Dung sai lap ghep va do luong ky thuat

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Gi¸o ¸n sè 01 Sègiê : 01(1)

Số tiết : 01 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

bài mở đầu

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhằm giới thiệu cho học sinh nắm đợc khái quát về môn học dung sai lắp
ghép và đo lờng kỹ thuật .

- Giíi thiƯu néi dung cđa m«n häc .

- Hình thành cho học sinh nắm đợc ý nghĩa của bộ môn dung sai để áp dụng vào
thực tế sản xuất sau này .

I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Sè hs v¾ng
Líp

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .

II / chuÈn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo
2 / Trò : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp

III / bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
1/ Giíi thiƯu m«n häc :

Mơn học DSLG và ĐLKT đợc sử
dụng rộng rãi trong các nghành cơ
khí .

*Phần dung sai lắp ghép : Trong
chế tạo cũng nh trong sửa chữa
máy . Các chi tiết cùng loại có khả
năng đổi lẫn cho nhau .

- Tính đổi lẫn trong chế tạo máy
có ý nghĩa thc tin trong sx tiờn
tin .

* Phần đo lờng kü tht : Sư dơng

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/

cỏc dng c đo, kiểm tra đánh giá
chất lợng sản phẩm .

Néi dung của môn học : Gồm 7
phần

- Các khái niệm cơ bản về DSLG .
- Hệ thống dsai lắp ghép các bề
mặt trơn . Mối ghép các bề mặt
trơn .

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

vị trí. Nhám bề mặt chi tiết gia
công .

- Dung sai các chi tiết điển hình
Chuỗi kích thớc .

- Cơ sở đo lờng .

- Căn mẫu Dụng cụ đo khắc
vạch

- Ca lÝp - §o gãc.

Ôn tập Thi hết môn .

IV / tỉng kÕt bµi_:

- Qua bài học trên học sinh nắm đợc sơ lợc về môn DSLG và ĐLKT .
- Biết đợc nội dung của môn học .

V / Tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giỏo ỏn s 02 Số giờ : 03 ( 2 – 4 )
Số tiết : 11 đã dạy 0 tiết .
Tên bài :

khái niệm cơ bản về dung sai lắp ghép

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng<b> :</b>

- Nhm trang b cho học sinh khái niệm về tính đổi lẫn trong cơ khí : Bản
chất của tính đổi lẫn , ý nghĩa thực tiễn .

- Biết đợc dung sai và sai lệch giới hạn : Hiểu đợc thế nào là kích thớc , kích
thớc danh nghĩa , kích thớc thực , dung sai , sai lệch giới hạn .

- Yêu cầu : Học sinh học xong bài này cần phải nắm đợc các ký hiệu của chi
tiết . Biết áp dụng các công thức để làm bài tập .

I / ổn định lớp :

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / Chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo .
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III / bµi míi_:

stt Néi dung Tg Phơng pháp
I /

1 /

2/

Khái niệm về tính đổi lẫn trong cơ
khí:

Bản chất của tính đổi lẫn :

Tính đổi lẫn của một loại chi tiết là
khả năng thay thế cho nhau ,
khơng cần lựa chọn sửa chữa gì
thêm mà vẫn đảm bảo chất lợng đã
quy định .

- Đổi lẫn hoàn toàn .

- Đổi lẫn không hoàn toàn .

ý

_{nghÜa thùc tiƠn :}

- Tính đổi lẫn trong chế tạo máy là
điều kiện cơ bản và cần thiết trong
nền sx tiên tiến .

stt Néi dung Tg Phơng pháp

II/
1/

2/

3/

4/

- Trong sx tính đổi lẫn của chi tiết
làm đơn giản quá trình lắp ráp , tận
dụng đợc thời gian sx .

- Về mặt công nghệ : Tạo điều kiện
thuận lợi cho việc hợp tác sx giữa
các xí nghiệp .

Dung sai và sai lệch giới hạn :
Kích th ớc : Là giá trị đo = số của
đại lợng đo chiều dài ( đk , chiều
dài ) theo đơn vị đo lựa chọn .
- Đơn vị : ( mm )

Kích th ớc danh nghĩa : Là kích
th-ớc dựa vào chức năng , sau đó cho
đúng với trị số gần nhất của thớc có
trong bảng tiêu chuẩn .

TD : ( T4 ) GT .

Kí hiệu : D : KTDN của lỗ .
d : KTDN cña trơc .
KÝch th íc thùc : Lµ kÝch thíc đo
trực tiếp trên chi tiết = những dụng
cụ đo , phơng pháp đo chính xác

nhất .

Kí hiệu :

- Dt : KT thực của chi tiết lỗ .
- dt : KT thực của chi tiết trục
Kích th ớc giới hạn : Là hai kích
ớc lớn nhất và nhỏ nhất mà kích
th-ớc thực của chi tiết đạt yêu cầu
nằm trong phạm vi đó .

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

5/

trôc

- Dmin , dmin : KTGHNNcủa lỗ và

trục

- Chi tit t yờu cu khi kích thớc
thực thoả mãn điều kiện sau .
Dmax  Dt  Dmin .

Dmax  dt  dmin

Dung sai : Khi gia cơng kích thớc
thực cho phép sai khác so với kích
thớc danh nghĩa trong phạm vi giữa
2 kích thớc giới hạn . Phạm vi sai
<i>cho phép đó gọi là dung sai .</i>

stt Néi dung Tg Phơng pháp

6/

- Dung sai lµ hiƯu 2 KTGHLN vµ
KTGHNN .

- KÝ hiƯu : IT .
- C«ng thøc :
- TD : ( T6 ) GT

Sai lệch giới hạn : Là sai lệch cđa
kÝch thíc giíi h¹n so víi kÝch thíc
danh nghĩa .

*Kí hiệu :

- Sai lệch giới hạn trên là ES hc
es .

+ SLGH trơc :

es = dmax – d (1.2a)

+ SLGH lỗ :

ES = Dmax – D ( 1.2b )

- Sai lƯch giíi h¹n díi là ei hoặc EI
.

+ SLGH díi cđa trơc :
ei = dmin – d (1.3a )

+ SLGH trên của lỗ :
EI = Dmin – D ( 1.3b )

Chó ý : ( T8 ) GT
ThÝ dô : ( T9 ) GT
IV / tỉng kÕt bµi_:

- Qua bài học trên hs nắm đợc khái niệm về tính đổi lẫn trong cơ khí , các
loại kích thớc và ký hiệu của nó .

- Biết đợc các loại sai lệch giới hạn và ký hiệu của nó .
- Sử dụng các cơng thức để làm các bài tốn về dung sai .
Câu hỏi bài tập :

1/ Phân biệt kích thớc danh nghĩa , kích thớc thực và kích thớc giới hạn .
Tại sao phải qui định kt giới hạn của ct . Căn cứ vào đâu để đánh giá chi tiết
đạt hay khơng đạt u cầu về kích thớc .

2 / Dung sai là gì ; Cách tính dung sai . Bài tập 1 , 2 ( T20 ) GT
IV / Tự đánh giá rút kinh nghiệm :

- Néi dung , Ph¬ng ph¸p , Thêi gian :

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Nguyễn văn Quang
Giáo án số 03 Sè giê : 04 ( 5 -8 )

Số tiết : 11 đã dạy 3 tiết
Tên bài

: khái niệm cơ bản về dung sai lắp ghép .

Ngày thực hiện

Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhằm giúp hs nắm đợc lắp ghép và các loại lắp ghép ; Biết đợc khái niệm
lắp ghép , các loại lắp ghép . Hệ thống lắp ghép .

- Biết đợc các cơng thức để áp dụng vào giải các bài tốn về dung sai .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- Ktra sÜ sè .
II / chuÈn bÞ bài giảng_:

1/ Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo .
2/ Trò : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III/ bµi míi :

TT Néi dung Tg Phơng pháp
III/

1/

2/
a/

Lắp ghép và các loại lắp ghép
Khái niệm về lắp ghép :

Trong cỏc mối ghép có những bề
mặt và kích thớc đó gọi là bề mặt
lắp ghép và kích thớc lắp ghép .
Các loại lắp ghép :

Lắp ghép có độ h :

- Độ hở trong lắp ghép = hiệu số
giữa kích thớc của lỗ và kích thớc
của trục .

Ký hiÖu : S = D – d ( I.6a )

STT Néi dung Tg Ph¬ng pháp
- Độ hở lớn nhất

Smax = Dmax – dmin

= ES – es ( 1.6b )
- §é hë nhá nhÊt :

Smin = Dmin – dmax

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

b/

c/

ITs = Smax – Smin

= ITD + ITd ( 1.6e )

- TD : T11 ( GT )
Lắp ghép có độ dơi :
- Lắp ghép cú dụi :

Là lắp ghép có kích thớc lỗ nhỏ
hơn kích thớc trục

- Độ dôi trong lắp ghép bằng hiệu
số giữa kích thớc trục và kích thớc
lỗ .

Kí hiệu : N

N = d – D ( 1.7a )
- Độ dôi lớn nhất :

Nmax = dmax – Dmin

= es – EI ( 1.7b)
- Độ dôi nhỏ nhất :

Nmin = dmin – Dmax

= ei – ES (1.7e)
- Độ dôi trung bình :
Ntb=

2

min
max <i>N</i>

<i>N</i> 

(1.7d)
- Dung sai độ dôi :

ITN = Nmax – Nmin

= ITD – ITd ( 1.7e ).

TD 5 : ( T13) GT

Lắp ghép trung gian : Là loại lắp
ghép giữa độ hở và lắp ghép có độ

dơi .

- §é hë lín nhÊt :
Smax = Dmax – dmin

= ES – ei ( 1.8a )
- Độ dôi lớn nhÊt :

TT Néi dung Tg Phơng pháp

IV/
1/

Nmax = dmax – Dmin

= es – EI ( 1.8b )
- Dung sai cđa l¾p ghÐp trung
gian :

ITs = ITN = Nmax + Smax

= ITD + ITd ( 1.8c )

- Độ hở trung bình :
Stb =

2

max
max <i>N</i>

<i>S</i> 

( 1.8d )
- Độ dôi trung bình :

Ntb =

2

max
max <i>S</i>

<i>N</i> 

( 1.8e )
* ThÝ dô 6 : T5 ( GT )

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

2/

Ký hiƯu lµ H .
Cã sai lƯch díi = 0
EI = 0  Dmin = D .

HƯ thèng trơc :
Ký hiƯu lµ h .
Cã sai lƯch trªn = 0
es = 0  dmax = 0

IV / Tæng kÕt bµI : Thêi gian : 5’ .

- Qua bài học trên HS nắm đợc khái niệm về lắp ghép , các loại lắp ghép .
- Biết đợc hệ thống trục , lỗ ; áp dụng các công thức để giải các bài tốn về độ

hở , độ dơi , trung gian .
Câu hỏi bài tập :

1 / Thế nào là lắp ghép ? Lắp ghép đợc chia thành mấy loại ; Đặc tính từng
loại .

2 / Bµi tËp : 3 (T20 )

V / Tự đánh giá rút kinh nghiệm :

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giáo án số 04 Số giờ : 02 ( 9 -10 )
Số tiết :11 đã dạy 7 tiết
Tên bài

: kháI niệm cơ bản về dung sai lắp ghép

Ngày thực hin

Lớp

Mục tiêu bài gi¶ng_:

- Nhằm giúp hs hiểu đợc sơ đồ lắp ghép của hệ thống trục , hệ thống lỗ .
- Biết áp dụng sơ đồ để làm bài toán , vẽ sơ đồ lắp ghép .

- Yêu cầu : HS học xong cần phải nắm vững sơ đồ lắp ghép để áp dụng làm bài
tập .

I / ổn định lớp :
Lớp

Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III / Bµi míi_:

Stt Néi dung Tg Phơng pháp
V/

1/ S lắp ghép :Sơ đồ lắp ghép :

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

quan giữa miền dung sai của lỗ
và miền dung sai của trục.
- Trên sơ đồ lắp ghép , cần thể
hiện đợc hệ thống lắp ghép ,
các sai lệch giới hạn , dung sai
của các chi tiết và đặc tính của
lắp ghép .

- Trơc tung biĨu diƠn giá trị của
các sai lệch giới hạn

( tính = <i>m</i>₎

- Trục hoành biểu thị vị trí
đ-ờng danh nghĩa . Trên trục
hoành các sai lệch giới hạn = 0,

Stt Néi dung Tg Phơng pháp

b/

nờn còn gọi là đờng 0 .

