SANG KIEN KINH NGHIEM PP ON LUYEN HOC SINH GIOI CHUAN

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>A / ĐẶT VẤN ĐỀ</b>

<i><b>I.lý do chọn đề tài :</b></i>

Lịch sử là một môn khoa học-xã hội, có vị trí và vai trị rất quan trọng đối
với việc giáo dục con người mới XHCN, đặc biệt là thế hệ trẻ những chủ nhân
tương lai của đất nước. Từ những hiểu biết về quá khứ giúp chúng ta hiểu rõ về
truyền thống tốt đẹp đáng tự hào của dân tộc. Biết ơn, trân trọng và phát huy
những giá trị truyền thống q báu của cha ơng. Qua đó chúng ta mới có thể
xác định rõ nhiệm vụ hiện tại, có thái độ hành động đúng đắn phù hợp với quy
luật phát triển của xã hội. Tuy nhiên trong những năm gần đây do nhiều
nguyên nhân khác nhau nên việc dạy – học bộ môn lịch sử trong nhà trường
chưa đạt được kết quả như mong muốn, trong đó có những hạn chế về phương
pháp giảng dạy của một số giáo viên và việc lười học, lười đam mê tìm tịi lịch
sử của một bộ phận khơng nhỏ học sinh. Vì vậy mỗi khi nhà trường có kế
hoạch chọn đội tuyển học sinh giỏi để bồi dưỡng thì nguồn học sinh của bộ mơn
khơng có hoặc có thì rất ít.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>II.Thực trạng: </b>

<i><b>a.Thuận lợi :</b></i>

- Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH, tổ chun mơn, GVCN, PHHS các
lớp.

- Giáo viên giảng dạy rất tâm huyết, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm
của mình.

- Trường đã đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
- Học sinh tích cực hoc tập, có ý thức cao.

<i><b>b.Khó khăn :</b></i>

- Nguồn học sinh chọn đội tuyển của bộ mơn rất ít do tâm lí của phụ huynh,
học sinh thích con em bồi dưỡng các mơn học chính để tạo cơ sở nền tảng vào
bậc PTTH (Toán, Lý, Hoá, Anh)

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ</b>

Sau một thời gian suy nghĩ, tham khảo ý kiến của BGH, đồng nghiệp, tơi
đã tìm ra một số giải pháp cơ bản để giải quyết khó khăn đang gặp như sau:

<i><b>I. Công tác chọn đội tuyển học sinh giỏi:</b></i>

Đây là một bước rất khó khăn đối với giáo viên giảng dạy bộ mơn lịch sử
nói chung và bản thân tơi nói riêng. Tuy nhiên khơng phải vì thế mà tôi bỏ
cuộc, ngược lại tôi càng quyết tâm chọn cho được đội tuyển để bồi dưỡng.



<i><b>Thứ nhất</b></i>

<i><b>:</b></i> Tôi phối hợp với BGH, tổ trưởng, GVCN, GV giảng dạy bộ

môn lịch sử năm trước để nắm bắt tình hình học tập của các em. GVCN các lớp
cho học sinh đăng kí chọn mơn học.



<i><b>Thứ hai</b></i>

: Tơi bắt đầu tập trung các em đã đăng kí học bồi dưỡng lại để

làm quen qua các câu chuyện đời thường, thông qua đó để tìm hiểu tâm tư,
nguyện vọng của các em có thực sự u thích học bộ mơn lịch sử khơng? Nếu
ngại học thì lí do vì sao? Từ đây tôi định hướng và chỉ ra cho các em phương
pháp học tốt bộ môn lịch sử mà không cần phải nặng nề về thời gian và sự
kiện.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>II. Phương pháp ôn luyện :</b></i>

<i><b>1. Phương pháp ơn luyện theo chủ đề:</b></i>



<b>Đối với giáo viên</b>

:

Đây là phương pháp ôn luyện mất rất nhiều thời gian của giáo viên, nhưng
muốn đạt hiệu quả cao và thực hiện tốt phương pháp này đòi hỏi giáo viên phải
xây dựng đề cương tóm tắt những nội dung cơ bản nhất, kiến thức mở rộng –
nâng cao làm cơ sở cho học sinh nắm vững kiến thức một cách có hệ thống và
chắc chắn. Giúp học sinh có một vốn kiến thức phong phú để khi làm bài các
em luôn chủ động trong các dạng câu hỏi của đề thi.



