CHẤT sử THI TRONG TRUYỆN NGẮN của JACK LONDON

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN
––––––––––––––

NGUYỄN THỊ THU TRANG

CHẤT SỬ THI TRONG
TRUYỆN NGẮN CỦA JACK LONDON

LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC
Chuyên ngành: Văn học nƣớc ngoài
Mã số: 60 22 02 45

Hà Nội - 2012


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1
2. Lịch sử vấn đề ........................................................................................ 2
3. Phạm vi nghiên cứu................................................................................ 6
4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 6
5. Đóng góp của đề tài ............................................................................... 6
6. Cấu trúc luận văn ................................................................................... 7
CHƢƠNG 1: CẢM HỨNG NGỢI CA HÙNG TRÁNG ........................ 8
1.1. Xung đột hoành tráng trong truyện ngắn Jack London .............. 8
1.1.1. Xung đột giữa con người với tự nhiên ...................................... 12
1.1.2. Xung đột giữa con người với con người ................................... 17
1.2. Tính chất trang nghiêm từ ngơi kể .............................................. 26
1.2.1. Tính trang nghiêm của người kể chuyện ở ngơi thứ ba............. 28
1.2.2. Tính chân thực của người kể chuyện ở ngôi thứ nhất ............... 31

1.2.3. Giọng điệu sử thi hồnh tráng ................................................. 34
CHƢƠNG 2: HÌNH TƢỢNG CON NGƢỜI SỬ THI .......................... 38
2.1. Ngƣời anh hùng đơn độc trong truyện ngắn Jack London ........ 40
2.1.1. Người anh hùng đơn độc và chiến thắng .................................. 42
2.1.2. Người anh hùng đơn độc thất bại ............................................. 48
2.2. Con ngƣời mang bản năng sống bất diệt .................................... 52
2.2.1. Bản năng sống với khao khát tự do .......................................... 52
2.2.2. Khao khát sống bằng tình yêu cuộc sống ................................. 56
2.3. Con ngƣời với tấm lòng cao cả .................................................... 58
CHƢƠNG 3: KHÔNG GIAN SỬ THI .................................................. 64


3.1. Không gian lạnh lẽo, hoang sơ phƣơng Bắc................................ 66
3.1.1. Cảm hứng sử thi bất tận từ không gian hoang sơ ..................... 66
3.1.2. Những mối nguy hiểm màu trắng ............................................. 68
3.1.3. Nỗi ám ảnh của sự im lặng chết chóc ....................................... 71
3.2. Không gian biển cả phƣơng Nam ................................................ 75
3.2.1. Biển cả – Không gian hoang sơ, tráng lệ ................................. 76
3.2.2. Biển cả – chốn “hoang dã” đậm chất sử thi phương Nam ....... 79
3.3. Không gian xã hội đối chọi khốc liệt ........................................... 86
3.3.1. Không gian tranh đấu của những con người khát khao tự do ... 88
3.3.2. Những cuộc đấu tranh mang màu sắc sử thi ............................ 93
KẾT LUẬN ............................................................................................. 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................... 102


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Jack London sinh ngày 12 tháng 1 năm 1876 tại San Francisco, Hoa
Kì. Cái tên Jack London được biết đến khi tác phẩm Con trai của sói (The

Son of the Wolf) ra đời năm 1900, từ đó, với những đóng góp về văn
chương của mình, giới văn học ghi nhận Jack London như một gương mặt
xuất sắc cho nền văn học Mỹ hiện đại cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
Sự nghiệp văn học của ông thành công ở cả mảng tiểu thuyết và
truyện ngắn với những tác phẩm tiêu biểu như Tiếng gọi nơi hoang dã (The
Call of the Wild) (tiểu thuyết), Nanh trắng (White Fang) (tiểu thuyết), Gót
sắt (The Iron Heel) (tiểu thuyết), Tình yêu cuộc sống (Love of Life) (truyện
ngắn), Sự im lặng màu trắng (The White Silence) (tập truyện ngắn)…
Trong đó, truyện ngắn của Jack London để lại ấn tượng sâu sắc trong
tâm trí người đọc khắp thế giới bởi sự hấp dẫn, lý thú, cùng giọng văn nhẹ
nhàng, giản dị, và quan trọng hơn cả là ý nghĩa, triết lý sống mà câu chuyện
để lại. Sự vùng dậy mạnh mẽ, ý chí kiên cường cùng khát vọng sống mãnh
liệt đã tạo cho nhân vật của ông một đặc tính rất riêng, đó là chất anh hùng.
Cùng với hồn cảnh đặc thù, những người hùng này trở nên đẹp đẽ và đáng
ca ngợi như những người hùng của sử thi. Cũng bởi vậy, truyện ngắn của
Jack London mang tính chất sử thi vô cùng đậm nét, từ cảm hứng ngợi ca,
đến những con người anh hùng, cùng với đó là những khơng gian khắc
nghiệt mang tính sử thi để tạo nên những người anh hùng một cách hoàn
thiện, đẹp đẽ nhất.
Các tác phẩm của Jack London không chỉ cho người đọc cảm nhận
và khâm phục những con người đã cố gắng chiến thắng tự nhiên, chiến
thắng cái chết, chiến thắng chính bản thân mình để sống, mà cịn là bài học

1


về lịng dũng cảm, ý chí kiên cường và khát vọng sống mãnh liệt của con
người trước mọi khó khăn, gian khổ.
2. Lịch sử vấn đề
Tiếng Việt

Có thể nói, tác phẩm của Jack London ở Việt Nam là rất nhiều, tuy
nhiên số lượng học giả nghiên cứu về ông vẫn cịn rất ít ỏi. Dẫu vậy, những
cơng trình nghiên cứu về Jack London từ trước đến nay đa phần được đánh
giá là có ý nghĩa thiết thực và là nguồn tư liệu xác đáng, tin cậy cho việc
nghiên cứu, tìm hiểu về ơng. Có thể kể ra như:
Cuốn Tác gia văn học Mỹ của Lê Đình Cúc đã có những giới thiệu
rất kỹ lưỡng về Jack London, trong đó, chủ yếu tác giả khẳng định “Với
Jack London, văn học Mỹ bắt đầu một dịng mới: Dịng văn học vơ sản.”
Tác giả đã gọi Jack London là nhà văn Mỹ vô sản đầu tiên của nước Mỹ.
Bởi cuộc đời Jack London nằm trọn trong một thời kỳ lịch sử đó là thời kỳ
chủ nghĩa tư bản bộc lộ hết mọi nhược điểm của nó. Thấu hiểu những cơ
cực của con người tận cùng xã hội, Jack London đã có những trang viết rất
xúc động như trong Gót sắt (The Iron Heel), Thung lũng ánh sáng (The
Valley of the Moon), Đám người trong vực thẳm,… Và cuối cùng, tác giả
khẳng định, công lao của Jack London trước hết là suốt đời phấn đấu không
biết mệt mỏi để tuyên truyền cho một lý tưởng tiến bộ bằng cuộc đời và các
tác phẩm của mình. Ngồi ra, bài viết, Jack London và cuộc đấu tranh giai
cấp, đấu tranh dân tộc in trên Tạp chí Văn học cũng đề cập rất nhiều đến
vấn đề này trong các sáng tác của ơng.
Tiếp đó, Lê Đình Cúc trong cuốn Văn học Mỹ – Mấy vấn đề về tác
giả cũng đã nêu được đặc điểm cơ bản trong tác phẩm của Jack London, đó
là những mâu thuẫn. Chính những mâu thuẫn này trở thành hướng phát
triển chủ đạo trong các tác phẩm của ơng. Đó là mâu thuẫn giữa con người

2


với thiên nhiên, con người với con người,… Từ đó, tác giả khẳng định rằng
chính cuộc đời sóng gió cơ cực của nhà văn đã tác động rất lớn đến các tác
phẩm của nhà văn.

