Ôn thi đại học: chuyên đề 12 HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH
1. DẠNG 1: Cho từ từ b mol OH  vào dung dịch chứa a mol Al 3 thu được c mol kết tủa . Tính c theo a,b.
Khi cho từ từ OH  vào dung dịch chứa Al 3 thì xuất hiện kết tủa Al (OH )3 ( trắng keo), sau đó kết tủa tan dần. Các
phản ứng xảy ra :

Al 3 + 3 OH  � Al (OH )3 �(1)
Al (OH )3 �+ OH  � [ Al (OH ) 4 ] ( dd ) (2)
TH1: xảy ra 1 phản ứng , khi đó OH  hết , Al 3 có thể dư hoặc hết . Số mol kết tủa tính theo số mol OH  .

Al 3 + 3 OH  � Al (OH )3 �
b
3

�

b

�

b
3

b
b
b
nAl 3  a � � n�  c  . Khi a  thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất .
3
3
3

TH2 : Xảy ra 2 phản ứng , khi đó Al 3 hết , OH  có thể hết hoặc dư .Số mol tham gia phản ứng (1) được tính theo

Al 3 .
Al 3 + 3 OH  � Al (OH )3 �(1)
a �

3a

� a

Al (OH )3 �+ OH  � [ Al (OH ) 4 ] ( dd ) (2)
x

�

x

nOH   3a  x  b �
�
�� c  4a  b
n�  a  x  c �
Để có kết tủa Al (OH )3 thì c  4a  b  0 hay a 

b
4

-1-

1

CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

Vậy

b
�
n

b
�
3
a
�
n

(n�maxkhi b  3a)
�
�OH 
3
�
3a  nOH   b  4a � n�  4a  b
�
�
nOH   4a � kho�
ngco�
ke�
t tu�
a
�

�

2. DẠNG 2: Cho từ từ b mol OH  vào dung dịch chứa a mol Al 3 thu được c mol kết tủa . Tính b theo a,c.
Khi c  a (lượng kết tủa thu được là lớn nhất ) � b  3a
Khi

b  3a(1 pha�
n�
�
ng)
�
c a� �
b  4a  c(2pha�
n�
�
ng)
�


Lưu ý : Khi sục CO2 vào dung dịch sau phản ứng sẽ xuất hiện lại kết tủa nếu trong dung dịch có [ Al (OH ) 4 ] .

CO2 + [ Al (OH ) 4 ] � Al (OH )3 �+ HCO3


3. DẠNG 3 : Cho từ từ b mol H  vào dung dịch chứa a mol [Al(OH )4 ] thu được c mol kết tủa . Tính c theo a,b.


Khi cho từ từ H  vào dung dịch chứa [Al(OH )4 ] thì xuất hiện kết tủa trắng keo Al (OH )3 , lượng kết tủa tăng dần

đến cực đại . Sau đó kết tủa tan dần. Các phản ứng xảy ra :


H  + [Al(OH )4 ] � Al (OH )3 �+ H2O (1)

Al (OH )3 �+ 3 H  � Al 3 + 3 H2O (2)

TH1 : Xảy ra 1 phản ứng , khi đó H  hết , [Al(OH )4 ] có thể dư hoặc hết .Lượng kết tủa tính theo số mol H  .

H  + [Al(OH )4 ] � Al (OH )3 �+ H2O (1)

b

� b

�

b

n[ Al (OH ) ]  a �b � n�  c  b . Lượng kết tủa lớn nhất khi
4

-2-

a b

.

2


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH


TH2 : Xảy ra 2 phản ứng , khi đó [Al(OH )4 ] hết , H  có thể hết hoặc dư . Số mol các chất tham gia phản ứng (1)

được tính theo [Al(OH )4 ] .

H  + [Al(OH )4 ] � Al (OH )3 �+ H2O (1)

�

a

�a

a

Al (OH )3 �+ 3 H  � Al 3 + 3 H2O (2)
x

�

3x

nH   3a  x  b�
�
�� c  4a  b
n�  a  x  c �
Để có kết tủa Al (OH )3 thì c  4a  b  0 hay b  4a .

