Hoàn thiện kiểm toán báo cáo tài chính của các công ty viễn thông do công ty TNHH dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY thực hiện (tt)

TĨM TẮT LUẬN VĂN
Dịch vụ kiểm tốn của một cơng ty kiểm toán chuyên nghiệp là một
hoạt động sinh lời, là loại hoạt động kinh doanh. Với xu thế “hội nhập và
mở cửa” diễn ra ngày càng mạnh mẽ trên khắp tồn cầu, là một cơng ty độc
lập, hoạt động trong lĩnh vực cịn non trẻ tại Việt Nam, Cơng ty TNHH
Dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY đã và đang phải đối mặt với các đối thủ
hàng đầu thế giới trong lĩnh vực kiểm toán trong nước. Việc giữ được
khách hàng cũ, thu hút thêm khách hàng mới địi hỏi cơng ty phải ln gia
tăng các loại hình dịch vụ cung cấp cũng như gia tăng chất lượng của dịch
vụ.
Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, VT đóng vai trị là cầu
nối thơng tin khơng thể thiếu giữa những vùng khác nhau, quốc gia khác
nhau trên thế giới. Các hãng VT gia nhập thị trường Việt Nam ngày càng
nhiều và đa dạng, do đó khách hàng VT là một trong những nhóm khách
hàng tiềm năng lớn. Cơng ty kiểm tốn UHY đã và đang xâm nhập ngày
càng sâu vào nhóm khách hàng trong lĩnh vực này. Với những kinh nghiệm
đã tích luỹ được từ kiểm tốn các công ty VT trong những năm qua, Công
ty kiểm tốn UHY đang dần hồn thiện hơn trong lĩnh vực kiểm tốn các
khách hàng VT. Để duy trì và mở rộng thêm lượng khách hàng trong lĩnh
vực này, Côn g ty cần nâng cao uy tín với khách hàng, trong đó việc hồn
thiện quy trình kiểm tốn một cách chun nghiệp đóng một vai trị rất
quan trọng. Từ thực tế này, sau thời gian nghiên cứu và thực tế tham gia
các cuộc kiểm toán các khách hàng VT, tác giả chọn để tái “Hồn thiện
kiểm tốn Báo cáo tài chính của các công ty Viễn thông do Công ty
Trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ Kiểm toán và Tư vấn UHY thực hiện” làm
đề tài cho Luận văn Thạc sỹ của mình. Tác giả nêu ra mục tiêu nghiên cứu ,
đối tượng và phạm vi nghiên cứu rõ ràng để trình bày, đánh giá và hoàn


thiện quy trình kiểm tốn BCTC các cơng ty VT do Cơng ty TNHH dịch vụ
Kiểm tốn và Tư vấn UHY thực hiện

Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Đề tài gồm 3 chương:
 Chương 1: Lý luận chung về Kiểm tốn Báo cáo tài chính các
Cơng ty viễn thơng
 Chương 2: Thực trạng Kiểm tốn Báo cáo tài chính các Công ty
Viễn thông tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ Kiểm toán và Tư
vấn UHY
 Chương 3: Một số kiến nghị hồn thiện kiểm tốn Báo cáo tài
chính các Cơng ty Viễn thơng tại Cơng ty Trách nhiệm hữu hạn Dịch
vụ Kiểm toán và Tư vấn UHY
Trong chương 1, tác giả nêu được đặc điểm kinh doanh dịch vụ VT
tại Việt Nam và ảnh hưởng của nó tới cơng tác kiểm tốn BCTC. Q trì nh
sản xuất kinh doanh dịch vụ VT diễn ra trên phạm vi rộng với nhiều đơn vị
tham gia, hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ VT thường không giới
hạn bởi phạm vi địa lý mà phụ thuộc vào sự phân bố dân cư và nhu cầu trao
đổi thơng tin, do đó, một cuộc kiểm tốn các đơn vị VT thường có phạm vi
rất rộng, thời gian kéo dài và phải đầu tư khá nhiều nhân lực trong cùng
một lúc. Mỗi thành phần của mạng lưới VT với chức năng của mình
thường có thể tham gia vào việc tạo ra nhiều loại dịch vụ VT với sản lượng
khác nhau, tính đa sản phẩm có ở hầu hết các cơng đoạn trong dây chuyền
cung cấp dịch vụ VT, do đó KTV cần phải có hiểu biết chi tiết từng quy
trình hoạt động của mạng lưới, để từ đó ước tính và iến nghị phù hợp với đơn vị sự nghiệp có thu
được kiểm tốn và kiến nghị với cơ quan chức năng có liên quan.
Ý kiến nhận xét: KTV nêu rõ ý kiến của mình về các vấn đề đã trình
bày trong BCTC, về tình hình tài chính của đơn vị. Báo cáo kiểm tốn phải
trình bày đầy đủ, diễn đạt rõ ràng ý kiến của KTV về nhận xét BCTC, giải
trình về tình hình tài chính, kết quả thu chi ngân sách phù hợp với các quy
định về nguyên tắc kế toán và các tiêu chuẩn đã quy định. KTV có trách
nhiệm đưa ra các ý kiến kết luận, xác định mức độ tin cậy về tính trung
thực, hợp pháp của thơng tin tài chính đã được kiểm tốn dựa trên cơ sở các
phán xét nghề nghiệp, không nêu những vấn đề nhận xét chung chung.

