Tổng hợp 6 bài phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu

Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

VĂN MẪU LỚP 12: CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA - NGUYỄN MINH CHÂU
TỔNG HỢP 6 BÀI “PHÂN TÍCH NHÂN VẬT PHÙNG TRONG “CHIẾC THUYỀN
NGỒI XA” CỦA NHÀ VĂN NGUYỄN MINH CHÂU”

BÀI MẪU SỐ 1:
Trong thể loại văn xuôi viết về người dân Việt Nam trước năm 1945 có rất nhiều tác phẩm
để đời. Với cuộc sống cùng cực dưới ách thống trị của bọn chúa đất ở miền núi, chúng ta có
"Vợ chồng A Phủ", hay chủ nghĩa anh hùng đậm chất sử thi – "Rừng Xà nu"… Nhưng sau
đó, năm 1986, xã hội có sự thay đổi, nước ta xóa bỏ bao cấp, chuyển sang nền kinh tế thị
trường vì thế văn học cũng có bước chuyển mình. Đề tài thế sự và đạo đưc được các nhà
văn xoáy sâu vào khai thác. Và "Chiếc thuyền ngoài xa" là một tác phẩm tiêu biểu cho thời
kỳ ấy.
Được coi là "người mở đường tinh anh và tài năng nhất"( Nguyên Hồng), Nguyễn Minh
Châu- cây bút tiên phong của văn học Việt nam thời kỳ đổi mới đã có nhiều tác phẩm ấn
tượng. Một trong những tác phẩm thành cơng của ơng là "Chiếc thuyền ngịai xa". Truyện
ngắn được sáng tác năm 1983 đến nawm1987 in trong truyện ngắn cùng tên. Truyện ngắn
tiêu biểu cho cảm hứng đời tư thế sự, tiêu biểu cho xu hướng chung của văn học thời kì đổi
mới. truyện ngắn có một tình huống truyện hết sức độc đáo. Tình huống ấy được thể hiện
qua nhãn quan của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng. Nhân vật này được coi là nhân vật thể hiện
triết lý cũng như quan điểm của tác giả, là phương tiện để tác giả mang suy nghĩ của mình
đưa đến cho người đọc.
Tình huống truyện trong tác phẩm là tình huống nhận thức, một tình huống bất ngờ và đầy
nghịch lý. Tình huống nhận thức này là được dành cho nhân vật Phùng. Phùng là nghệ sĩ
nhiếp ảnh, theo yêu cầu của trưởng phòng, anh tới một vùng biển từng là chiến trường xưa
của anh để chụp những bức ảnh cho tấm lịch nghệ thuật thuyền và biển. Tại đây anh đã nhận
thức được nhiều điều. Cảm xúc của nhân vật này qua những phát hiện của mình đã thể hiện
nội tâm cũng như suy nghĩ của anh, giúp người đọc cảm nhận vẻ đẹp nơi con người này.
Trước hết, anh là người có tâm hồn nghệ sĩ.Sau mấy buổi sáng "phục kích", anh đã chụp

được "cảnh đắt trời cho". Đó là cảnh ban mai vùng ven biển, với "mũi thuyền in một nét mơ
hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đơi chút màu hồng hồng do ánh mặt
trời chiếu vào". Với tâm hồn nghệ sĩ của mình, anh đắm say, ca tụng cảnh đẹp như "bức
tranh mực tàu của danh họa thời cổ". Rồi anh cảm thấy tràn ngập niềm hạnh phúc"bối rối,
tái tim như có gì đó bóp thắt vào". Anh thấy được cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn,
cảm nhận được chân- thiện-mĩ của cuộc đời. Anh cảm thấy tâm hồn mình như được thanh
lọc, trở nên trong trẻo và thanh khiết. Từ đó, anh nhận thức "bản thân cái đẹp là đạo đức".
Bằng con mắt và tâm hồn nghệ sĩ của mình, anh đã đưa đến cho người đọc một quan niệm

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 1


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

về cái đẹp. Đó chính là cái đẹp là phải có tác dụng thanh lọc tâm hồn, hướng con người đến
cái hồn mĩ.
Khơng chỉ là người có tâm hồn nghệ sĩ, nhân vật Phùng cịn là một người tốt bụng, có lịng
đồng cảm với mọi người, mang những đức tính của một người chiến sĩ. Điều này được thể
hiện qua phát hiện thứ hai của anh. Từ chiếc thuyền đẹp như ngư phủ kia, bước ra một cặp
vợ chồng: người đàn bà xấu xí mỏi mệt, người đàn ông thô kệch dữ dằn. Họ là những con
người hiện thân cho sự lam lũ, nhọc nhằn, nghèo khó của người dân hàng chài. Sẽ khơng có
gì nếu cảnh tượng nghiệt ngã này không xảy ra trước mắt anh. Người chồng đánh đạp vợ
một cách dã man, vừa đánh vừa chửi "mày chết đi cho ông nhờ", "chúng mày chết đi cho
ơng nhờ". Người vợ thì cam chịu trận địn, khơng hề phản kháng lại. Đứa con thương mẹ,
xơng vào đánh lại bố thì bị ăn hai cái tát. Một cảnh bạo lực gia đình diễn ra ngay trước mắt
Phùng. Mặc dù đã chứng kiến biết bao cảnh đau thương trên chiến trường nhưng anh vẫn
không khỏi kinh ngạc trước sự việc này. Nó hồn tồn trái ngược với cảnh đẹp thơ mộng

nơi đây. Với anh- một người đã trải qua bao nhiêu khó khăn, vượt qua thời kì khó khăn của
chiến tranh, anh khơng thể để cảnh bạo hành này tiếp tục diễn ra. Anh đã nói chuyện này
với chánh án Đẩu- bạn của anh. Anh mong muốn mình có thể giúp gì được cho người đàn
bà nghèo khổ kia. Quả là một người chính nghĩa. Anh luôn đứng về lẽ phải, muốn bảo vệ lẽ
phải và phê phán tố giác những điều xấu, điều ác.
Ngoài ra, nhân vật Phùng còn là người chịu thay đổi suy nghĩ cho phù hợp với hồn cảnh,
khơng bảo thủ, chấp nhận những cái sai của mình. Ngay từ ban đầu, khi chụp được "cảnh
đắt trời cho", anh đã cho rằng cái đẹp là đạo đức, có tác dụng thanh lọc tâm hồn con người.
Nhưng khi chứng kiến cảnh bạo hành bên chiếc xe tăng hỏng cùng với những tâm sự của
người đàn bà hàng chài, anh đã nhận ra những điều mới. Anh nhận thức được là phải nhìn
nhận mọi việc một cách toàn diện Triết lý mà Phùng nhận ra cũng chính là thơng điệp mà
nhà văn muốn gửi gắm. Nghệ thuật không chỉ bắt nguồn từ cuộc sống mà phải gắn liền với
cuộc sống.
Nhân vật Phùng là nhân vật không thể thiếu trong tác phẩm này của Nguyễn Minh Châu.
Anh vừa là nhân vật tạo tình huống, vừa là nhân vật gắn kết các sự kiện truyện với nhau, thể
hiện thông điệp mà tác phẩm muốn gửi gắm. Là một người có tâm hồn chiến sĩ và nghệ sĩ,
Phùng đã để lại nhiều ấn tượng tốt trong lòng người đọc.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 2


