Đề thi HK1 môn Ngữ văn 11 năm 2020 Trường THPT Trưng Vương có đáp án

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>TRƯỜNG THPT TRƯNG VƯƠNG </b> <b>ĐỀ THI HK1 </b>
<b>MÔN: NGỮ VĂN 11 </b>
<b>NĂM HỌC: 2020 – 2021 </b>
<b>(Thời gian làm bài: 90 phút) </b>

<b>Ph</b>ầ<b>n I. </b>Đọ<b>c hi</b>ể<b>u (3,0 </b>đ<b>i</b>ể<b>m) </b>

<b> </b>Đọc lời bài hát Khát vọng – Phạm Minh Tuấn và thực hiện các yêu cầu sau:
<i>Hãy sống như đời sống để biết yêu nguồn cội </i>

<i>Hãy sống như đồi núi vươn tới những tầm cao </i>

<i>Hãy sống như biển trào, như biển trào để thấy bờ biển rộng </i>
<i>Hãy sống như uớc vọng để thấy đời mênh mông </i>

<i>Và sao khơng là gió, là mây để thấy trời bao la </i>
<i>Và sao khơng là phù sa rót mỡ màu cho hoa </i>

<i>Sao khơng là bài ca của tình u đôi lứa </i>
<i>Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư. </i>

<i>Và sao không là bão, là giông, là ánh lửa đêm đông </i>
<i>Và sao không là hạt giống xanh đất mẹ bao dung </i>

<i>Sao không là đàn chim gọi bình minh thức giấc </i>
<i>Sao khơng là mặt trời gieo hạt nắng vô tư. </i>

<b>1</b>. Văn bản trên được viết theo phong cách ngôn ngữ nào ? ( Nghệ thuật) (0,25 điểm)
Chủ đề của văn bản trên: Lối sống có trách nhiệm, có ước mơ, có ý nghiĩa

<b>2</b>. Nêu biện pháp tu từ chính được sử dụng trong đoạn ca từ trên? Tác dụng

điệp cú pháp( điệp ngữ) Hãy sống như

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Sao không là

Tác dụng: Phép điệp tạo âm hưởng du dương, nhẹ nhàng, bay bổng cho bài hát, nhấn mạnh về
ý biểu đạt cảm xúc.

(0,25 điểm)

<b>3</b>.Những câu nào trong lời bài hát để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất (0,5 điểm)
<b>4</b>. Lời bài hát đem đến cho mọi người cảm xúc gì?

Hs nêu cảm nhận cá nhân về thông điệp của bài hát, tuy nhiên cảm xúc phải chân thành, không
khuôn sáo gượng ép.

Hãy sống thật lịng mình

Sau khi đọc lời bài hát anh, chị hãy viết một đoạn văn ngắn ( khoảng 8-10 dòng) về lối sống ước
mơ của tuổi trẻ học đường ngày hôm nay. (0,5 điểm)

Lối sống của tuổi trẻ học đường ngày nay

Làm rõ thông điệp từ lời bài hát: lời nhắn nhủ mọi người phải sống có ý nghĩa, có ích , sống có
ước mơ hồi bão, phải cống hiến cho đời, giúp ích cho người khác

<b> Đọc đoạn thơ sau đây và thực hiện các yêu cầu từ 5 đến 8: </b>
<i>"Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả </i>

<i>Những chàng trai ra đảo đã quên mình </i>
<i>Một sắc chỉ về Hồng Sa thuở trước </i>

<i>Cịn truyền đời con cháu mãi đinh ninh </i>

<i> </i>

<i>Nếu Tổ quốc nhìn từ bao mất mát </i>
<i>Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời </i>
<i>Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất </i>
<i>Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi" </i>

(Trích <i><b>Tổ quốc nhìn từ biển</b></i> - Nguyễn Việt Chiến)

<b>5</b>. Xác định phương thức biểu đạt của văn bản trên.? ( 0,25 điểm)
<b>6.</b> Nhân vật trữ tình đã gửi gắm cảm xúc, tâm tư gì vào đoạn thơ? ( 0,25 điểm)

<b>7</b>. Tìm và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn
thơ? ( 0,5điểm)

<b>8</b>. Đoạn thơ mang đến cho người đọc nhận thức gì về Tổ quốc xưa và nay? ( 0,5 điểm)
<b>Ph</b>ầ<b>n II. ( 7, 0 điểm) </b>

