SKKN: Giáo dục đạo đức cho học sinh bằng phương pháp cảm hóa

MỤC LỤC CỦA ĐỀ TÀI

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Phụ huynh bị cuốn hút trong vịng xốy của cơ chế thị trường, một số phụ
huynh thì đi làm ăn xa gửi con cái cho ơng bà, nên ít có thời gian chăm sóc tới việc
học hành của con, chẳng mấy phụ huynh cùng học với con, cùng thức với con khi
chúng trải qua các kỳ thi gay go, quyết liệt cho nên đa số phụ huynh nghĩ chỉ cung
cấp đầy đủ cho con mình nhu cầu vật chất để học hành, cịn học như thế nào? Học
để làm gì? Thì thường trăm sự nhờ vào thầy cô.
Với một thực trạng xã hội và gia đình như vậy thì những người thầy, người
cô như chúng ta đều nhận thấy vấn đề ở các trường THPT học sinh là đối tượng
đang trong giai đoạn phát triển và ổn định nhân cách để trở thành người cơng dân
có ích cho đất nước.
Học sinh ngày nay có hai loại rất rõ rệt, phần lớn các em biết chăm lo cho
việc học của mình, cần mẫn, chịu khó trong việc học tập. Thành phần đó giáo viên
chủ nhiệm đã sớm nhận ra và không phải lo lắng gì, ở bên cạnh đó một số khơng
nhỏ các em còn thiếu cố gắng, chỉ muốn ăn chơi, thường xuyên bỏ giờ, thiếu tập
1/18


trung trong học tập, lại hay đua địi thói hư tật xấu ngoài xã hội như chơi game, gây
gổ đánh nhau, đọc truyện, nô đề, đánh cờ bạc trong lớp… Gây nhiều phiền toái cho
lớp, giáo viên chủ nhiệm và nhà trường.
Nếu chúng ta chỉ thay đổi phương pháp giảng dạy thôi mà không thay đổi
phương pháp rèn luyện học sinh theo xu thế hiện nay thì hiệu quả giáo dục sẽ chưa
đạt được kết quả cao. Đất nước sẽ thiếu những nhân lực, phát triển toàn diện để
phục vụ cho việc Cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Tơi thiết nghĩ để có những thế hệ học sinh phát triển toàn diện về trí dục và
đức dục, địi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, gia đình, nhà trường
và xã hội. Vì vậy khơng thể xem nhẹ vai trị của giáo viên chủ nhiệm nhất là trong
việc giáo dục học sinh "cá biệt". Một thầy cơ giáo có tinh thần trách nhiệm và

lương tâm nghề nghiệp của mình bằng mọi cách như giúp đỡ các em có được nhận
thức đúng đắn trong lao động, học tập, phải uốn nắn các em từ người "xấu" trở
thành người "tốt". Nếu không khéo sẽ làm hỏng cả một thế hệ đồng thời sẽ là một
gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Trước tình hình trên với cương vị là giáo viên thường xun được phân cơng
chủ nhiệm những lớp có những học sinh “cá biệt” với nhiều hồn cảnh khác nhau.
Tơi ln trăn trở rất nhiều và cũng dùng nhiều biện pháp khác nhau để rèn luyện
các em. Nhưng tôi nhận thấy một điều giáo dục các em bằng phương pháp cảm hóa
tồn tập thể lớp, theo từng cá thể và hồn cảnh của học sinh là đạt kết quả hữu hiệu
nhất. Vì vậy trong năm học 2014 – 2015 tơi đã nghiên cứu đề tài: “ Giáo dục đạo
đức cho học sinh bằng phương pháp cảm hóa”.
2. MỤC ĐÍCH - U CẦU CỦA ĐỀ TÀI
2.1. Mục đích
Với đề tài trên, bản thân tôi luôn muốn làm thế nào để giúp học sinh phát
triển một cách toàn diện. Đối với những học sinh "cá biệt" thì từng bước thay đổi
thái độ của mình trong học tập và rèn luyện theo hướng tích cực. Giúp các em biết
tôn trọng bản thân và xác định được việc học sẽ phục vụ cho chính bản thân các
em. Sau đó, tạo điều khiện giúp đỡ gia đình và đóng góp một phần nhỏ bé vào xây
dựng quê hương đất nước. Thông qua việc giáo dục để các em nhận thấy công lao
to lớn của các bậc làm cha, làm mẹ nuôi con ăn học. Sự vất vả của các thầy cô
trong việc truyền đạt tri thức và giáo dục nhân cách, kỹ năng sống cho các em. Từ
đó các em biết làm gì để thay những lời tri ân đầy ý nghĩa.
2/18


