bai thu hoach nha nuoc va phap luat sự cần thiết thực hiện cải cách hành chính ở việt nam hiện nay

1

MỞ ĐẦU
Chủ trương cải cách nền hành chính nhà nước ở Việt Nam được bắt
đầu cuối những năm 80 của thế kỷ XX, gắn liền với thời điểm bắt đầu công
cuộc đổi mới đất nước theo đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định
hướng XHCN và xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân.
Bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường và mở cửa hội nhập quốc tế đặt ra
sự cần thiết khách quan phải tiến hành công cuộc cải cách nền hành chính
nhà nước nhằm tạo lập một nền hành chính mới, hiện đại, phù hợp với thể
chế kinh tế thị trường, đáp ứng yêu cầu của công cuộc cải cách kinh tế, phát
huy dân chủ xã hội và hội nhập quốc tế. Cải cách hành chính nhà nước đã trở
thành một trong những đòi hỏi khách quan của sự phát triển và đổi mới.
Khẳng định tầm quan trọng của cải cách hành chính nhà nước với tư cách là
một bộ phận không tách rời và quyết định thành công của đổi mới, Đảng và
Nhà nước ta đã xác định: cải cách hành chính là nội dung trọng tâm của cơng
cuộc đổi mới và cải cách nhà nước theo hướng xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa.
Do vậy, em chọn vấn đề: “Sự cần thiết thực hiện cải cách hành
chính ở Việt Nam hiện nay” để làm bài thu hoạch của mình.
Do thời gian cịn hạn hẹp và sự hiểu biết các vấn đề chưa sâu sắc, chắc
chắn bài viết của em cịn có nhiều thiếu sót. Bởi vậy em mong được sự chỉ
bảo của thầy cô để bài viết có thể hồn thiện hơn.


2

NỘI DUNG
Cải cách hành chính nhà nước là một lĩnh vực được hầu hết các nước
trên thế giới quan tâm. Nhiều quốc gia coi cải cách hành chính là một yếu tố
hết sức quan trọng để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời thông

qua cải cách hành chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của
Nhà nước; tăng khả năng phát triển kinh tế -xã hội. Cải cách hành chính ở
Việt Nam xuất phát từ những yêu cầu và đòi hỏi sau đây:
1. Xuất phát từ yêu cầu, đòi hỏi phát triển kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa
Cải cách hành chính hướng tới việc nâng cao khả năng hoạt động của
bộ máy hành chính để giúp cho q trình quản lý xã hội của Nhà nước được
tốt hơn, trước hết là quản lý nền kinh tế, định hướng cho nền kinh tế phát
triển theo đúng định hướng của Nhà nước. Mỗi nền kinh tế cần phải được
quản lý theo cách thức riêng. Quản lý nhà nước đối với kinh tế là để cho nền
kinh tế phát triển ổn định, theo đúng định hướng, khắc phục và giảm thiểu
những nhược điểm của cơ chế thị trường.
Sự phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị
trường, cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thời kỳ mới đòi hỏi
Nhà nước, mà trực tiếp là nền hành chính phải hồn thiện thể chế và nâng
cao hiệu lực pháp lý theo cơ chế mới để đảm bảo cho đất nước phát triển
nhanh và bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt phải điều
chỉnh chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính trong việc thực hiện
chức năng quản lí nhà nước.
Sự tác động, yêu cầu và đòi hỏi của nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa đối với nền hành chính nhà nước thể hiện trên các mặt:


3

- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tác động đến chức
năng của nhà nước, dẫn đến những thay đổi trong cơ cấu, tổ chức, nhiệm vụ,
quyền hạn của các cơ quan hành chính nhà nước.
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tác động đến thể chế
nền hành chính nhà nước. Sự tác động này không chỉ thể hiện trên lĩnh vực

kinh tế mà trong các lĩnh vực khác của đời sống xã hội, thể chế về mối quan
hệ giữa các cơ quan nhà nước với các danh nghiệp, với công dân.
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tác động đến yêu cầu
xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hành chính nhà nước.
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tác động đến lĩnh
vực tài chính cơng của nhà nước.
Muốn quản lý tốt kinh tế thị trường thì bộ máy hành chính phải được
tổ chức và vận hành phù hợp, thích ứng với kinh tế thị trường, có tác dụng
khơi thơng, thúc đẩy, giải phóng mọi tiềm năng của đất nước để phát triển
kinh tế, phát huy mặt tích cực, hạn chế và loại trừ mặt tiêu cực của thị
trường. Hơn nữa, sự phát triển của nền kinh tế thị trường yêu cầu bộ máy
hành chính phải có khả năng phản ứng nhanh nhạy, linh hoạt, kịp thời với
tình hình. Vì vậy, tổ chức bộ máy hành chính nhà nước phải được kiện tồn
theo hướng giảm đầu mối, tầng nấc, tinh giảm bộ máy và nhân lực, tách các
chức năng hành chính khỏi các chức năng kinh doanh, tách dần chức năng
hành chính (quản lý nhà nước) với các chức năng phục vụ xã hội, chức năng
dịch vụ cơng của Nhà nước, Chính phủ và bộ máy hành chính các cấp.
Mặt khác, cần chú ý đến khuynh hướng tác động tiêu cực của thị
trường đối với bộ máy hành chính nhà nước: đó là khả năng dùng sức mạnh
đồng tiền để lũng đoạn bộ máy hành chính, làm tha hóa đội ngũ cơng chức
nhà nước, xâm hại lợi ích chung của cộng đồng, làm giảm quyền lực hành
chính, phá hoại trật tự kỷ cương phép nước. Đấu tranh chống quan liêu, tham