<b>Đối với học sinh</b>

<b>:</b>

Các em phải cần cù, chịu khó học tập, có trí nhớ tốt, khả năng nắm bắt
kiến tức nhạy bén để so sánh, đánh giá nhận xét sự kiện.

Biết bám sát đề cương để ôn tập. Không lan man.

<i>Ví dụ :</i> Khi ơn luyện chủ đề: “ Q trình phát triển của phong trào giải
phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa”

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Sau khi ôn tập cho HS nắm được kiến thức cơ bản xong, tôi cho học sinh
làm bài tập thực hành để luyện cho các em, qua đó đánh giá khả năng nắm bắt
và vận dụng kiến thức của HS, kịp thời góp ý, uốn nắn, sửa sai cho HS.

Tôi cho HS làm bài bằng hai cách:

<i><b>+ Một là đối thoại trực tiếp</b></i>
<i><b>Ví dụ</b> :</i>

<i><b> Câu hỏi :</b></i> Em hãy nhắc lại nội dung cơ bản nhất quá trình phát triển của

phong trào giải phóng dân tộc các nước A, Phi và Mỹ – Latinh?

<i><b> HS</b></i>: Phải trả lời được ba giai đoạn phát triển của phong trào, từ đó rút ra

được đặc điểm chung (Quy mô, lực lượng tham gia, thành phần lãnh đạo, hình
thức đấu tranh)

+ Hai là làm bài vào giấy:

<i>Ví du:</i>

<i><b> Câu hỏi</b></i>: Tại sao ASEAN ra đời? Mục tiêu hoạt động và sự phát triển

của ASEAN? Quan hệ của Vieät Nam – ASEAN?

<i><b> HS</b><b> </b><b> trả lời</b></i>: -Giới thiệu về trụ sở và các nước thành viên của ASEAN

-Hoàn cảnh trong nước và thế giới
* Mục tiêu :

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>* Sự phát triển</b> : Năm 1967 chỉ có năm nước thành viên , 1984 Brunây gia
nhập.

-Từ “ASEAN 6 phát triển thành ASEAN 10”… Chuyển trọng tâm hoạt động

sang hợp tác phát triển kinh tế, đồng thời xây dựng một Đông Nam hồ bình
ổn định, hợp tác phát triển phồn vinh.

* <b>Quan hệ Việt Nam – ASEAN hiện nay</b>: Việt Nam luôn quan hệ hợp tác,
đối thoại, thân thiện với tất cả các nước trong khu vực.

Sau khi HS làm bài tập xong, GV xem bài đưa ra đánh giá nhận xét cụ thể
phần HS đã làm được, phần còn hạn chế cần khắc phục để HS rút kinh nghiệm.

<i><b>2. Ôn luyện theo phương pháp tổng hợp giai đoạn lịch sử:</b></i>

Phương pháp ôn luyện này nhằm giúp HS hệ thống lại từng giai đoạn lịch
sử cụ thể, tránh được sự nhầm lẫn kiến thức giữa các giai đoạn lịch sử với nhau.
Khi ôn tập GV cần tổng hợp kiến thức theo từng giai đoạn, trong mỗi giai đoạn
GV cần nhấn mạnh, khắc sâu từng hoàn cảnh, từng kẻ thù, từng nhiệm vụ, chủ
trương sách lược của Đảng, hình thức và phương pháp đấu tranh, tên Đảng….để
HS nắm chắc chắn kiến thức, sau đó áp dụng vào so sánh đánh giá nhận xét.

