Bài giảng Tin học 12 bài 1: Một số khái niệm cơ bản

BÀI GIẢNG TIN HỌC 12


1. Bài tốn quản lí
Bài tốn quản lí là bài toán phổ biến trong mọi hoạt động
kinh tế - xã hội. Cơng tác quản lí chiếm phần lớn trong
các ứng dụng của tin học.
Theo em để quản lí
thơng tin về điểm
của học sinh trong
một lớp em nên lập
danh sách chứa các
cột nào?

Để quản lý học sinh trong nhà trường, người ta thường lập các biểu bảng
gồm các cột, hàng để chứa các thông tin cần quản lý.


Xét ví dụ

Stt

Họ tên

Ngày Sinh

Giới
Tính

Đồn
Viên

Điểm
Lý

Điểm
Hóa

Điểm
Tin

1

Nguyễn An

12/8/1991

Nam

C

7,8

8,0

5,0

2

Trần Văn Giang

21/3/1990

Nam

K

6,0

9,0

9,0

3

Lê Minh Châu

3/5/1991

Nữ

C

7,0

8,0

9,5

4

Dỗn Thu Cúc

14/2/1990

Nữ

K

7,5

8,5

8,0

…


CHÚ Ý

Hồ sơ quản lí học sinh của nhà trường là tập hợp các hồ sơ
lớp.
Trong q trình quản lí, hồ sơ có thể có những bổ sung, thay
đổi hay nhầm lẫn đòi hỏi phải sửa đổi lại.
Việc tạo lập hồ sơ không chỉ dùng để lưu trữ mà chủ yếu là
để khai thác, nhằm phục vụ các yêu cầu quản lí cảu nhà trường.


a. Tạo lập hồ sơ về các đối tượng cần quản lí

Xác định chủ thể cần quản lí

Xác định cấu trúc hồ sơ
Thu thập, tập hợp thông tin cần thiết cho hồ sơ.
Stt

Họ tên

Ngày Sinh

Giới
Tính

Đồn
Viên

Điểm
Lý

Điểm
Hóa

Thẻ
BH

1

Nguyễn An

12/8/1991

Nam

C

7,8

8,0

5,0

2

Trần Văn Giang

21/3/1990

Nam

K

6,0

9,0

9,0

3

Lê Minh Châu

3/5/1991

Nữ

C

7,0

8,0

9,5

4

Dỗn Thu Cúc

14/2/1990

Nữ

K

7,5

8,5

8,0

…

b. Cập nhật hồ sơ (thêm, xóa, sửa hồ sơ)
Thơng tin lưu trữ trong hồ sơ cần được cập nhật để
đảm bảo phản ánh kịp thời, đúng với thực tế.

Stt

Họ tên

Ngày Sinh

Giới
Tính

Đồn
Viên

Điểm
Lý

Điểm
Hóa

Điểm
Tin

1

Nguyễn An

12/8/1991

Nam

C

7,8

8,0

5,0

2

Trần Văn Giang

21/3/1990

Nam

C

6,0

9,0

9,0

3

Dỗn Thu Cúc

14/2/1990

Nữ

C

7,5

8,5

8,0

4

Nguyễn Gia lâm

11/8/1991

Nam

C

6,6

6,5

8,4

5

c. Khai thác hồ sơ
 Sắp xếp
 Tìm kiếm
 Thống kê
 Lập báo cáo: là việc sử dụng các kết quả tìm kiếm, thống
kê, sắp xếp các bộ hồ sơ để in ra giấy
Stt

Họ tên

Ngày Sinh

Giới
Tính

Đồn
Viên

Điểm
Lý

Điểm
Hóa

Điểm
Tin

1

Nguyễn An

12/8/1991

Nam

C

7,8

8,0

5,0

2

Trần Văn Giang

21/3/1990

Nam

K

6,0

9,0

9,0

3

Lê Minh Châu

3/5/1991

Nữ

C

7,0

8,0

9,5

4

Doãn Thu Cúc

14/2/1990

Nữ

K

7,5

8,5

8,0

…


Câu 1: Các cơng việc thường gặp khi quản lí thơng tin của
một đối tượng nào đó?
Câu 2: Lập bảng thứ 1 trên giấy gồm hai cột, cột 1 đặt tên
là Tên môn học để liệt kê tất cả các môn học mà em đang
học, cột 2 đặt tên Mã môn học, dùng ký hiệu 1,2,3.... để
đặt tên cho từng môn học. Đặt tên cho bảng Môn học.
Câu 3: Lập bảng thứ 2, gồm các cột sau:Mã học sinh, họ
tên, ngày sinh,giới tính, địa chỉ, tổ. Chỉ ghi tượng trưng 5
học sinh. Trong đó mỗi học sinh có một mã học sinh duy
nhất, có thể đặt A1, A2... Đặt tên bảng DSHS.


