Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (582.49 KB, 45 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
2
I.
I. Những góc nhìn truyền thốngNhững góc nhìn truyền thống
II.
II. Những góc nhìn hiện đạiNhững góc nhìn hiện đại
III.
III. Năng lực của người thầyNăng lực của người thầy
IV.
IV. Phẩm chất của người thầyPhẩm chất của người thầy
V.
V. Việc học của người thầyViệc học của người thầy
VI.
VI. Các mơ hình về việc học mà người thày cần lĩnh hộiCác mơ hình về việc học mà người thày cần lĩnh hội
VII.
VII. Người thầy với việc rèn luyện tư duyNgười thầy với việc rèn luyện tư duy
VIII. Đạo thày trịĐạo thày trị
IX.
IX. Các nhà chính trị văn hố nói về người thàyCác nhà chính trị văn hố nói về người thày
X.
X. Xin thày hãy dạy cho con tôiXin thày hãy dạy cho con tôi
XI.
XI. Câu chuyện về Lý Trần QuánCâu chuyện về Lý Trần Quán
XII.
4
<b>2. C©u chun vỊ ng êi thµy ë n íc Israen.</b>
<b>Kẻ c ớp đến một nhà ở một làng A. Chúng bắt ở nhà đó </b>
<b>2 ng ời: Ng ời cha và ng ời thày (ng ời thày hơm đó đến </b>
<b>chơi nhà đó và ngủ lại). Kẻ c ớp bắn tin: Muốn hai ng ời </b>
<b>đó tự do phải chuộc bằng tiền với giá: A$; gia đình này </b>
<b>chỉ có A/2$.</b>
6
<b>I.4. ViƯt Nam</b>
<b>(i) </b> <b>Muốn sang phải bắc cầu kiều</b>
<b>Muốn con hay chữ phải yêu kính thày</b>
<b>(ii)</b> <b>Để cho con đầy hòm vàng</b>
<b>Không bằng dạy cho con một cuốn sách</b>
<b>Nuụi con m bit dạy con đọc sách tức là trong sách có gọc.</b>
8
<b>1. Sù g¾n kÕt ba nh©n tè - T - trong công việc dạy học của ng ời </b>
<b>thày</b>
T<sub>1 </sub>(Tri) T2 (Trò)
<b>1. Sù g¾n kÕt ba nh©n tè - T - trong công việc dạy học của ng ời </b>
<b>thày</b>
<b>Quan hệ</b>
<b>Quan hệ</b> <b>Yêu cầuYêu cầu</b>
<b>(Thày </b>
<b>(Thày </b><b> Tri Tri </b>
<b>Information</b>
<b>Information</b>
<b>Thày chọn đ ợc các tri thức:</b>
<b>Thày chọn đ ợc các tri thức:</b>
<b>- Cơ bản - Việt Nam - Hiện </b>
<b>- C bn - Việt Nam - Hiện đại-</b>
<b>đại-[(Thày - (Tri - Trị)]</b>
<b>[(Thµy - (Tri - Trò)]</b>
<b>Eduacation</b>
<b>Eduacation</b>
<b>Thày thực hiện đ ợc quá trình dạy học</b>
<b>Thày thực hiện đ ợc quá trình dạy học</b>
<b>-Tớnh mục đích - Kế hoạch - Hệ </b>
<b>-Tính mục đích - K hoch - H </b>
<b>thống-(Thày - Trò)</b>
<b>(Thày - Trò)</b>
<b>Communication</b>
<b>Communication</b>
<b>Thày tổ chức sự giao l u với trò</b>
<b>Thày tổ chức sự giao l u với trò</b>
<b>-Ân - Uy - Hợp </b>
tác-10
<b>II.2. Các kiểu dạy học và sứ mệnh của ng ời thày</b>
<b>Kiểu dạy học</b>
<b>Kiểu dạy học</b>
<b>Đặc thù</b>
<b>Đặc thï</b>
<b>Tri thøc</b>
<b>Tri thøc</b> <b>Trß (Ng êi häc)Trß (Ng êi häc)</b> <b>Thày (Ng ời dạy)Thày (Ng ời dạy)</b>
Truyền thống