Cuốn Văn học Mỹ của Lê Huy Bắc đã khái quát rất kỹ lưỡng về cuộc
đời và sự nghiệp của Jack London. Trong đó, tác giả đã nghiên cứu sâu
nghệ thuật xây dựng xung đột trong truyện ngắn của Jack London và tập
trung tìm hiểu những dấu vết ngụ ngôn trong các sáng tác của ông. Khai
thác xung đột trong các tác phẩm của mình góp phần vô cùng quan trọng
trong thành công của Jack London, ngoài văn phong hoành tráng, bay bổng
hay cốt truyện ly lỳ… Được mệnh danh là bậc thầy của xung đột, Jack
London đã khiến cho nhân vật của mình thể hiện tính cách, nội tâm một
cách điển hình nhất, rõ ràng nhất. Cùng với đó, dấu vết ngụ ngơn cũng trở
thành nét độc đáo của nghệ thuật truyện Jack London. Với việc mượn con
vật, đồ vật để giáo huấn con người, Jack London đã tạo nên trong tác phẩm
của mình những giá trị nhân văn cao cả, để cao thiên hướng đạo đức, và đó
cũng là lý do tác phẩm của ông luôn được độc giả và giới nghiên cứu đón
nhận nồng nhiệt. Cơng trình này đã gợi mở rất nhiều những điều lý thú
trong các sáng tác của Jack London, đồng thời trở thành tư liệu quý giá để
nghiên cứu về tác gia này.
Trong cuốn Phê bình – Lý luận văn học Anh – Mỹ, tác giả Lê Huy
Bắc đã sưu tầm và giới thiệu một cách cụ thể hơn về các tác giả, tác phẩm
văn học Anh, Mỹ trong đó có Jack London với tiêu đề “Tiếng gọi nơi
hoang dã”. Trong cuốn sách này, vấn đề về Jack London được tác giả khai
thác dựa trên tác phẩm “Tiếng gọi nơi hoang dã” – một kiệt tác trong giai
đoạn sáng tác ban đầu của nhà văn, là cuốn sách thành công nhất, phổ biến
nhất trong sự nghiệp của ông và thu hút lượng độc giả khổng lồ. Câu
chuyện về Buck – chú khuyển siêu cẩu của Jack London thực sự làm cho

3


người đọc ngưỡng mộ, như một áng văn lãng mạn vùng hoang vu, bất chấp
sự nghiêm khắc của những ẩn dụ mà cuốn sách thể hiện. Tài nghệ điêu

luyện của Jack London thể hiện ở việc kể một câu chuyện sinh động và
chân thực, khiến cho người đọc hoàn toàn thỏa mãn với kết quả của nó. Và
điều đó khẳng định rõ hơn chỗ đứng của Jack London trong lòng độc giả,
khiến Jack London luôn trở thành đề tài hấp dẫn cho giới nghiên cứu và
nhiều thế hệ bạn đọc.
Ngoài ra, những bài viết của Lê Huy Bắc như “Nghệ thuật xây dựng
cốt truyện xung đột trong tác phẩm của Jack London”, “Cõi hoang sơ trong
“tiếng gọi nơi hoang dã” của Jack London”, “Truyện ngắn Mỹ thế kỉ XIX”,
“Truyện ngắn Châu Mỹ”, … đăng trên tạp chí Nghiên cứu châu Mỹ;
“Truyện ngắn Mĩ đương đại” trên Tạp chí Văn học nước ngồi, “Dấu vết ngụ
ngơn trong Lănđơn” Tạp chí Văn hóa Dân gian cũng là những tài liệu hết
sức quý giá và phong phú góp phần tích cực cho những cơng trình nghiên
cứu sau này cho nhiều học giả.
Tác giả Nguyễn Trọng Đức trong bài nghiên cứu “Nghệ thuật xây
dựng tình huống truyện trong truyện ngắn Jack London” đã chỉ ra sự phong
phú đa dạng và hiệu quả nghệ thuật của tình huống truyện được Jack London
sử dụng trong kho tàng truyện ngắn của mình. Bao gồm tình huống xung
đột, tình huống thử thách, và tình huống ngẫu nhiên. Trên cơ sở đó tác giả
bài báo đi đến sự khẳng định: nghệ thuật xây dựng tình huống truyện là một
đặc điểm nổi bật trong thi pháp nghệ thuật truyện ngắn của Jack London.
Tác giả Nguyễn Kim Anh trong luận văn tiến sỹ Thiên nhiên đặc
trưng trong thi pháp tiểu thuyết của Jack London cũng có những nghiên cứu,
tìm hiểu tỉ mỉ về thiên nhiên trong tác phẩm của Jack London, đồng thời có
những nhận định chính xác thể hiện sự công phu trong nghiên cứu về nhà
văn này.

4


Tiếng Anh

Trong cuốn The Cambridge History of American Literature, tác giả
William Peterfield Trent đã khẳng định, thời kỳ mà tác phẩm đầu tay của
O.Henry và Jack London là giai đoạn cuối của lịch sử truyện ngắn. Là thời
kỳ các tạp chí, sách giáo khoa và các chuyên đề đại học dường như “dâng
hiến hết mình cho truyện ngắn” [69, tr.1373]. Tác giả cũng khẳng đinh, văn
chương ban đầu mang tính quý tộc, được viết cho số ít những người tao
nhã. Văn chương về sau mang tính dân chủ, được viết cho đám đơng.
“London mang đến cho đám đơng những gì họ yêu cầu, mỗi một cảm xúc
ông cảm nhận được bên dưới thế giới bạo tàn đã ban phát cho ông và ông
đã bán tác phẩm rất chạy” [69, tr.1374]. Ông tạo được dấu ấn quyền lực –
ông chỉ viết về chuyện anh hùng chốn hoang dã nơi đó bản thân ơng là một
phần rộng lớn; ơng có cảm hứng mãnh liệt với sự kì lạ và hoang dã tại
những vùng đất chưa từng được biết đến ở thời điểm bây giờ. Đây cũng là lý
do chúng tôi chọn nghiên cứu về truyện ngắn Jack London, bởi sức hấp dẫn,
lôi cuốn trong truyện ngắn của ông luôn là đề tài hấp dẫn cho mọi thế hệ
nghiên cứu văn học.
Cuốn The American Tradition in Literature (10th Edition), tác giả
Goerge Perkins nhận định rằng, đầu thế kỷ XX, Jack London xuất hiện như
một hiện tượng mới của văn học, thu hút lượng độc giả khổng lồ mà khơng
ít nhà văn mong muốn. Tác giả nhấn mạnh rằng, cơn sốt vàng [67, tr.1338]
đối với Jack London như một cơ hội để ông kiếm sống bằng chính trí tuệ,
tài năng văn chương chứ khơng phải bằng lao động chân tay. Cùng với
những kinh nghiệm và những quan sát thực tế vùng phương Bắc, ông đã
cho ra đời hàng loạt những tác phẩm mang lại cho ông danh tiếng trên văn
đàn thế giới.