- Bên cạnh đó giúp các thầy cơ quan tâm hơn về vai trị trách nhiệm của
mình đối với nghề nghiệp trong công tác chủ nhiệm. Nghề dạy học là chuyện
thiêng liêng cao cả không phải thầy cô nào cũng làm được như cố thủ tướng Phạm
Văn Đồng đã nói: "Nghề dạy học là một nghề cao cả nhất trong những nghề cao
cả". Đồng thời, giúp một số ít thầy cô giáo không khắt khe, kỳ thị và phân biệt đối

với những học sinh không ngoan mà phải xác định "tất cả vì đàn em thân u". Để
từ đó gần gũi yêu thương và cảm hóa các em trở thành con ngoan trị giỏi, có ích
cho xã hội. Góp phần vào việc xây dựng môi trường học tập "Trường học thân
thiện, học sinh tích cực"
2.2. Yêu cầu
- Giáo viên chủ nhiệm ngồi việc dùng các phương pháp giáo dục thơng
thường với môi trường giáo dục như hiện nay theo tôi cần dùng thêm phương pháp
cảm hóa học sinh thì hiệu quả giáo dục mới cao.
- Giáo viên phải dùng nhiều biện pháp tâm lý để cảm hóa học sinh theo từng
hồn cảnh, từng tính cách của học sinh thì mới có hiệu quả.

3/18


3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
- Đối tượng là lớp 12A6 năm học 2014 – 2015.
- Đề tài này được áp dụng từ tháng 8/2014 đến 5/2015.
4. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
4.1. Cơ sở lý luận
- Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị vơ cùng quan trọng trong trường phổ
thông.
- Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa gia đình – nhà trường – xã hội.
- Là người thừa lệnh của Hiệu trưởng – BGH để quản lý học sinh của lớp
mình vì vậy giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi quan trọng và ảnh hưởng rất
nhiều tới nhân cách, kết quả học tập và rèn luyện đạo đức của học sinh.
- Tôi luôn nhận thức đúng, đủ về vị trí, vai trị, nhiệm vụ của giáo viên chủ
nhiệm lớp ở trường THPT. Phân tích được nội dung và u cầu của cơng tác chủ
nhiệm lớp ở trường THPT giai đoạn hiện nay. Xác định được các hoạt động cơ bản
trong thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm lớp và cách tiến hành.
- Xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp cụ thể, khả thi.

- Tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm hiệu quả.
- Xây dựng được các mối quan hệ với cá nhân và tập thể bên trong, bên
ngoài nhà trường để phối hợp giáo dục một cách tồn diện học sinh lớp chủ nhiệm.
- Kiên trì hợp tác, chủ đơng, thân thiện, tích cực trong thực hiện các hoạt
động giáo dục học sinh. Tận tâm, trách nhiệm cao, quan tâm sâu sát đến mọi đối
tượng học sinh trong lớp chủ nhiệm. Chịu trách nhiệm trước nhà trường về mọi
hoạt động của lớp mình được phân cơng.
- Điều phối, hướng dẫn mọi hoạt động của lớp.
- Truyền thụ các kiến thức và giúp học sinh rèn luyện để hình thành, phát
triển nhân cách tồn diện cả về trí dục và đức dục.
- Giáo viên chủ nhiệm kết hợp cùng với giáo viên bộ môn và các lực lượng
giáo dục khác, để rèn luyện học sinh học tập và hình thành, phát triển nhân cách
một cách tồn diện.
Để có một kết quả học tập tốt cho học sinh thì giáo viên chủ nhiệm phải
hướng cho học sinh phát triển cả 2 mặt giáo dục đạo đức và chất lượng học tập.
- Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong lớp đồng thời, điều phối,
quan sát và điều chỉnh các hoạt động trong quá trình các học sinh thực hiện các
nhiệm vụ được phân công. Không lên làm thay học sinh cũng khơng hồn tồn
đứng ngồi phó mặc cho các em. Đánh giá khách quan và công bằng kết quả học
tập, rèn luyện của từng học sinh và động viên kịp thời các phong trào của lớp.
4/18