4

nhũng luôn luôn là một nội dung quan trọng trong việc xây dựng bộ máy
hành chính trong sạch, vững mạnh.
2. Xuất phát từ yêu câu và đòi hỏi của việc xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân

Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN) đặt ra yêu
cầu hoàn thiện hệ thống thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, xác
định rõ ràng, minh bạch thẩm quyền và trách nhiệm của mỗi cấp hành chính,
của từng người, từng vị trí cơng tác trong hệ thống hành chính cũng như mối
quan hệ giữa các tổ chức, cá nhân trong hệ thống. Đó là một bộ máy hành
chính nhà nước mang tính chun nghiệp cao, hiện đại hóa, thực hiện nhiệm
vụ quản lý hành chính nhà nước bằng pháp luật và theo pháp luật, điều hành
kinh tế - xã hội một cách chủ động, độc lập tương đối. Đảm bảo thẩm quyền
của Chính phủ trong việc quản lý thống nhất các lĩnh vực đời sống kinh tế xã hội của đất nước, đồng thời phát huy tính năng động, sáng tạo và quyền tự
chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Bộ máy hành chính trong Nhà nước pháp quyền là bộ máy do nhân
dân lập nên và để phục vụ nhân dân. Tổ chức và hoạt động của bộ máy hành
chính nhà nước phải tạo mơi trường và điều kiện cho các cá nhân, tổ chức
phát huy tính chủ động, sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh và tổ chức cuộc
sống của mình, bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của cơng dân. Có chế định
trách nhiệm cơng vụ rõ ràng, bồi thường thiệt hại do tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền trong bộ máy hành chính gây ra. Bảo đảm các quyền khiếu nại,
tố cáo, khiếu kiện trước tồ án của cơng dân, tức là áp dụng định chế tài phán
hành chính để kiểm tra tính hợp pháp, hợp lý các quy định của cơ quan hành
chính. Tạo điều kiện và tăng cường khả năng kiểm tra, giám sát các hoạt
động của bộ máy công quyền từ phía nhân dân để hạn chế tình trạng quan
liêu, lãng phí, tham nhũng.


5

Cải cách, hồn thiện mơ hình tổ chức và hoạt động của bộ máy hành
chính nhà nước với tư cách là một trong những thiết chế quan trọng nhất của
quyền lực nhà nước - quyền hành pháp, tạo cơ sở pháp lý và động lực cho
công cuộc cải cách hệ thống chính trị nói chung, xây dựng Nhà nước pháp

quyền xã hội chủ nghĩa nói riêng.
3. Xuất phát từ yêu cầu và địi hỏi của nền hành chính nhà nước
trong bối cảnh hội nhập quốc tế
Tồn cầu hóa là một q trình khách quan có ảnh hưởng sâu rộng đến
tất cả các quốc gia. Quá trình này khiến cho các quốc gia trên toàn thế giới
trở nên gần nhau hơn, quan hệ với nhau chặt chẽ hơn và sự thẩm thấu, phụ
thuộc vào nhau cũng nhiều hơn. Các quốc gia đang đứng trước nhiều cơ hội
nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức mới ở tầm quốc tế.
Toàn cầu hóa, hợp tác và cạnh tranh là xu thế của thế giới ngày nay.
Quan điểm chủ động hội nhập quốc tế không chỉ được quán triệt trong lĩnh
vực kinh tế mà cần được quán triệt sâu sắc trong xây dựng nền hành chính
nhà nước nhằm hồn thiện thể chế pháp lý, cải cách tổ chức bộ máy hành
chính nhà nước, phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, đổi mới tài chính
cơng. Bộ máy hành chính nhà nước khơng chỉ phù hợp với điều kiện, đặc
điểm của Việt Nam mà cịn phải giảm bớt "độ vênh" với các thơng lệ quốc tế,
hài hòa giữa cơ cấu tổ chức cũng như các chế định pháp luật trong nước và
pháp luật quốc tế, bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế.
Hội nhập quốc tế là một đòi hỏi đối với các quốc gia để có thể tận
dụng được cơ hội, đồng thời hạn chế những thách thức trong tồn cầu hóa để
có thể phát triển. Bộ máy hành chính của các quốc gia phải vận động nhanh
nhạy hơn để tăng cường khả năng cạnh tranh của quốc gia trong quá trình
hội nhập và phân cơng lao động mang tính tồn cầu. Điều đó địi hỏi thể chế