5


Cuốn The Norton Anthology of American Literature, tác giả Nina

Baym lại một lần nữa khẳng định ảnh hưởng của cơn sốt vàng Klondike
(1897-1898) [45, tr.972] đối với cuộc đời văn chương của Jack London.
Trở về từ sau những cuộc phiêu lưu đầy mạo hiểm đó, Jack London hồn
tồn dành thời gian cho việc viết sách. Một loạt những tác phẩm lần lượt ra
đời, được chấp nhận và thực sự thành công như “To the Man on the Trail”
vào đầu năm 1899, “The White Silence”, “An Odyssey of the North”… đã
đưa ông trở thành nhà văn nổi tiếng, có số lượng sách bán chạy nhất; và trở
thành triệu phú bằng việc viết sách. Với số lượng tác phẩm khổng lồ, được
dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới đã chứng tỏ Jack London luôn nhận
được sự quan tâm nồng nhiệt của nhiều thế hệ người đọc.
3. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu trong giới hạn các truyện ngắn của Jack
London đã được dịch ra tiếng Việt, cụ thể qua các tuyển tập: Tuyển tập
truyện ngắn Jack London, Chúc kẻ lên đường, Tình u cuộc sống, Sóng
lớn Kanaka, Sự im lặng màu trắng, Miếng bít tết, Người đàn bà sinh ra ban
đêm,...
Tuy nhiên, chúng tơi có sự chọn lọc tác phẩm bởi giới hạn đề tài chủ
yếu tìm hiểu tính chất sử thi trong các truyện ngắn Jack London.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Tiếp cận dưới góc độ thi pháp học và tự sự học, luận văn sử dụng
chủ yếu các phương pháp sau:
– Phương pháp thống kê, tổng hợp
– Phương pháp so sánh…
5. Đóng góp của đề tài
Góp phần mở rộng đề tài nghiên cứu về Jack London, luận văn
khẳng định thêm tính sử thi trong truyện ngắn Jack London là một phương

6

diện thú vị và còn mới mẻ để khai thác và tìm hiểu.
Làm rõ chất sử thi trong truyện ngắn của Jack London, luận văn
khẳng định và ca ngợi những con người chiến thắng tự nhiên, chiến thắng
bản thân, đồng thời nêu cao tinh thần của những con người anh hùng đó,
trở thành bài học q giá về lịng dũng cảm và tình u cuộc sống.
6. Cấu trúc luận văn
Ngồi phần Mở đầu và Kết luận, luận văn được chia làm ba chương:
Chương 1: Cảm hứng ngợi ca hùng tráng
Chương 2: Hình tƣợng con ngƣời sử thi
Chương 3: Khơng gian sử thi

7


CHƢƠNG 1

CẢM HỨNG NGỢI CA HÙNG TRÁNG
Ở chương này, luận văn tập trung vào đặc trưng cơ bản của tính chất
sử thi, đó là “cảm hứng ngợi ca”. Tính chất này quy định cái nhìn hồnh
tráng về thế giới và con người. Qua đó, nhà văn ngợi ca sức sống mãnh liệt
và ý chí bất khuất của con người trong cuộc đối đầu với thiên nhiên hung
dữ.
Theo Từ điển Văn học do nhóm Đỗ Đức Hiểu chủ biên, sử thi:
“Trong nghĩa rộng cũng gọi là tự sự, một trong ba thể loại văn học, phân
biệt với trữ tình và kịch. Trong nghĩa hẹp và chuyên biệt, sử thi chỉ một
hoặc một nhóm trong thể loại tự sự, đó là sử thi anh hùng, tức là những
thiên tự sự kể về quá khứ anh hùng, hàm những “bức tranh” rộng và hoàn
chỉnh về đời sống nhân dân và về những anh hùng, dũng sĩ đại diện cho
một thể giới sử thi nào đó, thống nhất, hài hồ. Sử thi anh hùng tồn tại cả
dưới dạng truyền miệng lẫn dưới dạng được ghi chép thành sách; số đông

những bản chép các thiên sử thi anh hùng tiêu biểu đều có ngọn nguồn dân
gian; bản thân các đặc điểm của thể loại này cũng hình thành ở cấp độ dân
gian.”(tr.1572-1573).
Trên cơ sở khái niệm này, chúng tơi tập trung khai thác các tính chất
sử thi được thể hện trong truyện ngắn Jack London.
1.1. Xung đột hoành tráng trong truyện ngắn Jack London
Chất sử thi trước hết được thể hiện ở cảm hứng ngợi ca, đó là sự cảm
phục, ca ngợi những con người anh hùng, những khí phách anh hùng cùng
những cơng lao cao cả của người anh hùng. Trong truyện ngắn của Jack
London, trước hết đó là những xung đột hồng tráng, để từ những xung
đột đó, con người và cả thiên nhiên, đôi khi là cả những con vật thể hiện

8


được hết cái hùng vĩ, dũng cảm, sự thông minh và khả năng thích ứng
tuyệt vời của họ.
Là một trong những đại biểu xuất sắc của nền văn học hiện thực Mỹ
thế kỷ XIX, Jack London đã có rất nhiều cống hiến to lớn cho sự phát triển
của nền văn học nước này. Đặc biệt, chất sử thi thể hiện một cách vô cùng
độc đáo và phong phú trong các truyện ngắn của ông. Cảm hứng ngợi ca
trở thành cảm hứng chủ đạo, xuyên suốt hầu hết các truyện ngắn của ông.
Theo Từ điển thuật ngữ văn học, “xung đột” là “sự đối lập, sự mâu
thuẫn được dùng như một quy tắc để xây dựng các mối quan hệ tương tác
giữa các hình tượng của tác phẩm nghệ thuật”. Trong văn học, các tác giả
thường khai thác những tình huống xung đột nhằm đẩy nhân vật và tình
huống truyện đến mức cao trào, từ đó, nhân vật tự thể hiện tính cách, bản
chất sâu kín nhất trong con người họ. Xung đột có thể coi là biểu hiện cao
nhất sự phát triển mâu thuẫn giữa các lực lượng, các tính cách trong một
tác phẩm. Xung đột thường được đề cao trong các tác phẩm kịch, tuy

