LÀM SAO ĐỂ TRỞ THÀNH NGƯỜI CÓ KHẢ QUYẾT ĐOÁN?

TÍNH QUYẾT ĐỐN
L ÀM

SAO ĐỂ TRỞ THÀNH NGƯỜI CĨ KHẢ QUYẾT
ĐOÁN ?

Cuộc sống của mỗi người là chuỗi các quyết
định liên tiếp. Một người thành cơng chính là
sản phẩm của các quyết định chính sách, kịp
thời.
Sự quyết đốn là phẩm chất của sự tự tin và đáng
tin cậy. Đó là một phương thức giao tiếp được đặc
trưng bởi các tuyên bố tự tin khẳng định mà
không cần bằng chứng.

Cuốn sách nhỏ này, tơi muốn mang đến cho
bạn cái nhìn đầy đủ về sự quyết đoán. Cuốn
sách sẽ giúp bạn quản lý và rèn luyện khả năng
quyết đoán của bản thân.
Chúc bạn thành cơng!

© T HANH TRAN
Copyright © 2019 by Thanh Tran.

1


MỤC LỤC:
1. Sự quyết đốn là gì
2. Xác định tính quyết đoán
3. Bốn cách ứng xử

4. Mức độ của sự quyết đoán
5. Sự khẳng định và sự hiếu thắng
6. Câu hỏi đo tính quyết đốn của bạn
7. Lời khun cho sự quyết đoán
8. Giới hạn của sự quyết đoán
9. Đối phó với sự tức giận

2


1. Sự quyết đốn là gì
Sự quyết đốn là có thể bày tỏ ý kiến, suy nghĩ
và cảm xúc rõ ràng theo cách khơng đối
đầu. Đó là khả năng tơn trọng và phát huy
quyền của chúng ta mà không từ chối quyền
và ranh giới cá nhân của người khác.
Một người quyết đốn có quyền kiểm sốt
gần như hồn tồn đối với cuộc sống của
anh ta và anh ta sẽ không để người khác lợi
dụng.

Đặc điểm của người quyết đoán
Những người quyết đốn có xu hướng:
•

Họ nhận thức được quyền lợi của mình và cảm
thấy thoải mái khi thực hiện chúng.

•

Họ tự tin bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ và ý kiến
của mình.

•

Họ biết cách chế ngự cơn giận của mình và vẫn
hợp lý về điều đó.

•

Họ có khả năng xây dựng mối quan hệ thân
thiện với người khác.

•

Họ tin vào tình bạn nơi cả hai người đều có
quyền bình đẳng về quan điểm.

3


Thí dụ
Những người quyết đốn sẵn sàng đàm phán
bất kỳ đề xuất nào mà không khăng khăng với
ý kiến chủ quan của mình. Cùng xem tình
huống này
Rajat cho người hàng xóm Nikhil, cũng là đồng
nghiệp của anh đi nhờ xe đến văn phịng mỗi
ngày. Tuy nhiên, Nikhil khơng bao giờ đề nghị
trả tiền xăng. Điều này làm cho Rajat cảm thấy

bị lợi dụng. Trong khi một người hung hăng sẽ
hét lên và một người thụ động sẽ tiếp tục hờn
dỗi, Rajat - là một người quyết đốn - lên
tiếng Tơi muốn đề nghị bạn đi xe, vì cả hai chúng tôi
đều đi đến cùng một nơi. Sẽ ổn với bạn nếu
chúng ta thay phiên nhau trả tiền xăng mỗi
tuần? Dù sao, bạn sẽ tốn nhiều tiền hơn và
lãng phí nhiều thời gian hơn bằng cách đi xe
buýt hoặc xe của bạn đi làm mỗi ngày.

Bằng cách này, Rajat đã đưa ra quan điểm
của mình mà khơng làm tổn thương cảm
xúc của đồng nghiệp. Anh cũng khiến người
khác nhận ra suy nghĩ của mình.

