Một số phương pháp giải bài tập về chất khí môn Hóa học 9 năm 2019-2020

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (749.83 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ CHẤT KHÍ MƠN HĨA HỌC 9

1.Bài tập nhận biết các lọ khí mất nhãn :

Bài 1 : Hãy nhận biết các lọ khí sau bị mất nhãn bằng phương pháp hóa học : SO2 , N2 ,O2.
Hƣớng dẫn :

-Đánh số thứ tự 1,2,3,4…cho các lọ.

-Dùng các tính chất riêng để nhận ra một trong số các lọ khí đó

-Sau khi nhận ra để riêng biệt và tiếp tục tìm đặc điểm riêng của các khí cịn lại.
Bài giải :

-Đánh số thứ tự các lọ lần lượt là 1,2,3 và để riêng.

-Dùng que đóm cịn than hồng đưa vào miệng các lọ,nếu que đóm bùng cháy được đó là khí O2 ,vì khí
này duy trì sự cháy .

-Cho 2 lọ khí cịn lại một ít nước vơi trong ,nếu có trường hợp nước vơi vẩn đục đó là khí SO2 ,vì khí này
phản ứng được với dung dịch kiềm.

Pthh : SO2 + Ca(OH)2  CaSO3 + H2O
-Khí cịn lại là N2 .

Bài 2 : Có 3 lọ khí riêng biệt bị mất nhãn đó là : Cl2 , O2 , HCl .Hãy nêu phương pháp hóa học để nhận
biết từng khí trong mỗi lọ.

Bài giải :
-Đánh số thứ tự các lọ lần lượt là 1, 2, 3, rồi để riêng.
-Nhận ra lọ khí Cl2 vì có màu vàng.

-Đưa một mẩu giấy quỳ tím vào 2 lọ cịn lại nếu lọ nào làm cho quỳ tím chuyển màu sang đỏ thì đó là lọ
đựng khí HCl vì khí này tan được trong nước tạo ra a xit HCl

-Vậy lọ còn lại là khí O2 ,

-Hoặc cách khác là dùng que đóm có than hồng để nhận ra lọ đựng khí O2 ,vì que đóm bùng cháy.

Bài 3 : Có hỗn hợp 2 khí là CO và CO2 ,nêu phương pháp hóa học để chứng minh sự có mặt của 2 khí
đó.

Hướng dẫn :

-Để chứng minh trong đó có cả 2 khí thì phải dựa vào tính chất mà 2 khí đó có được.
-Nếu khi thử phản ứng mà có thấy thì chứng tỏ có cả 2 khí trên trong cùng hỗn hợp.

Bài giải :

Đưa que đóm đang cháy vào lọ trên nếu que đóm vẫn cháy tiếp thì chứng tỏ có khí CO , vì khí này cháy
được .

Pthh : 2.CO + O2  2.CO2

Cho 2 khí đi qua nước vơi trong ,nếu nước vơi vẩn đục thì chứng tỏ có khí CO2,vì khí này phản ứng với
Ca(OH)2 ,

Pthh : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O

Bài 4: Khí CO được dùng làm chất đốt trong cơng nghiệp bị lẫn tạp chất là khí CO2 và khí SO2 ,làm thế
nào để loại bỏ 2 khí trên bằng phương pháp rẻ tiền nhất.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Bài yêu cầu loại bỏ nhưng bằng phương pháp rẻ tiền ,do vậy phải tìm xem có cách làm nào ,vừa dễ làm,
vừa tốn ít nhất.

Bài giải:

-Rót từ từ dung dịch nước vôi trong đi qua hỗn hợp khí ,thì có hai khí phản ứng làm vẩn đục nước vơi
trong đó là CO2 , SO2 , vậy sẽ thu được khí CO tinh khiết .pthh là: SO2 + Ca(OH)2  CaSO3
+ H2O

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

Để kiểm nghiệm thực tế này giúp các em làm tốt các bài tập về chất khí mà không nhàm chán ,tôi cho
các em làm thực tế như sau

- Lấy bát sứ đựng khoảng 2 phần nước vơi hịa tan sau đó cho quan sát

- Sau khoảng 25 phút quan sát thấy lớp trên mặt bát nước vơi có 1 lớp màng đó chính là chất rắn CaCO3
.

