Let's go 4A-83

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Thuật Xử Thế Người Xưa Ngô Nguyên Phi
Cuộc Tranh Luận Giữa Người Hai chân Và Người Một Chân

Thân Đồ Gia bị cụt chân cùng với Trịnh Tử Sản là học trị của Bá Hơn Vơ
Nhân. Tử Sản nói với Thân Đồ Gia:

- Nếu phải ra ngồi, thì hoặc là ơng ra, hoặc là tôi ra!
Hôm sau hai người đang ngồi học, Tử Sản hỏi:

- Bây giờ tơi sắp ra ngồi, ông ở lại được không? Hơn nữa, ông nhìn thấy
quan đang chấp chính mà sao khơng tránh mặt, ơng ngang hàng với quan chấp
chính ư?

Thân Đồ Gia nói:

- Trong các môn đệ của thầy Bá Hơn lại có quan chấp chính sao? Ơng cho
rằng địa vị ông cao (Tử Sản là Tể tướng của Trịnh), nhưng tôi nghe câu "gương
chỉ sáng khi không có bụi bám, người sống lâu với bậc hiền giả thì khơng phạm
lỗi lầm". Hiện tại điều ơng đang mong cầu là học đạo đức ở thầy, mà thốt những
lời như thế chẳng là lỗi lầm lắm ư?

Tử Sản nói:

- Ơng đã ra nơng nỗi này (chỉ việc cụt một chân) mà còn muốn tranh thiện
với Nghiêu! Hãy xét lại đức hạnh của mình thử, có đủ cảnh tỉnh ta chăng?
Thân Đồ Gia đáp:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Tử Sản cả thẹn lấp liếm:

- Thôi thôi! ... Ơng khơng cần nói nữa!
Lời Bàn:

Nội dung bài này nói: Thân Đồ Gia là người cụt chân nhưng tâm phúc mãn,
<i>còn Tử Sản thân tuy lành lặn nhưng tâm bị khuyết tật.</i>

<i> Theo sử, ta biết Tử Sản tên là Công Tôn Kiều là người liêm khiết thông </i>
<i>minh, làm Tể tướng của Trịnh vang danh bốn phương. Sử gia Tư Mã Thiên viết: </i>
<i>"Tử Sản làm Tể tướng ở Trịnh dân không thể dối". Nhưng Tử Sản ảnh hưởng học </i>
<i>thuyết Chu Công Cơ Đán nên các ông Trang Tử, Liệt Tử có ý bài xích. Tuy vậy </i>
<i>cuộc đối thoại giữa Thân Đồ Gia với Tử Sản, tacứ xem là chuyện có thật để rút </i>
<i>nơi đó một bài học kinh nghiệm về phép xử thế.</i>

<i> Tàn tật là một điều không may mắn, người lành lặn khơng nên chê bai, nếu </i>
<i>khơng có dịp an ủi họ thì cũng đối xử với họ một cách bình thường. Tục ngữ ta </i>
<i>có câu: "Bảy mươi chưa què, đừng khoe rằng lành".</i>

<i> Tử sản cùng học chung một thầy với Thân Đồ Gia, sợ hai người cùng đi ra, </i>
<i>đi vào thì người ngồi hiểu rằng hai người cùng đẳng cấp với nhau. tử sản sợ </i>
<i>mất thể diện. Đã vậy Tử Sản cịn giới thiệu mình là quan chấp chính (Tể tướng),</i>
<i>nếu quả vậy đó là một sự lố bịch. Thân Đồ Gia nói: "Ngụy trang để che đậy tội </i>
<i>lỗi của mình rồi tự cho rằng mình khơng đáng phạm tội chặt chân, hạng người </i>
<i>như thế nhiều lắm".</i>

<i> Nếu cứ vạch lá tìm sâu thì dẫu có thánh nhân cũng khơng tránh khỏi tội, biết</i>
<i>vậy cớ sao cứ hạch sách người ta? Thân Đồ Gia nói: "Ta theo học thầy 19 năm, </i>
<i>thầy chưa bao giờ thấy tôi cụt chân". Đây là cây then chốt! Thầy Bá Hôn Vô </i>
<i>Nhân là người đã đạt đến cái đức toàn mỹ: Kh6ng phân biệt người và ta, khơng </i>
<i>phân biệt cái lớp bì bên ngồi, bởi vậy ông ta không thấy sự khuyết tật của cơ </i>
<i>thể. Câu then chốt trên đây, để giải thích câu: " ... ta rất tức nhưng đây là chỗ </i>
<i>của thầy, nên ta hết giận mà bỏ về. Không biết thầy lấy đạo gì để dạy ta được </i>
<i>thế". Ý của Gia muốn nói, khơng thèm nhìn cái lỗi của họ mà giận.</i>

</div>

<!--links-->