<i>Ví dụ</i>: Khi ơn tập giai đoạn từ 1930 – 1939 giáo viên cần cho HS nắm được
những nội dung cơ bản sau:

Phong trào

Nội dung

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

tìm hiểu

Kẻ thù Đế Quốc – Phong kiến nói

chung

Bọn phản động Pháp khơng chịu thi
hành…..

Mục tiêu đấu
tranh

Đòi độc lập dân tộc và
người cày có ruộng

Giành tự do dân chủ, cải thiện dân
sinh…

Hình thức đấu
tranh

Bãi công, biểu tình, biểu
tình có vũ trang.

Hợp pháp và nửa hợp pháp

Tập hợp lực
lượng

Hội đồng minh phản đế
Đông Dương, chủ yếu là
công – nông.

Mặt trận nhân dân phản đế Đông
Dương -> Mặt trận dân chủ Đơng

Dương….

Ýù nghóa

Khẳng định quyền lãnh đaọ
và năng lực lãnh đạo của
Đảng CS Việt Nam.

Là cao trào dân tộc dân chủ rộng lớn.
Uy tín và ảnh hưởng của Đảng thấm
sâu trong quần chúng.

Sau khi ôn tập xong, GV sẽ kiểm tra lại việc nắm và hiểu kiến thức của HS
bằng cách:

- Cho hai em trả lời đối thoại qua lại với nhau theo bảng trên để ghi nhớ.
Từ đó cho HS so sánh để rút ra được những điểm khác nhau cơ bản nhất giữa
hai giai đoạn cách mạng, thấy được sự trưởng thành của Đảng và quần chúng
nhân dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i>Ví dụ:</i> Căn cứ vào đâu để cho rằng: “Xô Viết Nghệ –Tĩnh thực sự là chính
quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng?”

-<i>HS trả lời</i>: Dựa vào những kết quả đã đạt được và các chính sách tiến bộ
của chính quyền Xơ Viết …

Sau khi HS thực hiện xong phần luyện GV đưa ra những nhận xét đánh giá
theo hướng tích cực, đưa ra những ưu điểm và hạn chế của từng HS để uốn nắn,
động viên khích lệ các em cố gắng phấn đấu học tập.

<i><b>c.Phương pháp ôn luyện bằng hệ thống sơ đồ, biểu đồ, bản đồ…</b></i>

Trong hệ thống phương pháp ôn luyện này tôi chỉ sử dụng phương pháp ôn
luyện theo sơ đồ áp dụng cho các dạng bài: Quá trình phát triển cách mạng,
nhận thức tư tưởng … nhằm giúp HS tích cực hứng thú học tập, hiểu và tiếp thu
bài nhanh.

Khi ôn tập theo phương pháp này GV giới thiệu sơ lược về các dạng vẽ sơ
đồ cho HS nắm, hướng dẫn cho HS cách vẽ và biểu diễn kí hiệu trên sơ đồ. Từ
đó trình bày sự kiện theo sơ đồ đã vẽ.

<i>Ví dụ</i> : Khi ơn về phần “Quan hệ quốc tế từ 1945 đến nay”
GV: Giới thiệu sơ lược về cách vẽ sơ đồ theo đường biểu diễn

<i><b>Bước1: </b></i>Vẽ đường biểu diễn

? ? ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>Bước 2</b></i>: Căn cứ vào mốc thời gian để xác định giai đoạn.

<i><b>Bước 3</b></i>: Dựa vào các mốc thời gian để trình bày các sự kiện tương ứng.
- GV gợi ý cho HS trả lời

- <i>HS trả lời: </i>

- Năm 1945 Thế giới có những sự kiện nổi bật: Chiến tranh Thế giới thứ II
kết thúc, hội nghị I - an - ta họp và quyết định thoả thuận việc phân chia khu
vực ảnh hưởng giữa hai siêu cường: Liên Xơ và Mỹ -> Hình thành trật tự thế
giới mới hai cực I-an-ta….