- Tự hoàn thiện phẩm chất, nhân cách của một giáo viên xứng đáng là tấm
gương sáng cho học sinh noi theo. Không ngừng trao dồi kiến thức chuyên môn,
nghiệp vụ để trở thành nhà giáo – nhà sư phạm giỏi.
- Dạy và tổ chức các hoạt động trong và ngoài giờ cho học sinh.
- Là trung tâm hạt nhân trong việc xây dựng và phát triển các mối quan hệ
trong và ngoài trường. Cố vấn cho học sinh, xây dựng lớp học thành đơn vị tập thể
lớp tốt, mang tính giáo dục tồn diện, phát huy khả năng tự giác, tự quản cho học

sinh.
- Hiểu rõ từng đối tượng học sinh trong lớp để có phương pháp giáo dục
thích hợp, nhất là học sinh cá biệt.
- Chủ động là người đi đầu trong công việc kết hợp các lực lượng giáo dục.
- Nhận định, đánh giá chính xác học sinh.
4.2. Cơ sở thực tiễn
- Tôi được phân công chủ nhiệm lớp 12A6 năm học 2014 – 2015
- Lớp 12A6 với đặc điểm học sinh thuộc nhiều Xã và Thị trấn khác nhau các
em chủ yếu được sinh ra trong các gia đình khá giả, nhà nằm trên các trục đường
chính của Huyện.
- Về học lực khơng có học sinh học lực giỏi đa số học sinh có học lực trung
bình, trung bình khá và yếu. Qua nhận xét của các giáo viên đã từng tham gia giảng
dạy lớp có nhiều em rất thông minh, nhận thức tốt nhưng lười học, hay nói neo, vơ
tổ chức trong các hoạt động, tự ý làm một số việc mà không thông qua giáo viên
chủ nhiệm, lớp đặc biệt có một học sinh có cá tính bướng bỉnh hay đầu trị trong
các việc, khi em làm việc gì thì cả lớp làm theo.
Qua đặc điểm tình hình của lớp như tơi đã nêu trên ngay khi nhận lớp tôi
nhận định vấn đề sẽ không quá nặng nề về kiểm điểm, kỷ luật các em chưa tiên bộ.
- Tôi tiến hành dùng các biện pháp tâm lý như cởi mở khi nhận lớp, hòa đồng
cùng các hoạt động tập thể, gần gũi phân tích cho các em những thiếu sót để các em
hồn thiện hơn trong việc phát triển nhân cách.
- Ngồi ra tơi cịn kết hợp với giáo viên bộ mơn, nắng nghe những nhận xét
của giáo viên về lớp để điều chỉnh cách học cũng như tâm lý cho các em trong các
giờ học.
- Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, xã hội và các tổ chức khác để các em hoàn
thiện hơn về sự phát triển nhân cách.
* Trước khi chưa thực hiện đề tài:
Kết quả học tập và rèn luyện đạo đức của lớp 12A6 năm học 2013 – 2014
Hạnh kiểm: + Tốt: 10 học sinh
5/18

+ Khá: 26 học sinh
+ Trung bình: 9 học sinh
Học lực: + Giỏi: 0 học sinh
+ Khá: 16 học sinh
+ Trung bình: 22 học sinh
+ Yếu: 7 học sinh.
Với những thực trạng về kết quả học tập và rèn luyện đạo đức của lớp chưa
cao. Khi nhận lớp tôi quyết định dùng phương pháp “giáo dục học sinh bằng cách
cảm hóa”.
4.3. Nội dung chính
Để giáo dục học sinh có hiệu quả và phát triển tồn diện thì giáo viên chủ
nhiệm phải là người có tâm với học sinh, thương yêu chúng thực sự. Ngoài ra, giáo
viên chủ nhiệm cần phải đảm bảo quyền lợi chính đáng, thưởng phạt phân minh,
kịp thời, công bằng đối với tất cả học sinh trong lớp. Điều mà giáo viên chủ nhiệm
không lên làm là trù úm học sinh, lạnh nhạt và phân biệt đối xử với học sinh khi
chúng mắc lỗi lầm. Nhiều giáo viên mặc định trong đầu, một em học sinh "hư" thì
sẽ mãi mãi là học sinh "hư" tơi thì khơng nghĩ vậy. Tôi nghĩ tuổi học sinh THPT, là
tuổi của sự bồng bột, suy nghĩ chưa chắc chắn, các em học sinh vi phạm hay
thường gọi "cá biệt" hoàn toàn có thể giáo dục định hướng uốn nắn để trở thành
con ngoan trị giỏi.
Như chúng ta thấy khơng có cơng thức chuẩn nào cho công tác chủ nhiệm,
mà người giáo viên phải thực sự có cái tâm, lịng nhiệt tình và điều quan trọng nhất
là phải biết dùng các phương pháp hợp lý thì mới đem lại thành cơng. Với 15 năm
công tác trong ngành giáo dục và 14 năm làm cơng tác chủ nhiệm, với lịng u
nghề, u trẻ và đầy lịng nhiệt tình và tận tâm trong cơng việc cùng với biện pháp
cảm hóa học sinh theo từng lĩnh vực và từng cá thể tôi đã đạt được một số thành
công trong công tác chủ nhiệm bằng các bước sau:
Bước 1: Khảo sát học sinh theo từng đối tượng để tìm hiểu hồn cảnh, tâm lý

