Bài giảng G.a văn 8 k2

- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
HỌC KÌ II
Tuần 20 : Ngày soạn: 8/1/20111
Ngày dạy : 10/1/2011
Tiết : 73+ 74 NHỚ RỪNG
(Thế Lữ)
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS
1. Kiến thức:
- Sơ giản về phong trào thơ mới.
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ tri thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống
tự do.
- Hình tựng nghệ thuật độc đáo, có ý nghĩa của bài thơ Nhớ Rừng
2. Kĩ năng: - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn.
- Phân tích được chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm.
3. Thái độ: - Giáo dục lòng yêu nước qua bài thơ ''Nhớ rừng'', yêu tự do.
B. Chuẩn bị .
1. - Giáo viên: ảnh chân dung Thế Lữ, tập thơ mới.
2. - Học sinh: tìm hiểu bài thơ.
C. Tiến trình dạy và học
1. Ổn định lớp :
2. Bài cũ : - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS
3. Bài mới :
Hoạt động 1: Khởi động:
Giới thiệu : Sơ lược về thơ mới và phong trào thơ mới; Thế Lữ là nhà thơ có công đầu đem lại chiến thắng cho
thơ mới lúc ra quân; “ Nhớ rừng ” là lời con hổ trong vườn bách thú – tác giả mượn lời con hổ…bài thơ có
được sự đồng cảm rộng lớn, có tiếng vang lớn.
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
* HĐ 2: Hình thành kiến thức mới
GV giới thiệu vài nét về khái niệm “
thơ mới” và vài nét về tác giả Thế Lữ

GV cùng hs đọc ( yêu cầu khi đọc chú
ý đến giọng điệu phải phù hợp với nội
dung cảm xúc của mỗi đoạn thơ )
Giải thích từ khó
Bố cục chia làm mấy phần ?
a.Tâm trạng con hổ trong vườn
bách thú
(?) Khi mượn lời con hổ ở vườn bách
thú, nhà thơ muốn ta liên tưởng điều gì
về con người ?
(?) Nếu thế phương thức biểu đạt của
vb này là gì ? ( bc)
(?)Ở đây, năm đoạn thơ diễn tả dòng
tâm sự tập trung vào mấy ý và nêu nội
dung của từng ý ?
(?) Hãy quan sát bài thơ nhớ rừng chỉ
ra những điểm mới của hình thức bài
Lắng nghe – ghi kh/n
Hs đọc
Tìm hiểu 1 số từ khó
TL: Liên tưởng đến tâm sự con
người
Biểu cảm.
- Nỗi khổ không được hoạt
động , trong một không gian tù
hãm thời gian kéo dài ( ta nằm
dài … dần qua)
- Nỗi nhục bị biến thành trò
I, Tìm hiểu về tác giả – tác
phẩm: Sgk

1. Đọc văn bản –chú thích:
2 . Bố cục : 3 phần
+ Phần 1 : Khổ thơ 1,4: tâm
trạng của con hổ trong vườn
bách thú
+ Phần 2: Khổ thơ 2& 3: 3
Nỗi nhớ thời oanh liệt
+ Phần 3: - Khổ 5 : Khao khát
giấc mộng ngàn
II . Phân tích văn bản:
1. Tâm trạng con hổ trong
vườn bách thú :
a, Nằm trong cũi sắt:
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
1
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
thơ này so với các bài thơ đã học ,
chẳng hạn thơ Đường luật ?
Gọi hs đọc đoạn 1
(?) Hổ cảm nhận những nổi khổ nào
trong khi bị nhốt trong cũi sắt ở vườn
bách thú ?
(?) Trong đó, nỗi khổ nào có sức biến
thành khối căm hờn ? Vì sao ?
- Vì hổ là chúa tể của muôn loài , đang
tung hoành chốn nước non hùng vĩ,
nay lại bị nhốt trong cũi sắt
(?)Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ
sống như thế nào

Gọi hs đọc khổ 4 trong đoạn 1
(?) Cảnh vườn bách thú được diễn tả
qua những chi tiết nào ?
(?) Em có nhận xét gì về từ ngữ ,
giọng điệu của 2 khổ thơ này ?
(?) Qua các chi tiết đó cho ta thấy cảnh
vườn bách thú hiện ra dưới cái nhìn
của chúa sơn lâm ntn?
(?) Từ hai đoạn thơ vừa phân tích , em
hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn
bách thú, từ đó là tâm sự của con người
?
b. Nỗi nhớ thời oanh liệt Gọi hs đọc
đoạn 2
(?) Cảnh sơn lâm được gợi tả qua
những chi tiết nào ?
(?) Nhận xét về cách dùng từ trong
những lời thơ này ?
(?) Hình ảnh chúa tể của muôn loài
hiện lên như thế nào giữ không gian ấy
?
(?) Có gì đặc sắc trong từ ngữ, nhịp
điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể
của muôn loài ?
(?) Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn
loài được khắc hoạ mang vẻ đẹp ntn?
(Đọc đoạn thơ tả cảnh rừng, nơi con
hổ đã từng sống thời oanh liệt )
(?) Cảnh rừng ở đây là cảnh của thời
điểm nào?

(?) Cảnh sắc trong mỗi thời điểm có gì
nổi bật ?
(?) Từ “đâu” thể hiện điều gì?
- Đêm vàng, ngày mưa chuyển bốn
phương ngàn, bình minh cây xanh
nắng gội, những chiều lênh láng máu
chơi cho thiên hạ tầm thường
- Nỗi bất bình vì bị ở chung
cùng với bọn thấp kém
=>Nỗi khổ thứ nhất
- Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng
cây trồng
– Dải nước giả suối
– mô gò thấp kém
=> Rút kết luận
Gọi hs đọc đoạn 2.
- Tìm các chi tiết gọi tả cảnh
sơn lâm
- Nhận xét cách dùng từ.
Điệp từ với, các động từ (gào, thét)
- chân bước: dõng dạc, đường
– Lượn thân như sóng cuộn
– Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc
– mắt … quắc mọi vật im hơi
TL: Các từ ngữ gợi tả hình
dáng, tính cách hổ. Nhịp thơ
ngắn, thay đổi
=> Những đêm, những ngày
mưa, những bình minh, những
chiều =>Điệp từ “Những” thể

hiện số nhiều và là quá khứ
=> đâu thể hiện sự tiếc nuối
- Biến thành trò chơi cho thiên
hạ tầm thường
- Ở chung cùng bọn thấp kém
=> Hổ vô cùng căm uất, ngao
ngán
- Từ ngữ liệt kê, ngắt nhịp dồn
dập, giọng điệu giễu nhại, chán
chường, khinh miệt
b, Nhìn cảnh vườn bách thú:
- Từ ngữ liệt kê, ngắt nhịp dồn
dập, giọng điệu giễu nhại, chán
chường, khinh miệt

- Tất cả chỉ là giả dối, đơn
điệu, tỉa tót của con người chứ
không phải là thế giới của tự
nhiên to lớn, bí hiểm

Chán ghét thực tại tù túng,
tầm thường, giả dối. Khao
khát được sống tự do
2. Nỗi nhớ thời oanh liệt
- Bóng cả, cây già, gió ngàn,
nguồn hét núi, thét khúch
trường ca dữ dội
- Con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai
phong lẫm liệt, dũng mãnh vừa
mềm mại vừa uyển chuyển

- Thể hiện khí phách ngang
tàng mang dáng dấp một đế
vương
- Diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc
khôn nguôi của con hổ đối với
những cảnh không bao giờ còn
thấy được nữa
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
2
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
sau rừng
(?) Từ đó, thiên nhiên hiện lên như thế
nào ?
(?) Giữa thiên nhiên ấy, chúa tể của
muôn loài sống 1 cuộc sống ra sao ?
(?) Đại từ ta lặp lại trong các lời thơ
trên có ý nghĩa gì ?
(?) Trong đoạn thơ này , điệp từ ( đâu )
kết hợp với thán( than ôi……nay còn
đâu ? ) có ý nghĩa gì ?
(?) Đoạn thơ này xuất hiện những câu
thơ thất mới lạ . Em thích nhất câu thơ
nào ? Vì sao ?
c. Khao khát giấc mộng ngàn:
Gọi hs đọc khổ thơ cuối
(?) Giấc mộng ngàn của con hổ hướng
về một không gian ntn?
(?) Câu thơ cảm thán mở đầu có ý
nghĩa gì ?

(?) Từ đó giấc mộng ngàn của con hổ
là giấc mộng ntn?
(?) Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn
ấy phản ánh khát vọng mãnh liệt nào
của con hổ ở vườn bách thú cũng là
của con người ?
(?) tâm sự nhớ rừng của con hổ ở vườn
bách thú, em hiểu những điểm sâu sắc
nào trong tâm sự của con người ?
H Đ 4: Hướng dẫn tổng kết.
Để thành công tác phẩm tác giả đã sử
dụng thành công những biện pháp
nghệ thuật nào?
Nội dun, ý nghĩa bài thơ?

