Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 11 - Trường THPT Triệu Sơn 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 1
<b>SỞ GD&ĐT THANH HOÁ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI </b>

<b>TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN I NĂM HỌC: 2018 - 2019 </b>
<b> MÔN: NGỮ VĂN 11 </b>

<b>I.ĐỌC – HIỂU (6.0 điểm)</b>

<b>Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:</b>

“Mỗi người đều leo lên những nấc thang của đời mình. Có người mơ ước xa: đến đỉnh cao nhất. Có
người mơ ước gần: một hai bậc, rồi sau đó một hai bậc tiếp theo. Có người cứ lặng lẽ tiến bước theo
mục tiêu của mình, gạt bỏ thị phi. Có người đi chu du một vòng thiên hạ, nếm đủ đắng cay rồi mới
chịu trở về ước mơ ban đầu. Cũng có những người lỡ bay quá xa và không thể điều khiển đời mình
được nữa, chỉ cịn bng xi và đầy tiếc nuối. Tôi nhận ra rằng, thực ra ước mơ chẳng đưa ta đến
đâu cả, chỉ có cách thức mà bạn thực hiện ước mơ mới đưa bạn đến nơi bạn muốn.

Có lẽ chúng ta cần một cái nhìn khác. Rằng chẳng có ước mơ nào là tầm thường. Và chúng ta học
khơng phải để thốt khỏi nghề rẻ rúng này, để được làm nghề danh giá kia. Mà học để có thể làm điều
mình u thích một cách tốt nhất và từ đó mang về cho bản thân thu nhập cao nhất có thể, một cách
xứng đáng và tự hào.

Mỗi người đều có một vai trò trong cuộc đời này và đều đáng được ghi nhận. Đó là lí do để ta khơng
thèm khát vị thế cao sang này mà rẻ rúng công việc bình thường khác. Cha mẹ ta phần đơng đều làm
những cơng việc rất bình thường. Và đó là thế lực mà ta cần nhìn thấy để trân trọng khơng phải để
mặc cảm, để bình thản tiến bước không phải để tự ti. Nếu tất cả đều là doanh nhân thành đạt thì ai sẽ
quét rác trên đường phố? Nếu tất cả là bác sĩ nổi tiếng thế giới thì ai sẽ là người tưới nước những
luống rau? Nếu tất cả là kĩ sư phần mềm thì ai sẽ gắn những con chip vào máy tính.

Phần đơng chúng ta cũng sẽ là người bình thường. Nhưng điều đó khơng ngăn cản chúng ta vươn lên
từng ngày. Bởi ln ln có một đỉnh cao cho mỗi nghề bình thường”

<i>(Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội nhà văn, 2013, tr 98-99) </i>
<b>Câu1 (1,0 điểm).</b> Trong văn bản, tại sao tác giả cho rằng “Thực ra ước mơ chẳng đưa ta đến đâu cả,
chỉ có cách thức mà bạn thực hiện ước mơ mới đưa bạn đến nơi bạn muốn”?

<b>Câu2 (1,0 điểm). </b>Xác định và phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử
dụng trong đoạn sau: “Nếu tất cả đều là doanh nhân thành đạt thì ai sẽ quét rác trên đường phố? Nếu
tất cả là bác sĩ nổi tiếng thế giới thì ai sẽ là người tưới nước những luống rau? Nếu tất cả là kĩ sư phần
mềm thì ai sẽ gắn những con chip vào máy tính”.

<b>Câu3 (2,0 điểm). </b> Anh/Chị có đồng tình với quan điểm “Ln có một đỉnh cao cho mỗi nghề bình
thường” khơng? Vì sao?

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 2
<b>II.LÀM VĂN (14.0 điểm)</b>

<b>Câu 1. (4.0 điểm)</b>

Pythagos từng nói: “Im lặng là cấp độ cao nhất của sự khôn ngoan. Ai không biết im lặng là khơng biết
nói”. Cịn Martin Luther King lại phát biểu: “Cuộc sống chúng ta bắt đầu chấm dứt ngay trong cái ngày
mà chúng ta giữ im lặng trước những vấn đề hệ trọng”.

