Giáo án Lịch sử 9 bài 15: Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1919 - 1925)

BÀI 15
PHONG TRÀO CÁCH MẠNG VIỆT NAM SAU CHIẾN
TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1919-1925)
1. Mục tiêu:
a Kiến thức :
- Học sinh hiểu được CM tháng 10 Nga và phong trào CM TG sau chiến
tranh thế giới thứ nhất có ảnh hưởng thuận lợi đến phong trào giải phóng dân tộc ở
VN.
- Nắm được những nét chính trong phong trào đấu tranh của TSDT, tiểu tư
sản dân tộc và phong trào cơng nhân từ 1919-1926.
b. Kĩ năng:
Rèn kĩ năng trình bày các sự kiện lịch sử cụ thể, tiêu biểu, đánh giá các sự
kiện đó.
c. Thái độ : Bồi dưỡng cho HS lịng u nước, kính u và khâm phục các bậc tiền
bối.
2. Chuẩn bị của GV và HS :
a. Chuẩn bị của GV : Sưu tầm tiểu sử của một số nhân vật lịch sử như: Phan Bội
Châu, Phan Châu Trinh, Phạm Hồng Thái, Tôn Đức Thắng. Cuốn tư liệu Lịch sử
VN lớp 9
b. Chuẩn bị của HS : Đọc SGK.
3.Tiến trình bài dạy
*Sĩ số : 9A

/35 vắng.............................

9B

/32 vắng ............................

9C

/29 vắng .............................

9D

/29 vắng.............................

9E

/32 vắng .............................

9Q

/16 vắng.............................

a. Kiểm tra bài cũ.(5’)
Hãy cho biết thái độ chính trị và khả năng CM của các giai cấp trong xã hội VN
sau chiến tranh thế giới thứ nhất?
Đáp án:
- Giai cấp phong kiến: Làm tay sai cho TDP và bóc lột nhân dân, có một phận địa
chủ vừa và nhỏ ít nhiều có tinh thần yêu nước.
(2đ)


- Giai cấp tư sản ra đời mấy năm sau chiến tranh, phân hoá thành hai bộ phận:
(2đ)
+ Tư sản mại bản: Làm tay sai cho TDP.
+ Tư sản dân tộc: Ít nhiều có ý thức DT.
- Giai cấp TTS: Tăng nhanh về số lượng và có tinh thần yêu nước, hăng hái CM.
(2đ)
- Giai cấp ND: chiếm 90% dân số, là lực lượng hăng hái và đông đảo nhất của CM.

(2đ)
- Giai cấp CN: Tăng nhanh về số lượng và chất lượng họ chung sống và chịu ba
tầng áp bvức bóc lột, có quan hệ mật thiết với nơng dân. Họ là lực lượng tiên tiến
và là lực lượng lãnh đạo CM.
(2đ)
b. Dạy nội dung bài mới
Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc VN là một bộ phận quan trọng của cách
mạng thế giới, chịu ảnh hưởng và tác động của lịch sử thế giới. Nhất là từ khi CM
tháng 10 Nga thắng lợi.
I/ Ảnh hưởng của CM tháng Mười Nga và phong trào CM thế giới.(10’)
HS : đọc SGK mục 1
?HS(TB): CM tháng Mười Nga thắng lợi đã ảnh hưởng đến phong trào CM trên
thế giới như thế nào?
(Do ảnh hưởng của CM tháng 10 Nga, phong trào giải phóng dân tộc ở các nước
phương Đơng và phong trào công nhân ở các nước tư bản phương Tây phát triển và
có sự gắn bó mật thiết trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế
quốc).
- Do ảnh hưởng của CM tháng 10 Nga mà phong trào giải Phóng dân tộc
ở phương Đơng và phong trào CN ở phương Tây có sự gắn bó trong phong trào
đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc.
?HS(KG): Tình hình thế giới có những sự kiện nào ảnh hưởng đến CMVN?
(Quốc tế cộng sản được thành lập các ĐCS ra đời tiêu biểu là ĐCS Pháp, CS Trung
Quốc ra đời tạo điều kiện chủ nghĩa Mác- lê- nin truyền vào VN.
-Tháng 3/1919, quốc tế cộng sản thành lập ở Mát-xcơ-va đánh dấu quá trình
phát triển của cách mạng thế giới, Đảng Cộng sản Pháp, Đảng Cộng sản Trung
Quốc thành lập tạo điều kiện cho chủ nghĩa Mác-Lê-nin truyền bá vào Việt Nam.
II. Phong trào dân tộc, dân chủ công khai năm 1919-1925. (14’)


GV: Những năm sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào dân tộc dân chủ ở