nhiên, những thể loại như tiểu thuyết, truyện ngắn cũng không thể thiếu
nghệ thuật này. Đặc biệt trong các truyện ngắn, một hình thức tự sự hư cấu,
dung lượng ngắn, có tính hàm súc cao, độ căng lớn, khả năng cập nhật và
thích ứng uyển chuyển với mọi yêu cầu của xã hội, thường tái hiện và giải
quyết một vấn đề, một sự kiện hoặc một vài sự kiện [12, tr.28] thì việc khai
thác tình huống xung đột để tăng tính kịch tính, giải quyết nhanh một vấn
đề trong một dung lượng có hạn là rất cần thiết. Có thể nói xung đột là một
yếu tố thiết yếu của một tác phẩm văn học nói chung cũng như tiểu thuyết
nói riêng.
Nhờ có xung đột câu chuyện mới phát triển, tính cách nhân vật mới
được bộc lộ. Và qua sự lựa chọn, giải quyết những xung đột trong tác phẩm
sẽ thấy được tư tưởng nghệ thuật mà tác giả đã gửi gắm.

9


Xung đột luôn luôn mang cả ý nghĩa xã hội và ý nghĩa thời đại.
Trong tác phẩm văn học, xung đột có thể là những xung đột của cá nhân
nhân vật, nhưng bản thân xung đột ấy đã mang một ý nghĩa xã hội sâu sắc.
“Cánh đồng bất tận” của Nguyễn Ngọc Tư đã sắp đặt sự tồn tại cạnh nhau
cái cương ác với cái nhu thiện, khiến tấn bi kịch tâm trạng của các nhân vật
có cơ cháy âm ỉ và từng lúc bùng lên dữ dội. Nó ln kéo căng cực độ
nhưng không tới mức làm gãy đứt mối ràng buộc giữa họ. Tác giả khéo léo
dựng lên hai cực đối chọi kề cặp nhau giữa hai nhóm nhân vật, với một bên
có tâm trạng bất tín, tuyệt vọng dẫn tới ích kỷ ác độc của Út Võ; sự bê tha
bất cần dẫn tới liều lĩnh của Sương; và bên kia có nỗi đau vơ vọng cùng
niềm khát khao hiểu biết và yêu thương của hai chị em Nương – Điền.
Ngay trong bản thân Út Võ và Sương cũng tồn tại hai cực đối chọi nhau
như thế giữa sự bạc nhẫn với tình thương, giữa thái độ bất cần với cử chỉ
nhân ái, trách nhiệm. Phương pháp tạo đồng điệu trong tương phản ấ y

thúc đẩy hình tượng nhân vật tới gần hơn đời sống hiện thực, đồng thời
tạo điều kiện xoáy sâu và gây ấn tượng mạnh hơn.
Xung đột ở mỗi thời đại khác nhau thì có sự khác nhau. Ví dụ ở thời
Hy Lạp cổ đại là xung đột giữa con người với thiên nhiên, con người với số
mệnh, ngay cả vị thần tối cao như Zeus cũng bị số mệnh đe dọa; trong thời
Phục Hưng là xung đột giữa chủ nghĩa nhân văn và chủ nghĩa cá nhân tư
sản, các thế lực phong kiến, đồng tiền, tôn giáo; các xung đột hiện đại
thường xoay quanh xung đột giữa cách mạng và phản cách mạng, giữa cái
tốt và cái xấu, giữa cái thiện và cái ác. Xung đột có thể có nhiều phạm vi
cấp độ khác nhau: xung đột nội tâm, xung đột tư tưởng, xung đột giữa các
tính cách và hồn cảnh, xung đột giữa các lực lượng xã hội,…Vì vậy, một
tác phẩm văn học nói chung và truyện ngắn nói riêng nếu khơng có xung
đột thì sẽ trở nên rất nhạt nhẽo.

10


Jack London có thể được xem là bậc thầy của những xung đột. Ông
khéo léo dựng nên các xung đột có tính kịch tính đến nghẹt thở, khiến các
nhân vật của ông bộc lộ một cách rõ nét và mãnh liệt nhất những bản tính
của họ, đơi khi là những bản năng tồn tại của con người mà trong những
lúc bình thường dường như khơng thể làm được.
Trong truyện ngắn của Jack London, thường gặp nhất là một không
gian hoang sơ phủ trắng tuyết của vùng Bắc cực, những vùng sóng gió của
các bờ biển, các hịn đảo ở phương Nam, hay thậm chí ở giữa cuộc sống
đời thường cũng đầy rẫy những nguy hiểm. Ở những nơi đó, sự khắc nghiệt
của tự nhiên dường như trở thành khắc tinh với con người, là những khó
khăn, những gian khổ buộc con người phải đối mặt và phải vượt qua. Đó là
cuộc đấu tranh sinh tồn một mất một còn với thiên nhiên mà con người
khơng cịn cách lựa chọn nào khác là chiến đấu đến cùng để sống, như

người đàn ông được gọi là “hắn” trong Tình yêu cuộc sống (Love of Life);
người đàn ông trong Chúc kẻ lên đường (To The Man On The Trail); người
phụ nữ da đỏ trong Sự im lặng màu trắng (The White Silence); vợ chồng
nhà Barton trong Sóng lớn Kanaka (The Kanaka Surf), người đàn ơng da
đen trong Miếng bít tết (A Piece of Steak). Xây dựng những con người kiên
cường này, nhà văn đã muốn ca ngợi họ một cách hào hùng nhất, lý tưởng
nhất, đẹp đẽ nhất, như những người hùng trong các sử thi.
Ở đây, cảm hứng ngợi ca nhằm hướng đến những con người ông coi
là anh hùng để ca ngợi sức sống, sự hi sinh, bản năng sinh tồn và tình u
mãnh liệt với cuộc sống đến vơ hạn của họ. Như vậy, Jack London trong
các tác phẩm truyện ngắn của mình đã hướng đến ca ngợi những người đàn
ơng, những người phụ nữ gặp rơi vào những hồn cảnh trớ trêu, phải đối
diện với một bên là sự sống, một bên là cái chết; đối diện với những phức
tạp, những khó khăn của cuộc sống, nhưng họ vẫn vươn lên, vượt qua tất cả