4


2. Xác định tính quyết đốn

Sự quyết đốn là khả năng bày tỏ suy nghĩ và
cảm xúc của bạn, và đưa ra ý kiến của bạn ngay cả khi mâu thuẫn - theo cách mà bạn nêu
rõ quan điểm của bạn trong khi vẫn tôn trọng
cảm xúc và ý kiến của người khác.
•

Nó làm cho bạn nói một cách trung thực và
trực tiếp về suy nghĩ, cảm xúc và ý kiến của
bạn mà

khơng

làm

mất

lịng

người

nghe, hoặc làm tổn thương tình cảm của họ.
•

Nó làm cho người khác thoải mái hơn khi nói
chuyện với bạn, vì anh ta cảm thấy rằng ý kiến
của mình cũng đang được coi trọng như
nhau. Điều này làm cho anh ấy sắp tới và cởi
mở hơn để chia sẻ suy nghĩ của anh ấy với
bạn.

•

Nó khiến bạn tự tin để kiểm sốt cuộc sống của
mình nhiều hơn trong những tình huống khó
khăn, thay vì mù qng làm theo chỉ dẫn và
chỉ dẫn của người khác.

Một người quyết đoán thường sẽ hiển thị các
đặc điểm sau 5

•

Giọng nói chắc chắn nhưng dễ chịu

•

Lời nói rõ ràng và sự chân thành

•

Hành vi phù hợp tại bất kỳ tình huống nào

•

Bản chất hợp tác và tiến bộ

6


3. Bốn cách ứng xử
Bạn cần xem xét bốn cách hành xử sau đây khi
nói đến sự quyết đốn -

Bốn cách ứng xử
Thụ động
Những người thể hiện hành vi thụ động có xu
hướng theo nhu cầu của người khác hơn là của
họ, vì họ nghĩ rằng họ thấp kém hơn những
người khác. Người thụ động có thể khơng đồng

ý với những gì người khác nói, nhưng họ
thường tn theo quyết định của người khác để
tránh đối đầu, đổ lỗi hoặc trách nhiệm. Tuy
nhiên, những người thụ động phải chịu đựng
các vấn đề liên quan đến lòng tự trọng như
trầm cảm, vì nhu cầu của họ ln bị bỏ qua.

Hung hang, nóng nẩy
Những người hung hăng tin vào việc đứng lên
bảo vệ quyền lợi của mình, ngay cả khi phải
trả giá bằng việc gây nguy hiểm cho quyền lợi
và làm tổn thương cảm xúc của người khác. Họ
tin vào việc sử dụng các quyền riêng của họ,
nhưng khơng có quyền bình đẳng. Họ thường
có được cách riêng của mình bằng cách bắt
7


nạt, đe dọa hoặc bị thúc đẩy với người
khác. Trong một khoảng thời gian, họ phải chịu
đựng các vấn đề cơ lập, vì mọi người khó có
thể giữ tình cảm với những người hung hăng
lâu dài.

Mỉa mai, thù địch
Những người thể hiện hành vi này làm điều đó
để giữ một số trật tự tự do và độc lập trong
một môi trường áp đặt mạnh mẽ. Đây là một
cách gián tiếp để thể hiện thái độ thù địch
không phù hợp, với tâm trạng buồn rầu. Những

người này tránh nói ra cảm xúc thực sự của họ
nhưng tiết lộ chúng theo những cách mỉa mai
và tổn thương hơn nhiều.

Quyết đoán
Những người quyết đốn tơn trọng quyền của
họ, và của những người khác. Họ trình bày
quan điểm của họ một cách chắc chắn và tự
tin, nhưng cẩn thận chọn từ ngữ của họ để
tránh làm tổn thương cảm xúc và cảm xúc của
mọi người. Họ biết để kiểm sốt cơn giận của
mình và thể hiện hành vi phù hợp nhất trong
bất kỳ tình huống nào.

