Bộ 39 đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn ngữ văn năm 2020 của các sở giáo dục trên cả nước có đáp án

Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2020
Sở GD&ĐT Quảng Ninh

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2020 - 2021
Môn: Ngữ Văn

PHẦN I. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:
(1) Có người hỏi tơi, tại sao sân bay quốc tế Vân Đồn, một sân bay cịn rất
"trẻ", lại được Chính phủ lựa chọn và lại có thể thực hiện tốt trọng trách đón
các chuyến bay từ vùng dịch. Khi ấy, điều đầu tiên tôi nghĩ đến là tập thể của
mình. Cùng với cơ sở vật chất, phương tiện và quy trình, thì nhiệt huyết lần
trách nhiệm và lòng yêu nước của các anh, chị, em tối là sức mạnh của sân
bay quốc tế Vân Đồn. Tơi nhìn thấy niềm hạnh phúc trong ánh mắt, nụ cười
"đồng đội" khi thấy đồng bào đặt chân lên đất mẹ.
(2) Chiều nay, vừa nhận được tin nhắn của con gái không được gặp ba sau
nhiều tháng xa cách "Ba nhớ giữ gìn sức khỏe!", cũng là lúc đồng nghiệp gửi
cho tơi hình chụp lời bình luận trên mạng dưới thơng tin sân bay quốc tế Vân
Đồn đón đồng bào về nước: "Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn có thể chưa
cất cánh về mặt kinh tế, nhưng đã khởi đầu bằng một nhiệm vụ quốc gia nặng
nghĩa nặng tình!".
(3) Khóe mắt tơi bỗng cay cay. Hình ảnh một thương cảng Vân Đồn sầm uất
100 năm trước hiện lên cùng niềm tin. Tơi biết, sau những chuyến đón đồng
bào về tổ quốc, sẽ là những chuyến đón đưa nhộn nhịp kết nối Việt Nam với
khắp năm châu. Sau những ánh mắt mừng vui của các "chiến binh" áo trắng,
áo xanh của tơi ngồi kia đón "người mình” an tồn về tổ quốc, sẽ là nụ cười
hạnh phúc của các anh chị em, thấy quê hương mình phát triển và trên con

đường chơng gai khó kể, Vân Đồn sẽ cất cánh bằng niềm tin của Tổ quốc Việt
Nam.
(Phạm Ngọc Sáu, />Câu 1. (0,5 điểm) Trong đoạn văn (1), tác giả khẳng định những cơ sở nào
khiến sân bay Vân Đồn được Chính phủ lựa chọn và lại có thể thực hiện tốt
trọng trách đón các chuyến bay từ vùng dịch ?
Câu 2. (0,5 điểm) Xác định các lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn (2).
Câu 3. (0,5 điểm) Chỉ ra hai từ láy được sử dụng trong đoạn văn (3).


Câu 4. (0,5 điểm) Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong câu văn in
đậm.
PHẦN II. Tạo lập văn bản (8,0 điểm)
Câu 1. (3,0 điểm)
“Tạm dừng việc đến trường, không dừng việc học" là thông điệp Bộ Giáo dục
và Đào tạo nhắn gửi tới các giáo viên, học sinh toàn quốc trong thời gian dịch
bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp.
Từ thông điệp trên, hãy viết một đoạn văn (từ 12 đến 15 câu) trình bày suy nghĩ
của em về tinh thần vượt khó trong cuộc sống. Trong đoạn văn có sử dụng phép
nối (gạch chân từ nối).
Câu 2. (5,0 điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Buồn trơng cửa bể chiều hơm,
Thuyền ai thấp thống cánh buồm xa xa ?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều, dẫn theo SGK Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục
Việt Nam, năm 2017, trang 94)

Đáp án đề tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn Quảng Ninh 2020
PHẦN I. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:
(1) Có người hỏi tơi, tại sao sân bay quốc tế Vân Đồn, một sân bay còn rất
"trẻ", lại được Chính phủ lựa chọn và lại có thể thực hiện tốt trọng trách đón
các chuyến bay từ vùng dịch. Khi ấy, điều đầu tiên tôi nghĩ đến là tập thể của
mình. Cùng với cơ sở vật chất, phương tiện và quy trình, thì nhiệt huyết lần
trách nhiệm và lịng u nước của các anh, chị, em tối là sức mạnh của sân
bay quốc tế Vân Đồn. Tơi nhìn thấy niềm hạnh phúc trong ánh mắt, nụ cười
"đồng đội" khi thấy đồng bào đặt chân lên đất mẹ.
(2) Chiều nay, vừa nhận được tin nhắn của con gái không được gặp ba sau
nhiều tháng xa cách "Ba nhớ giữ gìn sức khỏe!", cũng là lúc đồng nghiệp gửi
cho tơi hình chụp lời bình luận trên mạng dưới thơng tin sân bay quốc tế Vân
Đồn đón đồng bào về nước: "Cảng hàng khơng quốc tế Vân Đồn có thể chưa