của học sinh, tính cách của từng học sinh, sở thích để tơi có thể hỗ trợ vể tâm lý tác
động bằng con đường nhận thức. Tôi dùng các ba con đường để khảo sát sau:
* Khảo sát thông tin qua phiếu điều tra
Giới thiệu bản thân
1. Họ và tên:………………………………………………………………..
2. Là con thứ mấy …………..trong gia đình
3. Hồn cảnh gia đình………………………………………………………
4. Kết quả học tập năm lớp 11A6 ( Giỏi, Khá, Trung bình)………………….
6/18


5. Mơn học u thích…………………………………………………………
6. Mơn học cảm thấy khó …………………………………………………….
7. Góc học tập ở nhà ( khơng có,…)………………………………………….
8. Những người bạn thân nhất trong lớp……………………………………..
9. Sở thích……………………………………………………………………
10. Ai trong gia đình em dễ tâm sự và nói chuyện nhất………………………
11. Địa chỉ gia đình: SN………, Thơn……………., Xóm…………………
Số điện thoại Bố:………………………………………………………
Số điện thoại mẹ:………………………………………………………
Văn nghệ: Bạn …………………………lĩnh vực…………………………
Bạn………………………….lĩnh vực………………………….
Thể thao: Bạn………………………….lĩnh vực………………………….
Bạn………………………….lĩnh vực…………………………..
* Khảo sát thông qua hồ sơ, học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua các
thầy cô đã từng giảng dạy, qua học sinh trong lớp, ngoài lớp và qua các đoàn thể và
phụ huynh học sinh.
* Gặp gỡ trao đổi trực tiếp với học sinh.
- Gặp gỡ trao đổi trực tiếp với học sinh là con đường khó nhất nhưng hiệu
quả nhất nó tốn rất nhiều thời gian công sức của giáo viên. Không những vậy giáo

viên phải là người tâm lý, có trình độ hiểu biết, được trải nghiệm, nhạy cảm, biết
cách trò chuyện giao tiếp nhưng điều quan trọng nhất phải biết cách gợi mở để học
sinh có thể cởi mở tâm sự, được chia sẻ và nhận sự đồng cảm từ cô. Để đạt được
điều này nguyên tắc giao tiếp của tôi là gặp gỡ nhiều lần đến khi các em có thể tin
tưởng để chia sẻ và thay đổi được.
Bước 2: Từ những khảo sát trên tôi bắt đầu nghiên cứu và sau đó tơi phân
loại đối tượng học sinh để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm như sau:
+ Học sinh có lực học tốt .
+ Học sinh có học lực trung bình.
+ Học sinh yếu.
+ Học sinh có hồn cảnh khó khăn.
+ Học sinh cá biệt về đạo đức.
+ Học sinh ít nói, khó giao tiếp.
Sau khi phân loại đối tượng học sinh, tôi bắt đầu dùng các biện pháp cảm
hóa học sinh theo cách phân loại trên. Để có thể cảm hóa được học sinh, tơi dùng
tâm lý tác động.
Bước 3: Dùng tâm lý tác động nhận thức của học sinh theo từng đối tượng
bằng các con đường:
- Giáo viên chủ nhiệm tác động trực tiếp.
7/18


- Học sinh tác động học sinh.
- Tác động thông qua giáo viên bộ môn.
- Kết hợp với phụ huynh để tác động học sinh.
- Xây dựng mối quan hệ thầy – trị và bạn bè trong lớp.
• Giáo viên chủ nhiệm tác động trực tiếp.
* Đối với nhóm học sinh tốt
- Tơi động viên khích lệ trao đổi và hướng cho các em phương pháp và ý
thức học tập ngày càng cao hơn. Đối với các em học sinh ở nhóm này tơi thường