KTV đưa ra ý kiến nhận xét về các nội dung: BCTC được lập có phù hợp
với các thơng lệ, ngun tắc và chuẩn mực kế tốn; các thơng tin tài chính
có phù hợp với các quy định hiện hành và các yêu cầu của pháp luật; toàn


bộ các thơng tin tài chính của đơn vị có nhất quán với hiểu biết của KTV về
chức năng nhiệm vụ của đơn vị được kiểm tốn; các thơng tin tài chính có
thể hiện thỏa đáng mọi vấn đề trọng yếu, trung thực và hợp lý. Đối với các
đơn vị VT, khi đ ưa ý kiến kiểm toán, KTV cần chú ý đến các vấn đề mang
tính đặc thù của ngành như cách ghi nhận doanh thu cước, các chi phí sửa
chữa bảo dưỡng thiết bị VT, khả năng quản lý và thu hồi cơng nợ, việc
quản lý tính lỗi thời của HTK (chủ yếu là TBĐC).
Kiến nghị của KTV là những đề xuất của KTV dựa trên các kết quả
và kết luận kiểm toán, bao gồm kiến nghị đối với đơn vị được kiểm toán về
các nội dung: giải pháp sửa chữa những sai sót, khắc phục những nhược
điểm, giải quyết những vi phạm trong công tác quản lý tài chính của đơn
vị; những giải pháp phát huy những ưu điểm, những mặt tích cực để nâng
cao chất lượng cơng tác quản lý tài chính, kế tốn của đơn vị. Kiến nghị đối
với các cơ quan và các cấp có thẩm quyền về các nội dung: những biện
pháp xử lý các sai phạm trong quản lý tài chính kế toán của đơn vị; những
giải pháp tăng cường quản lý, hướng dẫn, giúp đơn vị khắc phục những yếu
kém, khó khăn, vướng mắc… trong quản lý tài chính, kế tốn của đơn vị.
Trong chương 2, sau khi tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng kiểm
tốn BCTC các Cơng ty VT tại Cơng ty TNHH dịch vụ kiểm tốn và tư vấn
UHY, tác giả cho người đọc thấy được một số đặc điểm chung về Cơng ty
có ảnh hưởng đến quy trình kiểm tốn BCTC, đồng thời nêu ra một số nhận
xét chung về thực trạng này. Công ty thực hiện kiểm tốn BCTC các cơng
ty VT thơng qua 3 bước chính: Lập kế hoạch và thiết kế phương pháp kiểm
tốn, thực hiện kiểm tốn, hồn thành kiểm tốn và cơng bố báo cáo kiểm
toán

Bước lập kế hoạch và thiết kế phương pháp kiểm toán được chia
thành 3 giai đoạn: Các cơng việc thực hiện trước khi kiểm tốn, lập kế
hoạch kiểm tốn tổng thể, thiết kế chương trình kiểm tốn


