Báo cáo thực tập kinh tế chính trị "Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế cá thể tiểu chủ ở Việt Nam"

LỜI NÓI ĐẦU
Thế kỷ XX ghi nhận trong lịch sử loài người những dấu ấn sâu sắc. Đây
là thế kỷ của những cuộc cách mạng khoa học phát triển vượt bậc và nhanh
chưa từng có, của những cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc , là thế kỷ của
những chiến cơng và thắng lợi có ý nghĩa lich sử của thời đại. Việt Nam một
dân tộc anh dũng đã bước qua cuộc đấu tranh giành độc lập tư do, thống nhất
đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội dưới sự ngạc nhiên và một con mắt
nhìn đầy khâm phục của bạn bè thế giới. Song song công cuộc xây dựng đất
nước phát triển kinh tế -xã hội, với nền kinh tế mang nặng đường lối tập trung
quan liêuu bao cấp đã làm cho nước ta tụt hậu xa về mọi mặt từ kinh tế - văn
hóa - đời sống xã hội… so với các nước trong khu vực nói riêng và các nước
trên tồn thế giới nói chung. Nền kinh tế đó đã tạo ra tình trạng lạm phát, sự
khan hiếm hàng hoá, nạn tham nhũng, suy thoái về đạo đức của cán bộ Đảng
viên, cùng hàng loạt những tiêu cực xây dựng khác. Đến công cuộc đổi mới sự
giác ngộ cùng với những thời cơ mới; Đảng đã đề ra quan điểm phát triển kinh
tế - xã hội là : Phải phát triển nhanh hiệu quả và bền vững, tăng trưởng kinh tế
phải đi đôi với việc thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội nhưng vẫn xác định
phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm. Trong đó phải bố trí sao cho cơ cấu
ngành, cơ cấu vùng, cơ cấu thành phần kinh tế theo hướng cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Về cơ cấu thành phần kinh tế thực hiện nhất quán chính sách nền
kinh tế nhiều thành phần trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, phải
chủ động sắp xếp lại tổ chức, đổi mới và nâng cao hiệu quả các doanh nghiệp
Nhà nước, đầu tư chiều sâu, thay đổi trang thiết bị, cổ phần hóa một số doanh
nghiệp. Chính những chính sách trên của Đảng đã làm cho nước ta thốt khỏi
tình trạng nghèo đói, từ một nước nhập khẩu lương thực nay chúng ta đã trở
thành một quốc gai xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới, nền kinh tế dần dần
được khôi phục và phát triển, đời sống của nhân dân ngày càng được nâng cao.
Nhưng nền kinh tế nhiều thành phần voí tư cách là cơ sở kinh tế cho sự tồn tại
1

1

và phát triển kinh tế hàng hố đã bị xóa bỏ, thay vào đó là co cấu kinh tế hầu
như chỉ có kinh tế Nhà nước và kinh tế thập thể đã làm mất khả năng cạnh
tranh và hợp tách trong kinh doanh. Trình độ cơ sở vật chất và kỹ thuật trong
các doanh nghiệp còn thấp kém, lạc hậu, sản phẩm làm ra hầu như còn thiếu
khả năng cạnh tranh. Kết cấu hạ tầng vật chất xã hội cả về kỹ thuật và mạng
lưới giao thông vận tải, điện nước, thông tin lưu điện, thủy lợi… thấp kém
không bảo đảm cho việc phát triển kinh tế hàng hoá trong nước cản trở việc
triển khai luật đầu tư nước ngoài đối với nước ta. Những nhà doanh nghiệp khá
giỏi thích nghi với cơ chế thị trường và kinh doanh theo pháp luật cịn ít, người
dân nhiều năm sống trong cơ chế bao cấp, mới bước đầu làm quen với cơ chế
thị trường. Luật pháp kinh tế mới được hình thành nhưng chưa đồng bộ. Người
dân chưa có tập quán hoạt động và kinh doanh theo pháp luật. Các cơ quan
thuộc các ngành tư pháp "người cầm cần nảy mực còn chưa nghiêm chỉnh".
Thu nhập bình quân đầu người năm 2000 là 300 USD. Thu nhập của những
người làm công ăn lương và nông dân ở mức thấp, sức mua hàng hố và dịch
vụ chưa cao nên nhu cầu có khả năng thanh tốn cịn chậm; dung lượng thị
trường trong nước khơng nhiều. Tình trạng thừa hàng hố "giả tạo", suy thối
sản xuất kinh doanh và thất nghiệp là khó tránh khỏi.
Từ những thực trạng nói trên của nền kinh tế nước ta thì việc đưa ra một
chính sách mới để cải thiện và phát triển nền kinh tế nhằm rút ngắn khoảng
cách lạc hậu và nghèo khó với các nước trên thế giới là vơ cùng cấp bách. Vì
lý do trên mà hội nghị lần thứ V ban chấp hành TW Đảng (khoá IX) đã đưa ra
nghị quyết về tiếp tục đổi mới cơ chế chính sách, khuyến khích và phát triển
kinh tế tư nhân. Khẳng định "kinh tế tư nhân là bộ phận cấu thành quan trọng
của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tư nhân là vấn đề chiến lược lâu
dài trong phát triển nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa,
góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh
tế, cơng nghiệp hóa hiện đại hóa, nâng cao phần nội lực của đất nước trong hội

2

2


nhập kinh tế quốc tế". Vì vậy em chọn đề tài "Thực trạng và giải pháp phát
triển kinh tế cá thể tiểu chủ ở Việt Nam" để viết đề án kinh tế chính trị.
NỘI DUNG

Kinh tế tư nhân bao gồm kinh tế cá thể tiểu chủ và kinh tế tư bản tư nhân.
Kinh tế cá thể tiểu chủ là thành phần kinh tế tư hữu nhỏ mà thu nhập hoàn toàn
dựa vào lao động và vốn của bản thân gia đình. Kinh tế cá thể tiểu chủ cũng là
hình thức tư hữu nhưng có thuê lao động, tuy nhiên thu nhập vẫn chủ yếu dựa
vào sức lao động, tay nghề của từng gia đình, từng người lao động. Hiện nay
thành phần kinh tế này phần lớn hoạt động dưới hình thức hộ gia đình là một
bộ phận đơng đảo, có tiềm năng to lớn, có vị trí quan trọng lâu dài. Do đó cần
hướng dẫn thành phần kinh tế cá thể tiểu chủ vì lợi ích thiết thân và nhu cầu
của sản xuất từng bước đi vào làm ăn hợp tác một cách tự nguyện, hoặc làm vệ
tính cho doanh nghiệp Nhà nước hay hợp tác xã, có như vậy mới khắc phục
được những hạn chế vốn có như tính tự phát, manh mún, hạn chế tiến bộ kỹ
thuật.
Còn kinh tế tư bản tư nhân là thành phần kinh tế dựa trên cơ sở chiếm hữu
tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất và bóc lột lao động làm thuê.
Thành phần kinh tế này tồn tại một cách khách quan. Trong điều kiện quá độ
lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, thành phần kinh tế này có vai trị đáng kể xét
về phương diện phát triển lực lượng xã hội, xã hội hóa sản xuất cũng như
phương diện giải quyết vấn đề xã hội. Thành phần kinh tế này tồn tại trong
những ngành có lợi cho quốc kế dân sinh mà pháp luật không cấm.
Hơn 10 năm qua, thực hiện đường lối, chính sách đổi mới của Đảng và
Nhà nước, được sự đồng tình hưởng ứng tích cực của nhân dân, kinh tế tư nhân

gồm kinh tế cá thể tiểu chủ và kinh tế tư bản tư nhân, hoạt động dưới hình thức
hộ kinh doanh cá thể và các loại hình doanh nghiệp của tư nhân đã phát triển
rộng khắp trong cả nước, đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế.
3