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 2:
I . Mở bài
Nguyễn Minh Châu là nhà văn mở đường tài năng và tinh anh nhất của văn học ta hiện
nay . Ông đã đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự. Tâm điểm những

khám phá nghệ thụât của ông là con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trình nhọc nhằn
kiếm tiền hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những
sáng tác tiêu biểu của ông . Truyện đã xây dựng thành cơng hình tượng nhân vật Phùng ,
một nghệ sĩ khao khát khám phá , sáng tạo ra cái đẹp , người luôn lo lắng , trăn trở , suy tư
về nhân cách và đời sống con người .
II . Thân bài .
Truyện Chiếc thuyền ngoài xa in đậm phong cách tự sự - triết lí của Nguyễn Minh Châu, rất
tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn ở giai đoạn sáng tác thứ
hai. Truyện ra đời trong hoàn cảnh đất nước ta đang dần đổi mới , cuộc sống kinh tế có
nhiều mặt trái , nhiều tồn tại khiến người ta phải băn khoăn . Truyện ngắn lúc đầu được in
trong tập Bến quê (1985), sau được nhà văn lấy làm tên chung cho một tuyển tập truyện
ngắn (in năm 1987).
Để có thể xuất bản một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, trưởng phòng đề
nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng
có sương mù. Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ.
Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng đã chụp được một bức ảnh thật đẹp và tồn
bích. Nhưng chính từ chiếc thuyền ngồi xa thật đẹp ấy lại bước xuống một đôi vợ chồng
hàng chài , lão đàn ông thẳng tay quật vợ chỉ để giải toả nỗi uất ức, buồn khổ của mình.
Thằng Phác, con lão che chở người mẹ đáng thương. Ba hôm sau, Phùng lại chứng kiến
cảnh lão đàn ông đánh vợ, cô chị gái tước đoạt con dao găm mà thằng em trai định dùng làm
vũ khí để bảo vệ mẹ. Phùng xơng ra buộc lão phải chấm dứt hành động độc ác. Lão đàn ông
đánh trả, Phùng bị thương, anh được đưa về trạm y tế của toà án huyện. Ở đây, anh đã nghe
câu chuyện của người đàn bà hàng chài với bao cảm thông và ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Anh
hiểu :không thể đơn giản và sơ lược khi nhìn nhận mọi hiện tượng của cuộc đời.
Từ câu chuyện về một bức tranh nghệ thuật và sự thật cuộc đời đằng sau bức ảnh, truyện
ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống
và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên
ngoài của hiện tượng.
Phùng trong truyện vừa là nhân vật chính đồng thời lại là người kể chuyện . Mọi diễn biến
của tác phẩm đều được soi chiếu qua lời kể và suy nghĩ của anh . Trong tác phẩm , Phùng đã

có những phát hiện quan trọng về cuộc sống và nghệ thuật .

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 3


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Trước hết là nhận thức của Phùng về cái đẹp của nghệ thuật . Phùng đang đứng trước cảnh
biển sớm khi mặt trời mới thức dậy qua đám mây ánh hồng .Phùng bộc lộ rung động trước “
Một cảnh đắt trời cho” mà “ suốt đời cầm máy chưa bao giờ thấy” . Nó đẹp “ như bức tranh
mực tàu của một danh hoạ thời cổ” Cảnh đó được nhìn từ xa nên “ Mũi thuyền in một nét
mơ hồ loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa có pha chút hồng hồng do ánh mặt trời
chiếu vào” . Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua đơi mắt của người nghệ sĩ .Anh khẳng định “
toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hoà và đẹp ,một vẻ đẹp thực đơn
giản và tồn bích” .Phùng thực sự rung động “ Đứng trước nó tơi trở nên bối rối .Trong trái
tim như có cái gì bóp thắt vào” và “ phát hiện ra khoảnh khắc trắng ngần của tâm hồn” .
Phùng là một nghệ sĩ trên đường săn tìm cái đẹp .Anh thực sự biết quan sát lựa chọn cái đẹp
của thiên nhiên ,cảnh vật ,con người .Sự rung động của người nghệ sĩ đã đến đúng lúc .Sự
rung động thực sự khi đứng trước cái đẹp .Cái đẹp tự nhiên “ đắt giá” , “trời cho” ,mới thực
sự làm rung động lòng người . Từ đây , ta thấy người nghệ sĩ phải là người phát hiện và
mang cái đẹp đến cho đời . Phùng còn nhận ra trong suy nghĩ của mình “ chẳng biết ai đó
lần đầu phát hiện ra bản thân cái đẹp là đạo đức”.Đó là cái đẹp phải kết hợp với cái tâm ,cái
tài kết hợp với cái thiện .
Nhận thức thứ 2 của Phùng là về bạo lực gia đình . Từ chiếc thuyền đẹp như mơ , Phùng
thấy bước ra một đôi vợ chồng làng chài mệt mỏi , xấu xí , thơ kệch .. “ Người đàn bà đứng
lại , đưa cặp mắt nhìn xuống chân” . “ Lão đàn ơng lập tức trở nên hùng hổ ,mặt đỏ gay ,lão
rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính nguỵ ngày xưa, chẳng nói chẳng rằng lão trút

cơn giận như lửa cháy, dùng cái thắt lưng quật tới tấp lên lưng người đàn bà , lão vừa đánh
vừa thở hồng hộc, hai hàm răng ngiến vào nhau ken két .Cứ mỗi nhát quất xuống lão lại
nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “ Mày chết đi cho ông nhờ .Chúng mày chết đi
cho ông nhờ” . “ Người đàn bà có vẻ cam chịu nhẫn nhục khơng hề kêu một tiếng ,khơng
chống trả ,cũng khơng tìm cách trốn chạy . Bạo lực trong gia đình thuyền chài ấy diễn ra
thường xuyên “ Ba ngày một trận nhẹ ,năm ngày một trận nặng”. Bạo lực gia đình là vấn đề
tồn tại trong xã hội .Bước sang thế kỉ XXI chúng ta vẫn chưa dứt điểm được .ở đâu có bạo
lực gia đình thì nạn nhân của nó là người vợ ,người mẹ và những đứa con tội nghiệp .Bạo
lực là dấu hiệu của sự đau khổ ,rạn nứt của hạnh phúc gia đình .Nó làm tổn thương bao mối
quan hệ của đời sống tình cảm con người
Bạo lực gia đình lại diễn ra ngay sau chiếc xe dị phá mìn của mĩ trên bãi cát .Phải chăng
cuộc chiến đầu giành độc lập tự do ta đã giải quyết được trọn vẹn ,mang lại niềm vui cho
mọi người . Nhưng sau khi miền Nam hồn tồn giải phóng cịn biết bao vấn đề đặt ra : Đói
kém ,bệnh tật ,bạo lực gia đình …
Từ sự thật phũ phàng trên bãi biển về chiếc thuyền đánh ca đẹp như mơ , nghệ sĩ Phùng
đã dần dần vỡ ra bao điều về cuộc sống của những người dân chài lưới . Biết bao cảnh đời
cứ phơi bày ra trước mắt : Một người đàn bà trạc ngoài bốn mươi , cao lớn với những đường