6

hành chính và đội ngũ cán bộ phải thích ứng với pháp luật và thông lệ quốc
tế, đồng thời giữ vững độc lập, tự chủ, bảo vệ lợi ích quốc gia.
Xu hướng quốc tế hóa tác động đến nền hành chính nhà nước thể hiện
nhiều ở các khía cạnh kỹ thuật trong tổ chức hệ thống hành chính, hệ thống

pháp luật, định chế quốc gia, định chế và thông lệ quốc tế, sử dụng công
nghệ thông tin trong quản lý nhà nước, trình độ và năng lực của đội ngũ công
chức và cả phương thức tác động mới của hệ thống hành chính nhà nước đến
các lĩnh vực kinh tế - xã hội.
Hội nhập quốc tế đòi hỏi mỗi nước phải tổ chức bộ máy hành chính
một cách khoa học, hiện đại và nâng cao năng lực, hiệu lực quản lý của Nhà
nước để trở thành đối tác xây dựng, đáng tin cậy của cộng đồng kinh tế thế
giới, có năng lực cạnh tranh cao ở cả tầm vĩ mô lẫn tầm vi mô. Đồng thời,
hội nhập quốc tế mở ra khả năng và tạo điều kiện để nghiên cứu, tiếp thu
những kinh nghiệm tổ chức bộ máy hành chính của các nước phát triển.
4. Xuất phát từ sự tác động và phát triển của khoa học công nghệ
Những ảnh hưởng của cách mạng kỹ thuật - cơng nghệ có ảnh hưởng
tới mọi mặt của đời sống xã hôi, trong đó có hoạt động quản lý. Những biến
đổi này đặt ra trước nền hành chính truyền thống những thách thức mới.
Điều đó địi hỏi phải cải cách nền hành chính, sắp xếp lại bộ máy, đổi mới
phương pháp quản lí nhân sự để theo kịp những tiến bộ chung của thế giới.
Trong bối cảnh thế giới ngày nay, cùng với sự phát triển của kinh tế thị
trường và xu hướng tồn cầu hóa thì sự phát triển như vũ bão của khoa học
công nghệ đã buộc các quốc gia trên thế giới đều nằm trong qúa trình cải
cách hành chính nhà nước.
Đảng và Nhà nước ta luôn coi công nghệ thông tin và truyền thông là
một trong những phương tiện khoa học, kỹ thuật quan trọng, đồng thời là
ngành kinh tế mũi nhọn để thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ,


7

xây dựng xã hội thơng tin, đẩy nhanh q trình cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nước. Trong nhiều năm qua, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế
chính sách và tập trung nguồn lực để phát triển công nghệ thơng tin, trong đó

có việc đẩy mạnh ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong cải cách hành chính.
Bộ máy nhà nước nói chung, bộ máy hành chính nhà nước nói riêng
phải thay đổi phong cách, phương pháp làm việc hướng tới hiệu quả ngày
càng cao. Khi áp dụng các tiến bộ khoa học vào nên hành chính nhà nước sẽ
dẫn đến những thay đổi trong nền hành chính nhà nước. Đó là thay đổi về thể
chế hành chính; thay đổi về tổ chức, cơ cấu bộ máy hành chính; về cán bộ
cơng chức và về quản lý tài chính cơng.


8

KẾT LUẬN
Công cuộc đổi mới đã đạt được nhiều thành tựu, nâng cao mức sống
và nhận thức của người dân. Trong bối cảnh đó, địi hỏi của người dân đối
với các hoạt động của nhà nước ngày càng cao hơn. Nhân dân đòi hỏi và
mong muốn được thực hiện quyền làm chủ hợp pháp một cách đầy đủ, được
yên ổn sinh sống, làm ăn trong môi trường an ninh, trật tự và dân chủ, không
bị phiền hà, sách nhiễu, được đảm bảo cung cấp các dịch vụ công một cách
đầy đủ và có chất lượng. Điều đó địi hỏi nhà nước phải phát huy dân chủ,
thu hút sự tham gia của người dân vào quản lí nhà nước và phải cơng khai,
minh bạch trong các hoạt động của mình.
Trong điều kiện hiện nay của Việt Nam, cải cách hành chính là một
q trình thay đổi có chủ định nhằm hồn thiện các bộ phận của nền hành
chính để nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của hành chính
cơng trong quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân, góp phần thực hiện thành
cơng cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đảng và Nhà nước ta
đã xác định: Cải cách hành chính phải xuất phát từ điều kiện cụ thể của Việt
Nam, có tham khảo kinh nghiệm của các nước. Việc nghiên cứu, vận dụng
những bài học kinh nghiệm từ các cuộc cải cách ở các nước sẽ góp phần
quan trọng tạo nên thành cơng của cơng cuộc cải cách hành chính ở nước ta

hiện nay.