3


Trong lĩnh vực nông nghiệp kinh tế tư nhân đã đóng góp vào tổng giá trị sản
lượng. Nơng lâm ngư nghiệp là 95% điều này đã khẳng định kinh tế tư nhân có
vai trị quan trọng trong sản xuất nơng nghiệp. Hơn nữa đối với nơng nghiệp
rói riêng, sản lượng lương thực bình quân mỗi năm là 1,1 triệu tấn đưa Việt
Nam từ nước nhập khẩu lương thực trở thành nước xuất khẩu gạo thứ II thế
giới. Với những vai trị đáng kể này thì khu vực kinh tế tư nhân sẽ là lực lượng
cơ bản trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp nơng thơn.
So với vai trò chủ đạo của kinh tế tư nhân trong lĩnh vực nơng nghiệp nói
chung thì trong cơng nghiệp đóng góp của kinh tế tư nhân cịn hạn chế, song
những đóng góp của khu vực vào sự tăng trưởng của tồn ngành cơng nghiệp
là khơng thể phủ nhận. Về dịch vụ phần lớn các doanh nghiệp thuộc khu vực
kinh tế tư nhân là doanh nghiệp thương mại dịch vụ do các hoạt động này
thường có quy mơ nhỏ và thu hồi vốn nhanh, thích hợp với khả năng tài chính
của các nhà đầu tư tư nhân. Mặt khác khu vực tư nhân còn tham gia vào một số
lĩnh vực về: y tế, giáo dục đào tạo. Sự tham gia này vừa có tác dụng hỗ trợ cho
Nhà nước nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân dân, vừa tạo ra sự cạnh tranh đối
với các cơ sở kinh tế của Nhà nước. Kinh tế tư nhân cịn có vai trị cải thiện đời
sống nhân dân bằng việc tạo ra nhiều việc làm và thu nhập ổn định cho người
lao động. Theo ước tính của bộ lao động thương binh và xã hội, sau khi luật
doanh nghiệp đi vào cuộc sống mỗi năm sẽ có 14.000 doanh nghiệp m được
thành lập đồng nghĩa với việc có thêm khoảng 50.000 chỗ làm mới mỗi năm.
Sự hình thành của các doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần,

công ty hợp danh mới sẽ góp phần tạo thêm việc làm cho người lao động, đồng
thời nhờ sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp này, mức sống của người
lao động được cải thiện. Hiện nay thu nhập bình quân của người lao động ở
khu vực ngoài quốc doanh là 800.000 - 1.000.000 đ/người/tháng ở thành thị,
500.000 - 600.000 đ/người/tháng ở nông thôn. Con số này cao hơn so với khu
vực quốc doanh. Kinh tế tư nhân cũng góp phần đáng kể vào việc tăng Ngân
sách Nhà nước. Ngân sách Nhà nước tăng lên cũng tạo điều kiện cho việc khắc
4

4


phục những khuyết tật vốn có của kinh tế thị trường, tăng kinh phí để Nhà
nước đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng; tạo điều kiện cho sự ra đời và phát triển
doanh nghiệp, ngân sách Nhà nước tăng lên cũng góp phần bình ổn giá cả thị
trường và chống lạm phát, các cơng trình cơng cộng vui chơi giải trí phục vụ
nhân dân được hình thành, các cơng trình đường xã cầu cống được Nhà nước
đầu tư xây dựng hay thực hiện theo phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng
làm". Sự phát triển của kinh tế tư nhân cũng góp phần giữ vững ổn định chính
trị - xã hội của đất nước góp phần phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy phân
công lao động, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tăng thêm
số lượng công nhân, lao động và doanh nhân Việt Nam, thực hiện chủ trương
xã hội hóa y tế, văn hóa, giáo dục…
Tuy vậy kinh tế tư nhân nước ta hiện nay chưa được chú ý phát triển đúng
mức phần lớn có qui mơ nhỏ và kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực lưu thơng.
Vốn ít, cơng nghệ sản xuất lạc hậu; trình độ quản lý yếu kém, hiệu quả và sức
cạnh tranh yếu, ít đầu tư vào lĩnh vực sản xuất; cịn có nhiều khó khăn, vướng
mắc về vốn, về mặt bằng sản xuất kinh doanh, về môi trường pháp lý và môi
trường tâm lý xã hội; nhiều đơn vị kinh tế tư nhân chưc thực hiện tốt những

quy định của pháp luật đối với người lao động; khơng ít đơn vị vi phạm pháp
luật, trốn lậu thuế, gian lận thương mại, kinh doanh trái phép… Quan điểm của
Đảng trên một số vấn đề cụ thể về phát triển kinh tế tư nhân chưa được làm rõ
để tạo sự thống nhất. Một số cơ chế, chính sách của Nhà nước chưa phù hợp
với đặc điểm của kinh tế tư nhân đại bộ phận có quy mơ nhỏ và vừa; quảnlý có
phần bng lỏng và có những sở hở, hạn chế việc thúc đẩy kinh tế tư nhân phát
triển đúng hướng. Để khắc phục những nhược điểm trên của kinh tế tư nhân
nhằm phát triển nền kinh tế Nghị quyết Đại hội IX của Đảng đã xác định :
"Thực hiện nhất quán chính sách phát triển nền kinh tế nhiều thành phần. Các
thànhphần kinh tế kinh doanh theo đúng pháp luật đều là bộ phận cấu thành
quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; cùng phát
5

5


triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh; trong đó kinh tế Nhà nước giữ
vai trị chủ đạo, kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành
nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân"; kinh tế cá thể tiểu chủ được
Nhà nước tạo điều kiện và giúp đỡ phát triển "; "kinh tế tư bản tư nhân" được
khuyến khích phát triển rộng rãi trong những ngành nghề sản xuất, kinh doanh
mà pháp luật không cấm". Để thực hiện nghị quyết Đại hội IX của Đảng
khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển, không ngừng nâng cao hiệu quả và
sức cạnh tranh, tạo thêm việc làm, có mức tăng trưởng hàng năm cao hơn hiện
nay, đầu tư nhiều hơn vào khu vực sản xuất, tham gia ngày càng nhiều các hoạt
động công ích, hợp tác liên doanh với nhau, với các doanh nghiệp thuộc mọi
thành phần kinh tế, trong những năm tới cần làm tốt những nhiệm vụ sau đây:
Thống nhất về các quan điểm chỉ đạo phát triển kinh tế tư nhân: Nhà
nước tôn trọng và đảm bảo quyền tự do kinh doanh theo pháp luật, bảo hộ
quyền sở hữu tài sản hợp pháp của cơng dân; khuyến khích hỗ trợ, tạo điều