- Sai lệch giới hạn đợc bố trí về
hai phía so với đờng 0 : Sai lệch
dơng ở trên , sai lệch âm ở dới .
- Trên sơ đồ lắp ghép cho biết
lắp ghép có độ hở hoặc lắp
ghép có độ dơi hoặc lắp ghép
trung gian .

ThÝ dơ: Mét l¾p ghÐp theo hƯ
thèng trơc : d = 40 mm ; ITd =

25 <i>m</i>_{; IT}_D_{= 25}<i>m</i>_{; N}_max₌

20 <i>m</i>

- Vẽ sơ đồ lắp ghép , xác định
ES , EI , es , ei.

- Gi¶i : GT ( T18 ) .

IV/ tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc sơ đồ lắp ghép , các trục biểu diễn .
- Biết áp dụng sơ đồ để giải các bài tập .

Câu hỏi bài tập :

1/ Biểu diễn sơ đồ lắp ghép có thuận lợi gì ?
Trình bày cách biểu diễn sơ đồ lắp ghép .
2/ Bài tập 4 ( T20 ) .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Ph¬ng ph¸p :
- Thêi gian :

Ngµy

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Nguyễn văn Quang

Giỏo án số 05 Số giờ : 02 ( 11 – 12 )
Số tiết : 11 đã dạy 9 tiết
Tên bài :

bài tập

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng :

- Nhm củng cố những kiến thức đã học , giúp học sinh biết áp dụng những
kiến thức đã học vào gii bi tp .

- Rèn kỹ năng giải bài tập .

- Sau khi học xong bài này học sinh cần phải nắm chắc các công thức đã học ,
các bớc giải bài tập .

-I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổn định lớp .
- Kiểm tra sĩ số .

II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham kh¶o .
2 / Trò : Vở ghi + Đồ dùng học tËp .

III / bµi míi :

TT Néi dung Tg Ph¬ng pháp
1 / Gia công một chi tiết trục có đk

danh nghÜa :
d = 25 mm
dmax = 25,1 mm

dmin = 25,015 mm

- Tính các sai lệch và dung sai
trục .

- Trục gia cơng xong có kích
th-ớc là 25,005 mm . Nh vậy có
dùng đợc khơng ? Tại sao.
Giải

- Tõ ct ( I -2a ) ta cã SLGH trªn
cđa trơc :

es = dmax – d

= 25,1 – 25 = 0,1 mm

- Tõ ct ( I -3a ) ta cã SLGH díi

TT Néi dung Tg Phơng pháp
của trục :

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

2/

3/

= 25,015 – 25
= 0,015 mm
- Dung sai trôc :
ITd = es - ei

= 0,1 – 0,015
= 0,085 mm
- Theo ®iỊu kiƯn :
dmax  dt  dmin

dt = 25,005 < dmin

- Điều kiện không thoả mãn .
Vậy chi tiết không đạt yêu cầu
về kích thớc .

TÝnh kÝch thíc giíi hạn và dung
sai của chi tiết có kích thớc nh
sau :

55 0,05
03
,
0



 ; 60

006
,
0

02
,
0



 ; 75

025
,
0


Giải
- KTGHLNcủa lỗ :
Dmax = D + ES

= 55 + 0,05 = 55,05 mm
- KTGHNN của lỗ :
Dmin = D + ES

= 55 + ( - 0,03 )
= 49,97 mm
- TÝnh dung sai lỗ :

ITD = Dmax - Dmin

= 55,05 – 49,97
= 0,08 mm .

Có một lắp ghép trong đó chi tiết
lỗ Φ75+0,03 _{, chi tiết trục}Φ75

04
,
0

01
,
0




- TÝnh c¸c kÝch thíc giíi h¹n ;
ITD , ITd .

- Tính các trị số giới hạn , độ dôi
, độ hở ,dung sai độ hở .

Gi¶i

* Tính các kích thớc giới hạn
;

TT Néi dung Tg Phơng pháp
ITD , ITd .

- KTGHLN của lỗ :
Dmax = D + ES

= 75 + 0,03
= 75,03 mm
- KTGHNN của lỗ :
Dmin = D + EI

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

- Dung sai của lỗ :
ITD = Dmax –Dmin

= 75,03 – 75
= 0,03 mm .
- KTGHLN cđa trơc :

Dmax = d + es

= 75 + 0,04
= 75,04 mm
- KTGHNN cđa trơc :
Dmin = d + ei

= 75 + 0,01
= 75,01 mm .
- Dung sai trôc :

ITd = dmax – dmin

= 75,04 – 75,01
= 0,03 mm

* Trị số giới hạn độ dôi :
- Độ dôi lớn nhất :
Nmax = dmax – Dmin

= es - EI

= 0,04 – 0
= 0,04 mm
- Độ dôi nhỏ nhất :
Nmin = dmin – Dmax

= ei – ES
= 0,01 – 0,03
= - 0,02 mm
- Độ dôi trung bình :
Ntb =

2

min
max

<i>N</i>

<i>N</i>



TT Néi dung Tg Phơng pháp
=

2

)
02
,
0
(
04
,

0  

= 0,01 mm

- §é hë lín nhÊt :
Smax = Dmax – dmin

= 75,03 – 75,01
= 0,02 mm .
Hc : Smax = ES –ei

= 0,03 – 0,01
= 0,02 mm
- Dung sai cđa l¾p ghÐp :

ITs = Nmax + Smax

= 0,04 + 0,02
= 0,06 mm

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Qua bài học trên học sinh biết áp dụng công thức để giải bài tập . Biết trình tự các
bớc giải .

Bµi tËp vỊ nhµ : Bµi 5

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm :

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thời gian :

Ngµy 03 / 9 / 2008
Gi¸o viên

Nguyễn văn Quang

Giáo án số 06 Số giờ : 03 (13 – 15 )
Số tiết : 10 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

hệ thống dung sai lắp ghép các bề mặt

Mặt trơn - Mối ghép các bề mặt trơn .

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài gi¶ng_:

- Giúp HS hiểu đợc khái niệm về hệ thống DSLG theo TCVN .

- Biết thế nào là hệ cơ bản , cấp chính xác , đơn vị dung sai , dãy các sai lệch
cơ bản , khoảng kích thớc danh nghĩa , nhiệt độ tiêu chuẩn .

- Cách ghi ký hiệu sai lệch và lắp ghép trên bản vẽ .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp}

- Kiểm tra sĩ số
II / Chuẩn bị bài giảng :

1 / ThÇy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo .
2 / Trò : Vë ghi + Dông cô häc tËp .

III <b>/ </b> bµi míi _:

TT Néi dung Tg Phong ph¸p
I / Kh¸i niƯm vỊ hƯ thèng dung sai: Lµ

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

II /

1/
2/

định .

HƯ thèng dung sai l¾p ghÐp theo
TCVN :

Hệ thống đợc áp dụng cho các bề
mặt trơn có kích thớc danh nghĩa
đến 3150 mm .

Hệ cơ bản : Gồm hai hệ cơ bản .
Hệ thống lỗ và hệ thống trục .
Cấp chính xác : Dung sai đặc trng
cho độ chính xác về chi tiết gia cơng
cùng kích thớc . Nếu dung sai càng
bé thì độ chính xác càng cao .

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

3/

4/

5/

6/
III/
1/

2/

Đơn vị dung sai : Kí hiệu lµ i

- Đối với cấp chính xác từ 5 đến 17 :
i = 0,453 <i>_D</i>_{+ 0,001D}

- Trị số dung sai cấp chính xác từ 5
– 17

C«ng thøc : IT = a . i
Các dÃy sai lệch cơ bản :

- Sai lệch cơ bản là sai lệch trên hoặc
dới dùng để xác định vị trí miền
dung sai so với đờng 0 .

- Có 28 sai lệch cơ bản đối với trục
và 28 sai lệch cơ bản đối với lỗ .
- Lỗ kí hiệu : H ( EI = 0 )

- Trục : h ( es = 0 )

Khoảng kích th ớc danh nghĩa : ĐK
danh nghĩa có kích thớc từ 1 – 500
mm đợc chia thành 13 khoảng cơ
bản và 22 khoảng trung gian trong
bảng ( T23 )

Nhiệt độ tiêu chuẩn :

LÊy t0_{lµ +20}0_{c làm t}o _{tiêu chuẩn .}

Ghi ký hiệu sai lệch và lắp trên bản
vẽ :

Ghi ký hiệu miền dung sai

- Ch÷ ( H ) : ký hiƯu cho lắp ghép
theo hệ thống lỗ cơ bản .

- Chữ ( h ): ký hiệu cho hệ thống
trục cơ bản

- Sự phối hợp giữa chữ ký hiệu sai
lệch cơ bản với số hiệu ccx tạo thành
miền dung sai

VÝ dô : H6 , H7 , g8 ….

- Miền dung sai đợc ghi sau kích

th-ớc danh nghĩa .

VÝ dô : 45<i>K</i>7.

Ghi trị số của các sai lệch giới hạn :
- C¸ch ghi : Ghi KTDN cđa c¸c chi
tiÕt hoặc lắp ghép kèm theo dấu và
trị số của các sai lệch giới hạn .

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

3/

là mm .

Ghi phối hợp :

Ghi ký hiu quy ớc của miền dung
sai và trị số giới hạn đợc ghi trong
ngoặc đơn .

VD : T25 ( GT )

IV/ tỉng kÕt bµI_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên hs nắm đợc khái niệm về hệ thống dsai lắp ghép .

- Hệ thống và lắp ghép theo TCVN: Hệ cơ bản , cấp chính xác , đơn vị dung
sai , các dãy sai lệch cơ bn .

- Cách ghi ký hiệu và sai lệch trên bản vẽ .
Câu hỏi :

1 / Trong TCVN qui định có bao nhiêu cấp chính xác .
2 / Có bao nhiêu sai lệch cơ bản ? Ký hiệu từng loại .
V/ tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Nội dung :
- Phơng pháp :
- Thời gian :

Ngµy

Giáo viên
Nguyễn văn Quang

Giáo án số 07 Sè giê : 01 (16 )

Số tiết : 10 đã dạy 3 tiết
Tên bài :

Kiểm tra 1 tiết

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng :

- Nhằm kiểm tra đánh giá chất lợng học tập của học sinh trong thời gian đã
học .

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

- Yêu cầu : Học sinh làm bài nghiêm túc .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- k_{iÓm tra sÜ sè .}

II / chuÈn bị bài giảng_:

1/ Thầy : Đề kiểm tra + Đáp án chấm .
2 / Trß : GiÊy kiĨm tra .

III/ Bµi míi_:

TT Nội dung Điểm Phơng ph¸p
1/

2 /
3 /

Phân biệt kích thớc danh
nghĩa , kích thớc thực , kích
th-ớc giới hạn ? Tại sao phải qui
định KTGH của chi tiết ? Căn
cứ vào đâu để đánh giá chi tiết
đạt hay không đạt giá trị kớch
thc ca chi tit ?

Dung sai là gì ? Nêu cách tính
dung sai .

Bi tp : Gia cơng một chi tiết
trục có đờng kính danh nghĩa
d = 28 mm

- KÝch thíc giíi h¹n
dmax = 28,1 mm

3,5 ®

2 ®
4 ®

Kiểm tra viết
GV đọc đề bài

TT Néi dung §iĨm Phơng pháp

1 /

dmin =28,015 mm

- Tính sai lệch vµ dung sai cđa
trơc

- Trục gia cơng xong có kích
thớc 28,005 mm . Nh vậy có
dùng đợc hay không ? Tại sao

đáp án chấm_.

- KTDN : Là kích thớc đợc xác
định dựa vào chức năng của chi
tiết sau chọn cho đúng với trị
số gần nhất trong bảng tiêu
chuẩn .

- Kích thớc thực : Là kích thớc
đo trực tiếp trên chi tiết =
những dụng cụ đo và phơng
pháp đo chính xác nhất
- Kích thớc giới hạn : Là hai
kích thớc lớn và nhỏ nhất mà
kích thớc thực của chi tiết đạt
yêu cầu trong phạm vi đó .
- Căn cứ vào điều kiện :

0,7 ®

0,7 ®

0,7 ®

1,4 ®

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

2/

3/

Dmax ≥ D ≥ Dmin

dmax ≥ d ≥ dmin

Để đánh giá chi tiết đạt hay
khơng đạt .