- Lấy 2 thìa hóa chất KMnO4 cho vào ống nghiệm rồi đun trên ngọn lửa đèn cồn khoảng 7 phút .Đưa
que đóm cịn than hồng vào miệng ống nghiệm thấy que đóm bùng cháy .

- Được tận mắt nhìn thấy hiện tượng này sẽ củng cố niềm tin vào khoa học,nhớ lâu kiến thức ,thích làm
bài tập dạng nhận biết.

2.Dạng bài tập tính thành phần% các khí trong hỗn hợp

Bài 1: Cho 33,6 lit hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CH4 và CO2 cùng qua nước vôi trong ,thu được 50 gam một
chất kết tủa.Hãy xác định % thể tích các chất khí trong hỗn hợp.

Hƣớng dẫn :

-Đầu tiên phải xác định xem chất nào phản ứng được với nước vôi trong ,chất nào không phản ứng ,dựa
vào số liệu thu được của đề bài chuyển ra số mol,dựa vào phương trình tìm số mol của chất chưa biết
.Sau khi tìm được rồi thì sẽ tính được thành phần của hỗn hợp khí .

Bài giải:

Trong hỗn hợp khí trên chỉ có khí CO2 là phản ứng được,cịn khí CH4 không phản ứng :
Pthh : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O

-Theo bài ra ta có :

0,5( )
100

CaCO

n   mol

-theo pthh ta có : 2 3
2

0,5( )
0,5.22, 4 11, 2( )

CO CaCO
CO

n n mol

V lit

 

-Vậy ta có % các chất như sau:

2
4

11, 2

% .100 33, 3%

33, 6

% 100% 33, 3% 66, 7%

CO

CH

V

 

  

Bài 2:Đốt cháy hoàn toàn 22,4 lit hỗn hợp khí ở đktc gồm có khí CH4 và khí N2 trong khơng khí người ta
thu được 18 gam H2O.Hãy xác định thành phẫn % các khí trong hỗn hợp.

Hƣớng dẫn 
-Phải xem trong 2 chất khí đó thì khí nào cháy được

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

-Sau đó dựa vào pthh tìm số mol chất chưa biêt.

Bài giải :

-Trong 2 khí đó chỉ có khí CH4 là cháy được,cịn khí N2 khơng cháy được.
-pthh là: CH4 + 2. O2  CO2 + 2.H2O

-Theo bài ra ta có :

1( )
18

H O

n   mol

-Theo pthh ta có :

4 2

0,5( )
2

CH H O

n  n  mol

-Vậy ta có :

4 0,5.22, 4 11, 2( )

CH

V   lit

-Vậy thành phần của hỗn hợp khí đó là:

4
2

11, 2

% .100 50%

22, 4

% 100% 50% 50%

CH
N
V
V
 
  

3.Dạng bài tập tính khối lƣợng và thể tích chất khí ở đktc.

Bài 1:Tính thể tích khí CO2 tạo thành(ở đktc) dể dập tắt đám cháy ,nếu bình chữa cháy có chứa 980 gam
H2SO4 tác dụng hết với d d NaHCO3 .

Bài giải :

-pthh là: 2.NaHCO3 + H2SO4  Na2SO4 + 2.CO2 + 2.H2O
-Theo bài ra ta có :

2 4

980

10( )
98

H SO

n   mol

-Theo phương trình ta có : 2 2 4
2

2. 20( )

20.22, 4 480( )

CO H SO
CO

n n mol

V lit

 

Bài 2:Đốt cháy hoàn toàn 23 gam rượu êtylic trong khơng khí

a).Hãy tính thể tích khơng khí cần dùng biết o xi chỉ chiếm 20% thể tích khơng khí
b).Hãy tính khối lượng và thể tích khí CO2 tạo thành?(biết các khí ở đktc)

Bài giải : 
-pthh : C2H5OH + 3.O2  2.CO2 + 3. H2O
-Theo bài ra ta có :

2 5

0,5( )
46

C H OH

n   mol

-Theo pthh ta có :

2 2 5

3. 1,5( )

2. 1( )

O C H OH
CO C H OH

n n mol

 