Anh/ Chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về 2 ý kiến trên.
<b>Câu 2. (10.0 điểm)</b>

Trong “Trang giấy trước đèn”, nhà văn Nguyễn Minh Châu cho rằng, tình yêu thương con người của
người nghệ sĩ “vừa là một niềm hân hoan say mê, vừa là một nỗi đau đớn, khắc khoải, một mối quan
hoài thường trực về số phận, hạnh phúc của những người xung quanh mình”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 3

<b> SỞ GD&ĐT THANH HOÁ ĐÁP ÁN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI </b>

<b>TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN I NĂM HỌC: 2018 - 2019 </b>
<b> MÔN: NGỮ VĂN 11 </b>
<b>I.ĐỌC – HIỂU (6.0 điểm)</b>

<b>Câu 1 </b>

Sở dĩ tác giả cho rằng “ Ước mơ chẳng đưa ta đến đâu cả, chỉ có cách thức mà bạn thực hiện ước mơ
mới đưa bạn đến nơi bạn muốn” là vì:

 Ước mơ mà khơng hành động thì ước mơ đó chỉ nằm trong ý nghĩ nên “ chẳng đưa ta đến đâu
cả”.

 Khi hành động thì điều quan trọng nhất là cách thức: Nếu cách thức đúng đắn, nhân văn thì sẽ
thành công, sẽ đạt được ước mơ, khẳng định được giá trị của bản thân; Nếu cách thức mưu
mô, vụ lợi , khơng phù hợp thì sẽ thất bại.

<b>Câu 2 </b>

BPNT: Câu hỏi tu từ; Điệp cấu trúc câu.
Hiệu quả:

 Nhấn mạnh, khẳng định trong cuộc sống mỗi nghề nghiệp đều rất đáng trân trọng, đều có ý
nghĩa riêng.

 Tạo nhịp điệu cho đoạn văn; Giúp diễn đạt hấp dẫn, cuốn hút người đọc.
<b>Câu 3: </b>

Hs có thể đồng tình và giải thích:

 Trong cuộc sống có rất nhiều nghề để kiếm sống, để thực hiện ước mơ và nếu nghề đó chân
chính, khơng vi phạm pháp luật sẽ được trân trọng.

 Không phân biệt nghề nào cao quý, nghề nào thấp hèn, chỉ cần tận tâm, có trách nhiệm, hết
lịng với nghề thì nghề nào cũng đạt đến đỉnh cao và nhận được sự trân trọng.

Hs có thể khơng đồng tình, miễn là có lập luận hợp lí, thuyết phục.
<b>Câu 4: </b>

Mỗi học sinh sẽ có ước mơ và cách thức thức thực hiện ước mơ riêng, nhưng phải nêu được:
 Mục đích, ý nghĩa của ước mơ.

 Cách thức thực hiện ước mơ theo hướng tích cực.
<b>II.LÀM VĂN (14.0 điểm)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 4
<b>Yêu cầu kĩ năng :</b> Thí sinh phải biết kết hợp kiến thức và kỹ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo
lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ rõ ràng, văn viết có cảm xúc; diễn đạt trơi chảy, bảo đảm
tính liên kết; khơng mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

<b>Yêu cầu kiến thức</b>
<b>1. Giải thích ý kiến </b>
Câu nói của Pythagos :

 Im lặng là cấp độ cao nhất của sự khôn ngoan – im lặng là khơng nên nói, cấp độ cao nhất là
đề cao giá trị của sự im lặng, không nói trong cuộc sống.

 Ai khơng biết im lặng là khơng biết nói”- Xem im lặng là cách xử thế khôn ngoan nhất của con
người trong cuộc sống. Từ nền tảng của sự im lặng khôn ngoan đó, con người sẽ biết nên nói

lúc nào và nói những gì.