�
nH   b �a � n�  b(n�maxkhi b  a)

�
a  nH   4a � n�  4a  b
�
Vậy
�
nH  �4a � kho�
ngco�
ke�
t tu�
a
�


4. DẠNG 4 : Cho từ từ b mol H  vào dung dịch chứa a mol [Al(OH )4 ] thu được c mol kết tủa . Tính b theo a,c.

Khi c  a (lượng kết tủa thu được lớn nhất) � b  a .

Khi c  a

b  a(1pha�
n�
�
ng)
�
��
b  4a  c(2pha�
n�
�
ng)
�

5. DẠNG 5 : Cho từ từ b mol OH  vào dung dịch chứa a mol Zn2 thu được c mol kết tủa. Tính c theo a,b
Khi cho từ từ OH  vào dung dịch chứa Zn2 thì xuất hiện kết tủa Zn(OH ) 2 , lượng kết tủa tăng dần đến cực đại. Sau
đó kết tủa tan dần . Các phản ứng xảy ra :

Zn2 + 2 OH  � Zn(OH ) 2 �(1)
Zn(OH ) 2 + 2 OH  � [Zn(OH )4 ]2 (dd) (2)
-3-

3


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH
TH1: xảy ra 1 phản ứng , khi đó OH  hết, Zn2 có thể dư hoặc hết .Lượng kết tủa tính theo OH  .

Zn2 + 2 OH  � Zn(OH ) 2 �
b
� b
2

�

b
2

b
b
nZn2  a � � n�  . Lượng kết tủa lớn nhất khi
2
2

b
a
2

TH2: Xảy ra 2 phản ứng , khi đó Zn2 hết , OH  có thể hết hoặc dư . Các chất tham gia phản ứng (1) được tính theo

Zn2 .
Zn2 + 2 OH  � Zn(OH ) 2 �
a

� 2a

� a

Zn(OH ) 2 + 2 OH  � [Zn(OH )4 ]2 (dd)
x

� 2x

nOH   b  2a  2x�
4a  b
�
�� c 
2
n�  c  a  x
�
Để thu được kết tủa thì c 

Vậy

4a  b
 0 hay b  4a
2

b
�
n

b
�
2
a
�
n

.(n�maxkhi b=2a)
�
�OH 
2
�
4a  b
�
2a  nOH   4a � n� 
�
2
�
nOH  �4a � kho�
ng co�
ke�

t tu�
a.
�
�

6. DẠNG 6 : Cho từ từ b mol OH  vào dung dịch chứa a mol Zn2 thu được c mol kết tủa. Tính b theo a,c.
Khi a  c (lượng kết tủa thu được lớn nhất) � b  2c .

-4-

4


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

b  2c(1pha�
n�
�
ng)
�
Khi c  a �
�
b  4a  2c(2pha�
n�
�
ng)
�

BÀI TẬP ÁP DỤNG
1) Một cốc thuỷ tinh chứa 200ml dung dịch AlCl3 0,2M. Cho từ từ vào cốc V ml dung dịch NaOH 0,5M. Tính khối

lượng kết tủa nhỏ nhất khi V biến thiên trong đoạn 200ml �V �280ml.
A. 1,56g

B. 3,12g

C. 2,6g

D. 0,0g

2) Hoà tan hoàn toàn 8,2 gam hỗn hợp Na2O, Al2O3 vào nước thu được dung dịch A chỉ chứa một chất tan duy nhất. Tính
thể tích CO2 (đktc) cần để phản ứng hết với dung dịch A.
A. 1,12 lít

B. 2,24 lít

C. 4,48 lít

D. 3,36 lít

3) Thêm 150ml dung dịch NaOH 2M vào một cốc đựng 100ml dung dịch AlCl 3 nồng độ x mol/l, sau khi phản ứng hoàn
toàn thấy trong cốc có 0,1 mol chất kết tủa. Thêm tiếp 100ml dung dịch NaOH 2M vào cốc, sau khi phản ứng hồn tồn
thấy trong cốc có 0,14 mol chất kết tủa. Tính x.
A. 1,6M