- Rực rỡ, huy hoàng, náo động,
hùng vĩ, bí ẩn
-Ta say mồi đứng uống ánh
trăng tan ?
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
=>Nào đâu những đêm vàng bên suối
Ta say mồi đứng uống ánh
trăng tan ?
Đâu những chiều lênh láng
máu sau rừng
Đọc khổ thơ cuối
- Oai linh, hùng vĩ, thênh
thang. Nhưng đó là không gian

trong mộng
- Bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ
cuộc sống tự do
- Mãnh liệt, to lớn, nhưng đau
xót, bất lực
=> Thảo luận nhóm.
=> Rút kết luận.
 Làm nổi bật sự tương phản,
đối lập gay gắt hai cảnh tượng,
hai thế giới, nhà thơ thể hiện
nỗi bất hoà đối với thực tại và
niềm khát khao tự do mãnh liệt
3. Khao khát giấc mộng ngàn
- Khao khát cuộc sống chân
thực cuộc sống của chính mình,
trong xứ sở của chính mình
- Đó là khát khao giải phóng,
khát vọng tự do
* Tâm sự con hổ – Tâm sự con
người
- Bất hoà với thực tại
- Khao khát tự do mãnh liệt
III . Tổng kết:
* NT: Những nét đặc sắc về
nghệ thuật
- Sử dụng bút pháp lãng mạn,
với nhiều biện pháp nghệ thuật
như nhân hoá, đối lập, phóng
đại, sử dụng từ ngữ gợi hình,
giầu sức biểu cảm.

- Xây dựnh hình tượng nghệ
thuật có nhiều tầng ý nghĩa
- Có âm điệu thơ biến hoá qua
mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất
ở giọng điệu giữ dội, bi tráng
trong toàn bộ tác phẩm .
* ND, ý nghĩa: Mượn lời con
hổ trong vườn bách thú, tác giả
kín đáo bộc lộ tình cảm yêu
nước, niềm khát khao thoát
khỏi kiếp đời nô lệ .
Ghi nhớ : Sgk
D. Củng cố: Nhắc lại nội dung bài học, chốt lại phần Ý nghĩa văn bản .
E. Dặn dò : Hoïc Ghi nhớ : Sgk
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
3
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Ngày soạn: 05/01/2011
Tiết : 75 Ngày dạy : 10/01/2011
CAÂU NGHI VAÁN
A. Mục tiêu bài học: Giúp HS
1. Kiến thức:
- Hiểu được đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác
- Nắm vững chức năng của câu nghi vấn : dùng để hỏi.
2.Tư tưởng: Bước đầu ý thức sử dụng câu nghi vẫn trong giao tiếp.
3. Kĩ năng : Rèn kĩ năng sử dụng câu nghi vấn
B. Chuẩn bị
- Thầy : soạn giáo án, bảng phụ
- Trò : bị bài

C. Tiến trình dạy và học
1. Kiểm tra bài cũ: Chuẩn bị bài
2. Bài mới : trong tiếng việt cũng như nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới, mỗi kiểu câu có một số đặc điểm,
hình thức nhất định. Những đặc điểm hình thức tương ứng với một chức năng khác. Hôm nay chúng ta cùng
nhau tìm hiểu về câu nghi vấn.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
4
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
D. Củng cố.
- Gọi HS đọc lại các ghi nhớ.
-Lưu ý lại cho HS nắm bắt kĩ hơn nội dung của bài tập 4 và 6.
E. .Dặn dò.
- Học thuộc phần ghi nhớ
- Làm bài tập còn lại
- Chuẩn bị bài : Viết đoạn trong văn bản thuyết minh
               
Ngày soạn: 05/01/2011
Ngày dạy : 10/01/2011
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
Hoạt động của thầy và trò Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1 :
Hs đọc câu hỏi : VD và câu
hỏi (SGK)
Bài tập nhanh : Đặt câu nghi
vấn
Hai
Em hãy nêu đặc điểm hình
thức và chức năng chính của

câu nghi vấn?
Hoạt động 2 :
Bài 1
Hs làm việc nhóm 4 bạn
Xác định câu nghi vấn
Nêu đặc điểm hình thức
Bài 2
Hs làm việc cá nhân vào vở
BT : Chữa bài – nhận xét
Bài 3
Học sinh làm vở câu a, b
(SGK)
Bài 4
Phân biệt hình thức và ý
nghĩa của hai câu?
Bài 6
Xác định câu đúng? sai? Giải
thích?
đọc VD và câu hỏi (SGK)
- Trao đổi nhóm hai bạn : 5
phút
- học sinh lên bảng,
- nhận xét, sửa chữa
- Trao đổi nhóm hai bạn : 5
phút= > rút kết luận
Đọc phần ghi nhớ (SGK)
- Trao đổi nhóm 4 bạn
Hs làm câu a, d
- làm việc cá nhân vào vở.
- Trao đổi nhóm hai bạn

Trao đổi nhóm hai bạn
- Cá nhân phát biểu
I. Đặc điểm hình thức và chức năng
chính
1. Ví dụ (SGK)
2. Nhận xét
a. Câu nghi vấn
- Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
- Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai?
- Hay u thương chúng con đói quá?
- Đặc điểm :
+ Đấu chấm hỏi
+ Câu có những từ nghi vấn : có…không,
làm (sao), hay (là)
b. Câu nghi vấn dùng để hỏi
- Hình thức : có từ ngữ nghi vấn
Khi viết, kết thúc bằng dấu chấm hỏi
- Chức năng : Dùng để hỏi
3. Ghi nhớ (SGK)
II. Luyện tập
a. Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải
không?
d. Chú mình muốn cùng tớ đùa vui
không?
+ Trò đùa gì?
+ Cái gì thế?
+ Chị cối béo xù đứng trước cửa nhà ta đấy
hả?
a. Căn cứ vào từ ngữ - dấu câu
b. Không thể thay, nếu thay từ hay trong

câu nghi vấn bằng từ hoặc thì câu trở nên
sai ngữ pháp hoặc biến thành câu thuộc
kiểu câu trần thuật và có ý nghĩa khác hẳn.
a, b : Không vì đó không phải là câu nghi vấn
- Câu 2 : Có giả định – người được hỏi
trước có vấn đề về sức khoẻ
- Câu 1 : Không có như vậy
- Câu 1 : Đúng
- Câu 2 : Sai
5
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Tiết 76 : VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
A. Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức: - Giúp học sinh biết cách sắp xếp ý trong đoạn văn thuyết minh cho hợp lý.
2.Tư tưởng: - Nhận dạng được đoạn văn thuyết minh và sữa các lỗi thường gặp.
3. Kĩ năng: Có kĩ năng xây dựng đoạn văn thuyết minh
B. Chuẩn bị
- Thầy : Soạn giáo án, bảng phụ
- Trò : Chuẩn bị bài
C. Tiến trình dạy và học
- Kiểm tra : Chuẩn bị bài
- Bài mới : Để hoàn thành một văn bản thuyết minh, đoạn văn đóng một vai trò quan trọng. Viết tốt đoạn
văn là điều kiện để làm tốt bài văn.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 :
- H/s đọc 2 đoạn văn tìm hiểu theo câu
hỏi SGk
- Thảo luận nhóm đôi 3 phút
H/s nhận xét và sửa lại đoạn a
- Bước 1 : h/s đọc đoạn văn

+ Đoạn văn thuyết minh vấn đề gì? Đoạn
văn mắc những lỗi gì ?
- Bước 2:
+ Nếu giới thiệu cây bút bi thì nên giới
thiệu như thế nào?
+ Đoạn văn nên tách đoạn và mỗi đoạn nê
viết như thế nào?
Tham khảo sách thiết kế
H/s nhận xét đoạn b
+ Bước 1 yêu cầu nêu nhược điểm
+ Bước 2 cách sửa viết lại- giới thiệu đèn
bàn bằng phương pháp nào? Nên tách
thành mấy đoạn
- H/s tập làm dàn ý vàp vở bài tập –
- Hãy cho biết cách viết đoạn văn trong
văn thuyết minh ?
H/s suy nghĩ trả lời
H/s đọc to phần ghi nhớ
Hoạt động 2
Bài tập 1:h/s đọc bài
-Làm việc cá nhân
-Viết đoạn giới thiệu trường em
-Mở bài, kết bài khoảng 1 đến 2 câu
I. Đoạn văn trong văn bản thuyết minh
+ Nhận diện đoạn văn
Đoạn a : câu chủ đề câu1
+ Các câu sau :câu 2 cung cấp thông tin lượng nước ngọt ít ỏi
– câu3 lượng nước ấy bị ô nhiễm – câu 4sự cần thiết nước ở
các nước thế giới thứ 3 – câu 5 dự báo đến năm 2005 thì 2/3
dân số thế giới thiếu nước

+ Các câu sau bổ sung thông tin làm rõ câu chủ đề. Đoạn a là
đoạn văn diễn dịch
+ Đoan b từ ngữ chủ đề: Phạm Văn Đồng – các câu tiếp
cung cấp thông tin về Phạm Văn Đồng theo lối liệt kê các
hoạt động đã làm. Đoạn b là đoạn văn song hành.
Sửa các đoạn văn thuyết minh
Vấn đề thuyết minh: bút bi
Đoạn văn mắc lỗi: không làm rõ chủ đề, chưa có ý công dụng,
các ý còn sắp xếp lộn xộn thiếu mạch lạc
Giới thiệu cây bút bi: cấu tạo công dụng, cách sử dụng
Tách làm 3 đoạn: theo 3 ý:cấu tạo , công dụng , sử dụng.
Nhược điểm: đoạn văn viết về đèn bàn nhưng ý lộn xộ, rắc
rối, phức tạp. Câu 1 vả câu sau gắn kết gựơng
Phương pháp: đinh nghĩa so sánh phân loại
Ba đoạn câu tạo, công dụng , sử dụng
3.Viết đoạn văn thuyết minh
Xácđịnh các ý lớn mỗi ý viết thành 1 đoạn
Trình bày rõ ý của chủ đề
Các ý sắp xếp theo thứ tự : cấu tạo, nhân thức, diến biến,
chính phụ.
4. Ghi nhớ :SGK
II. Luyện tập
Mở bài: mời bạn đén thăm trường tôi. Đó là một ngôi trường
nhỏ đẹp nằm vạnh đường Nguyễn Văn Cừ
Kết bài : Trường tôi như thế đó: giản dị, khiêm nhường và siết
bao gắn bó. Chúng tôi yêu quý ngôi trường như ngôi nhà của
mình. Chắc chắn những kỉ niệm về mái trưòng sẽ đi cùng
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
6