11


để chiến thắng. Họ không sợ cái chết, họ kiên cường chiến đấu với khó
khăn như bản lĩnh những anh hùng sử thi, và họ chiến thắng số phận cũng
oai hùng như những người hùng sử thi thắng trận.
1.1.1. Xung đột giữa con người với tự nhiên
Bằng cách xây dựng những xung đột đặc thù trong các câu chuyện
của mình, Jack London đã gợi ra trong các tác phẩm những cảm hứng sử
thi hùng tráng. Xung đột luôn là yếu tố xuất hiện thường xuyên, như sợi
dây xuyên suốt các tác phẩm, đồng thời là mạch ngầm để tạo nên những
bầu khơng khí hùng tráng trong hầu hết các truyện ngắn. Đó là sự xung đột
mạnh mẽ giữa tự nhiên và con người, giữa thiên nhiên phương Bắc hoang
vu, lạnh lẽo, quanh năm tuyết phủ trắng xố và ln chứa ẩn những cái chết
cho con người bất kỳ lúc nào… với con người dường như bị bủa vây trong

những xứ sở đó, hồn tồn cơ đơn, chỉ có một mình chống chọi lại thiên
nhiên để tồn tại. Những xung đột này ta có thể tìm thấy trong Tình u cuộc
sống, một trong những truyện hay và để lại tên tuổi cho Jack London, và cả
trong Sự im lặng màu trắng, Nhóm lửa,… Hay đó là thiên nhiên của
phương Nam tuy ấm ấp, ngập tràn ánh nắng nhưng quanh năm gió bão dữ
dội, nên con người ở đây cũng trở nên gan góc lạ thường để chống chọi với
những trận cuồng nộ của biển. Tiêu biểu cho kiểu thiên nhiên này là những
quần đảo đầy sóng gió hãi hùng, những quần đảo hoang sơ, có khi là hịn
đảo khơng một bóng người, khơng một tia hi vọng sống sót khi chẳng may lạc
vào đó. Vậy mà con người vẫn phải kiên trì tìm kiếm sự sống bằng tình yêu
bất tử với nó, và chiến thắng cái chết một cách anh hùng như những nhân vật
trong sử thi. Chúng ta dễ dàng bắt gặp những nhân vật như vậy trong các câu
chuyện như Ngơi nhà của Mapuhi (The House of Mapuhi), Sóng lớn Kanaka,
Solomon quần đảo khủng khiếp (The Terrible Solomon),…
Nếu như trong Ramayana, thiên nhiên là người bạn thân thiết của

12


con người, là một khung cảnh thiên nhiên đẹp tráng lệ, hùng vĩ, tạo mơi
trường tích cực để nhân vật hoạt động mà là một hình tượng nghệ thuật vơ
cùng đẹp đẽ, góp phần thành cơng cho nhân vật, thì thiên nhiên trong
những truyện ngắn của Jack London lại là những thử thách nghiệt ngã nhất
với con người. Thiên nhiên khắc nghiệt đó có thể khiến con người tự giết
hại chính đồng loại của mình để sống, để tồn tại, và cũng trong lúc đối mặt
với thiên nhiên như vậy, con người cũng thể hiện được chính bản chất của
mình, ích kỉ hay nhân hậu, hèn nhát hay dũng cảm, nhu nhược hay thơng
minh, khơn khéo…
Đặt nhân vật của mình vào khung cảnh thiên nhiên khắc nghiệt và
nguy hiểm như vậy, Jack London đồng thời cũng để nhân vật chiến đấu

một cách cương quyết và mạnh mẽ nhất. Đó là những con người hành động
không ngưng nghỉ, và điều này làm nên tính kịch tính, hấp dẫn và vơ cùng
lơi cuốn trong các tác phẩm của ông. Thiên nhiên càng dữ dội, con người
càng chiến đấu quyết liệt. Cuộc chiến đó là cuộc chiến sống cịn giữa con
người và kẻ thù vô cùng mạnh, khả năng chiến thắng của con người vô
cùng nhỏ nhoi, nên dường như con người trở nên hùng vĩ hơn, anh dũng
hơn, vận dụng hết trí và lực để dành lại sự sống mặc dù mong manh, có khi
là vơ vọng.
Tình u cuộc sống một câu chuyện như thế. Cũng được đặt trong
thiên nhiên Bắc cực giá lạnh đến đáng sợ, hoang vu và tĩnh mịch, ở đó có
hai con người đang nhọc nhằn với cuộc hành trình của mình. Khắc nghiệt
hơn nữa là một người trong đó khơng may bị trẹo mắt cá khi bị ngã xuống
nước và bị bỏ rơi lại. Người đàn ông này đã một mình chống chọi với cái
đói, sự đau đớn, cô đơn:
“Một lần nữa, mắt gã lại đảo khắp một vịng cái thế giới quanh gã.
Một quang cảnh khơng lấy gì làm phấn khởi. Đâu đâu cũng là một

13


đường chân trời mềm mại. Các trái đồi đều thấp. Chẳng có cây to,
cây nhỏ, cũng chẳng có cỏ – chẳng có gì ngồi một sự tiêu điều
mênh mơng và ghê gớm, khiến cái sợ mau chóng nhóm lên trong mắt
gã.” [42, tr.21]
Trong cuộc hành trình mà gã khơng cịn nhớ chính xác ngày tháng,
địa điểm, chỉ biết đi về phía Nam là Hồ Gấu Lớn, là nơi gã gắng gượng lê
từng bước để đến, gã trở thành một kẻ cô đơn, yếu thế, rợn ngợp trước
thiên nhiên hãi hùng. “Gã co ro giữa dòng nước trắng sữa, như thể khoảng
không rộng lớn đang ép lên gã với một sức mạnh áp đảo, đè gí gã một cách
thơ bạo với sự uy nghi đầy tự mãn của nó.” [42, tr.21] Nhưng người đàn

ơng đó khơng thể dừng lại, gã vẫn tiếp tục đi với một sự tuyệt vọng gần
như điên dại. Gã liên tiếp gặp những trở ngại do thời tiết, những nguy hiểm
ln ln rình rập. Gã đối mặt với một con gấu, bằng sự can đảm bền bỉ và
tuyệt vọng, khiếp sợ, gã đã đứng thẳng người lên, cũng gầm gừ, man rợ,
gớm ghiếc thốt lên nỗi sợ vốn là thích hợp với sự sống và vốn xoắn xuýt
quanh những rễ sâu nhất của sự sống; rồi gã lại gặp những con sói, nhưng
chúng cũng khơng tấn cơng gã, có lẽ chúng cũng sợ một sinh vật đứng
thẳng vừa có thể cào vừa có thể cắn để chống trả lại. Đặc biệt hơn nữa khi
Jack London cho gã và một con sói đói, gầy và kiệt sức, cũng thảm hại
khơng kém gì gã, đối mặt với nhau để cố gắng cướp đoạt sự sống của nhau.
Hai bên đi cùng nhau suốt chặng đường, cũng mệt lử, lê lết từng bước, gầm
gừ, dọa nạt lẫn nhau,và lúc nào cũng trong tình trạng phịng bị và trực tấn
cơng. Cuối cùng thì gã cũng thắng con sói, bởi sự gan lì bám lấy sự sống và
cũng bởi tình yêu cuộc sống bất diệt và mãnh liệt hơn bao giờ hết. Câu
chuyện là cuộc đấu tranh không ngừng của con người trước thiên nhiên
hoang dã để tìm lại sự sống. Qua cuộc hành trình đó, người đàn ơng trong
truyện đã tự khẳng định được bản chất tốt đẹp của mình, là một con người

