phan tich bai tho Anh trang

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ánh trăng
I.

Tìm hiểu chung

1.Tác giả: Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ sinh năm 1948 quê Thanh Hóa
- Năm 1966: nhập ngũ vào bộ đội thông tin chiến đấu ở nhiều chiến trường

- Nguyễn Duy thuộc thế hệ nhà thơ chiến sĩ

- Thơ Nguyễn Duy giàu tính triết lí thiên về chiều sâu nội dung với những trăn trở, day
dứt

- Năm 1973: nhà thơ được nhận giải nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ với chùm thơ 4 bài
(Tre Việt

Nam, Hơi ấm ổ rơm, Bầu trời vuông, Giọt nước mắt và nụ cười)
- Các tác phẩm chính: Cát trắng, Ánh Trăng, Mẹ và con

2. Tác phẩm

a) Hoàn cảnh sáng tác : bài thơ được viết năm 1978 tại thành phố Hồ Chí Minh, ra đời
sau 3 năm kết

thúc chiến tranh, giải phóng đất nước

- 3 năm sống trong hịa bình khơng phải ai cũng cịn nhớ những gian khó và kỉ niệm nghĩa
tình trong quá khứ. Nguyễn Duy viết Ánh trăng như một lời tâm sự, lời nhắn nhủ chân
thành với mình và mọi người về lối sống thủy chung tình nghĩa

- Thể thơ 5 tiếng 6 khổ, mỗi khổ 4 dòng, vần chân

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm + tự sự

- Các chữ đầu dòng của dòng đầu khổ thơ được viết hoa, còn lại các chữ đầu dịng khác
khơng được viết hoa. Đây là một nét mới nhà thơ muốn để cho cảm xúc dạt dào, trơi theo
dịng chảy của thời gian và kỉ niệm

b) Nhan đề tác phẩm: trăng là đề tài quen thuộc của thi ca, Nguyễn Duy tiếp nối thi sĩ xưa và
còn biểu đạt hàm nghĩa mới mang dấu ấn của thời đại, ánh trăng là biểu tượng của quá
khứ trong mỗi đời người như một niềm ân hận trong tâm sự sâu kín của nhà thơ.
II.

Tìm hiểu văn bản

1.Khổ 1 +2: Vầng trăng quá khứ
a)Trăng với tuổi thơ ( Hồi…kể)

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

b) Trăng với người chiến sĩ (Hồi...tri kỉ)

- Khi là người lính cầm súng bảo vệ quê hương, ánh trăng đã gắn bó với những kỉ niệm
khơng thể nào

quên của chiến tranh ác liệt

- Trăng là ánh sáng trong đêm tối rất cần cho người lính, là niềm vui, bầu bạn; người lính
coi trăng là

tri kỉ

- Trăng cùng người sống giản dị, thanh cao, chân thật, hòa hợp

-Trần trụi với thiên nhiên, hồn nhiên như cây cỏ : một tình bạn bền chặt, thủy chung, cao
quý. Trăng là người bạn sẻ chia mọi vui buồn, đồng cam cộng khổ, sẻ chia những đau
thương của người lính bằng thứ ánh sáng mát dịu

- Từngỡ : tưởng chắc chắn không bao giờ quên trăng cũng báo trước sự xuất hiện những
chuyển biến

mới, những điều thay đổi sắp xảy ra → Những điều tưởng như chắc chắn nhất lại dễ lung
lay nhất

2.Khổ 3: Vầng trăng hịa bình

- Cuộc sống thay đổi, người lính đã quen với ánh điện, cửa gương , nghệ thuật hoán dụ
cuộc sống

sung sướng đầy đủ vật chất kéo theo sự thay lòng đổi dạ của con người
- Vầng trăng tri kỉ ngày nào nay đã trở thành người dưng qua đường

- Người dưng là người không quen biết, không thân thích. Sự đổi thay của lịng người thật
đáng sợ, thật phũ phàng. Những người tri âm, tri kỉ ngày nào giờ như người dưng qua
đường, đây là lời tự thú xót xa, cay đắng khiến người ta nhói đau, tình cảm đã chia lìa
- Con người đã phản bội không chỉ với đồng đội, với nhân dân, với quá khứ lịch sử mà
còn phản bội

với cả chính bản thân mình

- Nghệ thuật: khổ thơ có giọng thì thầm như trị chuyện, giãi bày tâm sự, sâu lắng, chân
thành.