Truyền thống Lặp đi lặp lạiLặp đi lặp lại Cháp hànhCháp hành Chỉ huy quyền uyChỉ huy quyền uy
Sôcrát
Sôcrát Tái hiệnTái hiện Thi công, thực hiệnThi công, thực hiện Điều phối viênĐiều phối viªn
TÝch cùc
Tích cực Tái tạoTái tạo Chủ độngChủ động Chỉ o (Leader)Ch o (Leader)
Hợp tác
<b>II.3. Hai ch÷ I, hai ch÷ R cđa ng êi thµy trong mét giê häc</b>
<b>(i) Mét giê häc phải có thông tin phong phú</b>
<b>(i) Một giờ học phải cã th«ng tin phong phó</b> <b>InformationInformation</b> <b>II<sub>1</sub><sub>1</sub></b>
<b>(ii) Mét giê häc phải gây đ ợc ấn t ợng tốt</b>
<b>(ii) Một giờ học phải gây đ ợc ấn t ợng tốt</b> <b>ImpressionImpression</b> <b>II<sub>2</sub><sub>2</sub></b>
<b>(iii) Mét giê häc ng êi häc, tËp thÓ ng ời học đ ợc </b>
<b>(iii) Một giờ học ng ời học, tập thể ng ời học đ ợc </b>
<b>ng ời thày kịp thời đ a ra các nhận xét</b>
<b>ng ời thày kịp thời đ a ra các nhận xét</b>
<b>Remark</b>
<b>Remark</b> <b>RR<sub>1</sub><sub>1</sub></b>
<b>(iv) Một giờ học phải đ ợc ng ời thày tổng kết xúc </b>
<b>(iv) Một giờ học phải đ ợc ng êi thµy tỉng kÕt xóc </b>
<b>tÝch </b>
<b>tÝch </b>
<b>Review</b>
12
<b>II.3. Hai ch÷ I, hai ch÷ R cđa ng êi thµy trong mét giê häc</b>
<b>R<sub>1</sub></b>
<b>R<sub>2</sub></b>
<b> I<sub>1</sub></b> <b> I2</b>
1/ Nm vng môn học/ (theo đặc tr ng của khoa học) mình phụ
trách
2/ Cã nghiƯp vơ s ph¹m, d¹y häc gi¸o dơc
3/ Bao qt tri thức cuộc sống chung có liên quan đến mơn học, bài
học
4/ Hoµ vµo häc sinh, ph©n tÝch SWOT víi tõng häc sinh và tìm ra
cách dạy thích hợp (dạy học phân hố)
5/ T học, tự đổi mới
6/ Làm việc cùng nhau với đồng nghiệp
7/ Tổng kết kinh nghiệm dạy học
14
16
<b>Hiếu nhân bất hiếu học kỳ tế dã ngu</b>
<b>Hiếu trí bất hiếu học kỳ tế dã đãng</b>
<b>HiÕu dòng bÊt hiÕu häc kú tÕ d· lo¹n</b>
<b>HiÕu tÝn bÊt hiÕu häc kú tÕ dà tặc</b>
<b>Hiếu trực bất hiếu học kỳ tế dà giảo</b>
<b>Hiếu c ơng bất hiếu học kỳ tế dà cuồng</b>
<b>Nhân</b>
<b>Tín</b> <b>C ¬ng</b>
<b>TrÝ</b> <b>Dịng</b>
<b>Häc</b>
18
<b>1. M« hình Jacques Delores (Tây)</b>
Để biết
Để tồn tại
Học
Để chung
sống với
nhau
Thân : Tu
Quốc : Thịnh trị
Thiên hạ:
Thanh bình Gia : Tề
20
<b>3. Mô hình của Anvin Toffler (Bắc)</b>
Biết cách
nhận thức
Biết cách
chọn lựa
Học
Biết cách
thích ứng
<b>4. Mô hình của Việt Nam (Nam)</b>
Nãi
(cách diễn đạt)
¡n
Häc
Më
(c¸ch khai
triĨn)
Gãi
(c¸ch kÕt
22
<b>5. Học thế nào: Mô hình 2 nhân tố</b>
<b>6. Häc thÕ nµo: Mô hình 3 nhân tố</b>
C<sub>1</sub>: Collecting: Tích luỹ đ ợc nhiều
(T)
C<sub>2</sub>: Caculating: Xử lí chọn lọc đ ợc
kiến thøc cÇn thiÕt (X)
C<sub>3</sub>: Communicating: Truyền thơng
giao l u cọ xát thẩm định (T<sub>R</sub>)
<b>TXT<sub>R</sub></b>
<b>C<sub>1</sub></b> <b>C<sub>2</sub></b>