cất cánh về mặt kinh tế, nhưng đã khởi đầu bằng một nhiệm vụ quốc gia nặng
nghĩa nặng tình!".
(3) Khóe mắt tơi bỗng cay cay. Hình ảnh một thương cảng Vân Đồn sầm uất
100 năm trước hiện lên cùng niềm tin. Tơi biết, sau những chuyến đón đồng
bào về tổ quốc, sẽ là những chuyến đón đưa nhộn nhịp kết nối Việt Nam với
khắp năm châu. Sau những ánh mắt mừng vui của các "chiến binh" áo trắng,
áo xanh của tơi ngồi kia đón "người mình” an tồn về tổ quốc, sẽ là nụ cười
hạnh phúc của các anh chị em, thấy quê hương mình phát triển. Và trên con
đường chơng gai khó kể, Vân Đồn sẽ cất cánh bằng niềm tin của Tổ quốc Việt
Nam.
(Phạm Ngọc Sáu, />Câu 1. (0,5 điểm) Những cơ sở nào khiến sân bay Vân Đồn được Chính phủ
lựa chọn và lại có thể thực hiện tốt trọng trách đón các chuyến bay từ vùng
dịch: "đầu tiên tơi nghĩ đến là tập thể của mình. Cùng với cơ sở vật chất,
phương tiện và quy trình, thì nhiệt huyết lần trách nhiệm và lịng u nước của

các anh, chị, em tối là sức mạnh của sân bay quốc tế Vân Đồn."
Câu 2. (0,5 điểm) Lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn (2): "Cảng hàng không
quốc tế Vân Đồn có thể chưa cất cánh về mặt kinh tế, nhưng đã khởi đầu bằng
một nhiệm vụ quốc gia nặng nghĩa nặng tình!".
Câu 3. (0,5 điểm) Hai từ láy được sử dụng trong đoạn văn (3): cay cay., nhộn
nhịp
Câu 4. (0,5 điểm) Biện pháp tu từ ẩn dụ giúp câu văn càng trở nên sâu sắc và
ấn tượng hơn, gợi cảm xúc trân trọng, đáng quý đúng như lời Vân Đồn sẽ cất
cánh bằng niềm tin của Tổ quốc Việt Nam.
PHẦN II. Tạo lập văn bản (8,0 điểm)
Câu 1. (3,0 điểm)
Đang cập nhật
Câu 2. (5,0 điểm)
Đảm bảo các ý sau:
I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả và đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
- Giới thiệu đoạn thơ cuối (8 câu cuối)


"Buồn trơng cửa bể chiều hơm
.........
Âm ầm tiếng sóng vây quanh ghế ngồi”.
II. Thân bài:
- Cặp lục bát 1: Phân tích hình ảnh “cửa bể chiều hơm”, “cánh buồm xa xa”:
gợi tả nỗi buồn của Kiều khi nghĩ về cha mẹ, những người sinh thành ra mình,
nàng cảm thấy xót xa.
- Cặp lục bát 2: Phân tính hình ảnh “ngọn nước mới sa”, “hoa trôi man mác”:
gợi tả nỗi mông lung lo lắng của Kiều không biết cuộc đời sẽ trôi đi đâu về
đâu. Tâm trạng của Thúy kiều lại trở về với thực tại của đời mình, trở về với
nỗi đau hiện thực.

- Cặp lục bát 3: Phân tích hình ảnh “nội cỏ rầu rầu”, “chân mây mặt đất”: gợi tả
sự vô định của Kiều. Từ láy rầu rầu gợi cho ta sự tàn úa đến thảm thương, màu
xanh tàn úa, héo hắt.
- Cặp lục bát 4: Phân tích hình ảnh “gió cuốn mặt duềnh”, “tiếng sóng kêu
quanh ghế ngồi”: sự sợ hãi, hoảng hốt của Kiều. Sự lênh đênh trên chặng
đường đời nhiều sóng gió trước mặt Kiều, cũng là những phong ba, gập ghềnh
mà Kiều sẽ phải đi qua.
=> Điệp từ “buồn trông” được nhắc đi nhắc lại trong khổ thơ. Nó như tâm trạng
của Kiều lúc này, đúng là “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.
* Tổng kết nghệ thuật:
- Điệp cấu trúc với điệp ngữ “buồn trơng”
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
- Hình ảnh có sự tăng tiến gợi tả sự tăng tiến của cảm xúc
III. Kết bài:
– Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một bức tranh được vẽ lên với những
màu sắc xám lạnh, gợi tả tâm trạng vô cùng sống động, nhưng nó cũng nhiều
thê lương ai ốn.
– Phân tích bút pháp nghệ thuật “tả cảnh ngụ tình” của Nguyễn Du. Cảnh và
người trong đoạn trích như hịa vào làm một.


KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
Sở GD&ĐT Bạc Liêu

NĂM HỌC: 2020 - 2021

ĐỀ CHÍNH THỨC

Mơn: Văn
Ngày thi: 13/7/2020

I. PHẦN ĐỌC HIỂU: (7,0 điểm)
Đọc ngữ liệu và trả lời các câu hỏi sau:
Trên đường đời bạn cũng có lúc vấp ngã. Tôi cũng vậy. Ngay cả người tài giỏi, khôn
ngoan nhất cũng có lúc vấp ngã. Vấp ngã là điều bình thường, chỉ có những người
khơng bao giờ đứng dậy sau vấp ngã mới là người thực sự thất bại. Điều chúng ta cần
ghi nhớ là, cuộc sống không phải là một cuộc thi đó - trượt... Cuộc sống là một quá
trình thử nghiệm các biện pháp khác nhau cho đến khi tìm ra một cách thích hợp.
Những người đạt được thành công phần lớn là người biết đứng dậy từ những sai lầm
ngớ ngẩn của mình bởi họ coi thất bại, vấp ngã chỉ là tạm thời và là kinh nghiệm bổ
ích. Tất cả những người thành đạt mà tơi biết đều có lúc phạm sai lầm. Thường thì họ
nói rằng sai lầm đóng vai trị quan trọng đối với thành công của họ. Khi vấp ngã, họ
không bỏ cuộc. Thay vì thế, họ xác định các vấn đề của mình là gì, cố gắng cải thiện
tình hình và tìm kiếm giải pháp sáng tạo hơn để giải quyết. Nếu thất bại năm lần, họ
cố gắng đứng dậy năm lần, mỗi lần một cố gắng hơn, Winston Churchill đã nắm bắt
được cốt lõi của q trình này khi ơng nói: “Sự thành cơng là khả năng đi từ thất bại
này đến thất bại khác mà không đánh mất nhiệt huyết và quyết tâm vươn lên”.
(Trích Cuộc sống khơng giới hạn, Nick Vujicic, chương VII, trang 236)
Câu 1: (3,0 điểm)
a. Xác định phương thức biểu đạt chính. (1,0 điểm)
b. Cho biết cách trích dẫn ở phần in đậm? (1,0 điểm)
c. Chỉ ra phép liên kết hình thức được sử dụng trong hai câu văn sau: "Khi vấp ngã,
họ không bỏ cuộc. Thay vì thế, họ xác định các vấn đề của mình là gì, cố gắng cải
thiện tình hình và tìm kiếm giải pháp sáng tạo hơn để giải quyết."(1,0 điểm)


Câu 2: (2,0 điểm)
- Em hiểu thế nào về câu văn: "Vấp ngã là điều bình thường, chỉ có những người
không bao giờ đứng dậy sau vấp ngã mới là người thực sự thất bại" ?
Câu 3: (2,0 điểm)

Em có đồng ý với quan điểm của Winston Churchill: "Sự thành công là khả năng đi từ
thất bại này đến thất bại khác mà không đánh mất nhiệt huyết và quyết tâm vươn
lên."? Vì sao?
II. PHẦN LÀM VĂN: (13,0 điểm).
Câu 1: (5,0 điểm).
Từ ngữ liệu phần đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về ý nghĩa
của việc đứng dậy sau vấp ngã đối với tuổi trẻ trong cuộc sống.
Câu 2: (8,0 điểm)
Cảm nhận của em về đoạn thơ:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biến bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long,
(Trích Đồn thuyền đánh cá, Huy Cận, Ngữ văn 9, tập 1, NXBGD 2018, tr.140)


Đáp án đề tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn Bạc Liêu 2020
Câu 1: (3,0 điểm)
a. Phương thức biểu đạt chính là nghị luận.
b. Trích dẫn trực tiếp.
c. Phép thế: "Khi vấp ngã, họ khơng bỏ cuộc." = "Thay vì thế"
Câu 2: (2,0 điểm)
- Vấp ngã là điều bình thường bởi ai cũng có lúc thất bại và vấp ngã trong cuộc sống,
chỉ trừ những người không dám đứng dậy sau vất ngã hay chính là sợ hãi, khơng dám
đối mặt với những điều xấu nhất có thể sảy ra thì họ mới là người thực sự thất bại.
Câu 3: (2,0 điểm)

Học sinh có thể đưa ra quan điểm riêng của mình là đồng tình hoặc khơng đồng tình.
Đồng thời đưa ra lập luận giải thích cho quan điểm đó.)
Ví dụ: Đồng tình vì:
- Thất bại là một phần của cuộc sống và đó là điều rất bình thường, khơng ai không
thành công mà không trải qua những thất bại.
- Thất bại thử thách sự kiên nhẫn của con người. Con người biết theo đuổi đam mê,
chắc chắn sẽ thành công.
- Thất bại cho con người những bài học kinh nghiệm q báu để ni dưỡng đam mê
của chính mình.
II. PHẦN LÀM VĂN: (13,0 điểm).
Câu 1: (5,0 điểm).
Giới thiệu vấn đề: ý nghĩa của việc đứng dậy sau vấp ngã đối với tuổi trẻ trong cuộc


sống.
- Cuộc đời ai cũng từng vấp ngã trước khó khăn thất bại. Điều quan trọng khơng phải
là khó khăn to hay nhỏ mà quan trọng là con người có đủ sức để đứng dậy sau những
vấp ngã hay không?
Bàn luận vấn đề
- Con người từ khi sinh ra đã khơng ít lần vấp ngã: Ngày cịn bé bụ bẫm, chập chững
tập đi qua bao nhiêu lần vấp ngã đứng dậy và tập đi được. Vì vậy giờ ta có trưởng
thành thì ta càng phải biết cách chấp nhận nó như một điều tự nhiên trong cuộc sống
để sống nhẹ nhàng và vui vẻ hơn. Thất bại chính là động lực để con người vượt qua,
là bài học để từ đó con người rèn luyện bản thân phấn đấu để ngày càng hoàn thiện.
- Đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã làm ta trưởng thành hơn trong cuộc sống, học được
cách đứng dậy giúp ta vượt qua được khó khăn.
- Trong cuộc sống, ai cũng ít nhất 1 lần vấp ngã theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Sau
mỗi lần vấp ngã ấy, người ta sẽ rút ra dc một bài học cho chính mình, biết tránh những
chỗ ghồ ghề khó đi, biết tìm cho mình bước đi mới hay là dẫm lên chính chỗ đã ngã
xuống và đi tiếp.