Câu nói của Martin Luther King “Cuộc sống chúng ta bắt đầu chấm dứt ngay trong cái ngày mà chúng
ta giữ im lặng trước những vấn đề hệ trọng”: nói về tác hại của sự im lặng trước những vấn đề hệ
trọng, con người cần phải lên tiếng, cần phải nói.

=> Hai ý kiến có vẻ đối lập nhưng khơng hề mâu thuẫn, chúng bổ sung cho nhau để cùng mang đến
cho ta bài học bổ ích về cách xử thế trong cuộc sống – phải biết im lặng khi cần thiết nhưng cũng phải
biết dũng cảm lên tiếng trong những trường hợp nhất định.

<b>2. Bàn luận </b>

“Im lặng là cấp độ cao nhất của sự khôn ngoan. Ai không biết im lặng là khơng biết nói”

 Im lặng để giữ bí mật cho quốc gia, cho cơng việc, cho một ai đó, để có thể tránh những tổn hại
nhất định.

 Im lặng để lắng nghe, chia sẻ với người khác, để học hỏi, để thể hiện sự tôn trọng.

 Im lặng thể hiện sự điềm tĩnh, suy nghĩ chín chắn, nhận thức sâu sắc trước khi nói hay hành
động giúp đạt hiệu quả cao trong giao tiếp, cơng việc; giữ hồ khí trong những xung đột, va
chạm.

 Im lặng để cảm nhận vẻ đẹp của cuộc sống quanh mình, để di dưỡng tâm hồn.

Nhưng “Cuộc sống chúng ta bắt đầu chấm dứt ngay trong cái ngày mà chúng ta giữ im lặng trước
những vấn đề hệ trọng” – nếu lúc nào cũng im lặng sẽ có những tác hại, nhất là trước những vấn đề
hệ trọng, cho nên cần phải lên tiếng đúng nơi, đúng lúc, xuất phát từ thiện ý tốt đẹp.

 Để bày tỏ chính kiến của bản thân truớc những vấn đề quan trọng của cuộc sống, là tiếng nói

của chân lí, của lẽ phải, thể hiện bản lĩnh, sự tự tin của bản thân.

 Lên tiếng để đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu, cái bạo ngược trong cuộc sống để bênh vực
cho cái tốt, cái yếu, lẽ phải. Bày tỏ sự yêu thương, chia sẻ với cuộc đời, con người.

 Lên tiếng để mang niềm vui, tiếng cười cho cuộc đời.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 5
<b> 3. Mở rộng </b>

 Phê phán những người không biết im lặng khi cần thiết và khơng lên tiếng bảo vệ chân lí, lẽ
phải, thể hiện chính kiến.

 Phân biệt im lặng với sự nhu nhược, vơ tâm, thờ ơ, vì đó không phải là “cấp độ cao nhất của
sự khôn ngoan”.

 Lên tiếng phải đi kèm với hạnh động thiết thực có ý nghĩa.
<b>4. Bài học nhận thức và hành động </b>

 Cần nhận thức đúng đắn để vừa biết im lặng , vừa phải lên tiếng trong những hồn cảnh, vị trí
nhất định bằng một lí trí sáng suốt, tấm lịng nhân ái, trái tim nhiệt huyết và dũng cảm.

 Vận dụng cụ thể trong cuộc sống trên mọi lĩnh vực.
<b>Câu 2: </b>

<b>Yêu cầu về kỹ năng:</b> Hiểu đề, biết cách làm bài nghị luận văn học. Biết giải thích ý kiến mang tính
chất lí luận văn học, biết phân tích dẫn chứng để làm sáng tỏ nhận định. Bố cục rõ ràng, lập luận chặt
chẽ, hành văn trôi chảy, văn viết có cảm xúc. Khơng mắc các lỗi diễn đạt, dùng từ, ngữ pháp, chính tả.

