Giaó trình lắp đặt thiết bị vệ sinh dành cho cao đẳng trung cấp

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI

GIÁO TRÌNH
MƠ ĐUN: LẮP ĐẶT THIẾT BỊ VỆ SINH
NGHỀ: KỸ THUẬT XÂY DỰNG
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP

Lào Cai, năm 2020


2

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn
thơng tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích
dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng
với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.


3

LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình Lắp đặt thiết bị vệ sinh nhằm đáp ứng nhu
cầu đào tạo ngành Kỹ thuật xây dựng cũng như của cơ sở
đào tạo nghề. Lắp đặt thiết bị vê sinh cần kết hợp một cách
khoa học giữa việc cung cấp những kiến thức lý thuyết với
kỹ năng, năng lực tự chủ và chịu trách nhiệm. Trong đó, chú
trọng phương pháp đào tạo nhằm xây dựng năng lực và các
kỹ năng thực hiện công việc của nghề theo phương châm

đào tạo dựa trên năng lực thực hiện.
Trường Cao đẳng Lào Cai biên soạn giáo trình:
“Lắp đặt thiết bị vệ sinh”
Dựa trên chương trình đào tạo mơ đun Lắp đặt thiết
bị vệ sinh đã được duyệt của trường Cao đẳng Lào Cai.
Giáo trình được kết cấu và sắp xếp theo trật tự lơ gíc nhằm
cung cấp những kiến thức và kỹ năng từ cơ bản đến chuyên
sâu về lắp đặt các thiết bị vệ sinh. Bố cục và nội dung giáo
trình được viết theo từng cơng việc trong mơ đun. Mỗi cơng
việc trong mơ đun được phân tích sâu từng kỹ năng nghề để
người học tiếp thu được dễ dàng. Học xong một mơ đun
người học có thể làm ngay được một việc cụ thể.
Giáo trình được sử dụng cho các khoá học ngành
Kỹ thuật xây dựng hoặc những người có nhu cầu học tập.


4

Sau khi đào tạo, người học có khả năng thi cơng trong các
đơn vị thi cơng xây lắp cơng trình và tự thi cơng thiết bị vệ
sinh hộ gia đình và địa phương.
Để có được tài liệu này, chúng tơi xin trân trọng cảm
ơn sự giúp đỡ quí báu và góp ý trân tình của các chun gia
chương trình, các nhà chuyên môn, các bạn đồng nghiệp.
Lào Cai, ngày 01 tháng 12 năm 2020
Tham gia biên soạn
Chủ biên

Hà Việt Hưng

5

MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU..................................................................3
BÀI 1: LẮP ĐẶT BỆ XÍ XỔM (XI PHÔNG RỜI)............14
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................14

1. Đọc bản vẽ......................................................................................
1.1. Đọc bản vẽ kỹ thuật khu vệ sinh........................14
1.2. Đọc thuyết minh tính tốn kích thước...............15

2. Ch̉n bị dụng cụ vật tư.................................................................
2.1. Dụng cụ phục vụ lắp đặt....................................19
2.2. Vật tư..................................................................19

3. Đo lấy dấu và định vị các vị trí lắp đặt...........................................
3.1. Vị trí bệ..............................................................19
3.2. Vị trí lắp ống rửa bệt..........................................20

4. Lắp đặt............................................................................................
4.1 Lắp đặt cút D135.................................................20
4.2 Lắp xiphông........................................................21
4.3 Lắp bệ..................................................................22
4.4 Lắp ống rửa bệ....................................................23

5. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.................................................
6. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................

PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................24


6

BÀI 2: LẮP ĐẶT BỆ XÍ XỔM (SI PHƠNG LIỀN)..........28
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................28

1. Đọc bản vẽ (Hồ sơ thiết kế khu WC).............................................
1.1. Đọc bản vẽ kỹ thuật khu WC.............................28
1.2. Đọc thuyết minh tính tốn kích thước................29

2. Ch̉n bị dụng cụ vật tư.................................................................
2.1. Dụng cụ phục vụ lắp đặt....................................32
2.2. Vật tư..................................................................32

3. Đo lấy dấu và định vị các vị trí lắp đặt...........................................
3.1. Vị trí bệ..............................................................32
3.2. Vị trí lắp ống rửa bệt..........................................33

3. Lắp đặt............................................................................................
3.1 Lắp đặt cút...........................................................33
3.2 Lắp bệ..................................................................33
3.3 Lắp ống rửa bệ....................................................34

4. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.................................................
5. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................36

BÀI 3 : LẮP ĐẶT XÍ BỆT.................................................39
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................39

1. Đọc hồ sơ thiết kế khu vệ sinh.......................................................


7

1.1. Đọc bản vẽ kỹ thuật khu vệ sinh ( Xem trang 5 –
6 bài 1 )...............................................................................39
1.2. Đọc thuyết minh tính tốn, kích thước ( Xem
trang 5 – 6 bài 1 )................................................................39
1.3. Đọc khối lượng tiên lượng dự toán ( Xem trang 5
– 6 bài 1 )............................................................................39

2. Chuẩn bị dụng cụ vật tư.................................................................
2.1. Dụng cụ phục vụ lắp đặt....................................40
2.2. Vật tư..................................................................40

3. Đo lấy dấu và định vị các vị trí lắp đặt...........................................
3.1. Vị trí bệ..............................................................40
3.2. Vị trí các thiết bị đi kèm.....................................40

4. Lắp đặt xí bệt..................................................................................
4.1 Cấu tạo................................................................40
4.2 Lắp đặt................................................................42
4.3. Lắp đặt két nước................................................44

4. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.................................................
5. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................53
BÀI 4 : LẮP ĐẶT MÁNG TIỂU NAM VÀ MÁNG TIỂU
NỮ.......................................................................................57


8

PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................57

1. Đọc hồ sơ thiết kế khu vệ sinh.......................................................
1.1. Đọc bản vẽ kỹ thuật...........................................58
1.2. Đọc thuyết minh.................................................60

2. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị, vật tư..................................................
2.1. Dụng cụ phục vụ lắp đặt (Búa, đục, thước mét,
cưa)......................................................................................60
2.2. Vật tư..................................................................60

3. Đo lấy dấu......................................................................................
3.1. Vị trí lắp đặt, cao độ...........................................61

4. Lắp đặt máng tiểu nam, nữ.............................................................
4.1. Xây, trát, lát, ốp..................................................62
4.2. Lắp đặt ống rửa máng tiểu...............................62

5. Kiểm tra vận hành thử...................................................................
6. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................66
BÀI 5 : LẮP ĐẶT ÂU TIỂU NAM VÀ ÂU TIỂU NỮ, PI
ĐÊ.......................................................................................69
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................69

1.Cấu tạo và lắp đặt âu tiểu nam, âu tiểu nữ......................................
1.1 Cấu tạo................................................................70


9

2. Lắp đặt............................................................................................

3. Biđê ( Chậu vệ sinh phụ nữ )..........................................................
3.1 Cấu tạo................................................................72
3.2 Lắp đặt................................................................72

4. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.................................................
5. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................75
BÀI 6 : LẮP ĐẶT CHẬU RỬA, BỒN TẮM.....................78
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................78

1. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị, vật tư..................................................

2. Đo lấy dấu......................................................................................

3. Vị trí lắp đặt, cao độ.......................................................................

4. Cấu tạo, Lắp Đặt.............................................................................
4.1 Cấu tạo bồn tắm..................................................80
4.2 Cấu tạo chậu rửa.................................................82
4.3 Lắp đặt................................................................86

5. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.................................................
6. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện pháp

khắc phục..................................................................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH............................93


10

BÀI 7 : LẮP ĐẶT TOA KHÓI, ĐƯỜNG ỚNG THỐT
HƠI.....................................................................................99
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN................................99

1. Cấu tạo toa khói..............................................................................
1.1 Chụp hút khói......................................................99
1.2 Ớng dẫn khói.....................................................100
1.3 Quạt hút khói.....................................................100

