, đấm lưng gì đấy”. Chí
khơng phải là gỗđá, nhưng hắn thấy nhục hơn là thích, huống hồ lại sợ”. Chỉ một chuyện
ghen tuông không đâu. Bá Kiến đã ngấm ngầm cấu kết với quan trên bắt Chí giải lên
huyện, bỏtù hắn bảy tám năm trời. Cái nhà tù thực dân đã biến Chí Phèo từ một nông dân
lương thiện, hiền lành trởthành một tên lưu manh, một con quỷ dữtrong làng Vũ Đại.

Đi tù “biệt tăm”, bỗng đâu hắn lại "lù lù lần về”. Một Chí Phèo đã hồn tồn khác hẳn:
“Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rât câng câng, hai mát

gườm gườm trơng gớm chết”. Chí mặc cái quần nái đen, cái áo tây vàng, cái ngực và cái

tay chạm trổ rồng, phượng nói một ơng tướng cầm chùy... Đó là hình ảnh Chí Phèo lúc
ngồi uống rượu với thịt chó ở chợ từ trưa tới xế chiều, cho đến lúc say khướt. Hắn đã
hành động một cách dữ dội: xông thẳng đến nhà Bá Kiến chửi “mồ mả tổtiên đến lộn lên

mất”, đập cái vỏchai vào cái cổng, rạch mặt, kêu trời ăn vạ! Chí Phèo đã hành động như
một tên đầu bị vơ cùng ngang ngược. Tuy nhiên hắn đã nhận diện ra Bá Kiến là kẻthù
cùa mình. Nhưng chỉ một bữa rượu, một vài câu mơn trớn, một đồng bạc đãi thêm của cụ
Bá đã làm cho “Chí Phèo vơ cùng hảhê”. Hắn mơ hồ về chuyện hắn “cịn có họ” với lí Cường
nữa đấy! Mấy hơm sau, Chí lại dởtrị lưu manh đốt quán mụbán rượu, lại vác dao đến
nhà cụBá xin đi ở tù "bẩm quảđi ởtù sướng quá!”. Chỉ sáu ngày sau khi Chí về lại làng,
hắn đến nhà Bá Kiến lần thứ hai sinh sự: “Cái mặt thì ngầu lên, hai chân thì lảo đảo, cái
môi bầm lại mà run bần bật". Hắn nghiến răng hăm dọa: “con phải đâm chết vài ba thằng

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 10
thôi miên, rồi vác dao đến nhà đội Tảo đòi nợ cho cụBá. Chẳng xảy ra chuyện đổmáu. Chí
Phèo vênh vênh cầm năm chục đồng bạc ra về, tựđắc: “Anh hùng làng này cóc thằng nào

bằng ta”. Từđó Chí Phèo trởthành “đầy tớchân tay mới” của Bá Kiến. Thếlà Chí có nhà,

có năm sào vườn ởbãi sơng, năm đó hắn hăm bảy, hăm tám tuổi. Cùng kể từđáy, Chí mất
phương hướng hẳn, hắn trởthành tay sai đắc lực của Bá Kiến. Hắn đã bán mình cho quỷ
dữ, và chẳng bao lâu hắn cũng trở thành một con quỷ dữ ghê tởm. Hắn chìm ngập vào
vũng bún tăm tối, tội lỗi. Hắn mất dần ý niệm về thời gian, không biết tuổi tác cuộc đời
mình “đã dài bao nhiêu năm rồi”. Năm nối năm, tuổi nối tuổi, “ba mươi tám hay ba mươi

chín? Bốn mươi hay ngồi bốn mươi?’’. Bộ mặt Chí Phèo giờđây như “cái mặt của con vật

lạ” với màu '‘vàng vàng mà lại muốn xạm màu gio” với bao nhiêu là sẹo “vằn dọc vằn

ngang”, vết mảnh chai ăn vạkêu làng! Cuộc đời hắn chồng chất tội lỗi “bao nhiêu việc ức

hiếp, phá phách đâm chém, người ta giao cho hắn làm”. Hắn đâm thuê chém mướn để

kiếm tiền mà uống rượu. Những cơn say của hắn tràn cơn này sang cơn khác, thành một
cơn dài, mênh mông. “Hắn ăn trong lúc say, ngủtrong lúc say, thức dậy hãy còn say, đập