- Vấp ngã thất bại chỉ là một chuyện thường tình trong cuộc sống, người muốn thành
công đều phải trải qua vấp ngã. Như một vận động viên muốn thành công đều có khó
khăn trong q trình luyện tập, khi thi đấu cũng có lúc vấp ngã nhưng ln nổ lực
phấn đấu rèn luyện để đến được vinh quang, người chiến thắng là người ngã gục cuối
cùng trước các đối thủ.
- Đứng dậy ngay tại điểm vấp ngã rất dễ làm ta thấy sợ hãi, thiếu suy nghĩ, sáng suốt
hay áp đặt quá khứ vì vậy khi bạn cảm thấy đủ tự tin hãy đứng dậy từ một điểm bắt
đầu theo hướng mới tích cực hơn.
- Mở rộng: Tuổi trẻ khơng nên sợ hãi vấp ngã, vì càng ngã đau thì bạn càng nhớ rõ để
rồi không bao giờ vấp ngã tại chính điểm đấy.
Câu 2: (8,0 điểm)


Dàn ý tham khảo:
1. Giới thiệu chung
- Tác giả: Huy Cận và bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”
- Dẫn dắt vào đoạn trích: là khổ 3 và khổ 4 của bài thơ, miêu tả cảnh đánh cá trên biển
đêm với những vẻ đẹp bình dị của bút pháp hiện thực và trí tưởng tượng phong phú.
2. Cảm nhận
a. Khổ thơ thứ nhất
- Mở đầu đoạn trích là hình ảnh đồn thuyền đang băng băng lướt sóng:
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng.”
Con thuyền vốn nhỏ bé trước biển cả bao la qua cái nhìn của nhà thơ bỗng trở nên lớn
lao, kì vĩ. Đồn thuyền ấy có gió làm lái, có trăng làm buồm, thiên nhiên như mở ra
bát ngát mênh mơng. Đồn thuyền hòa nhập với thiên nhiên, con người cũng vươn lên
ngang tầm vũ trụ, làm chủ thiên nhiên với sự tự tin, mạnh mẽ.
- Giữa không gian bao la của trời biển, con thuyền trở thành trung tâm, vừa đẹp đẽ,
khỏe khoắn, vừa giàu chất thơ. Thiên nhiên như cùng chung sức với con người điều
khiển con thuyền.
- Người lao động đã đánh thức thiên nhiên, cùng thiên nhiên vũ trụ giao hịa trong

cơng cuộc lao động. Lịng tin u con người và trí tưởng tượng bay bổng đã giúp nhà
thơ xây dựng được hình ảnh tuyệt đẹp và giàu ý nghĩa. Thiên nhiên không đối lập với
con người, không làm cho con người trở nên nhỏ bé, cô đơn, bơ vơ mà càng trở nên
lớn lao, mạnh mẽ, hài hòa với khung cảnh thiên nhiên.
- Hai câu tiếp theo miêu tả những cơng việc cụ thể của đồn thuyền đánh cá:
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng


Nhịp thơ hối hả, lôi cuốn. Con thuyền là vũ khí, mỗi ngư dân là một chiến sĩ đầy uy
quyền sức mạnh. Cuộc đánh cá có phương tiện kĩ thuật, được chuẩn bị như một cuộc
chiến đấu với khí thế của những con người có niềm tin chiến thắng.
b. Khổ thơ thứ hai
- Những câu thơ miêu tả đàn cá đặc sắc, biển cả giàu có với những loại cá ngon và
quý. Huy Cận đã vận dụng sáng tạo cách nói dân gian “chim thu nhụ đé” để viết:
Cá nhụ cá thu cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cá đi em quẫy trăng vàng chóe
Đêm thở sao lùa nước Hạ Long.
- Hình ảnh con cá song là một nét vẽ tài hoa. Vảy cá đen hồng lấp lánh trên biển nước
chan hịa ánh trăng vàng chóe. Cái đi cá quẫy được so sánh với ngọn đuốc rực cháy.
Nghệ thuật phối sắc tài tình làm cho đoạn thơ đẹp như một bức tranh sơn mài rực rỡ.
Bầy cá như những nàng tiên trong vũ hội.
- Vẻ đẹp của bức tranh lao động tiếp tục được thể hiện rõ hơn trong những đoạn thơ
tiếp theo.
c. Nhận xét
- Hai đoạn thơ miêu tả khung cảnh lao động tươi vui với sự trù phú, giàu có của biển
cả.
- Tác giả sử dụng nghệ thuật liệt kê, nhân hóa, so sánh đặc sắc.
- Thể hiện phong cách nghệ thuật Huy Cận sau cách mạng tháng Tám: tin yêu vào

cuộc sống mới, con người mới.
3. Tổng kết
- Bút pháp vừa hiện thực vừa lãng mạn của tác giả vẽ nên bức tranh sơn mài rực rỡ về


thiên nhiên và con người trong lao động.
- Hình ảnh con người nâng lên ngang tầm vũ trụ và công việc đánh cá trở thành một
công việc nên thơ.

Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 của sở GD&ĐT Bình Dương
Đề thi mơn Ngữ văn
Sở GD&ĐT Bình Dương

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2020 - 2021
Mơn: Ngữ Văn

I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm).
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các u cầu:
Thình lình đèn điện tắt
phịng buyn - đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng trịn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sơng là rừng

Trăng cứ trịn vành vạnh
kể chi người vơ tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.