<b>Yêu cầu về kiến thức:</b>

<b> Giải thích ý kiến của Nguyễn Minh Châu </b>– tình yêu thương con người của người nghệ sĩ “vừa là
một niềm hân hoan say mê, vừa là một nỗi đau đớn, khắc khoải, một mối quan hoài thường trực về
số phận, hạnh phúc của những người xung quanh mình”.

 Niềm hân hoan say mê : Niềm vui khi được gắn bó, hịa mình vào cuộc sống để phát hiện, ngợi
ca vẻ đẹp của con người.

 Nỗi đau đớn, khắc khoải: Xót xa, trăn trở trước những mảnh đời, số phận, cảnh ngộ bất hạnh,
éo le trong cuộc sống bằng tấm lòng trắc ẩn, thương cảm.

 Mối quan hồi thường trực: Ln quan tâm lo lắng đến số phận, cuộc sống của con người, luôn
mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với họ.

=> Nguyễn Minh Châu muốn mỗi nhà văn phải là một nhà nhân đạo chủ nghĩa, mang nặng trong mình
tình yêu cuộc sống và nhất là tình yêu thương con ngườì với đầy đủ các cung bậc cảm xúc.

<b>Lý giải </b>

 Tâm điểm khám phá của văn học, nghệ thuật chính là con người. Con người vừa là điểm xuất
phát, là đối tượng khám phá chủ yếu, vừa là cái đích cuối cùng của văn học, đồng thời cũng là
điểm quy chiếu, là thước đo giá trị của mọi vấn đề xã hội, mọi sự kiện và biến cố lịch sử.
 Chính vì lấy con người làm tâm điểm khám phá, nên yêu cầu nhà văn phải là một nhà nhân

đạo chủ nghĩa, mang nặng trong mình tình yêu cuộc sống và nhất là tình yêu thương con người.
Đây là một trong những tư chất cần có, một phẩm chất cao đẹp của người nghệ sĩ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 6
<b>Phân tích “Hai đức trẻ” của Thạch Lam để làm sáng tỏ ý kiến. </b>

Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

Thạch Lam đã hân hoan say mê tìm kiếm, ca ngợi vẻ đẹp của con người đặc biệt là vẻ đẹp tâm hồn
Liên.

 Những người lao động bình dị, chất phác, hiền hòa, chăm chỉ – Chị Tý, bác phở Siêu…

 Liên với vẻ đẹp tâm hồn tinh tế, nhạy cảm; Biết yêu thương chia sẻ; Biết ước mơ, khát vọng
hướng đến tương lai.

Nhà văn đau đớn, khắc khoải trước cuộc sống nghèo khổ, vô nghĩa, quẩn quanh, bế tắc của người dân
phố huyện, của chị em Liên

 Bức tranh phố huyện nghèo nàn tù đọng trong thời khắc chiều tà với phiên chợ tàn.

 Bức tranh phố huyện chìm trong bóng tối với những kiếp đời lam lũ. Trong đó, nhà văn đặc
biệt quan tâm tới chị em Liên- hai tâm hồn ngây thơ trước cảnh đời cơ cực.

Thạch Lam thể hiện mối hoài quan thường trực về những điều tốt đẹp cho cuộc sống con người qua
hình ảnh “chuyến tàu đêm”

 Nhà văn đem đến một thế giới khác, thắp lên ánh sáng cho phố huyện nghèo, gợi dậy ước mơ
cho người dân.

 Tác giả muốn con người phải sống cho ra sống, không tồn tại một cách vô nghĩa.