hướng tới kết quả rèn luyện học tập và đạo đức cao và có thể thi đỗ vào các trường
Đại học tốp cao.
* Đối với học sinh yếu
- Tơi tìm hiểu ngun nhân vì sao em đó có học lực yếu, yếu mơn nào. Có
nhiều ngun nhân như do hồn cảnh gia đình bố mẹ bỏ nhau hay bố mất sớm…
hoặc em bị hổng kiến thức vì mải chơi hoặc nghiện đọc chuyện
- Giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng với những việc cụ thể
như sau:
+ Nhờ giáo viên bộ môn dạy lại những kiến thức hổng chó các em ngồi giờ
trên lớp, danh sách cho tôi quản lý dưới sự theo dõi của giáo viên dạy học sinh,
nghỉ học tôi báo cho phụ huynh kết hợp nhắc nhở các cháu.
- Nhờ giáo viên bộ mơn đó thường xun kiểm tra các đối tượng đó trong
q trình lên lớp từ việc làm bài tập, mang sách giáo khoa, viết bài để tôi có hình
thức nhắc nhở kịp thời.
- Thơng qua sổ ghi chép lớp do lớp trưởng giữ để kịp thời uốn nắn.
- Phân chia chỗ ngồi trong lớp đồng đều từ học sinh khá, trung bình, yếu để
tạo ra các nhóm học tập, theo tổ để các em giỏi khá giúp đỡ các em yếu kém cùng
tiến bộ
- Luôn trao đổi với phụ huynh về sự cố gắng và tiến bộ của các em trong học
tập để có sự động viên và giúp đỡ của gia đình giúp các em học tập tốt hơn.
- Tuyệt đối không lên miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em xấu hổ trước
bạn bè.
* Đối với học sinh có hồn cảnh khó khăn và khuyết tật (khơng có).
* Đối với học sinh cá biệt về đạo đức.
- Tìm hiểu nguyên nhân để dẫn tới tính cách cá biệt của em như gia đình, bạn
bè, kẻ xấu lơi kéo… hoặc cá tính xấu mà gia đình chưa giáo dục được.
8/18


- Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc nhưng khơng cứng

nhắc và phải mềm dẻo trong mọi tình huống xảy ra, đối với đối tượng học sinh này
không được phép vội vàng, nóng nảy thì mới có kết quả tốt. Ở nhóm đối tượng học
sinh “cá biệt” tơi thường xử dụng một số biện pháp sau:
VD1: Nếu trường hợp em đó bố mẹ mất sớm, ở với ơng bà ngoại tơi sẽ đến
nhà bằng tấm lịng của mình như mua cho em một chiếc áo đồng phục, mua đồ thắp
hương cho bố mẹ em, tiếp xúc với ông bà ngoại của em để hiểu hơn hồn cảnh và
tính cách của em để dùng biện pháp cho hợp lý như:
+ Gần gũi em, động viên em khi cần thiết nhất là khi em bị ốm đau, tôi mua
thuốc cho em.
+ Tơi đón nhận từng những hành động tình cảm nhỏ của em như bông hoa
nhân ngày 20/11 tôi trân trọng món q nhỏ đó trước mặt em
+ Tơi có thể là Thanh Tâm của em trong mọi hoàn cảnh tơi thường nói với
học sinh của tơi rằng Thanh Tâm của tôi mở 24/24h mong các em ghé qua khi cần
đến hỗ trợ của tôi.
- Trong trường hợp em cá biệt về tính cách và do nhận thức tơi lại dùng
phương pháp cảm hóa sau:
VD: Năm học 2014 – 2015 lớp 12A6 của tơi có một học sinh thật sự nổi trội
về cá tính điều đó được thể hiện qua cách em có thể tham gia vào những vụ đánh
nhau. Các bạn học sinh gọi em là “khủng long”. Em ln đầu trị trong mọi hoạt
động vì vậy khi em làm gì thì cả lớp tơi làm theo, cũng có trường hợp cả khối học
cùng đua theo. Nhưng khi nhận lớp nhìn các em tiếp xúc với tơi thấy em là một
nhân tài thực sự trong việc quản lý lớp. Vì vậy tơi quyết định giúp em định hướng
tốt trong công tác lớp trưởng và nhận thức đúng đắn những việc mình làm cụ thể
như sau:
+ Đầu năm em đã từng tham gia vào một vụ sô sát giữa các em học sinh
trong khối nhưng em không nhận. Tôi đã phải tìm bằng chứng để khuất phục em
nhưng sau đó chính tơi lại là người đứng ra xin BGH cho em và tôi hứa và khẳng
định với BGH một điều tôi sẽ làm em thay đổi và là một lớp trưởng tốt. Điều này
tôi làm để em thấy em dần thay đổi và tơi có cảm nhận em bắt đầu có sự u q và
kính trọng tơi. Tơi tiếp tục thuyết phục em bằng các việc như giao cho em quản lý

nhắc nhở các bạn giúp tôi trong tất cả các việc thời gian là nửa tháng 8. Sau đó, tơi
tiếp tục phân tích và nhận định cho em thấy em rất có khả năng lãnh đạo em khơng
nên bỏ qua cơ hội này.
9/18