(Theo SGK Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2008, trang 156).
Câu 1. Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm nào? Cho biết tên tác giả? (0,5
điểm)
Câu 2. Trong đoạn thơ, tìm từ ngữ thể hiện cảm xúc của nhà thơ khi đột ngột
gặp lại vầng trăng. (0,5 điểm)
Câu 3. Chỉ ra và nêu ý nghĩa của biện pháp nhân hóa được thể hiện trong hai
câu thơ cuối. (1,0 điểm).
Câu 4. Đoạn thơ gợi nhắc cho người đọc thái độ sống đúng đắn như thế nào?
Tìm câu tục ngữ có ý nghĩa diễn đạt phù hợp với thái độ sống đó. (1.0 điểm)
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ ý nghĩa của đoạn thơ trong phần Đọc - hiểu, em hãy viết một đoạn văn nghị
luận xã hội khoảng 10 đến 15 dịng), trình bày suy nghĩ về lòng khoan dung
của con người trong cuộc sống.
Câu 2 (5.0 điểm)
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích truyện Lặng lẽ Sa Pa của
Nguyễn Thành Long (Theo SGK Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục Việt
Nam, 2008, trang 180 – 188).
Đáp án
Phần I. Đọc hiểu
Câu 1. Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm Ánh trăng của Nguyễn Duy
Câu 2. Từ ngữ thể hiện cảm xúc của nhà thơ khi đột ngột gặp lại vầng trăng:
"rưng rưng"

Câu 3. Biện pháp tu từ nhân hóa: Gợi ra khn mặt và cái nhìn của một con
người đầy nghiêm khắc nhưng đủ làm cho nhân vật trữ tình thức tỉnh, nhận ra
sự bạc bẽo của mình.
Câu 4. Đoạn thơ gợi nhắc cho người đọc thái độ sống biết ghi nhớ công ơn, ân
nghĩa thủy chung của những sự vật, sự việc trong quá khứ.
Câu tục ngữ: “uống nước nhớ nguồn”
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
* Giới thiệu đề tài nghị luận: lòng khoan dùng của con người trong cuộc sống
* Bàn luận vấn đề
* Giải thích khái niệm:
- Lịng khoan dung là gì? Lịng khoan dung chính là sự rộng lượng, cảm thông,
tha thứ,...
- Người khoan dung là người như thế nào? Người rộng lượng, biết chia sẻ,
thơng cảm với khó khăn của người khác, biết tha thứ lỗi lầm cho người xúc
phạm đến mình nhưng có lòng hối cải.
- Biểu hiện lòng khoan dung của con người trong cuộc sống:
+ Bỏ qua những lỗi lầm không đáng có hay những người phạm sai lầm lần đầu.
+ Chia sẻ, thơng cảm cho người làm sai vì có việc khó xử hoặc chưa ý thức
được việc họ làm là sai.
+ Tha thứ cho những lỗi sai không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng chưa nghiêm
trọng của người khác đến bản thân.


- Vì sao phải có lịng khoan dung?
+ Nó khiến tâm hồn và lối sống con người trở nên đẹp hơn.
+ Là phẩm chất tốt đẹp khiến con người trong xã hội trở nên gần nhau hơn.
+ Góp phần giảm bớt những sai lầm của những người được khoan dung, tha
thứ.

Khơng có lịng khoan dung thì khoảng cách giữa người với người ngày càng
xa, sự thù hằn, mâu thuẫn tăng cao và khó xóa bỏ và cịn khiến cho những
người sai phạm khơng bao giờ có cơ hội sửa đổi và trở nên tốt hơn.
- Rút ta bài học:
+ Mỗi người nên biết cảm thông, chia sẻ và tha thứ.
+ Biết dùng lòng khoan dung một cách đúng mực tránh cho nó trở thành sự
dung túng khiến kẻ xấu lợi dụng.
Khẳng định vấn đề và liên hệ bản thân: lòng khoan dung là một phẩm chất đạo
đức tốt mà con người cần phát huy.
Câu 2 (5.0 điểm)
I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Thành Long và tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa.
- Dẫn dắt đề tài: nhân vật anh thanh niên
II. Thân bài:
* Giới thiệu tình huống truyện
- Cuộc gặp gỡ giữa anh thanh niên làm việc ở một mình trên trạm khí tượng với
bác lái xe, ơng kĩ sư và cô họa sĩ trên chuyến xe lên Sa Pa.


- Tình huống truyện đặc sắc, tạo điều kiện bộc lộ tư tưởng, quan điểm của tác
giả khi ngợi ca con người lao động.
* Phân tích nhân vật anh thanh niên
- Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên
+ Làm cơng tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 m,
quanh năm sống với hoa cỏ.
+ Cơng việc của anh: đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất,
dựa vào công việc dự báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất và chiến
đấu
+ Cơng việc địi hỏi tỉ mỉ, chính xác cũng như tinh thần trách nhiệm cao (nửa
đêm đi ốp dù trời mưa tuyết, giá lạnh)

=> Điều gian khổ nhất chính là vượt qua nỗi cơ đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt
tháng chỉ sống trên đỉnh núi một mình.
- Những nét đẹp trong cách sống, suy nghĩ, hành động và quan hệ tình cảm với
mọi người
+ Vượt lên hồn cảnh sống khắc nghiệt, anh có suy nghĩ rất đẹp:
•

Với cơng việc khắc nghiệt gian khổ, anh luôn yêu và mong muốn được
làm việc ở điều kiện lý tưởng (đỉnh cao 3000m).

•

Anh có những suy nghĩ đúng đắn, sâu sắc về cuộc sống con người: “khi
ta làm việc, ta với công việc là một, sao lại gọi là một mình được”

•

Anh thấu hiểu nỗi vất vả của đồng nghiệp.