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 4


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

nét thô kệch . Mụ rỗ mặt . Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới , tái ngắt và
dường như đang buồn ngủ . Người đàn ông đi sau . Tấm lưng rộng và cong như một con
thuyền . Mái tóc tổ quạ .Lão đi chân chữ bát ,hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con
mắt đầy vẻ độc dữ. Cặp vợ chồng làng chài là nạn nhân của cái nghèo khổ , vất vả lao động

cật lực mà vẫn ngặt nghèo vì miếng cơm manh áo vì đơng con . Người đàn bà thú nhận : “
giá tôi đẻ ít và chúng tôi sắm được cái thuyền rộng hơn” .Thì ra đẻ nhiều ,thuyền nào cũng
từ mười đến hơn mười đứa .Đây là nguyên nhân của sự đói nghèo . Rồi thiên tai , trời làm
động biển “ vợ chồng con cái phải ăn xương rồng chấm muối” Cái lí ở đời “ ơng trời sinh ra
người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn ,cho nên phải gánh lấy cái khổ
.Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống như mình trên đất được” .
Do con người, do thiên tai do cái lẽ ở đời đã ăn sâu ,bám bám rễ hàng ngàn đời nay mà
người đàn bà phải chịu đau khổ .Người đàn ơng vì vất vả cực nhọc ,không biết đổ cái bực
tức , uất ức vào đâu , chỉ còn biết trút lên người vợ .
Cậu bé Phác thương mẹ nhưng hành động liều lĩnh, thiếu suy nghĩ. Nó chỉ nghĩ thương mẹ
bị đánh mà sẵn sàng bỏ quên tình phụ tử. Xét cho cùng, Phác cũng là nạn nhân của bạo lực
gia đình. Cứ xem cử chỉ của nó thì thấy: “ Cái thằng nhỏ lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ sờ
lên khuôn mặt người mẹ như muốn lau đi những giọt nước mắt”. Hành động nhất thời của
Phác “ Như viên đạn” bắn vào người bố và lúc này “ đang xun qua tâm hồn” người mẹ
.Tình cảnh thật đau lịng . Làm thế nào để xoá đi những chuyện đau lịng trong gia đình này
Phùng cịn có nhận thức về cách giải quyết tấn bi kịch gia đình . Cách giải quyết của chánh
án toà án huyện là : Gọi người đàn bà tới cơ quan và nói bằng giọng giận dữ: “ Chị không
sống nổi với lão vũ phu ấy đâu” Cách giải quyết này tuy đứng về phía người đàn bà nhưng
thiếu thực tế. Đáng lẽ phải tìm hiểu nguyên nhân, phân tích cụ thể, nắm bắt yêu cầu nguyện
vọng. Cách giải quyết này thực sự chưa ổn. Khơng thể áp dụng lí thuyết sách vở mà phải
căn cứ vào thực tế đời sống. Cách gợi ý của Đâủ làm cho căn phịng “ lồng lộng gió biển tự
nhiên bị hút hết khơng khí trở nên ngột ngạt”. Cảm giác của Phùng thấy như vậy. Pháp luật
phải gắn liền với đạo đức, không thể áp dụng tuỳ tiện. Giải quyết li hơn càng làm cho gia
đình rạn nứt và tan vỡ. Những đứa con rồi sẽ ra sao ? Những người làm ăn lam lũ khó nhọc
ra khơi vào lộng cần phải có bàn tay của người đàn ông. Người đàn ông là trụ cột trong nhà
Cuối truyện Đẩu đi gặp người đàn ông . Phùng đi gặp thằng Phác . Kết quả như thế nào ,
tác giả còn bỏ ngỏ . Chỉ biết bức ảnh anh chụp có chiếc thuyền lưới vó và suy nghĩ của
Phùng “ bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh ,đó là người đàn
bà vùng biển cao lớn với đường nét thô kệch ,tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá ,nửa thân
dưới ướt sũng ,khn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm” .Phải chăng đây là sự trăn

trở trước cuộc sống cịn nhiều điều khó khăn , vất vả của người làm nghệ thuật . Đó là mối
quan hệ giữa văn chương với cuộc đời .

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 5


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

III . Kết bài .
Truyện Chiếc thuyền ngoài xa qua những phát hiện của Phùng về vẻ đẹp của thiên nhiên ,
về sự thật cay đắng , đầy bi kịch , nghèo khổ của những con người lao động bằng nghề chài
lưới , đã bộc lộ những lo lắng , trăn trở của nhà văn về nhân cách , đời sống con người , bộc
lộ lòng thương cảm , trắc ẩn , trân trọng những vẻ đẹp trong tâm hồn người dân lao động .
Truyện đậm chất tự sự , triết lý , tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Minh
Châu .

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 6


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 3:
Nguyễn Minh Châu với tác phẩm tiêu biểu cho cả phong cách lẫn nghệ thuật là Chiếc
thuyền ngoài xa”là thuộc trong số những nhà văn mở đường tài năng, tinh anh nhất cho văn

học nước ta hiện nay. Quá trình đổi mới tư duy nghệ thuật chuyển từ cảm hứng sử thi lãng
mạn sang cảm hứng thế sự đời thường đã được thể hiện rõ ở. “Chiếc thuyền ngoài xa”. Ở
tác phẩm này ông thật sự thành công với nghệ thuật miêu tả nhân vật, ông đã xây dựng được
các nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc và Phùng là một nhân vật như thế.
Trong tác phẩm này, nhân vật Phùng là một người quý trọng và say mê nghề nghiệp nhiếp
ảnh của mình, anh được trưởng phòng giao nhiệm vụ chụp một bức ảnh thuyền và biển
trong sương mù vào giữa tháng bảy để in trong bộ lịch năm sau. Chính vì muốn tìm tới
những điều mới lạ và đẹp đẽ cho nên Phùng đã tìm về vùng ven biển miền Trung nơi chiến
trường xưa.
Để có được những khoảnh khắc và bức hình ăn ý, Phùng đã bỏ ra thời gian là một tuần lễ
suy nghĩ tìm kiếm, phục kích mới chụp được một bức ảnh ưng ý, một cảnh đắt trời cho.
Phùng còn là người nghệ sĩ có tâm hồn nhạy cảm, yêu tha thiết cái đẹp. Trước vẻ đẹp tồn
bích của cảnh vật, tâm hồn người nghệ sĩ trở nên khó tả: “tơi trở nên bối rối, trong trái tim
như có cái gì đó bóp thắt vào…tơi tưởng như chính mình vừa tham gia vừa khám phá thấy
cái chân lý của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn.
Trong giờ phút thăng hoa cùng cái đẹp anh cảm nhận cái đẹp chính là đạo đức”. Là người
yêu cái đẹp khi mà được chứng kiến được chạm vào vẻ đẹp ấy thì quả là một điều tuyệt vời
khó có thể diễn tả nổi.
Trong tác phẩm này, anh không chỉ là người yêu cái đẹp mà thờ ơ với mọi thứ mà cịn là
người căm ghét áp bức bất cơng, dám đối diện với cái ác và hành động chống lại cái ác. Sau
phút ngỡ ngàng thấy cái ác, diễn ra ngay trước mắt, Phùng đã phản xạ một cách tự nhiên
như một người yêu sự công bằng. Anh vội vàng vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy đến ngăn
cản người đàn ông vũ phu.
Là người từng chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng đất nước, giải phóng con người. Anh vẫn
giữ quan điểm từ thời chiến tranh “cái xấu ắt là từ phía địch”, vì thế anh đã ngộ nhận “gã
đàn ông vũ phu kia hẳn là từng đi lính ngụy”, rồi đặt ra một câu hỏi “ lão ta trước hồi 75 có
đi lính ngụy khơng?”, Anh cho rằng hành động của anh là hành động của một người anh
hùng “tôi nện hắn ta bằng tay không nhưng cú nào ra cú ấy, không phải bằng bàn tay của
một anh thợ chụp ảnh mà bằng bàn tay của một người lính đã từng mười năm cầm súng”..
Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện đã giúp Phùng hiểu ra nhiều điều. Lúc đầu anh

phẫn nộ sau đó lại cảm thơng chua xót cho số phận của người đàn bà. Bỗng nhiên Phùng
hiểu ra đằng sau vẻ đẹp lãng mạn của chiếc thuyền là sự thật đầy tăm tối, gai góc của cuộc