đầu, rạch mặt, chửi bới dọa nạt trong lúc say, uống rượu trong lúc say, để rồi say nữa, say

vô tận”. Chí Phèo bị mua chuộc, bị xơ đẩy vào con đường lưu manh, tội lỗi. Muốn giết
người, muốn đâm chém và cướp giật cần gan và liều mạng, hắn đã tìm đến rượu. Mất dần
nhân tính, hắn trởthành con quỷ dữlàng Vũ Đại: “Hắn biết đâu hắn đã phá bao nhiêu cơ

nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổbao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước

mắt của bao nhiêu người lương thiện”.

ChíPhèo đã bị cảxã hội ruồng bỏ. Cái thẻcó biên tên tuổi hắn cũng khơng có trong
sổ làng, người ta vẫn khai hắn vào hạng dân lưu tán, lâu năm không vềlàng. Tất cả dân
làng đều sợ hắn, “tránh mặt hắn mỗi lần hắn qua”. Hắn chửi, ai cũng nghĩ “mặc thây cha

nó”, ai cũng chẳng thèm nghe, khác nào “những người say rượu hát”. Hình ảnh Chí Phèo

“vừa đi vừa chửi”gây cho người đọc nỗi ám ảnh về bi kịch của một người điên khùng, mất
trí đang trải qua nỗi cơ đơn tuyệt vọng. Hắn chửi tuốt, chửi trời, chửi đời, chửi cảlàng Vũ
Đại, chửi tất cả những ai không chửi nhau với hắn, “tức mình hắn chửi đứa nào đẻra chính

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 11
Năm thì mười họa mới “ba con chó dữ với một thằng say rượu!”. Hắn đã hoàn toàn bịxã
hội dứt khốt cự tuyệt khơng được nhìn nhận là người.

Qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã phản ánh một hiện thực khá phổ biến có tính
quy luật ởnông thôn nước ta dưới thời Pháp thuộc: nhiều người lao động lương thiện bị
xã hội xô đẩy vào con đường cùng, đã phản kháng lại, lưu manh liều mạng để tồn tại. Năm

Thọ“đầu bò đầu bướu” vừa đi mất tăm lại có Binh Chức lần về, Binh Chức chết lại nở ra
Chí Phèo. Biết đâu thị Nở lại khơng đẻnơi lị gạch cũ một Chí Phèo con trong cái váy đụp
nữa? Bọn hào lí, một mặt bóp nặn dân lành đến tận xương tủy, mặt khác “lại phải ngậm

miệng cung cấp cho những thằng cùng hơn là dân cùng nên liều lĩnh, lúc nào cũng có thể

cầm dao đâm người hay đâm mình”. Chừng nào còn bọn cường hào sâu mọt, độc ác, áp

bức bóc lột tàn tệdân lành, thì chừng đó cịn người lao động lương thiện bị xơ đẩy vào
con đường lưu manh tội lỗi, phải kiếm ăn bằng đâm thuê chém mướn, bằng cướp giật. Cái
xã hội ấy đã cướp đi của họ cả bộ mặt lẫn linh hồn người, hủy diệt nhân tính và đã cự
tuyệt quyền làm người của họ. Nhân vật Chí Phèo đã cho thấy cái quy luật tàn bạo ghê sợ
đó trong xã hội cũ.

Đoạn văn Nam Cao kể về chuyện Chí Phèo uống rượu với TựLãng là một tình tiết
làm rõ thêm bi kịch cô đơn, điên khùng, đau đớn đến cùng cực của một kẻ bị xã hội cự
tuyệt quyền làm người. TựLãng có “bộrâu lờ phờ”, làm nghề thầy cúng và hoạn lợn. Vợ
chết đã bảy, tám năm con gái chửa hoang trốn đi. Lão cũng cô đơn như Chí Phèo. Như “đơi

tri kỉ cuồng” uống rượu dưới trăng. Chúng uống sạch ba chai, “ngảvào nhau mà cười”. Say

rượu, lão Tự“bị như cua”. Chí Phèo vật lão ra mà vuốt râu lão. Chí phanh ngực, vừa đi
vừa gãi, lần đường tìm về mảnh vườn và cái lều của hắn. Chính trong đêm trăng ấy, Chí
đang “bứt rứt quá, ngứa ngáy quá” thì hắn bắt gặp thị Nởđang nằm ngủ“cái mồm mụhá

hốc lên trăng mà ngủ”. Chí Phèo đã xơng tới người đàn bà “xấu ma chê quỷ hờn” đó một

cách... Chí Phèo! Cuộc làm tình của Chí Phèo lúc đầu chỉ mang tính bản năng sinh vật ở
một gã đàn ơng say rượu với một người đàn bà ngoài ba mươi tuổi “ngẩn ngơ như những