-Vậy thể tích của khí O2 là:

2 1,5.22, 4 33, 6( )

33, 6

100 163( )

20
O
kk
V lit
V lit
 
 

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2
2

1.22, 4 22, 4( )
1.44 44( )

CO

V lit

m gam

 

4. Dạng bài toán về CO2 hoặc SO2 tác dụng với dd kiềm. 
-Phương pháp :

-Các pthh là: NaOH + CO2  NaHCO3 (1)
2.NaOH + CO2  Na2CO3 +H2O (2)

-Dựa vào dữ kiện đề bài cho biết,tìm số mol của CO2 và số mol của NaOH
-Lập tỉ số của số mol :

NaOH
CO

n
T

n



-Từ tỉ số trên ta có các trường hợp sau:

 Nếu T  1 thì chỉ tạo muối NaHCO3 ,khí CO2 cịn dư ta tính tốn dựa vào số mol của NaOH ,chỉ theo
phương trình (1) , dấu “ =” xảy ra khi phản ứng vừa đủ.

 Nếu T  2 thì tạo muối Na2CO3 và chất NaOH cịn dư ,mọi tính tốn dựa vào số mol CO2 ,chỉ theo
phương trình (2) ,dấu “=” xảy ra khi phản ứng vừa đủ.

 Nếu 1 < T < 2 thì tạo cả 2 muối NaHCO3 và Na2CO3 ,phản ứng xảy ra theo hai phương trình (1) , (2)
.Với x,y lần lượt là số mol của 2 muối NaHCO3 và Na2CO3 .

-Ta lập được hệ phương trình: 2

, .
2

CO
NaOH

n x y

x y

n x y

 





 


Bài tập 1: Cho 2,24 lit khí CO2 ở đktc tác dụng với 150 ml dung dịch NaOH 1,5 M.Tính khối lượng các
chất sau phản ứng?

Hướng dẫn giải:

CO

n = 2,24: 22,4 = 0,1 (mol) nNaOH = 0,15 . 1,5 = 0,225 (mol)
T = .

-Vậy sản phẩm chỉ tạo muối Na2CO3 và NaOH còn dư.
-PTHH: 2NaOHCO2 Na CO2 3H O2
Mol ban đầu 0,225 0,1

Mol phản ứng: 0,2  0,1  0,1

2 3 0,1.106 10,6

Na CO

m   (g)

du

NaOH

m (0,225-0,2).40 = 1 (g)

Bài tập 2: Cho 4,48 gam CO2 đi qua dung dịch NaOH sinh ra 11,44 gam hỗn hợp 2 muối Na2CO3 và
NaHCO3 .Hãy xác định số gam mỗi muối trong hỗn hợp?

Hƣớng dẫn giải: 
-Ta có :

4, 48

0,11( )
44

CO

n   mol

-Gọi x, y, lần lượt là số mol của NaHCO3 và Na2CO3
84.x + 106.y = 11,44 (*)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2.NaOH + CO2  Na2CO3 + H2O (2)
Mol : y  y

-Theo (1), (2) ta có

CO

n = x +y =0,11 (**)
- Giải hệ phương trình ta được :

84. 106. 11, 44 0,01( )

0,11 0,1( )

x y x mol

x y y mol

  

 



    

 

- Vậy tính được:

2 3

0, 01.84 0,84( )
0,1.106 10, 6( )

NaHCO
Na CO

m gam

 

5.Dạng bài khí CO2 hoặc SO2 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 , Ba(OH)2 
-Phương pháp:

-Các pthh gồm : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1)
2.CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (2)
-Dựa vào số liệu của bài ta tìm số mol của CO2 và Ca(OH)2

-Lập tỉ số : 2
2

( )

CO

Ca OH

n
T

n



-Từ số liệu của bài ra ta có các trường hợp sau:

Nếu số T  1 thì chỉ tạo muối CaCO3 ,và Ca(OH)2 dư ,các tính tốn dựa vào số mol CO2 chỉ theo
phương trình (1) ,dấu “=” xảy ra khi phản ứng vừa đủ.

