Bài giảng Vật lý 9 bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Gv:Nguyễn văn Khoa

1



I-CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở XE ĐẠP
II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
III- HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
IV- VẬN DỤNG
V- CỦNG CỐ- DĂN DÒ

I- CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở
XE ĐẠP
Trong đinamo có một nam châm và cuộn dây có thể
quay quanh trục .


núm
Trục quay

Lõi sắt non

N

S

Nam châm

Cuộn dây

Bóng đèn


Khi quay núm của đinamơ
thì nam châm quay theo và
đèn sáng

SN NNS N N
S


II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN

1. Dùng nam châm vĩnh cửu
a.Thí nghiệm 1

C1: Cho 1 điện kế mắc vào hai đầu của 1 khung dây và
1 thanh nam châm vĩnh cửu. Bố trí thí nghiệm như hình
sau để tìm hiểu xem dịng điện xuất hiện trong khung
:dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây


Điện kế

S

N

Khung dây

0


TH1: di chuyển nam châm lại gần
cuộn dây

S

N

0


TH2: đặt nam châm đứng yên trước
cuộn dây

S

0

N


0

TH3:đặt nam châm nằm yên
trong cuộn dây

S

N


TH4:di chuyển nam châm ra
xa cuộn dây

S

0

N


II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN

Vậy, trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng
khi :
- Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
- Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.


TN2:nếu để nam châm đứng yên và
cho cuộn dây chuyển động lại gần nam
châm

S

N

0

TH: Cuộn dây chuyển
động ra xa nam châm

S

0

N


II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DỊNG ĐIỆN

C2

Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đúng
yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa
nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dịng điện


II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DỊNG ĐIỆN
b. Nhận xét1:
Dịng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa
một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó
hoặc ngược lại


II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG
ĐIỆN

2. Dùng nam châm điện
a. Thí nghiệm 3:
C3: Đặt một nam châm điện nằm yên trước khung dây dẫn có
mắc một điện kế. Bố trí thí nghiệm như hình sau, hãy làm
thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới
đây xuất hiện dòng điện làm quay kim điện kế


0

Nam châm điện

Lõi sắt


TH1: trong khi đóng mạch
điện của nam châm điện

0


TH2: khi dòng điện đã
ổn định

0


TH3: trong khi ngắt mạch
điện của nam châm điện

0


TH4: sau khi ngắt
mạch điện

0


II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
b. Nhận xét 2:

Dịng điện xuất hiện ở khung dây dẫn kín trong thời gian
đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời
gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.


III- HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

Dòng điện xuất hiện như trên gọi là dòng điện cảm
ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là
hiện tượng cảm ứng điện từ


C4: Làm thí nghiệm như trên nhưng
lần này cho nam châm quay quanh một
trục thẳng đứng thì có hiện tượng gì
.xảy ra trong cuộn dây

0