8


4. Mức độ của sự quyết đốn
Khi những người có suy nghĩ và sự nhạy cảm
khác nhau được đặt trong một tình huống nào
đó, họ thể hiện hành vi thay đổi từ người này
sang người khác.
Chúng ta hãy quan sát bốn loại người và hành
vi khác nhau của họ trong những tình huống
đó -

Tình huống 1
Karan là một nhà văn thích dành thời gian cho
bản thân trong khi viết. Mỗi buổi chiều, người
hàng xóm của anh ta - một người già đã nghỉ

hưu - ghé vào để trị chuyện thơng
thường. Karan không đánh giá cao việc “viếng
thăm” hàng ngày ảnh hướng quyền riêng tư
của mình. Làm thế nào anh ta có thể xử lý tình
huống này?
Bị động - (điều này không xảy ra ngay
bây giờ ) Chào Bác! Mời vào.

Hung hăng - (thời gian để chấm dứt
điều này một lần và mãi mãi). Chuyến

9


thăm hàng ngày này phải dừng lại.
Bị động-hung hăng - (và đến đây là kẻ
thua cuộc cô đơn) Oh, xin chào! Bạn
hồn tồn đánh gục tơi với chuyến thăm
bất ngờ này.
Quyết đốn - ( anh ấy khơng biết rằng
tơi đang bận. Làm thế nào để anh hàn
xóm biết tơi đang bận? ) Tơi sẽ nói
chuyện với anh anh về cơng việc của
mình. Tơi đề nghị anh ấy các buổi gặp
khác vào thời gian thích hợp để đảm bảo
sự tơn trọng và khơng mất định sự hữu
hảo của hang xóm.

Tình huống 2
Diya đã chờ được 30 để biết thông tin chi tiết

về một chuyến tàu cụ thể. Ngay khi cô chuẩn
bị đến lượt, một anh chàng nhảy vào hàng đợi
và yêu cầu cơ để anh ta đặt câu hỏi của
mình. Diya sẽ làm gì?

10


Bị động - Hmm, được rồi.

Tức giận – Bạn không thấy tối đã chờ từ
lâu à? Thật mất lịch sự.

Thụ động - Ồ, chắc chắn rồi. Tôi chỉ kiểm
tra thông tin thơi mà.

Quyết đốn - ( anh ấy có vẻ vội vàng
nhưng tôi cũng đã chờ đợi rất lâu ) Tôi
cũng đã chờ đợi khá lâu rồi. Tôi sẽ không
mất nhiều thời gian, tôi hứa.

11


5. Sự khẳng định và sự hiếu
thắng
Mọi người có xu hướng nhầm lẫn sự quyết
đoán là sự gây hấn, hiếu thắng nhưng có sự
khác biệt đáng chú ý giữa hai người.

Quyết đoán hay hung hang, hiếu thắng
Trở nên quyết đoán có nghĩa là bạn có khả
năng nói lên suy nghĩ và ý kiến của mình và
biết cách tìm kiếm phản hồi mang tính xây
dựng từ người khác. Bạn biết làm thế nào để
xử lý những lời chỉ trích và quan điểm đối
lập. Khi bạn đưa ra quyết định như một người
quyết đốn, nó sẽ dẫn đến một cuộc đàm phán
trong đó lợi ích của cả hai bên được tơn trọng.
Trở nên hung hang, hiếu chiến có nghĩa là bạn
thể hiện quyền lợi của mình và thể hiện rõ
ràng nhu cầu của mình, nhưng chỉ bằng cách
làm nhục, lăng mạ và hạ thấp người khác. Bạn
có thể coi đó là động lực cho người khác,
nhưng đó là tất cả về việc ích kỷ theo đuổi
tham vọng của riêng bạn mà không xem xét
suy nghĩ và ý kiến của người khác. Nó liên
quan đến hành vi xô đẩy, bạo lực và thống trị.