- Năm 1947 Tổng thống Mỹ đã tuyên bố chính thức phát động “chiến tranh
lạnh” -> quan hệ quốc tế căng thẳng giữa TBCN –XHCN.

- Năm 1989 Tổng thống Mỹ và Liên Xô cùng tuyên bố chấm dứt “chiến
tranh lạnh”. Quan hệ quốc tế có những chuyển biến tích cực theo bốn xu
hướng…

Sau khi GV hướng dẫn ôn tập xong, giao cho HS tự vẽ sơ đồ và trình bày
vào vở để GV kiểm tra uốn nắn ngay.

<i><b>III/ Các kỹ năng giúp học sinh làm bài có hiệu quả:</b></i>

Như chúng ta đã biết, khi HS đi thi thường gặp rất nhiều dạng câu hỏi sau:
-Thứ nhất: …..như thế nào? (trình bày , nêu khái quát, …)

-Thứ hai: tại sao? (giải thích)

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Để làm bài đạt kết quả cao, tôi luôn hướng HS thực hiện các kỹ năng sau:
-Phân tích câu hỏi trong đề thi: phải đọc hết và hiểu chính xác từng chữ
trong câu hỏi. Mỗi câu hỏi chặt chẽ sẽ khơng có từ nào là “thừa”. Đọc kỹ câu
hỏi để xác định thời gian, không gian, nội dung lịch sử và yêu cầu của câu hỏi.

- Lập dàn ý: Hãy coi một câu hỏi như một bài viết ngắn, lập dàn ý, xác
định những ý chính và trình tự các ý, sau đó hãy bắt đầu “mở bài”, nên mở bài
trực tiếp, ngắn gọn. Sau khi viết hết nội dung phải biết kết luận.

-Phân bố thời gian cho hợp lý: Hãy căn cứ vào điểm số của từng câu hỏi
mà tính thời gian, mỗi điểm khoảng 10 - 15 phút là phù hợp.

-<i><b>Về hình thức</b></i>: Khơng phải ai cũng viết được chữ đẹp, câu hay nhưng hãy
cố gắng viết rõ ràng, đúng câu, đúng chính tả, khơng viết dài dịng, viết tắt.
Hãy luôn nhớ: “Đúng, đủ, rõ ràng thế là tốt”.

<i><b>IV / Làm quen với các đề thi học sinh giỏi:</b></i>

Để HS luôn chủ động làm bài khi đi thi, tôi đã sưu tầm một số đề thi của
những năm trước từ các nguồn: Công nghệ thông tin, sách bài tập nâng cao cho
HS tham khảo và làm.

<i><b>Ví dụ</b>: </i>Cho HS giải đề thi học sinh giỏi những năm trước của Huyện Bù
Đăng, Tỉnh Bình Phước và của các tỉnh bạn.

Tham mưu ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chức thi vịng trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i>Ví dụ: </i>Khi gặp dạng câu hỏi: “Em hãy nêu những thành tựu, chủ
trương…?”

Khi gặp những dạng câu hỏi như vậy học sinh thường chỉ trả lời những
thành tựu… mà khơng nêu được hồn cảnh lịch sử nên lúc này giáo viên phải
hướng cho học sinh mỗi sự kiện hoặc quá trình lịch sử đều gắn với một hồn
cảnh nhất định, tức là nó chịu sự chi phối của những điều kiện cụ thể.