Nếu T  2 thì chỉ tạo ra muối Ca(HCO3)2 , CO2 cịn dư ,mọi tính tốn dựa vào số mol Ca(OH)2 ,chỉ
theo phương trình (2) , dấu “=” xảy ra khi phản ứng vừa đủ

Nếu 1<T<2 thì tạo ra muối CaCO3 ,và Ca(HCO3)2 ,phản ứng xảy ra theo phương trình (1),(2).Với x,y
lần lượt là số mol của 2 muối CaCO3 và Ca(HCO3)2 ,ta thiết lập hệ phương trình:



( )

,
2

Ca OH
CO

n x y

x y

n x y

 

 

  



-Nếu biết số mol Ca(OH)2 và số mol CaCO3 tìm được thể tích của CO2 (ở đktc)

Bài 1: Dẫn 112 lit khí SO2 (đktc) đi qua 400 ml dung dịch Ca(OH)2 0,1M.Tính khối lượng các chất sau
phản ứng?

Hƣớng dẫn giải 
-theo bài ra ta có : 2

( )

1,12

0, 05( )

22, 4

0, 4.0,1 0, 04( )

SO

Ca OH

n mol

 

-Tỉ số là: 2
2

( )

0, 05
1, 25
0, 04

SO
Ca OH

n

T

n

    Tạo ra 2 muối CaSO3 và Ca(HSO3)2

-Gọi x ,y, lần lượt là số mol của CaSO3 và Ca(HSO3)2 ta có phương trình:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Mol : x  x  x

Ca(OH)2 + 2.SO2  Ca(HSO3)2
Mol : y  2.y  y
-Ta có :

2
2

( ) 0, 04(*)

2. 0, 05(**)

Ca OH
SO

n x y

  



   



-giải ra ta được : x=0,03 và y= 0,01
-vậy khối lượng của :

3
3 2

( )

0, 03.120 3, 6( )
0, 01.202 2, 02( )

CaSO
Ca HSO

m g

 



  



Bài 2: Sục khí CO2 ở đktc vào 200 ml dung dịch Ca(OH)2 1M thì thu được 15 gam kết tủa .Tính thể

tích khí CO2 phản ứng?

Hƣớng dẫn giải: 
-theo bài ra ta có :

( ) 0, 2.1 0, 2( )

0,15( )

100

Ca OH

CaCO

n mol

 

Có 2 trường hợp xảy ra :
 Trường hợp 1: CO2 thiếu .

Pthh là: CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
Mol: 0,15  0,2  0,15

Vậy thể tích của CO2 là:

2 0,15.22, 4 3,36( )

CO

V   lit
.Trường hợp 2: CO2 dư.

Pthh là: CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1) 
0,2  0,2  0,2

Do CO2 còn dư nên hòa tan một phần và bằng : nCaCO30, 2 0,15 0,05(mol)

Vậy: có pthh sau : 2.CO2 dư + CaCO3  Ca(HCO3) (2) 
Mol : 0,1  0,05

-Theo (1) và (2) ta có :

0, 2 0,1 0, 3( )
0, 3.22, 4 6, 72( )

CO
CO

n mol

V lit

  

  

6.Dạng bài tập tìm cơng thức chất khí :

Phương pháp : Đưa về dạng cơng thức tổng qt AxBy ,sau đó dựa vào dữ liệu đề bài ra tìm chỉ số của A
và B.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Bài giải:

-Gọi công thức khí A là : SxOy
- Ta có : MA = 2.32=64(gam)

-Vậy mS = 32 (gam) và mO = 32 (gam)

- Vậy ta tìm được x= 1 và y= 2 do đó cơng thức của chất A là : SO2

Bài 2 : Khí B có tỉ khối so với khơng khí là 0,552 , trong đó có chứa 75% C và 25% H.Tìm cơng thức
của khí B.

Bài giải :
-Gọi cơng thức khí B là : CxHy

-Vậy khối lượng mol là : MB = 0,552.29=16 (gam)

-Vậy ta có :

75 12
100

16 12 4

C

H

m
m

 

  

-Vậy ta tìm được : x= 1 và y=4

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, 
giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sƣ phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên
danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

-Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng
xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh
Học.

-Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường
Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức
Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

-Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS
THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

-Bồi dƣỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành
cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng
đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

-HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chƣơng trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả
các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu
tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

-HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.