Sau đó em đã giúp tơi trong việc quản lý lớp ở mọi góc độ như:
+ Phân cơng các bạn bê ghế giờ chào cờ.
+ Theo dõi các bạn mắc lỗi trực nhật.
+ Hồn thành tốt mọi cơng việc của lớp trưởng.
+ Quản lý đôn đốc các bạn trong những hoạt động tập thể.
VD: Ngày 20/11 lớp tôi phải trực tuần kê tồn bộ bàn ghế trang trí cho lễ kỷ
niệm, tôi bận không đến đôn đốc được nhưng em vẫn cùng các bạn được phân cơng
hồn thành xuất sắc công việc và lớp tôi được tuyên dương. Sau sự tun dương
của trường em có tâm sự với tơi: "Năm trước cũng vào buổi trực tuần, em và cả lớp
chống đối cô chủ nhiệm không đi trực. Nên khi cả trường được ngồi chào cờ cịn
lớp mình phải đứng cả giờ cô ạ". Tôi lại nhận định vấn đề cho các em qua làm việc
đó. Từ đó lớp tơi dần tiến bộ lên trong mọi việc.
* Học sinh ít nói khó giao tiếp
- Tơi dùng biện pháp tiếp cận dần dần
- Nhắc nhở các em từng việc một
- Khi cần thiết phải bảo các em cả cách giao tiếp chào hỏi
- Gần gũi với các em nhiều hơn giúp các em cởi mở hơn, hịa đồng hơn có
thể động viên các em tham gia nhiều vào các hoạt động tập thể.
• Học sinh tác động với học sinh
Trong cuốc sống của con người thì ai cũng có người thân trong gia đình và
bạn bè để chia sẻ. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em dễ
chia sẻ và giúp đỡ cùng nhau tiến bộ. Nhưng thực tế trong một lớp học thường xuất
hiện nhiều nhóm học trị, đặc biệt là những lớp cuối cấp như các em. Các em chia
bè phái, phân biệt giàu nghèo, hay nói xấu hoặc châm chọc nhau… là một giáo viên

chủ nhiệm tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ bạn bè
đoàn kết, gắn bó thì mới có mơi trường học tập thân thiết. Từ mơi trường học tập
thân thiết đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
- Để xây dựng được một tập thể thân thiết thì tơi ln tạo ra các hoạt động,
các vấn đề địi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh cụ thể như sau:
+ Tơi chia nhóm ngẫu nhiên trong các giờ sinh hoạt để vui chơi.
+ Tôi kết hợp những học sinh hay để giúp nhau thành cặp đôi khi chơi trị
chơi hai người.
+ Tơi kết hợp 2 nhóm khơng thích nhau để cùng lao động.
+ Khi có chuyện xích mích giữa học sinh để trao đổi sự tốt, xấu trong vấn đề
phân chia nhóm chơi trong lớp.
10/18


+ Tơi phân tích cho các em thấy tuổi đẹp nhất là tuổi học trị nhất là những
bạn nữ. Vì vậy các em phải biết tận dụng nó vui chơi đúng cách.
+ Giúp các em tạo lên những kỷ niệm đẹp và sâu sắc của tuổi học trò.
+ Tổ chức sinh nhật cho các em theo tháng, việc này giao cho 2 thành viên
trong lớp có tài dẫn chương trình và hài.
+ Ngồi ra tơi cịn tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông
qua hoạt động ngồi giờ lên lớp.
• Xây dựng mối quan hệ thầy – trò và bạn bè trong lớp
* Xác định mối quan hệ thầy trị
- Thường thì giáo viên chủ nhiệm và học trị thường có mối quan hệ trên
dưới – giảng giải – ghi nhớ, áp đặt cứng nhắc trong hình thức kỷ luật và khơng có
sự gần gũi vì hai thế hệ khác nhau.
- Nhưng thay đổi những quan niệm trên tôi bằng cách xây dựng mối quan hệ
thầy trị thân thiện, gần gũi u thương, kính trọng nhưng đúng mực. Đúng là đúng
từ việc làm, nghiên là nghiên trong việc làm chứ không phải là thái độ khắt khe,
gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trị là quan hệ hợp tác. Tơi giao việc