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 7


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

đời. Cuộc sống luôn chứa đựng những mặt sần sùi không phải khi nào cũng là màu hồng.
Người đàn ông độc ác kia cũng chỉ là nạn nhân đáng thương của hoàn cảnh, người đàn bà
thơ kệch, xấu xí đầy cam chịu ấy chính là người hiểu sâu sắc lẽ đời. Đồng thời ai cũng nhận
ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, Nghệ thuật khơng thể tách rời cuộc sống mà
phải chính là cuộc sống, gắn bó mật thiết với cuộc sống.
Sau khi khắc họa và tạo tình huống cho truyện, Phùng nổi bật với tấm lòng âu lo, trắc ẩn về
con người. Khi nhiệm vụ đã hồn thành anh đã khốc chiếc máy ảnh đi lang thang tới tận
khuya để suy ngẫm. Phùng nhìn thấy một chiếc thuyền lưới vó đang đậu giữa phá trong cơn
gió bão cấp 11. Đó chính là biểu tượng của tấm lòng âu lo, trăn trở của Phùng về cuộc sống
nhân sinh, cũng chính về tấm lịng đó mà Phùng ln nhìn thấy người đàn bà lam lũ bước ra
từ bức tranh hoàn toàn tĩnh vật. Là người ln ln khát khao bùng cháy tìm tới và khát
khao cái đẹp, nhưng anh không về thế mà quay lưng lại với sự thật cuộc đời cho dù sự thật
ấy phũ phàng, trần trụi. Điều đáng quý nhất ở Phùng là tấm lòng dành cho con người trong
cuộc sống, cái nhìn của anh về người đàn bà hàng chài, chị em thằng Phát vì thế thấm thía
niềm cảm thơng trân trọng. Những tưởng câu chuyện chỉ có bề nổi như vậy nhưng đằng sau
ấy là cả một dụng ý của tác giả, cũng ẩn ý cho cách nhìn đời nhìn người một cách khác biệt
sâu sắc.
Đọc truyện ngắn, Phùng hiện ra cùng với những nét đẹp của một nghệ sĩ đam mê cái đẹp,
yêu tha thiết sự công bằng. Qua câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện, anh nhận ra

được nhiều điều về hiện thực cuộc sống và từ đó có những phát hiện mới mẻ về mối quan hệ
giữa nghệ thuật và cuộc đời. Cuộc đời và nghệ thuật có mối quan hệ gần gũi với nhau không
tách rời nhau.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 8


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 4:
Trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu, dù có là tiểu thuyết hay truyện ngắn, cốt truyện
thường khơng đóng một vai trị nào đáng kể. Nhà văn tập trung chú ý vào thân phận con
người, tính cách nhân vật và đã huy động vào đấy tâm hồn đa cảm dồi dào ấn tượng tươi
mới và xúc động về cuộc sống, bút pháp chân thực và một giọng văn trữ tình trầm lắng ấp
áp” (Nguyễn Văn Hạnh, Nguyễn Minh Châu những năm 80 và sự đổi mới cách nhìn về con
người, T.C Văn học, 1993, số 3, tr.20).
Có thể nói Chiếc thuyền ngồi xa là một biểu hiện của xu hướng tìm tịi khám phá trong
văn của Nguyễn Minh Châu, trở về với đời thường, với mảnh đất miền Trung cằn cỗi và cơ
cực, đau đáu đi tìm câu hỏi cho những phận người trong cuộc sống đời thường trăm đắng
ngàn cay. Trên tinh thần quyết liệt đổi mới, Nguyễn Minh Châu đã lấy con người làm đối
tượng phản ánh thay cho hiện thực đời sống. Mặc dù không phủ nhận văn chương gắn với
cái chung, với cộng đồng nhưng Nguyễn Minh Châu còn muốn thể hiện một quan niệm văn
chương trước hết phải là câu chuyện của con người, với muôn mặt phức tạp phong phú với
tất cả chiều sâu.
Hiện thực của tác phẩm Chiếc thuyền ngồi xa khơng phải là bức tranh hoành tráng của
mảnh đất chiến trường xưa A So từng ghi dấu bao chiến công, cũng không phải là những
con người tạc dáng đứng hào hùng của mình vào lịch sử. Nhân vật Phùng trở về với mảnh

đất từng chiến đấu, một người lính năm xưa giờ là phóng viên ảnh trở về ghi lại những vẻ
đẹp cuộc sống đời thường cho bộ ảnh lịch quê hương đất nước, phản ánh cuộc sống lao
động khoẻ khoắn tươi rói của những con người dựng xây đất nước, đi tìm vẻ đẹp bí ẩn của
màn sương buổi sáng bổ sung cho tấm ảnh lịch hồn chỉnh (!). Thế nhưng, những gì anh
chứng kiến đã khiến anh và những người bạn của mình nhận ra một sự thật gắn với cuộc
sống của những người dân chài lam lũ: “Cuộc sống cứ lênh đênh khắp cả một vùng phá
mênh mông. Cưới xin, sinh con đẻ cái, hoặc lúc nhắm mắt cũng chỉ trên một chiếc thuyền.
Xóm giềng khơng có. Q hương bản qn cả chục cây số trời nước chứ không cố kết vào
một khoảnh đất nào”. Từ cuộc sống ấy, những bi kịch tiềm ẩn khiến con người phải ngỡ
ngàng. Một câu chuyện đơn giản nhưng đã chứa đựng những phát hiện mới mẻ hàm chứa
quan niệm văn chương hướng về con người của Nguyễn Minh Châu. Nếu chỉ nghĩ suy một
cách xi chiều đơn giản, cuộc sống khi có ánh sáng cách mạng sẽ đổi đời cho số phận
người lao động, sẽ xoá tan những bi kịch đè nặng lên kiếp người. Thế nhưng Nguyễn Minh
Châu đã chỉ rõ cho chúng ta : cách mạng không phải giải quyết bi kịch trong một sớm một
chiều, con người vẫn phải đối diện với những bi kịch đời mình, dung hồ với nó. Cách lý
giải về con người của Nguyễn Minh Châu còn ẩn chứa những suy ngẫm về số phận dân tộc
phải trải qua những khổ đau để đối diện với hiện thực bao thách thức.
Người nghệ sĩ nhiếp ảnh đi tìm những vẻ đẹp đích thực của cuộc sống, ngỡ như anh đã phát
hiện ra một khung cảnh thật đáng yêu đáng ca tụng, hướng người xem về cái đẹp có thể làm

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 9


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

quên đi những phiền não cuộc sống: “Qua khn hình ánh sáng, tơi đã hình dung thấy trước
những tấm ảnh nghệ thuật của tôi sẽ là vài ba chiếc mũi thuyền và một cảnh đan chéo của