Dung sai : Là kích thớc thực
đ-ợc phép sai khác so với kích
th-ớc danh nghĩa trong phạm vi
cho phép giữa hai kích thớc
giới hạn . Phạm vi đó gọi là
dung sai .

- C¸ch tÝnh dung sai :
+ Dung sai chi tiết lỗ :
ITD = Dmax – Dmin

+ Dung sai chi tiÕt trôc
ITd = dmax – dmin

Bµi tËp :

- Sai lƯch trªn cđa trơc :
es = dmax – d

1 ®

0,5 ®
0,5 ®
1 ®

TT Néi dung Điểm Phơng pháp
= 28,1 – 28

= 0,1 mm

- Sai lƯch díi cđa trơc
ei = dmin – d

= 28,015 – 28
= 0,015 mm

- Dung sai cña chi tiÕt trôc :
ITd = dmax – dmin

= 28,1 – 28,015
= 0,085 mm

- Chi tiết gia cơng đo đợc d =
28,005 mm là kích thớc thực
của chi tiết nhỏ hơn dmin khơng

tho¶ m·n ®iỊu kiƯn :
d ≥ dmin

Vậy chi tiết khơng đạt yờu cu
1

1 đ

1 đ

IV / tổng kết bài_{: thêi gian : 3’}

Thu b i + Nhận xét giờ kiểm tra .à
V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Giáo án số 08 Số giờ : 04 ( 17 – 20 )
Số tit : 10 ó dy 4 tit

<b>Tên bài </b>

<b>: hệ thống dung sai lắp ghép các bề</b>

<b>mặt Trơn - Mối ghép các bề mặt trơn</b>

<b> .</b>

Ngày thực hiện

_Lớp

<b>Mục tiêu bài gi¶ng</b> : <b> </b>

+ <b>Kiến thức</b> : Giúp học sinh biết đợc các bảng dung sai .

- Hiểu đợc dung sai lắp ghép theo tiêu chuẩn nhà nớc Việt nam : Các bảng
( từ bảng 1 – 7 ) .

- Biết cách tra bảng để giải các bài toán về dung sai lắp ghép .

- Qua thí dụ học sinh biết đợc trình tự giải bài toán về dung sai lắp ghép .
+ <b>Kỹ năng</b> :

- Sử dụng đợc các bảng với khoảng kích thớc từ 1 – 500 mm .
- Phân biệt đợc các bảng đối với hệ thống lỗ , hệ thống trục .
+ <b>Thái độ :</b>

<b> </b>- Cần quan tâm đến cách tra bảng , trình tự các bớc giải một bài toán để áp
dụng vào giải những bài toán khác .

I / <b>ổn định lớp</b> : Thời gian : 2’
Lớp

Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .

II

<b>_{/ KiĨm tra bµi cị :}</b>_{Thêi gian}_Phút

III / <b> giảng</b> <b>bài mới </b>:

1/ Đồ dùng dạy học :

Giáo án + Giáo trình + Đề cơng + Tài liệu tham khảo + Máy chiếu .
<i> </i>

2/ Nội dung phơng pháp :

TT Néi dung Tg Phơng pháp
IV/ Các bảng dung sai :

Trong tiêu chuẩn TCVN 2244
– 77 và TCVN 2245 – 77
gồm một hệ thống các qui định
và bảng về dung sai lắp ghép
các bề mặt trơn gồm 7 bảng :
- Bảng 1 : Trị số dung sai –
TCVN 2244 – 77 .

- B¶ng 2 : MiỊn d.sai cđa trơc .

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

TT Néi dung Tg Phơng pháp
- Bảng 3 : Miền dung sai của lỗ

- Bảng 4 : Hệ thống lỗ .
- Bảng 5 : Hệ thống trục .

- Bảng 6 : Sai lệch giới hạn trục
- Bảng 7 : Sai lệch giới hạn lỗ .

<i>Thí dụ 1 : Xác định trị số dung </i>
sai cho một chi tiết có kích thớc
danh nghĩa 35 mm ; cấp chính
xác 8 .

<i>ThÝ dơ 2 : Cã l¾p ghÐp </i>

6
7
50

<i>r</i>
<i>H</i>
- Tra bảng tìm sai lệch giới hạn
của lỗ và trục .

- Tính kích thớc giới hạn và
dung sai lỗ , trục .

- Tớnh tr s gii hn h hoc
dụi v lp ghộp trung gian .

<b>Giải</b>

( Đề cơng )

Thuyết trình + Giảng giải

Giáo viên nêu thí dụ 1 .
Hớng dẫn học sinh tra bảng

Giáo viên nêu thí dụ 2 .

Hớng dẫn học sinh tra bảng
Phát vÊn : Em h·y cho biÕt
c«ng thøc tÝnh Dmax , Dmin ,

ITD .

C«ng thøc tÝnh dmax , dmin , ITd

.

IV / tæng kÕt bµi_{: Thêi gian : 5’}

- Qua bài học trên HS đã biết cách sử dụng bảng , tra bảng để giải bài tập .
- Biết đợc đặc điểm và phạm vi sử dụng , phơng pháp lắp các mối ghộp ;

cách ghi ký hiệu .
Câu hái bµi tËp :

1 / Nêu đặc điểm và phạm vi sử dụng của lắp ghép có độ dơi .
2 / Trình bày các phơng pháp lắp ghép mối ghép chặt .

Bµi tËp 1 (T28)

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Ph¬ng ph¸p :

- Thêi gian :

Ngµy
Giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Ngµy thùc hiƯn

Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

Nhằm củng cố những kiến thức đã học , giúp học sinh biết áp dụng các công thức ,
cách tra bảng để giải các bài tập .

- Rèn kỹ năng giải bài tập .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sĩ số .
II / chuẩn bị bài giảng :

1 / Thầy : giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo .
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cu häc tËp .

III / bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
1/ Tra bảng , tìm các sai lệch giới

hạn :

- Tính kích thứoc giới hạn và
dsai trục , dsai lỗ

- Trị số giới hạn và dung sai lắp
ghép

- Vẽ sơ đồ lắp ghép của các lắp
ghép sau .

30 <i>H_g</i>₄5; 45

5
6

<i>m</i>
<i>H</i>

; 90

11
11

<i>h</i>

<i>A</i>

Bài giải .
- Tra bảng 4 ( T105 ) đợc <i>H_g</i>₄5
nằm trong hệ thống lỗ

- Tra bảng 7 ( T117 ) tìm SLGH
của 30H5 đợc :

+9<i>m</i>_{= 0,009 mm}

- Tra b¶ng 6 ( T108 )

TT Néi dung Tg Phơng pháp

tìm SLGH của 30g4 đợc :
es = -7 <i>m</i>_{= - 0,007 mm}

ei = -11 <i>m</i>_{= - 0,011 mm}

- Tính kích thớc giới hạn lớn
nhất của lỗ .

Dmax = D + ES

= 30 + 0,009
= 30,009 mm

- TÝnh kÝch thíc giíi h¹n nhá
nhÊt cđa lỗ .

Dmin = D + EI

= 30 + 0
= 30 mm
- Dung sai của lỗ ;

ITD = Dmax Dmin

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

b/

= 0,009 mm

-Trị số giới hạn độ dôi :
Nmax = dmax – Dmin

= es – EI
= - 0,007 – 0
= - 0,007 mm
- §é hë :

Smax = Dmax – dmin

= ES – ei

= 0,009 – (- 0,011 )
= 0,020 mm

- Dung sai l¾p ghÐp :
ITs = ITN = Nmax + Smax

= - 0,007 + 0,020
= 0,013 mm

- Vẽ sơ đồ lắp ghép miền dung
sai của lỗ nằm trên miền dung
sai của trục . Vậy sơ đồ lắp
ghép có h .

Tra bảng lắp ghép 45

5
6

<i>m</i>
<i>H</i>
Gi¶i

TT Nội dung Tg Phơng pháp

- L¾p ghÐp 45

5
6

<i>m</i>
<i>H</i>

: L¾p ghÐp
cã KTDN = 45 mm , l¾p ghÐp
theo hƯ thèng lỗ , ccx của lỗ là
cấp 6 , mdsai của lỗ là H6 ; ccx
của trục là cấp 5 , mdsai cđa
trơc lµ m5.

- Tra bảng 7 theo ký hiệu 45H6
ta xác định đợc .

+ SLGH trên của lỗ :

ES = +16 <i>m</i>_{= 0,016 mm .}

+ SLGH díi của lỗ :

EI = 0
- Tra bảng 6 , theo ký hiệu
45m5 ta xác định đợc ;

+ Sai lệch trên của trục :
es = +20<i>m</i>

+ Sai lƯch díi cđa trôc
ei = +9 <i>m</i>

- KTGHLN của lỗ :
Dmax = D + ES

= 45 + 0,016
= 45,016 mm
- KTGHNN của lỗ :
Dmin = D + EI

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

ITD = Dmax - Dmin

= 45,016 – 45
= 0,016 mm
- KTGHLN cđa trơc :
dmax = d + es

= 45 + 0,020
= 45,020 mm
- KTGHNN cña trôc :
dmin = d + ei

= 45 + 0,009
= 45,009 mm
- Dung sai cđa trơc :

TT Néi dung Tg Phơng pháp
ITd = dmax - dmin

= 45,020 – 45,009
= 0,011 mm

- Độ dôi lớn nhất của l¾p ghÐp
Nmax = dmax - Dmin

= 45,020 – 45

= 0,020 mm

- Độ dôi nhỏ nhÊt cđa l¾p ghÐp .
Nmin = dmin – Dmax

= 45,009 – 45,016

= - 0,007 mm
- §é hë lín nhÊt
Smax = Dmax – dmin

= ES – ei
= 0,016 – 0
= 0,016 mm
- Dung sai l¾p ghÐp :
ITN = ITs = Nmax + Smax

= 0,020 + 0,016
= 0,036 mm.

- Vẽ sơ đồ lắp ghép

IV / tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 2’}

- Qua bài học trên HS đã biết cách sử dụng bảng , tra bảng để giải bài tập .
- Nắm vững các cơng thức tính KTGHLN , KTGHNN , dsai của lỗ , trục , dsai
lắp ghép ,vẽ sơ đồ lắp ghép .

C©u hái bµi tËp :
Bµi tËp 1 (T28)

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Giỏo ỏn s 10 Số giờ : 02 ( 23 – 24 )
Số tiết : 8 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

những sai lệch về hình dạngvà vị trí –

_{nhám bề mặt chi tiết gia công}

Ngày thực hiƯn

Líp

Mơc tiêu bài giảng_:

- Nhm giỳp hs nm c nguyờn nhân chủ yếu sinh ra sai số trong quá trình gia
cơng . KN về độ chính xác gia cơng , nguyên nhân chủ yếu gây ra sai số gia
cụng .

- Các loại sai số chủ yếu , sai lệch và dung sai hình dạng

- Yêu cầu : HS học xong cần phải nắm vững nguyên nhân gây ra sai số ra công ,
các loại sai số .

I / ổn định lớp

:

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
I /

1/

Nguyên nhân chủ yếu cđa sai
sè gia c«ng :

Khái niệm về độ chính xác gia
công :

Sau khi gia công , các ct có thể
đạt đợc những mức độ khác
nhau về các yếu tố hình học so
với bản vẽ thiết kế đề ra , mức
độ đó gọi là đcx gia cơng .
- Độ chính xác gia cơng của
mỗi chi tiết gồm những yếu tố
sau :

+ Độ chính xác về kích thớc .
+ Độ chính xác về hình dạng
hình học .

TT Néi dung Tg Phơng pháp
2/ + Độ nhám bề mặt .Nguyên nhân chủ yếu gây ra

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

- Độ chính xác của máy , đồ gá
và tình trạng chúng khi bị mịn.
- Độ chính xác của dụng cụ cắt

- Độ cứng vững của hệ thống
máy , đồ gá - dao – CT gia
cụng .

- Biến dạng do kẹp chặt chi tiết
- Biến dạng vì nhiệt và ứng suất
bên trong .

- Rung ng phỏt sinh trong
quỏ trỡnh ct .

- Phơng pháp đo , dcô

TT Néi dung Tg Phơng pháp
II /

1 /

2/

III/
1/

đo và những sai số do ngời thợ
gây ra .