học sinh làm. Tơi phân tích học sinh phải nắng nghe. Tôi nhận định học sinh phải
tiếp thu.
- Khi học sinh có thái độ chưa đúng với giáo viên bộ mơn tơi giải thích, phân
tích để học sinh nhận thấy cái sai và điều quan trọng là phải biết xin lỗi và sửa chữa
khuyết điểm.
- Tơi cịn dùng các câu chuyện đời thường kể cho học sinh nghe để giáo dục
đạo đức lối sống, cách cư xử.
- Cần thiết tôi có thể lấy dẫn chứng từ những học sinh cũ của rôi đã ra
trường. Tôi thường hay kể chuyện với các lớp sau nghe về một tập thể đầu tay khi
tôi về công tác tại trường với đầy vui, buồn, hạnh phúc, nhớ thương, để rồi một
giáo viên như tôi khơng thích thơ ca, khơng biết hát hị mà có thể làm được một bài
thơ về lớp chủ nhiệm của mình, một cảm giác thật sự. Tơi xin mạo muội viết ra bài
thơ chứa đầy kỷ niệm về 12B2 của tôi:

11/18


LỚP 12B2
Mùa hè đến đến rồi
Bằng lăng nở tím
Hoa phượng chói chang
Ve kêu râm gian
Thế là sắp phải
Tạm biệt B2
Nhiều trị quỷ qi
Tổ tơm bằng hộp
Đánh nhau bằng dao
Áo quần chào mào
Tồn hoa với pháo
Học thì náo nháo

Chỉ nghịch là tài
12B2
Liên hoan nhiều nhất
Cắm trại giải nhất
Gọi cô bằng u
Nghỉ học lu bù
Ăn quà cả đám
Nhưng rất tình cảm
Cả trường mệnh danh
Đàn anh của khối
Với một tập thể như vậy nhưng khi tơi chủ nhiệm với phương pháp cảm hóa
trong công tác chủ nhiệm tôi đã thành công trong việc giúp tập thể 12B2 của tôi
năm học 2003 – 2006 hồn thiện về trí dục và phát triển nhân cách đúng mực.
- Ngồi ra khi nói chuyện, khi giảng giải, khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh tơi ln thể hiện cho các em thấy tình cảm u thương của một người
thầy đối với học trò. Theo một quy luật phản hồi của tâm lý, tình cảm của thầy
trước sau cũng được đáp lại, tình cảm của trị. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha
của người thầy ln có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh “ thân u
của mình” chỉ có được khi người thầy phải có tấm lịng bao dung, nhân hậu hết
lịng vì học sinh thân u của mình. Có một giáo viên chủ nhiệm như vậy thì chắc
chắn sẽ có một đàn con ngoan tích cực và ham học, thích đến trường để học hỏi và
giao lưu.
• Kết hợp với phụ huynh để tác động học sinh.
* Cuộc họp phụ huynh lần một
12/18


- Bầu ban đại diện cha mẹ phụ huynh ( giữ nguyên hoặc thay đổi)
- Số điện thoại của phụ huynh để liên lạc khi cần thiết
- Đề nghị phụ huynh có thái độ hợp tác tốt khi giáo viên chủ nhiệm gọi đến

nhà. Nếu cần thiết phải đến trường gặp giáo viên
- Không được phép nghỉ quá 3 ngày trừ trường hợp đặc biệt khi học sinh
nghỉ học phải có phép theo mẫu in của giáo viên chủ nhiệm và đồng thời phụ
huynh phải gọi điện xin nghỉ, tránh giấy phép có chữ ký giả.

13/18


* Mẫu đơn xin nghỉ học
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – tự do – hạnh phúc
ĐƠN XIN NGHỈ HỌC
Kính gửi: Giáo viên chủ nhiệm lớp ……
Cùng tồn thể các thầy cơ giáo bộ mơn
Tơi là phụ huynh học sinh:……………………………………………………
Lý do: …………………………………………………………………………
Xin cho cháu được nghỉ học ngày ……………………………………………
Tơi xin hứa đơn đốc con em mình……………………………………………
Ngày … tháng… năm …
Phụ huynh học sinh
Học sinh
( ký, ghi rõ họ tên)
( ký, ghi rõ họ tên)

