Tuần 22
Tiết 41 HẠT VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA HẠT
I. Mục tiêu :
- Mơ tả được các bộ phận của hạt: hạt gồm vỏ, phơi và chất dinh dưỡng dự trữ.
Phơi gồm rễ mầm, thân mầm, lá mầm và chồi mầm. Phơi có 1 lá mầm (ở cây 1 lá
mầm) hay 2 lá mầm (ở cây 2 lá mầm)
- Kỹ năng: quan sát, so sánh, phân tích
- Bảo quản các loại hạt theo mục đích
II/ Chu ẩn bị
- GV: Tranh hình 33.1, 33.2
- HS: kiến thức
II. Phương pháp : Thảo luận nhóm, đàm thoại, vấn đáp
IV. Hoạt Động Dạy Học:
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi Đáp án
Dựa vào đặc điểm nào để phân
biệt quả khơ và quả thịt? Hãy kể
3 loại quả khơ và 3 loại quả thịt?
Quả mọng khác với quả hạch ở
điểm nào?
Dựa vào vở quả để phân biệt quả khơ và quả thịt
Ví dụ: - xồi, chuối, đu đủ
- Quả đậu xanh, đậu đen, phượng
Quả mọng có phần thịt quả rất dày và mọng nước
nhiều hay ít
Quả hạch ngồi phần thịt quả còn có hạch rất
cứng chứa hạt ở bên trong.
3. Bài mới
Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh Nội dung
GV treo tranh hình 33.1
và 33.2 sgk
GV hướng dẫn HS:
Dïng dao nhá bãc phÇn vá
®en cđa h¹t ®ç ®en ®·
chn bÞ, t¸ch ®«i 2 m¶nh
h¹t.T×m tÊt c¶ c¸c bé phËn
cđa h¹t như h×nh dưíi ®©y
Bãc líp vá cđa h¹t ng«
®· chn bÞ, dïng kÝnh lóp
®Ĩ quan s¸t, t×m c¸c bé
phËn cđa h¹t nh h×nh díi
®©y
Phơi: Lá mầm chứa chất dinh
dưỡng dự trữ,Chồi
mầm,Thân mầm, Rễ mầm
1. Các bộ phận của hạt
Gồm: vỏ, phơi và chất
dinh dưỡng dự trữ
a) Phơi: rễ mầm, thân
mầm, lá mầm, chồi mầm
b) Chất dinh dưỡng dự
trữ của hạt chứa trong 1
lá hoặc phơi nhũ
Ph
«i
nh
ò
RƠ
mÇ
m
Ch
åi
mÇ
m
GV u cầu HS hồn
thành bảng dưới đây bằng
hoạt động nhóm:
Câu hỏi
Trả lời
Hạt
đỗ
đen
Hạt
ngơ
Hạt gồm
những bộ
phần nào?
Bé phËn
Bé phËn
nµo bao bäc
nµo bao bäc
vµ b¶o vƯ
vµ b¶o vƯ
h¹t?
h¹t?
Ph«i
Ph«i
gåm
gåm
nh÷ng bé
nh÷ng bé
phËn nµo ?
phËn nµo ?
Ph
Ph
«i cã
«i cã
mÊy l¸
mÊy l¸
mÇm
mÇm
ChÊt dinh
ChÊt dinh
d
d
ư
ư
ìng dù
ìng dù
tr÷ cđa h¹t
tr÷ cđa h¹t
chøa ë ®©u
chøa ë ®©u
Từ đó GV cho học sinh
rút ra kết luận các bộ phận
của hạt?
GV cho HS thảo luận
nhóm để tìm ra những
điểm giống nhau và khác
nhau giữa hạt đỗ đen và
hạt ngơ?
Phơi: lá mầm, chồi mầm,
thân mầm, rễ mầm
Phơi nhũ
HS nhóm 3 phút để hồn
thành bảng dưới dây:
Câu hỏi
Trả lời
Hạt đỗ
đen
Hạt
ngơ
Hạt gồm
những bộ
phần nào?
