Cảm nghĩ của anh chị về Chí Phèo khi ăn bát cháo hành

Đề bài: Cảm nghĩ của anh chị về Chí Phèo khi ăn bát cháo hành
Bài làm
Đề tài người nông dân có thể coi là mảnh đất màu mỡ mà các nhà văn hiện thực 1930 -1945
đã gieo hạt nghệ thuật và gặt hái được những mùa bội thu. Nam Cao là người đến sau khi mà
mảnh đất ấy đã được khai vỡ, nhưng bằng tất cả tâm huyết, tình cảm của mình đối với những
con người nghèo khổ – những kẻ dưới đáy của xã hội, Nam Cao đã tìm được cho mình một
chỗ đứng riêng. Tác phẩm Chí Phèo – đứa con sinh sau đẻ muộn nhưng không chịu thua kém
“anh chị” mình vươn mình lên hàng kiệt tác – đỉnh cao của văn học 1930 – 1945. Chí Phèo
có được vị trí ấy là bởi giá trị tư tưởng mới mẻ, độc đáo, bởi nghệ thuật viết truyện lơi cuốn,
hấp dẫn của ngịi bút Nam Cao. Và một điều khơng thể khơng kể đến đó là bởi Nam Cao đã
xây dựng thành công những chi tiết nghệ thuật độc đáo: bát cháo hành của Thị Nở.
chí phèo
Bát cháo hành xuất hiện ở gần cuối thiên truyện. Chí Phèo sau khi uống rượu nhà Tự Lãng
không về túp lều của mình mà ra thẳng bờ sơng. Ở đó bắt gặp Thị Nở – người đàn bà ngớ
ngẩn, xấu ma chê quỷ hờn, đi kín nước nhưng ngủ quên ở bờ sơng. Khung cảnh hữu tình:
trăng lấp lánh trên mặt sơng, gió thổi mát rượi và những tàu chuối “giãy đành đạch như hứng
tình”, cùng với hơi men của rượu đã đưa đến mối tình Chí Phèo – Thị Nở. Sau đêm trăng gió
với Thị, Chí bị cảm, Thị Nở thương tình, sau một đêm trằn trọc suy nghĩ, Thị chạy đi tìm gạo
và nấu cháo hành mang sang cho Chí.
Bát cháo hành – biểu tượng của tình người ấm nóng duy nhất cịn sót lại nơi làng Vũ Đại khơ
khát u thương. Bát cháo hành có lẽ đối với mỗi người nó chỉ là những thứ vặt vãnh, vụn
vặt, nhất là khi cháo lại được nấu bởi bàn tay Thị Nở. Cháo ấy có ngon khơng? Chúng ta
khơng biết, chỉ biết một điều nó chan chứa tình người. Một tình người rất thật, rất hồn nhiên,
vơ tư, khơng vụ lợi mà Thị Nở dành cho Chí. Nó chỉ đơn giản là bởi Thị thấy Chí bị “thổ
một trận nhọc” mà khơng có người chăm sóc, bởi Thị nghĩ ốm như thế thì chỉ có ăn cháo
hành. Và rất hồn nhiên Thị nấu cháo hành mang sang.
Bát cháo hành – vị thuốc giải cảm cho Chí. Sau khi bị thổ, lần đầu tiên Chí tỉnh, lần đầu tiên
cảm nhận được cuộc sống, nghe thấy được những âm thanh xung quanh: “tiếng chim hót
ngồi kia vui vẻ q”, “tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá”, “tiếng những người đi
chợ trò chuyện… Một ước mơ xa xăm của một thời nào Chí thấy như xa lắm. Hắn đã từng
mơ có một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ vốn nuôi