kiện thuận lợi và định hướng, quản lý sự phát triển của kinh tế tư nhân theo
pháp luật, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Các hộ kinh doanh cá thể
được Nhà nước tạo điều kiện và giúp đỡ để phát triển ở cả nông thôn và thành
thị, khuyến khích các hộ liên kết hình thành các hình thức tổ chức hợp tác làm
vệ sinh cho doanh nghiệp hoặc phát triển lớn hơn. Q trình này địi hỏi phải
tuân theo những nguyên tắc cơ bản như tự nguyện khơng gị ép, cùng có lợi ích
và phát triển từ thấp đến cao. Khơng nên hợp tác hố là con duy nhất để đưa
nền kinh tế tiểu nông lên chủ nghĩa xã hội. Tạo môi trường kinh doanh thuận
lợi về chính sách, pháp lý và tâm lý xã hội để các doanh nghiệp của tư nhân
phát triển rộng rãi trong những ngành nghề sản xuất, kinh doanh mà pháp luật
không cấm, không hạn chế về qui mô, nhất là trên những định hướng ưu tiên
của Nhà nước; khuyến khích chuyển thành doanh nghiệp cổ phần, bán cổ phần
cho người lao động tạo điều kiện để mỗi người lao động đều có một phần tài
sản, vốn liếng đóng góp cổ phần của mình vào các cơ sở sản xuất, dịch vụ để
tạo điều kiện phát huy vai trò của họ trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội.
6

6


Bảo vệ lợi ích hợp pháp chính đáng của người sử dụng lao động và người lao
động, đảm bảo đời sống của người lao động từng bước được nâng cao, góp
phần xố đói giảm nghèo. Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa người lao động
và người sử dụng lao động trên cơ sở pháp luật và tinh thần đoàn kết tương
thân tương ái. Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục các chủ doanh nghiệp nâng cao
lòng yêu nước, tự hào dân tộc, gắn bó với lợi ích của đất nước và sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò
của các tổ chức chính trị - xã hội và các hiệp hội doanh nghiệp đối với kinh tế
tư nhân nói cung cũng như trong từng doanh nghiệp.
Tạo môi trường thuận lợi về thể chế và tâm lý xã hội cho sự phát

triển của kinh tế tư nhân: Sửa đổi, bổ sung luật doanh nghiệp và một số quy
định chưa thống nhất giữa các văn bản pháp luật đã ban hành về những vấn đề
liên quan đến kinh tế tư nhân theo hướng xóa bỏ phân biệt đối xử giữa các
thành phần kinh tế; bảo đảm thể hiện đồng bộ, nhất quán các quan điểm của
Đảng về phát triển kinh tế tư bản tư nhân, tính cụ thể, minh bạch và ổn định
của pháp luật; tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong luật pháp, thủ
tục hành chính . Qui định rõ những ngành nghề, lĩnh vực kinh tế tư nhân khơng
được phép kinh doanh hoặc kinh doanh có điều kiện; khi thay đổi các qui định
cần có thời gian chuyển tiếp và chính sách bổ sung để doanh nghiệp thích ứng,
giảm thiểu thiệt hại cho người kinh doanh. Xác định rõ trách nhiệm của các cơ
quan quản lý Nhà nước trong đăng ký kinh doanh và quản lý hoạt động của
kinh tế tư nhân; sửa đổi, bổ sung một số quy định theo hướng vừa tạo thuận
lợi, vừa chặt chẽ trong cấp đăng ký kinh doanh, theo yêu cầu "một cửa, một
dấu"; nghiên cứu xây dựng hệ thống lý lịch tư pháp của cơng dân; ra sốt lại,
bài bỏ những giấy phép, chứng chỉ hành nghề không cần thiết, gây khó khăn
cho đăng ký kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời quản lý
chặt chẽ và có chế tài xỷ lý nghiêm minh những vi phạm của các đơn vị kinh tế
tư nhân trong đăng ký kinh doanhvà hoạt động, cũng như những vi phạm của
cơ quan cán bộ Nhà nước trong thi hành công vụ. Làm tốt công tác phổ biến,
7

7


tuyên truyền quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với
việc phát triển kinh tế tư bản tư nhân. Cổ vũ và biểu dương kịp thời những
doanh nhân, đơn vị sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, đúng pháp luật, có đóng
góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đảm bảo lợi ích người lao
động, tạo điều kiện cho tổ chức Đảng, các đồn thể nhân dân phát huy vai trị
của mình trong doanh nghiệp. Bảo hộ sự phát triển, tạo môi trường tâm lý xã

hội thuận lợi cho phát triển kinh tế tư nhân.
Sửa đổi, bổ sung một số cơ chế, chính sách: Tập trung sửa đổi, bổ sung
một số cơ chế, chính sách bảo đảm sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế
về cơ hội và khả năng lựa chọn các điều kiện để phát triển ; tiếp tục tháo gỡ
các khó khăn, vướng mắc, sửa đổi những quy định chưa phù hợp với trình độ,
quy mơ kinh doanh để kinh tế tư nhân có thể thụ hưởng những chính sách ưu
đãi của Nhà nước đối với các ngành, các vùng, các sản phẩm và dịch vụ cần ưu
tiên hoặc khuyến khích phát triển khơng phân biệt và dân chủ giữa các thành
phần kinh tế. Điều này được biểu hiện ở mối quan hệ giữa lợi ích và nghĩa vụ
của các thành phần kinh tế với nhau và với Nhà nước. Ở đây không đề cập tới
dân chủ về mặt chính trị, mà chỉ giới hạn trong kinh tế. Dân chủ trong kinh tế
đó là quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản, quyền hưởng thụ kết quả
kinh doanh và nghĩa vụ đóng góp đối với Nhà nước. Dân chủ không thể thực
hiện được bằng mệnh lện mà phải được thể chế hoá bằng luật pháp, cơ chế và
dân chủ phải đảm bảo tính tập trung. Nhà nước cần chú trọng tạo điều kiện
thuận lợi cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ đồng thời tài trợ cho một số lĩnh
vực, mặt hàng sản phẩm khuyến khích hoặc đáp ứng yêu cầu thực hiện mục
tiêu kinh tế xã hội. Việc tài trợ này không phân biệt thành phần kinh tế, thành
phần nào làm được thì hưởng ưu đãi.
Chính sách đất đai: Sửa đổi bổ sung luật đất đai theo hướng : Đối với đất
ở của tư nhân đã được cấp quyền sử dụng, đất đang được tư nhân dùng làm
mặt bằng sản xuất, kinh doanh do được chuyển nhượng lại một cách hợp tác
8

