Van 7 tiet 34 chi tiet Xa ngam thac nui Lu

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>Ngày soạn : 24/10/2010</b></i>

<i><b>Ngày dạy : 25/10/2010 Bµi 9 TiÕt 34 </b></i>

<b> Văn bản: Xa ngắm thác Núi L</b>
<b> ( LÝ B¹ch)</b>

<b>A. Mục tiêu cần đạt : </b>
<b>1. Kiến thức :</b>

- Vận dụng đợc những kiến thức đã học về văn miêu tả và văn biểu cảm
để phân tích đợc vẻ đẹp của thác Núi L , qua đó hiểu đợc vẻ đẹp của thác Núi
L, Qua đó hiểu đợc tâm hồn lãng mạn, tình cảm độc đáo ca Lớ Bch.

<b>2. Thỏi : </b>

- Bớc đầu có ý thức và biết sử dụng phần dịch nghĩa trong việc phân tích
tác phẩm và phần nào trong việc tích lũy vốn từ Hán Việt.

<b>3. kĩ năng :</b>

- Rốn k năng đọc diễn cảm, phân tích thơ thất ngơn tứ tuyt.

<b>B. Chuẩn bị : </b>

- Thầy : Giáo án, máy chiếu, tranh ảnh
- Trò : Đọc và soạn bµi tríc ë nhµ.

<b>C. Tiến trình bài dạy : </b>

<b>1. ổn định :</b>

<b>2. KiĨm tra bµi cị : ( M¸y chiÕu)</b>

<b>Câu 1</b> : Đọc thuộc lịng và diễn cảm bài thơ Bạn đến chơi nhà và phát biểu
cảm nhận của em sau khi học bài thơ ?

<b>Câu 2</b> : Nhận xét về hai bài thơ Qua Đèo Ngang và Bạn đến chơi nhà nhận xét
nào đúng ?

a. Hai bài thơ đều viết bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

b. Hai bài thơ đều diễn tả tình bạn thân thiết, gắn bó của những tâm hồn tri âm,
tri kỉ

c. hai bài thơ đều kết thúc bởi ba từ Ta với ta nhng nội dung thể hiện của mỗi
bài lại hoàn toàn khác nhau

<b>3. Bài mới : ( Máy chiếu)</b>

* Vo bi : GV cho HS quan sát bức tranh <i>thác núi </i>! Trớc vẻ đẹp của phong cảnh này

em có cảm nhận gì khơng ? Vẻ đẹp của TN ln là đề tài, là nguồn cảm hứng cho các

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Nguyễn Khuyễn ... và Lý Bạch cũng vậy, ông đã gửi gắm những cảm xúc của mình

vào bài thơ và có cảm nhận nh thế nào trớc vẻ đẹp lung linh mn màu cuả TN?

Chóng ta sÏ cïng nhau tìm hiểu bài thơ Xa ngắm thác núi L !

<b>Hoạt động của thầy</b> <b>Hoạt động của trò</b> <b>Nội dung cn t</b>

? HÃy nêu những nét cơ bản về

TG Lý B¹ch?

?Vì sao Lí Bạch đợc mệnh danh
là <i><b>Thi tiên ?</b></i>

<b>* Máy chiếu</b> : Lí bạch là nhà thơ
đời Đờng rất nổi tiêng. Ơng tính
tình phóng khống, văn hay, võ
giỏi, thích rợu đi nhiều, làm thơ

rất nhanh và rất hay.Tâm hồn thơ

t do, ho phúng ông có nhiều bài
thơ rất hay về thiên nhiên, TY,
tình bạn đợc ngời đời mệnh danh
là tiên thơ ( ông tiên làm thơ) BT
này là một trong những BT tiêu
biểu về đề tài TN của ông

<b>* Máy chiếu</b>: QS vào VB hÃy cho
biết:

? Văn bản thuộc thể thơ nào ?
Đặc điểm của thể thơ này?

? Em ó hc bi th no thuộc thể

thơ này? ( Sông nui nớc nam)

* GV gợi : Đối với phiên âm chữ
Hán đọc chính xác từng từ, giọng
phấn chấn, hùng tráng, ngợi ca ..
nhịp 4/3 or 2/2/3 !

GV đọc mẫu !

? Gi¶i thích : L sơn, Hơng Lô ?

? Xỏc nh PTB của văn bản
này là gì ?

