Phân tích đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh của Lê Hữu Trác

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (634.65 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI VĂN MẪU LỚP 11

PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH CỦA LÊ HỮU TRÁC

A. Sơ đồ tóm tắt

B. Dàn bài chi tiết 
1. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
+ Là một danh y nổi tiếng.

+ Là một tác giả có nhiều tác phẩm có giá trị về mặt y học và văn học.
- Giới thiệu tập Thượng kinh kí sự và đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh.
+ Thượng kinh kí sự là tập kí sự nổi tiếng của Lê Hữu Trác.

+ Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh khơng những miêu tả cảnh xa hoa ở phủ chúa, mà cịn làm
tốt lên một tâm hồn và nhân cách của vị lương y tài ba đức độ này.

2. Thân bài

- Nêu tóm tắt đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh:

+ Đoạn trích kể lại sự việc tác giả được chúa Trịnh Sâm triệu vào chữa bệnh cho thế tử Trịnh
Cán.

+ Thể hiện chân thực bức tranh về cuộc sống vương giả ở phủ chúa Trịnh.
- Phân tích cuộc sống trong phủ chúa Trịnh

+ Quang cảnh:

Khi vào phủ phải qua nhiều cửa, mỗi cửa đều có lính gác.

Khu vườn: cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng
mùi hương.

Hành lang quanh co nối nhau liên tiếp.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy.

Đến nội cung thế tử: đi qua độ năm, sáu lần trướng gấm, nến to cắm trên một cái giá bằng
đồng, ghế rồng son son thếp vàng, xung quanh lấp lánh, hương hoa ngào ngạt.

+ Cung cách sinh hoạt:

Nhiều nghi lễ: Khi vào phủ theo lệnh chúa thì có tên đầy tớ chạy trước hét đường, trong
phủ: người giữu cửa truyền báo rộn ràng.

Lời lẽ: cung kính và lễ độ.

Bữa cơm sáng: mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn là của ngon vật lạ.

Xung quanh thánh thượng có phi tần chầu chực.

Thế tử bị bệnh thì có bảy, tám vị lương y của sáu cung, hai viện phục dịch và lúc nào cũng
có mấy cung nhân đứng hầu bên cạnh.

- Thái độ, tâm trạng của tác giả:

+ Ngỡ ngàng trước sự xa hoa, lộng lẫy của phủ chúa.

+ Khơng đồng tình với cách sống ngột ngạt, thừa ứ của trong phủ chúa..

+ Tâm trạng khi bắt mạch, kê đơn: có sự giằng xé nhưng sau tất cả ơng đã làm trịn lương
tâm của người hành nghề y, tỏ ra là một người có đức độ, kinh nghiệm chuẩn bệnh…

3. Kết bài

- Tóm gọn lại vấn đề: qua đoạn Vào Trịnh phủ chúng ta đã thấy được khung cảnh giàu có,
xa hoa nơi phủ chúa, đồng thời cũng nhận thấy một nhân cách cao thượng trong con người
của danh y Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh của Lê Hữu Trác

Hải Thượng Lãn Ơng - Lê Hữu Trác khơng chỉ là một danh y nổi tiếng, mà còn là một tác giả
có nhiều tác phẩm văn học có giá trị thời trung đại. Lê Hữu Trác để lại cho đời một sự
nghiệp y học đồ sộ, nổi bật hơn cả là bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh được coi là bách khoa
toàn thư về y học thế kỉ XVIII. Các tác phẩm của ông khơng chỉ có giá trị về y học mà còn
mang nhiều giá trị văn học sâu sắc vì đã ghi lại cảm xúc chân thật cùng như bộc lộ tâm
huyết, đức độ của người thầy thuốc. Thượng kinh kí sự là tập kí sự nổi tiếng trong cuộc đời
Lê Hữu Trác. Tác phẩm kể về cuộc sống xa hoa trong phủ chúa Trịnh và quyền uy thế lực
nhà chúa cũng như những điều mắt thấy tai nghe nhân dịp được chúa Trịnh Sâm triệu vào
chữa bệnh. Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh khơng chỉ miêu tả cuộc sống xa hoa ở phủ chúa,
mà còn thể hiện rõ nét tâm hồn và nhân cách của vị lương y tài hoa đức độ này.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đung đưa thoang thoảng mùi hương”. Cảnh vật ấy
khiến cho ta có cảm giác, nơi đây là một khu vườn địa đàng nào đó trên tiên giới trong các
truyện cổ tích dân gian, chứ không phải cảnh ở hiện thực mà tác giả nhìn thấy. Tiếp đến tác
giả ghi lại những sự việc minh nhìn thấy: “Những dãy hành lang quanh co nối nhau liên tiếp, 
người qua lại như mắc cửi”. Đồng thời tác giả cũng bộc lộ những nét suy nghĩ chân thành khi