12


Thật thú vị, những người thể hiện cả hai hành
vi là cực kỳ hiếu chiến và định hướng mục
tiêu. Tuy nhiên, một người quyết đoán sẽ đưa
cả đội đi cùng anh ta trên con đường phía
trước, trong khi người hung hăng sẽ gây áp lực
và kiệt sức, thậm chí giẫm đạp lên người khác
để đạt được mục tiêu của mình. Kết quả là,
những người quyết đốn ăn mừng thành cơng

của họ với mọi người tham gia vào nó, vì họ
có thể thấy thành cơng của chính họ trong
mình. Trái lại, một người hung hăng ăn mừng
thành cơng một mình.

13


6. Câu hỏi đo tính quyết
đốn của bạn
Đưa ra dưới đây là một danh sách các kịch
bản. Hãy thử tưởng tượng mình trong đó để
xem bạn cảm thấy thoải mái như thế nào trong
mỗi tình huống sau đây.

CÂU HỎI QUYẾT ĐỐN
Bạn có muốn kiểm tra sự quyết đốn của riêng
bạn? Sử dụng bảng câu hỏi này bằng cách làm
theo các hướng dẫn này •

Đọc kịch bản cẩn thận.

•

Đánh dấu vào một trong các cột 1, 2, 3 hoặc 4
theo mức độ thoải mái của bạn như sau 1 - Bạn rất khó chịu
2 - Bạn hơi khó chịu.
3 - Bạn thoải mái một cách hợp lý
4 - Bạn rất thoải mái

•

Kiểm đếm tổng số tick trong các hộp riêng lẻ.

Nếu bạn nhận được hơn 5 tick trên 4, bạn là
một người quyết đoán!
14


PHONG CÁCH

1

2

3

4

Bạn có thể lên tiếng khi bạn khơng
nhận được dịch vụ mà bạn mong đợi ở
nhà hàng.

Khi bạn tức giận, bạn có xu hướng thể
hiện nó.

Bạn có thể giữ bình tĩnh khi một người
chỉ trích bạn.

Bạn có thể nói trước một nhóm người.

Bạn có thể nói với một người ngừng
làm điều gì đó gây phiền nhiễu hoặc
làm phiền bạn.

Bạn có thể u cầu bạn của bạn một
cách khơng cơng bằng để trả lại một
món đồ mà anh ấy đã mượn.

Bạn có thể bắt đầu một cuộc trị
chuyện với một người lạ.

Bạn có thể trả lại một mặt hàng bị lỗi
cho cửa hàng mà bạn đã mua nó từ

15


đó.

Bạn có thể nhờ ai đó giúp đỡ anh ta.

Bạn có thể thừa nhận sự thiếu hiểu
biết về một chủ đề cụ thể.

Bạn có thể đối phó với những ý tưởng
trái ngược và những lời chỉ trích mang
tính xây dựng.

Bạn có thể nói 'khơng' một cách

khơng khoa học với một yêu cầu mà ai
đó đưa ra cho bạn.

Bạn bày tỏ cảm xúc của mình trước
một người bạn.

Bạn có thể tranh luận với người khác
về quyền lợi của bạn.

Bạn có thể từ chối một người bạn một
ân huệ khi bạn không quan tâm.

16


7. Lời khuyên cho sự quyết
đoán
Bằng cách quan sát cách mọi người giao tiếp
với nhau hoặc bằng cách hướng nội cách bạn
giao tiếp với mọi người xung quanh, đặc biệt là
trong trường hợp tình huống khơng mong
muốn, bạn sẽ tự động có xu hướng hiểu tính
cách của bạn.

LỜI KHUN CHO SỰ QUYẾT ĐOÁN
Dưới đây là một số mẹo đơn giản để quyết
đốn -

Sử dụng phong thái tích cực, đúng mực
Sử dụng ánh mắt trực tiếp, ngồi thẳng và sử

dụng giọng nói chắc chắn nhưng dễ chịu để
giao tiếp.

Lắng nghe
Lắng nghe những gì đang được yêu cầu với
bạn. Nếu bạn đồng ý với một u cầu mà thậm
chí khơng nghe thấy, bạn có thể sẽ đảm nhận
nhiều cơng việc hơn bạn đã mặc cả!