- HS dùa vµo chú thích
SGK

- HS khác bổ sung và
nhận xét

- HS: Thể thơ thất ngôn

tứ tuyệt ĐL

- Bài thơ có 4 câu , mỗi
câu có bảy chữ, chữ thứ
bảy của câu 1,2,4 cùng
vần (vần chân), thờng có
4 phần (khai, thõa,
chun, hỵp)

- 3 HS đọc diễn cảm
- HS khác nhận xét !
- HS dựa vo SGK gii

thích!

- L sơn (núi L) là tên một
dÃy núi ở tỉnh Giang Tây
- Hơng Lô : Là tên 1 ngọn
núi cao ở phía Tây Bắc
của d·y nói L

- PTB§ : MT + BC

- Nói L

<b>I. Đọc </b><b> Tìm hiểu chung</b>
<b>1. Tác giả:</b>

- Lý Bch (701 - 762) là 1
trong những nhà thơ lớn
nhất đời Đờng - TQ
- Ông tính tình phóng
khống, văn hay

- Ngời đời gọi ơng l <i>tiờn </i>

<i>thơ</i>

<b>2. Tác phẩm</b> <b>: </b>

- Thể thơ : TNTT ĐL

<b>3. Đọc, giải nghĩa từ khó</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

? Sự vật nào đợc MT ở BT
này ?

? Tríc cảnh thác hùng vĩ TG
bày tỏ điều gì ?

? Nh vËy cã mÊy néi dung trong
VB nµy ?

? Nhận xét về bức tranh trong
SGK với nội dung của BT này ?
? Căn cứ vào đầu đề của bài thơ
và câu thứ hai, xác định vị trí
đứng ngắm của tác giả?

? Vị trí đó có lợi thế nh thế nào
trong việc phát hiện những c
im ca thỏc nc?

<b>* Máy chiếu</b>: theo dõi câu thơ
đầu

? Cõu th th nht miờu t cnh
gỡ? Cảnh HL có đặc điểm gì?

<b>* M¸y chiÕu:</b>

? Xác định mối quan hệ nhân quả
của 2 từ “chiếu” và từ “sinh”

? Vì sao khói lại có màu đỏ tía?

? Các chi tiết đó nằm trong mối
quan hệ nhân – quả và gợi nên
một cảnh tợng ntn của nỳi Hng

- Tình cảm, cảm xúc với
thác nớc

- 2 nội dung: Cảnh thác

núi L và tình cảm của Tg
trớc cảnh thác này.

- Ch minh ha c cnh
thỏc nc.

-Dao : xa ; vọng : ngắm
- Nhìn ng¾m tõ xa

- Dễ phát hiện đợc vẻ đẹp
của tồn cnh

- HS quan sát và phát

hiện

- Cnh Hng Lụ: mặt trời
chiếu núi Hơng Lơ sinh
làn khói tía, hình dáng núi
Hơng Lơ khói mù mịt bao
trùm đỏ tía.

- Câu thơ nêu MQH nhân
quả: điều này dẫn đến
điều kia: khói có từ trớc,
từ sinh cho ta hiểu dờng
nh khi ánh mặt trời xuấ
hiện mọi vật sinh sụi ny
n sng ng

- Hơi nớc fản quang ánh
mặt trời trở thành màu tía
rực rỡ kì ảo

- HS ỏnh giỏ!

<b>II. Tìm hiểu văn bản</b>
<b> 1. Cảnh thác núi L </b>

* Vị trí đứng ngắm từ xa :
dễ phát hiện c v p ca
ton cnh

<b>Câu 1 :</b>

<i><b>Nhật chiếu Hơng Lô sinh </b></i>
<i><b>tử yên</b></i>

- Nắng mặt trời -> sinh khói
tÝa

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

L« ?

*GV : Câu thơ đầu vẽ ra 1 bức
tranh đẹp với mây trắng trên núi
cao đợc phản chiếu bởi ánh nắng
mặt trời tạo nên sắc tím huyền ảo.
? Nếu so sánh bản fiên âm với
bản dịch thơ có cịn ngun nghĩa
nữa ko? mất đi chữ nào?

*GV : Cha thÓ hiƯn hÕt c¸i hay
đây là cái khó khăn của các dịch

gi c bit là dịch thơ. “<i>sinh tử</i>

<i>yên</i>” - (sinh ra khói màu đỏ tía)

-> thể hiện sự sống động, vận
động trong ý thơ -> Cảnh sắc đợc
giao thoa ,bởi ánh nắng mặt trời
nh chủ thể tạo sự đa chiều, đa
diện, đa màu sắc cho bức tranh và
tất cả nh đang sinh sôi , nảy nở,

thật lung linh , kì ảo.