những tấm lưới đọng đầy những giọt nước, mỗi mắt lưới sẽ là một nốt nhạc trong bản hòa
tấu ánh sáng và bóng tối, tượng trưng cho khung cảnh bình minh là một khoảng sáng rực rỡ
đến mức chói mắt, trong khoảng sáng đó sẽ hiện lên trong tầm nhìn thật xa những đường nét
của thân hình một người đàn bà đang cúi lom khom, sải cánh tay thật dài về phía trước kéo
tấm lưới lên khỏi mặt nước, và phía sau lưng người đàn bà, hình một ngư phủ và một đứa
trẻ đứng thẳng trên đầu mũi thuyền, dùng lực tồn thân làm địn bẩy nâng bổng hai chiếc
gọng lưới chĩa thẳng lên trời.” . Và những người dân vùng biển ấy hiện lên thật đáng yêu,
đáng ca ngợi: cuộc sống lao động đầm ấm khoẻ khoắn, những con người gặp gỡ thật đáng
yêu…
Tất cả những ấn tượng ấy sẽ khơng bị phá vỡ nếu như khơng có sự xuất hiện của chiếc –
thuyền – ngoài – xa. Người đàn ông xuất hiện cùng với người đàn bà trong khung cảnh nên
thơ đã nhanh chóng phá vỡ đi cảm giác thăng hoa nghệ thuật bằng trận đòn dây lưng quật
thẳng tay vào người vợ khơng thương xót. Có lẽ khó ai hình dung cảnh tượng ấy lại diễn ra
trong bối cảnh cuộc sống mới, nó hồn tồn đối lập với điều chúng ta hằng xây dựng cho
cuộc sống này “người yêu người, sống để yêu nhau” (Tố Hữu). Điều bất cơng diễn ra nhức
nhối trước mắt người lính từng chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng đất nước, giải phóng con
người đã làm nên một cơn giận bùng phát. Bản thân anh nghĩ về người đàn ông kia như “gã
đàn ông “độc ác và tàn nhẫn nhất thế gian”, cịn người phụ nữ xấu xí mặt rỗ kia đích thị là
nạn nhân đáng thương nhất của nạn bạo hành trong gia đình. Hành động tấn cơng gã đàn
ơng khiến cho anh ngộ nhận mình là anh hùng: “Tơi nện hắn bằng tay không, nhưng cú nào
ra cú ấy, không phải bằng bàn tay một anh thợ chụp ảnh mà bằng bàn tay rắn sắt của một
người lính giải phóng đã từng mười năm cầm súng. Tơi đã chiến đấu trong mấy ngày cuối
cùng chiến tranh trên mảnh đất này. Bất luận trong hồn cảnh nào tơi cũng khơng cho phép
hắn đánh một người đàn bà, cho dù đó là vợ và tự nguyện rúc vào trong xó bãi xe tăng kín
đáo cho hắn đánh”. Nhưng phản ứng của người đàn bà trước ơng chánh án đã khiến anh
chống váng: “Q tịa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được, đừng bắt con bỏ
nó…”.
Hố ra, người cần được thơng cảm lại là những quan tồ cách mạng có lịng tốt nhưng “các
chú đâu có phải là người làm ăn… cho nên các chú đâu có hiểu được cái việc của các người
làm ăn lam lũ, khó nhọc”. Người đàn bà khốn khổ ấy đã không chối bỏ người đàn ơng đích

thực của mình, dù trong lịng đau đớn khi hàng ngày phải chịu những trận đòn, phải chứng
kiến cảnh hai cha con đối xử với nhau như kẻ thù, phải chấp nhận cuộc sống đương đầu nơi
gió bão.Có người đã nhận định: Chiếc thuyền ngồi xa là hình tượng có ý nghĩa biểu tượng,
như vẻ đẹp của một bức tranh tồn bích, nhưng đàng sau hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp là
cuộc sống đầy khắc nghiệt, dữ dội và những số phận con người vật vã trong cuộc mưu sinh.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 10


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Hố ra hành trình tìm kiếm hạnh phúc không hề đơn giản : người đàn ông kia dù cục súc
nhưng trên chiếc thuyền phải có lúc có đàn ơng, hạnh phúc đơn giản khi cả nhà quây quần
trong bữa ăn trên chiếcthuyền khiến người đàn bà nhẫn nhục chịu đựng tất cả. Hành trình
của gia đình kỳ lạ kia vẫn tiềm ẩn những nguy cơ: đứa con yêu mẹ sẵn sàng đánh nhau với
bố, thủ dao găm tìm dịp trả thù, những trận địn tàn khốc có thể làm cho người đàn bà kia
gục ngã bất cứ lúc nào…Thế nhưng trong cuộc sống nghèo khổ, chật vật và ngày ngày phải
nuôi đủ cho mười miệng ăn trên chiếc thuyền ọp ẹp, người đàn bà ấy là hiện thân của một
sự hy sinh vơ bờ bến.Tình yêu chồng con được nhìn nhận từ cuộc đời trăm đắng ngàn cay
có vẻ đẹp riêng khiến cho “một cái gì mới vừa vỡ ra trong đầu vị Bao Cơng của cái phố
huyện vùng biển”. Sự vỡ lẽ ấy chính là sự phá vỡ những quan niệm giản đơn về tình u,
hạnh phúc, về lịng nhân ái, sự khoan dung…mang giá trị nhân bản sâu sắc. Những kết hợp
ấy trong tác phẩm của Nguyễn Minh Châu đem đến cái nhìn đa diện về số phận con người.
Nếu như trước kia, trong văn học 1945 – 1975, khi đề cập đến số phận con người thì bao giờ
các nhà văn cũng đề cao vào khả năng con người vượt qua nghịch cảnh và những tác động
của môi trường, của xã hội mới sẽ giúp con người tìm thấy hạnh phúc. Khi diễn tả sự vận
động của tính cách con người, các nhà văn cũng thường nói về sự vận động theo chiều

hướng tích cực, từng bước vượt lên hồn cảnh, hồi sinh tâm hồn. Cách minh họa tư tưởng
ấy không tránh khỏi có phần giản đơn và phiến diện. Nguyễn minh Châu đã khơng đi theo
con đường mịn đó. Trong Chiếc thuyền ngồi xa, nhà văn đã nói về những nghịch lý tồn tại
như một sự thật hiển nhiên trong đời sống con người. Bằng thái độ cảm thông và sự hiểu
biết sâu sắc về con người, ông đã cung cấp cho ta cái nhìn tồn diện về cái đẹp cuộc sống,
hiểu cả bề mặt lẫn chiều sâu. Nguyễn Minh Châu đã từng phát biểu: “Văn học và đời sống
là những vòng tròn đồng tâm mà tâm điểm là con người” (Phỏng vấn đầu xuân 1986 của
báo Văn nghệ), “Nhà văn tồn tại ở trên đời có lẽ trước hết là vì thế: để làm cơng việc giống
như kẻ nâng giấc cho những người cùng đường, tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn
con người ta đến chân tường, những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đoạ đầy
đến ê chề, hoàn toàn mất hết lòng tin vào con người vhà cuộc đời để bênh vực cho những
con người khơng có ai để bênh vực” (Ngồi buồn viết mà chơi). Tư tưởng ấy được thể hiện
trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa như một minh chứng cho tấm lòng hướng về con
người, khả năng giải mã những mặt phức tạp của cuộc đời. Bức thông điệp trong tác phẩm
về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống là nhận thức thấm thía : “cuộc đời vốn dĩ là
nơi sản sinh ra cái đẹp của nghệ thuật nhưng không phải bao giờ cuộc đời cũng là nghệ
thuật, và rằng con người ta cần có một khoảng cách để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật
nhưng nếu muốn khám phá những bí ẩn bên trong thân phận con người và cuộc đời thì phải
tiếp cận với cuộc đời, đi vào bên trong cuộc đời và sống cùng cuộc đời.”(Lê Ngọc ChươngChiếc thuyền ngoài xa, một ẩn dụ nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu). Kết thúc tác phẩm,
người nghệ sĩ đã hoàn thành kiệt tác của mình đem đến cho cơng chúng những cảm nhận về
vẻ đẹp tuyệt mỹ của tạo hoá, thế nhưng mấy ai biết được sự thật nằm sau vẻ đẹp tuyệt vời