- Trng THCS Trn Phỳ - Giỏo ỏn Ng Vn 8 - -
Bi 2: Ch H Chớ Minh
Bc 1: Tỡm ý
Bc 2: vit on
chỳng tụi trong sut cuc i
Tỡm ý:
+ Nm sinh, nm mt, quờ quỏn, gia ỡnh
+ ụi nột v quỏ trỡnh hot ng v s nghip cỏch mng
+Vai trũ v cng hin to ln i vi dõn tc v thi i
D. Cng c.
- Nhc li cỏch vit on vn thuyt minh.
- c li Ghi nh.
E. Hng dn hc nh
- Lm bi tp cũn li SGK
- Son bi : Quờ hng
*********************************
NS: 10/01/11 ND : 12/01/11
Tiết 77 : Quê hơng
Tế Hanh
I.Mục tiêu bài học
1.Kiến thức.
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp tơi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển đợc miêu tả trong bài thơ và tình
cảm quê hơng đằm thắm của tác giả.
-Thấy đợc những nét đặc sắc NT của bài thơ.
2.Kĩ năng:
-Rèn kĩ năng phân tích và đọc diễn cảm thơ.
- c din cm tỏc phm th .
- Phõn tớch c nhng chi tit miờu t , biu cm c sc ca bi th .
3 .T tởng .
-Thêm yêu lao động và yêu quê hơng đất nớc.

II.Chuẩn bị.
GV : Giáo án ,SGK ,SGV
HS : soạn bài
III. Tiến trình dạy và học
1.Kiểm tra bài cũ :
- Đọc thuộc bài thơ Nhớ Rừng. Nêu nội dung chính của bài thơ.
2.Bài mới .
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1 :
- Giới thiệu nét chính về tác giả?
I.Tìm hiểu chung
1 .Tác giả (SGK)
Giỏo viờn: Nguyn Th Thựy Nm hc : 2010
2011-
7
- Trng THCS Trn Phỳ - Giỏo ỏn Ng Vn 8 - -
- Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì? (8 chữ)
- Bố cục của bài thơ?
Hoạt động 2 :
- Làng quê của tác giả đợc giới thiệu ở hai câu mở
đầu có gì đặc biệt?
(bình dị, tự nhiên, giới thiệu chung về làng quê của
mình, chỉ có ý nghĩa thông tin)
- Đoàn thuyền ra khơi trong khung cảnh ntn?
(bầu trời cao rộng, trong trẻo, nhuốm nắng hồng
bình minh phù hợp với tâm trạng phấn chấn).
- Hình ảnh chiếc thuyền đợc miêu tả bằng BPNT
gì? Tác dụng của BPNT đó?
- Em có nhận xét gì về từ ngữ đợc sử dụng?
- Chi tiết nào đặc tả con thuyền? (cánh buồm). Có

gì độc đáo trong chi tiết này? (so sánh ẩn dụ)
hình ảnh giàu ý nghĩa và đẹp bút pháp lãng
mạn.
Hoạt động 3 :
- Cảnh dân chài đón thuyền trở về đợc miêu tả ntn?
- Ngời dân chài đợc miêu tả ntn? Cảm nhận của em
về ngời dân chài qua những chi tiết đó?
- Khi miêu tả chiếc thuyền, tác giả sử dụng BPNT
gì? Tác dụng của BPNT đó? Từ đó em cảm nhận đ-
ợc vẻ đẹp nào trong tâm hồn tác giả?
(sự nhạy cảm, tấm lòng gắn bó sâu nặng với quê h-
ơng)
Hoạt động 4 :
- Trong xa cách, lòng tác giả nhớ tới những điều gì
nơi quê nhà?
- Giọng thơ ở khổ kết ntn? (giản dị, tự nhiên)
- Hãy nhận xét về tình cảm của tác giả?
- Bài thơ có những nét đặc sắc NT gì nổi bật?
- Theo em bài thơ đợc viết theo phơng thức nào?
(là thơ trữ tình, phơng thức biểu cảm)
- Qua bài thơ, em cảm nhận đợc điều gì về cuộc
sống ngời dân làng chài và nhà thơ?
Hoạt động 5 :
2 .Tác phẩm
Nguồn cảm hứng lớn là nỗi nhớ quê hơng miền Nam và
niềm khao khát tổ quốc thống nhất
Trong tập Nghẹn ngào (1939)
3.Bố cục : 3 phần
II.Phân tích
1 Cảnh ra khơi.

- Hai cõu th u tỏc gi gii thiu v ngh nghip v v trớ
ca lng .
- Hình ảnh so sánh, động từ mạnh diễn tả khí thế dũng
mãnh của con thuyền toát lên sức sống mạnh mẽ, vẻ đẹp
hùng tráng.
- Hình ảnh cánh buồm trở nên lớn lao, thiêng liêng và thơ
mộng. Đó chính là biểu tợng của làng chài.
2. Cảnh thuyền về bến
- Cảnh sống lao động náo nhiệt đầy niềm vui.
- Hình ảnh ngời dân chài vừa chân thực vừa lãng mạn, có
tầm vóc phi thờng.
- Con thuyền gắn bó mật thiết với sự sống con ngời tâm
hồn tinh tế của tác giả.
3. Nỗi nhớ quê hơng
- Nỗi nhớ chân thành, tha thiết, khôn nguôi ca ngi
con khi xa quờ hng .
- Qua ú cho ta thy hỡnh nh quờ hng luụn sng
trong tõm trớ nh th vi sc ỏm nh mnh lit .
III. Tổng kết
1. NT : Sự sáng tạo hình ảnh thơ : vừa chân thực, vừa bay
bổng, lãng mạn.
1. í ngha: Bi th l by t ca tỏc gi v mt tỡnh yờu tha
thit i vi quờ hng lng bin .
- ND : Ghi nhớ (SGK)
IV. Luyện tập
- Đọc diễn cảm
4. Cng c:
-Gi HS c din cm b i th .
-Gi HS c li ni dung phn ghi nh.
5. Dn dũ :

Giỏo viờn: Nguyn Th Thựy Nm hc : 2010
2011-
8
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
- Häc thc
- TËp ph©n tÝch c¸c h×nh ¶nh ®Ỉc s¾c; So¹n : Khi con tu hó
****************************************************
Tuần ; Ngày soạn:
Tiết 78 Ngày dạy:
KHI CON TU HÚ
A.Mục tiêu cần đạt:
* Giúp hs :
- Cảm nhận được lòng yêu sự sống ,niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến só cách mạng trẻ tuổi
đang bò giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể thơ lục bát giản bgò mà
tha thiết
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Tiếng việt qua bài Câu nghi vấn ; tập làm văn qua bài Thuyết
minh về một phương pháp ( Cách làm )
- Một số bài thơ có liên quan : Từ ấy( Tố Hữu ) , Người bạn tù thổi sao ( HCM)
2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng – diễn cảm bài thơ Quê hương của Tế Hanh . Đây là bài thơ tả cảnh
hay tả tình ? Vì sao ?
- Hình ảnh nào trong bài thơ gây cho em ấn tượng và xúc động nhất ? Vì sao ?
3, Bài mới :
H Đ 2:
- Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao
(?) Em hãy nêu vài nét về thân thế sự nghiệp của tác giả ?
(sgk)

II, Đọc , Tìm hiểu văn bản
1, Đọc , tìm hiểu chú thích: Gv cùng hs đọc ( yêu cầu Chú ý thay đổi
giọng đọc . Đoạn đầu với gòng vui , náo nức , phấn chấn , đoạn sau với
giọng bực bội và các từ ngự cảm thán ..)
Giải thích từ khó
(?) Khi con tu hú được viết trong hoàn cảnh đặc biệt nào ?
- Được viết trong nhà lao thừa phủ ( Huế ) khi tác giả đang hoạt động cách
mạng , mới bò bắt
(?) Nên hiêu nhan đề của bài thơ ntn? Hãy viết một đoạn văn có bốn chữ
đầu là “ Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ ?
- Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến , người tù cách mạng ( nhân vật
trữ tình ) càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội , càng thèm
khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài . Tên bài thơ đã gợi
mở cảm xúc của toàn bài
(?) Bài thơ này được viết theo thể thơ gì ? Hình thức thơ ấy có diễn tả cảm
xúc ntn?
I. Tìm hiểu chung :

1. T¸c gi¶
- Lµ l¸ cê ®Çu cđa th¬ ca c¸ch m¹ng
vµ kh¸ng chiÕn.
2 . T¸c phÈm
- S¸ng t¸c trong nhµ lao Thõa Phđ
- Nhan ®Ị : lµ vÕ phơ cđa mét c©u
trän ý.
3, Đọc , tìm hiểu chú thích
sgk
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
9

- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
- Thể thơ lục bát . Diễn tả cảm xúc tha thiết , nồng hậu của tâm hồn
2, Bố cục: (?) Bài thơ này chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung từng phần ?
Đoạn 1 : Cảnh mùa hè
Đoạn 2 : tâm trạng người tù
(?) Hãy xác đònh phương thức biểu đạtt chính của mỗi đoạn và của toàn
bài ?
+Đoạn 1 : Chủ yếu là miêu tả
+Đoạn 2 : Biểu cảm
+Toàn bài : kết hợp miêu tả và biểu cảm
H Đ 3:
a, Cảnh mùa hè :Gọi hs đọc đoạn 1
(?) Thời gian mùa hè được gợi tả bằng những âm thanh nào ?
+ Tiếng tu hú / tiếng ve sâu
(?) Trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt cũng có tiếng chim tu hú : Tu hú
ơi chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cảnh đồng xa. Theo em ,
có gì giống nhau và khác nhau trong cảm nhận tiếng chim tu hú ở hai nhà
thơ Tâố Hữu và Bằng Việt ?
- Giống nhau : Tiếng tu hú đều gợi không gian đồng quê gần giũ , thân
thuộc . Đều là âm thanh được đón nhận bởi tình thương mến
- Khách nhau :
+ Trong thơ BV , tiếng tu hú gợi nhớ về những kỉ niệm thân thương của tình
bà cháu nơi quê nhà
+ Trong thơ TH , tiếng chim tu hú là âm thanh báo hiệu mùa hè sôi động
được cảm nhận từ tâm hồn yêu sống , khát khao tự do của người chiến só
cách mạng trong cảnh ngộ tù đày
(?) Mùa hè còn được gợi tả qua dấu hiệu điển hình nào của không gian .
Không gian ấy nhuốm những màu sắc nào ?
+ Vàng ( Bắp rây vàng hạt )
+ Hồng ( đầy sân nắng đào)

+ Xanh ( TrờiXanh càng rộng càng sao )
(?) Những sản vật điển hình nào của mùa hè được gợi nhắc ?
+ Lúa chim đang chín
+ Trái cây ngọt dần
+ Bắp dây vàng hạt
(?) Một sự sống như thế nào được gợi lên từ những âm thanh , màu sắc ,
sản vật đó?
- Một sự sống tưng bừng rộn rã , thanh bình , Tràn trề nhựa sống
(?) Bầu trời hạ cao xanh , nơi những tiếng sáo diều vạng trong lời thơ :
“Trời xanh càng rộng càng cao – Đôi con diều sáo lộn nhào từng không “
gợi lên một không gian như thế nào ? ( phong khoáng , tự do )
(?) Tác giả đã cảm nhận rõ nát cảnh tượng đó của mùa hè từ trong nhà tù .
Điều đó cho thấy năng lực tâm hồn nào của nhà thơ ntn?
+ Nồng nàn tình yêu cuộc sống
4, Bố cục : 2 đoạn
3, Phân tích :
a, Cảnh mùa hè
+ m thanh : Tiếng tu hú / tiếng ve
sầu
+ Màu sắc :
- Vàng ( Bắp rây vàng hạt )
- Hồng ( đầy sân nắng đào)
- Xanh ( Trời Xanh càng rộng càng
cao)
+ Sản vật :
- Lúa chiêm đang chín
- Trái cây ngọt dần
- Bắp dây vàng hạt
 Một sự sống tưng bừng rộn rã ,
thanh bình , Tràn trề nhựa sống . Qua

đó ta thấy được một thế giới tự do ,
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
10
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
+ Tha thiết với cuộc sống tự do
+ Nhạy cảm với mọi biến cố của cuộc đời
(?) Năng lực yêu q tự do còn được Tố Hữ thể hiện trong những vần thơ
nào khác mà em biết ?
Cô đơn thay là cảnh thân tù
Tai mở rộng và , lòng nghe rạo rực
Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức
Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu
b, Tâm trạng của ngøi tù : Gọi hs đọc đoạn cuối
(?) Khi nhà thơ viết : Ta nghe hè dậy bên lòng , em hiểu nhà thơ đã đón
nhận cảnh tươi đẹp của mùa hè bằng thính giác hay bằng sức mạnh của
tâm hồn ?
+ Bằng sức mạnh tâm hồn , bằng tấm lòng
(?) Từ đó có thể hình dung trạng thái tâm hồn tác giả ntn?
+ Nồng nhiệt với tình yêu cuộc sống tự do
(?) Con người muốn đạp tan phòng giam hãm khi nghe hè dậy bên lòng
còn vì lí do gì khác ?
- Cảm giác bực bội, u uất trong nhà giam chật chội thiếu sinh khí
(?) Nhận xét về cách diễn đạt lời thơ này , Ý nghóa của cách diễn đạt
này ?
- Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp cảm xúc của lòng mình
- Dùng câu cảm thán liên tiếp, dùng một loạt động từ , cách ngắt nhòp đổi
khác thường cho thấy trạng thái căng thẳng cao độ đang diễn ra trong tâm
hồn người tù mất tự do
(?) Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng chim tu hú kêu , nhưng tâm

trạng người tù khi nghe tiếng tu hú kêu thể hiện ở câu đầu và câu cuối
khác nhau ntn? Vì sao ? ( HSTLN)
- Tiếng chim tu hú mở đầu bài thơ gợi ra bức tranh mùa hè trong tưởng
tượng với tâm trạng náo nức bồn chồn của nhà thơ
- Tiếng chim tu hú ở câu kết gợi cảm xúc khác hẳn : u uất , nôn nóng , khắc
khoải – Tâm trạng của kẻ bò cưỡng đoạt tự do , bò tách rời cuộc sống
- Vì : Vì 2 tâm trạng được khơi dậy từ hai không gian hoàn toàn khác nhau :
tự do và mất tự do
(?) Em cảm nhận điều mãnh liệt nào diễn ra trong tâm hồn con người từ
những lời cuối cùng của bài thơ khi con tu hú ?
- Thèm khát cao độ cuộc sống tự do
- Tâm hồn đang cháy lên khát vọng yêu sống , yêu tự do
(?) Hai đoạn thơ , một thiên về tả cảnh , một thiên về tả tình nhưng đều là
tiếng nói của một tâm hồn . Em cảm nhận được những điều cao đẹp nào từ
tâm hồn ấy ?
- Lòng yêu sống , niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến só cách
mạng trong cảnh tù đày
III. Tổng kết (?) Theo em , những tác dụng của thơ lục bát đem lại cho
phóng khoáng )
b, Tâm trạng của ngøi tù
- Cảm giác bực bội, u uất trong nhà
giam chật chội thiếu sinh khí
- Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp cảm
xúc của lòng mình
- Dùng câu cảm thán liên tiếp, dùng
một loạt động từ , cách ngắt nhòp đổi
khác thường cho thấy trạng thái căng
thẳng cao độ đang diễn ra trong tâm
hồn người tù mất tự do
* Sù kh¸c nhau cđa tiÕng tu hó kªu:

- Lóc ®Çu: t©m tr¹ng hoµ hỵp víi søc
sèng mïa hÌ, thĨ hiƯn lßng say mª
cc sèng.
- Lóc ci: t©m tr¹ng u t, kh¾c
kho¶i cđa ngêi bÞ mÊt tù do, bÞ t¸ch
rêi cc sèng.
- LÝ do: t©m tr¹ng ®ỵc kh¬i dËy tõ hai
kh«ng gian hoµn toµn kh¸c nhau vµ
tiÕng chim tu hó ®Ịu lµ tiÕng gäi tha
thiÕt cđa thÕ giíi tù do.
 Thèm khát cao độ cuộc sống tự
do .Tâm hồn đang cháy lên khát vọng
yêu sống , yêu tự do, u cách mạng
muốn sớm trở về với đồng bào , đồng
chí .
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
11
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
bài thơ này là gì ? ( HSTLN)
- Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết , nồng cháy của tâm hồn
- Giàu nhạc điệu
- Dễ đọc , dễ thuộc , dễ nhớ
(?) Tình yêu cuộc sống và khát vọng tự do là cảm xúc thường gặp trong
thơ từ của nhiều chiến só cách mạng . Trong vốn thơ của mình , em còn
biết những vần thơ nào như thế ? ( HS tự bộc lộ )
III. Tổng kết :
1. Nghệ thuật:
Viết theo thể thơ lục bát giàu nhạc điệu
, mượt mà , uyển chuyển .

- Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để
biểu lộ cảm xúc thiết tha , khi lại sơi
nổi mạnh mẽ .
2. Ý nghĩa :
Bài thơ thể hiện lòng u đời , u lí
tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ
tuổi trong hồn cảnh ngục tù .
4. Củng cố: : học thuộc bài thơ và phần ghi nhớ
- Viết một đoạn văn ngắn tả cảnh mùa hè nơi em ở
5. Dặn dò:
- Chép và đọc thêm một số bài thơ của TH
- Soạn bài “ Tức cảnh Pác Bó”
******************************************************************
Tuần: 22 Ngày soạn:16/01/11
Tiết 79 Ngày dạy: 18/01/11
CÂU NGHI VẤN (TIẾP)
A.Mục tiêu cần đạt :
1. Kiến thức:
Các câu nghi vấn dùng với các chức năng khác ngồi chức năng chính .
2. Kĩ năng:
Vận dụng kiến thức đã học về câu nghi vấn để đọc - hiểu và tạo lập văn bản .
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua 2 vb Quê hương , Khi con t hú ; Tập làm văn qua bài
Thuyết minh về một phương pháp ( cách làm). Bảng phụ
2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Thêù nào là câu nghi vấn ? Câu nghi vấn dùng để làm gì ?
3, Bài mới : Câu văn cũng như cuộc đời , cuộc đời luôn luôn thay đổi thì câu văn cũng luôn luôn đổi thay
để thực hiện chức năng diễn đạt chính xác tới mức tinh tế những cảm xúc , những tâm trạng vô cùng phong

phú , đa dạng và phức tạp của con người . Vìthế , các em có thể gặp nhiều câu văn có hình thức giống như
một câu nghi vấn , nhưng trên thực tế , nó lại không phải là một câu nghi vấn đòch thực . Vậy câu nghi vấn
còn chức năng nào khác . Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó .
I, Những chức năng khác: Gọi hs đọc vd sgk
(?) Hãy tìm những câu có từ nghi vấn trong những ví dụ
trên ?
a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao giờ ?
I, Những chức năng khác
a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao giờ ?
 Bộc lộ cảm xúc
b, Mày đònh nói cho cha mày nghe đấy à?
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
12
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
b, Mày đònh nói cho cha mày nghe đấy à?
c, Có biết không ? ; Lính đâu? ; Sao bay giám để nó
chạy xồng xộc vào đây như vậy ? ;Không cần phép tắc
gì nữa à?
d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn
e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó , cái con
mèo hay lục lọi ấy ?
(?) Hãy xác đònh chức năng của câu nghi vấn trong đoạn
trích ? ( HSTLN)
a, Bộc lộ cảm xúc
b, Đe doạ
c, Cả 4 câu đều dùng để đe doạ
d, Khẳng đònh
e, Bộc lộ cảm xúc
(?) Nhận xét về dấu kết thúc những câu nghi vấn trên ?

- Không phải tất cả các câu nghi vấn đều kết thúc bằng
dấu chấm hỏi . Câu nghi vấn thứ 2 ở (e) kết thúc bằng
dấu chấm than , chức không phải là dấu chấm hỏi
II, Kết luận: Ghi nhớ : sgk (?) Qua phân tích các vd
trên , hãy khái quát chức năng của câu nghi vấn và
dùng dấu cuối câu ? ( ghi nhớ sgk)
 Đe doạ
c, Có biết không ? ; Lính đâu? ; Sao bay giám để nó
chạy xồng xộc vào đây như vậy ? ;Không cần phép tắc
gì nữa à?
 đe doạ
d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn
 Khẳng đònh
e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó , cái con
mèo hay lục lọi ấy ?
 Bộc lộ cảm xúc
* Nhận xét về dấu kết thúc : Không phải tất cả các câu
nghi vấn đều kết thúc bằng dấu chấm hỏi , có trường
hợp câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm , dấu chấm
than hoặc dấu chấm lững
II, Kết luận: Ghi nhớ : sgk
III, Luyện tập
Bài tập 1 : Tìm câu nghi vấn và công dụng của những câu nghi vấn đó
a, Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? ( Bộc lộ cảm xúc )
b, Trong khổ thư chỉ riêng “ Than ôi!” không phải là câu nghi vấn
* Phủ đònh ; bộc lộ cảm xúc
c, Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi ?
Cầu khiến ; bộc lộ cảm xúc
d, i, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay? ( phủ đònh , bộc lộ cảm xúc )
Bài tập 2

a, Sao cụ lo xa quá thế ? ; Tội gì bây giờ nhòn đói mà tiền để lại ? ; n mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà
lo liệtu
* Câu 1 phủ đònh ; câu 2 : khẳng đònh ; câu 3 : phủ đònh
b, Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người , không ra ngợm ấy , chăn dắt làm sao?
* Bộc lộ sụ băn khoăn ngần ngại
c, Ai bảo thảo một tự nhiên không có tình mẫu tử ? (Khẳng đònh )d, Thằng bé kia , mày có việc gì ? ; Sao
lại đến đây mà khóc ? ( dùng để hỏi)
 Trong những câu nghi vấn đó , câu c1thể thay thế được bằng một câu không phải là câu nghi
vấn có ý nghóa tương tự
a, Sao cụ phải lo xa quá thế . ; không nên nhòn đói mà tiền để lại . ; n hết thì lúc chết lấy gì mà lo liệu .
b, Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò hay không .
c, Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử .
Bài tập 3 : Đặt câu nghi vấn không dùng để hỏi
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
13
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
a, Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung của bộ phim “ cánh đồng hoang được không ?
b, ( Lão Hạc ơi!) Sao đời lão khốn cùng đến thế
Bài tẫp : Trong nhiều trường hợp giao tiếp , những câu như vậy dùng để cào . Người nghe không nhất thiết
phải trả lời , có thể đáp lại bằng một lời chào khác
4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc lòng ghi nhớ
- Hoàn thành hết bài tập còn lại
- Soạn bài tiếp theo :Câu cầu khiến
5. Rút kinh nghiệm:
***********************************************************************

Tuần : Ngày soạn:
Tiết 80 Ngày dạy:
THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM)

A.Mục tiêu cần đạt :
* Giúp hs :
- HS biết cách thuyết minh về một phương pháp , một thí nghiệm , một món ăn thông thường , một đồ dụng
học tập đơn giản
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua 2 vb Quê hương và Khi con tu hú , Phần tiếng việt qua
bài câu nghi vấn ( tiếp theo) , với thực tế đời sống ở cách làm món ăn đồ dùng học tập , trồng cây , trò chơi
- Thầy và trò cùng sưu tầm một số tạp chí , báo : khoa học và đời sống , n uống
2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình tổ chức:
1, n đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Khi làm bài văn thuyết minh cần xác đònh được điều gì ? Khi viết đoạn văn cần trình
bày ntn? Các ý của đoạn văn được sắp xếp ra sao ?
3, Bài mới : GV giới thiệu bài mới.
HĐ của Thầy & Trò Ghi bảng
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
14
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
I.Giới thiệu một phương pháp ( cách làm)
a. Cách làm đồ chơi “Em bé đá bóng” bằng qủa khô:
Văn bản thuết minh hướng dẫn đồ chơi gì ?
(?) Các phần chủ yếu của văn bản thuyết minh một phương pháp
làm là gì ? Phần nào là quan trọng nhất ? Vì sao ?
- Vb thuyết minh kiểu loại này gồm 3 phần chủ yếu :
1, Nguyên liệu
2, Cách làm
3, yêu cầu thành phần
(?) Phần nguyên liệu nêu ra để làm gì , có cần thiết không ?
(không thể thiếu nếu không thuyết minh , giới thiệu đầy đủ các

nguyên liệu thì không có điều kiện vâät chất để tiến hành chế tác
sản phẩm . Nếu chỉ nêu phương pháp , cách thức làm thì sẽ không
tránh khỏi trừu tượng )
(?) Phần cách làm được trình bày như thế nào ? Theo trình tự
nào ?
- Bao giờ cách làm cũng quan trọng nhất vì nội dung phần này
giới thiệu đầy đủ và tỉ mỉ cách chế tác hoặc cách chơi , cách tiến
hành để người đọc cũng có thể làm theo . Cách trình bày phần
này cần cụ thể , tỉ mỉ , dễ hiểu để người đọc cứ theo đó mà làm .
- đồ chơi em bé đá bóng bằng quả thông , phần dạy cách làm có
5 bước : cách tạo thân , đầu , làm mũ , cách làm bàn tay , chân ,
cách làm quả bóng , gắn hình người lên sân cỏ
(?) Phần yêu cầu thành phẩm thiết không ? Vì sao
-Phần này cũng rất cần để giúp người làm so sánh và điều chỉnh ,
sửa chửa thành phần của mình
b.Cách nấu canh rau ngọt với thòt lợn nạc: Gọi hs đọc mục b
(?) Văn bản thuyết minh hướng dẫn cách nấu món ăn gì ?
( Canh rau ngót nấu với thòt lợn nạc)
(?) Phần nguyên liệu được giới thiệu có gì khác với cách làm đồ
chơi “ em bé đá bóng” ? Vì sao ?
- Cần nguyên liệu , ngoài ra còn thêm phần đònh lượng bao nhiêu
củ , qua ,bao nhiêu gam , ki lô gam tuỳ theo số bát , đóa , số người
ăn , mâm
(?) Phần cách làm có gì khác với cách làm ở mục a? Vì sao?
- Đặc biệt chú ý đến trình tự trước sau , đến thời gian của mỗi
bước ( không được phép thay đổi tuỳ tiện nếu không muốn thành
phẩm kém chất lượng )
(?) Phần yêu cầu thành phẩm được giới thiệu có gì khác với a ?
Vì sao?
- Chú ý 3 mặt : trạng thái , màu sắc , mùi vò