Các loại sai sè chñ yÕu :

Sai số hệ thống : Là những sai
số mà trị số của nó khơng biến

đổi theo một quy luật xác định
trong suốt thời gian

TD : GT

- Sai số hệ thống cố định ko
làm thay đổi kích thớc các ct
trong cùng 1 loạt gia cơng .
- Sai số do mịn dụng cụ cắt .
Sai số ngẫu nhiên : Là những
sai số có trị số khác nhau ở các
chi tiết gia cơng . Trong q
trình gia cơng , sai số loại này
biến đổi không theo một quy
luật nht nh .

Sai số về hình dạng và vị trí :
Sai lệch và dung sai về hình
dạng :

- Sai số về hình dạng có thể
phân ra hai loại .

TT Nội dung Tg Phơng pháp
+ Sai số về độ thẳng và sai số

về độ phẳng đối với bề mặt
phẳng

+ Sai số về mặt trụ trơn , sai
lệch hình dạng đợc xét theo
mặt cắt ngang và mặt cắt dọc .
+ Sai số về độ trịn , độ ơ van ,
độ méo .

+ Độ cơn , độ phình , độ thắt .
IV/ tổng kết bài_{: Thời gian : 3}

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

Câu hỏi bài tập :

1/ Những nguyên nhân gây sai số trong quá trình gia công ?
2/ Sai số vị trí là gì ? Cho thÝ dô .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giỏo ỏn s 11 Số giờ : 04 ( 25 – 28 )
Số tiết : 8 đã dạy 2 tiết
Tên bài

<b>: </b>

những sai lệch về hình dạng và vị trí –

nh¸m bề mặt chi tiết gia công .

Ngày thực hiện
Lớp

Mục tiêu bài gi¶ng_:

- Nhằm giúp hs hiểu đợc sai lệch và dsai vị trí , sai lệch và dsai tổng cộng về
hình dạng và vị trí , ký hiệu và cách ghi ký hiệu các sai lệch về dsai và vị trí
trên bản vẽ

- Nhám bề mặt : Khái niệm , các chỉ tiêu đánh giá nhám bề mặt, ký hiệu độ
nhám .

I <b>/ </b>ổn định lớp_:

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II <b>/ </b>chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dông cô häc tËp .

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

TT Néi dung Tg Phơng pháp
2/

3/

Sai lch và dung sai vị trí :
- Sai lệch và dung sai độ song
song .

<i>a</i> <i>b</i>

- Sai lệch và dung sai độ vng
góc

- Sai lệch và dung sai độ đồng
tâm

- Sai lệch và dung sai độ đối
xứng .

- Sai lệch và dung sai về vị trí .
- Sai lệch và dung sai độ
nghiêng .

Sai lƯch vµ dung sai céng vỊ
hình dạng và vị trí :

- o v dung sai độ đảo

TT Néi dung Tg Phơng pháp

4/

IV/
1/

híng t©m.

+ Độ đảo hớng tâm là hiệu Δ
khoảng cách lớn nhất và nhỏ
nhất từ các điểm propin thực
của bề mặt quay tới đờng tâm
chuẩn .

+ Dung sai độ đảo hớng tâm
- Độ đảo và dung sai độ đảo
mặt mút .

- Độ đảo và dung sai hớng tâm
toàn phần .

Δ = Rmax – Rmin

- Độ đảo và dung sai độ đảo
mặt mỳt ton phn .

- Sai lệch và dung sai hình
dạng prôpin cho trớc .
- Sai lệch và dung sai hình
dạng

Ký hiệu , cách ghi ký hiệu các
sai lệch và dung sai về hình
dạng , vị trí trên bản vẽ :

- Bảng 4.1 ( t40 ) : Các ký hiệu
dsai về hình dạng và vị trí .
- Cách ghi : Gồm 2 hoặc 3 ô .
+ Ô 1 : Ghi dấu hiệu sai lệch .
+ Ô 2 : Ghi trị số sai lệch .
+ Ô 3 : Ký hiệu bằng chữ
chuẩn hoặc yếu tố liên quan
với sai lệch vị trí .

Nhám bề mặt :

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

2/ ợc lại . Các chỉ tiêu đánh giá nhám bề
mặt :

Sai lÖch TB sè häc cđa pr«pin :

TT Néi dung Tg Phơng pháp

b/

Ra=

<i>n</i>

<i>y</i>

<i>y</i>

<i>y</i>

 ... <i>_n</i>

2
1

=
<i>n</i>

1

<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>y</i>

<i>i</i>

Chiều cao trung bình nhám 10 điểm :
RZ=

5

10
...
4
2
(
)

9
...
3
1

(<i>h</i> <i>h</i>  <i>h</i>  <i>h</i> <i>h</i>  <i>h</i>

IV/ tæng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bµi häc trên HS nắm sai lệch và dung sai vị trí ,dsai tổng cộng về vị trí và
hình dạng , ký hiệu và cách ghi ký hiệu sai lệch và dung sai về hình dạng trên
bản vẽ .

- Hiu đợc khái niệm nhám bề mặt , các chỉ tiêuđánh giá nhám bề mặt .
Câu hỏi bài tập :

1/ Nêu các dạng sai số về hình dạng và vị trí các bề mặt của ct gia công ? Nªu thÝ
dơ cơ thĨ .

2/ Thế nào là độ nhám bề mặt ? ả_{nh hởng của độ nhám bề mặt đến chất lợng sản}

phÈm .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

Số tiết : 8 đã dạy 6 tiết
Tên bài :

những sai lệch về hình dạng và vị trí –

nhám bề mặt chi tiết gia công

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giỳp hs bit cách ghi ký hiệu trên bản vẽ , ký hiệu các hớng mấp mô .
- Ký hiệu độ nhám bề mặt gia công trên bản vẽ , ký hiệu ren .

I <b>/ </b>ổn định lớp_:

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II <b>/ </b>chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.

2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III / Bµi míi_:

TT Nội dung Tg Phơng pháp
3/ Ký hiệu độ nhám trên bản vẽ:

- Độ nhámbề mặt đợc ký hiệu

√.

Trong ú :

- Ô 1 : Ghi trị số Ra hc Rz .

- Ơ 2 : Ghi phơng pháp gia
cụng c bit .

- Ô 3 : Ghi chiều dài chuẩn .
- Ô 4 : Ghi hớng mấp mô .
* Trên bề mặt gia công thờng
có các híng mÊp m« sau :
+ Híng mÊp m« song song :
Ký hiƯu ( = )

+ Híng mÊp m« vu«ng góc :
Ký hiệu ( )

+ Hớng mấp mô tròn : Ký hiÖu
( C )

TT Néi dung Tg Phơng pháp
+ Hớng mấp mô hớng tâm : Ký

hiệu ( R )

- Độ nhám của các bề mặt
không gia c«ng .

Ký hiƯu : ( ~ )

* Trên bản vẽ ghi độ nhám 1
lần : Ký hiệu đợc đặt trên đờng
bao thấy hoặc đờng kéo dài của
đờng bao thấy ; đỉnh của dấu
hiệu chỉ vào bề đợc ghi .

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

chÝnh diÖn .

- Ký hiệu ren ghi ngay cạnh
kích thớc đờng kính ren hoặc ở
prơpin ren .

IV/ tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS biết đợc ký hiệu độ nhám trên bản vẽ , ký hiệu các hớng
mấp mô , ký hiệu nhỏm b mt ren .

Câu hỏi bài tËp :

1/ Cho biết cách ghi ký hiệu và độ nhám trên bản vẽ .
V <b>/ </b>tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giáo án số 13 Sè giê : 01 ( 30 )

Số tiết : 10 đã dạy 3 tiết
Tên bài

<b>: </b>

Kiểm tra 1 tiết

<b> .</b>

Ngµy thùc hiƯn
Líp

Mơc tiªu bài giảng_:

- Nhm cng c , kim tra ỏnh giá chất lợng học tập của học sinh trong thời
gian đã học .

- Rèn luyện kỹ năng học tập , biết áp dụng những kiến thức đã học vào làm bài
kiểm tra .

- Yêu cầu : Học sinh làm bài nghiêm túc .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- k_{iÓm tra sÜ sè .}

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

1 / Thầy : Đề kiểm tra + Đáp án chấm .
2 / Trß : GiÊy kiĨm tra .

III/ Bµi míi<b>_:</b>

TT Néi dung §iĨm Phơng pháp
1/

2/

Nờu khỏi nim chớnh xác
gia công ? Nguyên nhân chủ
yếu gây ra sai số trong q
trình gia cơng .

Bµi tËp :

Tra bảng , tìm sai lệch giới hạn
rồi tính .

- KTGH , dsai của lỗ và trục .
- Chỉ số giới hạn độ dôi hoặc
độ hở và dung sai lắp giới hạn
rồi tính .

- KTGH , dsai của lỗ và trục .
- Chỉ số giới hạn độ dôi
hoặc độ hở và dung sai lắp
ghép.

4 ®

6 ®

Kiểm tra viết
GV đọc đề bài

TT Néi dung §iĨm Phơng pháp

1 /

2/

- Vẽ sơ đồ lắp ghép của lắp
ghép sau :

400

12

12

<i>h</i>
<i>H</i>

đáp án chấm_.

KN độ chính xác gia cơng :
Sau khi gia cơng các chi tiết có
thể đạt đợc những mức độ khác
nhau về các yếu tố hình học so
với bản vẽ thiết kế đề ra . Mức
độ khác nhau đó gọi là độ
chính xác gia cơng .
- Ngun nhân :

+ Độ chính xác máy , đồ gá và
tình trạng của chúng bị ăn mịn
+ Độ chính xác của dụng cụ
cắt .

+ §é cøng vững của hệ thống
máy .

+ Biến dạng do kẹp chặt chi
tiết .

+ Biến dạng vì nhiệt và øng

suÊt .

+ Rung động phát sinh trong
quá trỡnh ct .

+ Phơng pháp đo , dụng cụ đo
và những sai số do ngời thợ
gây ra .

Bài tập :

- Tra bảng tìm SLGH : Lắp
ghép 400H12/h12 là lắp ghép
theo hệ thống lỗ .

1 đ

3 đ

1 đ

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

- KTDN là 400 mm , ccx của
lỗ là 12 , MDS của trục là h12 .
* Tra bảng 7 theo ký hiÖu
400H12 ta cã :

ES = + 540 mm
EI = 0

TT Néi dung §iĨm Phơng pháp

* Tra bảng 6 theo ký hiÖu

400h12 ta cã :
es = 0

ei = - 570 mm

* KTGH , dsai của lỗ và trục :
- KTGHLN của lỗ :

Dmax = D + ES

= 400 + 0,570
= 400,570 mm
- KTGHNN của lỗ :
Dmin = D + EI

= 400 + 0
= 400 mm
- Dung sai của lỗ

ITD= Dmax Dmin

= ES – EI
= 400,570 – 400
= 0,570 mm
- KTGHLN cđa trơc :

dmax = d + es

= 400 + 0
= 400 mm
- KTGHNN cđa trơc :

dmin = d + ei

= 400 + (-0,570)
= 399,430 mm .
- Dung sai cña trôc :

ITd= dmax – dmin

= es – ei

= 400 – 399,430
= 0,570 mm

* Kích thớc của lỗ luôn >
kth-ớc của trục . Vậy lắp ghép trên
là lắp ghép hở .

- §é hë lín nhÊt :
Smax = Dmax – dmin

= 400,570 – 399,430

= 1,14 mm .
- §é hë nhá nhÊt :

Smin = Dmin – dmax

2 ®

1 ®

TT Néi dung §iĨm Phơng pháp
= 400 – 400 = 0

- Dung sai l¾p ghÐp :
ITs = Smax - Smin

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

=1,14 mm .

* Vẽ sơ đồ lắp ghép : 2 đ

IV / tỉng kÕt bµi<b>_:</b>_{thêi gian : 3’}

Thu bài + Nhận xét giờ kiểm tra .
V / tự đánh giá rút kinh nghiệm _:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giỏo ỏn số 14 Số giờ : 02 ( 31 – 32 )
Số tiết : 6 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

dung sai các chi tiết điển hình –

_{chuỗi kích thớc .}

Ngày thực hiện
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

- Dung sai then và then hoa .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng :

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
I /

1/
a/

b/

Dung sai ren:

Dung sai ren hƯ mÐt :
C¸c u tố cơ bản của ren :
- Đờng kính trung bình của ren
d2 .

- Đờng kính ngoài của ren d.
- §êng kÝnh trong cđa ren d1 .

- Bíc ren p .
- Gãc pr«pin α .

- Gãc nưa pr«pin α/2 .

