Bài giảng Hóa học 12 - Bài 1: Tìm hiểu Este

BÀI GIẢNG HÓA HỌC 12

BÀI 1: ESTE

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

1


Cho phản ứng sau:
CH3CH2OH + CH3COOH

A

+ H2O

Chất A là:
A. CH3CH2COOCH3

B. CH3COOCH2CH3

C. CH3CH2COOCH2CH3

D. CH3COOCH3

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

2


Những hươngThực

thơmchất đó
quyến rũ… là …

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

Những mùi vị đặc
trưng…

3


ESTE
ESTE

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

4


I – KHÁI NIỆM VỀ ESTE DẪN XUẤT KHÁC CỦA AXIT CÁCBOXYLIC
1. Cấu tạo phân tử
Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của
axitcacboxylic bằng nhóm OR thì được este.
Este đơn giản có CTCT như sau:

R-C-O-R'
O

R, R’ là gốc hidrocacbon
R có thể là H

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

5


I – KHÁI NIỆM VỀ ESTE DẪN XUẤT KHÁC CỦA AXIT CÁCBOXYLIC
1. Cấu tạo phân tử
Một vài dẫn xuất khác của cacboxylic:

R-C-O-C-R '
O

O

Anhidric axit

R-C-X

R-C-NR'2

O

O

Halogenua axit

amit

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

6


I – KHÁI NIỆM VỀ ESTE DẪN XUẤT KHÁC CỦA AXIT CÁCBOXYLIC
2. Cách gọi tên:
Tên gốc hiđrocacbon R’
H-C-O-C2H5
O
Etyl fomiat

CH3-C-O-CH=CH2

tên anion gốc axit (đuôi “at”).
C6H5-C-O-CH3
O

O

Vinyl axetat

Metyl benzoat

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

CH3-C-O-CH2C6H5
O
Benzyl axetat

7

I – KHÁI NIỆM VỀ ESTE DẪN XUẤT KHÁC CỦA AXIT CÁCBOXYLIC
3. Tính chất vật lý
 Nhiệt độ sơi thấp hơn so với axit và ancol có cùng
số nguyên tử C.
 Thường là những chất lỏng, nhẹ hơn nước, rất ít tan
trong nước có khả năng hịa tan được nhiều chất
hữu cơ khác nhau.

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

8


I – KHÁI NIỆM VỀ ESTE DẪN XUẤT KHÁC CỦA AXIT CÁCBOXYLIC
3. Tính chất vật lý
CH3COOCH2CH2CH(CH
)2 khối lượng
Những este 3có

phân tử lớn có thể ở trạng
thái rắn ( như mỡ động vật,
sáp ong…)

Các este thường có mùi
thơm đặc trưng (Isoamyl
axetat có mùi thơm của
chuối…)
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

9


II – TÍNH CHẤT HĨA HỌC
Phản ứng ở nhóm chức

Phản ứng thủy phân:
o Trong môi trường axit:
R-COOR’
+
H-OH
+
H

t0

R-COOH + R’-OH

o Trong môi trường kiềm:
H2O,t0

R-COO-R’+ NaOH
R-COONa + R’OH

Phản ứng ở gốc H.C

Phản ứng cộng:

CH3COOCH=CH2 +H2

Ni,t0
CH3COOCH2CH3

(Xem mơ phỏng thí nghiệm)
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

10


II – TÍNH CHẤT HĨA HỌC
Phản ứng ở nhóm chức

 Phản ứng khử:
R-COO-R’

Phản ứng ở gốc H.C

 Phản ứng trùng hợp:

LiAlH4, t0

CH2=CH-C-O-CH3
O

RCH2-OH +R’-OH

xt, to

(CH-CH2)n
COOCH3

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

11


III – ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
1. Điều chế:
a. Este của ancol
CH3COOH + (CH3)2CHCH2CH2OH
H2SO4, to
CH3COOCH2CH2CH(CH3)2 + H2O
(phản ứng este hóa)
b. Este của phenol
C6H5-OH + (CH3CO)2O
Anhidric axetic

CH3COOC6H5 + CH3COOH
Phenyl axetat

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

12


III – ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
2. Ứng dụng

Phụ gia

Bánh

Keo dán

Kính ơ tơ

Mĩ phẩm

Xà phịng

Nước hoa
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

13


III – ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
2. Ứng dụng
 Este được dùng làm dung môi để tách, chiết chất hữu
cơ, pha sơn…
 Este được dùng đểt sản xuất chất dẻo poli vinyl
axetat, poli metylmetacrylat…
 Một số este có mùi thơm, không độc được dùng làm
chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm, mỹ
phẩm…
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

14

CỦNG CỐ KIẾN THỨC
TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA ESTE

Phản ứng ở gốc HC

Phản ứng ở nhóm chức

Phản ứng
thủy
phân

Phản ứng
khử

Phản ứng
cộng

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

Phản ứng
trùng hợp

15



Bài Kết
học thúc

BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

16


Quay lại
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

17


Làm lại
BÀI GIẢNG ESTE LỚP 12

18


NaOH
30%
CH
3COONa +
C2H5OH
CH3COOC2H5

H2SO4
CH3COOH

CH3COOC2H5
C2H5OH