3. Hệ cơ sở dữ liệu
a. Khái niệm cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu:
Dữ liệu lưu trên máy có
ưu điểm gì so với một
dữ liệu lưu trên giấy?

Stt

Họ tên

Ngày Sinh

Giới
Tính

Đồn
Viên

Điểm
Lý

Điểm
Hóa

Điểm
Tin

1

Nguyễn An

12/8/1991

Nam

C

7,8

8,0

5,0

2

Trần Văn Giang

21/3/1990

Nam

K

6,0

9,0

9,0

3

Lê Minh Châu

3/5/1991

Nữ

C

7,0

8,0

9,5

4

Doãn Thu Cúc

14/2/1990

Nữ

K

7,5

8,5

8,0

…


3. Hệ cơ sở dữ liệu
a. Khái niệm cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu:
 Một cơ sở dữ liệu (Database):
Là tập hợp các dữ liệu có liên quan với nhau, chứa thơng tin của một đối
tượng nào đó (như một trường học, một bệnh viện, một ngân hàng, một nhà
máy...), được lưu trữ trên các thíêt bị nhớ để đáp ứng nhu cầu khai thác
thông tin của nhiều người sử dụng với nhiều mục đích khác nhau.
Ví dụ: Hồ sơ lớp khi được lưu trữ ở bộ nhớ ngồi của máy tính có thể xem

là một cơ sở dữ liệu (gọi là CSDL Lớp)
Hệ quản trị CSDL:
Là phần mềm cung cấp một môi trường thuận lợi và hiệu quả để tạo lập,
lưu trữ và tìm kiếm thơng tin của CSDL được gọi là hệ quản trị CSDL
(hệ QTCSDL-DataBase Manegement System)


3. Hệ cơ sở dữ liệu
a. Khái niệm cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu:

Chú ý: Người ta thường dùng thuật ngữ hệ cơ sở dữ liệu để chỉ
một CSDL và HQTCSDL quản trị và khai thác CSDL đó.

Như vậy để lưu trữ và khai thác thơng tin
bằng máy tính cần phải có :
 CSDL
 Hệ QTCSDL
 Các thiết bị vật lý (máy tính, đĩa cứng,
mạng máy tính...)


3. Hệ cơ sở dữ liệu
a. Khái niệm cơ sở dữ liệu và hệ quản
trị cơ sở dữ liệu:

CSDL

Các thành phần của hệ CSDL

3. Hệ cơ sở dữ liệu
b. Các mức thể hiện của CSDL:

 Mức vật lí: CSDL vật lí là tập hợp các
tệp dữ liệu tồn tại trên các thiết bị nhớ.
Ví dụ: CSDL vật lí của CSDL lớp gồm
50 tệp, mỗi tệp ghi dữ liệu thực tế về một
học sinh trong lớp

DỮ LIỆU

Mức vật lí của CSDL


3. Hệ cơ sở dữ liệu
b. Các mức thể hiện của CSDL:
 Mức khái niệm: Nhóm người quản trị hệ
CSDL hoặc phát triển các ứng dụng họ cần
phải biết: Những dữ liệu nào được lưu trữ
trong hệ CSDl? Giữa các dữ liệu có các mối
quan hệ nào?
Ví dụ: một lớp học sinh, mỗi học sinh có một
số thơng tin :họ tên,ngày sinh,giới tính….tạo
thành một bảng, mỗi cột là một thuộc tính,
mỗi hàng tương ứng với thơng tin về một học
sinh

Ví dụ về mức khái niệm của CSDL

3. Hệ cơ sở dữ liệu
b. Các mức thể hiện của CSDL:
 Mức khung nhìn: Khi khai thác cơ sở dữ liệu một người dùng
khơng quan tâm đến tồn bộ thong tin trong csdl mà chỉ cần một phần
thong tin nào đó phù hợp với nghiệp vụ hay mục đích sử dụng của
mình
Ví dụ: nếu bỏ bớt một vài cột của CSDL khái niệm lớp phần còn lại
là một khung nhìn


3. Hệ cơ sở dữ liệu
b. Các mức thể hiện của CSDL:

Giao diện dành cho GV môn Tin học
Giao diện dành cho GVCN

Nhiều khung nhìn đối với một CSDL


3. Hệ cơ sở dữ liệu
b. Các mức thể hiện của CSDL:


Câu 1: Phân biệt CSDL với hệ QTCSDL
Câu 2: Giả sử phải xây dựng một CSDL để quản lý mượn,
trả sách ở thư viện, theo em cần phải lưu trữ những thơng tin
gì? Hãy cho biết những việc phải làm để đáp ứng nhu cầu
quản lí của người thủ thư.
(Gợi ý: Để QL sách cần thơng tin gì? Để quản lí người mượn
cần thơng tin gì?người thủ thư cần tra cứu xem sách mà bạn

đọc cần có cịn hay khơng?)