•

Những câu thơ có nội dung tương tự
Mình về thành thị xa xơi,

Nhà con cịn thấy núi đồi nữa chăng.
Phố đơng cịn nhớ bản làng,

Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng.
3.Khổ 4: Tình huống bất ngờ

- Các từ thanh bình, vội, đột ngột bộc lộ cảm xúc, diễn tả nỗi bất thường
- Trong thơ có tính kịch

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng trong bối cảnhngười với trăng khơng cịn là tri kỉ,
nghĩa tình,

mà trở nên xa lạ

- Vầng trăng tròn, trăng vẫn tròn, vẫn đẹp, vẫn thủy chung với mọi người, mọi nhà, với
thi nhân,

người lính

- Câu thơ đột ngột vầng trăng tròn → như gợi sự dửng dưng, nhức nhối, xót xa miêu tả
một điều gì đó

bội bạc, nhẫn tâm thường xảy ra trong cuộc sống

- Đây là khổ thơ quan trọng, tình huống thắt nút của vở kịch, khoảnh khắc bất ngờ đã tạo
nên bước

ngoặt trong mạch cảm xúc của bài thơ thể hiện chủ đề của tác phẩm.

- Từ sự xa lạ giữa người và trăng, nhà thơ muốn nhắc nhở chúng ta đừng để những giá trị
vật chất điều

khiển chúng ta

4.Khổ 5: Suy ngẫm của nhà thơ + dịng cảm xúc tn trào
- Diễn tả cảm xúc của tác giả

-Ngửa mặt lên nhìn mặt: nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ
+ Mặt (1) : là nhà thơ, người lính, nhân vật trữ tình

+ Mặt (2) : là vầng trăng trịn cũng chính là người bạn tri âm tri kỉ thuở nào
→ Trăng như người, là khuôn mặt của sự sống, có linh hồn

- Người và trăng nhìn nhauđối diện đàng tâm, ánh trăng đã thức dậy những kỉ niệm đẹp
của quá khứ,

đánh thức tình cảm bạn bè năm xưa, đánh thức lại những gì mà người lính đã lãng quên
-Rưng rưng là cảm xúc của một tâm hồn rung động, xao xuyến gợi nhớ quê hương khi
gặp lại người

bạn tri âm

- Ngôn ngữ bây giờ là nước mắt dưới hàng mi, người lính dồn nén tình cảm lại nhưng nó
cứ trực trào

ra, thổn thức, xót xa. Giọt nước mắt làm cho lòng người thanh thản, sáng trong, cái tốt

lành hé lộ.

- Nghệ thuật: nhịp thơ hối hả, trào dâng như tình người dào dạt, nghệ thuật so sánh, điệp
từlà,như. Cấu trúc thơ song hành → bao kỉ niệm đẹp ùa về, tình cảm chân thành, nhà thơ
như sống lại trong một giấc chiêm bao

- Khẳng định cái quý giá nhất trong đời người là tình người

5.Khổ 6: suy ngẫm sâu sắc và triết lí của nhà thơ qua hình tượng trăng

-Trăng cứ trịn vành vạnh: biểu tượng cho sự bất biết, vĩnh hằng không thay đổi, biểu
tượng cho sự

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

-Ánh trăng im phăng phắc: nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, gợi cái nhìn nghiêm khắc mà bao
dung độ

lượng của trăng. Trăng khơng hề địi hỏi đền đáp cơng ơn, khơng hề trách móc
→ Đây cũng chính là phẩm chất cao đẹp của nhân dân ta

- Người vô tình là người dửng dưng vơ ơn, bạc nghĩa trong cuộc sống đổi thay, sô bồ,
phần hoa, họ đã

quên chính mình, qn những gì đẹp đẽ thiên liêng nhất.
-Giật mình là tình cảm , suy nghĩ chân thành vì

+ Nhớ lại quá khứ, tự vấn lương tâm
+ Nối hiện tại với truyền thống quá khứ
+ Tự hoàn thiện mình

- Cái giật mình là cảm giác và phản xạ tâm lí của một người biết suy nghĩ chợt nhận ra sự vơ

tình bạc bẽo, sự nơng nổi trong cách sống của mình. Cái giật mình của sự ăn năn, tự
trách, tự thấy phải đổi thay cách sống, cái giật mình tự nhắc nhở bản thân khơng bao giờ
được phản bội quá khứ, không được sùng bái hiện tại mà coi rẻ quá khứ.

→ Tác giả thầm nhắc nhở chính mình cũng đồng thời nhắc nhở chúng ta, những người
đang sống trong hịa bình, hưởng những tiện nghi hiện đại, đừng bao giờ quên công sức
của bao thế hệ đi trước để chúng ta có được cuộc sống hơm nay. Nhắc nhở đạo lí Uống
nước nhớ nguồn, Ân quả nhớ kẻ trồng cây của dân tộc ta

•

Biểu tượng hình ảnh ánh trăng
- Vẻ đẹp thiên nhiên

- Vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng của cuộc sống

- Biểu tượng cho quá khứ đẹp đẽ vẹn nguyên không thể phai mờ

- Biểu tượng cho phẩm chất cao đẹp của nhân dân: tình nghĩa thủy chung, bao dung, độ
lượng

- Trăng là người bạn tri âm tri kỉ, chia ngọt sẻ bùi

</div>

<!--links-->