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 11


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

kia? Phần kết của tác phẩm để lại nhiều suy ngẫm: “Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi
lần ngắm kỹ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tơi
nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tơi cũng thấy người đàn bà ấy
đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét
thơ kệch tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng khuôn mặt rỗ đã nhợt
trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc
chắn, hịa lẫn trong đám đơng.”.Cuộc sống vốn vậy, vẫn đẹp tươi, vẫn êm ả, nhưng nếu
khơng có tấm lịng để nhận ra những uẩn khúc số phận thì những vẻ đẹp như màu hồng
hồng của ánh sương mai kia cũng trở nên vô nghĩa, người nghệ sĩ phải nhận ra sự thật ẩn
khuất sau màn sương huyền ảo kia, phải tiếp cận sự thật để nhận ra ý nghĩa đích thực của
cuộc sống và con người.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 12


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 5:
Nguyễn Minh Châu là nhà văn mở đường tài năng và tinh anh nhất của văn học ta hiện nay .
Ông đã đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự. Tâm điểm những khám
phá nghệ thụât của ông là con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trình nhọc nhằn kiếm
tiền hạnh phúc và hồn thiện nhân cách. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những sáng tác
tiêu biểu của ông . Truyện đã xây dựng thành cơng hình tượng nhân vật Phùng , một nghệ sĩ
khao khát khám phá , sáng tạo ra cái đẹp , người luôn lo lắng , trăn trở , suy tư về nhân cách
và đời sống con người .
Truyện Chiếc thuyền ngoài xa in đậm phong cách tự sự – triết lí của Nguyễn Minh Châu,
rất tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn ở giai đoạn sáng tác

thứ hai. Truyện ra đời trong hoàn cảnh đất nước ta đang dần đổi mới , cuộc sống kinh tế có
nhiều mặt trái , nhiều tồn tại khiến người ta phải băn khoăn . Truyện ngắn lúc đầu được in
trong tập Bến quê (1985), sau được nhà văn lấy làm tên chung cho một tuyển tập truyện
ngắn (in năm 1987).
Để có thể xuất bản một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, trưởng phòng đề
nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng
có sương mù. Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ.
Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng đã chụp được một bức ảnh thật đẹp và tồn
bích. Nhưng chính từ chiếc thuyền ngồi xa thật đẹp ấy lại bước xuống một đôi vợ chồng
hàng chài , lão đàn ông thẳng tay quật vợ chỉ để giải toả nỗi uất ức, buồn khổ của mình.
Thằng Phác, con lão che chở người mẹ đáng thương. Ba hôm sau, Phùng lại chứng kiến
cảnh lão đàn ông đánh vợ, cô chị gái tước đoạt con dao găm mà thằng em trai định dùng làm
vũ khí để bảo vệ mẹ. Phùng xông ra buộc lão phải chấm dứt hành động độc ác. Lão đàn ông
đánh trả, Phùng bị thương, anh được đưa về trạm y tế của toà án huyện. Ở đây, anh đã nghe
câu chuyện của người đàn bà hàng chài với bao cảm thông và ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Anh
hiểu :không thể đơn giản và sơ lược khi nhìn nhận mọi hiện tượng của cuộc đời.
Từ câu chuyện về một bức tranh nghệ thuật và sự thật cuộc đời đằng sau bức ảnh, truyện
ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống
và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên
ngoài của hiện tượng.
Phùng trong truyện vừa là nhân vật chính đồng thời lại là người kể chuyện . Mọi diễn biến
của tác phẩm đều được soi chiếu qua lời kể và suy nghĩ của anh . Trong tác phẩm , Phùng đã
có những phát hiện quan trọng về cuộc sống và nghệ thuật .
Trước hết là nhận thức của Phùng về cái đẹp của nghệ thuật . Phùng đang đứng trước cảnh
biển sớm khi mặt trời mới thức dậy qua đám mây ánh hồng .Phùng bộc lộ rung động trước “

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 13

Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Một cảnh đắt trời cho” mà “ suốt đời cầm máy chưa bao giờ thấy” . Nó đẹp “ như bức tranh
mực tàu của một danh hoạ thời cổ” Cảnh đó được nhìn từ xa nên “ Mũi thuyền in một nét
mơ hồ loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa có pha chút hồng hồng do ánh mặt trời
chiếu vào” . Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua đơi mắt của người nghệ sĩ .Anh khẳng định “
toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hoà và đẹp ,một vẻ đẹp thực đơn
giản và tồn bích” .Phùng thực sự rung động “ Đứng trước nó tơi trở nên bối rối .Trong trái
tim như có cái gì bóp thắt vào” và “ phát hiện ra khoảnh khắc trắng ngần của tâm hồn” .
Phùng là một nghệ sĩ trên đường săn tìm cái đẹp .Anh thực sự biết quan sát lựa chọn cái đẹp
của thiên nhiên ,cảnh vật ,con người .Sự rung động của người nghệ sĩ đã đến đúng lúc .Sự
rung động thực sự khi đứng trước cái đẹp .Cái đẹp tự nhiên “ đắt giá” , “trời cho” ,mới thực
sự làm rung động lòng người . Từ đây , ta thấy người nghệ sĩ phải là người phát hiện và
mang cái đẹp đến cho đời . Phùng còn nhận ra trong suy nghĩ của mình “ chẳng biết ai đó
lần đầu phát hiện ra bản thân cái đẹp là đạo đức”.Đó là cái đẹp phải kết hợp với cái tâm ,cái
tài kết hợp với cái thiện .
Nhận thức thứ 2 của Phùng là về bạo lực gia đình . Từ chiếc thuyền đẹp như mơ , Phùng
thấy bước ra một đôi vợ chồng làng chài mệt mỏi , xấu xí , thơ kệch .. “ Người đàn bà đứng
lại , đưa cặp mắt nhìn xuống chân” . “ Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ ,mặt đỏ gay ,lão
rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính nguỵ ngày xưa, chẳng nói chẳng rằng lão trút
cơn giận như lửa cháy, dùng cái thắt lưng quật tới tấp lên lưng người đàn bà , lão vừa đánh
vừa thở hồng hộc, hai hàm răng ngiến vào nhau ken két .Cứ mỗi nhát quất xuống lão lại
nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “ Mày chết đi cho ông nhờ .Chúng mày chết đi
cho ông nhờ” . “ Người đàn bà có vẻ cam chịu nhẫn nhục khơng hề kêu một tiếng ,khơng
chống trả ,cũng khơng tìm cách trốn chạy . Bạo lực trong gia đình thuyền chài ấy diễn ra
thường xuyên “ Ba ngày một trận nhẹ ,năm ngày một trận nặng”. Bạo lực gia đình là vấn đề
tồn tại trong xã hội .Bước sang thế kỉ XXI chúng ta vẫn chưa dứt điểm được .ở đâu có bạo
lực gia đình thì nạn nhân của nó là người vợ ,người mẹ và những đứa con tội nghiệp .Bạo

lực là dấu hiệu của sự đau khổ ,rạn nứt của hạnh phúc gia đình .Nó làm tổn thương bao mối
quan hệ của đời sống tình cảm con người
Bạo lực gia đình lại diễn ra ngay sau chiếc xe dị phá mìn của mĩ trên bãi cát .Phải chăng
cuộc chiến đầu giành độc lập tự do ta đã giải quyết được trọn vẹn ,mang lại niềm vui cho
mọi người . Nhưng sau khi miền Nam hồn tồn giải phóng cịn biết bao vấn đề đặt ra : Đói
kém ,bệnh tật ,bạo lực gia đình …
Từ sự thật phũ phàng trên bãi biển về chiếc thuyền đánh ca đẹp như mơ , nghệ sĩ Phùng đã
dần dần vỡ ra bao điều về cuộc sống của những người dân chài lưới . Biết bao cảnh đời cứ
phơi bày ra trước mắt : Một người đàn bà trạc ngoài bốn mươi , cao lớn với những đường
nét thô kệch . Mụ rỗ mặt . Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới , tái ngắt và
dường như đang buồn ngủ . Người đàn ông đi sau . Tấm lưng rộng và cong như một con