Lựa lời khi nói
Hãy rõ ràng và chính xác với lựa chọn từ ngữ
của bạn, để người khác biết chính xác ý của
17


bạn. Đồng thời, đảm bảo rằng lời nói của bạn
khơng xuất hiện quá thẳng thắn và thẳng thắn.

Đừng nói 'Xin lỗi' một cách không cần
thiết
Xin lỗi không cần thiết chuyển sức mạnh cho
người khác, vì lời xin lỗi đi kèm với cảm giác tội
lỗi vì đã làm điều gì đó sai. Những người khác
có thể khai thác cảm giác tội lỗi này để rút ra
những ân huệ từ bạn.

Đừng phòng thủ trừ khi được u cầu
Nói rằng bạn khơng thể làm điều gì đó khơng
cần phải là điều khiến bạn cảm thấy có
lỗi. Đừng bào chữa cho biết tại sao bạn sẽ

khơng làm gì đó.

Giữ pháo đài của bạn
Những người đã quen nghe 'có' từ bạn trong
nhiều năm có thể bị sốc khi thấy bạn khẳng
định quyền của mình. Nếu họ cố gắng và thúc
đẩy bạn mạnh mẽ, hãy đáp lại bằng một phản
bác không kém phần quyết tâm.

Kỹ thuật phá vỡ kỷ lục
Tiếp tục sử dụng cùng một phản bác mỗi khi
người đó lặp lại u cầu của mình. Ví dụ,
•

"Tơi có thể mượn xe đạp của bạn từ bạn không?

18


•

"Tôi xin lỗi nhưng tôi không thể cho bạn mượn
xe đạp của tơi. Tơi có thể cần nó.

•

"Tơi sẽ mang nó trở lại sớm nhất có thể. Tơi cần
gấp. Tơi khơng phải là bạn của tơi à?

•

Tơi phải. Tuy nhiên, tơi khơng thể cho bạn
mượn xe đạp.

•

"Tơi sẽ làm điều tương tự cho bạn. Bạn sẽ
khơng bỏ lỡ nó trong hơn một giờ."

•

Hãy xem, tơi biết là bạn của bạn nhưng tơi
khơng thể cho mượn xe đạp. Tơi có thể cần nó.
"

Đừng mong đợi sự chấp nhận
Nếu bạn giải thích quyết định của mình mỗi khi
bạn có lập trường, bạn sẽ bắt gặp như một
người có lỗi với hành động của bạn. Hãy để
mọi người điều chỉnh theo những thay đổi
trong bạn, thay vì bạn thay đổi theo mong
muốn của họ.

Chấp nhận hậu quả
Nói 'khơng' ban đầu có thể gặp khó chịu,
nhưng mẹo là hãy kiên trì quyết đốn trước sự
phản đối. Điều đó cuối cùng sẽ khiến người đó
thay đổi phương pháp đối phó với bạn.

19

8. Giới hạn của sự quyết
đoán
Mặc dù quyết đoán làm cho cuộc sống của bạn
thoải mái đến một mức độ lớn bằng cách bảo
vệ bạn khỏi bị xúc phạm, và làm cho mọi người
coi trọng ý kiến của bạn một cách chân thành,
nó có một số hạn chế.

SỰ QUYẾT ĐỐN SẼ KHƠNG LÀM GÌ?
Hãy cho chúng tơi thấy thực tế những gì sự
quyết đốn khơng thể làm.
•

Lời hứa hẹn hạnh phúc.

•

Giải quyết tất cả các vấn đề của bạn.

•

Hứa rằng người khác cũng sẽ cư xử quyết đốn
với bạn ln.

•

Hãy hứa rằng bạn sẽ đạt được những gì bạn
mong muốn.

Tuy nhiên, bạn sẽ phải chịu những xung đột
cảm xúc bên trong trừ khi bạn rèn luyện tính
quyết đốn trong cuộc sống.