<b>Câu 1 (3,0 điểm)</b>

Nhà văn Nguyễn Khải cho rằng: “Để sống được hàng ngày tất nhiên phải nhờ vào những
<i>"giá trị tức thời". Nhưng sống cho có phẩm hạnh, có cốt cách nhất định phải dựa vào những "giá </i>
<i>trị bền vững". </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Trong “ Chữ người tử tù” Nguyễn Tuân đã để cho viên Quản ngục nghĩ ngợi về thầy thơ
lại “ Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài hẳn khơng phải là kẻ
<i>xấu hay vơ tình…” Và ơng cũng để nhân vật Huấn Cao thổ lộ “ Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn </i>
<i>liên tài của các ngươi. Nào ta có biết đâu một người như thầy Quản đây mà lại có những sở thích </i>

<i>cao quý như vậy. Thiếu chút nữa ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. </i>

Anh/chị cảm nhận được gì từ suy nghĩ của hai nhân vật trên?

<b>...HẾT... </b>
<b>GIẢI CHI TIẾT </b>

<b>Ph</b>ầ<b>n I. </b>Đọ<b>c hi</b>ể<b>u (3,0 </b>đ<b>i</b>ể<b>m) </b>

<b>Câu 1. </b>Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
<b>Câu 2. </b> Đoạn văn viết về cây tre Việt Nam..

<b>Câu 3.</b> Tác giả sử dụng biện pháp nhân hóa,ẩn dụ,diệp từ, lặp cấu trúc ngữ pháp…=> Khẳng
định, ngợi ca sức mạnh, ý chí kiên cường của cây tre – > hình ảnh tượng trưng cho con người
Việt Nam

<b>Câu 4.</b> Đảm bảo yêu cầu một đoạn văn và nêu cảm nhận về: Cách ngắt nhịp độc đáo, cách sử
dụng biện pháp nhân hóa, lặp cấu trúc, cách dùng động từ, cách tạo âm hưởng,…-> Ngợi ca vẻ
<i>đẹp con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược bảo vệ đất nước. </i>

<b>Câu 5. </b>Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

<b>Câu 6. </b>Nhân vật trữ tình đã gửi gắm những suy ngẫm, tự hào về lịch sử dân tộc, nhìn từ góc độ
cơng cuộc giữ gìn biển đảo, trách nhiệm của mỗi con người trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc
hôm nay.

<b>Câu 7.</b> Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ là: phép điệp cú pháp (Nếu Tổ quốc neo
<i>mình đầu sóng cả/ Nếu Tổ quốc nhìn từ bao mất mát). Hiệu quả nhấn mạnh cảm xúc tự hào, suy </i>
ngẫm lắng đọng về lịch sử đau thương mà hùng tráng của dân tộc.

<b>Câu 8. </b> Đoạn thơ mang đến cho người đọc nhận thức về Tổ quốc xưa và nay: Một đất
nước luôn phải đối đầu với nạn ngoại xâm, nhân dân phải hi sinh máu xương để bảo vệ từng tấc
đất, thước biển nhưng vẫn bất khuất, hiên ngang

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Câu 1. </b>
<b>1.Giải thích: </b>

- Giá trị tức thời: là những giá trị vật chất và tinh thần chưa trải qua thử thách, sàng lọc của thời
gian, mới có ý nghĩa trong thời điểm hiện tại, thoả mãn những nhu cầu cuộc sống sinh hoạt hàng
ngày như: cơm, áo, gạo, tiền, vui chơi, giải trí, các mối quan hệ...Đây là những giá trị rất cần thiết
vì thiếu nó con người khơng thể tồn tại.

- Giá trị bền vững: Chỉ những giá trị tinh thần đã trải qua thử thách, sàng lọc của thời gian, có
ý nghĩa lâu bền, trở thành nền tảng văn hố, đạo lí của dân tộc và nhân loại như: tinh thần yêu
nước, lịng nhân ái, tình cảm tri ân, sự ngay thẳng trong sạch, thẩm mỹ tinh tế,....Đây là những
giá trị quan trọng giúp con người sống có phẩm hạnh, cốt cách.