nước ta đang trên đà phát triển mạnh mẽ, thu hút nhiều tầng lớp nhân dân tham gia
với nhiều hình thức phong phú và sôi nổi trước hết là ở thành thị.
?HS(TB): Em hãy nêu các hình thức đấu tranh của giai cấp TSDT sau chiến tranh
thế giới thứ nhất?
(Giai cấp TS đã dùng báo chí để bênh vực quyền lợi của mình, họ muốn vươn lên
giành vị trí khá hơn trong nền kinh tế VN, tiêu biểu là phong trào chấn hưng nội
hoá, bài trừ ngoại hoá, đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn, xuất khẩu lúa gạo
của TDP)
Gọi hs đọc đoạn in chữ nhỏ từ ''giai cấp tư sản.... một số quyền lợi''
- Giai cấp tư sản DT: phát động phong trào chấn hưng nội Hoá bài trừ
ngoại hoá(1919), chống độc quyền cảng Sài Gịn, độc quyền lúa gạo Nam Kì
của TB Pháp(1923)
?HS(TB): Giai cấp tư sản đấu tranh dưới hình thức như thế nào?
(Những hoạt động có tiếng vang lớn.Tháng 6/1924 tiếng bom Phạm Hồng Thái tại
Sa Điện mùa xuân 1925. tổ chức Tâm Tâm xã được thành lập tại Quảng Châu lúc
đầu gồm 7 người. Tâm Tâm xã cử Phạm Hồng Thái giết tên toàn quyền Mác- lanh
ở Sa Điện sự việc không thành Phạm Hồng Thái hy sinh anh dũng trên dịng Châu
Giang, cuộc mưu sát góp phần thức tỉnh tinh thần yêu nước của hàng vạn đồng bào
trong nước, nó báo hiệu thời đại đấu tranh như chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân)
- Các tầng lớp tư sản trí thức được tập trong những tổ chức chính trị : VN
nghĩa đồn, Hội phục việt, Đảng thanh niên. Xuất hiện nhiều tờ báo tiến bộ.
Những hoạt động có tiếng vang lớn.
+ 6/1924, tiếng bom của Phạm Hồng Thái
+ Phong trào đòi nhà cầm quyền thả Phan Bội Châu(1925)
+ Phong trào để tang Phan Châu trinh(1926)
GV: PBC là nhà yêu nước 6/1925, Pháp bắt ông ở Thượng Hải (TQ) rồi đưa về Hải
Phòng giam ở Hoả lò, việc PBC bị bắt làm chấn động trong và ngoài nước, nhiều
điện văn gửi tới tên tồn quyền Va-ren địi thả tự do cho PBC, trước sự đấu tranh
của quần chúng Pháp buộc phải ân xá cho cụ PBC và đưa cụ về an trí tại Huế, cụ
đã chút hơi thở cuối cùng ở đây (20.10.1940).

?HS(KG): trình bày những điểm tích cực và hạn chế của những phong trào trên?
(Phong trào giải phóng dân chủ nhằm chống cường quyền áp bức đòi tự do dân
chủ, khuấy động lòng yêu nước


Hạn chế: Mang tính chất cải lương, giới hạn trong khn khổ tồn dân, phục vụ
quyền lợi của tầng lớp trên.
GV: Giải thích khái niệm dân tộc, dân chủ cơng khai là phong trào đấu tranh của
giai cấp tư sản và tiểu tư sản trong những năm 1919-1925 đòi các quyền tự do dân
chủ và các quyền lợi về kinh tế.
III. Phong trào công nhân 1919-1925. (15’).
GV: Sau chiến tranh các cuộc đấu tranh của CN còn lẻ tẻ và tự phát nhưng đã có ý
thức giai cấp
?HS(TB): Điểm mới của phong trào đấu tranh của nhân dân nước ta thời kỳ này là
gì?
(Các PTĐT của nước ta phát triển mạnh và cao hơn một bước thể hiện ý thức giai
cấp phát triển nhanh chóng)
- Các phong trào đấu tranh đã có ý thức giai cấp:
+ 1920, cơng nhân Sài Gịn-Chợ Lớn đã thành lập Cơng hội do Tơn Đức
Thắng đứng đầu.
GV: Giới thiệu về đồng chí Tơn Đức Thắng sau khi tham gia cuộc binh biến ở Hắc
Hải năm 1920, TĐT về nước và tham gia vào phong trào cơng nhân ở Sài Gịn năm
1925, ơng đã cùng một số công nhân khác đứng ra tổ chức bãi công ở Ba Son mục
đích nhằm giữ chiếc tàu Mi-sơ-kê đến sửa chữa để chở các binh lính sang đàn áp
CMTQ)
+ 1922, Công nhân viên chức sở công thương đấu tranh địi nghỉ chủ nhật có
lương.
+ 1924, Nhiều cuộc bãi cơng của công nhân ở Nam Định, Hà Nội, Hải
Dương.
+ 8/1925, Cuộc đấu tranh của công nhân Ba Son thắng lợi.

?HS(TB): Cuộc đấu tranh của công nhân Ba Son thắng lợi có ý nghĩa gì?
(Họ đấu tranh khơng chỉ vì quyền lợi của mình mà cịn thể hiện tinh thần đồn kết
với công nhân và nhân dân lao động.

 Thắng lợi đánh dấu một bước tiến mới của phong trào Công nhân từ
đây bước đầu đi vào đấu tranh có tổ chức, có mục đích chính trị rõ ràng.
c. Củng cố và luyện tập (1ph)
Phong trào

Tư sản dân tộc

Tiểu tư sản

Công nhân


Mục tiêu

- Đòi một số quyền - Chống cường
lợi về kinh tế.
quyền áp bức địi
quyền tự do dân
chủ.

Tính chất
- Cải lương
Ý nghĩa

-Tích cực: cố gắng
đấu tranh chống sự

cạnh tranh chèn ép.
- hạn chế: cải lương
phục vụ quyền lợi của
tầng lớp trên.

- Địi quyền lợi về
kinh tế và chính trị.

- u nước dân
- Đấu tranh có ý thức
chủ rõ rệt
tự giác.
- Phong trào đấu
tranh đã thức tỉnh -Tuy đấu tranh lẻ tẻ,
lịng u nước, mang tính tự phát
truyền bá tinh thần nhưng mang ý thức
tự do dân chủ trong chính trị.
nhân dân.

d. Hướng dẫn học ở nhà.(1’)
- về nhà làm bài tập theo bảng thống kê.
- Tiết sau kiểm tra học kì và ơn tập theo phần hướng dẫn bài tổng kết, chú ý những
kiến thức cơ bản đã giới hạn.
Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
- Thời
gian : ......................................................................................................................... .
.....................................................................................................................................
........
Nội
dung: ..........................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.........
Phương
pháp : ................................................................................................................... ......
.....................................................................................................................................
...