- ChiỊu cao lý thut cđa ren H
- ChiỊu cao làm việc của ren h
- Góc vuông của ren bêta .
Dung sai và cấp chính xác của
ren :

+ Trong TCVN 2249 -77 và

tiêu chuẩn 2250 – 77 qui định

TT Néi dung Tg Ph¬ng pháp

2/
a/

dung sai

ĐKTB ký hiệu ( b )
b = ITd2 + ITfp + ITfα

Hc : b = ITd2 + 1,732 ITfp +

0,06p

2



<i>IT</i>
.

- Dung sai đờng kính ngồi và
đờng kính trong chỉ qui định
sao cho tránh có độ dơi theo
yu t ú .

Nghĩa là ĐK ngoài :
dbulông dđai ốc

- ĐK trong :

d1bulông d1đai ốc

- Cấp chính xác của ren :
TCVN 2249 – 77 qui định các
mối ghép ren thờng dùngcác
cấp chính xác 2 - 6 .

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

b/

a : Độ hở dịch chuyển dầu bôi
trơn ( m ) .

p : Bíc ren .

Dung sai độ dày ren :

Dung sai độ dày ren và độ rộng
rãnh ren qui định ccx 11 . Lắp
ghép ren qui định nh sau :
- ĐK trong d1 của bu lông và

đai ốc dùng để định tâm nên
lắp ghép theo : H8/h8 ; H9/h8 ;
H8/h9 ; H9/h9 .

- ĐK ngoài d của bu lông và
đai ốc không dùg để định tâm
nên lắp ghép theo : B12/h11

TT Néi dung Tg Phơng pháp
II/

1/
a/

b/
2/
a/

b/

Dung sai then và then hoa :
Dung sai then và lắp ghép của
mèi ghÐp then:

KN vÒ mèi ghÐp then :

Then dùng để cố định các chi
tiết lắp ghép trên trục nh BR ,
puli , tay quay để truyền mô
men xoắn hoặc định hớng
chính xác chi tiết cần di trt
trờn trc .

Có 2 cách lắp :
+ Lắp chặt
+ L¾p láng

Dung sai mèi ghÐp then :
- Mèi ghÐp then cã 3 chi tiÕt
tham gia : Then , trơc , b¹c .
Dung sai và lắp ghép mối
ghép then hoa :

Khái niệm : Then đơn giản dễ
chế tạo nhng nó chỉ truyền đợc
mơ men xoắn nhỏ , cơng suất
nhỏ .

- Mối ghép then hoa đợc dùng
nhiều trong các máy vì nó đảm
bảo truyền đợc công suất lớn.
- TCVN 2324 – 78 qui định 3
kích thớc chính : ĐK ngồi D ,
ĐK trong d , chiu rng then b
.

Lắp ghép và cấp chÝnh x¸c cđa
then hoa :

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

3 yếu tố : D hoặc d và b .
+ Định tâm theo KT D .
+ Định tâm theo KT d .

+ Định tâm theo KT b .
- CÊp chÝnh x¸c :

Quy định TCVN 2245 – 77
và TCVN 2324 – 78 .

TT Néi dung Tg Ph¬ng pháp
c/ Ký hiệu : Theo trình tự sau .

- Yếu tố định tâm và số then
- Các kích thớc danh nghĩa của
d , D , b .

- Ký hiƯu c¸c miỊn dung sai .
VD : d – 8 * 36

8
7

<i>e</i>
<i>H</i>

* 4011
12

<i>a</i>
<i>H</i>

*7

8
9

<i>f</i>
<i>D</i>

IV<b>/ </b>tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc dung sai hệ mét , dsai ren vuông ,dsai và
lp ghộp ca mi ghộp then .

Câu hỏi bài tập :

1/ Trình bày công dụng , cấu tạo ren hệ mét , ren vuông .

2/ Cho biết các qui định về lắp ghép và ccx của then hoa ? Giải thích các ký hiệu
sau :

D – 6 * 26 * 30 <i>H_js</i>₆7 * 6

8
9

<i>e</i>
<i>D</i>
D – 8 * 36

6
7

<i>n</i>
<i>H</i>

* 42

11
12

<i>a</i>
<i>H</i>

* 7 <i>D_f</i> ₉9 .
V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

Giáo án số 15 Số giờ : 04 ( 33 – 36 )
Số tiết : 6 đã dạy 2 tiết
Tên bài :

dung sai các chi tiết điển hình –

chuỗi kích thớc

.

Ngày thực hiện
Lớp

Mục tiêu bài giảng<b> :</b>

- Nhằm giúp hs hiểu đợc khái niệm dung sai ổ lăn , cấp chính xác , dsai và
lắp ghép , ký hiệu lắp ghép ổ lăn , dung sai bánh răng .

- Biết đợc khái niệm và định nghĩa chuỗi kích thớc , giải chuỗi kt .
I / ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng<b>_:</b>

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
III/

1/

2/

3/

Dung sai ổ lăn:

Khái niệm : ổ_{lăn là một bé}

phận máy đã đợc tiêu chuẩn
hố , có độ chính xác cao . ổ

lăn đợc dùng nhiều trong các
máy và dụng cụ vì ma sát trong
ổ lăn là ma sát lăn nhỏ hơn
nhiều so với ma sát trong các ổ
trợt .

Cấp chính xác : TCVN 1480 –
84 qui định 5 ccx là 0 ; 6 ; 5 ; 4
; 2 với độ độ chính xác đợc sắp
xếp theo thứ tự tăng dần cấp 0
là cấp thấp nhất , cấp 2 là cấp
cao nht .

Dung sai và lắp ghép ổ lăn :
C¸c MDS theo TCVN 2245 –
77

TT Néi dung Tg Phơng pháp

4/

- Các dạng chịu tải của ổ gồm :
+ Vòng chịu tải cục bộ.

+ Vòng chịu tải trọng có chu
kỳ .

+ Vòng chịu tải dao động .
Ký hiệu lắp ghép ổ lăn :

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

IV/
1/

2/

3/

miÒn DS của các chi tiết lắp với
bạc của ổ .

Dung sai bánh răng :

Các yếu tố hình học của BR trụ
răng thẳng :

- ĐK vòng chia d.
- ĐK đầu răng De

- ĐK chân răng Di

- ĐK vòng cơ sở D0

- Bớc răng : p

- Chiều cao răng : h .
- Độ dày răng : e
- Góc ăn khớp :

- Khoảng cách tâm : A .

C ác yêu cầu của truyền động
bánh răng :

- Đảm bảo độ chính xác động
học .

- Đảm bảo mức làm việc êm .
- Đảm bảo mức tiếp xúc của
răng .

- m bo h ti thiểu .
Sai số các yếu tố của bánh răng
- Sai số động học của bánh
răng .

- Độ đảo hớng tâm của vành
răng : Frr

- Độ dao động khoảng pháp
tuyến chung : Fvwr

- Sai sè tÝch luü cña bớc răng
Fpr

- Sai lệch bớc vòng fptr

TT Néi dung Tg Phơng pháp

4/

V/
1/

- Sai lƯch bíc c¬ së : fpbr .

- Sai số prôpin răng ffr .

- Sai số hớng răng fr

- Vết tiếp xúc .

- Khe hở cạnh răng BR

Cấp chính xác của bánh răng :
TCVN 1067 – 84 qui định 12
cấp chính xác cho các br kim
loại .

Cấp chính xác ký hiệu : 1 , 2 …
12 với độ chính xác giảm dần .
Chuỗi kích th ớc :

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

2/

3/

này đợc xác định thơng qua
một hệ thống kích thớc có liên
quan gọi là chuỗi kt .

- Chuỗi kt chi tiết .
- Chuỗi kt lắp ghép .
- Chuỗi kt thẳng .

- Chuỗi kt phẳng .
- Chuỗi kt không gian .

Các thành phần của chuỗi kt :
- Khâu thành phần .
- Khâu khép kín .
Giải chuỗi kích th ớc :

- Bài toán thuận : Cho biết kt và
slgh của các khâu thành phần .
Xác định kt và slgh của khâu
khép kín .

- Gi¶ sư cã chuỗi KT nh hình
vẽ VI . 5 ( t68 )

Trong sơ đồ :
+ A5 khâu tăng

TT Néi dung Tg Phơng pháp
+ A1 , A2 , A3 là khâu giảm

+ A4 là kh©u khÐp kÝn .

- KÝ hiƯu :

+ K : Khâu khép kín
+ D : Khâu tăng
+ d : Khâu giảm

- Phơng trình cơ bản của chuỗi
kích thớc .

- K =

_




<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>D</i>

<i>i</i>





<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>d</i>

<i>i</i>

( 6.1)
- KTGHLN cđa kh©u khÐp kÝn .
Kmax =







<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>D</i>

<i>i</i>max





<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>d</i>

<i>i</i>

min

(6.2)

- KTGHNN cđa kh©u khÐp kÝn
Kmin =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>D</i>

<i>i</i>min

-

_



<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>d</i>

<i>i</i>

max

(6.3)

- Dung sai kh©u khÐp kÝn .
ITk = Kmax – Kmin

(6.4)

Hay ITk =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>IT</i>

<i>Di</i>

-



<i>n</i>

<i>i</i> 1

<i>IT</i>

<i>di</i>

=

_





<i>n</i>
<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>IT</i>

<i>Ai</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

(6.5)

- SLGH trên của khâu khép kín.
ESk = Kmax – K

=

_




<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>ES</i>

<i>Di</i>





<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>ei</i>

<i>di</i>

(6.6)

- SLGH díi cđa kh©u khÐp
kÝn .

EIk = Kmin – K

=

_



<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>EI</i>

<i>Di</i>

-

_



<i>n</i>

<i>i</i> 1

<i>es</i>

<i>di</i>

(6.7)

Thí dụ : Gia cơng một chi tiết
nh hvẽ . Hãy xác định kt , slgh ,
dsai kích thớc cịn lại

Gi¶I : T70 ( GT )

IV/ tỉng kÕt bµi : Thêi gian : 5’

- Qua bài học trên HS nắm đợc khái niệm , ccx , dsai và cách ghi ký hiệu
trên bản vẽ .

- Biết đợc KN chuỗi kích thớc , giải bài tốn , các cơng thức v gii chui
kớch thc .

Câu hỏi bài tập :

1/ Nêu khái niệm , cấp chính xác , cách ghi ký hiệu trên bản vẽ dsai bánh răng .
2/ Nêu cách giải bài toán về chuỗi kích thớc .

3 / Bµi tËp 1 ( T72 ) .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Giáo án số 16 Số giờ : 02 ( 37 – 38 )
Số tiết : 02 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

cơ sở đo lờng kỹ thuật

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giỳp hs hiu đợc một số khái niệm về đo lờng kỹ thuật .

- Tầm quan trọng và quá trình phát triển của đo lờng kỹ thuật ,đơn vị đo .
I <b>/ </b>ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
I/

1/

Một số khái niêm về đo l ờng
kỹ thuật :

Tầm quan trọng và quá trình
phát triển của đo l ờng kỹ
thuËt :

- Trong ctm cần đo kiểm tra
để đánh giá chất lợng kích
th-ớc của sản phẩm . Vì vậy kỹ
thuật đo lờng là khâu quan
trọng không thể thiếu đợc
trong quá trình sản xuất
- ĐLKT trong chế tạo cơ khí :
Đơn vị đo , dụng cụ đo ,
ph-ơng pháp đo .

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/
a/

b/
II/
1/
2/

có pan me , 1896 có căn mẫu ,
1921 - 1925 có các máy đo
quang học , các máy đo dùng
khí nén (1928 )

n vị đo độ dài :

Đơn vị đo độ dài : Năm1875
đã công nhận “ mét ” làm đơn
vị đo độ dài tiêu chuẩn.

Ngày 11 / 10 / 1960 đã xác lại
chiều dài của “mét” cho phù
hợp với chiều dài tiêu chuẩn
mới .

- Định nghĩa : Mét là độ dài =
1650763,73 bớc sóng của bớc
xạ . mét là đơn vị cơ bản trong
nghành ctm thờng dùng mm ,

m .

Đơn vị đo góc :
Độ ký hiệu là o

Các loại dụng cụ đo và ph ơng
pháp đo :

Các loại mẫu :

Gồm các loại dụng cụ đo và
máy đo .

</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

Giáo án số 17 Số giờ : 02 ( 39 – 40 )
Số tiết : 12 đã dạy 0 tiết
Tên bài :

căn mẫu - dụng cụ đo khắc

v¹ch cã dÊu .