- Mối quan hệ giữa hai giá trị: Vừa đối lập vừa thống nhất. Con người cần có những giá trị tức
<i>thời để duy trì cuộc sống, cũng rất cần những giá trị bền vững để sống có ý nghĩa. </i>

<b>2. Bàn luận về ý kiến: </b>

- Muốn tồn tại con người cần phải tạo ra và nhờ vào những giá trị tức thời (dẫn chứng). Tuy nhiên
nếu quá coi trọng những giá trị đó, con người.

sẽ bị chi phối bởi lối sống thực dụng, coi trọng vật chất, chỉ nhìn thấy những lợi ích trước mắt
(dẫn chứng).

- Để cuộc sống thật sự có ý nghĩa, con người nhất định phải vươn tới những giá trị tinh thần
tốt đẹp (dẫn chứng). Tuy nhiên, cốt cách, phẩm giá con người khơng thể có tức thời trong ngày

một ngày hai, mà đó là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, bồi đắp lâu dài về tâm hồn, trí
tuệ, hành động...Đó cũng là cách để con người có một cuộc sống bền vững, khơng chỉ giới hạn
trong thời gian đời người mà còn trong sự ghi nhận lâu dài của cộng đồng (dẫn chứng).

- Những giá trị tức thời, nếu có ý nghĩa tích cực, được xã hội đón nhận, gìn giữ, lưu truyền sẽ
trở thành những giá trị bền vững (dẫn chứng). Trong khi đó, có những giá trị đã được hình thành
từ lâu, qua thực tiễn khơng cịn phù hợp, trở nên lạc hậu, lỗi thời sẽ bị đào thải (dẫn chứng). Cứ
thế, các giá trị được sàng lọc, chuyển hoá, làm cho cuộc sống con người ngày càng tốt đẹp hơn.
<b>Bài học nhận thức và hành động </b>

- Nhận thức được vai trị, ý nghĩa của mỗi giá trị.

- Hình thành kĩ năng sống, biết tiếp nhận hợp lí trước các giá trị của cuộc sống.

- Phải có bản lĩnh để sống có phẩm giá, cốt cách dựa theo nền tảng những giá trị bền vững về
văn hóa, đạo lí...của dân tộc và nhân loại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b>1. Giới thiệu tác giả và tác phẩm: </b></i>

- Nguyễn Tuân là nhà văn suốt đời đi tìm cái đẹp. Nhà văn có phong cách độc đáo: Ở mỗi chặng
đường sáng tác nhà văn đều có những đóng góp rất có giá trị cho văn chương nước nhà.
- Tác phẩm “ Chữ người tử tù” là viên ngọc sáng trong tập “ Vang bóng một thời”, Nguyễn Tuân
đã xây dựng hai nhân vật: Quản Ngục và Huấn Cao; ở 2 vị trí khác nhau nhưng lại giống nhau ở
phương diện cái đẹp trong cuộc đời cũng như nhân cách con người.

<i><b>2. Nội dung </b></i>

2.1: Giải thích

- Viên Quản ngục nghĩ ngợi về thầy thơ lại “Một kẻ biết kính mến khí phách,một kẻ biết tiếc, biết

<i>trọng người có tài, hắn khơng phải là kẻ xấu hay vơ tình…” </i>

+ Câu văn xuất hiện trong tình huống khi họ đang bàn về tên tử tù mà họ sắp tiếp quản. Thầy
thơ lại đã tỏ ra tiêng tiếc cho một tài năng và khí phách như Huấn Cao mà phải đi làm giặc, mà
phải bị chém vì tội làm giặc.

+ Suy nghĩ của viên Quản ngục thể hiện ông xác định được tính cách của thầy thơ lại : Đây
“khơng phải là kẻ xấu hay vơ tình”.

- Nhân vật Huấn Cao thổ lộ “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta biết
đâu một người như thầy Quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa ta
đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”.

+ Câu văn xuất hiện trong tình huống khi Huấn Cao nghe ước nguyện của Viên quản ngục
muốn xin chữ của Huấn Cao trước khi Huấn Cao bị điều lên kinh chờ xử hình.

+ Lời nói của Huấn Cao thể hiện Huấn Cao <i><b>thấu hiểu và trân trọng</b></i> trước tấm lòng trân trọng
và sở nguyện cao đẹp của viên Quản ngục. Hơn thế nữa Huấn Cao thể hiện thái độ vui vẻ chấp
nhận cho chữ của mình. Huấn Caothốt lên lời ân hận và xúc động của bản thân mình vì “Thiếu
chút nữa ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”.