2. Ngun lý hoạt động toa khói........................................................

3. Yêu cầu kỹ thuật đối với toa khói..................................................

4. Các bước lắp đặt toa khói...............................................................

5. Những sai phạm thường gặp..........................................................
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH..........................104
BÀI 8 : LẮP ĐẶT THIẾT BỊ THU NƯỚC MƯA...........107
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN..............................107

1. Cấu tạo chung của hệ thống thu nước mưa....................................

2. Yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống thoát nước mưa.......................

3. Lặp đặt hệ thống thoát nước mưa...................................................
3.1. Lắp đặt Sê nô...................................................108
3.2. Lắp đặt phễu thu và lưới chắn rác....................109
3.3. Lắp đặt hệ thống ống dẫn.................................109

4. Các phương án sửa chữa khi có sự cố............................................
4.1. Xử lý sự cố ống thoát nước mưa bị nghẹt........110


11

4.2. Ớng thốt nước mưa bị rị rỉ, vỡ.......................112
4.3. Ớng thoát nước mưa lộ thiên............................115
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH..........................116
TÀI LIỆU CẦN THAM KHẢO.......................................118


12

GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN

Tên mơ học: Lắp đặt thiết bị vệ sinh
Mã Mô đun: MĐ 24
Thời gian của Mô đun: 60 giờ; (Lý thuyết: 10 giờ;
Thực hành: 48 giờ; Kiểm tra 2 giờ)
I. Vị trí, tính chất mơ đun
- Vị trí: Mơ đun được bố trí học sau khi người học đã
học xong các mô đun xây, trát, lát, ốp, các môn học chung,
các môn học Kỹ thuật cơ sở.
- Tính chất: Là mơ đun chun mơn bắt buộc. Thời
gian học bao gồm cả lý thuyết và thực hành.
II. Mục tiêu của mơ đun
- Kiến thức
+ Trình bày được ngun tắc cấu tạo của hệ thống xử
lý nước thải sinh hoạt.
+ Phân biệt được sự giống và khác nhau giữa hệ
thống xử lý nước thải sinh hoạt với hệ thống xử lý nước
mưa.
+ Mô tả được cấu tạo của bể xử lý nước thải sinh
hoạt.
+ Trình bày được các yêu cầu kỹ thuật đối với các bộ
phận của hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt.


13

+ Phân tích được định mức vật liệu, và nhân công
phục vụ cho lắt đặt
- Kỹ năng
+ Thực hiện được các bước lắp đặt thiết bị thu nước
bẩn.

+ Trộn được các loại vữa phục vụ cho xây, trát, ốp,
lát, lắp đặt.
+ Làm được các công việc lắp đặt các thiết bị thu
nước thải sinh hoạt.
+ Phát hiện được các sự cố kỹ thuật của hệ thống thu
nước thải sinh hoạt.
+ Kiểm tra, đánh giá được chất lượng các công việc
lắp đặt.
+ Phân loại được các thiết bị, phụ tùng lắp đặt cho
từng cơng việc.
+ Tính tốn được khối lượng, nhân công, vật liệu
phục vụ cho việc lắp đặt.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm
+ Cẩn thận, chính xác.
+ Có tinh thần trách nhiệm trong quá trình làm việc
độc lập, theo nhóm, tổ.
+ Có ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp.


14

NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA GIÁO TRÌNH
BÀI 1: LẮP ĐẶT BỆ XÍ XỔM (XI PHƠNG RỜI)
Giới thiệu:
Khái qt cho người học về bản vẽ khu nhà vệ sinh và
các yêu cầu ky thuật khi lắp đặt, trình tự và phương pháp lắp
đặt bệ xí xổm ( xi phơng rời).
Mục tiêu :
Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng sau:
Trình bày được các bước lắp đặt xí xổm bằng lời

không phù thuộc vào tài liệu.
- Mô tả được cấu tạo của hệ thống xí xồm
- Nhận biết được một số dụng cụ thủ công để lắp đặt
- Nêu được cách sử lý sự cố khi sử dụng xí xổm
- Lắp đặt bệ xí xổm đạt các yêu cầu kỹ thuật
- Đảm bảo thời gian an toàn trong quá trình sử dụng
- Có ý thức tổ chức kỷ luật, có tác phong cơng nghiệp
- Cần cù chịu khó trong học tập.
Hiện nay thường dùng hai loại : xí bệt và xí xổm
PHẦN 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN
1. Đọc bản vẽ


15

1.1. Đọc bản vẽ kỹ thuật khu vệ sinh
- Cấu tạo chung : Xí gồm có bệ xí, xiphơng, cút 130 0,
ống dẫn phân, bể chứa.