 Nghệ thuật : truyện khơng có cốt truyện; Đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật; Ngơn ngữ giầu
hình ảnh, chất thơ; Giọng điệu tâm tình; Thủ pháp tương phản…( Phần này HS có thể lồng
ghép trong q trình phân tích)

<b>Liên hệ với “Đọc Tiểu Thanh kí” của Nguyễn Du </b>

Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Nguyễn Du – đại thi hào dân tộc, nhà thơ hiện thực và nhân đạo lớn nhất
trong văn học Việt Nam thế kỉ XVIII, ngồi “ Truyện Kiều” ơng cịn nổi tiếng với bài thơ “Đọc Tiểu
Thanh kí” viết về số phận tài hoa bạc mệnh của nàng Tiểu Thanh, thể hiện sâu sắc tư tưởng nhân đạo
cao cả.

Nguyễn Du vừa đau đớn, khắc khoải trước cuộc đời, số phận đau khổ bất hạnh của nàng Tiểu Thanh,
vừa hân hoan, say mê trước nhan sắc và tài năng văn chương của nàng- đó sẽ là cái đẹp bất diệt.
Đọc Tiểu Thanh kí cũng thể hiện mối hồi quan thường trực

 Nhà thơ trăn trở, lo lắng, quan tâm trước nỗi hờn kim cổ, án phong lưu của con người – những
người tài hoa.

 Thương người, đồng cảm với người chuyển sang thương mình khao khát được chia sẻ, được
tri âm tri kỉ để có thể sống mãi trong lịng hậu thế.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 7
Nguyễn Du và Thạch Lam đều gửi vào tác phẩm tình cảm u thương, cảm thơng đối với những kiếp
người nhỏ bé, bất hạnh trong xã hội; đều trân trọng trước vẻ đẹp con người và khao khát, trăn trở
hướng con người đến những điều tốt đẹp. Giúp con người sống tốt hơn, nhân văn hơn.

Tuy nhiên, tình u thương của 2 nhà văn cũng có điểm riêng biệt:

 Trong “Hai đứa trẻ”, Thạch Lam bày tỏ niềm cảm thương sâu sắc với những kiếp người cơ cực
nhưng là để hướng họ đến một cuộc sống tốt đẹp hơn. Từ đó nhà văn đách thức trong lòng
người đọc một niềm tin tưởng, lạc quan, niềm khao khát vươn tới cuộc sống ý nghĩa hơn.
 Với “Độc Tiểu Thanh kí” đã cho thấy tấm lòng nhân hậu của Nguyễn Du vượt qua cả giới hạn

của thời gian, khơng gian. Ơng có tình thương bao la với những kiếp người tài hoa, bạc mệnh

dù là người Việt Nam hay Trung Quốc. Rồi ơng lại tự vận vào mình cái án phong lưu để tự đau,
tự thương cho mình bơ vơ, không tri âm, tri kỷ trước cõi đời. Nhân đạo trong bài thơ khơng
chỉ thương người mà cịn là tự thương cho chính mình, là niềm khao khát tri âm, đồng điệu
giữa cuộc đời. Từ đó tác phẩm không chỉ giúp con người biết yêu thương, cảm thơng, trân
trọng người khác mà cịn biết trân trọng chính mình, biết tìm tri kỉ cho mình giữa cuộc đời
trần thế.

<b>Đánh giá khái quát lại </b>

 Ý kiến của Nguyễn Minh Châu đã đề cập đến những khía cạnh sâu sắc trong tư tưởng nhân đạo
của người nghệ sĩ. Quan điểm này luôn đúng với mọi thời đại, mọi nền văn chương và mọi
nghệ sĩ “ Nhà văn chân chính phải là nhà nhân đạo từ trong cốt tủy”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 8
Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b> sinh động, nhiều <b>tiện ích thông minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm</b> đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.Luyện Thi Online </b>

-<b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-<b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.
<b>II.Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

-<b>Tốn Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS </b>

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

-<b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
<i>Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi </i>
HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.Kênh học tập miễn phí </b>

-<b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

-<b>HOC247 TV: Kênh Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi

miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->
Đề thi HSG năm 2008 mon anh văn

• 2
• 316
• 0