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 12

lều”. Bát cháo hành của thị Nởlàm cho Chí Phèo gần như thay đổi hẳn. Lần đầu tiên hắn
được nếm mùi cháo: “trời ơi cháo mới thơm làm sao!".Cũng lần đầu tiên hắn được chăm
sóc bởi một bàn tay “đàn bà”. Mấy chục năm qua, hắn muốn ăn thì phải dọa, phải cướp,
thếmà “lần này là lần thứ nhất hắn được một người đàn bà cho”. Và cũng là người đàn bà 
độc nhất trong làng Vũ Đại nhận biết bản chất lương thiện của Chí Phèo. Thị nhìn Chí
Phèo ăn cháo hành rồi thốt lên: “Ơi sao mà hắn hiền”… Chỉcó thị Nở mới cảm nhận được:

“hắn cười nghe thật hiền...” mà thôi!

Đoạn văn miêu tảtâm trạng Chí Phèo sau đêm “gặp gỡ” thị Nở cho thấy Nam Cao là
bậc thầy về nghệ thuật phân tích tâm lí nhân vật. Sự thức tỉnh của linh hồn trong Chí Phèo
được tác giả kể lại thật xúc động, nhiều xót thương. Sáng hơm ấy, Chí Phèo tỉnh dậy “lòng

bâng khuâng mơ hồ buồn”. Tiếng chim hót vui vẻ, tiếng người đi chợcười nói, tiếng anh

thuyền chèo gõ mái chèo đuổi cả... Những tiếng quen thuộc ấy hơm nào chả có, nhưng
hơm nay Chí mới nghe thấy. Lịng hắn buồn “Chao ơi là buồn!”, Lương tâm hắn bịlay động.
Tiếng vọng của đời thường đã đánh thức linh hồn Chí. Hắn nhớ lại những ngày xưa, một
thời từng mơ ước, cái ước mơ bình dị của những người dân cày nghèo khổ“có một gia

đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải”, ni lợn làm vốn liêng, khá giảthì
mua dăm ba sào ruộng. Càng hồi tưởng càng buồn càng lo âu. Ngồi bốn mươi tuổi đầu,
Chí cảm thấy “đã tới cái dốc bên kia cuộc đời”, và hắn lo, hắn sợ“đói rét và ốm đau, là cơ

độc, cái này cịn đúng sợhơn đói rét và ốm đau”. Chí Phèo vừa húp cháo hành vừa trìu mến

nhìn thị Nở, rồi hắn vẩn vơ nghĩ gần nghĩ xa. Lâu nay hắn chỉ đâm chém và cướp giật.
"Nếu khơng cịn sức mà cướp giật, dọa nạt nữa thì đã sao?". Thằng lưu manh “chỉ mạnh về

liều”. Sẽcó một lúc nào đó “khơng thểnào liều được nữa”thì bấy giờ mới nguy!

Nam Cao đã cho chúng ta thấy, Chí Phèo vốn là một người lao động cùng khổlương
thiện “cái bản tính của hẳn ngày thường bị lấp đi”. Cùng với “tình u” sựsăn sóc của thị
Nở, “trận ốm thay đổi hắn vềsinh lí, cũng thay đổi vềtâm lí nữa” của Chí Phèo. Đó là một
cái nhìn sâu sắc với tâm lịng xót thương đầy tình người của nhà văn này đối với những
con người nghèo khổ, lương thiện bịxã hội xô đẩy vào con đường lưu manh, tội lỗi.