B. 1,0M

C. 0,8M

D. 2,0M

4) Cho m gam hỗn hợp B gồm CuO, Na2O, Al2O3 hoà tan hết vào nước thu được 400ml dung dịch D chỉ chứa một chất
tan duy nhất có nồng độ 0,5M và chất rắn G chỉ gồm một chất. Lọc tách G, cho luồng khí H 2 dư qua G nung nóng thu
được chất rắn F. Hoà tan hết F trong dung dịch HNO 3 thu được 0,448 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2 và NO có tỉ khối
so với oxi bằng 1,0625. Biết các phản ứng xảy ra hồn tồn. Tính m.
A. 34,8g

B. 18g

C. 18,4g

D. 26g

5) Cho 200 ml dung dịch AlCl3 1M tác dụng với dung dịch NaOH 0,5M thu được một kết tủa keo, đem sấy khô cân
được 7,8 gam. Thể tích dung dịch NaOH 0,5M lớn nhất dùng là bao nhiêu?
A. 0,6 lít

B. 1,9 lít

C. 1,4 lít

D. 0,8 lít

6) Thêm NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol HCl và 0,01 mol AlCl3. Lượng kết tủa thu được lớn nhất và nhỏ nhất ứng
với số mol NaOH lần lượt là:
A. 0,04 mol và �0,05 mol

B.

0,03 mol và �0,04 mol

C. 0,01 mol và �0,02 mol

D.

0,02 mol và �0,03 mol

7) Hoà tan 0,54 gam Al trong 0,5 lít dung dịch H2SO4 0,1M được dung dịch A. Thêm V lít dung dịch NaOH 0,1M cho
đến khi kết tủa tan trở lại một phần. Nung kết tủa đến khối lượng không đổi ta được chất rắn nặng 0,51 gam. Giá trị của
V là?
A. 1,2 lít

B. 1,1 lít

C. 1,5 lít

-5-

D. 0,8 lít

5


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH
8) Cho m gam Kali vào 250ml dung dịch A chứa AlCl3 nồng độ x mol/l, sau khi phản ứng kết thúc thu được 5,6 lít khí
(đktc) và một lượng kết tủa. Tách kết tủa, nung đến khối lượng không đổi thu được 5,1 gam chất rắn. Tính x.
A. 0,15M

B. 0,12M

C. 0,55M

D. 0,6M

9) Cho dung dịch chứa 0,015 mol FeCl2 và 0,02 mol ZnCl2 tác dụng với V ml dung dịch NaOH 1M, sau khi phản ứng
xảy ra hoàn toàn tách lấy kết tủa nung trong khơng khí đến khối lượng khơng đổi được 1,605 gam chất rắn. Giá trị lớn
nhất của V để thu được lượng chất rắn trên là:
A. 70m

B. 100ml

C. l40ml

D. 115ml

10) Hoà tan hoàn toàn m gam hỗn hợp Na2O, Al2O3 vào nước được dung dịch trong suốt A. Thêm dần dần dung dịch
HCl 1M vào dung dịch A nhận thấy khi bắt đầu thấy xuất hiện kết tủa thì thể tích dung dịch HCl 1M đã cho vào là
100ml cịn khi cho vào 200ml hoặc 600ml dung dịch HCl 1M thì đều thu được a gam kết tủa. Tính a và m.
A. a=7,8g; m=19,5g

B. a=15,6g; m=19,5g

C. a=7,8g; m=39g

D. a=15,6g; m=27,7g

11) Cho 200ml dung dịch KOH vào 200ml dung dịch AlCl3 1M thu được 7,8 gam kết tủa. Nồng độ mol của dung dịch
KOH đã dùng là:
A. 1,5M hoặc 3,5M