8


pháp quyền sử dụng hoặc được Nhà nước giao đã nộp trên sử dụng đất theo
đúng quy định của pháp luật, thì tư nhân đso được tiếp tục sử dụng mà không
phải nộp thêm tiền thuê đất cho Nhà nước khi dùng đất này vào sản xuất, kinh

doanh. Nhà nước có chính sáhc xây dựng những khu cơng nghiệp với cơ sở hạ
tầng cần thiết; có giá phù hợp để khuyến khích các doanh nghiệp trong đó có
kinh tế tư nhân, thuê làm mặt bằng sản xuất kinh doanh. Có chính sách khuyến
khích mạnh mẽ việc sử dụng ở các vùng còn nhiều đất chưa được sử dụng, đất
trắng, đồi núi trọc. Doanh nghiệp tư nhân được dùng giá trị quyền sử dụng đất
để thế chấp vay vốn ngân hàng hoặc góp cổ phần liên doanh với doanh nghiệp
trong nước và nước ngoài. Đẩy mạnh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở cho nhân dân. Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung luật đất
đai và các văn bản pháp luật có liên quan, thí điểm thực hiện các chủ trương
trên.
Chính sách tài chính tính dụng: Thực hiện chính sách tài chính, tín dụng
đối với kinh tế tư nhân bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh
tế khác; đảm bảo để kinh tế tư nhân tiếp cận và được hưởng các ưu đãi của
Nhà nước chokt hộ, doanh nghiệp nhỏ và vừa, cho đầu tư theo các mục tiêu
được Nhà nước khuyến khích. Nhà nước hỗ trợ về xây dựng cơ sở hạ tầng
chung (giao thông, điện, nước, thông tin liên lạc….), tạo điều kiện thuận lợi
cho kinh tế tư nhân phát triển. Sớm ban hành quy định của Nhà nước về cơ chế
tài chính đối với doanh nghiệp của tư nhân. Tiếp tục đổi mới chế độ kê khai và
nộp thếu phù hợp với đặc điểm của các hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và
vừa, vừa tạo thuận lợi cho người kinh doanh, vừa chống thất thu thuế. Có
chính sách bảo hiểm rủi ro cho hoạt động của kinh tế tư nhân trong kinh tế thị
trường, khuyến khích thành lập và tham gia quỹ bảo hiểm tương hỗ của các
doanh nghiệp có sự hỗ trợ của Nhà nước. Ban hành quy định về đăng ký sở
hữu tài sản, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động kinh doanh. Kinh tế tư nhân dùng
tài sản hình thành từ vốn vay để thế chấp vay vốn ngân hàng. Đơn giản hóa các
thủ tục cho vay đi liền với tăng cường các dịch vụ thanh toán, bảo lãnh, tư vấn
9

9

cho kinh tế tư nhân; bổ sung, sửa đổi một số quyết định để tạo thuận lợi cho
việc xử lý tài sản thế chấp khi người vay không trả được nợ đến hạn. Sớm triển
khai hoạt động các quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sửa
đổi bổ sung chế độ kế tốn phù hợp với trình độ của doanh nghiệp nhỏ và vừa,
tạo điều kiện cho doanh nghiệp của tư nhân sử dụng dịch vụ kiểm tốn; thực
hiện cơng khai tình hình tài chính người hàng năm.
Chính sách lao động tiền lương: Kinh tế tư nhân phải thực hiện đúng quy
định của Bộ luật Lao động về việc ký kết hợp đồng lao động, tiền lương, tiền
công, thời gian làm việc, đảm bảo các điều kiện vệ sinh an toàn lao động…, bổ
sung chế tài cần thiết để xử lý vi phạm sớm ban hành đồng bộ các quy định về
bảo hiểm xã hội để người lao động trong hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp
của tư nhân đều được tham gia. Tiến tới hình thành đa dạng về mơ hình tổ chức
thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội phù hợp với từng nhóm đối tượng, có
nhiều mức đóng, mức hưởng khác nhau. Nghiên cứu ban hành chính sách bảo
hiểm thất nghiệp theo hướng người sử dụng lao động và người lao động cùng
đóng góp, có sự hỗ trợ một phần của Nhà nước.
Chính sách hỗ trợ về đào tạo, khoa học và công nghệ: Nhà nước trợ giúp
đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ hiểu biết đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, trình độ chun mơn kỹ thuật, năng lực
kinh doanh cho chủ doanh nghiệp và người lao động. Đối vứoi chủ doanh
nghiệp, cần quan tâm bồi dưỡng, giáo dục phát huy tinh thần yêu nước và trách
nhiệm trước cộng đồng xã hội, có đạo đức kinh doanh, tơn trọng chữ tín, tự
giác chấp hành chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; chăm lo đời
sống và điều kiện làm việc cho người lao động tại doanh nghiệp. Phát triển các
trung tâm day nghề của Nhà nước, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, miền núi;
khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước mở các cơ sở
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật cho doanh nghiệp thuộc các
thành phần kinh tế, trong đó có kinh tế tư nhân và dạy nghề cho người lao
10

10


động. Xây dựng hệ thống thông tin thị trường lao động. Mở rộng hệ thống dịch
vụ tư vấn khoa học, công nghệ cho các hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Nhà
nước hỗ trợ mở các lớp ngắn hạn miễn phí bồi dưỡng kiến thức khoa học công
nghệ cho các hộ kinh doanh, doanh nghiệp của tư nhân; hỗ trợ các doanh
nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin, thuê mua trả góp thiết bị đẻ đổi mới
cơng nghệ; thực hiện tốt việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, khen thưởng
các cá nhân và doanh nghiệp áp dụng có hiệu quả công nghệ tiên tiến, nâng cao
chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm.
Chính sách hỗ trợ và thơng tin, xúc tiến thương mại: có cơ chế và phương
tiện đảm bảo cho khu vực kinh tế tư nhân nhận được những thơng tin cần thiết
về luật pháp, chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của
đất nước, của các ngành, các vùng; các thông tin dự báo trung, dài hạn về các
ngành, các sản phẩm ở trong nước và trên thế giới, các dự án phát triển có
nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài. Nhà
nước khuyến khích và hỗ trợ hộ kinh doanh, doanh nghiệp của tư nhân và các
hiệp hội đẩy mạn hoạt động xúc tiến thương mại ở cả thị trường trong và ngoài
nước.
Tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn để thấy rõ những đặc điểm mới
của kinh tế tư nhân ở nước ta trong nền kinh tế thị trường định hướng xh chủ
nghĩa, phân tích thực trạng, xu hướng phát triển để có quyết sách phù hợp đẩy
mạnh phát triển kinh tế tư nhân theo chủ trương của Đảng.
Tiếp tục hoàn thiện và tăng cường quản lý Nhà nước : Chức năng
quản lý Nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân là xây dựng, hoàn thiện
khung pháp lý và ban hành chính sách, cơ chế quản lý đối với các đơn vị sản
xuất, kinh doanh; xây dựng, quy hoạch và trợ giúp đào tạo cán bộ quản lý cho
doanh nghiệp; giám sát, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, chế độ,

chính sách Nhà nước của doanh nghiệp, nắm chắt tình hình đăng ký kinh
doanh và hoạt động của các hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Xác định rõ chức
11

11


năng, nhiệm vụ và kiện toàn bộ máy quản lý Nhà nước đối với kinh tế tư nhân
ở các bộ, các ngành và ủy ban nhân dân các tỉnh, Thành phố. Chính phủ giao
cho một cơ quan làm đầu mối ở Trung ương, ủy ban Nhân dân các tỉnh, Thành
phố trực thuộc Trung ương, uỷ ban Nhân dân các tỉnh, Thành phố trực thuốc
Trung ương giao cho một cơ quan làm đầu mối ở địa phương để phối hợp theo
dõi, tổng hợp tình hình, phát hiện và đề xuất những biện pháp tháo gỡ khõ
khăn và chủ động uốn nắn những sai phạm của kinh tế tư nhân. Các cơ quản
bảo vệ pháp luật chỉ kiểm tra, thanh tra khi doanh nghiệp của tư nhân có dấu
hiệu vi phạm pháp luật. Các cơ quan quản lý Nhà nước phải có chương trình
thanh tra, kiểm tra định kỳ đối với doanh nghiệp, thông báo trước cho doanh
nghiệp và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các kết luận thanh tra, kiểm tra
của mình. Thực hiện tốt quy định về báo cáo định kỳ của doanh nghiệp.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của mặt trận Tổ
quốc, các đoàn thể, nhân dân và các hiệp hội doanh nghiệp đối với việc
phát triển kinh tế tư nhân. Xây dựng tổ chức cơ sở Đảng và các tổ chức
Cơng đồn, Đoàn thanh niên, Hội liên hiệp Thanh niên trong các doanh nghiệp
của tư nhân có đủ điều kiện; quan tâm việc thực hiện này ngay khi doanh
nghiệp bắt đầu hoạt động. Đổi mới phương thức lãnh đạo của tổ chức cơ sở
Đảng trong khu vực kinh tế tư nhân, tập trung vào việc nâng cao nhận thức
chính trị, ý thức chấp hành pháp luật của cả người lao động và người chủ
doanh nghiệp. Tổ chức, lãnh đạo phát huy vai trị của các đồn thể nhân dân
trong doanh nghiệp. Xây dựng mối quan hệ tốt đép giữa người sử dụng lao
động và người lao động, phát huy lòng yêu nước, ý thức tôn trọng pháp luật