? Hình ảnh đợc miêu tả ở câu này
đã tạo nền cho việc miêu tả ở ba
câu sau nh thế nào?

? Tâm điểm của bức tranh đợc thể
hiện là cảnh nào ? Trong câu thơ

nµo ? <b>( Máy chiếu )</b>

? Em hiểu <i><b>bộc bố, quải</b></i> là nh thế

nào ? <b>( Máy chiếu )</b>

? Vì ngắm nhìn từ xa nên tác giả
nhìn thấy thác nớc nh thÕ nµo?
? Em h·y ph©n tÝch sù thành
công của tác gi¶ trong viƯc sư

- Mt ch <i>sinh</i> ó lm

giảm đi ko khí huyền ¶o

- Tạo phông nền làm cho
vẻ đẹp thác nớc đợc miêu
tả trong ba câu sau vừa
nh có cơ sở hợp lý, vừa
thêm lung linh huyền
ảo-> mợn ngọn Hơng Lụ

t thỏc nỳi L

- Cảnh thác nớc
- Câu thơ thứ 2
- HS trả lời

- Thác nớc trên núi chảy
xuống nhìn xa nh một
tấm vải treo dọc buông rñ
xuèng.

- TG biến dòng thác từ
trạng thái động sang trạng
thái tĩnh thể hiện vẻ đẹp

<b>C©u 2 :</b>

<i><b> Dao khan béc bè quải tiền</b></i>
<i><b>xuyên.</b></i>

-> Cnh thỏc nc t trờn cao
xuống giống nh một
dịng sơng treo trớc mặt

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

dơng tõ <i><b>qu¶i</b><b> </b></i>

? So với bản fiên âm thì bản dịch
thơ có gì thay đổi? Sự lợc bớt này
có ảnh hởng đến ý nghĩa của câu
thơ ko?

? Theo em, dßng thác nh một dải

lụa <i>treo</i>là h/ả th¬ ntn (hay

khơng, hợp lí khơng, vì sao) ?
GV: Tồn bức tranh đợc miêu
tả:Đỉnh núi có khói tía bay mịt
mù, phía dới chân núi dịng sơng
đang chảy, khoảng giữa là thác
n-ớc treo cao nh dải lụa.Quả thực là
một cảnh đẹp huyn o.

? Nếu nh câu thơ thứ hai là cảnh
tĩnh của thác thì 2 câu sau miêu tả

thác ntn --> <b>( Máy chiếu )</b>

? Em hÃy giải nghĩa từ “phi lu”,
“trùc”, “ tam thiªn xÝch”

? Tác dụng của từ “phi”? , ta có
thể thay từ “phi” bằng từ ,
chy c ko?

? Câu thơ Nớc bay thẳng xuống
ba nghìn thớc là cảnh tợng ra
sao?

? Câu thơ này miêu tả thác nớc ở

phơng diện nµo?

<b> </b>

*GV : Khi đến gần cái tráng lệ đã
thành cái kì vĩ, cái tĩnh trở về với
cái động vốn có của nó. Nhng ko
vì thế mà trí tởng tợng hết bay

tr¸ng lƯ

- Bản dịch thơ lợc bớt từ

<b>quải</b> ( treo) khiến h/a

dòng thác trở nên mờ
nhạt, ảo ảnh dải ngân hà ở
câu cuối cũng trở nên
thiếu cơ sở

- Hợp lí vì dịng thác đợc
ngắm từ xa, thác tuôn
chảy khơng ngừng, trắng
xố tởng nh dịng trắng ấy
bất động

- Phi lu (bay, chảy) trực
(thẳng) tam thiên xích
( ba nghìn thớc- rất cao)
- Gợi tả sự mãnh liệt của

thác nớc, ko thể thay đc vì
nó ko nói lên đc tốc độ
chảy nhanh, mạnh nh từ
“phi”

-Từ tĩnh (quải) chuyển
sang động (phi, trực)
không chỉ mt thác nớc mà
cịn giúp ngơì đọc hình
dung đợc đỉnh núi cao và
thế dốc đứng của nó.

<b>C©u 3 :</b><i> Phi l u<b> trực há tam</b></i>
<i><b>thiên xích</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

bng. Xúc cảm nhà thơ chuyển
đổi mạnh mẽ. Từ xa nhìn lại là sự
ngỡng mộ, giờ đến gần ngớc mắt
trông lên mà chống ngợp, bàng
hồng: trớc cảnh thác đổ xuống từ
hàng nghìn thớc. -> Cảnh tợng
mãnh liệt, kì ảo của thiên nhiên.