14


gan dạ với nghị lực phi thường và tinh thần vượt qua khó khăn vơ cùng
đáng nể phục. Nhưng trên hết, đó là tình u cuộc sống, hướng về cuộc
sống bằng tất cả sức lực và trí tuệ cịn lại của mình.
Trong sử thi, hình tượng người anh hùng đơi khi mang nét tâm lý sử
thi hồn nhiên, ngây thơ, chất phác, thứ tâm lý gắn liền với hành động, được
bộc lộ một cách trực tiếp. Một Đăm Săn táo bạo, dũng cảm, dám cả gan đi
bắt Nữ thần Mặt trời về làm vợ, từng ngang tàng chặt đứt cây linh hồn của
H’nhí và H’bhí, vậy mà, khi hai người vợ ngã gục xuống thì Đăm Săn ồ
lên khóc: “Anh vừa chạy về vừa khóc. Đăm Săn khóc từ sáng đến tối, từ tối

suốt sáng. Anh khóc nước mắt chảy ròng đầy một bát, chẩy ngập một chiếc
chiếu”(Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, Tập V. Nxb. Giáo dục, H,
2001, tr. 353). Còn người anh hùng Xing Nhã lại rớt nước mắt khi biết
được nỗi oan trái và mối thâm thù của cha mẹ chàng thuở trước: “Xing Nhã
vội vàng chạy đến đống tranh mục, tìm xương sọ cha, kêu khóc thảm
thiết”(Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam , Tập V. Nxb. Giáo dục, H,
2001, tr. 383). Người anh hùng trong sử thi Khinh Dú trong khi nghe bác
kể lại hoạn nạn của gia đình thì chàng khóc nức nở thương cho gia đình
mình khơng đủ sức dành lại của cải đã mất. Tiếng khóc xuất hiện trên khoé
mắt các nhân vật anh hùng với khá nhiều cung bậc, khóc rịng, khóc thảm
thiết, khóc nức nở, cung bậc nào cũng cho thấy nỗi đau xót của một tấm
lịng đầy tình u thương. Đó là tính cách rất hồn nhiên mà các tác giả dân
gian muôn gán cho nhân vật của mình. Hình tượng người anh hùng của
Jack London cũng cho người đọc thấy những sự sợ hãi, những sự thất
vọng, thậm chí là tuyệt vọng nhưng họ đã vượt qua tất cả, họ đã chiến
thắng, không một chút yếu lịng, bởi chỉ yếu lịng một chút, họ có thể sẽ
vĩnh viễn nằm dưới băng tuyết, hay trong lòng đại dương, khơng bao giờ có
thể trở về được.

15


Xuống phương Nam ấm áp nhưng không kém khắc nghiệt, Jack
London một lần nữa cho người đọc thấy những con người cũng ngày đêm
chống lại sự dữ dằn của biển cả để bảo vệ cuộc sống, thậm chí là một mình
đối chọi với biển để tìm về cuộc sống. Đó là hình ảnh bà lão Nauri trong
Ngơi nhà của Mapuhi. Đảo san hơ Hikueru ngày hơm đó phải đối mặt với
cơn bão khủng khiếp. Cơn bão như một trận đại hồng thủy, hàng ngàn
người bị biển vùi dập, hoặc cuốn ra biển, hoặc chết thê thảm trên đảo. Hòn
đảo trở thành “một hồ ngổn ngang người chết”, không một ngôi nhà, khơng

một túp lều nào cịn đứng vững. Khắp đảo san hơ, khơng cịn lấy hai viên
đá nào chồng lên nhau. Một phần năm mươi số cây dừa còn đứng vững thì
cũng đã tả tơi, khơng cịn lấy một quả trên cành, khơng cịn chút nước ngọt
nào”. Bà Nauri cũng bị cuốn ra một hịn đảo hoang, khơng một ai sinh sống
và ni một hi vọng có người tìm ra mình dù đó là hi vọng vơ cùng mong
manh. Bà kéo dài cuộc sống bằng những trái dừa bà đã dùng làm phao để
dạt được vào bờ. Đến ngày thứ 10, bà vơ tình nhìn thấy một cái xác quen,
đó là người đã mua lại hạt ngọc trai của con trai bà (hat ngọc trai đó là thứ
của cải lớn ni ước mơ mua nhà của gia đình bà). Cuộc sống lại được kéo
dài khi bà tìm được một hịm gỗ có thức ăn. Tám ngày nữa, bà vật lộn ở
trên đảo, cầm cự bằng thứ thức ăn tìm thấy và những trái dừa, và cuối cùng
bà đã gắng sức tìm cách trở về nhà. Bà đã bện xơ dừa với nhau tạo thành
dây để buộc lại móc chèo vào chiếc thuyền, đến nửa đêm ngày thứ 8, bà lao
thuyền qua lớp sóng xơ và bắt đầu cuộc hành trình trở về Hikueru. Trí
thơng minh và lịng dũng cảm đã giúp bà biết tránh các luồng nước và lái
chèo đúng hướng, đã đuổi được cá mập trước khi chờ nó tấn cơng mình và
về được nhà trong hình hài gầy guộc và gớm ghiếc như một thây ma. Như
vậy, bà lão đã chiến thắng biển cả hung dữ, rợn ngợp để trở về, mang theo
viên ngọc trai, mang theo cả ước mơ về một ngôi nhà hạnh phúc, ấm cúng.

16


Trong Ramayana, nàng Sita là mẫu người phụ nữ Ấn Độ cổ đại, một
người vợ chung thủy, tiết hạnh, một người con gái nhu mì hiền từ, nhân
hậu. Cái cao cả mà nhân vật này thể hiện là tình yêu quên mình, hiến dâng
cho Rama một tình yêu son sắt, bất chấp gian nguy, bất chấp cả tính mạng.
Trong truyện của Jack London, người phụ nữ này cũng mang những phẩm
chất cao quý như người anh hùng trong sử thi, nhưng đó là lịng dũng cảm,
đấu tranh giành lại sự sống một cách quyết liệt. Tuy khơng có được sức trẻ

như Sita, nhưng Nauri có một tinh thần trẻ, một sức khỏe của dân biển
quanh năm sóng gió, và trên hết là sự gan góc kiên cường đáng khâm phục.
Từ đó, Jack London ca ngợi những con người sống hết mình và
chiến đấu hết mình để bảo vệ sự sống, để được sống. Trong họ có một
tình u mãnh liệt với cuộc sống, với những con người họ yêu quý, và có
người chiến thắng được thiên nhiên, có người phải bỏ mạng trong tuyết,
nhưng trên tất cả, họ để lại cho người đọc, cho người đời bài học quý giá
về giá trị cuộc sống, niềm khao khát sống và cách họ chiến đấu để được
sống mãnh liệt như thế nào.
1.1.2. Xung đột giữa con người với con người
Xung đột giữa con người với con người đã tạo nên những cảm hứng
mới cho các truyện ngắn của Jack London, qua đó, ông ngợi ca những con
người biết sống với lý tưởng, sống cho tình yêu và sẵn sàng bỏ qua tất cả
để được sống cuộc sống mà họ mong ước. Xung đội giữa con người và con
người của Jack London tồn tại ở những dạng thức khác nhau như xung đột
tình u tay đơi nhằm ca ngợi tình u, ca ngợi những con người dám đấu
tranh cho hạnh phúc lứa đôi; xung đột trong nội tâm của con người từ đó đề
cao đức hi sinh, lòng nhân hậu cao cả,…
Tiêu biểu cho kiểu xung đột tay đơi trong tình u là cuộc chiến
giành lấy cơ gái mình u trong câu chuyện Con trai của sói (The Son of