(?) Nhận xét về lời văn của avà b ?
- Lời văn cần ngắn gọn , chuẩn xác
I.Giới thiệu một phương pháp
( cách làm)
a. Cách làm đồ chơi “Em bé đá
bóng” bằng qủa khô:
- Vb thuyết minh kiểu loại này gồm
3 phần chủ yếu :
1, Nguyên liệu
2, Cách làm
3, yêu cầu thành phần
b.Cách nấu canh rau ngọt với thòt
lợn nạc
+ Phần nguyên liệu : thêm phần
đònh lượng bao nhiêu củ , quả , bao
nhiêu gam , ki lô gam tuỳ theo số
bát , đóa , số người ăn , mâm
+Cách làm : Đặc biệt chú ý đến
trình tự trước sau , đến thời gian
của mỗi bước ( không được phép
thay đổi tuỳ tiện nếu không muốn
thành phẩm kém chất lượng
+ Yêu cầu thành phẩm : Chú ý 3
mặt : trạng thái , màu sắc , mùi vò
II, Ghi nhớ : sgk
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
15
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
II, Ghi nhớ (?) Vậy để Giới thiệu được một phương pháp ( cách

làm nào đó đòi hỏi người viết phải ntn? Khi thuyết minh cần
trình bày theo mấy phần và lời văn phải ntn? ( Ghi nhớ sgk )
III, Luyện tập
Bài tập 1 :
Mb : Giới thiệu khái quát trò chơi
TB : Số người chơi , dụng cụ chơi
- Cách chơi ( luật chơi) thế nào là thắng , thế nào là thua , thế nào thì phạm luật
- Yêu cầu đối với trò chơi
KB : Nêu cảm nhận của mình về trò chơi đó
Bài tập 2 :
* Cách đặt vấn đề : Bài viết đưa ra số liệu trang in hàng năm trên thế giới để từ đó thấy được mức độ
khổng lồ của núi tư liệu mà con người cần phải nghiên cứu , tìm hiểu
- Giới thiệu những cách đọc chủ yếu : Từ đầu đến được vấn đề
- Tiếp theo cho đến có ý chí : Giới thiệu những cách đọc chủ yếu hiện nay . Hai cách đọc thầm theo dòng
và theo ý . Những yêu cầu và hiệu quả của phương pháp đọc nhanh
- Phần còn lại : Những số liệu , dẫn chứng về kết quả đọc nhanh
* Bài viết giới thiêu cách đoạ nhanh nhất : Không đọc theo hàng ngang mà mắt luôn chuyển động theo
đường dọc từ trên xuống dưới . Cách đọc này giúp ta nhìn toàn bộ thông tin chứa trong trang sách . Đọc
toàn bộ bài viết và tiếp thu toàn bộ nội dung
+ Ý 2,3 là nội dung thuyết minh chủ yếu , quan trọng nhất của vb thuyết về phương pháp này . Các con số
trong bài có ý nghóa rất lớn , nhằm chứng minh cho sự cần thiết , yêu cầu cách ù thức , khả năng tác dụng
của phương pháp đọc nhanh là hoàn toàn có cơ sở và hoàn toàn có thể học tập .
4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ sgk . Hoàn thành bài tập còn lại
- Soạn bài “ Thuyết minh về một danh làm thắng cảnh
5. Rút kinh nghiệm:
Tuần : Ngày soạn:
Tiết 81 Ngày dạy:
TỨC CẢNH PÁC BÓ
(Hồ Chí Minh)
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –

2011-
16
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
A.Mục tiêu cần đạt :
* Giúp hs :
- Cảm nhận được niềm thích thú thật sự của HCM trong những ngày gian khổ ở Pác Bó ; qua đó , thấy được
vẻ đẹp tâm hồn của Bác vừa là 1 chiến só say mê cách mạng , vừa như một “ khách lâm tuyền” ung dung
sống hoà nhòp với thiên nhiên
- Hiểu được giá trò nghệ thuật độc đáo của bài thơ
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khảnăng tích hợp : Với phần Tiếng Việt qua vb Câu cầu khiến , với TLV ở vb Thuyết minh
một danh lam thắng cảnh , với Lòch Sử ở thời kì 1941 – BH mới về nước hoạt động , với các bài thơ của
Bác ( Rằm tháng Giêng , cảnh khuya, lớp 7) và sắp học bài ( Ngắm trăng , đi đường)
2.HS: Thầy và trò cùng sưu tầm bản sao bức tranh vẽ BH đang ngồi bên bàn đá chông chêng ở Pác Bó
dòch sử Đảng
C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Vì sao bài thơ lại đặc nhan đề là Khi con tu hú ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài
thơ .
- m thanh của tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc đoạn 2 có vai trò gì ? Tâm trạng của nhà thơ trong 2
đoạn ấy có được thể hiện bằng 1 cách không ? Vì sao?
3, Bài mới : Ở lớp 7 , các em đã được học 2 bài thơ rất hay của Bác . Hãy nhớ lại tên , hoàn cảnh sáng tác
và thể loại của 2 bài thơ này ? Đó là những bài thơ nổi tiếng của CTHCM viết hồi đầu kháng chiến chống
pháp ở Việt Bắc .Con hôm nay, Chúng ta lại một lần nữa được gặp Người ở suối LêNin , hang Pác Bo
( huyện Hà Quảng , Tỉnh Cao Bằng)vào mùa xuân năm 1941 qua bài thơ tứ tuyệt Tức cảnh Pác Bó .
I, Giới thiệu vài nét về tác giả , tác phẩm:
Gọi hs đọc chú thích dấu sao sgk
(?) Hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm? ( Sgk)
II, Đọc, Tìm hiểu vb
1 Đọc – tìm hiểu chú thích : GV cùng hs đọc ( yêu cầu

giọng đọc vui , pha chút hóm hỉnh , nhẹ nhàng , thanh thoát ,
thoải mái , sảng khoái ; rõ nhòp thơ 4/3 hoặc 2/2/3)
Giải thích từ khó
(?) Người làm thơ , khi nhân một sự việc , một cảnh tượng
nào đó mà cảm hứng thì thơ ấy thường được gọi là tức cảnh .
Từ đó có thể hiểu tên bài thơ Tức cảnh Pác Bó ntn?
- Cảnh Pác Bó , nơi diễn ra sinh hoạt và làm việc của Bác
trong những ngày cách mạng gian khổ đã gợi cảm xúc vui
thích , thoải mái để người cao hứng làm thơ Tức cảnh Pác Bó
(?) Bài thơ được viết theo thể thơ gì ? ( TN TT)
(?) Em nhận ra phương thức biểu đạt nào được kết hợp trong
vb ? Trong đó phương thức nào là chủ đạo ?
- Kết hợp tự sự và biểu cảm , trong đó biểu cảm là chủ đạo
2, Bố cục (?) Theo dõi nội dung , có thể tách bài thơ này
thành mấy ý lớn ? Nêu nội dung của mỗi ý ?
I, Giới thiệu vài nét về tác giả , tác
phẩm : Sgk
II, Đọc, Tìm hiểu vb
1 Đọc – tìm hiểu chú thích
2, Bố cục : 2 phần
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
17
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
-3 câu đầu – Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó
-1 câu cuối – cảm nghó của Bác
3, Phân tích
a, Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó
Gọi hs đọc 3 câu đầu
(?) Cấu tạo của câu 1 có gì đặc biệt ? Chỉ ra cấu tạo đặc biệt

đó ?
- Dùng phép đối : Sáng ra bờ suối /tối vào hang
- Đối thời gian : sáng , tối ; Đối không gian: suối ,hang
- Đối hoạt động : ra, vào
(?) Theo em, phép đối này có sức diễn tả sự việc và con
người ntn?
( Diễn tả hoạt động đều đặn , nhòp nhàng của con người . Diễn
tả quan hệ gắn bó hoà hợp giữa con người và thiên nhiên Pác
Bó )
(?) Từ câu thơ đó ta hiểu gì về cuộc sống của Bác khi ở Pác
Bó?) (Cuộc sống hài hoà , thư thái và có ý nghóa của người
cách mạng luôn làm củ hoàn cảnh
(?) Dựa vào chú thích trong sgk , hãy giải nghóa lời thơ Cháo
bẹ rau măng vẫn sẳn sàng ?
(?) Câu thơ kể về những thứ hết sức đơn giản như chaó bẹ rau
măng , lại có sức gợi suy tư về con người cách mạng và thiên
nhiên ở Pác Bó . Cảm nghó của em ntn?
- Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa tình cảm , bởi đó là
những thứ do thiên nhiên ban tặng và con người cung cấp
(?) Em có nhận xét gì về giọng điệu của 2 câu thơ đầu ?
- Giọng điệu êm ái , thoải mái , nhẹ nhàng
(?) Qua đó, phản ánh trạng thái tâm hồn ntn của người làm
thơ ?
- Trong gian khổ vẫn thư thái vui tươi , say mê cuộc sống ,
cách mạng , hoà hợp với thiên nhiên và con người Pác Bó
(?) Trong câu thơ Bàn đá chông chênh dòch sử Đảng . Được
sử dụng nghệ thuật gì ? Đối á ý và đối thanh :
- Đối ý : điều kiện làm việc tạm bợ / nội dung công việc quan
trọng , trang nghiêm ;
- Đối thanh : bằng ( chông chênh ) / Trắc ( dòch sử Đảng)