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 14


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

thuyền . Mái tóc tổ quạ .Lão đi chân chữ bát ,hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con
mắt đầy vẻ độc dữ. Cặp vợ chồng làng chài là nạn nhân của cái nghèo khổ , vất vả lao động
cật lực mà vẫn ngặt nghèo vì miếng cơm manh áo vì đơng con . Người đàn bà thú nhận : “
giá tơi đẻ ít và chúng tơi sắm được cái thuyền rộng hơn” .Thì ra đẻ nhiều ,thuyền nào cũng
từ mười đến hơn mười đứa .Đây là nguyên nhân của sự đói nghèo . Rồi thiên tai , trời làm
động biển “ vợ chồng con cái phải ăn xương rồng chấm muối” Cái lí ở đời “ ông trời sinh ra
người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn ,cho nên phải gánh lấy cái khổ
.Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống như mình trên đất được” .
Do con người, do thiên tai do cái lẽ ở đời đã ăn sâu ,bám bám rễ hàng ngàn đời nay mà
người đàn bà phải chịu đau khổ .Người đàn ơng vì vất vả cực nhọc ,không biết đổ cái bực

tức , uất ức vào đâu , chỉ còn biết trút lên người vợ .
Cậu bé Phác thương mẹ nhưng hành động liều lĩnh, thiếu suy nghĩ. Nó chỉ nghĩ thương mẹ
bị đánh mà sẵn sàng bỏ quên tình phụ tử. Xét cho cùng, Phác cũng là nạn nhân của bạo lực
gia đình. Cứ xem cử chỉ của nó thì thấy: “ Cái thằng nhỏ lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ sờ
lên khn mặt người mẹ như muốn lau đi những giọt nước mắt”. Hành động nhất thời của
Phác “ Như viên đạn” bắn vào người bố và lúc này “ đang xuyên qua tâm hồn” người mẹ
.Tình cảnh thật đau lịng . Làm thế nào để xố đi những chuyện đau lịng trong gia đình này
Phùng cịn có nhận thức về cách giải quyết tấn bi kịch gia đình . Cách giải quyết của chánh
án toà án huyện là : Gọi người đàn bà tới cơ quan và nói bằng giọng giận dữ: “ Chị không
sống nổi với lão vũ phu ấy đâu” Cách giải quyết này tuy đứng về phía người đàn bà nhưng
thiếu thực tế. Đáng lẽ phải tìm hiểu nguyên nhân, phân tích cụ thể, nắm bắt yêu cầu nguyện
vọng. Cách giải quyết này thực sự chưa ổn. Không thể áp dụng lí thuyết sách vở mà phải
căn cứ vào thực tế đời sống. Cách gợi ý của Đâủ làm cho căn phịng “ lồng lộng gió biển tự
nhiên bị hút hết khơng khí trở nên ngột ngạt”. Cảm giác của Phùng thấy như vậy. Pháp luật
phải gắn liền với đạo đức, không thể áp dụng tuỳ tiện. Giải quyết li hơn càng làm cho gia
đình rạn nứt và tan vỡ. Những đứa con rồi sẽ ra sao ? Những người làm ăn lam lũ khó nhọc
ra khơi vào lộng cần phải có bàn tay của người đàn ơng. Người đàn ông là trụ cột trong nhà
Cuối truyện Đẩu đi gặp người đàn ông . Phùng đi gặp thằng Phác . Kết quả như thế nào , tác
giả còn bỏ ngỏ . Chỉ biết bức ảnh anh chụp có chiếc thuyền lưới vó và suy nghĩ của Phùng “
bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh ,đó là người đàn bà vùng
biển cao lớn với đường nét thô kệch ,tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá ,nửa thân dưới ướt
sũng ,khn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm” .Phải chăng đây là sự trăn trở trước
cuộc sống còn nhiều điều khó khăn , vất vả của người làm nghệ thuật . Đó là mối quan hệ
giữa văn chương với cuộc đời .
Truyện Chiếc thuyền ngoài xa qua những phát hiện của Phùng về vẻ đẹp của thiên nhiên ,
về sự thật cay đắng , đầy bi kịch , nghèo khổ của những con người lao động bằng nghề chài
lưới , đã bộc lộ những lo lắng , trăn trở của nhà văn về nhân cách , đời sống con người , bộc

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 15


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

lộ lòng thương cảm , trắc ẩn , trân trọng những vẻ đẹp trong tâm hồn người dân lao động .
Truyện đậm chất tự sự , triết lý , tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Minh
Châu

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 16


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 6:
Giã từ những khẩu súng ngoài chiến trường,nhân dân ta lại trở về với công việc mưu sinh
thường ngày, bắt đầu một cuộc sống mới, một hành trình mới. Nguyễn Minh Châu cũng
vậy. Vốn giàu tâm huyết với văn chương, luôn trăn trở về một nền văn học xứng đáng với
sự kì vọng của nhân dân, nhà văn sớm ý thức được yêu câu phải đổi mới tư duy văn học,
nên ông đã từ cảm hứng sử thi lãng mạn từng làm nên vẻ đẹp rực rỡ những hình tượng chiến
tranh nay ông chuyển sang cảm hứng triết luận về những giá trị nhân bản đời thường. Tâm
điểm những khám phá nghệ thuật của ông là con người trong cuộc mưu sinh, trong hành
trình nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc và hồn thiện nhân cách. Với vai trò ấy cùng với những
thành cơng của mình, ơng xứng đáng với vị trí “người mở đường tinh anh và tài năng của
văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Và Phùng trong “Chiếc thuyền ngồi xa” là kết quả của
hành trình khám phá nghệ thuật đó.

Tác phẩm được viết vào 8/ 1983, được in trong tập Bến quê, sau tác giả tách ra và lấy làm
tên chung cho một tuyển tập truyện ngắn khác ( bắt đầu từ truyện Bức tranh trở đi )
Để xuất bản một bộ lịch nghệ thuật ưng ý về thuyền và biển, theo đề nghị của trưởng phòng
nhiếp ảnh, Phùng đến vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ …
Phùng là một nghệ sĩ tài hoa, say mê cái đẹp. Niềm đa mê ấy khiến anh phục kích hàng tuần
liền trên bờ và thu được những tấm ảnh đẹp. Đó là cảnh vùng phá nước phẳng lặng và tươi
mát như da thịt mùa thu. ..Đặc biệt là trước cảnh đẹp trời cho, Phùng thấy “một chiếc
thuyền lưới vó…đang chèo thẳng vào trước mặt”, và trong thời khắc này trước mặt anh
không phải là cảnh thật mà “ là một bức tranh mực tầu của một danh hoạ thời cổ. Mũi
thuyền in một nét mơ hồ loè nhoè vào bầu sương mù màu trắng như sữa có pha đơi chút
màu hồng do ánh sáng mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng
phắc như tượng…”. “Toàn bộ khung cảnh ấy từ đường nét đến ánh sáng đều hài hoà” một
vẻ đẹp tồn bích
Đứng trước cảnh đẹp như mơ ấy, Phùng “trở nên bối rối, trong tim như có cái gì bóp thắt
vào”, và”tơi tưởng chính mình vừa khám phá thấy cái chân lí của sự hồn thiện, khám phá
thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”. Niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ chân
chính là cái hạnh phúc của khám phá và sáng tạo, của sự cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu.
Dường như trong hình ảnh chiếc thuyền ngồi xa trong biển sương mờ, anh đã bắt gặp cái
tận thiện, tận mĩ, thấy tâm hồn như được gột rửa, trở nên thật trong trẻo, tinh khơi bởi cái
đẹp hài hồ, lãng mạn của cuộc đời.
Say mê với cái đẹp nhưng anh cũng tỉnh táo để nhìn thấy những nghịch lý của cuộc đời.
Chính lúc anh chắc mẩm” trong ngày hơm nay hoặc sáng mai đã có thể nhảy lên tàu hoả trở
về thì anh đã bất ngờ nhìn thấy từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ ấy bước ra một người