1.2. Đọc thuyết minh tính toán kích thước


16

(Hình 1.1,1.2,1.3)


17

Hình 1.1 và 1.2 bản vẽ mặt bằng, mặt cắt qua bệ xí xổm và

thuyết minh


18

Hình 1.3

Cũng có thể đặt bệ chìm để mặt trên của bệ ngang
với mặt sàn khu vệ sinh, lợi dụng bệ xí làm nơi thu nước
trên sàn (hình 1.3).
Hệ thống bệ, xiphơng có thể bị lộ ra ở mặt dưới của
sàn nếu yêu cầu mỹ quan ở tầng dưới phải làm thêm trần để
che đậy.
Bệ xí :
Có hai loại: Loại có xiphơng (hình 1.4) và loại khơng
có xiphơng (hình 1.5).
Bệ được làm bằng gang sành, sứ, granite bên trên có
gờ nổi để chân và gờ bao xung quanh.


19

H

H

ình 1.4 . Xí xổm

ình 1.5. Xí xổm

có xi phơng

khơng

có

xi

phơng
Bệ xí có xiphơng gắn liền thường được sử dụng ở sàn
tầng trệt hoặc lắp trực tiếp trên bể chứa khi đó khơng cần
xây them trụ để đỡ xiphơng.
Xiphơng
Xiphơng dùng cho bệ xí với bệ khơng có xiphơng.
Tùy theo vị trí và khoảng cách từ bệ đến ống đứng mà ta
chọn xi phơng kiểu a, b, c, (hình 1.6) cho phù hợp với
những bệ gần lỗ xả hoặc đặt trực tiếp vào ống đứng chọn
kiểu a…


20

Hình 1.6

Cút : là đoạn ống cong nối liền xiphơng vào ống thốt
nhằm thay đổi hướng của ống thốt (hình 1.7).
Vật liệu chế tạo cút : Sành sứ, chất dẻo…
2. Chuẩn bị dụng cụ vật tư
2.1. Dụng cụ phục vụ lắp đặt
- Búa, đục, thước mét, cưa

- Xí xổm, van khóa, đường ống nhựa hoặc thép tráng
kẽm.
- Thước mét, vạch dấu
2.2. Vật tư
- ống cấp D34, cút D135, bệ xí, si phông, vữa xi
măng
- Xi măng đen, tráng, cát
3. Đo lấy dấu và định vị các vị trí lắp đặt
3.1. Vị trí bệ.
- Đọc bản vẽ để xác định vị trí lắp đặt của xí


21

Hình 1.7

- Dùng Vạch dấu và thước mét để xác định vị trí lắp
đặt trên nền nhà vệ sinh và vị trí của đường cấp nước.
3.2. Vị trí lắp ống rửa bệt
Kiểm tra lại sự chính xác vị trí các đầu chờ cấp và
thốt cho xí.
4. Lắp đặt

Hình 1.8

4.1 Lắp đặt cút D135
Luồn cút từ trên xuống (hình 1.8a) qua lỗ chừa sẵn
trên sàn. Điều chỉnh cho miệng dưới của cút quay theo
hướng của ống dẫn ngang sau đó chèn cố định cút bằng vữa
ximăng.

