Cau truc va chuc nang cua te bao

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CÂU TRÚC VÀ CHỨC NĂNG CỦA TẾ BÀO</b>

<b>Cấu trúc</b> <b>Chức năng</b>

<b>1. Màng sinh chất</b> - Là màng rất mỏng, có 3 lớp dày khoảng 7,5 – 10 nm bao quanh tế bào
chất

- Gồm 2 thành phân chính: prơtêin và pơlipeptit

+ Lớp trong và lớp ngồi có cấu tạo bằng các phân tử protêin (prôtêin
xuyên màng và prôtêin bám màng) kẹp lấy khung lipit

+ Lớp giữa có cấu tạo bằng các phân tử phơtpholipit, trong đó sắp xếp
thành 1 lớp kép theo kiểu đầu ưa nước quay ra ngồi và vào trong, cịn
đi kị nước thì quay lại với nhau

 tạo nên khung liên tục bao quanh tế bào

+ Cacbonhiđrat: Liên kết với Lipit và prơtêin phân bố ở mặt ngồi màng

 Tính bất đối xứng cùa màng, tạo nên chất nền ngoại bào

- Có tính thấm chọn lọc, có khả năng điều
chỉnh vận chuyển các chất đi vào hay đi
ra tế bào tùy theo nhu cầu sống của tế
bào.

- Giúp trao đổi thông tin qua màng: thu
nhận các tín hiệu khác nhau nhờ các
prơtêin đặc trưng đóng vai trị là các thụ
quan màng

 Đáp ứng kịp thời các tác động đối với

các tác động của nhân tố môi trường
- Nhận diện tế bào lạ

- Kết nối với các tế bào trong mô
<b>2. Tế bào chất </b>

<i>- Nơi xảy ra mọi hoạt động </i>
<i>sống của tế bào</i>

<i>- Là khối dung dịch keo, nhớt </i>
<i>có tính chiết quang, chứa nhiều </i>
<i>cấu trúc phức tạp như các bào </i>
<i>quan </i>

- Gồm :

+ Ngoại chất (tế bào chất gần màng): mỏng hơn, độ nhớt cao
+ Nội chất (lớp tế bào chất bao quanh nhân): chứa các bào quan

<b>a. Ti thể (màng kép - hô hấp) </b>
<i>- Số lượng, vị trí của ti thể thay </i>
<i>đổi phụ thuộc vào điều kiện môi</i>
<i>trường và trạng thái sinh lí của </i>
<i>tế bào</i>

<i>- Ti thể chứa ADN dạng vịng, </i>
<i>ARN enzim và ribơxơm riêng </i>

- Gồm 2 màng, giữa là xoang

+ Màng ngồi trơn, là màng lipơprơtêin chứa nhiều prôtêin xuyên màng,
các kênh ion, enzim ( phôtpholipaza, xitôcrôm b …)

+ Màng trong phân nhánh, mọc sâu vào chất nền, tạo nên các mào răng
lược chứa các enzim hô hấp

+ Chất nền ti thể ( xoang trong), chứa nhiều thành phần khác nhau:

- Là nhà máy sản sinh ATP, cung cấp
năng lượng cho hoạt động sống của tế
bào

- Tạo ra nhiều sản phẩm tham gia có vai
trị quan trọng trong q trình chuyển hố
vật chất, trao đổi chất

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>nên ti thể có khả năng tự tổng </i>
<i>hợp cho mình 1 số loại prơtêin </i>
<i>cần thiết cho mình . Ti thể có </i>
<i>khả năng tự nhân đơi </i>

. Các enzim xúc tác chu trình Crep, ơxi hóa axit piruvic …
. Ribôxôm ti thể: thành phần gồm rARN và prôtêin

. ADN ti thể: dạng trần vòng, giống ADN của vi khuẩn
. Các dạng ARN của ti thể …

bào

- Trong ti thể có đủ các dạng ARN và
ribơxơm  có thể tự tổng hợp một số

prôtêin riêng cho ti thể

<b>b. Lục lạp (màng kép – quang </b>

hợp) - Được bao bọc bởi 2 màng lipôprôtêin và được phân cách bởi khe gian màng
- Chất nền strôma

. Chứa các hạt hình cầu là ribơxơm lục lạp và các hạt tinh bột kích
thước khác nhau

. Chứa ADN (trần, vòng), các loại ARN và ribôxôm, enzim xúc tác
các phản ứng trong khoang tối của quang hợp và các enzim khác.
. Hệ thống hạt hình mạng lưới: Gồm các hạt grana - được nối với
nhau bởi tấm gian hạt - gồm nhiều màng tilacôit chứa sắc tố

. Màng tilacôit: Trên bề mặt có hệ sắc tố và các hệ enzim sắp xếp
một cách trật tự

- Thực hiện quang hợp : tổng hợp chất
hữu cơ

- Trong lục lạp có đủ ARN, ribơxơm 

tự tổng hợp một số prơtêin riêng cho
mình

<b>c. Lưới nội chất</b> - Hệ thống các kênh, các túi, các bể chứa thơng với nhau hình thành mạng lưới ba chiều phức tạp, phân bố trong tế
bào chất và được giới hạn bởi màng lipôprôtêin

<b>- Lưới nội chất hạt ( Màng đơn</b>
có đính ribơxơm - vận chuyển
nội bào, tổng hợp prôtêin )

- Gồm các túi dẹp xếp song song thành nhóm, mặt ngồi màng có đính
các ribơxơm

- Tổng hợp các loại prơtêin và enzim

<b>- Lưới nội chất trơn ( Màng </b>
đơn – vận chuyển nội bào, tổng
hợp lipit, chuyển hóa cacbonat )