quyết tâm làm giàu cho mình và cho đất nước. Những Đảng viên làm chủ
doanh nghiệp tư nhân chấp hành tốt điều lệ Đảng và luật pháp, chính sách của
Nhà nước thì vẫn là Đảng viên của Đảng. Ban tổ chức Trung ương chủ trì xây
dựng đề án cụ thể về đổi mới phương thức lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng tại
doanh nghiệp tư nhân phù hợp với yêu cầu và đặc điểm hoạt động trong điều
kiện mới. Các cấp ủy và tổ chức Đảng quán triệt và phổ biến sâu rộng trong
12

12


Đảng và nhân dân về quan điểm của Đảng đối với việc phát triển kinh tế tư
nhân trong nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa, lãnh đạo
triển khai thực hiện nghị quyết của các cấp, các ngành. Mặt trận Tổ quốc, Tổng
liên đoàn Lao động, Đồn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội Nơng dân tổng kết, rút
kinh nghiệm, có chương trình hành động thực hiện nghị quyết; phát huy vai trò
đối với phát triển kinh tế tư nhân. Phát huy vai trò của Phòng thương mại và
Công nghiệp Việt Nam và các hiệp hội doanh nghiệp. Có chương trình hỗ trợ
nâng cao năng lực hoạt động của các hiệp hội; các hiệp hội mở rộng hoạt động
trong một số lĩnh vực dịch vụ công. Tổng kết hoạt động của Hiệp hội Công
thương thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Ban kinh tế Trung ưong
phối hợp với các cơ quan có liên quan kiểm tra, theo dõi việc thực hiện nghị
quyết và định kỳ báo cáo Ban chấp hành Trung ương, Bộ chính trị, Ban bí thư.

13

13


PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP

NHẰM KHUYẾN KHÍCH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ CÁ THỂ
TIỂU CHỦ Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN MỚI.

* Quan điểm, phương hướng để phát triển khu vực kinh tế cá thể
tiểu chủ.
Một số quan điểm cơ bản về phát triển kinh tế tư nhân trong giai
đoạn tới :
Để khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân mà vẫn giữ vững định hướng
xã hội chủ nghĩa cần quán triệt một số quan điểm sau :
Một là, phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược lâu dài trong quá trình
xây dựng và phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi cơng nghiệp hoá, hiện đại
hoá, nâng cao nội lực của đất nước trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và
quốc tế. Đồng thời chăm lo phát triển kinh tế Nhà nước, cùng với kinh tế tập
thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế
Hai là, Nhà nước định hướng hỗ trợ, dẫn dắt và bảo vệ sự phát triển của
kinh tế tư nhân trong mối quan hệ bình đẳng với các khu vực kinh tế khác và
quản lý, điều tiết sự phát triển đó bằng pháp luật.
Ba là, giải phóng và phát huy mọi lực lượng sản xuất, huy động tối đa
mọi tiềm năng và nguồn lực còn tiềm ẩn vào sản xuất. Nhà nước khuyến khích
giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho mọi người, mọi gia đình, mọi doanh
nghiệp đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh có hiệu quả và làm giàu chính
đáng. Qua đó tạo thêm việc làm, tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống người
lao động, góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Bốn là, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của cả người lao động và
người sử dụng lao động, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa người lao động và

14

14

người sử dụng lao động trên cơ sở pháp luật và tinh thần đoàn kết tương thân
tương ái.
Năm là, khuyến khích kinh tế tư nhân liên kết, liên doanh với kinh tế
Nhà nước, kinh tế tập thể, phát triển thành doanh nghiệp cổ phần có bán cổ
phần cho người lao động ; tham gia mua cổ phần của doanh nghiệp Nhà nước
thuộc diện cổ phần hoá và hợp tác xã mới :
Sáu là, chăm lo bồi dưỡng giáo dục các chủ doanh nghiệp nâng cao
lòng yêu nước, tự hào dân tộc gắn bó lợi ích của đất nước, dân tộc vào sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, kinh doanh đúng pháp luật có hiệu quả ;
tích cực đóng góp hợp lý vào hoạt động xã hội và ngân sách Nhà nước.
Bảy là, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trị của mặt trận Tổ
quốc, các đồn thể chính trị – xã hội ; các hiệp hội doanh nghiệp với kinh tế tư
nhân nói chung cũng như từng doanh nghiệp cơ sở kinh tế cụ thể.
* Phương hướng phát triển kinh tế tư nhân :
Trong tương lai nếu được khuyến khích phát triển đúng mức, khu vực
kinh tế tư nhân chắc chắn sẽ có năng suất lao động cao và đủ sức cạnh tranh
trên thị trường trong và ngồi nước. Để có được triển vọng đó cần có một số
phương hướng sau :
Thứ nhất, thúc đẩy kinh tế tư nhân (cả hộ kinh doanh và doanh nghiệp )
phát triển mạnh mẽ không ngừng nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh tạo thêm
nhiều việc làm, có mức tăng trưởng bình quân cao hơn hiện nay;
Đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực sản xuất, xây dựng kết cấu hạ tầng cơ sở.
Tham gia ngày càng nhiều hơn vào hoạt động cơng ích và phúc lợi xã
hội.
Sản xuất ngày càng nhiều các sản phẩm xuất khẩu có chất lượng cao
như gạo, cà phê, một số mặt hàng thủ công mỹ nghệ, hàng chế biến lâm nông
hải sản khác ... xúc tiến mở rộng thị trường quốc tế.

