Tài liệu THAO GIANG HAY- CAU DAC BIET

1
2
Trong các câu sau, câu
nào là câu rút gọn?
a) Mùa xuân đến rồi!
b) Ngày mai, tôi đi chợ.
c) Học ăn, học nói, học
gói, học mở.
d) Nam là học sinh giỏi.
Có nên sử dụng câu rút
gọn trong trường hợp dưới
đây không? Vì sao?
Thầy giáo gọi Nam lên bảng
kiểm tra bài cũ, Nam chần chừ
không muốn lên.
- Thầy: Em đã học bài cũ chưa?
-
Nam: Chưa.
=> Kh«ng, v× nãi nh­ vËy sÏ
dÉn tíi c¸ch nãi céc lèc,
thiÕu lÔ ®é víi thÇy gi¸o.

Ví dụ:
Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm tôi giật mình.

Em tôi bước vào lớp. ( Khánh Hoài)

? Câu Ôi, em Thuỷ có cấu tạo như thế nào?
A.Đó là một câu bình thường, có cả chủ ngữ và vị ngữ.

B. Đó là một câu rút gọn, lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ.
C. Đó là một câu không thể có chủ ngữ và vị ngữ.
C
? Có thể thêm chủ ngữ và vị ngữ vào câu đó được không?
- Không

- Câu: Ôi, em Thuỷ
=> Không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ, vị ngữ

=> Đó là câu đặc biệt.
CN VN
VNCN
Lời gọi tên
Là một tiếng kêu ngạc nhiên


- Câu đặc biệt là loại câu không cấu tạo theo mô hình chủ
ngữ - vị ngữ.
Bài
tập
nhanh
Tìm câu đặc biệt trong các ví dụ sau:
1. Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ
của bác tài Phán từ từ trôi. (
Nguyên Hồng)

2. Đoàn người nhốn nháo lên. Tiếng reo. Tiếng vỗ tay.

( Nam Cao
)

3. Trời ơi! Cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa.
(
Khánh Hoài)

4. An gào lên: - Sơn! Em Sơn! Sơn ơi!
- Chị An ơi!
Sơn đã nhìn thấy chị.
( Nguyễn Đình Thi)


Phân biệt
câu rút gọn
Và câu đặc biệt?
Thảo luận nhóm

- Cấu tạo theo mô hình chủ
ngữ, vị ngữ nhưng lược bớt
một số thành phần.
- Dựa vào ngữ cảnh có thể
khôi phục lại thành phần đã
lược bỏ.
Câu đặc biệt
Câu rút gọn
- Cấu tạo không theo mô
hình chủ ngữ, vị ngữ.
- Không thể khôi phục lại
thành phần đã lược bỏ.
Ví dụ
Ví dụ
-

Anh gặp chị ấy bao giờ?
-
Một đêm mùa xuân!
Khôi phục:
- Tôi gặp chị ấy vào một đêm
mùa xuân
Một đêm mùa xuân. Trên
dòng sông êm ả, cáI đò cũ
của bác tài Phán từ từ trôi.
-> Không thể khôi phục chủ
ngữ và vị ngữ