Vỏ và
phơi
Vỏ,
phơi,
phơi
nhũ
Bé phËn
Bé phËn
nµo bao
nµo bao
bäc vµ b¶o
bäc vµ b¶o
vƯ h¹t?
vƯ h¹t?
Vỏ hạt Vỏ hạt
Ph«i gåm
Ph«i gåm
nh÷ng bé
nh÷ng bé
phËn nµo ?
phËn nµo ?
Chồi,
thân,
lá, rễ
mầm
Chồi,
thân,
lá, rễ
mầm
Ph«i cã
Ph«i cã
mÊy l¸
mÊy l¸
mÇm
mÇm
2 lá
mầm
1 lá
mầm
ChÊt dinh
ChÊt dinh
d
d
ư
ư
ìng dù
ìng dù
tr÷ cđa h¹t
tr÷ cđa h¹t
chøa ë ®©u
chøa ë ®©u
ở 2 lá
mầm
ở phơi
nhũ
HS trả lời
HS thảo luận nhóm 2 phút
Giống nhau: - vỏ và phơi
- Phơi: rễ, thân, lá , chồi mầm
Khác nhau:
H¹t ®ç ®en
H¹t ®ç ®en
H¹t ng«
H¹t ng«
H¹t kh«ng cã
H¹t kh«ng cã
ph«i nhò
ph«i nhò
H¹t cã thªm
H¹t cã thªm
ph«i nhò
ph«i nhò
Ph«i cã hai l¸
Ph«i cã hai l¸
mÇm
mÇm
Ph«I cã mét
Ph«I cã mét
l¸ mÇm
l¸ mÇm
ChÊt dinh
ChÊt dinh
d
d
ư
ư
ìng cđa
ìng cđa
h¹t chøa ë
h¹t chøa ë
hai l¸ mÇm
hai l¸ mÇm
ChÊt dinh
ChÊt dinh
d
d
ư
ư
ìng dù tr÷
ìng dù tr÷
cđa h¹t chøa
cđa h¹t chøa
ë ph«i nhò
ë ph«i nhò
2. Phân biệt hạt 1 lá
mầm và 2 lá mầm
- C©y 2 l¸ mÇm: ph«i cđa
h¹t cã 2 l¸ mÇm.
VÝ dơ: ®ç ®en, l¹c,
cam
- C©y 1 l¸ mÇm: ph«i cđa
h¹t cã 1 l¸ mÇm.
VÝ dơ: ng«, lóa, kª…
4. Củng cố: Những câu hỏi trong sgk
- Chän h¹t to, mÈy, ch¾c v×: sÏ cã nhiỊu chÊt dinh dìng vµ cã bé phËn ph«I kh.
- Chän h¹t kh«ng søt sĐo v×: ®¶m b¶o cho h¹t n¶y mÇm thµnh c©y con ph¸t triĨn
b×nh thêng
- Chän h¹t kh«ng bÞ s©u, bƯnh ®Ĩ tr¸nh nh÷ng u tè g©y h¹i cho c©y non khi míi h×nh
thµnh.
5. Dặn dò: + Học bài trả lời câu hỏi 1,2,3, SGK
RƠ
mÇ
m
Chuẩn bị bài: Phát tán của và hạt
Tiết 42 PHÁT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT
I. Mục tiêu :
- Giải thích được vì sao ở 1 số lồi thực vật quả và hạt có thể phát tán xa.
- Kỹ năng: quan sát, so sánh, phân tích
- Bảo quản các loại hạt theo mục đích
II/ Chu ẩn bị
- GV: Tranh hình 34.1
- HS: kiến thức
II. Phương pháp : Thảo luận nhóm, đàm thoại, vấn đáp
IV. Hoạt Động Dạy Học:
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi Đáp án
Hạt gồm những bộ phận
nào?