B. 3M

C. 1,5M

D. 1,5M hoặc 3M

12) Cho m gam Na vào 50ml dung dịch AlCl31M, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 1,56 gam kết tủa và dung
dịch X. Thổi khí CO2 vào dung dịch X thấy xuất hiện kết tủa. Tính m.
A. 1,44g

B. 4,41g

C. 2,07g

D. 4,14g

13) Thêm 240ml dung dịch NaOH 1M vào một cốc thuỷ tinh đựng 100ml dung dịch AlCl 3 nồng độ x mol/l, khuấy đều
đến phản ứng hồn tồn thấy trong cốc có 0,08 mol chất kết tủa. Thêm tiếp 100ml dung dịch NaOH 1M vào cốc, khuấy
đều đến phản ứng hoàn toàn thấy trong cốc có 0,06 mol chất kết tủa. Tính x.
A. 0,75M

B. 1M

C. 0,5M

D. 0,8M

14) Trong một cốc thuỷ tinh đựng dung dịch ZnSO4. Thêm vào cốc 200ml dung dịch KOH nồng độ x mol/l thì thu được
4,95 gam kết tủa. Tách kết tủa, nhỏ dung dịch HCl vào nước lọc thì thấy xuất hiện kết tủa trở lại, tiếp tục cho HCl vào
đến khi kết tủa tan hết rồi cho dung dịch BaCl2 dư vào thì thu được 46,6 gam kết tủa. Tính x.
A. 2M

B. 0,5M

C. 4M

D. 3,5M

15) Cho m gam Na vào 200 gam dung dịch Al2(SO4)3 1,71%, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được 0,78 gam kết tủa.
Tính m.
A. 1,61g

B. 1,38g hoặc 1,61g

C. 0,69g hoặc 1,61g

D. 1,38g

16) Dung dịch A chứa m gam KOH và 40,2 gam K[Al(OH) 4]. Cho 500 ml dung dịch HCl 2M vào dung dịch A thu được
15,6 gam kết tủa. Giá trị của m là?
A. 22,4g hoặc 44,8g

B. 12,6g

C. 8g hoặc22,4g

D. 44,8g

17) Cho 3,42 gam Al2(SO4)3 tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH, sau phản ứng thu được 0,78 gam kết tủa. Nồng độ
mol/l nhỏ nhất của dung dịch NaOH đã dùng là?
A. 0,15M

B. 0,12M

C. 0,28M

D. 0,19M

18) Cho V lít dung dịch NaOH vào dung dịch chứa 0,1 mol Al2(SO4)3 và 0,1 mol H2SO4 đến phản ứng xảy ra hoàn toàn
thu được 7,8 gam kết tủa. Giá trị lớn nhất của V để thu được lượng kết tủa trên là:

-6-

6


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH
A. 0,9

B. 0,45

C. 0,25

D. 0,6

19) Cho 120 ml dung dịch AlCl3 1M tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH thu được 7,8 gam kết tủa. Nồng độ mol/l lớn
nhất của NaOH là?
A. 1,7M

B. 1,9M

C. 1,4M

D. 1,5M

20) Một cốc thuỷ tinh chứa 200ml dung dịch AlCl3 0,2M. Cho từ từ vào cốc V ml dung dịch NaOH 0,5M. Tính khối
lượng kết tủa lớn nhất khi V biến thiên trong đoạn 250ml �V �320ml.
A. 3,12g

B. 3,72g

C. 2,73g

D. 8,51g

21) Hoà tan hoàn toàn 19,5 gam hỗn hợp Na2O, Al2O3 vào nước được 500ml dung dịch trong suốt A. Thêm dần dần
dung dịch HCl 1M vào dung dịch A đến khi bắt đầu thấy xuất hiện kết tủa thì dừng lại nhận thấy thể tích dung dịch HCl
1M đã cho vào là 100ml. Tính nồng độ mol của các chất tan trong dung dịch A.
A. [Na[Al(OH)4]]=0,2M; [NaOH]=0,4M