Ngµy thùc hiƯn

Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giỳp hs hiu c công dụng và các tạo că mẫu , bộ căn mẫu.
- Cách chọn và ghép căn mẫu , cách bảo quản căn mẫu .

I <b>/ </b>ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II <b>/ </b>chuẩn bị bài giảng :

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
I/ Công dụng và cấu tạo của căn

mẫu :

- Cn mu l 1 loại mẫu chuẩn
về chiều dài , có độ chính xác
cao , dùng để truyền từ độ dài
chuẩn đến chi tiết cần ktra .
- Căn mẫu dùng để kiểm tra
các chi tiết , dụng cụ chính xác
để điều chỉnh dụng cụ đo , máy
đo , điều chỉnh máy khi gia
IV/ tổng kết bài_{: Thời gian : 5’}

- Qua bài học trên HS hiểu đợc tầm quan trọng và quá trình phát triển
của KTĐL , đơn vị đo độ dài , đơn vị đo góc , các loại dụng cụ đo và
phơng phỏp o .

Câu hỏi bài tập :

1/ Nêu mục đích , ý nghĩa và quá trình phát triển của đo lờng kỹ thuật .
2/ Cho biết các đơn vị đo độ dài , đo góc .

V <b>/ </b>tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

cơng các chi tiết chính xác .
- Cấu tạo : Căn mẫu là những
khối thép hình chữ nhật có 2
mặt đo phẳng , song song và
đợc mài rà chính xác , kích
th-ớc đo của căn mẫu là khoảng
cách 2 đỉnh giữa hai mặt đo .

TT Néi dung Tg Phơng pháp

II/

III/

- Đặc ®iĨm : MỈt ®o cđa hai
miÕng cã thĨ ghÐp khÝt víi
nhau .

- Căn mẫu thờng đợc chế tạo
thành bộ .

Cách chọn và ghép căn mẫu :
- Khi cần dùng để để kiểm tra
1 kt nào đó trớc hết ta căn cứ
vào kt cần ktra để chọn miếng
căn .

- Chọn miếng căn ghép với

nhau thành kthớc cần kiểm tra ,
đảm bảo số miếng căn ít nhất
và và phải chọn những miếng
căn có kthớc thập phân nhỏ
nhất trở đi .

TD :T77

- Trớc khi ghép căn mẫu phải
rửa sạch lớp mỡ = etxăng ,
dùng vải sạch hoặc bông lau
sạch .

Cách bảo quản căn mẫu:
- Khi sử dụng dùng panh lấy
các miếng căn ( hoặc lót vải để
lấy ra ) đặt nên miếng vải
mềm.

- Kh«ng sê tay vào các mặt đo
của căn .

- Sử dụng xong tháo những
miếng căn ra dùng xăng rửa
sạch .

- Hộp căn mẫu đặt ở nơi nhiệt
độ ít thay đổi . Tránh để gần
những nơi ẩm hoặc có hố chất

IV/ tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3}

- Qua bài học trên HS công dụng , cấu tạo của căn mẫu , các bộ căn mẫu .
- Cách chọn và ghép căn mẫu , bảo quản căn mẫu .

Câu hỏi bài tập :

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

2/ cách chọn miếng căn trong bộ căn 82 miếng để ghép các kích thớc sau :
45,87 mm ; 69,495 mm ; 12,805 mm .

V <b>/ </b>tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giỏo ỏn s 18 Số giờ : 03 ( 41 – 43 )
Số tiết : 12 đã dạy 2 tiết
Tên bài

<b>: </b>

căn mẫu - dụng cụ đo khắc

v¹ch cã dÊu .

Ngµy thùc hiƯn

Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giúp hs hiểu đợc dụng cụ đo khắc vạch có du , bit c v cỏc loi
thc .

- Yêu cầu : Hiểu rõ các loại thớc , cách nhận biết các loại thớc và cách sử
dụng mỗi loại thớc vào công việc khác nhau .

I / n nh lp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III / Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
I/ Th íc kh«ng cã du xÝch

Gåm cã thíc cøng , thíc l¸
cn , thíc l¸ thíc dây thờng
dùng đo các kích thớc không
chính xác .

-Thớc cứng dùngnhiều trong
công việc vạch dấu .

- Thớc lá dùng trong vạch dấu ,
cắt phôi , dùng khi gia c«ng
th« , kiĨm tra ph«i …

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

- Thớc khơng có du xích sử
dụng đơn giản , công việc đo
kiểm tra nhanh phạm vi đo
rộng . Vì vậy đợc sử dụng hầu

TT Néi dung Tg Phơng pháp
II/

1/

hết trong các phân xởng CK
Th

íc cã du xÝch :

- Đặc điểm : Độ chính xác cao

hơn thớc khơng có du xích , đo
đợc các kích thớc có độ chính
xác tới 0,1 ; 0,05 mm ; 0,02
mm . Dùng theo cấu tạo du
xích từng loại thớc .

- Sử dụng đơn giản thuận tiện
- Phạm vi đo rất rộng , KT ti
300 mm .

- Đợc sử dụng rộng rÃi trong
các xởng cơ khí .

- Thớc có du xích gồm các
loại : Thớc cặp , thớc đo sâu ,
cao .

Th

ớc cặp :

* Công dụng và cÊu t¹o :

- Cơng dụng : Thớc cặp đo đợc
các kích thớc bên ngồi, kthớc
bên trong ,chiều rộng , chiều
cao , chiều sâu các bậc , lỗ ,
rãnh .

- Cấu tạo : 1- Thân thớc chính ;

2 - Khung trợt ; 3 - Du xích ; 4
- Mỏ cố định ; 5 – Mỏ động ;
6 – Con trợt ; 7 – Vít ; 8 -
Đai ốc ; 10 – Vít hãm .

- Nguyên lý du xích : Để đọc
chính xác phần lẻ của mm du
xích của thớc cặp , c cu to
theo nguyờn lý sau :

Khoảng cách giữa 2 vạch trên
thân thớc chính .

Ta có biểu thức :
a ( n -1 ) = b.n

 an – a = bn
 a – b = a/n
Tỷ số a/n là giá trị của mỗi
vạch trên du xích hay còn gọi

TT Néi dung Tg Phơng pháp

là giá trị của thớc .

- Dựa trên ngun lý đó ngời ta
chế tạo du xích của thớc cặp
nh sau .

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

2/

+ Thớc cặp 1/50 .
* Cách sử dông :

Khi đo xem vạch “ 0 ” của chi
tiết ở vị trí nào trên thớc chính
ta đọc phần nguyên của kthớc
ở trên thớc chính

- Kích thớc đó xác định theo
biểu thức sau :

L = m + k.a/n .
- TD : T82 (GT )
* Cách bảo quản :

- Khụng c dựng thc đo khi
vật đang quay , 0/ đo vật thô
bẩn.

- Cần hạn chế lấy thớc ra khỏi
vật đo rồi mới đọc trị số để mỏ
thớc đỡ mịn .

- Thớc đo xong đặt đúng vị trí
trong hp .

- Luôn giữ thớc không bị bụi
bẩn bám vào thớc

- Hết ca làm phải lau chùi
th-ớc .

Th

ớc đo chiều sâu và th ớc đo
chiều cao :

Là loại thớc có du xích , cấu
tạo cơ bản giống thớc cặp ,
khác 0/ có mỏ đo cố định .
- Mỏ động của thớc đo sâulà
một thanh ngang.

- Thíc ®o chiỊu cao có thể lắp
mũi vạch , mũi đo , thớc

TT Nội dung Tg Phơng pháp
chính đợc lắp trên 1 đế ngang.

- Thớc đo chiều sâu chuyên
dùng đo chiều sâu lỗ , bậc ,
rãnh hoặc độ cao cỏc bc trờn
rónh chi tit .

- Thớc đo sâu có nhiều cỡ với
giới hạn đo 100 , 150 , 200 ,

300 , 400 , 500 mm .

IV/ tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS biết đợc các loại thớc . Công dụng , cấu tạo , nguyên
lý , cách sử dụng và bảo quản thớc .

Câu hỏi bài tập :

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Gi¸o ¸n sè 19 Sè giê : 01 ( 44 )

Số tiết : 12 đã dạy 5 tiết
Tên bài :

kiểm tra 1 tiết

.

Ngµy thùc hiƯn

Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhằm kiểm tra đánh giá chất lợng của học, sự tiếp thu trong quá trình học
tập .

- Biết áp dụng những kiến thức đã học vào giải bài và áp dụng vào thực tế .
- Rèn kỹ năng t duy , tính tốn các bài tốn về dung sai lắp ghép và đo lờng

kü thuËt .

I <b>/ </b>ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng<b> :</b>

1 / Thầy : Đề kiểm tra + Đáp án chÊm .
2 / Trß : GiÊy kiĨm tra .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
1/

2/
3/

Định nghĩa khâu tăng , khâu
giảm , khâu khép kín . Cho ví dụ.
Trình bày công dụng , cấu tạo ,
nguyên lý du xích thớc cặp .
Bài tập : Tính kích thớc giới hạn

</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

1/

của khâu khép kín trong chuỗi
kích thớc sau , dung sai cđa kh©u
khÐp kÝn :

K = 240+0,045_{+ 120} 0,005
015
,
0



 - 75

030
,

0

010
,
0



 - 50

023
,
0

010
,
0



 - 100

005
,
0

015
,
0



 -

1250,010

ỏp ỏn chm

- Khâu tăng : Là khâu mà kích
thớc của nó tăng lên sẽ làm tăng

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

2/

3/

kích thớc khâu khép kín và ngợc
lại .

- Khâu giảm : Là khâu mà kích
thớc của nó tăng lên sẽ làm giảm
kích thớc khâu khép kín và ngợc
lại .

- Khõu khộp kớn : Kích thớc khâu
khép kín hồn tồn xác định bởi
kích thớc của các khâu thành

phần .

- Trong 1 chuỗi chỉ có 1 khâu
khép kín .

- Thí dô :

A1 A2 A3 A4

A5

Trong sơ đồ :
A5 là khâu tăng

A1 , A2 , A3 lµ khâu giảm

A4 là khâu khép kín .

Trình bày nguyên lý , cấu tạo du
xích thớc cặp : Đo kthớc bên
ngoài , bên trong , chiều sâu .
- Cấu tạo :

- Nguyên lý du xích :
a(n-1) = bn
 a b = a/n .

Tỷ số a/n là giá trị của mỗi vạch
trên du xích hay còn gọi là giá trị
của kthớc .

Bài tập :

- Tính KTGH ;
- K = 10 mm
- ESk = 0,095 mm

- EIk = -0,073 mm

- ITk = 0,168 mm

IV/ tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 3’}

Thu bài + Nhận xét giờ kiểm tra .
V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang
Giáo án số 20 Số giờ : 04 ( 45 – 48 )
Số tiết : 12 đã dy 6 tit

Tên bài : Căn mẫU dụng cụ đo khắc vạch có dÊu

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giúp hs biết các loại thuớc đo có vi cấp độ chính xác , ngun lý hoạt
động của nó .

- Pan me đo ngoài , pan me đo trong , đồng hồ đo .
I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
III/

1/

Th

ớc đo có vi cấp :

- Là dụng cụ đo có cấp chính
xác cao . Nó bao gồm các loại
pan me đo ngoài và pan me đo
sâu .

Pan me đo ngoài :
- Công dụng và cấu tạo :

+ Dựng o các kích thớc chiều
dài , chiều rộng , độ dày , đờng
kính ngồi của chi tiết

+ Pan me ®o ngoµi : cã nhiỊu
cì .

+ CÊu t¹o :

- Cách sử dụng : Cách đọc trị
số trên pan me . Dựa vào mép
thớc động 6 , đọc đợc số mm
và nửa mm ở trên ống cố định
3 .

TT Néi dung Tg Phơng pháp
- TD : Đọc trị số đo trên pan

me nh H.IX – 14 .

</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

2/

3/

IV/
a/
b/
c/

chính xác không .

- Khi o tay trỏi cm thõn pan
me , tay phải vặn cho đầu đo
tiến sát vật đo đến khi gần tiếp
xúc thì vặn núm 8 cho đầu đo
tiếp xúc vật đúng áp lực đo .
- Cách bảo quản : Ko đợc dùng
pan me đo khi vật đang quay .
Pan me đo trong :

Dùng để đo đk lỗ , chiều rộng
rãnh từ 50 mm trở lên .