Các cơng việc thực hiện trước khi kiểm tốn bao gồm: tiếp nhận yêu
cầu của khách hàng, khảo sát yêu cầu của khách hàng, gửi thư báo giá,
nhận h ồi báo và lập hợp đồng kiểm tốn, tổ chức nhóm kiểm toán. Các
khách hàng VT là khách hàng thường xuyên của UHY, nên các công việc
này được thực hiện đơn giản hơn do có sự kế thừa các cơng việc đã thực
hiện từ năm kiểm toán trước. Riêng đối với việc tổ chức nhóm kiểm tốn,
do nhân sự kiểm tốn thường thay đổi và biến động khá nhiều trong mỗi
năm, do đó trước mỗi cuộc kiểm tốn, chủ nhiệm kiểm tốn tập hợp tất cả
các nhóm kiểm tốn đã được phân cơng trực tiếp thực hiện kiểm tốn tại
khách hàng và tổ chức một số buổi đào tạo về cách tiếp cận và những điểm
cần lưu ý khi kiểm toán các đơn vị VT. Chủ nhiệm kiểm toán phải là người
có kinh nghiệm kiểm tốn các đơn vị VT và hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực
VT. Dựa vào các kinh nghiệm và hiểu biết này, chủ nhiệm kiểm toán đưa
ra các nội dung cần lưu ý và phương pháp thực hiện kiểm toán đối với các
nội dung này, từ đó giúp các KTV có hiểu biết sơ bộ và nắm bắt được các
vấn đề trọng yếu cần chú ý khi thực hiện kiểm toán trực tiếp tại khách hàng
Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể bao gồm các bước: tìm hiểu về hoạt
động kinh doanh của khách hàng, đánh giá rủi ro kiểm tốn và hệ thống
KSNB, phân tích sơ bộ BCTC, đánh giá trọng yếu và rủi ro kiểm tốn,
kiểm tra tính hoạt động liên tục, lập kế hoạch kiểm tốn tổng hợp.
Kết thúc q trình lập kế hoạch kiểm toán, các thủ tục kiểm toán cần
thiết để có thể thu thập được đủ bằng chứng làm căn cứ cho ý kiến của
KTV được tập hợp trong các chương trình kiểm tốn đối với từng khoản
mục cụ thể. Tại Cơng ty Kiểm tốn UHY, các chương trình này được lập từ
trước và được áp dụng đối với tất cả các khách hàng. Tuy vậy các khách

hàng VT là khá đặc thù, do đó KTV phải tìm hiểu v à xây dựng chương
trình kiểm tốn DT và giá vốn cho phù hợp với đặc thù của khách hàng.
Trong phạm vi có hạn, luận văn chỉ nêu Chương trình kiểm toán DT và Giá
vốn.


Trên cơ sở kế hoạch kiểm toán chi tiết (Chương trình kiểm tốn) đã
được thiết kế trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, KTV bắt đầu việc
thực hiện kiểm toán tuân theo các kế hoạch đã xác định từ trước và thực
hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết lần lượt đối với từng khoản mục. Thủ tục
kiểm tra chi tiết bao gồm: Thủ tục phân tích chi tiết và thủ tục kiểm tra chi
tiết số dư.
Các khoản mục như tiền, cơng nợ phải thu phải trả, chi phí hoạt
động, TSCĐ, Thuế phải nộp, nguồn vốn, tài sản khác,… được thực hiện
tương tự như các khách hàng khác, tuân thủ theo chương trình kiểm tốn đã
lập ra. Trong phạm vi này, đề tài sẽ đi sâu nghiên cứu về thủ tục kiểm toán
đối với 2 khoản mục thể hiện đặc thù hoạt động của khách hàng là khoản
mục DT và Giá vốn hàng bán. Các cơng ty VT có rất nhiều các dịch vụ nhỏ
lẻ đặc thù, do đó thủ tục kiểm toán thường phải kết hợp cả thủ tục phân tích
chi tiết và thủ tục kiểm tra số dư chi tiết.
Các công việc thực hiện trong giai đoạn kết thúc kiểm toán bao gồm:
tổng hợp và đánh giá lại kết quả kiểm toán, lập dự thảo báo cáo và thư quản
lý, thảo luận lại với khách hàng, soát xét báo c áo kiểm toán, phát hành báo
cáo kiểm toán
Báo cáo kiểm toán cần nêu được các hạn chế của đơn vị để từ đó đưa
ra ý kiến chấp nhận toàn bộ, ý kiến chấp nhận từng phần, ý kiến không
chấp nhận hay ý kiến từ chối. Hầu hết báo cáo kiểm toán các doanh nghiệp
kinh doanh VT của Cơng ty kiểm tốn UHY đều đưa ra ý kiến chấp nhận
từng phần. Bên cạnh đó, ngồi những quy định chung về kế toán kiểm toán
do nhà nước ban hành, KTV cần lưu ý cho người đọc các quy định mới

liên quan của riêng ngành VT để người đọc báo cáo hiể u rõ về cơ sở của
các ý kiến này.
Thư quản lý là một phần kết quả của cuộc kiểm tốn, nhưng khơng
nhất thiết phải đính kèm Báo cáo kiểm tốn. KTV và cơng ty kiểm tốn
phát hành thư quản lý khi có yêu cầu của đơn vị được kiểm toán (được nêu