B. [Na[Al(OH)4]]=0,2M; [NaOH]=0,2M

C. [Na[Al(OH)4]]=0,4M; [NaOH]=0,2M

D. [Na[Al(OH)4]]=0,2M

22) Cần ít nhất bao nhiêu ml dung dịch HCl 1M cần cho vào 500 ml dung dịch Na[Al(OH) 4]0,1M để thu được 0,78 gam
kết tủa?
A. 10

B. 100

C. 15

D. 170

23) Cho V lít dung dịch NaOH 0,4M vào dung dịch có chứa 58,14 gam Al2(SO4)3 thu được 23,4 gam kết tủa. Giá trị lớn
nhất của V là?
A. 2,68 lít

B. 6,25 lít

C. 2,65 lít

D. 2,25 lít

24) Rót V ml dung dịch NaOH 2M vào cốc đựng 300 ml dung dịch Al2(SO4)3 0,25M thu được một kết tủa. Lọc kết tủa
rồi nung đến khối lượng không đổi được 5,1 gam chất rắn. V có giá trị lớn nhất là?
A. 150

B. 100

C. 250

D. 200

25) Cho 100 ml dung dịch Al2(SO4)30,1M. Số ml dung dịch NaOH 0,1M lớn nhất cần thêm vào dung dịch trên để chất
rắn có được sau khi nung kết tủa có khối lượng 0,51 gam là bao nhiêu?
A. 500

B. 800

C. 300

D. 700

26) Cho dung dịch NaOH 0,3M vào 200 ml dung dịch Al2(SO4)3 0,2M thu được một kết tủa trắng keo. Nung kết tủa này
đến khối lượng khơng đổỉ được 1,02 gam chất rắn. Thể tích dung dịch NaOH lớn nhất đã dùng là?
A. 2 lít

B. 0,2 lít

C. 1 lít

D. 0,4 lít

27) Hồ tan m gam ZnSO4 vào nước được dung dịch B. Tiến hành 2 Thí nghiệm sau:
TN1: Cho dung dịch B tác dụng với 110ml dung dịch KOH 2M thu được 3a gam kết tủa.
TN2: Cho dung dịch B tác dụng với 140ml dung dịch KOH 2M thu được 2a gam kết tủa.Tính m.
A. 14,49g

B. 16,1g

C. 4,83g

D. 80,5g

28) Thêm dung dịch HCl vào dung dịch hỗn hợp gồm 0,1 mol NaOH và 0,1 mol Na[Al(OH)4] thu được 0,08 mol chất
kết tủa. Số mol HCl đã thêm vào là:
A. 0,16 mol

B. 0,18 hoặc 0,26 mol

C. 0,08 hoặc 0,16 mol

D. 0,26 mol

29) Cho 250ml dung dịch NaOH 2M vào 250ml dung dịch AlCl3 nồng độ x mol/l, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được
7,8 gam kết tủa. Tính x.

-7-

7


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH
A. 1,2M

B. 0,3M

C. 0,6M

D. 1,8M

30) Trong 1 cốc đựng 200 ml dung dịch AlCl3 0,2M. Rót vào cốc 100 ml dung dịch NaOH, thu được một kết tủa, đem
sấy khô và nung đến khối lượng không đổi thu được 1,53 gam chất rắn. Nồng độ mol/l của dung dịch NaOH đã dùng là?
A. 0,9M

B. 0,9M hoặc 1,3M

C. 0,5M hoặc 0,9M

D. 1,3M

31) Cho 200 ml dung dịch AlCl3 1,5M tác dụng với V lít dung dịch Ba(OH)2 0,25M, lượng kết tủa thu được là 15,6 gam.
Giá trị lớn nhất của V là?
A. 2,4 lít