<b>V. Kết quả đạt được</b>

Khi tôi chưa áp dụng một số kinh nghiệm ôn luyện bồi dưỡng học sinh
giỏi trên thì kết quả khơng cao, cụ thể:

Năm học Học sinh giỏi trường Học sinh giỏi huyện

2007-2008 2 0

2008-2009 2 0

Sau khi áp dụng phương pháp ôn luyện trên, kết quả đạt được như sau:

Năm học HS giỏi trường HS giỏi huyện HS giỏi tỉnh

2009-2010 2 2 Chöa thi

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>C/ KẾT THÚC VẤN ĐỀ</b>

Phương pháp ôn luyện bồi dưỡng HS giỏi môn lịch sử lớp 9 là phương
pháp nhằm giúp HS nắm vững những kiến thức trọng tâm nhất để các em chủ
động được vốn kiến thức trong học tập cũng như trong các cuộc thi. Qua đó giáo
dục cho các em truyền thống quý báu của dân tộc để tự giác học tập và rèn
luyện bản thân trở thành những người có ích cho XH. Tuy nhiên khi sử dụng các
phương pháp này đòi hỏi GV phải nắm vững kiến thức lịch sử, sử dụng linh hoạt
và sáng tạo hệ thống phương pháp trong giảng dạy.

Qua quá trình thực hiện phương pháp ôn luyện trên, căn cứ vào khả năng
học tập và kết quả đạt được, tôi đã rút ra được moat số bài học kinh nghiệm
sau:



<b> Về phía giáo viên</b>

:

- Tham mưu với Ban Giám Hiệu, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn,
phụ huynh học sinh để chọn đội tuyển, sắp xếp bố trí thời gian học.

- Xây dựng đề cương ôn tập ngắn gọn, đầy đủ nội dung, dễ tiếp thu.

- Xây dựng kế hoạch giảng dạy cụ thể cho từng buổi, tuần …

- Đầu tiên cho học sinh nắm được các nội dung cơ bản nhất, sau đó ơn mở
rộng – nâng cao, cuối cùng cho học sinh làm bài tập thực thực hành.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

- Giáo viên phải tâm huyết có trách nhiệm cao và thực sự là một người bạn
lớn của các em.



<b> Veà phía học sinh</b>

:

- Học sinh thực sự đam mê mơn lịch sử, có ý thức cao trong học tập, cần
cù, chịu khó …

- Phải biết sắp xếp thời gian hợp lí giữa chính khố và ơn luyện.

Để cho việc ơn luyện tốt hơn trong những năm kế tiếp tơi có những đề xuất
sau:

- Ban giám hiệu ra kế hoạch ôn tập, bồi dưỡng học sinh giỏi sớm hơn để
chủ động thời gian, chọn nguồn.

- Hằng năm phòng giáo dục nên tổ chức hội thảo về chuyên đề nâng cao
chất lượng dạy và học môn Lịch Sử.

<b>Trên đây là một số kinh nghiệm ôn luyện bồi dưỡng học sinh giỏi bộ</b>
<b>môn lịch sử được tôi áp dụng tại trường THCS Nghĩa Trung năm học 2009 –</b>
<b>2010. Rất mong sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để công tác bồi dưỡng</b>
<b>ngày một tốt hơn.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i><b>PHUÏ LUÏC</b></i>

<b>A / ĐẶT VẤN ĐỀ……….Trang 1</b>

<i><b> I.lý do chọn đề tài ………..Trang 1</b></i>

<i><b> II.Thực trạng………. ……….Trang 2</b></i>

<b>B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ………Trang 3</b>

<i><b> I. Công tác chọn đội tuyển học sinh giỏi ……….Trang 3</b></i>

<i><b> II. Phương pháp ôn luyện ………..Trang </b></i>

<i><b>4</b></i>

<i><b>III/ Các kỹ năng giúp học sinh làm bài có hiệu quả………Trang 9</b></i>

<i><b>IV / Làm quen với các đề thi học sinh giỏi……….Trang 10</b></i>

<b>V. Kết quả đạt được</b>

<i><b>……….Trang 11</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Yù kiến của hội đồng xét sáng kiến kinh nghiệm Phòng giáo dục

………..

……….

………..

……….

</div>

<!--links-->