•

Quan niệm về hạnh phúc của anh thật đơn giản và tốt đẹp

+ Hành động, việc làm đẹp
Mặc dù chỉ có một mình khơng ai giám sát nhưng anh ln tự giác hồn thành


nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao (nửa đêm đúng giờ ốp dù mưa gió thế
nào anh cũng trở dậy ra ngoài trời làm việc một cách đều đặn và chính xác 4
lần trong một ngày)

+ Anh thanh niên có phong cách sống cao đẹp
•

Anh có nếp sống đẹp khi tự sắp xếp cơng việc, cuộc sống của mình ở
trạm một cách ngăn nắp: có vườn rau xanh, có đàn gà đẻ trứng, có vườn
hoa rực

•

Đó là sự cởi mở chân thành với khách, quý trọng tình cảm của mọi
người

•

Anh cịn là người khiêm tốn, thành thực cảm thấy cơng việc của mình có
những đóng góp chỉ là nhỏ bé

=> Chỉ bằng những chi tiết và chỉ xuất hiện trong một khoảnh khắc của truyện,
tác giả phác họa được chân dung nhân vật chính với vẻ đẹp tinh thần, tình cảm,
cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa công việc.
+ Anh thanh niên đại diện cho người lao động
Anh thanh niên là đại diện chung cho những người lao động nhiệt huyết, sống
đẹp, cống hiến vì Tổ quốc một cách thầm lặng, vơ tư.
Những con người khiêm tốn, giản dị, trung thực, âm thầm thực hiện công việc
nhiệm vụ được giao.
III. Kết bài:
- Nêu cảm nhận hình tượng anh thanh niên: Hình tượng nhân vật anh thanh
niên miệt mài, hăng say lao động vì lợi ích đất nước, có sức lan tỏa tới những
người xung quanh.
- Tác giả rất thành cơng khi xây dựng hình tượng nhân vật anh thanh niên cùng

những người đồng nghiệp thầm lặng cống hiến sức trẻ, thanh xuân cho đất
nước, dân tộc.


Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn
Sở GD&ĐT Khánh Hịa

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2020 - 2021
Môn: Ngữ văn

I. ĐỌC HIỂU (3,00 điểm)
Đọc văn bản sau:
NHÀ LÀ NƠI ĐỂ VỀ
Nhà, một tiếng gọi thân thương với rất nhiều tình yêu và sự quan tâm, chia sẻ, Hai
tuần cách ly giúp chúng con thấu hiểu rằng chúng ta ln có nhiều hơn một Mái Nhà,
nơi ln dang rộng vịng tay chào đón, chân thành u thương và cùng chung bước đi
qua những thăng trầm cuộc sống.
Sau bao nhiêu khát vọng bay nhảy của tuổi trẻ, những biến cố cuộc sống giúp chúng
con càng thêm yêu và trân quý sự thiêng liêng, ấm áp của hai tiếng “Gia đình”, “Tổ
quốc” và sự biết ơn dành cho những người đã yêu thương chúng con vô điều kiện.
(Con đã về nhà, Tăng Quang, NXB Phụ nữ Việt Nam, 2020, tr. 71)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Chỉ ra thành phần phụ chú trong câu văn sau:
Hai tuẫn cách ly giúp chúng con thấu hiểu rằng chúng ta luôn có nhiều hơn một Mái
Nhà, nơi ln dang rộng vịng tay chào đón, chân thành yêu thương và cùng chung
bước đi qua những thăng trầm cuộc sống.

Câu 2. Theo văn bản, sau những biến cố cuộc sống, tác giả hướng tình cảm đến
những đối tượng nào?
Câu 3. Theo em, việc viết hoa từ “Mái Nhà” trong văn bản trên có ý nghĩa gì?
Câu 4. “Hai tuần cách ly” gợi nhắc đến những ngày cả nước phòng chống đại dịch
COVID-19. Trong biến cố ấy, việc tốt nào của người Việt Nam để lại ấn tượng nhất
trong em? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7,00 điểm)
Câu 1 (2,00 điểm):
Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ)
trình bày suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa của sự biết ơn.


Câu 2 (5,00 điểm): Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và đất nước trong đoạn thơ sau:
Mọc giữa dòng sơng xanh
Một bơng hoa tím biếc
Con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng,
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng đi
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xơn xao...
(Trích Mùa xn nho nhỏ - Thanh Hải, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam,
2020, tr. 55-56)

Đáp án đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn
I. Đọc hiểu

Đang cập nhật
II. Làm văn
Câu 1 (2đ)
Trong cuộc sống, lịng biết ơn có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đối với sự hồn thiện và
phát triển nhân cách con người. Lòng biết ơn là tấm lịng tri ân, ln ghi nhớ cơng ơn
ni dạy, giúp đỡ của người khác với mình. Lịng biết ơn được biểu hiện ở cả trong
suy nghĩ lẫn những hành động từ cụ thể đến lớn lao. Đó là suy nghĩ, thái độ trân
trọng, kính mến, là hành động trả ơn, báo đáp cơng ơn của bản thân với những người
có ơn với mình. Cụ thể, đất nước Việt Nam đã thể hiện lịng biết ơn của mình bằng
những ngày lễ mang tính chất kỉ niệm, tưởng nhớ, ví dụ như ngày 20/11 là ngày để tất
cả thế hệ học sinh cả nước tri ân đối với công lao dạy dỗ của thầy cô giáo, ngày 27/7
là ngày ghi nhớ công lao của thương binh liệt sĩ – những người đã hi sinh máu xương,
cuộc đời của mình để bảo vệ Tổ quốc… Lịng biết ơn có ý nghĩa vơ cùng thiêng liêng
và là sợi dây để gắn bó tình cảm giữa người với người. Tuy nhiên, trong xã hội hiện
nay, có rất nhiều người đi ngược lại với truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”,
có thái độ và hành động vô ơn, “ăn cháo đá bát”. Những hành vi này đều đáng bị lên
án để họ có thể nhận thấy lỗi sai, từ đó thay đổi nhận thức, suy nghĩ một cách tích cực
nhất.
Câu 2 (5đ)
I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả: Thanh Hải