15

15


Tích cực hợp tác liên doanh liên kết với nhau, với các doanh nghiệp
thuộc mọi thành phần kinh tế.
Hai là, mở rộng ngành nghề sản xuất kinh doanh, nhất là những ngành,
những lĩnh vực kinh tế tư nhân có nhiều lợi thế trên từng địa bàn cũng như
trong phạm vi cả nước ; vừa phát triển theo chiều rộng tất cả các lĩnh vực, các
ngành, vừa phát triển theo chiều sâu một số ngành then chốt, lĩnh vực trọng
điểm.
Ba là, chú trọng khuyến khích, tạo điều kiện ưu đãi để phát triển kinh tế
tư nhân ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; những lĩnh vực
thu hút nhiều lao động như dệt may, giầy da...Nhà nước cần đầu tư phát triển
mạnh các ngành công nghiệp phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn như
ngành công nghiệp chế biến, xay sát, chế biến lương thực, thực phẩm cơ khí ...
Bốn là, tăng cường số lượng doanh nghiệp mới ; mở rộng và phát triển
những doanh nghiệp hiện có. Chú trọng đổi mới và cải tiến công nghệ hiện có;
nâng cao trình độ tổ chức quản lý cho chủ doanh nghiệp và tăng cường đ tạo
nguồn nhân lực có kỹ thuật cao; nâng cao chất lượng sản phẩm; tăng sức cạnh
tranh trong nước và quốc tế.
Năm là, tuỳ từng tập qn, trình độ cơng nghệ, tâm lý người kinh doanh
mà có các biện pháp chiến lược phát triển kinh tế tư nhân dưới nhiều hình thức
phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể .
* Một số giải pháp nhằm thúc đẩy, khuyến khích sự phát triển kinh
tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam hiện nay:
+ Đối với Nhà nước
Để khuyến khích kinh tế tư nhân đóng góp lớn hơn cho phát triển kinh tế
xã hội của đất nước địi hỏi Đảng, Nhà nước phải có đường lối chính sách chỉ

đạo đúng đắn và có các giải pháp phát triển cụ thể đối với sự phát triển của
kinh tế tư nhân.
+ Tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển kinh tế tư nhân
16

16


Tạo môi trường pháp lý thuận lợi để đảm bảo quyền tự do sản xuất kinh
doanh theo pháp luật của các tổ chức và cá nhân Việt Nam :
Sửa đổi bổ sung Luật doanh nghiệp và một số quy định chưa thống nhất
giữa các văn bản pháp luật đã ban hành. Rà soát và xoá bỏ các văn bản pháp
quy, các điều kiện ràng buộc có nội dung trái với các điều khoản cũng như
tinh thần của Luật doanh nghiệp. Triển khai và thực hiện nghiêm túc nghị định
30-2000/NĐ-CP (11-8-2000) của Chính phủ về việc bãi bỏ một số giấy phép
và chuyển một số giấy phép thành điều kiện kinh doanh ... đơn giản hoá thủ tục
thành lập doanh nghiệp tiến tới áp dụng thống nhất một Luật doanh nghiệp
chung cho tất cả các loại hình doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế (trừ
các doanh nghiệp hoạt động công ích ) theo tinh thần nghị định 64/NĐ-CP về
việc chuyển các doanh nghiệp của các tổ chức chính quyền, Đảng, đồn thể
sang cơng ty trách nhiệm hữuhạn một thành viên.
Quy định rõ những ngành nghề, lĩnh vực mà các nhà đầu tư được quyền
lựa chọn hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh mà pháp luật không cấm.
Thành lập hội đồng khuyến khích doanh nghiệp vừa và nhỏ để giúp đỡ các
doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hộ nhóm kinh doanh giải quyết khó khăn về vốn,
khoa học cơng nghệ, tiếp thị...
Giảm thiểu, tiến tới xoá bỏ sự phân biệt trong các quy định quản lý kinh
tế dẫn đến sự bất bình đẳng trước pháp luật giữa các thành phần kinh tế , tạo
lập một môi trường đầu tư sản xuất kinh doanh bình đẳng cho tất cả các thành
phần kinh tế.

Xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong đăng
ký kinh doanh và quản lý hoạt động của kinh tế tư nhân. Sớm ban hành nghị
định sử phạt vi phạm Luật doanh nghiệp, sử lý nghiêm minh những vi phạm
của pháp luật của các đơn vị kinh tế tư nhân cũng như những vi phạm của cơ
quan, cán bộ đang thi hành công vụ.
+Kiện toàn quản lý Nhà nước đối với kinh tế tư nhân :
17

17


a/Hồn thiện quy chế phân cơng, phân cấp và phối hợp của bộ máy
Nhà nước đối với kinh tế tư nhân, thực hiện đồng thời ba bước :
Bước một : Tuyên truyền thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước, đầu tư
vốn lập cơ sở sản xuất kinh doanh.
Bước hai : Cấp đăng ký kinh doanh theo nguyên tắc “một cửa, một
dấu”. Sở kế hoạch và đầu tư cấp đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp ;
UBND cấp huyện cấp đăng ký sản xuất kinh doanh cho các hộ cá thể, tiểu chủ.
Bước ba : Sau khi cấp đăng ký kinh doanh thì phân cơng trách nhiệm rõ
ràng cho các cơ quan từ Trung ương đến địa phương. Bộ kế hoạch và đầu tư là
cơ quan cao nhất trong chỉ đạo quản lý phát triển kinh tế tư nhân.
Các Sở kế hoạch và đầu tư chịu trách nhiệm tổng hợp các báo cáo và đề
xuất kiến nghị của UBND các tỉnh về việc quản lý kinh tế tư nhân trên địa bàn
và hàng tháng báo cáo cho Sở kế hoạch và đầu tư.
UBND xã, phường, thị trấn theo dõi hoạt động kinh tế tư nhân trên địa
bàn về hành chính (trương bảng hiệu, kinh doanh đúng ngành nghề).
b/ Kiện toàn hệ thống cơ quan cấp đăng ký kinh doanh:
Các Sở kế hoạch và đầu tư là cơ quan cấp đăng ký kinh doanh còn
UBND cấp huyện ( Phòng kế hoạch – thống kê huyện ) làm

tham mưu.

Đào tạo và bố trí cán bộ chuyên trách đăng ký kinh doanh và quản lý
kinh tế tư nhân ổn định, lâu dài thành hệ thống từ Trung ương xuống địa
phương.
Công khai quy định cấp đăng ký kinh doanh và ưu đãi đầu tư trên báo
đài Trung ương và địa phương. Xây dựng và nối mạng vi tính từ Bộ kế hoạch
và đầu tư đến huyện để phục vụ yêu cầu quản lý Nhà nước đối với kinh tế tư
nhân.
c/ Hoàn thiện quy chế thi đua, khen thưởng doanh nhân, doanh
nghiệp hàng năm :
Các tiêu chí xét khen thưởng gồm :
18

18


Nộp ngân sách năm sau cao hơn năm trước do làm ăn chính đáng; có sản
phẩm mới hiệu quả cao (cả nước chưa có ); chấp hành tốt chế độ, chính sách
Nhà nước ; tích cực tham gia hoạt động xã hội (ví dụ như ủng hộ, làm các việc
từ thiện...) . Các hình thức khen thưởng cả về vật chất và tinh thần để động
viên doanh nhân.
d/ Về thanh tra, kiểm tra:
Các cơ quan bảo vệ pháp luật, chỉ thanh tra, kiểm tra khi doanh nghiệp
của tư nhân vi phạm pháp luật. Các cơ quan quản lý Nhà nước có chương trình
kiểm tra, thanh tra định kỳ đối với doanh nghiệp ; thông báo trước cho doanh
nghiệp khi kiểm tra, chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thanh tra của
mình. Cơ quan thuế là cơ quan quản lý trực tiếp đối với doanh nghiệp và các
đơn vị kinh tế tư nhân ; có quyền kiểm sốt sổ sách, kế toán của doanh nghiệp
để biết kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh xem thu, chi, lợi nhuận...

