Tài liệu Nhà thơ Viễn Phương

Viễn Phương, tên thật Phan Thanh Viễn (1 tháng 5 năm 1928 - 21 tháng 12 năm 2005),
là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam và là nhà thơ Việt Nam.
[ Cuộc đời & sự nghiệp
Viễn Phương, quê gốc Tân Châu, An Giang. Thuở nhỏ ông đi học, đến khi Cách mạng
Tháng Tám bùng nổ (1945), ông đến đầu quân và được xếp vào Chi đội 23.
Chi đội này hoạt động trên một địa bàn rộng lớn thuộc đồng bằng sông Cửu Long. Từ cảm
xúc có thật trên mỗi chặn đường chiến đấu gian khổ, những bài thơ của ông đã lần lượt ra
đời, và được đăng trên báo Tiếng Súng Kháng Ðịch, là tờ báo duy nhất của Khu 9 Nam Bộ
lúc bấy giờ.
Năm 1952, Nam Bộ tổ chức giải thưởng tổng kết văn học nghệ thuật lấy tên Giải thưởng
Cửu Long, thì trường ca Chiến thắng Hòa Bình của ông được xếp giải nhì về thơ.
Không lâu sau, Chi hội Văn nghệ Nam Bộ tổ chức đại hội, ông được bầu vào Ban chấp
hành. Năm 1954, cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc, ông được phân công về Sài Gòn
hoạt động.
Về Sài Gòn, ông đi dạy học, làm thuê kiếm sống nhưng công việc chủ yếu vẫn là sáng tác
văn thơ. Với bút hiệu Viễn Phương, ông làm thơ và viết truyện đăng trên một số tờ báo ở
Sài Gòn như Nhân loại, Hừng sáng, Công lý...
Do những bài viết có nội dung chống đối, năm 1960, ông bị nhà cầm quyền Sài Gòn bắt
giam ở Chí Hòa. Trong tù, ông vẫn tiếp tục làm thơ.
Sau khi ra tù (1962), ông rời Sài Gòn vào chiến trường Củ Chi tiếp tục chiến đấu và làm
thơ.
Sau sự kiện 30 tháng 4, 1975, ông liền được bầu làm Chủ tịch Hội Văn nghệ Giải phóng
Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thành phố Hồ Chí
Minh và được bầu vào Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.
Ngoài bút danh Viễn Phương, ông còn lấy bút danh Phương Viễn và cũng sáng tác cả văn
xuôi. Ông nổi tiếng với bài thơ Viếng lăng Bác (Kim Son phổ nhạc) đã được đưa vào giảng
dạy ở trường phổ thông. Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm
1995.
Nhà thơ Viễn Phương mất ngày 21 tháng 12 năm 2005 tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Tác phẩm chính
• Chiến thắng Hòa Bình (trường ca, 1952)

• Mắt sáng học trò (thơ, 1970)
• Nhớ lời di chúc (trường ca, 1972)
• Như mây mùa xuân (thơ, 1978)
• Phù sa quê mẹ (thơ, 1991).
• Thơ với tuổi thơ. (thơ thiếu nhi, 2002)
• Gió lay hương quỳnh (thơ, 2005).
• Anh hùng mìn gạt (truyện ký, 1968)
• Quê hương địa đạo (truyện và ký, 1981)
• Sắc lụa Trữ La (truyện ngắn, 1988)
• Ngàn say mây trắng (truyện và ký, 1998).
• Lòng mẹ (truyện thiếu nhi, 1982).
• Miền sông nước (truyện và ký, 1999).
• Tháng bảy mưa ngâu (truyện và ký, 1999. Đã dịch sang tiếng Anh).
• Đá hoa cương (truyện và ký, 2000).
• Ngôi sao xanh (truyện thiếu nhi, 2003).
• Hình bóng thương yêu (ký, 2005).
Nhận xét
Thơ Viễn Phương đã được nhiều nhà thơ khen ngợi, trong số đó có Chế Lan Viên, Tô
Hoài, Triệu Xuân, Nguyễn Xuân Nam, Mai Văn Tạo.
[1]
Trích nhận xét của nhà văn Mai Văn Tạo:
Thơ Viễn Phương dễ nhớ, giàu cảm xúc, nhưng không bị lụy, cường điệu nỗi
đau...Thơ ông lung linh hình bóng người phụ nữ miền Nam và Mẹ. ấn tượng nhiều
măt về người mẹ rất đậm đà, thắm thiết. Anh viết rất nhiều bài thơ về Mẹ. Người
mẹ dưới gầm cầu, những người phụ nữ trong các đề lao, người nữ chiến sĩ hy sinh
trong ngọn lửa, những nữ học sinh Sài Gòn - Chợ Lớn "xuống đường" trong những
ngày "bão tố đô thành", người vợ chiến đấu trong nội thành, chồng ở chiến khu,
người mẹ đào hầm nuôi giấu cán bộ, bà mẹ đưa đường các anh bộ đội - bà mẹ ấy
nói những lời rất thật, như dặn dò, như lời thề quyết tử: "Ðể má cầm đuốc đi
trước, gặp giặc má chúc ngọn đuốc xuống, các con ở sau biết mà tránh. Nếu chúng

bắn má chết, tức là chúng báo động các con" (Lời má Sáu).
...Thơ Viễn Phương nền nã, thì thầm, man mác, bâng khuâng, day dứt, không gút
mắt, cầu kỳ, kênh kiệu, khoa ngôn. Hình ảnh nào trong đời sống anh cũng tìm thấy
chất thơ. Không đợi đến Tiếng tù và trong sương đêm, Hoa lục bình trôi man mác
tím, bông lau bát ngát nắng chiều hay Chòm xanh điên điển nhuộm vàng mặt
nước... Một mái lá khô hanh trong rừng vắng anh cũng đưa vào đấy cái thực, cái
hư, rất thơ mà thực, rất thực mà thơ.
[2]