+ Là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam
+ Phong cách sáng tác
+ Tác phẩm tiêu biểu
- Giới thiệu tác phẩm: Mùa xuân nho nhỏ
+ Hoàn cảnh sáng tác
+ Nội dung, nghệ thuật
- Giới thiệu khái quát ba khổ đầu bài thơ

II. Thân bài:
* Khổ thơ thứ nhất
- Bức tranh thiên nhiên xứ Huế
+ Hình ảnh: dịng sơng, bơng hoa tím biếc, con chim chiền chiện
=> Hình ảnh đặc trưng của xứ Huế mộng mơ
=> Phải là người am hiểu sâu sắc, tường tận về Huế thì mới có thể viết được những
vần thơ chân thật, giản dị mà rất đỗi ngọt ngào đến vậy!
* Khổ thơ thứ hai
- Khung cảnh mùa xuân của đất nước.
+ Hình ảnh: người cầm súng, người ra đồng
=> Những người rất đỗi quen thuộc trong cuộc sống của chúng ta
+ Nếu người ra đồng là người cung cấp lương thực, thực phẩm, nuôi sống các anh bộ
đội "lộc trải dài nương mạ"
+ Thì "người cầm súng" là những người có trách nhiệm to lớn trong công cuộc bảo vệ
Tổ quốc.
III. Kết bài:
- Khẳng định giá trị của bài thơ
- Tình cảm của em dành cho bài thơ

Đề thi vào lớp 10 năm 2019 môn Ngữ văn


Sở GD&ĐT Cao Bằng

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2020 - 2021
Mơn: Ngữ văn

Câu 1: (2,0 điểm)
Chỉ ra và cho biết tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu
thơ sau:
"Những ngơi sao thức ngồi kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con."
(Theo Trần Quốc Minh)
Câu 2: (3,0 điểm) Đọc đoạn thơ sát và trả lời các câu hỏi:
"Câu hát căng buồn với gió khơi,
Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhơ màu mới,
Mắt cá huy hồng mn dặm khơi."
a) Đoạn thơ được trích từ tác phẩm nào? Tác giả là ai?
b) Em hãy khái quát nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ?
Câu 3: (5,0 điểm)
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích Lặng lẽ Sa Pa của nhà văn
Nguyễn Thành Long (Ngữ văn 9, tập một).
Đáp án đề tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn Cao Bằng 2020
Câu 1: (2,0 điểm)
- Phép so sánh: Những ngôi sao thức - mẹ thức: Những ngôi sao thức suốt đêm


nhưng cũng khơng bằng mẹ đã thức vì cả cuộc đời của con, sự hi sinh thầm
lặng.
- Tác giả:thể hiện tấm lòng yêu thương, sự hi sinh thầm lặng của người mẹ đối
với người con và lòng biết ơn của con dành cho mẹ.
Câu 2: (3,0 điểm)
a) Đoạn thơ được trích từ tác phẩm Đồn thuyền đánh cá của Huy Cận
b)
“ Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm với gió khơi”
- Đồn thuyền chứ khơng phải chỉ con thuyền ra khơi đã tạo ra sự tấp nập trên
biển. Chữ “Lại” vừa khẳng định nhịp điệu lao động của người dân chài đã đi
vào ổn định, vừa thể hiện sự đối lập giữa sự nghỉ ngơi của đất trời và sự làm
việc của con người.
- Tác giả đã tạo ra một hình ảnh khỏe, lạ mà thật từ sự gắn kết 3 sự vật và hiện
tượng: Câu hát, cánh buồm và gió khơi. Người đánh cá căng buồm và cất câu
hát lên nhà thơ có cảm giác như chính câu hát đó đã làm căng cánh buồm. Câu
hát mang theo niềm vui, sự phấn chấn của người lao động trở thành sức mạnh
cùng với gió biển làm căng cánh buồm để con thuyền lướt sóng ra khơi.
- Nghệ thuật ẩn dụ trong hình ảnh thơ lãng mạn này đã góp phần thể hiện một
hiện thực : Đó là niềm vui phơi phới, tinh thần lạc quan của người dân chài. Họ
ra khơi trong tâm trạng đầy hứng khởi vì học tìm thấy niềm vui trong lao động,
yêu biển và say mê với công việc chinh phục biển khơi làm giàu cho Tổ quốc.
Cảnh mặt trời lặn được miêu tả thật độc đáo và ấn tượng:
Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa


- Nghệ thuật so sánh nhân hóa cho thấy cảnh biển hồng hơn vơ cùng tráng lệ,
hùng vĩ. Mặt trời được ví như một hịn lử khổng lồ đang từ từ lặn xuống. Trong
hình ảnh liên tưởng này, vũ trụ như một ngôi nhà lớn, với đêm buông xuống là
tấm cửa khổng lồ, những lượn sóng là then cửa. Chi tiết Mặt trời xuống biển có
thể gây ra sự thắc mắc của người đọc vì bài thơ tả cảnh đồn thuyền đánh cá ở
vùng biển miền Bắc, mà ở bờ biển nước ta, trừ vùng Tây Nam thường chỉ thấy
cảnh mặt trời mọc trên biển chứ không thể thấy cảnh mặt trời lặn xuống biển.
Thực ra hình ảnh mặt trời xuống biển là được nhìn từ trên con thuyền đang ra
biển hoặc từ một hịn đảo vào lúc hồng hơn, nhìn về phía tây, qua một khoảng
biển thì vẫn có thể thấy như là mặt trời xuống biển. Với sự quan sát tinh tế nhà
thơ đã miêu tả rất thực chuyển đổi thời khắc giữa ngày và đêm.