- Láy “ chông chênh
(?) Hãy giải thích từ chông chênh ?
- Chông chênh nó không chỉ miêu tả cái bàn đá tự tạo mà còn
phần nào gợi ra cái ý nghóa tượng trưng cho thế lưc cách
mạng nước ta đang trong thời kì khó khăn
(?) Dòch sử Đảng là làm việc gì , mục ích ?
- BH dòch sử Đảng Cộng sản Liên Xô làm tài liệu huấn luyện
3, Phân tích
a, Cảnh sinh hoạt và làm việc của
Bác ở Pác Bó
+ Sáng ra bờ suối /tối vào hang
- Dùng phép đối , cho thấy cuộc sống
hài hoà , thư thái và có ý nghóa của
người cách mạng luôn làm chủ hoàn
cảnh
+ Cháo bẹ rau măng vẫn sẳn sàng
- Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa
tình cảm , bởi đó là những thứ do thiên
nhiên ban tặng và con người cung cấp
 Cả 2 câu thơ thể hiện được Giọng
điệu êm ái ,thoải mái , nhẹ nhàng . Qua
đó thể hiện được dù - Trong gian khổ
vẫn thư thái vui tươi , say mê cuộc
sống , cách mạng , hoà hợp với thiên
nhiên và con người Pác Bó
+ Bàn đá chông chênh dòch sử Đảng
- Đối ý và đối thanh , Láy, cho ta thấy
hình tượng người chiến só được khắc
hoạ chân thực vừa có tầm vóc lớn lao ,
trong tư thế uy nghi , giống như bức

tượng đài vò lãnh tụ cách mạng
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
18
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
cán bộ , đồng thời chính là xoay chuyển lòch sử VN
(?) Hình ảnh Bác ngồi bên bàn đá Chông chênh dòch sử Đảng
có ý nghóa ntn?
- Đó là hình tượng người chiến só được khắc hoạ chân thực
vừa có tầm vóc lớn lao , trong tư thế uy nghi , giống như bức
tượng đài vò lãnh tụ cách mạng
(?) Từ 3 câu thơ đầu em thấy con người cách mạng hiện lên
ntn? ( yêu thiên nhiên , yêu công việc cách mạng . Luôn tìm
thấy niềm vui hoà hợp giữa tâm hồn với cách mạng , với thế
giới tạo vật , Luôn làm chủ cuộc sống trong bất kì hoàn cảnh
nào
b, Cảm nghó của Bác : Gọi hs đọc câu thơ cuối
(?) Từ nào có ý nghóa quan trọng nhất của câu thơ ? Vì sao ?
- Từ sang ; Sang : sang trọng , giàu sang
- ở đây là sự sang trọng , giàu có về mặt tinh thần của những
cuộc đời làm cách mạng lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống ,
không hề bò khó khăn, gian khổ thiếu thốn khuất phục
- Còn là cái sang trọng giàu có của một nhà thơ luôn tìm thấy
sự hài hoà tự nhiên , thư tho trong sạch với thiên nhiên đất
trời
(?) Trong thơ, Bác hay nói cái sang của người làm cách mạng
, kể cả khi chòu cảnh tù đày . Em còn biết những câu thơ nào
như thế ?
- Hôm nay xiềng xích thay dây trói
Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung

- Tuy bò tình nghi là gián điệp
Mà như khanh tướng vẻ ung dung
(?) Niềm vui trước cái sang của một cuộc sống đầy gian khổ
cho ta hiểu thêm vẻ đẹp nào trong cách sống của Bác ?
III, Tổng kết: Ghi nhớ : sgk (?) Bài thơ Tức cảnh Pác Bó nói
với chúng ta điều gì về những ngày Bác sống và làm việc ở
Pác Bó? ( Ghi nhớ )
b, Cảm nghó của Bác
Cuộc đời cách mạng thật là sang
- ở đây là sự sang trọng , giàu có về
mặt tinh thần của những cuộc đời làm
cách mạng lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ
sống , không hề bò khó khăn, gian khổ
thiếu thốn khuất phục
- Còn là cái sang trọng giàu có của một
nhà thơ luôn tìm thấy sự hài hoà tự
nhiên , thư thái trong sạch với thiên
nhiên đất trời
 Lạc quan , tin tưởng vào sự nghiệp
cách mạng mà Người theo đuổi
III, Tổng kết: Ghi nhớ : sgk
4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ . Soạn bài “ Vọng nguyệt”
5. Rút kinh nghiệm:
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
19
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Tuần : Ngày soạn:
Tiết 82: Ngày dạy :

CÂU CẦU KHIẾN
A.Mục tiêu cần đạt :
* Giúp hs :
- Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cầu khiến . Phân biệt câu cầu khiến với các kiểu câu khác
- Nắm vững chức năng của câu cầu khiến . Biết sử dụng câu cầu khiến phù hợp với tình huống giao tiếp
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , phần TLV qua vb Thuyết minh về
một danh lam thắng cảnh . Bảng phụ
2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ :
- Thế nào là câu nghi vấn ?
- Nêu những chức vụ của câu nghi vấn ? Cho vd minh hoạ
3, Bài mới :
I. Đặc điểm hình thức và chức năng :
a, đặc điểm hình thức : Gọi hs đọc vd
(?) Trong 2 đoạn trích trên , có những câu nào là câu cầu
khiến ?
+ Thôi đừng lo lắng
+ Cứ về đi
+ Đi thôi
(?) Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cầu khiến ?
( có những từ cầu khiến : đừng , đi , thôi )
b, Chức năng :
(?) Câu cầu khiến trong 2 đoạn trích dùng để làm gì ?
+ Thôi đừng lo lắng ( khuyên bảo)
+ Cứ về đi ( yêu cầu )
+ Đi thôi( yêu cầu)
* GV yêu cầu hs đọc to những câu mẫu trong sgk . Chú ý

âm điệu , giọng điểu phát âm câu nói :
(?) Cách đọc câu “ Mở cửa .” trong câu a có gì khác với
cách đọc câu “ Mở cửa !” trong câu b không?
“ Mở cửa.”là câu trần thuật và “ Mở cửa !” là câu cầu
khiến : Câu thứ hai phát âm với giọng điệu nhấn mạnh hơn
(?) Câu “ Mở cửa !” trong vd b dùng để làm gì , khác với
câu “ Mở cửa .” trong vd a ở chổ nào ?
- câu b dùng để đề nghò , ra lênh , còn vd a dùng để trả lời
I. Đặc điểm hình thức và chức năng :
a, đặc điểm hình thức
- Là câu có những từ cầu khiến như :
hãy , đừng , chớ .. đi , thôi , nào … hay
ngữ điệu cầu khiến
- Câu cầu khiến thường kết thúc bằng
dấu chấm than
b, Chức năng :
- Dùng để ra lệnh , yêu cầu , đề nghò ,
khuyên bảo
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
20
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
câu hỏi
(?) Qua đó , hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng của
câu cầu khiến ? ( ghi nhớ sgk )
(?) Hãy tìm một vài vd để minh hoạ ?
II. Kết luận: Ghi nhớ (SGK/ )
II, Luyện tập
Bài tập 1 : Xác đònh câu cầu khiến thông quan đặc điểm hình thức của nó
a Hãy ; b, đi c, đừng

* Nhận xét về chủ ngữ trong 3 câu trên :
a, vắng chủ ngữ : chủ ngữ chắc chắn chỉ là người đối thoại , nhưng phải dựa vào ngữ cảnh của những câu
trước đó người đọc mới biết được người đối thoại đó là ai: Lang Liêu
b, Chủ ngữ là ông giáo, ngôi thứ 2 số nhiều
c, Chủ ngữ là chúng ta , ngôi thứ nhất số nhiều
* Thêm , bớt chủ ngữ :
a, Con hãy lấy gạo làm bánh mà lễ Tiên Vương .( không thay đổi ý nghóa mà chỉ làm cho đối tượng tiếp
nhận được thể hiện rõ hơn và lời yêu cầu nhẹ nhàng hơn , tình cảm hơn)
b, Hút trước đi . ( ý nghóa cầu khiến dường như mạnh hơn , câu nói kém lòch sự hơn)
c, Nay các anh đừng làm gì nữa , thử xem lão Miệng có sống được không . ( ý nghóa câu bò thay đổi ; chúng
ta bao gồm cả người nói và người nghe , các anh : chỉ có người nghe)
Bài tập 2 :
A, Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi .( vắng CN)
B, Các em đừng khóc ( có CN , ngôi thứ 2 số nhiều )
C, Đưa tay cho tôi mau ; cầm lấy tay tôi này ( không có từ cầu khiến , chỉ có ngữ điệu cầu khiến)
* Có , trong tình huống cấp bách , gấp gáp , đòi những người có liên quan phải có hành động nhanh và khòp
thời , câu cầu khiến phải ngắn gọn , vì vậy CN chỉ người tiếp nhận thường vắng mặt
* Chú ý : Độ dài của câu cầu khiến thường tỉ lệ nghòch với sự nhấn mạnh ý nghóa cầu khiến , câu càng
ngắn thì ý nghóa cầu khiến càng mạnh
Bài tập 3 :
- Câu a vắng chủ ngữ
- Câu b có CN , ngôi thứ 2 số ít . Nhờ có CN ở câu b ý câu cầu khiến nhẹ hơn , thể hiện rõ hơn tình cảm
của người nói đối với người nghe
Bài tập 4 :
- DC nói với DM ( mục đích cầu khiến )
- DC tự coi mình là vai dưới so với DM và lại là người yếu đuối , nhút nhát vì vậy ngôn từ của DC thường
khiêm nhường , có sự rào trước đón sau
Trong lời DC yêu cầu DM tác giả không dùng câu cầu khiến ( mà dùng câu nghi vấn ) : có hay là , không
thể thay bằng hoặc là , làm cho ý câu cầu khiến nhẹ hơn , ít rõ ràng hơn . Cách dùng lời cầu khiến như thế
rất phù hợp với tính cách DC và vò thế của DC so với DM

4. Hướng dẫn về nhà: Học phần ghi nhớ . Hoàn thành bài tập
Soạn bài “ Câu cảm thán”
2. Rút kinh nghiệm :
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
21
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Tuần 21 Ngày soạn :
Tiết 83 Ngày dạy :

THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH
A.Mục tiêu cần đạt :
* Giúp hs :
- Biết cách viết bài thuyết minh , giới thiệu một danh lam thắng cảnh trên cơ sở chuẩn bò kó càng , hiểu biết
sâu sắc và toàn diện về danh lam thắng cảnh đó
- Nắm được bố cục bài thuyết minh đề tài này
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , với phần TV qua bài Câu cầu khiến
2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ :
- Em hiểu thế nào là 1 danh lam thắng cảnh ?
- Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh thường là công việc của ai ? Nhằm mục đích gì ?
3. Bài mới :
I.Giới thiệu một danh lam thắng cảnh :
Gọi hs đọc bài văn mẫu
(?) Bài văn thuyết minh giới thiệu mấy đối tượng ? Các đối
tượng ấy có quyan hệ với nhau ntn?
- Về hồ HK Ngọc Sơn 2 đối tượng này có quan hệ gần gũi, gắn

bó với nhau . Đề Ngọc Sơn lạc trên hồ HK
(?) Qua bài thuyết minh , em hiểu biết được thêm những kiến
thức gì về 2 đối tượng trên ?
- Về hồ HK : nguồn gốc hình thành , sự tích những tên hồ
- Về đền Ngọc Sơn : Nguồn gốc và sơ lược quá trình xây dựng
đền Ngọc Sơn , vò trí và cấu trúc của đền
(?)Muốn có tri thức ấy thì người ta phải làm thư thế nào ?
- Người viết phải trang bò kiến thức sâu rộng về đòa lí , lòch sử ,
văn hoá , văn học ..có liên quan đến đối tượng đó
- Phải đọc sách báo , tài liệu có liên quan , thu thập thông tin ,
ghi chép
- Phải xem phim , ảnh … băng , tốt nhất có điều kiện phải đến
tận nơi để nhiều lần để xem xét , quan sát , nghe , nhìn , hỏi
han , tìm hiểu trực tiếp
(?) Bài viết được sắp xếp theo bố cục ntn? Theo em có gì thiếu
sót trong bố cục ? Có phải thiếu phần Mở bài không ?
- Bài viết được sắp xếp theo 3 phần, nhưng thiếu xót về bố cục
I.Giới thiệu một danh lam thắng
cảnh :
- Muốn viết bài giới thiệu về một
danh lam thắng cảnh thì tốt nhất kiện
phải đến tận nơi để nhiều lần để xem
xét , quan sát , nghe , nhìn , hỏi han ,
tìm hiểu trực tiếp
- Có bố cục 3 phần . Lời giới thiệu ít
nhiều phải kèm theo miêu tả , bình
luận thì sẽ hấp dẫn hơn ; tuy nhiên
bài viết phải dựa trên cơ sở kiến thức
đáng tin cậy và có phương pháp thích
hợp

- Lời văn cần chính xác và biểu cảm
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
22
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
còn thiếu phần MB , KB
(?) Theo em , về nội dung bai thuyết minh trên đây còn thiếu
những gì ?
- Thiếu miêu tả vò trí , độ rộng hẹp của hồ , vò trí của tháp rùa ,
của đề Ngọc Sơn , cầu thê húc
- Thiếu miêu tả quang cảnh xung quanh , cây cối , màu nước
xanh thỉnh thoảng rùa nổi lên … Nội dung bài viết do vậy còn
khô khan
II. Kết luận : Gọi hs đọc phần ghi nhớ
(?) Theo em có thể giới thiệu hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn
bằng quan sát được không ? Thử nêu những quan sát , nhật xét
mà em biết ?
(?) Xây dựng bố cục . Theo em , giới thiệu một thắng cảnh thì
phải chú ý tới những gì ?
- Vò trí đòa lí của thắng cảnh nằm ở đâu , thắng cảnh có những
bộ phận nào , lần lượt giới thiệu, mô tả từng phần ; vò trí của
thắng cảnh trong đời sống tình cảm của con người . Yếu tố miêu
tả trong văn thuyết minh rất cần thiết , nhưng chỉ có tác dụng
khơi gợi , không được lu mờ tri thức chính xác về đối tượng
II. Kết luận: Ghi nhớ : sgk

II, Luyện tập
Bài 1 :
Mb : Giới thiệu , dẫn khách có cái nhìn bao quát về quần thể danh lam thắng cảnh hồ HK – đền Ngọc Sơn
TB:cần bổ sung thêm

- Về vò trí hồ , diện tích độ sâu
- Cầu thê húc : nói kó hơn về Tháp Rùa , về rùa hồ HK , quang cảnh đường phố quanh hồ
KB : ý nghóa lòch sử , xã hội , văn hoá của thắng cảnh , bài học về giữ gìn và bảo tồn thắng cảnh
Bài tập 2: Có thể từ trên gác nhà Bưu điện , nhìn bao quát cảnh hồ – đền ; từ đường Đinh tiên Hoàng nhìn
Đài Ngiên , tháp bút , qua cầu thê húc, vào đền . Tả bên trong đền . Từ trấn Ba Đình ra hồ , về phái thuỷ tạ
, phái Tháp Rùa , giới thiệu tiếp
Bài tập 3:
2 Rùa hồ Gươm , truyền thuyết trả gươm thần , cầu Thê Húc , Tháp Bút , vấn đề giữ gìn cảnh quan và
trong sạch HG
4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc phần ghi nhớ
- Soạn bài n tập về văn bản thuyết minh
5. Rút kinh nghiệm:
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
23
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Tuần : Ngày soạn:
Tiết 84 Ngày dạy :
ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
A.Mục tiêu cần đạt :
* Giúp hs :
- Củng cố , nắm vững các khái niệm về văn bản thuyết minh , các kiểu bài thuyết minh , các phương pháp
thuyết minh , bố cục , lời văn trong vb , các bước , khâu chẩn bò và làm văn thuyết minh
- Củng cố rèn luyện các kó năng nhận thức đề bài , lập dàn ý , bố cục , viết đoạn văn thuyết minh , viết bài
văn thuyết minh
B.Chuẩn bò :
1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : phần văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , Phần tiếng việt ở bài Câu cầu
khiến .Bảng hệ thông hoá , một số đề bài và dàn ý các kiểu bài thuyết minh
2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài
C.Tiến trình lên lớp :

1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : kiểm tra việc chẩn bò bài của hs
3, Bài mới :
I. Lí thuyết:
Bài 1:
(?) vb thuyết minh có vai trò và tác dụng ntn
trong đời sống ?
Bài 2 :(?) Vb thuyết minh có những tính chất
gì khác với vb tự sự , miêu tả , biểu cảm ,
nghò luận ?
Bài 3:
(?) Muốn làm tốt bài văn thuyết minh , cần
phải chuẩn bò những gì ? Bài văn thuyết
minh phải làm nổi bật điều gì ?
I, Lí thuyết
Bài 1 :
- Vì nó cung cấp tri thức , những hiểu biết để con người
có thể vận dung , phục vụ lợi ích của mình . Trong đời
sống hàng ngày không thể thiếu được các vb thuyết
minh
Bài 2 : VB thuyết minh có tính chất tri thức , khách quan
; là loại vb có khả năng cung cấp tri thức xác thực , hữu
ích cho con người . VB thuyết minh khác với vb nghò
luận , tự sự , miêu tả , biểu cảm , hành chính công vụ ở
chổ vb thuyết minh chủ yếu trình bày tri thức một cách
khách quan , giúp con người hiểu biết được đặc trưng ,
tính chất của sự vật , hiện tượng và biết cách sử dụng
chúng vào mục đích có lợi cho con người
Bài 3 : Khi làm một bài văn thuyết minh , người viết
cần phải nghiên cứu , tìm hiểu sự vật , hiện tượng

cầnthuyết minh , nhất là phải nắm bắt được bản chất
đặc trưng của chúng , để tránh sa vào trình bày các biểu
hiện không tiêu biểu không quan trọng
Bài 4 : Để bài văn có sức thuyết phục , dễ hiểu , người
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
24
- Trường THCS Trần Phú - Giáo án Ngữ Văn 8 - -
Bài 4. Hướng dẫn về nhà:
(?) Những phương pháp thuyết minh nào
thường được chú ý vận dụng ?
ta có thể sử dụng phối hợp nhiều phương pháp thuyết
minh như : nêu đònh nghóa , liệt kê , nêu ví dụ , dùng số
liệu , so sánh đối chiếu , phân tích , phân loại ..
II, Luyện tập
Bài 1 :
a,Lập ý :
- Tên đồ dùng , hình dáng , kích thước , màu sắc , cấu tạo các bộ phận , cách sử dụng , những điều cần lư ý
khi sử dụng đồ dùng
b.Dàn ý chung
MB : Khái quát tên đồ dùng và công dụng
TB : Hình dáng , chất liệu , kích thước , màu sắc
+ Cấu tạo các bộ phận
+ Cách sử dụng
+ Cách bảo quản
KB : Những điều cần lưu ý khi lựa chọn để mua , khi sử dụng , khi gặp sự số . Vai trò của vật dùng đó
trong đời sống
b, Lập ý
- Tên thể laọi , vb , hiểu biết về những đặc đểm hình thức thể loại : Tính chất , nội dung chủ yếu , số câu ,
số chữ , cách gieo vần , cách sáng tạo

- Dàn ý
MB : Giới thiệu chung về vb hoặc thể thơ , vò trí của nó đối với vh xh hoặc h65 thông thể loại
TB : Giới thiệu , phân tích cụ thể về nội dung và hình thức của vb , thể loại ( tuỳ đối tượng mà mức độ
thuyết minh có thể đơn giản hay chi tiết hoặc rất chi tiết )
KB : Những điều cần lưu ý khi thưởng thức hoặc sáng tạo thể loại , vb
***********************************************************************
Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy – Năm học : 2010 –
2011-
25