B. 1,2 lít

C. 2 lít

D. 1,8 lít

32) Thêm dần dần Vml dung dịch Ba(OH)2 vào 150ml dung dịch gồm MgSO4 0,1M và Al2(SO4)3 0,15M thì thu được
lượng kết tủa lớn nhất. Tách kết tủa, nung đến khối lượng không đổi thu được m gam chất rắn. Tính m.
A. 22,11g

B. 5,19g

C. 2,89g

D. 24,41g

33) Thêm m gam kali vào 300ml dung dịch chứa Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M thu được dung dịch X. Thêm từ từ dung
dịch X vào 200ml dung dịch Al2(SO4)3 0,1M thu được kết tủa Y. Để thu được lượng Y lớn nhất thì giá trị của m là:
A. 1,71g

B. 1,59g

C. 1,95g

D. 1,17g

34) Hỗn hợp A gồm Al và Al2O3 có tỉ lệ khối lượng tương ứng là 1,8:10,2. Cho A tan hết trong dung dịch NaOH vừa đủ
thu được dung dịch B và 0,672 lít khí (đktc). Cho B tác dụng với 200ml dung dịch HCl thu được kết tủa D, nung D ở
nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi thu được 3,57 gam chất rắn. Tính nồng độ mol lớn nhất của dung dịch HCl đã
dùng.
A. 0,75M

B. 0,35M

C. 0,55M

D. 0,25M

35) Cho V lít dung dịch NaOH 0,1M vào cốc chứa 200 ml dung dịch ZnCl2 0,1M thu được 1,485 gam kết tủa. Giá trị lớn
nhất của V là?
A. 1 lít

B. 0,5 lít

C. 0,3 lít

D. 0,7 lít

36) Cho p mol Na[Al(OH)4] tác dụng với dung dịch chứa q mol HCl. Để thu được kết tủa thì cần có tỉ lệ :
A. p: q < 1: 4

B. p: q = 1: 5

C. p: q > 1:4

D. p: q = 1: 4

37) Cho dung dịch A chứa 0,05 mol Na[Al(OH)4] và 0,1 mol NaOH tác dụng với dung dịch HCl 2M. Thể tích dung dịch
HCl 2M lớn nhất cần cho vào dung dịch A để xuất hiện 1,56 gam kết tủa là?
A. 0,06 lít

B. 0,18 lít

C. 0,12 lít

D. 0,08 lít

38) Khi cho V ml hay 3V ml dung dịch NaOH 2M tác dụng với 400ml dung dịch AlCl 3 nồng độ x mol/l ta đều cùng thu
được một lượng chất kết tủa có khối lượng là 7,8 gam. Tính x.
A. 0,75M

B. 0,625M

C. 0,25M

D. 0,75M hoặc 0,25M

39) Hoà tan hoàn toàn m gam hỗn hợp K2O, Al2O3 vào nước được dung dịch A chỉ chứa một chất tan duy nhất. Cho từ từ
275ml dung dịch HCl 2M vào dung dịch A thấy tạo ra 11,7 gam kết tủa. Tính m
A. 29,4 gam

B. 49 gam

C. 14,7 gam

D. 24,5 gam

40) Cho 200 ml dung dịch NaOH tác dụng với 500 ml dung dịch AlCl3 0,2M thu được một kết tủa trắng keo, đem nung
kết tủa trong khơng khí đến khối lượng khơng đổi thì được 1,02 gam chất rắn. Nồng độ mol/l lớn nhất của dung dịch
NaOH đã dùng là?
A. 1,9M

B. 0,15M

C. 0,3M

-8-

D. 0,2M

8


CHUYÊN ĐỀ 12: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

CHUYÊN ĐỀ 13: HIDROXIT LƯỠNG TÍNH

1.A
11.A
21.C
31.C

2.B

12.D
22.A
32.A

3.A
13.B
23.C
33.D

4.C
14.D
24.C
34.C

5.C
15.C
25.D
35.B

6.A
16.A
26.C
36.C

-9-

7.B
17.A
27.B
37.C

8.D
18.A
28.B
38.B

9.B
19.B
29.C
39.D

10.A
20.A
30.B
40.A

9