Câu 3: (5,0 điểm)
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích Lặng lẽ Sa Pa
a) Mở bài
- Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Thành Long và truyện ngắn Lặng lẽ Sa
Pa:
+ Nguyễn Thành Long (1925 - 1991) là cây bút chuyên viết về truyện ngắn và
ký từ thời kì kháng chiến chống Pháp với lối viết nhẹ nhàng gợi cảm đầy chất
thơ.
+ Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa (1970) ra đời sau chuyến đi thực tế Lào Cai, tiêu
biểu cho phong cách Nguyễn Thành Long.
- Giới thiệu khái quát về nhân vật anh thanh niên:
+ Nhân vật anh thanh niên đang làm nhiệm vụ khí tượng là nhân vật trung tâm
của truyện, là một trong những biểu tượng của người lao động xây dựng đất
nước sau chiến tranh.


b) Thân bài
* Khái quát về tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Lặng lẽ Sa Pa lấy cảm hứng từ chuyến đi thực tế ở Lào
Cai của tác giả nhằm ca ngợi những đóng góp thầm lặng của những người lao
động trong công cuộc xây dựng đất nước. Câu chuyện đại diện cho những con
người tốt khắp mọi miền đất nước, những nơi ln đó có những con người
được lao động thầm lặng, say mê hiến dâng tuổi trẻ và tình yêu của mình cho
quê hương, đất nước.
- Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ giữa anh thanh niên làm việc ở một mình
trên trạm khí tượng với bác lái xe, ông kĩ sư và cô họa sĩ trên chuyến xe lên Sa
Pa.
* Phân tích nhân vật anh thanh niên
- Hồn cảnh sống và làm việc:
+ Anh sống trên trên đỉnh n Sơn cao 2600 m, làm cơng tác khí tượng kiêm

vật lý địa cầu, quanh năm sống với hoa cỏ.
+ Cơng việc thực hiện trong điều kiện thời tiết khó khăn, thử thách với mưa
sương gió lạnh: đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dựa
vào công việc dự báo trước hằng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu.
+ Cơng việc địi hỏi tỉ mỉ, chính xác cũng như tinh thần trách nhiệm cao (nửa
đêm đi ốp dù trời mưa tuyết, giá lạnh)
=> Cuộc sống thiếu thốn, khổ cực, cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng chỉ
sống trên đỉnh núi một mình.
- Vượt lên hồn cảnh sống khắc nghiệt, anh có suy nghĩ rất đẹp:
+ Với công việc khắc nghiệt gian khổ, anh luôn yêu và mong muốn được làm


việc ở điều kiện lý tưởng (đỉnh cao 3000 m).
+ Anh có những suy nghĩ đúng đắn, sâu sắc về cuộc sống con người: “khi ta
làm việc, ta với công việc là một, sao lại gọi là một mình được”.
+ Anh thấu hiểu nỗi vất vả của đồng nghiệp
+ Quan niệm về hạnh phúc của anh thật đơn giản và tốt đẹp.
- Hành động, việc làm đẹp:
+ Anh luôn tự giác hoàn thành nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao dù chỉ
có một mình khơng ai giám sát:
•

Nửa đêm đúng giờ ốp dù mưa gió thế nào cũng trở dậy ra ngoài trời làm
việc một cách đều đặn và chính xác 4 lần trong một ngày.

•

Chủ động trong cơng việc và cuộc sống

=> Công việc là niềm đam mê, cơng việc của anh dù thầm lặng ít người biết

đến nhưng anh vẫn rất yêu công việc.
- Phong cách sống cao đẹp:
+ Tự sắp xếp công việc, cuộc sống của mình ở trạm một cách ngăn nắp
+ Yêu thiên nhiên: có vườn rau xanh, có đàn gà đẻ trứng, có vườn hoa rực rỡ...
+ Yêu con người: Cởi mở chân thành với khách, quý trọng tình cảm của mọi
người
+ Khiêm tốn, thành thực : cảm thấy cơng việc của mình có những đóng góp chỉ
là nhỏ bé.
+ Tự giác, tự nguyện với cơng việc, hồn thành nhiệm vụ được giao phó.
+ Chủ động trong cơng việc thực hiện, lối sống khoa học, nề nếp.


=> Những phẩm chất của anh thanh niên là đại diện cho những người lao động
nhiệt huyết, trung thực, giản dị, khiêm tốn, âm thầm và ln cống hiến vì Tổ
quốc.
* Đánh giá về nghệ thuật khắc họa nhân vật
- Miêu tả nhân vật thơng qua cách nhìn của một nhân vật khác: thông qua bác
lái xe, qua bác họa sĩ, cô gái, lột tả nhân vật anh thanh niên một cách khách
quan, chân thực.
- Miêu tả tính cách, nội tâm nhân vật qua những hành động và đoạn đối thoại tự
bộc lộ của nhân vật.
c) Kết bài
- Khái quát lại vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên.
- Liên hệ với thế hệ trẻ hiện nay.
Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn năm 2020 Lai Châu
Sở GD&ĐT Lai Châu

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2020 - 2021
Môn: Văn

Phần I: Đọc - hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới:
“Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hồng Cầm ta dựng giữa trời