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 17


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

đàn bà xấu xí mệt mỏi và một người đàn ông thô kệch dữ dằn“ chiếc thuyền đâm thẳng vào
trước chỗ tôi đứng. Một người đàn ông và một người đàn bà rời chiếc thuyền…người đàn bà
trạc ngồi bốn mươi…thân hình cao lớn với những đường nét thô kệch. Mụ mặt rỗ. Khuôn
mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng…”. “Người đàn ông đi sau tấm lưng rộng và cong như
lưng một chiếc thuyền. Mái tóc tổ quạ. Lão đi chân chữ bát, bước đi từng bước chắc chắn,
hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con mắt đầy vẻ độc dữ…” Và không chỉ có thế
Phùng cịn phải chứng kiến cảnh lão đàn ơng đánh vợ vơ lí và thơ bạo “Chẳng nói chẳng
rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng
người đàn bà, lão vừa đánh, vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát
quất xuống lão lại nguyền rủa ằng cái giọng rên rỉ đau đớn…”
Rồi cả cảnh thằng Phác kịp chạy tới để che chở cho người mẹ đáng thương. “ Khơng biết
làm thế nào, nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khố sắt
quật vào giữa khn ngực trần vạm vỡ cháy nắng…” Khi lão đàn ông lẳng lặng bỏ đi về
phía bờ nước để trở về thuyền, lúc này người đàn bà dường như mới cảm thấy đau đớn xấu
hổ, nhục nhã.
Như trò đùa quái ác của cuộc sống, đúng vào lúc Phùng có khoảnh khắc hạnh phúc tràn
ngập tâm hồn mình do cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh đem lại và anh đã từng chiêm
nghiệm “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”, vậy mà hố ra đằng sau cái đẹp “tồn bích” mà
anh vừa gặp trên biển xa lại chẳng phải là “đạo đức”, cũng chẳng phải là “chân lí của sự
hồn thiện”. Mà anh ngộ ra rằng cuộc đời luôn tồn tại cả thiện ác, tốt xấu.
Nhưng điều đáng quí nhất ở người nghệ sĩ này chính là tấm lịng dành cho cuộc đời. Anh đã
từng là người lính cầm súng chiến đấu để có vẻ đẹp thanh bình của thuyền biển mênh mơng,
anh khơng thể chịu được cảnh người đàn ông đánh vợ một cách vơ lí và thơ bạo. nên lần thứ
hai, khi lại phải chứng kiến cảnh ấy, Phùng không thể làm ngơ. Anh “vứt chiếc máy ảnh
xuống đất chạy nhào tới căn ngăn cơn cuồng nộ. Hạnh động đó khơng chỉ cho ta thấy Phùng
sẵn sàng làm tất cả vì điều thiện và sự công bằng của cuộc đời. mà dường như nhà văn cịn
muốn gửi đến một thơng điệp : trước khi là một nghệ sĩ yêu cái đẹp, hãy là một con người
biết yêu thương và chia sẻ nỗi đau nhân thế. Trước khi rời vùng biển trung du đầy nắng gió,

anh đã đi suốt một đêm ngồi bờ phá. Chắc hẳn anh sẽ không thể quên cảnh đẹp nơi đây, và
càng thể quên hình ảnh chiếc thuyền chống chịu con sóng gió. Rồi cả những ngày biển
động là những ngày đói, cả tháng trời ăn xương rồng luộc chám muối. Lòng người nghệ sĩ
nặng trĩu bao điều trăn trở : Bao giờ cuộc đời của những người hàng chai mới hết khổ.
Tương lai con cái họ sẽ ra sao… Chính những suy nghĩ và tình cảm của anh khơng chỉ làm
nên vẻ đẹp tâm hồn của người nghệ sĩ mà cịn thức tỉnh tình người trong lịng người đọc.
Quả thực đối với một người nghệ sĩ, tài năng là quan trọng, nhưng quan trọng hơn cả là cái
tâm đối với cuộc đời:
Thiện căn ở tại lòng ta

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 18


Luyện thi THPT QG môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài (Nguyễn Du)
Vì anh bị đánh trọng thương phải đưa về trạm y tế của toà án huyện, Phùng mới đươc nghe
lời giãi bày của người đàn bà hàng chài . Để rồi từ đó Phùng ngộ ra được nhiều điều về nhân
tình thế thái. Hóa ra lão chồng vũ phu luôn mồm nguyền rủa vợ con lại là người đứng mũi
chịu sào, vắt kiệt sức lực dể nn nấng vợ con. Hóa ra bên trong ngoại hình xâu xí của
người đàn bà hàng chài là một tâm hồn đẹp, một tấm lịng vị tha, một tình mẫu tử thiêng
liêng.Hóa ra cái lẽ đời cay cực kia chưa thể thanh tốn bằng lịng tốt, bằng ý chí chủ
quan.Hóa ra trong cuộc đời có những nghịch lí con người bắt buộc phải chấp nhận, như kiểu
“Trên thuyền phải có một người đàn ông…dù hắn mạn dợ tàn bạo. Và anh cũng ngộ ra sâu
sắc một điều : Trong cuộc chiến chống đói nghèo, đau khổ tối tăm, cần phải có những giải
pháp thiết thực chứ khơng phải là những thiện chí hoặc những lí thuyết đẹp đẽ xa rời thực
tế. Và đó là cuộc chiến cịn gian nan hơn cả cuộc chiến chống ngoại xâm. Chừng nào chưa

thốt đói nghèo con người còn phải sống chung với cái xấu và cái ác. Đây cũng là sự vỡ ra
của người nghệ sĩ nhiếp ảnh về “độ chênh” giữa cái đẹpnghệ thuật và thực tế cuộc sống.
Trở về từ bãi biển miền trung, Phùng mang theo nhiều tấm ảnh, trong đó có tẩm ảnh “chiếc
thuyền ngồi xa”. Đó là một bức ảnh tĩnh, đen trắng , nhưng lần nào nhìn sâu bào bức tranh,
Phùng lại như thấy một người đàn bà hàng chài bước ra từ chiếc thuyền đó. Nó làm cho anh
thấm thía một điều : Nghệ thuật khơng chấp nhận sự giả dối, nghệ thuật phải gắn liền với cái
thật và đạo đức. Nghệ thuật chân chính ln tồn tại và phát triền trong mối quan hệ gắn bó
với cuộc đời. Và vì thế người nghệ sĩ nhìn nhận cuộc sống không thể đơn giản và sơ lược
mà phải đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất sâu bên trong của hiện tượng. “Chao ôi!
Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật
có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than…”và một tác phẩm có giá trị
phải “chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca
tụng lịng thương, tình bác ái, sự cơng bình…Nó làm cho người gần người”(Nam Cao)
Thơng qua nhân vật Phùng, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sinh động quan điểm nghệ thuật
trên.Giá trị nhân đạo của tác phẩm được tốt ra từ tình u tha thiết đối với con người. Tình
yêu ấy bao hàm cả khát vọng kiếm tìm, phát hiện tơn vinh những vẻ đẹp người cịn tiềm ẩn,
cả những khắc khoải lo âu trước cái xấu và cái ác…

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 19