có việc liên quan được đặt chân vào một nơi mà chính tác giả cũng nghĩ mình đang ở trong
mơ: “Tơi nghĩ bụng: mình vốn con quan... Bước chân đến đây mới hay cái cảnh giàu sang của 
vua chúa thực khác hẳn người thường”. Điều này chứng tó thái độ ngỡ ngàng đến bất ngờ
của tác giả. Khung cảnh giàu sang đó là ngồi sức tưởng tượng của ơng. Đứng trước cảnh
đẹp đệ nhất trời Nam ấy, tâm hồn người thầy thuốc tràn ngập một cảm xúc chân thành của
một tâm hồn nhạy cảm:

Lính nghìn cửa vác đòng nghiêm nhặt, 
Cả trời Nam sang nhất là đây! 
... Khác gì ngư phủ đào nguyên thủa nào!

Bản thân vốn là một con người không màng danh lợi, nhưng đứng trước khung cảnh hoành
tráng này, Lê Hữu Trác không tỏ ra miệt thị, phản diện trong cách nhìn nơi mà ơng khơng hề
muốn đến này. Trái lại ông vẫn ngợi ca, vẫn ngập tràn xúc cảm trước vẻ đẹp tuyệt vời nơi
đây, có được điều này là do Lê Hữu Trác là nhà thơ có tâm hồn giàu cảm xúc trước thiên
nhiên, tạo vật, thế sự. Có một điều chúng ta nhận thấy rằng ơng nhìn và cảm nhận bằng con
mắt khách quan, đứng trước cảnh đẹp thì ơng ngợi ca, nhưng khơng hồn tồn ngợi ca tất

cả, dường như đằng sau những dòng thơ này vẫn ẩn chứa một nỗi niềm u hoài của tác giả:

Quê mùa, cung cấm chưa quen,

Ông tự coi mình là kẻ quê mùa lạc vào chốn cung đình, có khác gì Đào Ngun lạc vào chốn
thần tiên. Cảnh thì đẹp đấy, nhưng lịng người nào có vui gì.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

thái y chỉ lo dùng thuốc cơng phạt theo ý mình. Tỏ ta đây là hiểu biết nhưng chỉ làm cho thế
tử ngày càng yếu đi. Thế tử chính là nạn nhân của sự ngu dốt, của sự thừa thãi quá mức nơi
phủ chúa. Đó cũng chính là những biểu hiện rõ nét nhất của một triều đại suy đồi đã đến lúc
mạt vận, diệt vong, là sản phẩm của một chốn chỉ biết xu nịnh, ăn chơi phè phỡn không lo
cho cuộc sống của nhân dân lao động.

Lê Hữu Trác nhanh chóng nhận ra khuyết tật của phủ chúa, phán xét chính xác căn bệnh của
thế tử, đồng thời cũng thấy được căn bệnh chung của nơi giàu sang này. Chính vì thế mà có
lúc ông đã do dự: “Nhưng sợ mình không ở lâu, nếu mình làm có kết quả ngay thì sẽ bị danh 
lợi nó ràng buộc, khơng làm sao về núi được nữa. Chi bằng ta dùng thứ phương thuốc hịa 
hỗn, nếu khơng trúng thì cũng khơng sai bao nhiêu”. Từ xưa đến nay, con người chỉ sợ thất
bại, khổ đau. Cịn với Lê Hữu Trác thì hồn tồn ngược lại, ơng sợ cơng danh, sợ uy quyền
ràng buộc. Nhưng những suy nghĩ ấy nhanh chóng mất đi, nhường chỗ cho chữ trung, chữ
đức cha ơng mình đời đời... để nối tiếp cái lịng trung của cha ơng mình mới được. Là một
nhà nho chân chính, dù lánh xa danh lợi, nhưng để giữ vững khí tiết của mình, ơng vẫn đặt
chữ trung lên hàng đầu, dù vị chúa mà ông thờ, triều đại mà ông sống là một xã hội thối nát,
suy đồi. Ơng có thể làm như suy nghĩ ban đầu, không hại ai, cũng không gây đau khổ cho ai,
nhưng vì tấm lịng lương y như từ mẫu cứu người không phân biệt sang hèn, đẳng cấp, Lê
Hữu Trác đã làm đúng tâm đức của một thầy thuốc. Tấm lịng ấy đáng được ca ngợi.

Phải có một cái nhìn tinh tế, một tâm hồn và nhân cách cao thượng, tác giả mới có cái nhìn
sắc sảo và chân thực về cuộc sống xa hoa mà tàn tạ nơi phủ chúa.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên

khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS 
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.