24
<b>7. Häc thế nào: Mô hình 4 nhân tố</b>
- Học (Học réng)
- Hái (Hái s©u)
- HiĨu (Suy nghÜ cÈn thËn ph©n biƯt
râ rµng)
- Hành (Dốc lịng vào hành động
khi đã nhận thức đ ợc chân lý)
(lÊy ý t ëng cđa Khỉng Tư: B¸c häc -
Th©m vÊn - ThËn t - Minh biÖn -
Đốc hành)
Học Hỏi
<b>8. Học thế nào: Mô hình 5 nhân tố</b>
P - Planning - Kế hoạch hoá
việc học chu đáo
O - Organizing- Tỉ chøc viƯc
häc chỈt chÏ
W - Working - Làm việc theo
kế hoạch đặt ra hợp lý
E - Evaluting - Tự đánh giá
nghiêm túc kết quả đạt đ ợc
R - Recognizing - X©y dùng
nhận thức mới cho bản thân
26
<b>9. Học thế nào: Mô hình 6 nhân tố</b>
<b>1. Vai trß cđa t duy</b>
28
<b>2. Các bậc đại hiền nói về t duy</b>
Pascan:
Con ng êi c©y sËy biÕt t duy
Khỉng Tư:
Học nhi bất t tắc vong
T nhi bất học tắc đãii
(Häc kh«ng t duy: uổng phí
T duy mà không học: nguy hiểm)
Descarte:
Tôi t duy nên tôi tồn tại
Piajet: T duy phi dẫn tới hành động
Hành động có ý thức trên cơ sở t duy
Goeth:
<b>3. Mơ hình gắn kết ý t ởng các bậc đại hiền về t duy</b>
Hành
Học Khổng Đ <sub>Tồn</sub>
P
30
<b>1/. T duy lôgích</b>
<b>2/. T duy hình t ợng</b>
<b>3/. T duy biện chứng</b>
<b>4/. T duy ngôn ngữ</b>
<b>5/. T duy Ang«rit</b>
<b>6/. T duy kü thuËt</b>
<b>7/. T duy c«ng nghƯ (know - how)</b>
<b>8/. T duy chÝnh trÞ</b>
<b>9/. T duy kinh tÕ</b>
<b>10/. T duy qu¶n lý</b>
<b>1. Khỉng Tư: </b>
<b>Đ ơng nhân bất nh ợng s (làm điều nhân không nh ờng thày)</b>
<b>2/. Aristoste:</b>
<b>- Quan h thày trịlà quan hệ tình bạn đạo đức</b>
<b>- Platon thày ta thật đáng quý song chân lý còn quý hơn</b>
<b>3/. Hồ Chí Minh:</b>
<b>Thày q trị, trị kính thày có việc gì bàn bạc dân chủ với nhau </b>
<b>khụng c cỏ i bng u.</b>
<b>4/. Phạm Văn Đồng:</b>
32
<b>1. Khỉng Tư (551 - 479 TCN)</b>
<b>* Nếu môn đệ không tự hỏi Phi lm ra sao?</b>
<b>Phải làm ra sao? </b>
<b>Thì ta cũng chẳng làm thế nào đ ợc</b>
<b>* Vch cho mt khía cạnh rồi mà mơn đệ khơng tìm ra đ ợc ba khía cạnh </b>
<b>khác thì khơng dạy thêm nữa.</b>
<b>- Hữu giáo vô loại (không ai không dạy đ ợc)</b>
<b>- Tam nhân ng h nh, t t hữu ngà s (Trong ba ngà</b> <b>ấ</b> <b>ườ đi i cïng </b>
<b>ng, t t cã m t ng</b> <b>i l thầy của ta)</b>
34
<b>3. Adonph Disterverg (1790 - 1866)</b>
<b>Ng ời thày bình th ờng dạy cho học sinh biết chân lý</b>
<b>Ng ời thày giỏi là ng ời biết dạy cho học sinh tìm ra chân lý".</b>
<b>4. Thomas Man </b>
<b>Thày giáo không khơi lên cho häc sinh sù ham muèn häc hái th× </b>
<b>chØ là đập búa trên sắt nguội mà thôi.</b>
<b>5. Carl Jung (1875 - 1961)</b>
<b>"Chúng ta bày tỏ lòng kính trọng với những ng ời thày lỗi lạc, </b>
<b>6. Galileo Galilei (1564 - 1642)</b>
<b>"Bạn chẳng thể dạy ai đó điều gì.</b>