trong hợp đồng kiểm toán). Với các khách hàng VT, KTV chịu trách nhiệm
kiểm tốn ln phải chuẩn bị và phát hành thư quản lý rất chi tiết và đầy
đủ, bởi đây là khách hàng tiềm năng của Công ty, hoạt động VT lại là hoạt
động khá đặc thù, có nhiều vấn đề cần lưu ý và rút k inh nghiệm
Sau khi hồn thiện bản thảo Báo cáo kiểm tốn, nhóm trưởng của
nhóm kiểm tốn có trách nhiệm gửi trước cho kế toán trưởng đơn vị được
kiểm toán để thống nhất về nội dung cũng như các số liệu trong báo cáo.
Trước khi được phát hành, Báo cáo kiểm toán sẽ được Ban GĐ Cơng
ty kiểm tốn và trưởng/phó phịng trực tiếp của KTV có trách nhiệm phát
hành Báo cáo kiểm tốn tiến hành sốt xét. Mục tiêu của cơng tác soát xét
báo cáo kiểm toán nhằm đảm bảo rằng báo cáo kiểm toán được lập phù hợp
với Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và quốc tế cả về nội dung, kết cấu và
hình thức. Sau khi được sự phê duyệt của Ban GĐ công ty, KTV tiến hành
phát hành Báo cáo kiểm toán theo như thoả thuận trong hợp đồng kiểm
toán với đơn vị được kiểm toán. Số lượng báo cáo phát hành t hực hiện theo
đúng quy định trong hợp đồng kiểm toán.
Từ thực tế kiểm toán trên, tác giả đã tổng quát cho người đọc thấy
được những ưu điểm và nhược điểm trong q trình kiểm tốn các Công ty
VT tại Công ty TNHH dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY.
Trong chương 3, từ những thuận lợi và khó khăn trong q trình thực
hiện kiểm tốn, tác giả đã đưa ra những giải pháp và kiến nghị để hồn
thiện kiểm tốn BCTC các cơng ty VT do Cơng ty TNHH dịch vụ kiểm
tốn và tư vấn UHY thực hiện

Các thuận lợi trong q trình kiểm tốn bao gồm: đã có hành lang
pháp lý để hoạt động, Cơng ty kiểm tốn UHY là thành viên duy nhất của
tổ chức kiểm toán quốc tế UHY tại Việt Nam, Cơng ty có nguồn nhân lực
dồi dào, giàu sức sáng tạo. Bên cạnh những thuận lợi, tác giả cũng đã nêu
ra những khó khăn gồm: khó khăn từ phía chính cơng ty, khó khăn từ phía
khách hàng kiểm tốn, và khó khăn từ chế độ, chính sách của Nhà nước.


Từ những thuận lợi khó khăn trên, tác giả cũng đã đưa ra các giải
pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện kiểm tốn BCTC các cơn g ty VT tại
Cơng ty kiểm tốn UHY. Đó là những giải pháp về quy mô, chất lượng, số
lượng KTV, giải pháp về hồ sơ kiểm toán, và các giải pháp trong phương
pháp kiểm tốn của Cơng ty. Bên cạnh đó là những kiến nghị đối với các
cơ quan chức năng liên quan cần hồn thiện hơn cơ sở pháp lý để các cơng
ty kiểm tốn có hành lang vững chắc trong hoạt động kiểm tốn có mới mẻ
hiện nay.
Với đề tài : “Hồn thiện kiểm tốn BCTC các cơng ty VT do cơng ty
TNHH dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY thực hiện”, luận văn đã giải quyết
các vần đề:
Thứ nhất: Tìm hiểu, nâng cao hiểu biết chi tiết hơn về kiểm tốn đối
với các cơng ty VT.
Thứ hai: Đưa ra những khó khăn, thuận lợi, những ưu điểm cần duy
trì và những nhược điểm cần khắc phục trong quá trình kiểm tốn các
khách hàng VT củ a Cơng ty TNHH Dịch vụ Kiểm toán và Tư vấn UHY
Thứ ba: Vận dụng lý luận để giải quyết những tồn tại nhằm hoàn
thiện kiểm toán đối với các khách hàng VT, tạo cơ sở hành lang cho Cơng
ty TNHH Dịch vụ Kiểm tốn và Tư vấn UHY tham khảo và thực hiện
trong thời gian tới
Mặc dù được sự hướng dẫn tận tình của TS Tô Văn Nhật, nhưng do
sự hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm nên chuyên đề chắc chắn không

tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tác giả rất mong được sự giúp đỡ và góp
ý của các thầy và các bạn đọc để tơi có thể hồn thiện thêm về kiểm tốn
BCTC với các cơng ty VT.