Phân biệt cây 1 lá mầm và
cây 2 lá mầm? Cho ví dụ?
Gồm: vỏ, phơi và chất dinh dưỡng dự trữ
a) Phơi: rễ mầm, thân mầm, lá mầm, chồi mầm
b) Chất dinh dưỡng dự trữ của hạt chứa trong 1 lá
hoặc phơi nhũ
- C©y 2 l¸ mÇm: ph«i cđa h¹t cã 2 l¸ mÇm.
VÝ dơ: ®ç ®en, l¹c,cam
- C©y 1 l¸ mÇm: ph«i cđa h¹t cã 1 l¸ mÇm.
VÝ dơ: ng«, lóa, kª…
3. Bài mới
Cây thường sống cố định 1 chỗ nhưng quả của chúng lại được phát tán đi xa hơn
nơi nó sống. Vậy những yếu tố nào để quả và hạt phát tán được?
Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh Nội dung
GV treo tranh hình 34.1
và giới thiệu các loại quả.
Sau đó u cầu HS quan
sát kỹ và cho HS thảo luận
nhóm 4 phút ghi nội dung
vào bảng dưới đây:
Tên quả
hoặc hạt
Các phát tán quả
và hạt
Nh
ờ
gió
Độ
ng
vật
Tự
phát
tán
Quả chò
Quả cải
Bồ cơng
anh
Ké đầu
ngựa
HS quan sát hình 34.1 sgk
Thảo luận nhóm 4 phút để
tìm nội dung phù hợp điền
vào bảng
Tên quả
hoặc hạt
Các phát tán quả
và hạt
Nh
ờ
gió
Độn
g vật
Tự
phát
tán
Quả chò x
Quả cải x
Bồ cơng
anh
x
Ké đầu
ngựa
x
Chi chi x
Chim ăn x
1. Các cách phát tán
quả và hạt
- Phát tán nhờ gió
- Phát tán nhờ động vật
- Tự phát tán
Chi chi
Chim ăn
thịt thơng
Đậu bắp
Quả xấu
hổ
Trâm bầu
Hoa sữa
Như vậy quả và hạt
thường có những cách phát
tán nào?
GV cho HS quan sát
những quả phát tán nhờ
gió.
Những quả phát tán nhờ
gió có những đặc điểm gì
giúp chúng phát tán đi xa?
Những quả phát tán nhờ
động vật có những đặc
điểm gì giúp chúng phát
tán đi xa?
Những quả tự phát tán có
những đặc điểm gì giúp
chúng phát tán đi xa?
GV: con người cũng
giúp rất nhiều cho sự phát
tán của quả và hạt bằng
nhiều cách: vận chuyển,
nhập khẩu.
thịt
thơng
Đậu bắp x
Quả xấu
hổ
x
Trâm
bầu
x
Hoa sữa x
HS trả lời
HS quan sát những quả phát
tán nhờ gió.
Có cánh hoặc có túm lơng
có nhiều gai hoặc nhiều móc
hoặc những quả được động
vật thường ăn
vỏ quả có khả năng tự tách
hoặc mở ra để cho hạt tự tung
ra ngồi
2. Đặc điểm thích nghi
với các cách phát tán
quả và hạt
- Những quả phát tán
nhờ gió có những đặc
điểm: Có cánh hoặc có
túm lơng
- Những quả phát tán
nhờ động vật có những
đặc điểm: có nhiều gai
hoặc nhiều móc hoặc
những quả được động
vật thường ăn
- Những quả tự phát tán
có những đặc điểm: vỏ
quả có khả năng tự tách
hoặc mở ra để cho hạt tự
tung ra ngồi
4. Củng cố: Những câu hỏi trong sgk
5. Dặn dò: + Học bài trả lời câu hỏi 1,2,3, 4SGK
Chuẩn bị bài: Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm
Kí duyệt, ngày tháng năm
PHT