- Cấu tạo : H.IX – T16 .
- Cách đọc trị số : Giống pan
me đo ngồi .

* Chó ý :

Pan me đo sâu :

Đo chiều sâu các rÃnh , lỗ bậc ,
bậc thang .

- Cấu tạo : Cơ bản giống pan
me đo ngoài .

- Khi s dng đặt thanh ngang
lên mặt rãnh hoặc bậc .

- Cách đọc : Nh đọc trên pan
me đo ngồi .

Thíc đo có mặt số : Đồng hồ
so .

Cụng dng ,cu tạo : dùng
trong việc kiểm tra độ côn ,
cong , ụ van .

Cách sử dụng :
Cách bảo quản :

</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

IV/ tổng kết bà i _{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS biết pan me đo ngoài , pan me đo trong , pan me đo sâu ,
đồng hồ so .

Câu hỏi bài tập :

1/ Trình bày cơng dụng , cấu tạo và cách sử dụng pan me đo ngoài , pan me
đo trong , pan me đo sâu , đồng hồ so .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Ph¬ng ph¸p :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang
Giáo án số 21 Số giờ : 02 ( 49 – 50 )
Số tiết : 12 đã dạy 10 tiết
Tên bài :

bài tập

Ngµy thùc hiƯn

Lớp

Mục tiêu bài giảng :

- Nhằm củng cố những kiến thức đã học , giúp học sinh biết áp dụng các công
thức giải các bài tập .

- Rèn kỹ năng giải bài tập .
I <b>/ </b>ổn định lớp_{: Thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- Kiểm tra sĩ số .
II / chuẩn bị bài giảng :

1 / Thầy : giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo .
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III / bµi míi_:

TT Nội dung Tg Phơng pháp
1/ vẽ sơ đồ chuỗi kích thớc sau :

x = 150+0,075_{– 10} 0,010
020
,
0



 - 25

01
,

0

 - 20_0₀,_,030₀₁₀

_{bài giảI .}

Ta biu din cỏc kớch thc trờn
sơ đồ .

Trên sơ đồ :150+0,075_{là khâu tăng}

- 10 0,010
020
,
0

, 250,01, 20

030
,
0

010
,
0

là khâu giảm .

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

K =




<i>m</i>
<i>i</i>
<i>Di</i>
1
-




<i>n</i>
<i>i</i>
<i>di</i>
1

=150 – ( 10 + 25 + 20 )
= 95 mm

- Theo c«ng thøc ( 6.8 ; 6.7 ) .

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/

tÝnh sai lệch giới hạn của khâu
khép kín

- ESk =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>ES</i>

<i>Di</i>

-

_



<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>ei</i>

<i>di</i>

= + 0,75 – (- 0,020 + (
-0,01) +(- 0,01 )

= 0,79 mm
- EIk =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>EI</i>

<i>Di</i>

-

_



<i>n</i>

<i>i</i> 1

<i>es</i>

<i>di</i>

= 0 – ( 0,01 + 0,01 + 0,030)

= - 0,05 mm

- Theo c«ng thøc (6-5) ta tính
đ-ợc dung sai khâu khép kín :

ITk =

<i>n</i>
<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>IT</i>

<i>Ai</i>

hay
ITk = ESk – EIk

= 0,79 – ( - 0,05 )
= 0,84 mm .

Tính kích thớc giới hạn , dung
sai của khâu khÐp kÝn sau :
K = 240+0,045₊

120

0,005

015
,
0



 +

75

0,030
010
,
0



 –

50

023
,
0
010
,
0


 –

100

0,005
015
,
0



 –

120



0,010

Gi¶i .

Theo ct (6.1) ta tính đợc kích
th-ớc giới hạn của khâu khép kín .

K =





<i>m</i>
<i>i</i>

<i>Di</i>

1 -





<i>n</i>
<i>i</i>

<i>di</i>

1

= 240 + 120 – (75 + 50 +
100 + 125 )

K = 10 mm .

- Theo ct (6.7 ; 6.8 ) SLGH cđa
kh©u khÐp kÝn

- ESk =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>ES</i>

<i>Di</i>

-

_



<i>n</i>
<i>i</i> 1

<i>ei</i>

<i>di</i>

= + 0,045 + 0,005 - ( - 0,01) +

</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

+( - 0,015 ) + (- 0,010 )
= 0,095 mm

- EIk =





<i>m</i>

<i>i</i> 1

<i>EI</i>

<i>Di</i>

-

_



<i>n</i>

<i>i</i> 1

<i>es</i>

<i>di</i>

= 0 – ( - 0,015 - 0,030 + 0,023
+ 0,005 + 0,010 )
= - 0,083 mm

- Theo c«ng thøc (6-5) ta tÝnh
đ-ợc dung sai khâu khép kín :

ITk = ESk - EIk

= 0,095 – ( - 0,083 )
= 0,180 mm

IV <b>/ </b>tỉng kÕt bµi_{: Thêi gian : 2’}

- Qua bài học trên HS đã biết cách sử dụng bảng , tra bảng để giải bài
tập .

- Nắm vững các công thức tính KTGHLN , KTGHNN , dsai của lỗ ,
trục , dsai lắp ghép ,vẽ sơ đồ lắp ghép .

Câu hỏi bài tập :
Bµi tËp 1 (T28)

V <b>/ </b>tự đánh giá rút kinh nghiệm _:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giáo án số 22 Số giờ : 02 ( 51 – 52 )
Số tiết : 8 đã dạy 0 tiết

Tên bài : Ca líp - ®o gãc

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

</div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55>

I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuÈn bÞ bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trò : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi :

TT Néi dung Tg Phơng pháp
*

I/
1/

Kh¸i niƯm :

- Trong cơ khí ngời ta chế tạo
ra một loại dụng cụ đơn giản
đó là ca líp .

- Ca lÝp thỵ .

- Ca lÝp thu nhËn .
- Ca lÝp ktra .
- Ca líp ktra mòn .
Ca líp nút

Công dụng và cấu tạo :

+ Công dụng : Dùng ktra kích
thớc của lỗ , rÃnh các chi tiết
gia công trong sản xuất hàng
loạt .

+ Cấu tạo : Gồm 1 thân và 2
đầu đo , đầu qua 2 và ko qua 3

đầu qua có chiều dài lớn hơn
đầu ko qua .

- Ký hiệu : + Đầu qua : Q
+ Đầu ko qua : KQ

TT Néi dung Tg Phơng pháp

- KTDN ca u qua đợc chế
tạo theo KTGHNN , KTDN
của đầu ko qua chế tạo theo
KTGHLN của Kt cần kiểm tra.
- Thí dụ 1 : Cần ktra kích thớc
của l 40<i>K</i>6

- Theo TCVN tra kthớc lỗ

6
40<i>K</i>

_{có sai lệch là}

40

0,003
013
,
0

- Vậy KTDN đầu qua của ca
líp lµ :

DQ = Dmin = 40 – 0,013

= 39,987 mm
- KTDN của đầu kh«ng qua :
KKQ = Dmax = 40 + 0,003

= 40,003 mm
IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc các loại ca líp , phạm vi sử dụng , cách sử
dụng .

</div>
<span class='text_page_counter'>(56)</span><div class='page_container' data-page=56>

Câu hỏi bài tập :
1/

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang

Giáo án số 22 Số giờ : 04 ( 53 – 56 )
Số tiết : 8 đã dạy 2 tiết

Tên bài : Ca líp - đo góc

.

Ngày thực hiện
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhằm giúp hs biết đợc công dụng , cấu tạo , cách bảo quản calíp nút .
- Cơng dụng , cấu tạo ca líp hàm và cách bảo quản calíp hàm .

- Đo góc = phơng pháp đo trực tiếp , đo góc = phơng pháp đo gián tiếp.
I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/

II/
1/

Cỏch s dụng và bảo quản :
- Khi kiểm tra ta đa nhẹ nhàng
các đầu đo ca líp vào lỗ của chi
tiết . Nếu đầu qua đI qua đợc lỗ
, đầu ko qua ko qua đợc lỗ thớc
đạt yêu cầu .

- Cách bảo quản :

+ Trớc khi kiểm tra cần lau
sạch ca líp .

+ Khụng c n mạnh ca líp
vào lỗ của chi tiết .

+ Sau mỗi ca làm việc cần lau
chùi ca líp cẩn thận = giẻ sạch
và bôi dầu vào các mặt đo .
Ca líp hàm :

</div>
<span class='text_page_counter'>(57)</span><div class='page_container' data-page=57>

- Ca líp hàm :

Có thân và hai hàm đo : Trong

TT Néi dung Tg Ph¬ng ph¸p

2/

III/
1/

2/

3/

đó 1 hàm đo qua và 1 hàm đo
ko qua .

- Ký hiƯu : + Hµm qua : Q
+ Hµm o/ qua : KQ
- KT của hàm ko qua dợc đo
theo KTGHNN .

- TD : GT

Cách sử dụng và bảo quản :
Khi sử dụng ta đa nhẹ nhàng ca
líp qua ct , nếu đầu qua đI qua ,
đầu ko qua ko đI qua đợc ct thì
kt của ct đạt yêu cầu

Đo góc = pp đo trực tiếp :
Góc mẫu : Dùng để đo , ktra

góc , chia khắc vạch , ktra các
ca líp đo góc .

- Góc mẫu : Là những khối
thép đợc ct chính xác theo 2
loại : Hình tam giác , hình t
giỏc .

- Góc mẫu chế tạo thành bộ :
Gåm 94 miÕng , 19 miÕng vµ 5
miÕng .

- Khi dùng góc mẫu có thể
dùng riêng hoặc có thĨ ghÐp
nhiỊu miÕng = dcơ kĐp .

- Khi đo đặt góc mẫu vào sát ct
cần kt .

- Gãc mẫu chế tạo theo 2 cấp
chính xác .

Ke : Chủ yếu dùng để ktra góc
vng , cịn đợc dùng trong
vạch dấu , ktra độ sáng của mặt
phẳng , ktra vị trí tơng đối của
các ct khi lắp ráp , ktra độ
chính xác của máy .

- Các loại ke : 900 _{; 120}0_.

- Ke thng đợc chế tạo = thép
C dcụ

Ca líp cơn : Dùng để ktra góc

TT Néi dung Tg Phơng pháp

4/

côn trong và côn ngoài .
- Gồm 2 loại :

+ C«n mãc .
+ C«n hƯ mÐt .

- Khi dùng ca líp nút ktra lỗ
côn ta xoa bột màu lên ca líp .
Lắp ca líp vào lỗ của ct cần
ktra .

</div>
<span class='text_page_counter'>(58)</span><div class='page_container' data-page=58>

IV/
1/

2/

để đo góc = pp tuyệt đối có
nhiều loại cấu tạo khác nhau.
Trong ck thờng dùng loại thớc
đo góc có du xích đọc đợc ccx
tới 5 v 2 .

Đo góc = pp gián tiếp :
Đo góc côn ngoài :

- o gúc cơn ngồi của ct
nh hvẽ , ta dùng 2 trục đo có
cùng đk : Trớc hết đặt 2 trục đo
tiếp xúc với đầu đo có dk nhỏ .
Góc cơn của ct là 2 .

tg =

2

<i>m</i>
<i>M</i> 

Đo góc cơn trong : Dùng 2 viên
bi có đk d0 v D0 ln lt t

viên bi vào lỗ và dùng thớc sâu
hoặc pan me đo sâu đo kt H và
h .

Kết quả : Sin =

<i>l</i>

<i>d</i>

<i>D</i>

2

0
0

Trong đó : l = H – h

-2

0
0

<i>d</i>

<i>D</i>



IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc cách sử dụng và bảo quản ca líp nút ,
- Cơng dụng , cấu tạo ca líp hàm , cỏch s dng v bo qun .

- Các pp đo ; + Đo gián tiếp .
+ Đo trực tiếp .
Câu hỏi bµi tËp :

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(59)</span><div class='page_container' data-page=59>

Giáo án số 22 Số giờ : 04 ( 53 – 56 )
Số tiết : 8 đã dạy 2 tiết

Tên bài : Ca líp - đo góc

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

- Nhm giỳp hs bit đợc công dụng , cấu tạo , cách bảo quản calíp nút .
- Cơng dụng , cấu tạo ca líp hàm và cách bảo quản calíp hàm .