22

Chú ý: Trước khi lắp đặt cút phải kiểm tra lại vị
trí của lổ chừa sẵn trên sàn xem có phù hợp với xiphông hay
chưa ?
4.2 Lắp xiphông
Miệng dưới của xiphông (đầu trơn) đặt lồng vào đầu
trên của miệng cút (hình 1.8a).
Đổ nước vào xiphơng.
Điều chỉnh gối kê A
Nhìn vào xi phơng thấy thốt nước có tiết diện trịn là
được (hình 1.8b). Chèn kính mối nối giữa các xiphơng và
cút bằng vữa ximăng. Chèn chặt xi phông bằng bê tông
gạch vỡ. Che đậy mặt xiphông bằng giấy hoặc bao tải để
tránh vữa đất đá rơi vào xiphơng (hình1.9). Với những
xiphơng có lỗ thơng tắc (2) ta phải nối thêm ống nhựa (3) có
đường kính 25 – 35mm sau đó mới đổ tiếp phần bê tông
gạch vỡ tạo vát theo đáy bệ xí. Phần bê tơng gạch vỡ đổ
thấp hơn mặt bệ khoảng 30mm.


23

Hình 1.9.Che đậy xi phơng

4.3 Lắp bệ
Phết vữa vào xung quanh miệng trên của xi phông.
Chú ý khi phết vữa khơng được để vữa rơi vào xiphơng .

Sau đó đặt lỗ xả của bệ lồng vào miệng trên của xiphông.
Cạnh ngồi bệ tì lên tường chắn (hình 1.10) hoặc tì trực lên
đan sàn (trường hợp lắp bệ chìm).Điều chỉnh mặt bệ đúng vị
trí, chèn vữa xi măng xung quanh bệ để giữ bệ ổn định. Che
đậy mặt bệ tránh vật liệu rơi xuống trong q trình thi cơng
tiếp theo.
Chú ý : Với loại bệ có xiphơng liền nên sử dụng lắp ở
tầng 1 hoặc lắp trực tiếp trên bể tự hoại
Khi đó ta chỉ việc đặt bệ vào vị trí đã chừa sẵn ở sàn.
Đổ nước vào kiểm tra lại xiphông nếu thấy chưa đạt phải
điều chỉnh mặt trên bệ cho xiphơng đạt u cầu sau đó mới
chèn bệ bằng vữa ximăng mác 100.

Hình 1.10, Lắp bệ xí


24

4.4 Lắp ống rửa bệ
- Đặt đệm cao su vào lỗ xả của két, vạch dấu vị trí đặt
két nước trên bề mặt tường.
- Dùng khoan và vít nở cố định két nước và ống rửa
bệ, khi lắp phải đảm bảo độ kín khít của các mối nối.
- Dùng mỏ lết lắp đường cấp nước cho két nước.
5. Hoàn thiện, kiểm tra vận hành thử.
Sau khi đặt bệ xí xổm đã đặt được đúng vị trí, bạn
nên sử dụng xi măng trắng trát xung quanh viền của sản
phẩm với bề mặt sàn sao cho thật kín để đảm bảo tính thẩm
mỹ cũng như ngăn nước thấm vào chân bồn cầu.
Chạy thử, xả nước xem các vị trí có bị rị rỉ nước

khơng sau đó bàn giao.
6. Những sai phạm thường gặp nguyên nhân, biện
pháp khắc phục


25

Khi lắp đặt bệ xí, thường gặp những sai phạm sau
đây:
Khi xây nhà gia chủ phải xác định được vị trí để lắp
đặt bồn cầu để dễ dàng cho cơng việc lắp đặt sau này. Ta
nên chọn một mặt bằng sạch sẽ, thống đãng.
Xác định vị trí lắp đặt bồn cầu nhằm mục đích dễ
dàng thao tác sau này. Nên chọn một mặt bằng sạch sẽ,
thống đãng.
Xác định kích thước bệ xí xổm phù hợp với nhu cầu
sử dụng
Đeo găng tay bảo vệ trong q trình lắp đặt bệ xí ngồi
xổm.
Nếu sử dụng bồn cầu ngồi xổm có gạt nước, sau khi
lắp bồn, bạn lắp thêm đường ống dẫn nước vào bồn.
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH
PHIẾU HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH
CƠNG VIỆC: LẮP ĐẶT XÍ XỔM ( XI 01/B1/MĐ2
PHƠNG RỜI)
Số
Cơng Các

Yêu cầu Dụng

TT

kỹ thuật cụ,

việc

bước
thực

trang

hiện

thiết

4
Ghi chú