<b>Bạn chỉ có thể giúp ng ời đó tìm ra đ ợc cái điều trong chính bản thân ng ời đó đang </b>
<b>7. Cairèp (1893 - 1978)</b>
<b>"Giảng khơng phải là nhồi học sinh một mớ kiến thức. Các em khơng phải là cái </b>
<b>bình chứa kiến thức, cũng khơng phải là n ớc rót vào bình. Các em là ngọn đèn mà </b>
<b>ng ời thày cần thắp sáng. Những ng ời thày giáo giỏi đều dạy học phát triển tính </b>
<b>tích cực và độc lập của học sinh".</b>
<b>8. Pestaluzzi (1746 - 1827)</b>
<b>*/ "Hãy chú ý đến địa vị t ơng lai của ng ời học.</b>
<b>... Dạy học là khai sáng cho học sinh, kích thích tình cảm tốt đẹp của học sinh, </b>
<b>củng cố sức mạnh ý chí của học sinh".</b>
36
<b>9. John Home</b>
<b>"KỴ thï cđa häc trò là ng ời thày nói dài và nói nhiều"</b>
<b>10. Carl Rogers </b>
<b>1- Hãy quan tâm th ờng xuyên đến tình cảm của ng ời học.</b>
<b>2- Th ờng xuyên tận dụng hơn nữa mục đích của ng ời </b>
<b>học trong tỏc ng qua li ca gi hc.</b>
<b>3- Đối thoại nhiều hơn với ng ời học.</b>
<b>4- Khen ngợi ng ời học th ờng xuyên</b>
<b>6- Th ờng xuyên gắn nội dung học tËp víi kinh nghiƯm </b>
<b>cơ thĨ cđa tõng ng êi häc (lời giảng làm thỏa mÃn các </b>
<b>nhu cầu trực tiếp của ng ời học).</b>
<b>7- H·y c êi nhiỊu h¬n víi ng êi häc.</b>
<b>11. Paul Rivet</b>
<b>Giáo dục một ng ời đạo luyện họ có thể đối đầu với mọi hoàn cảnh</b>
<b> 12. Ernest Melby</b>
Vài nét về Lincôn (1809 - 1865):
Vài nét về Lincôn (1809 - 1865):
Tổng thống thø 16 cña Hoa Kú. ở c ơng vị này nhiệm kú 1860 – 1864 vµ t¸i cư
Tỉng thèng thø 16 cña Hoa Kú. ë c ơng vị này nhiệm kỳ 1860 1864 và tái cử
nhiệm kỳ tiếp. Ông là ng ời kiên quyết chống bọn chủ nô ở miền Nam đ ợc công
nhiệm kỳ tiếp. Ông là ng ời kiên quyết chống bọn chủ nô ở miền Nam đ ợc công
nhận là Tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử n ớc Mỹ, bị điệp viên của giới chủ
nhận là Tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử n c M, b ip viờn ca gii ch
nô ám sát ngày 14/4/1865.
nô ám sát ngày 14/4/1865.
Mỏc tng ỏnh giỏ cao t t ởng, hành động tích cực của Lincôn.
Mác từng đánh giá cao t t ởng, hành động tích cực của Lincơn.
D íi thêi Linc«n, danh sÜ Bùi Viện (1841 - 1878) đ ợc vua Tự Đức cư sang Mü nh»m
D íi thêi Linc«n, danh sÜ Bùi Viện (1841 - 1878) đ ợc vua Tự Đức cư sang Mü nh»m
thiÕt lËp quan hƯ ngo¹i giao.
thiÕt lập quan hệ ngoại giao.
Đến Mỹ lần 1, Bùi Viện không mang theo quốc th nên phải trở về.
Đến Mỹ lần 1, Bùi Viện không mang theo quốc th nên phải trở về.
Đến Mỹ lần 2 có quốc th , nh ng rất tiếc lúc này Lincôn bị ám sát. Bùi Viện không
Đến Mỹ lần 2 có quốc th , nh ng rất tiếc lúc này Lincôn bị ám sát. Bùi Viện không
hoàn thành đ ợc sứ mệnh.
hoàn thành đ ợc sứ mệnh.