- Đo góc = phơng pháp đo trực tiếp , đo góc = phơng pháp đo gián tiếp.
I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
2/

II/
1/

Cách sử dụng và bảo quản :
- Khi kiểm tra ta đa nhẹ nhàng
các đầu đo ca líp vào lỗ của chi
tiết . Nếu đầu qua đI qua đợc lỗ
, đầu ko qua ko qua c l thc
t yờu cu .

- Cách bảo quản :

+ Trớc khi kiểm tra cần lau
sạch ca líp .

+ Khơng đợc ấn mạnh ca líp
vào lỗ ca chi tit .

+ Sau mỗi ca làm việc cần lau
chùi ca líp cẩn thận = giẻ sạch
và bôi dầu vào các mặt đo .
Ca líp hàm :

Công dụng Cấu tạo : Dùng
ktra kích thớc của trục trong sx
hàng loạt .

- Ca líp hàm :

Có thân và hai hàm đo : Trong

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/

đó 1 hàm đo qua và 1 hàm đo
ko qua .

- Ký hiƯu : + Hµm qua : Q
+ Hµm o/ qua : KQ
- KT của hàm ko qua dợc đo
theo KTGHNN .

- TD : GT

</div>
<span class='text_page_counter'>(60)</span><div class='page_container' data-page=60>

III/
1/

2/

3/

đầu ko qua ko đI qua đợc ct thì
kt của ct đạt yêu cầu

Đo góc = pp đo trực tiếp :
Góc mẫu : Dùng để đo , ktra
góc , chia khắc vạch , ktra các
ca líp đo góc .

- Góc mẫu : Là những khối
thép đợc ct chính xác theo 2
loại : Hình tam giác , hình tứ
giác .

- Góc mẫu chế tạo thành bộ :
Gồm 94 miếng , 19 miÕng vµ 5
miÕng .

- Khi dïng gãc mẫu có thể
dùng riêng hoặc có thể ghép
nhiỊu miÕng = dcơ kĐp .

- Khi đo đặt góc mẫu vào sát ct
cần kt .

- Gãc mÉu chÕ t¹o theo 2 cÊp
chÝnh x¸c .

Ke : Chủ yếu dùng để ktra góc
vng , cịn đợc dùng trong
vạch dấu , ktra độ sáng của mặt
phẳng , ktra vị trí tơng đối của
các ct khi lắp ráp , ktra
chớnh xỏc ca mỏy .

- Các loại ke : 900 _{; 120}0_.

- Ke thờng đợc chế tạo = thép
C dcụ

Ca líp cơn : Dùng để ktra góc

TT Néi dung Tg Phơng pháp

4/

IV/
1/

c«n trong và côn ngoài .
- Gồm 2 loại :

+ C«n mãc .
+ C«n hƯ mét .

- Khi dùng ca líp nút ktra lỗ
côn ta xoa bột màu lên ca líp .
Lắp ca líp vào lỗ của ct cần
ktra .

Thc o góc vạn năng : Dùng
để đo góc = pp tuyệt đối có
nhiều loại cấu tạo khác nhau.
Trong ck thờng dùng loại thớc
đo góc có du xích đọc đợc ccx
tới 5’ và 2’ .

Đo góc = pp gián tiếp :
Đo góc côn ngoài :

</div>
<span class='text_page_counter'>(61)</span><div class='page_container' data-page=61>

2/

tg =

2

<i>m</i>
<i>M</i> 

Đo góc cơn trong : Dùng 2 viên
bi có đk d0 và D0 lần lợt đặt

viªn bi vào lỗ và dùng thớc sâu
hoặc pan me đo sâu đo kt H và
h .

Kết quả : Sin =

<i>l</i>

<i>d</i>

<i>D</i>

2

0
0

Trong đó : l = H – h

-2

0
0

<i>d</i>

<i>D</i>



IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc cách sử dụng và bảo quản ca líp nút ,
- Cơng dụng , cấu tạo ca líp hàm , cách sử dụng và bảo quản .

- Các pp đo ; + Đo gián tiếp .
+ §o trùc tiÕp .
Câu hỏi bài tập :

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

Nguyễn văn Quang
Giáo án số 24 Sè giê : 01 ( 57 )

Số tiết : 8 đã dạy 6 tit

Tên bài : bàI tËp

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

Nhm cng c những kiến thức đã học , giúp hs biết áp dụng các công thức vào giải

các bài tập .

- Rèn kỹ năng giải bài tập . Vận dụng các công thức đã học vào giải bài tập .
I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

</div>
<span class='text_page_counter'>(62)</span><div class='page_container' data-page=62>

Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp

Cần ktra các lắp ghép 50<i>Hg</i>66 ;
5

5

45<i>_mH</i>

; 60<i>K_h</i>₈7 ; 75<i>Js_d</i>₉8 .

Hãy xác định KTDN các đầu
đo của ca líp nút và ca líp hàm.
Giải :

- Ktra l¾p ghÐp 50<i>Hg</i>66

- Tra bảng xác định sai lệch
của lắp ghộp 0,025

041
,
0

016
,
0
0

50

- KTDN đầu qua của ca líp nút:
dQ = Dmin = 50 – 0

= 50 mm

- KTDN đầu qua của ca lÝp nót:
dKQ = Dmax = 50 – 0

= 50 + 0,016
= 50,016 mm .
- KTDN cña hµm qua lµ :

DQ = dmax = 50 + ( - 0,025 )

TT Néi dung Tg Ph¬ng ph¸p
= 49,975 mm

- KTDN cđa hµm ko qua :
DKQ = dmin = 50 – 0,041

= 49,959 mm .
IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thời gian : 3}

- Qua bài học trên HS biết cách tìm KTDN cần ktra của ca líp nút , ca líp hàm ,
cách ktra của ca líp .

Câu hỏi bài tập :

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :

- Thêi gian :

Ngµy

Giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(63)</span><div class='page_container' data-page=63>

Giỏo ỏn s 25 Số giờ : 01 ( 58 )
Số tiết : 8 đã dạy 7 tiết

Tên bài : kI ểm tra 1 tiết

.

Ngµy thùc hiƯn
Lớp

Mục tiêu bài giảng_:

Nhm tng kt , ỏnh giá kết quả học tập của hs , sự tiếp thu kiến thức đã học .
- Rèn kỹ năng t duy trong học tập , biết cách dùng ca líp để ktra các ct . Giải bài tập
. Vận dụng các công thức đã học vào giải bài tập .

I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.
2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Phơng pháp
1/

2/
3/

II/
1/

Trình bày công dụng , cấu tạo
ca líp nút .

Trình bày công dụng , cấu tạo ,
cách sử dụng góc mẫu .

Kiểm tra các lắp ghép sau :

5
45<i>H</i>

_;45<i>m</i>5_.

Hãy xác định KTDN các đầu
đo của ca líp nút và ca líp hàm.
Đáp án chấm

Cơng dụng : Ca líp dùng để
ktra kthớc lỗ , rãnh các ct gia
cơng khi sx hàng loạt .

- CÊu t¹o : Gåm có thân 1 và 2
đầu đo ; Đầu qua 2 và đầu ko
qua 3 .

- Ký hiệu : + Đầu qua : Q
+ Đầu ko qua : KQ

TT Néi dung Tg Phơng pháp

2/

- KTDN ca u qua c chế
tạo theo KTGHNN .

- KTDN của đầu ko qua đợc
chế tạo theo KTGHLN của ct
cần ktra .

Công dụng , cấu tạo và cách sử
dụng gãc mÉu :

</div>
<span class='text_page_counter'>(64)</span><div class='page_container' data-page=64>

3/

gãc .

- Góc mẫu là những khối thép
đợc chế tạo chính xác theo 2
loại ; tam giác và tứ giác .
- Cách sử dụng : Khi đặt góc
mẫu vào sát cạnh của góc cần
ktra .

* Ktra chi tiÕt 45<i>H</i>5

- Tra bảng 6 ; xác định sai lệch
của chi tit : 0,020

009
,
0

45

- KTDN đầu qua của ca lÝp nót:
dQ = Dmin = 45 + 0,009

= 45,009 mm
- KTDN ®Çu ko qua cđa ca lÝp
nót:

dKQ = Dmax = 45 + 0,020

= 45,020 mm
* Ktra chi tiÕt 45<i>m</i>5

- Tra bảng 5 ; xác định sai lệch
của chi tiết : 0,020

009
,
0

45




- KTDN cđa hµm qua lµ :
DQ = dmax = 45 + 0,020

= 45,020 mm .
- KTDN cđa hµm ko qua lµ :
DKQ = dmin = 45 + 0,009

= 45,009 mm .

IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thêi gian : 3’}

Thu bài + Nhận xét giờ ktra .
V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :

- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viên

Nguyễn văn Quang
Giáo án số 26 Số giờ : 02 ( 59 – 60 )
Số tiết : 2 đã dạy 0 tiết

Tên bài : ôn tập hết môn

.

Ngày thực hiƯn
Líp

</div>
<span class='text_page_counter'>(65)</span><div class='page_container' data-page=65>

- Nhằm củng cố , khắc sâu những kiến thức đã học của môn học .
- Rèn kỹ năng học tập , giải các bài tập về dung sai .

I / ổn định lớp_{: thời gian : 2’}

Líp
Sè HS v¾ng

- Nội dung nhắc nhở : - ổ_{n định lớp .}

- KiÓm tra sÜ sè .
II / chuẩn bị bài giảng_:

1 / Thầy : Giáo án + Giáo trình + Tài liệu tham khảo.

2 / Trß : Vë ghi + Dơng cơ häc tËp .

III <b>/ </b>Bµi míi_:

TT Néi dung Tg Ph¬ng ph¸p
1/

2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/

PhÇn I : Lý thuyÕt

Dung sai là gì ? Phân biệt dsai
của ct và ds của lắp ghép , cách
tính dung sai .

Th no l lắp ghép ? Lắp ghép
đợc chia thành mấy loại , đặc
tính của từng loại .

Trong TCVN cã bao nhiªu ccx;
ký hiƯu cơ thĨ tõng cÊp .

Cho biết đặc điểm của lắp
ghép có độ dơI .

Sai sè hƯ thóng là gì ? Cho thí
dụ .

Trình bày công dụng cấu tạo
ren hệ mét, ren vuông .

Định nghĩa khaau tăng , khâu
giảm , khâu khép kín . Cho mét
vµi vÝ dơ .

Nêu mục đích ý nghĩa của o
l-ng k thut

Trình bày công dụng cấu tạo ca

TT Néi dung Tg Phơng pháp
10/

nút , ca líp hàm .

Trình bày pp sử dụng và bảo
quản ca líp .

Phần II : bàI tập .

Mt lp ghộp cú độ hở trong đó
Ct lỗ _₅₀0,015

Ct trơc 0,002
025
,
0

50




- Tính KTGH và Ds của các ct .
- Tính độ hở giới hạn , độ hở tb
và ds của lp ghộp .

GiảI .
- KTGHLN của lỗ :

Dmax = D + ES

= 50 + 0,015
= 50,015 mm
- KTGHNN của lỗ :

Dmin = D + EI

</div>
<span class='text_page_counter'>(66)</span><div class='page_container' data-page=66>

2/

3/

= 50 mm
- Dung sai của lỗ :

ITD = Dmax - Dmin

= 50,015 - 50
= 0,015 mm
- KTGHLN cđa trơc :

dmax = d + es

= 50 + ( - 0,002 )
= 49,998 mm
- KTGHNN cđa trơc :

dmin = d + ei

= 50 + ( - 0,025 )
= 49,975 mm
- Dung sai cđa trơc :

ITd = dmax - dmin

= 49,998 - 49,975
= 0,023 mm

- §é hë lín nhÊt :
Smax = Dmax – dmin

= 50,015 – 49,975
= 0,040 mm

- §é hë nhá nhÊt :

TT Néi dung Tg Ph¬ng ph¸p

Smin = Dmin – dmax

= 50 – 49,998
= 0,002 mm
- Độ hở trung bình :
Stb =

2

min
max

<i>S</i>

<i>S</i>



=

2
002
,
0

040
,

0 

= 0,021 mm

IV/ tỉng kÕt bµ i _{: Thêi gian : 3’}

- Qua bài học trên HS nắm đợc một cách có hệ thống những kiến thức đã học .
- Biết áp dụng các công thức đã học để giải các bài toán . T duy trong học tập .

V / tự đánh giá rút kinh nghiệm_:

- Néi dung :
- Phơng pháp :
- Thêi gian :

Ngày

Giáo viªn

</div>

<!--links-->