<i><b>=> Như vậy cả Huấn Cao và viên Quản ngục đều nhìn ra vẻ đẹp con người thơng qua thái </b></i>
<i><b>độ của con người đối với cái đẹp và nhân cách.</b></i><b>2.2 So sánh hai nhân vật: </b>

- <i><b>Điểm khác nhau</b></i>: hai nhận vật đối lập nhau về vị thế trong xã hội: một người là quản ngục-
đại diện của bộ máy chính quyền mục rỗng, thối nát; một người là tử tù- phản động của xã hội.
- <i><b>Giống nhau</b></i>: Hai người đều có thiên lương trong sáng, một lịng u cái đẹp biết trân trọng
người ngay.

+ Nhận xét của hai nhân vật, trong hai tình huống khác nhau nhưng họ đều có con mắt, trái tim

biết phát hiện và trân trọng cái đẹp.

+ Khi phát hiện ra sở thích cao quý và tấm lòng biệt nhỡn liên tài của viên Quản ngục Huấn
Cao đã khẳng khái nhận lời cho chữ.

+ Nhân vật Quản ngục cũng vì trân trọng, yêu quý cái đẹp, cái tài của Huấn Cao mà không
màng nguy hiểm chấp nhận biệt đãi Huấn Cao và chịu cúi mình trước Huấn Cao để xin được
chữ; đặc biệt là chấp nhận từ bỏ quyền hành, địa vị, tiền bạc để giữ thiên lương (dẫn chứng cụ
thể)

<i><b>=> Chính vì có thiên lương, nhân cách cao đẹp nên hai con người này từ thế đối nghịch </b></i>
<i><b>trở thành những con người tri kỉ.</b></i><b>3. Đánh giá: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Tác phẩm ra đời năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang rất ác liệt. Sống trong đô thị
miền Nam, dưới ách đô hộ của đế quốc Mĩ khơng phải ai cũng có nhận thức đúng đắn về đất
nước.

- Tác phẩm nói về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đơ thị miền Nam về non sông đất nước, về sứ mệnh
của mỗi người đối với dân tộc.

<b>2. Phân tích, chứng minh </b>

a. Hình ảnh đất nước đã được nhiều nhà thơ khắc hoạ. Hình ảnh đất nước tươi đẹp, hiền hòa,
đất nước đau thương mà anh dũng. (Hs điểm tên một số tác giả, tác phẩm)

b. <i><b>Cách riêng</b></i> của Nguyễn Khoa Điềm là thể hiện hình ảnh Đất Nước giản dị, gần gũi.

- Hình ảnh Đất Nước gần gũi, bình dị, lam lũ mà cao cả.

+ Đất Nước có từ rất lâu. Đất Nước có trong câu chuyện mẹ kể bên nôi, trong miếng trầu bà ăn,

trong lối sống, trong phong tục tập quán.

+ Đất Nước là những gì gần gũi. Là không gian riêng tư, nơi khắc ghi kỉ niệm thiêng liêng của
đời người. Là chiều dài của lịch sử, là chiều rộng của không gian. Đất Nước là cội nguồn dân
tộc.

+ Đất Nước là của chúng ta.
- Nhân dân đã làm nên Đất Nước.

+ Nhân dân đã hóa thân vào khơng gian xứ sở.
+ Nhân dân là người làm nên lịch sử.

+ Nhân dân là người lưu giữ và làm nên văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc.
- Sử dụng chất liệu văn hoá dân gian, giọng điệu tâm sự.

+ Chất liệu văn hóa dân gian ( ca dao, truyện cổ, lời ăn tiếng nói của nhân dân…) vừa tạo ra một
không gian nghệ thuật thấm đẫm huyền thoại, vừa khơi dậy được những gì sâu xa nhất trong
tâm hồn của con người.

+ Cách tổ chức theo lời tâm tình của đơi trai gái. Lời thơ vừa trang trọng vừu trữ tình lắng đọng.
<b>3. Đánh giá </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

Luyện Thi Online

Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng

xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và
Sinh Học.

Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các
trường Chuyên khác cùng TS.Tràn Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thày
Nguyễn Đức Tấn.

Khoá Học Nâng Cao và HSG

Tốn Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em
HS THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở
trường và đạt điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp
dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá

<i>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </i>

<i> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Khánh Trình, TS. Tràn Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thày Lê Phúc Lữ,
Thày Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

Kênh học tập miễn phí

HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất
cả các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí,
kho tư liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa
đề thi miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin
Học và Tiếng Anh.

</div>

<!--links-->