? ở câu cuối TG đã diễn tả, tởng

tỵng ra một cảnh tợng ntn về thác
nớc ? Từ nào diễn tả điều ấy ?

<b>( Máy chiếu)</b>

? Ngh thut đợc sử dụng ở câu
thơ này là gì?

<b>* Máy chiếu</b>: Ngân hà là một dải
màu sáng nhạt, gồm những vì tinh
tú nhấp nháy, vắt ngang bầu trời
những đêm mùa hạ -> dịng sơng
tởng tợng. Nh vậy ở câu thơ cuối,
vì bị chống ngợp, nên cảm tởng
thực mà nh mơ, nh huyền ảo, thần
tiên. Tình cảm đã lấn át lí trí
“Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên”.
Đó là trí tởng tợng phong phú,
bay bổng kì diệu, là cách nói
phóng đại để thể hiện tầm vóc vũ
trụ hồnh tráng, lớn lao.

? C¶m nhËn chung của em về bài
thơ này?

? Theo em để tạo đợc cảnh trí
thiên nhiên sinh động nh thế tác
giả cần có năng lực miêu tả nào?
? Thái độ của nhà thơ trớc cảnh

- Thác nớc nh một vật
treo lơ lửng khiến ngời ta
liên tởng đến dải Ngân
Hà tởng thác nớc nh con
sông ngân h ri xung.

- HS ỏnh giỏ

- Tài quan sát

- Trí tởng tợng mÃnh liệt

Câu 4 :

Nghi thị Ngân Hà lạc cửu
thiên.

- Bng ngh thut phúng i
liờn tng độc đáo. Từ “lạc”
có tính gợi hình cao khiến
cái vơ lí trở thành chân thực,
tự nhiên.

=> c¶nh nói L và dòng thác
thật hùng vĩ , mĩ lệ vừa tràn
đầy sức sống vừa lung linh,
huyền ảo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

p đó NTN?

? Nhà thơ đã làm nỏi bật những
đặc điểm gì của thác nớc?

? Điều đó cho ta thấy đợc những
nét gì trong tâm hồn và tính cách
nhà thơ Lí Bạch?

? Nêu đặc sắc nghệ thuật của bài
th?

? Nội dung chủ yếu của văn bản
này?

? Qua vb này em hiểu gì về mối
quan hệ giữa cảnh và tình trong
thơ cỉ?

Gọi HS đọc to ghi nhớ 112 ?

<b>* M¸y chiÕu</b>

HS lùa chän

- TÝnh chÊt mÜ lƯ hïng vÜ
vµ kú diÖu

- Nhạy cảm và thiết tha
tr-ớc vẻ đẹp rực rỡ, phi
th-ờng của TN, mãnh liệt,
hào phóng.

- Tình gắn bó với cảnh.
Trong cảnh có tình, trong
tình có cảnh.

<i><b>Đáp án B</b></i>

-Trân trọng, ca ngợi

- Tỡnh yờu thiờn nhiờn đằm
thắm, tính cách hào phóng
mạnh mẽ.

<b>III. Tỉng kÕt</b>
<b>1. NghƯ tht:</b>

- Tả từ tĩnh sang động, tả
bằng trí tởng tợng mãnh liệt,
hình ảnh thơ phi thờng.
- Kết hợp MT v BC.

<b>2. Nội dung</b> <b>: </b>

- Miêu tả cảnh tợng TN
tráng lệ, huyền ảo

- Tỡnh ngi m say.

<b>3. Ghi nhí</b> <b>: (112)</b>
<b>IV. Lun tËp : </b>

Chọn ý đúng nhất nói về vẻ
đẹp của bức tranh núi L?

A- Hiền hòa thơ mộng
B- Tráng lệ kỳ ảo.

C- Hùng vĩ tĩnh lặng.
D- Êm đềm thần tiên

<b>D. Cñng cè</b>.

? Qua đặc điểm cảnh vật đợc mt ta có thể thấy những nét gì trong tâm hồn và tính cách
nhà thơ

H. - Tình yêu thiên nhiên đất nớc tha thiết , đắm say.

- Tính cách hào phóng mạnh mẽ và một tâm hồn nhạy cảm,tinh tế, phóng khoáng.

<b>E. HDVN: </b>

- Đọc thêm bài Phong Kiều dạ bạc

- c thuộc lòng bài thơ(cả phiên âm và dịch nghĩa).
- Nắm đợc nội dung ý nghĩa của văn bản.

</div>

<!--links-->