38
<b>Kính th a thµy:</b>
<b> * Con tôi sẽ phải học tất cả những điều này, rằng không </b>
<b>phải tất cả mọi ng ời đều công bằng, tất cả mọi ng ời đều chân </b>
<b>thật. Nh ng xin thầy hãy dạy cho cháu biết cứ mỗi một kẻ vơ lại </b>
<b>ta gặp trên đ ờng phố thì ở đâu đó sẽ có một con ng ời chính </b>
<b>trực; cứ mỗi một chính trị gia ích kỷ, sẽ xuất hiện một nhà lãnh </b>
<b>đạo tận tâm. </b>
<b>chiến thắng thầm lặng. Dạy cho cháu biết đ ợc rằng những </b>
<b>kẻ hay bắt nạt ng ời khác nhất lại là những kẻ dễ bị đánh </b>
<b>bại nhất…</b>
40
<b>dự hơn gian lận trong khi thi. Xin giúp cháu có niềm tin vào ý </b>
<b>kiến riêng của bản thân, dù tất cả mọi ng ời xung quanh đều </b>
<b>cho rằng ý kiến đó hồn tồn sai lầm…</b>
<b>Xin hãy dạy cho cháu đối xử dịu dàng với những ng ời hịa nhã và </b>
<b>cứng rắn với những kẻ thơ bạo. Xin tạo cho cháu sức mạnh để </b>
<b>không chạy theo đám đông khi tất cả mọi ng ời đều chỉ biết </b>
<b>chạy theo thời thế.</b>
<b>tuệ cho ng ời ra giá cao nhất, nh ng không bao giờ cho </b>
<b>phép ai ra giá mua trái tim và tâm hån m×nh.</b>
42
<b>chiều cháu bởi vì chỉ có sự thử thách của lửa mới tôi luyện nên </b>
<b>những thanh thép cứng rắn. Hãy giúp cho cháu có can đảm </b>
<b>biểu lộ sự thiếu kiên nhẫn và có đủ kiên nhẫn để biểu lộ sự can </b>
<b>đảm.</b>
<b>* Xin hãy dạy cho cháu biết rằng cháu phải ln có niềm tin tuyệt </b>
<b>đối vào bản thân, bởi vì khi đó cháu sẽ ln có niềm tin tuyệt </b>
<b>đối vào nhân loại.</b>
<b>Lý Trn Quỏn (1735 - 1786) l văn thần đời Lê mạt, đỗ tiến sĩ năm 31 </b>
<b>tuổi. Chịu tang cha ông ở nhà c tang dạy học. Khi Đoan nam v ơng Trịnh Khải </b>
<b>thua Tây Sơn trốn sang vùng Đông Anh nơi ông đang ở, ơng sai học trị Nguyễn </b>
<b>Trang lúc này làm tuần huyện địa ph ơng bảo vệ Trịnh Khải lánh nạn Tuần huyện </b>
<b>"Tam niên chi hiếu dĩ hoàn</b>
<b>Thập phần chi trung vị tận"</b>
<b>Nghĩa</b> <b>Ba năm đạo hiếu đã tròn</b>
44
<b>Đọc xong Ông lại nằm vào quan tài và yêu cầu mọi ng ời </b>
<b>đóng nắp đặt vào huyệt. Ông quyên sinh lúc 51 tuổi. Học trò </b>
<b>ông, tuần huyện Trang biết tin Chúa chết, thày cht thn nhiờn </b>
<b>phỏt biu: </b>
<b>Sợ thày không bằng sợ Tây Sơn</b>
<b> Yêu Chúa không bằng yêu thân mình</b>
<b>Sinh thời Nguyễn Khuyến có học trò làm văn ý t ởng không chuẩn, </b>
<b>thày Nguyễn Khuyến chê anh học trò bị bẽ tr ớc bạn nên oán thày. Sau này </b>
<b>anh học trò làm quan to. Ngày tết, anh ta tặng thµy mét chËu hoa trµ cã </b>
<i><b>Tt đến ng ời cho một chậu Trà</b></i>
<i><b>ng say ta ch ng biÕt r»ng hoa</b></i>
<i><b>Đươ</b></i> <i><b>ẳ</b></i>
<i><b>Da mồi tóc bạc ta già nhỉ</b></i>
<i><b>áo tớa đai vàng bác đó a!</b></i>
<i><b>M a nhá nh÷ng kinh ph ờng xỏ lá</b></i>
<i><b>Gió to luống sợ lúc rơi già</b></i>
<i><b>Xem hoa ta chỉ xem bằng mũi</b></i>
<i><b>Đếch thấy h ơng thơm một tiếng khà.</b></i>