ĐỪNG

ĐẶT RA NHỮNG RÀO CẢN PHI THỰC

TẾ

20


Nếu bạn cho mọi người biết về lập trường phi
lý mà bạn đã thực hiện - như nói rằng bạn sẽ
nghỉ việc nếu lương của bạn không tăng, khi
mọi người biết rằng bạn cần cơng việc - rất có
thể, mọi người sẽ bắt đầu đối xử với bạn mà
không cần suy nghĩ nghiêm túc.

ĐỪNG

QUYẾT ĐỐN TRONG NHỮNG TÌNH

HUỐNG KHẮC NGHIỆT

Trong những trường hợp nguy hiểm ngay lập
tức đến tính mạng và tay chân, bạn nên tạm
thời từ bỏ quyền lợi của mình.

ĐỪNG

LÙI BƯỚC

Một khi bạn đã có lập trường, hãy cố gắng hết
sức để bám sát quyết tâm của bạn cho đến lần
cuối cùng. Hãy nhớ rằng mọi người sẽ thúc đẩy
bạn mạnh mẽ khi bạn bắt đầu lập trường
và họ sẽ đẩy mạnh hơn một khi bạn đưa
ra, vì thông điệp bạn sẽ gửi là lần tới khi bạn
phản đối điều gì đó, họ nên cố gắng đe dọa
bạn hơn.

ĐỪNG

QUYẾT ĐOÁN VỚI TẤT CẢ CÙNG MỘT

LÚC

Mọi người đã quen với bạn cư xử với họ theo
một cách nhất định. Một khi bạn bắt đầu quyết
đoán, những thay đổi trong hành vi của bạn có
21


thể gây ngạc nhiên, thậm chí khiến người khác
giật mình. Ln ln khơn ngoan khi bắt đầu
quyết đốn với một người tại một thời điểm.

22


9. Đối phó với sự tức giận
Mọi người, bằng kinh nghiệm của bản thân,
biết những tác động không mong muốn của sự
tức giận đối với sự ổn định về thể chất và tinh
thần của họ, và hậu quả bất ngờ của việc họ
tức giận trong một số tình huống. Tuy nhiên,
một số người cảm thấy khó kiểm sốt cơn giận
của họ.

Đối phó với sự tức giận
Lên kế hoạch trước khi rao giảng
Trước khi thảo luận về bất cứ chủ đề nhạy cảm
nào hoặc đưa ra phản hồi, hãy luôn chắc chắn
về những từ bạn sử dụng là phù hợp và phù
hợp.

Nói chuyện với nhau một lúc
Hầu hết mọi người tìm thấy nhận được phản
hồi trước một nhóm người nhục nhã. Họ phải
đối mặt với quá nhiều bối rối để tập trung vào
tin nhắn của bạn. Cố gắng nói chuyện với một
người tại một thời điểm.

23


Chọn thời gian của bạn

Chờ một thời điểm thích hợp để cung cấp
thông tin phản hồi. Hãy nhớ rằng phản hồi
được đưa ra để giúp một người cải thiện. Anh
ấy cần được tiếp nhận tại thời điểm trò
chuyện. Tránh đưa ra phản hồi khi anh ấy bị
căng thẳng, lo lắng hoặc mệt mỏi.

Nói chuyện với quan điểm
Người nhận phản hồi phải biết chính xác lĩnh
vực nào anh ta cần phải làm việc, vì vậy hãy
chính xác trong việc đưa ra phản hồi.

Đề cập đến các tích cực quá
Các kỹ thuật như Phản hồi Sandwich
Sandwich Phản hồi trong đó phản hồi về tiêu
cực được kẹp giữa hai phản hồi tích cực đảm
bảo một người thực hiện phản hồi một cách
xây dựng.
24


Tăng cường mối quan hệ
Đảm bảo với người đó - trong trường hợp anh
ta cảm thấy bị đe dọa trong khi lắng nghe
phản hồi - bất kể phản hồi là gì, cả hai bạn sẽ
tiếp tục chia sẻ mối quan hệ thân mật. Học
cách nói 'khơng' khi người khác có sức thuyết
phục.

25