Như vậy, để hoàn thiện về quản lý Nhà nước đối với kinh tế tư nhân thì
phải củng cố hệ thống tổ giám sát hoạt động của doanh nghiệp liên quan đến
ba cơ quan quản lý Nhà nước trước tiên là Bộ kế hoạch đầu tư, cơ quan thuế và
ngân hàng.
+ Đổi mới và tiếp tục hồn thiện các chính sách kinh tế vĩ mơ của
Nhà nước để khuyến khích kinh tế tư nhân

phát triển :

Để khuyến khích mọi thành phần kinh tế đặc biệt là kinh tế tư nhân đầu
tư phát triển sản xuất kinh doanh trong tất cả các lĩnh vực mà Nhà nước không
cấm ,nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả,các tiềm năng ,nguồn lực của đất
nước thì nhà nước cần tiếp tục đổi mới và bổ sung một số chính sách sau:
a/Chính sách đất đai :
Đổi mới và tiếp tục hồn thiện chính sách đất đai theo hướng hình thành
thị trường bất động sản ,nhằm tạo mơi trường bình đẳng trong tiếp cận và sử
dụng có hiệu quả nguồn lực đất đai ,tài sẩn lớn của quốc gia giữa các thánh
phần kinh tế . Hiện nay vẫn cịn tồn tại nhiều bất bình đẳng và bất hợp lý về
19

19


quyền sử dụng đất giữa các doanh nghiệp nhà nước và các doanh nghiệp thuộc
thành phần kinh tế khác .Do lịch sử để lại mà các doanh nghiệp nhà nước đang
quản lý và sử dụng một quỹ đất khá lớn , khơng ít doanh nghiệp Nhà nước
đang sử dụng rất lãng phí nguồn lực này ( khơng trả tiền th đất hoặc doanh
nghiệp cho th thì tiền để ngồi ngân sách, lập các quỹ đen ...) Trên thực tế
khơng ít doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân phải thuê lại đất của
doanh nghiệp Nhà nước theo giá tự do của thị trường. Chính vì thế, Nhà nước

cần ban hành nhiều văn bản liên quan đến chính sách đất đai nhằm tiến tới sự
cơng bằng cho mọi loại hình kinh tế.
Nhà nước sửa các quy định về quản lý đất đai nhằm tạo cơ hôi cho các
doanh nghiệp được tự do chuyển đổi, chuyển nhượng và thế chấp quyền sử
dụng đất để hợp tác sản xuất kinh doanh.
Nhà nước có chính sách khuyến khích mạnh mẽ việc sử dụng đất ở các
vùng còn nhiều đất chưa được sử dụng như nương, rẫy, đất trống, đồi núi trọc
ở các tỉnh vùng cao, vùng xa.
Nhà nước cho phép UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc

Trung ương

được điều chỉnh linh hoạt giá đất để vực định giá phù hợp hơn với thực tế từng
vùng, từng địa phương.
Các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân khi gặp khó khăn trong
việc triển khai dự án phải tạm ngừng hoạt động được giảm hoặc miễn tiền thuê
đất tương ứng với thời gian đó.
b/ Chính sách thuế :
Thực hiện khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân bằng việc miễn giảm
thuế cho các hộ nông nghiệp, các cơ sở kinh doanh nhỏ ở thành thị ; miễn giảm
thuế cho các ngành công nghiệp mới yêu cầu kỹ thuật cao, những ngành công
nghiệp thu hút nhiều lao động ...

20

20


Đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc khu vực kinh tế tư nhân
thì ngồi những quy định của luật thuế hiện hành cho mọi doanh nghiệp thì cần

thực hiện :
-Hạn chế việc miễn giảm thuế đối với thuế giảm thu để bảo vệ mơi
trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp.
-Đối với thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao ( thuế thu nhập cá
nhân ) vẫn tiếp tục thực hiện.
- Sửa đổi đề án xây dựng luật thuế thu nhập cá nhân.
- Giảm mức thuế xuất nhập khẩu tối đa xuống 50% ( ngoại trừ 6 nhóm
mặt hàng như xe máy, xăng dầu...)
- Áp dụng thuế giá trị gia tăng VAT một cách đúng đắn, nghiêm minh,
trong sáng, lành mạnh.
c/Chính sách tài chính, tín dụng :
Đổi mới chính sách tín dụng theo hướng hình thành một thị trường tài
chính tiền tệ thống nhất, nhằm tạo thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân tiếp
cận dễ dàng với các nguồn vốn. Chẳng hạn : thực hiện cơ chế, nếu doanh
nghiệp tư nhân làm ăn thua lỗ do các nguyên nhân khách quan thì cũng có thể
được xem xét xố nợ, khoanh nợ, dãn nợ như các doanh nghiệp Nhà nước.
Tạo cơ hôi để các doanh nghiệp, cơ sở kinh tế thuộc khu vực kinh tế tư
nhân cũng chia sẻ quỹ phòng ngừa rủi ro với các ngân hàng khi cho vay vốn.
Mở rộng tín dụng cho các hộ nông dân, các trang trại ở đồng bằng, trung
du, miền núi, ngư dân đánh bắt hải sản xa bờ...có chính sách ưu đãi tín dụng
cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ thơng qua việc cấp tín dụng chung và dài
hạn.
Đơn giản hoá các thủ tục cho vay; để cơ sở kinh tế tư nhân được tiếp cận
với nguồn vốn ODA, tín dụng thương mại và tín dụng ưu đãi. Kinh tế tư nhân
được dùng giá trị quyền sử dụng đất để thế chấp, khi vay vốn của các tổ chức
tài chính, tín dụng...
21

21

Sửa đổi bổ sung chế độ kế tốn, tài chính hiện hành, các chuẩn mực kế
toán, kiểm toán sát với thơng lệ quốc tế.
d/Chính sách hỗ trợ thơng tin, xúc tiến thương mại và đào tạo nguồn
nhân lực cho kinh tế tư nhân :
Hiện nay, tuyệt đại đa số các doanh nghiệp tư nhân thuộc lọai hình
doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí có doanh nghiệp rất nhỏ, nên khả năng tiếp
cận nắm bắt và sử lý thông tin thị trường cịn rất hạn chế. Bởi vậy Nhà nước
nên có chính sách hỗ trợ thơng tin như chính sách thiết lập có chế hoạt động
của các trung tâm thơng tin doanh nghiệp, nhằm cung cấp những thông tin về
luật pháp, chính sách kế hoạch về phát triển kinh tế xã hội của đất nước cho
doanh nghiệp.
Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân đẩy mạnh hoạt
động xúc tiến thương mại cả trong và ngoài nước, hỗ trợ một phần kinh phí
cho các cơ sở kinh tế tư nhân trọng điểm thực hiện hoạt động xúc tiến thương
mại ở nước ngoài (đối với sản phẩm mới thị trường mới ...) ; hỗ trợ mở rộng
thị trường thông qua việc hỗ trợ cho doanh nghiệp tham gia các hội chợ, triển
lãm Quốc tế.
Nhà nước phải có chính sách đào tạo, nâng cao trình độ tay nghề cho
nguồn nhân lực thuộc kinh tế tư nhân để họ ngày càng có đóng góp tích cực
vào sự phát triển của doanh nghiệp.
e/Ngồi ra, việc đổi mới và hồn thiện chính sách cịn có chính sách
khác như sửa đổi chính sách lao động – tiền lương; chính sách thị trường
xuất khẩu...
Như vậy việc đổi mới và hồn thiện một số chính sách của Nhà nước về
phát triển kinh tế tư nhân là rất quan trọng đối với yêu cầu, đòi hỏi của xu thế
hội nhập kinh tế Quốc tế và khu vực hiện nay.
+ Tạo môi trường tâm lý xã hội cho phát triển kinh tế tư nhân :