- Gồm các kênh hẹp nối với nhau và được phân bố khắp tế bào. Trên

màng chứa nhiều loại enzim, khơng chứa ribơxơm - Tham gia vào các q trình tổng hợp, tập trung và vận chuyển các chất khác
nhau, đặc biệt là lipit phức tạp, stêrôit,
glicôgen

- Tham gia vào sự tổng hợp và phân giải
glicôgen

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Khử độc tế bào, phân hủy chất độc
<b>d) Phức hệ Gơngi ( màng đơn </b>

– đóng gói, chế tiết các sản

phẩm prôtêin, glicôprôtêin )

- Là hệ thống gồm nhiều tấm màng kép, xếp song song, chồng lên nhau
theo hình cung, tạo thành các túi dẹp

- Gồm khơng bào lớn ( có màng bao bọc như bể chứa, kích thước khá
lớn) và khơng bào bé ( nằm ở phần cuối các bể chứa, có kích thước bé )

- Là nơi lắp ráp, đóng gói và phân phối
sản phẩm của tế bào.

- Là khâu trong dây chuyền sản xuất nội
bào

<b>e) Lizôxôm ( Màng đơn, dạng </b>
bóng – Tiêu hóa nội bào)

- Là bào quan dạng túi, bóng được giới hạn bởi màng lip6oprơtêin và
chứa các enzim thủy phân

- Enzim lizơxơm được hoạt hố từ pH axit

- Phân hủy các bào quan già, tế bào bị
thương tổn, phân hủy thức ăn…

<b>f) Không bào ( màng đơn, dạng</b>
bóng - tạo sức trương, dự trữ
các chất)

- Các bóng có kích` thước lớn, được giới hạn bởi màng lipơprơtêin tích

đầy nước, trong đó hịa tan các chất hữu cơ và các ion khoáng tạo nên áp
suất thẩm thấu cao

- Có vai trị quan trọng trong các hoạt
động sinh lí: sinh trưởng, cảm ứng hướng
động, hấp thụ, vận chuyển nước và muốn
khống, trao đổi khí qua khí khổng

- Chứa nhiều sắc tố quyến rũ côn trùng
thụ phấn  tham gia vào sự sinh sản của

thức vật có hoa

- Chứa đôc tố  bảo vệ

<b>g) Ribôxôm (Không màng - </b>

tổng hợp prơtêin) - Là bào quan có kích thước nhỏ bé, hình cầu, cấu trúc khơng phức tạp, nằm rải rác trong tế bào chất hoặc bám vào mặt ngoài một số lưới nội
chất và trên màng nhân

- Gồm 2 tiểu thể được cấu tạo chủ yếu từ prôtêin và rARN

- Là phân xưởng tổng hợp prôtêin

<b>h) Perơxixơm</b> - Là các bóng được bao bọc bởi màng lipơprơtêin

- Perơxixơm được hình thành từ mạng lưới nội chất trơn chứa enzim ơxi
hóa đặc trưng: catalaza

Chuyển hố glucơzơ, axit nuclêơtit ở

khâu oxi hố và khữ độc cho tế bào

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Phân bào ) bào (tạo thành bộ máy phân bào)
- Tái tạo lại cấu trúc của lộng và roi
<b>k) Khung xương tế bào</b> - Khung xương tế bào gồm hệ thống mạng sợi và ống prôtêin( vi ống, vi

sợi và sợi trung gian) - Duy trì hình dạng tế bào và neo giữ các bào quan
- Đảm nhận chức năng vận động

<b>3. Nhân tế bào</b> - Có hình câu hoặc hình bầu dục

<b>a) Màng nhân</b> - Màng nhân có cấu trúc khơng liên tục, gồm 2 lớp màng, trên màng
nhân có phân bố nhiều lỗ

+ Màng ngoài: Màng hướng về tế bào chất
+ Màng trong: Màng hướng về nhân

+ Các lỗ hình trụ, giúp nhân thông với tế bào chất, được gắn với nhiều
phân tử prơtêin

 vận chuyện tích cực và chọn lọc các chất ra vào nhân

- Phân lập, cách ly NST khỏi tế bào chất

 tạo điều kiện cho NST di truyển về 2

cực của tế bào

- Thực hiện chức năng trao đổi chất giữa
nhân và tế bào chất

- Vận chuyện tích cực và chọn lọc các
chất ra vào nhân

- Tham gia vào quá trình tổng hợp prơtêin
và chun chở các chất (màng ngồi nhân
đính nhiều ribôxôm)

<b>b) Chất nhiễm sắc</b>

Tế Bào Nhân Sơ Tế Bào Nhân Thực

Thường chỉ có 1 NST , ADN
khơng liên kết với histon ( ADN
trần, dạng vịng

Có nhiều NST, ADN phân thành
nhiều đoạn và kết hợp với histon.
NST có cấu trúc xoắn phức tạp

- Lưu trữ, bảo quản và truyền đạt thơng
tin di truyền:

- Điều hịa hoạt động của các gen thông
qua mức độ cuộn xoắn của NST.

- Giúp tế bào phân chia đều vật chất di
truyền vào tế bào con ở pha phân bào.
<b>c) Nhân con</b> Nhân con gồm prôtêin ( 80% – 85%) , ADN và rARN, Enzim ( ARN

pôlimeraza)

Lưu giữ thông tin di truyền, là trung tâm
điều hành , định hướng và giám sát sự
phát triển của tế bào

</div>

<!--links-->