một con lợn. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm”. Trận ốm đã làm cho hắn thoát khỏi
cơn say triền miên mà nhận thức được mình, thấy mình đang ở cái dốc bên kia của cuộc đời,
biết sợ tuổi già, ốm rét và cô độc. Trận ốm đã làm cho hắn biết sợ – cái mà có lẽ trước giờ
chưa bao giờ hắn nghĩ tới. Thị Nở sang cùng bát cháo hành đưa cho hắn. Nhận bát cháo từ
tay Thị mà hắn “ngạc nhiên”. Ngạc nhiên cũng đúng thơi vì “từ trước đến giờ đã ai cho hắn
cái gì. Muốn cái gì hắn phải dọa nạt hay cướp giật”. Một cảm xúc khác thay cho cái ngạc
nhiên ban đầu “hắn thấy mắt ươn ướt, một chút gì như là ăn năn”. Chí ăn năn về những gì
mình đã gây ra, có thể là như lời nhà văn “người ta thường ăn năn về những việc mình làm
khi người ta không ác được nữa” nhưng dẫu sao điều ấy là khơng muộn. Chí ăn cháo hành và
thấy “cháo hành ăn rất ngon”. Tình người đầu tiên Chí nhận được sao khơng ngon cho được.
Sự chăm sóc đầy ân tình dẫu chăng cịn thơ vụng của Thị Nở nhưng vẫn đáng q biết bao.
Cịn gì q giá hơn khi người ta ốm cịng queo một mình mà lại được một bàn tay chăm sóc.
Chí đã khao khát biết bao một bàn tay chăm sóc như thế. Bát cháo hành – sự chăm sóc, quan
tâm vơ tư của Thị Nở làm Chí nghĩ tới bà Ba Bá Kiến. Hai người đàn bà quan tâm tới Chí
nhưng một người mặt hoa da phấn, áo quần là lượt nhưng tâm địa tà dâm chỉ cốt thỏa mình,
cịn một người xấu ma chê quỷ hờn nhưng tâm địa tốt, quan tâm Chí thật lịng. Bát cháo hành
trên tay hơi nghi ngút làm cho Chí “vã mồ hôi ra như tắm”. Bát cháo tưởng vặt vãnh đã trở
thành liều thuốc giải cảm hữu hiệu cho Chí.
Bát cháo hành – vị thuốc giải độc cho cuộc đời Chí. Khơng chỉ giải cảm, bát cháo hành –
tình người duy nhất đã gợi thức phần lương tri ngủ quên trong lốt “con quỷ dữ Chí Phèo”.
Từ ăn năn, hối hận, Chí bỗng thấy thèm lương thiện, thèm trở về cuộc sống ngày trước. Bát
cháo hành đã dẫn đường cho hi vọng hồn lương: Thị Nở có thể làm hịa với hắn thì mọi
người cũng có thể làm hịa với hắn. Khát khao lương thiện bùng dậy mãnh liệt đã khiến Chí
dồn hết hi vọng vào Thị Nở – về cây cầu đưa hắn về với cuộc đời lương thiện. Bát cháo hành
đã hoàn thành thiên chức gọi chất người, khơi hòn than đỏ vùi trong lớp tro tàn đang âm ỉ, nó
đưa Chí qua một cuộc lột xác để về với sự lương thiện.
Nhưng bát cháo hành cũng chính là chi tiết đẩy bi kịch của Chí lên tới đỉnh điểm, dẫn tới
một kết thúc thảm thương đầy đau đớn. Sau năm ngày ở với Chí Phèo, Thị Nở “bỗng nhớ ra

mình cịn một bà cơ trên đời” và quyết định “dừng yêu” để xin ý kiến bà cơ. Thị bị bà cơ xỉa
xói vào mặt và khi quay lại nhà Chí Phèo, Thị chửi Chí bằng tất cả những lời của bà cô và
vùng vằng quay về. Chí “ngẩn người ra” và chạy vội ra níu tay Thị nhưng bị Thị dúi cho một


cái rồi bỏ về. Chí rơi xuống hố sâu của tuyệt vọng. Thị Nở đã phụ bạc hắn, hắn không còn cơ
hội để quay về với cuộc sống lương thiện. Tuyệt vọng, hắn uống rượu nhưng càng uống càng
tỉnh và thoang thoảng cứ thấy “hơi cháo hành”. Đó là biến thể của “bát cháo hành”. Hắn
khơng say, vị ngọt tình người cứ thoang thoảng để hắn đau khổ “khóc rưng rức”. Cuối cùng
Chí lựa chọn cầm dao đến nhà Bá Kiến, đâm Bá Kiến và tự sát. Hơi cháo hành đã không cho
phép hắn trở lại cuộc sống con quỷ một lần nữa. Hắn để trở về lương thiện chỉ còn cách duy
nhất là tự sát. Bát cháo hành đã gọi dậy con người trong Chí để nó thức dậy mặc dù chỉ để
khổ đau, để phải bi kịch. Nhưng dẫu thế nó cũng khơng chấp nhận chết đi mãi mãi. Và bát
cháo hành chính là cánh cửa đưa nó thoát khỏi kiếp đọa đày.
Bát cháo hành – một chi tiết nghệ thuật mang đầy dụng công của Nam Cao. Nó góp phần thể
hiện tư tưởng nghệ thuật của nhà văn: Điều mà chúng ta thiếu đó chính là lịng tốt – một lịng
tốt rất bình thường cũng có thể cứu rỗi con người. Và kết cục của Chí Phèo thể hiện một
niềm tin của nhà văn: dẫu có bị bầm dập về nhân hình lẫn nhân tính, lương thiện trong con
người đặc biệt là những người nông dân cũng khơng mất đi, nó chỉ cần đợi có cơ hội là sẽ
bùng lên mạnh mẽ.
Qua chi tiết nó cũng cho ta thấy một hiện thực mà nhà văn đau đáu: đó là những định kiến
làng xã nơng thơn đã tước đi quyền được sống của con người… Qua đó nhà văn cũng gióng
lên một hồi chng khẩn thiết địi thay máu cho xã hội để ít nhất con người được sống lương
thiện.
Bát cháo hành – chi tiết đặc sắc đã góp phần làm nên “nhà văn lớn” Nam Cao. Tác phẩm
khép lại nhưng dư âm của tình người trong chi tiết nghệ thuật ấy vẫn còn mãi.