17


the Wolf). Mackenzi được tác giả miêu tả là người con của Sói, tức là người
da trắng, những con người khai hóa văn mình được đặt trong cuộc chiến
với chàng trai da đỏ được gọi là Gấu để giành nhau cô con gái của vị
trưởng tộc da đỏ. Bằng sự thơng minh của mình, Mackenzi cũng chiếm
được cảm tình của cơ gái và thuyết phục được cơ đi cùng mình, làm vợ
mình. Nhưng cuộc tình khơng thuận lợi khi Mackenzi bị bộ tộc da đỏ phản

đối. Cuộc chiến diễn ra quyết liệt, và bằng quyết tâm cũng như bằng những
thứ của cải Mackenzi bỏ ra để mua chuộc thì cuối cùng phần thắng đã
thuộc về chàng trai da trắng. Ở đây, Jack London đã ca ngợi một tình u
khơng phân biệt sắc tộc: một người da trắng yêu cô gái da đỏ tha thiết và
nhất nhất muốn cưới cô làm vợ; đồng thời đã cố gắng thuyết phục cũng như
sẵn sàng chiến đấu để chiếm đoạt bằng được người con gái đó. Tuy nhiên,
qua tác phẩm, Jack London cũng ngầm phê phán xã hội tư bản Mỹ đương
thời đang áp đặt, đang tước đoạt nhân quyền của con người.
Jack London còn tinh tế, khéo léo hơn khi khai thác những xung đột
nội tâm kín đáo. Đó là sự giằng xé, đau đớn của những cuộc hôn nhân tan
vỡ, hay đứng trước nguy cơ tan vỡ, trước sự phản bội hay mới chỉ là
những nguy cơ đe dọa hạnh phúc gia đình. Nhưng bằng lịng cao thượng,
đức hi sinh, những nhân vật của Jack London đã cho người đọc thấy họ là
những người “anh hùng” khi giải quyết các tình huống một cách êm thấm
nhất, nhân văn nhất.
Sóng lớn Kanaka là câu chuyện tình yêu giữa hai vợ chồng nhà
Barton và những sự hiểu lầm trong tình yêu của họ, để cuối cùng, tình yêu
được trải nghiệm, được thử thách, để họ yêu nhau hơn, tin tưởng nhau hơn.
Đó là những con người dũng cảm bởi dám yêu và hi sinh hết mình cho tình
u của mình. Hình tượng sóng lớn như một hình ảnh ẩn dụ cho những
sóng gió trong cuộc hôn nhân của Lee và Ida. Tuy họ là một đôi tuyệt đẹp

18


giữa một người đàn ơng có học thức, khỏe mạnh, có tiếng tăm trong vùng
với một người phụ nữ xinh đẹp bậc nhất trong con mắt của nhiều người,
một người phụ nữ đầy quyến rũ và khiêu khích… nhưng tình yêu của họ
không tránh khỏi những đe dọa hôn nhân đổ vỡ bởi sự can thiệp của Sonny.
Sonny là người đàn ơng góa vợ và u Ida say đắm, si mê. Sự việc càng trở

nên nghiêm trọng khi Lee nhận thấy người vợ của mình ngày càng có
những biểu hiện khác lạ, và vơ tình một lần anh bắt gặp Sonny hơn vợ
mình. Lee đã thực sự đau khổ vì Ida là người mà anh rất mực thương yêu. Tuy
nhiên, không giữ thái độ thù hận, Lee vẫn nhẹ nhàng, ân cần với vợ. Sau cuộc
thử thách tình cảm của vợ, Lee đã nhận ra rằng, người vợ anh vô cùng yêu
dấu ấy cũng yêu anh vô cùng khi cô sẵn sàng lao vào sóng dữ để cứu anh. Ida
đã kể lại mọi chuyện, hiểu lầm được giải tỏa, họ lại trở về với cuộc sống hạnh
phúc bên nhau nhờ tình yêu dành cho nhau rất chân thành, cao thượng.
Cái tài tình của Jack London là lột tả một cách tự nhiên nhất những
sự đấu tranh trong suy nghĩ và tình cảm của nhân vật, là sự vật lộn giữa
lịng ghen tng, nỗi đau khổ tột cùng và tình u tha thiết, cao cả. Từ sự
đấu tranh mãnh liệt đó, nhân vật đã đủ bình tĩnh, đủ thơng minh để xử lý mọi
việc, đã chọn được cách tốt nhất để giải quyết vấn đề một cách nhẹ nhàng
nhất. Xung đột ở đây không phải là sự đấu tranh bằng vũ khí, bằng lời nói
giữa các đối thủ, mà là sự giằng xé trong nội tâm mỗi con người. Từ đó, nhân
vật bộc lộ một cách rõ ràng nhất tính cách, suy nghĩ và cả tình cảm của mình,
khẳng định lại một cách chắc chắn tình u đích thực mà họ dành cho nhau.
Đoạn kết của câu chuyện cổ tích (The End of the Story) là một câu
chuyện xúc động về tình yêu, nhưng trên hết, câu chuyện nổi bật lên tình
thương, sự thơng cảm, đức hi sinh cao cả và lịng nhân từ vị tha vơ bờ bến
của nhân vật bác sỹ Linday. Bằng đức độ cao đẹp của người bác sỹ, ông đã
sẵn sang vượt qua băng giá lạnh với thời tiết lạnh dưới 50 độ âm để đến với