Linh hồn thức tỉnh, bản tính bị lấp đi dần dần lộra. Chí Phèo bỗng thấy “thèm lương

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 13

hắn vào cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện". Đàn bà cũng như
thị Nở “khơng có men như rượu”, nhưng Chí "say thị lắm!”. “Với một vẻ mặt rất phong

tình”, hắn bảo thị Nở: “Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui”. Câu nói ấy là một
câu nói “tình tứ”, đã biểu lộchân tình cái khao khát muốn được làm người, “thèm lương

thiện”và “muốn làm hịa với mọi người” của Chí Phèo. Có nghe hắn chửi, có nhìn thấy hắn
rạch mặt, ăn vạ, có mục kích hắn say rượu vác dao đi đâm người... thì ta mới thấy xúc
động vơ cùng trước những khao khát, bình dịấy của Chí Phèo, của con người đau khổ bất
hạnh!... Câu trả lời của thị Nở sẽ quyết định số phận của hắn.

Như một kẻ chết đuối giữa vực sâu, Chí Phèo “bám” được thị Nở cứtưởng là vớđược
cọc, đâu ngờ chỉ là rễ bèo. Chí Phèo “say thị lắm”, nhưng đến hơm thứ sáu thì Thị nghĩ
bụng: “hãy dừng yêu để hỏi cô Thịđã”. Như ta biết, con đường trở lại làm người của Chí
Phèo vừa được hé mởra đã bịđóng sầm lại! Bà cơ đã đay nghiến thị Nở, bà thấy cháu bà
“sao mà đĩ thế?”.Bà thấy nhục nhã, bà gào lên “như con ma dại".Bà quyết không cho phép
cháu bà “đi lấy một thằng chỉcó một nghề rạch mặt ăn vạ”. Nhưng trách gì bà ta! Cách nhìn

của bà ta cũng chính là cách nhìn của mọi người làng Vũ Đại lâu nay đối với Chí Phèo. Chỉ
trừBá Kiến và thị Nở ra, chứcịn ai nữa dám đi qua mặt Chí, dám đối diện với Chí! Tất cả
quen coi hắn là “quỷ dữ” mất rồi. Hôm nay, linh hồn hắn trở về, nhưng khơng ai nhận ra;
hắn “muốn làm hịa với mọi người” nhưng ai nhận! Chí Phèo thực sựrơi vào một bi kịch
tinh thần, đau đớn, quằn quại. Hắn “ngẩn người'’ khi nhìn và nghe Thịnói. Hắn “sửng sốt”
đứng lên gọi Thị. Hắn đuổi theo “nắm lấy tay” Thị, nhưng bị thị gạt ra, dúi thêm cho một
cái ngã “lăn khoèo xuống sân”.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 14
nói của Chí Phèo: "... Ai cho tao lương thiện? Làm thế nào cho mất được hết những vết

mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa. Biết khơng!...” đó là

những lời đanh thép vạch mặt, kết án tên cường hào xảo quyệt Bá Kiến, đồng thời là tiếng
kêu thương tuyệt vọng của một kiếp người đau khổ! Chí Phèo “văng dao tới” giết Bá Kiến
rồi tựsát. Chí đã giết chết con quỷ dữlàng Vũ Đại đã làm hại đời anh. Chí khơng muốn
sống nữa, vì giờđây, ý thức về nhân phẩm đã trở về. Chí khơng thể sống kiểu lưu manh,
khơng thểlàm quỷ dữ, sống như thú vật được nữa. Chí Phèo đã chết bi thảm, quằn quại
trên vũng máu của mình, chết trong tiếng kêu uất hận đau thương, đầy xót xa, ám ảnh.
Anh ta đã chết trên ngưỡng cửa trở về cuộc đời, khi cánh cửa cuộc đời đóng chặt trước
mặt anh.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1

Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, 
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm đến từcác trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I.

Luy

ệ

n Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG:Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II.

Khoá H

ọ

c Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần 
Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

III.

Kênh h

ọ

c t

ậ

p mi

ễ

n phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%

Học Toán Online cùng Chuyên Gia

</div>

Phân tích hành trình cuộc đời nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao

<b>VĂN MẪU LỚP 11 </b>

<b>ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH HÀNH TRÌNH CUỘC ĐỜI NHÂN VẬT CHÍ PHÈO TRONG </b>

<b>TRUYỆN NGẮN CÙNG TÊN CỦA NAM CAO </b>

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online </b>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí </b>

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về