22

22


Nhà nước cần có sự giải phóng tư tưởng thực sự ở trong và ngoài Đảng
đối với các thành phần kinh tế nói chung, khơng hiểu sai ý nghĩa của kinh tế tư
nhân nói riêng. Cấp Uỷ, Cơng đồn, Đồn thanh niên phải tăng cường công tác
tuyên truyền giáo dục đường lối chính sách của Nhà nước về khuyến khích
phát triển kinh tế tư nhân trong toàn dân nhất là người lao động thông qua tổ
chức quần chúng, phổ biến trên báo, đài phát thanh truyền hình ... để người lao
động n tâm làm việc, tồn tâm tồn ý góp sức với chủ cơ sở hoàn thiện
nhiệm vụ sản xuất kinh doanh.
Tiếp tục tuyên truyền phổ biến pháp luật, Luật doanh nghiệp, các nghị
định... giúp nhà đầu tư, cán bộ quản lý, công chức Nhà nước hiểu sâu hơn, đầy
đủ hơn nội dung và tinh thần của Luật doanh nghiệp. Từ đó làm cho doanh
nghiệp hiểu, ý thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc kiểm tra nội bộ và
tự bảo vệ lấy lợi ích chính đáng của họ ; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến
quản lý nội bộ, đáp ứng các yêu cầu công khai, minh bạch, dân chủ, sáng tạo
trong công tác quản lý nội bộ.
Tôn vinh, cổ vũ, biểu dương kịp thời những doanh nhân, đơn vị sản xuất
kinh doanh giỏi, có đóng góp suất sắc vào sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội
đất nước, phong tặng cho họ các danh hiệu lao động tiên tiến, anh hùng lao
động, đơn vị lao động tiên tiến...
+ Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trị của tổ chức
đồn thể chính trị xã hội và các đoàn thể nhân dân, hiệp hội doanh nghiệp
đối với sự phát triển kinh tế tư nhân :
Tuyên truyền giáo dục, làm cho chủ cơ sở nhận thức sâu sắc và đầy đủ
vai trò lãnh đạo của Đảng. Tiếp tục tăng cường các biện pháp phát triển Đảng
viên và thành lập tổ chức cơ sở Đảng trong tất cả các cơ sở kinh tế tư nhân ;
trước mắt tập trung vào các cơ sở trọng điểm và có điều kiện thuận lơi.

23

23


Tiếp tục đẩy mạnh việc phát triển đoàn viên, hội viên và các tổ chức
đồn thể chính trị – xã hội tại cơ sở tư nhân như : Cơng đồn, Đồn thanh niên,
Hội phụ nữ, Hội nơng dân ngay từ khi cơ sở đi vào hoạt động .
Đổi mới phương thức hoạt động của cấp Uỷ và các đoàn thể tại cơ sở
kinh tế tư nhân theo hướng nâng cao nhận thức chính trị, ý thức chấp hành luật
của chủ cơ sở và người lao động vì mục tiêu chung : phát triển cơ sở, đem lại
sự thịnh vượng cho xã hội, có đóng góp cho Nhà nước, làm giàu chính đáng
cho giới chủ và nâng cao đời sống cho người lao động.
Phát huy vai trò của Phòng thương mại và cơng nghiệp

Việt Nam;

các hiệp hội doanh nghiệp. Phịng thương mại cần giúp đỡ về nhu cầu tư vấn
đối với doanh nghiệp ; mở rộng hoạt động trong một số lĩnh vực dịch vụ
cơng...
Tóm lại, để tạo mơi trường kinh doanh thơng thống, bình đẳng trong
khu vực kinh tế tư nhân trước mắt đang còn nhiều việc phải làm đòi hỏi phải
có sự quyết tâm, phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành từ Trung ương đến
địa phương.
+Đối với các đơn vị kinh tế (doanh nghiệp ) thuộc khu vực kinh tế tư
nhân :
Để kinh tế tư nhân phát triển, bên cạnh những giải pháp đối với Nhà
nước cần phải làm thì đối với các doanh nghiệp và các đơn vị kinh tế tư nhân
cũng cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ,

sự phát triển của mỗi đơn vị mình và tồn khu vực kinh tế tư nhân nói chung :
+ Các doanh nghiệp và đơn vị kinh tế tư nhân phải tuân thủ đúng
pháp luật, kỷ cương, phép nước cũng như mọi quy định của hoạt động sản
xuất kinh doanh :
Các doanh nghiệp tư nhân cũng cần tìm hiểu và nắm rõ hệ thống pháp
luật để có thể bảo vệ được các quyền lợi chính đáng của mình, trên cơ sở đó
giám sát việc thực thi của các cơ quan Nhà nước. Đồng thời, tự mình chủ động
24

24


thực hiện các chế tài mà Luật doanh nghiệp đã ban hành ; không nên nhầm lẫn
việc bỏ một số giấy phép kinh doanh với việc bỏ cả quy định về điều kiện sản
xuất kinh doanh.
Đặc biệt là việc tự đổi mới và hoàn thiện quy chế quản lý nội bộ để đạt
hiệu quả sản xuất kinh doanh cao nhất và không ngừng nâng cao các khả năng
cạnh tranh, nghiêm chỉnh chấp hành luật sẵn sàng tham gia vào quá trình hội
nhập khu vực và Quốc tế.
Hiện nay cịn khơng ít các đơn vị kinh tế và doanh nghiệp tư nhân làm
ăn không đúng đắn, hiện tượng “ lách” luật còn nhiều

(như trốn lậu thuế;

trốn giấy phép kinh doanh ...) trước hết là những doanh nghiệp lợi dụng sự
thơng thống của việc đăng ký kinh doanh mà hoạt động trái pháp luật không
thực hiện những quy định về đăng ký kinh doanh ; thay đổi hoặc bổ sung
ngành nghề, thay đổi địa chỉ mà không khai báo kịp thời, cho nên những năm
gần đây Nhà nước đã sử khơng ít những vụ án lớn vi phạm pháp luật của
những chủ doanh nghiệp, giám đốc cơng ty. Chính điều đó thì các doanh

nghiệp, đơn vị kinh tế tư nhân cần đặc biệt quan tâm phải thực hiện đúng luật
pháp. Một xã hội mạnh, một đất nước phát triển là một đất nước mà mỗi người
dân, mỗi doanh nghiệp, mỗi đơn vị kinh tế luôn tôn trọng pháp luật trong đời
sống cũng như trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh.
+ Phải xây dựng được chiến lược sản xuất kinh doanh hợp lý :
Để chiến lược sản xuất kinh doanh mang tính khả thi cao thì các đơn vị
kinh tế thuộc khu vực kinh tế tư nhân cần nghiên cứu kỹ các căn cứ : mục tiêu
kinh tế – xã hội của đất nước ; chiến lược phát triển ngành ; kết quả phân tích
hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị mình trên thực tế những thất bại
trong sản xuất kinh doanh hầu hết là do chưa có chiến lược hoặc chiến lược sai
lầm hoặc hạn chế trong việc triển khai một số chiến lược sản xuất đúng đắn
nhằm phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh các đơn vị kinh tế
thuộc khu vực kinh tế tư nhân cần quan tâm đến một số chiến lược sau :
25

25