19


một con người không may bị thương rất nặng, nhưng đang gắn gỏi chờ đợi
người đến cứu. Nhưng trớ trêu thay, đến nơi, người bác sỹ tốt bụng này đã
nhận ra người anh sẽ cứu là kẻ đã cướp vợ của mình. Căm phẫn, đau đớn
và vượt qua được cả những suy nghĩ tàn nhẫn: “Từ ngàn xưa trong cái thế

giới già cỗi này phong tục tiêu diệt những kẻ đi cướp vợ người khác đây có
gì là khác thường”, bác sỹ đã chấp nhận ở lại cứu Strang. Đọc câu chuyện
này, người đọc dễ dàng nhận ra tình cảm tha thiết mà bác sỹ dành cho vợ
của mình, đó là một tình u vơ bờ bến, vấn cố gắng níu kéo người vợ khi
đưa ra một thỏa thuận sẽ cứu Strang nếu cô trở về bên ông. Và ông ln
căm thù Strang, ln tâm niệm đó là một tên “kẻ cướp” xấu xa, phá vỡ
hạnh phúc một gia đình đang êm ấm. Tuy nhiên, khi nhận thấy tình yêu mà
vợ ơng dành cho người thanh niên có nét mặt thanh tú Strang, ông đã sẵn
sang bỏ qua hận thù sang một bên, và tận tình cứu chữa cho anh, tận tình
đến mức đáng thán phục bởi ơng cịn ở bên cạnh anh cho đến khi anh khỏe
mạnh bình thường, thậm chí cịn có thể đi săn bắn một cách lẹ làng, dũng
mãnh. Và cái kết của câu chuyện cổ tích mà bác sỹ vẫn chưa kể nốt với vợ
mình đó là “lấy điều thiện để trả điều ác” [43] đã khiến người vợ vô cùng
biết ơn, ngưỡng mộ. Tấm lịng cao thượng vơ cùng đó đẹp có lẽ chỉ có thể
có trong những câu chuyện cổ tích, nhưng Jack London đã đưa vào câu
chuyện của mình một cách thật chân thực, tự nhiên và xúc động nhất. Có lẽ
bác sỹ cũng cảm kích trước sự hi sinh của cơ vợ mình cho chàng thanh niên
mà cơ u tha thiết, nên đã dốc lịng giữ lại tình u đó bên cơ. Câu chuyện
cổ tích mà ơng kể ra hay thỏa thuận mà ông đặt ra cũng chỉ để ông khẳng
định lại tình cảm của vợ mình dành cho chàng thanh niên kia, và cuối cùng
thì ơng cũng nhận thấy, tình yêu đó cũng cao cả, mạnh mẽ hơn bất cứ thứ
gì. Do đó, ơng khơng nỡ để họ rời xa nhau.
Sử thi Ramayana cũng ghi nhận một mối tình vơ cùng thắm thiết

20


giữa nàng Sita xinh đẹp, thủy chung với người anh hùng Rama thông minh,
dũng mãnh. Sita cũng đã chiến thắng những sự dụ dỗ quỷ sứ Ravana, hết
lời ca ngợi Rama. Nhưng khi thốt khỏi móng vuốt của Ravana trở về, Sita

lại bị Rama nghi ngờ về lòng thủy chung của mình, và nàng đã chọn cách
nhảy vào lửa, nhờ thần lửa Agni chứng minh cho phẩm hạnh, trinh tiết của
mình. Nhưng trong Ramayana, những nhân vật đó đều là những vị thần,
hoặc mang trong mình dịng máu thần thánh, có sức mạnh, có quyền năng,
có thể chiến thắng thiên nhiên, chiến thắng cái chết bằng quyền năng vô
hạn của mình, và dùng quyền năng đó để bảo vệ tình yêu của mình. Ngược
lại, những con người nhỏ bé trong truyện ngắn của Jack London thì hồn
tồn khơng có thứ quyền năng nào cả, họ chỉ bằng tình yêu, đức hi sinh mà
cứu sống, giúp đỡ lẫn nhau, để cho người mình yêu được hạnh phúc.
Nhưng họ là những người hùng không phải như trong sử thi mà là những
người anh hùng trong cuộc đời thường, bởi chỉ có những người anh hùng
mới có thể sẵn sàng hi sinh hạnh phúc cá nhân, thậm chí hi sinh cả cuộc
đời vì hạnh phúc của người khác.
Cuộc xung đột giữa con người với con người còn là sự giành giật
cuộc sống của nhau, giành giật công sức lao động của người khác. Chuyện
Khe núi toàn vàng (All Gold Canyon) là một minh chứng. Người đàn ông
được người đọc biết đến với cái tên Bin. Anh ta đang có cuộc hành trình
vất vả đến với “Ngài hầu bao” – tức khe núi rất nhiều vàng mà may mắn
anh ta tìm được. Sự lạc quan, tự tin và trí tuệ đã giúp anh ta nhanh chóng
tìm được số vàng vơ cùng trị giá. Nhưng khi anh ta đã tìm được số vàng đó,
thì bất ngờ anh ta bị tấn công bởi một kẻ lạ mặt. Bin bị hắn bắn từ sau lưng,
bị thương và đã tưởng như mình thất bại. Nhưng với nghị lực của một con
người dũng cảm, lạc quan, và sự tức giận, anh đã chiến đấu với kẻ lạ mặt
kia, và giết chết hắn. Qua câu chuyện trên, Jack London đã cho người đọc

21


thấy một cuộc sống khắc nghiệt không chỉ do thiên nhiên gây ra cho con
người mà do chính con người tạo ra để giành giật những thứ khơng thuộc

về mình. Đó là tính tham lam, lịng ích kỷ và sự tàn nhẫn mà cuộc sống tạo
ra cho con người. Đặt trong cùng một hoàn cảnh như vậy, mỗi con người
đã tự bộc lộ bản chất của mình.
Người đàn ơng tên Bin trong Tình yêu cuộc sống đã tàn nhẫn bỏ rơi
bạn mình trong lúc nguy khốn, trong lúc mà bạn có thể chết vì cái chân bị
thương, khơng thể tự kiếm thức ăn và tìm đường về. Kẻ lạ mặt trong Khe
núi toàn vàng giết Bin để chiếm đoạt số vàng mà Bin đã vất vả, khổ cơng
mới tìm thấy. Mô tả những xung đột này, tác giả như cũng ngầm ám chỉ
một xã hội thiếu công bằng, tàn nhẫn và ác độc, mà những con người trong
xã hội đó cũng đang dần thối hóa, biến chất, sống khơng cịn tình người.
1.1.3. Xung đột giữa con người với xã hội
Với vai trò là nhà văn hiện thực, nhà văn “khuấy bùn”, Jack London
đã ca ngợi những con người thuộc tầng lớp xã hội thấp kém, xuất thân cơ
hàn nhưng có một tinh thần trong sáng, một nghị lực sống bất diệt, một
khát vọng vượt qua số phận, tìm kiếm sự đổi thay vô cùng mãnh liệt. Tất cả
họ đều nghèo khổ, mất tự do và sống cuộc sống đầy rẫy những bất công
của xã hội tư bản đương thời.
Người đàn bà sinh ban đêm (The Night Born), câu chuyện về một
người phụ nữ da trắng, chán ngán cảnh sống suốt ngày lao động vất vả,
khơng bao giờ có được tự do của những con người “sinh ra vào ban ngày”.
Và cơ đã đi tìm tự do cho mình trong một bộ tộc người da đỏ, của những
người “sinh vào ban đêm”, để được sống chính là mình, được tự do giữa
thiên nhiên hoang dại. Người con gái mạnh mẽ và đầy cá tính này đã vượt
qua được những xung đột trong tâm lý để tự giải phóng mình, để thốt ra
khỏi cuộc đời mà cơ cho rằng nó khơng thuộc về mình. Thế giới dành cho

22