14/18


Khi họp phụ huynh tôi phát cho mỗi phụ huynh một bản để phôtô
- Mong các phụ huynh không lên thô bạo khi học sinh mắc lỗi.
- Nếu cần thiết sự tư vấn của giáo viên chủ nhiệm hãy gọi theo số điện thoại

của tôi.............
- Bớt chút thời gian nhắc nhở con em mình học bài, làm bài trước khi đến
lớp.
- Thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm qua trị chuyện trực tiếp
điện thoại kịp thời đơn đốc các em trong học tập và rèn luyện.
- Khơng phó mặc cho giáo viên chủ nhiệm.
5. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Với những biện pháp tôi đã làm ở trên cũng rất bình thường như những giáo
viên chủ nhiệm khác, nhưng với lòng yêu nghề, yêu trẻ và sự kết hợp hài hịa giữa
kỷ luật với tình thương tơi đã cảm hóa dần từng đối tượng trong lớp tôi chủ nhiệm
để rồi sau một năm học thì tơi lại nhận được kết quả đạt được là rất khả quan. Rõ
ràng qua cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ
rệt. Các em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tơi rất vui mừng và vơi đi tất cả
vất vả, mệt nhọc. Điều đó được thể hiện bằng kết quả học tập của các em ở cuối
năm học 2014 – 2015 như sau:
Hạnh kiểm: Tốt 44
Khá 1
Học lực: Giỏi 4
Khá 41
- Học sinh đủ 100% được dự thi kỳ thi THPT và xét Đại học.
- Số học sinh mắc học sinh khá giảm xuống rõ rệt, chỉ cịn lại một học sinh
do sức khỏe khơng đảm bảo len em nghỉ học nhiều.
- Đã có học sinh đạt loại học lực: Giỏi.
- Khơng cịn học sinh có kết quả học tập trung bình.
Cuối năm học 2014 – 2015, tập thể 12A6 của tơi ngồi kết quả học tập đạt
được ở trên thì lớp tơi nhận được các lời khen ngợi từ các thầy cô giáo và sự
ngưỡng mộ của các học sinh trong trường vì sự thay đổi của lớp.
6. KẾT LUẬN
Trong cuộc đời của mỗi nhà giáo khi giảng dạy cũng như làm công tác chủ
nhiệm, được tiếp xúc và giáo dục nhiều đối tượng học sinh với nhiều hồn cảnh và

tính cách khác nhau. Nhưng mỗi thầy cô chủ nhiệm cần cố gắng nỗ lực và tâm
15/18


huyết để đạt dược yêu thương cho mình và mang yêu thương hạnh phúc đến với
mọi người.
Việc dạy học đã khó nhưng việc giáo dục nhân cách cho học sinh cịn vơ
cùng khó. Nhưng với lương tâm nghề nghiệp chúng ta không bao giờ được buông
xuôi. Chúng ta hãy dùng biện pháp cảm hóa các em để các em phát triển tồn diện
trí dục và đức dục trong mơi trường THPT và con đường tiếp theo trong cuộc đời.
Thành quả đạt được của các em là niềm tự hào của mỗi giáo viên trong cuộc đời
làm giáo dục.
Như vậy người giáo viên chủ nhiệm khác giáo viên bình thường khác ở chỗ:
ngoài việc phải biết vận dụng sáng tạo vào thực tiễn để giáo dục cho thế hệ trẻ, làm
tốt công tác giáo dục trang bị tri thức khoa học phát triển trí tuệ cho học sinh. Đồng
thời giáo viên chủ nhiệm cịn góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục những phẩm
chất đạo đức, rèn luyện năng lực để học sinh trở thành những công dân tốt giúp cho
đất nước phát triển và hội nhập với quốc tế.
Trong thời gian thực hiện đề tài tơi cịn nhiều thiếu sót mong các đồng
nghiệp đóng góp ý kiến để đề tài của tơi hồn thiện hơn.
7. KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT
- Để tạo điều kiện cho giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm đề nghị các cấp
cần có những hình thức để khuyến khích giáo viên chủ nhiệm
- Thường xuyên tổ chức các hội thảo về công tác chủ nhiệm để giáo viên học
hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
- Có hình thức khen thưởng đối với giáo viên chủ nhiệm là tốt cơng tác để
động viên khuyến khích.
- Mong hội đồng khoa học của Sở GD-ĐT Hà Nội phổ biến những “sáng
kiến kinh nghiệm” về công tác chủ nhiệm hay để giáo viên được tham khảo, áp
dụng trong công tác giáo dục trong công tác giáo dục học sinh.

8. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài sáng kiến kinh nghiệm trên của tơi hồn tồn khơng
sao chép. Nếu sai tơi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước hội đồng khoa học.

16/18